İnce Memed - 3 - 40

dükkanda tozlanmış kavanozlar, boş kutular, telis çuvallar, çuvalların hepsi de
sabun kokuyordu, büyük bÜ3mk sandıklar... Kolları sıvadılar, sabahtan akşama
kadar dükkanı sildiler süpürdüler, yıkadılar ovdular, dükkan pırıl pırıl oldu. Ama
hiç konuşmadılar. Konuşmak değil, Hüseyin Hoea bir kereeik başını kaldırıp da
onun yüzüne bakmadı.
İkinei gün, boğazlarına mavi boneuklu ziller takılmış iki biribirisinin tıpkısı
doru at koşulmuş yeşil, nakışlı, koşumları pırıl pırıl, yağ kokan yepyeni bir
arabaya binip kasabaya indiler. Çok alışveriş ettiler.
Dükkan açılır açılmaz bütün köylü saldırdı. Birkaç kez kasabaya gene gittiler,
köylü mal almaya doymuyordu. Savaş içinde öteki köyler ne kadar
fıkaralaşmışsa, bu köy o kadar zenginlemişti. Bir yandan kaçakçılık yapıyor,
Suriyeye sığır, keçi, koyun götürüyorlar, bir yandan da tskenderundan gelen
teknelere portakallarını yüklüyor, az da olsa yetiştirdikleri pamuklarını gene aynı
teknelerdeki tüeearlara veriyorlardı. Köylülerin tümü de Girit göçmeniydiler.
Molla Duran tam üç yıl kaldı Hüseyin Hoeanm yanında. Üç yılda bir tek
sözeük bile konuşmadılar. Üç yılda bir kere olsun göz göze bile gelmediler. İkisi
de Allahm belası iki çetin eevizdi.
Üç yıl doluneadır ki bir gün kasabada bir kebapçı dükkanında karşılıklı
oturmuş sumaktı kebap yerlerken. Molla Duran Hüseyin Hoeanm gözlerine


dostlukla bakarak ilk olarak konuştu:
"Gidiyorum Hocam," dedi. "Beni başımdan da büyük gönendirdin, sağ olasın.
Senin bu iyiliğini ölünceye kadar unutmayacağım. Hakkını helal et." Sesi
karıncalanmış, elleri de usuldan titriyordu.
"Helal olsun ne hakkım geçmişse sana Duranım. Sen de var ol, sağ ol... Artık
gideceğini biliyordum." Elini koynuna soktu, bÜ3mk bir cüzdan çıkardı. "Üç
yıldır dükkandan kazandığın paraları bile hazırlamıştım. Al paranı." Cüzdandan
kalın bir deste para çekti, kıvançlı, gülümseyerek Durana uzattı. "Al!"
Duran parayı aldı, boğazına asılı kesenin büzgüsünü açıp desteyi oraya güzelce
yerleştirdi, ayağa kalktı. "Sağlıcakla kal Hüseyin Hocam," dedi, çıktı gitti.
Hoca onun arkasından sevgiyle baktı. Bu çocuk çok hırslı, diye düşündü, öyle
bir adam olacak ki bütün Çukurovanm şaşkınlıktan parmağı ağzında kalacak.
Molla Duran hemen, gün geçirip fırsat vermeden zamana pazara gidip
görkemli, at gibi bir Kıbrıs eşeği satın aldı, bir çift de camekan uydurup içini
cıncık boncukla doldurdu, hemen o gün de köylere çıktı.
Gittiği köylerde hem öteberilerini satıyor, fırsat buldukça da imamlık ediyor,
namaz kıldırıyordu. Nereye gitse, dağ başında da olsa bir vakit için namazını
geçirmiyordu.
Altı ay sonra eşeği satıp yerine bir at aldı. Atıyla kaçak mal satmaya başladı. O
da yetmedi, yanma dört beş kişi uydurup Halepten kaçak mal getirdi. Bu kaçak
mallarla Antepte, Kiliste dükkanlar açtı. Bu da yetmedi, büyük bir kaçakçı
şebekesinin başı oldu, tşi olağanüstü bir beceriyle yönetti, çok para kazandı.
Kaçakçılığın da sonunun olmadığını biliyordu. Her şeyi, şebekeyi, dükkanları
yüzüstü bırakıp sandık sandık altınlarla kasabaya geldi. Köprünün üst başını
oldum olası severdi. Otuz dönümlük bu büyük bahçeyi üç altına aldı. Bir yıl
içinde kasabada büyük bir ün yaptı. O, yedi yaşındaki Hafızı Kuran olmuş, bunu
duyan Adana Valisi de onu Mısıra Camiyülezhere okumaya göndermişti. O da
orada öyle bir tahsil yapmıştı ki değme din bilgini onun eline su dökemez.
Ankarada ona Diyanet İşleri Başkanlığını önermişler, o bütün önerileri geriye
çevirmiş, hiçbir şey kabul etmemişti...
Bundan sonra onun büyük aşkı tarla olmuştu. Zülfüyle anlaşmış, hâzinenin
açık artırmaya çıkardığı toprakları birkaç altına bir uçtan almaya başlamıştı.
Birkaç yıl içinde hâzineden, köylülerden o kadar çok tarla almıştı ki tapularının
sayısını kendi de unutmuştu, tik karısı babası ölmüş bir Ağanın kızıydı, ondan da
binlerce dönümlük çiftlikler gelmişti. Aldığı en güzel tapu da on yedi dönümlük,
bir köylüden iki buçuk altına düşürdüğü bir tapuydu. Bu tapu Torosun tam
ovadan başlayan, en gür ormanlı, her ağacının gövdesini iki adam el ele verse


çeviremez bir yamacını tutuyordu. Bu on yedi dönümlük tapunun sınırları
öylesine sünekti ki bir yanı ovadan başlıyor, dağların ilk tepelerine kadar
gidiyordu. Batıdan doğuya da kilometrelerce uzuyordu. Molla Duran bu tapuyu
alınca kendisini mahkemeye verdirmiş, mahkeme yıllarca sürmüştü ama, o da
kazanmıştı. Bu sefer de Yargıtaya göndermişti kendisini, o da yetmemiş Genel
Kurulca da tapusunun sınırı kesinleştirilmişti. Ve orman sedir ormanıydı. Sedir
ağacı değerli ağaçtı ve Mersin limanında yabancı bandıralı gemiler, bu değerli
sedir ağaçlarını bekliyorlardı.
Molla Duran Efendi bu güzel, bÜ3mk ormana bin baltayla birlikte girdi. Acele
ediyordu. Hükümet bir kendine gelirse, bu ağaçları ona yedirmezlerdi. Birkaç
yılda sınırlarının içinde dikili bir fidan bile kalmadı. Bu yüzden de öylesine bir
zenginleşti ki parasını koyacak yer bulamadı. Ormanın kökünü sökmek çok zor
oldu. Bereket ki bütün ova, bütün dağlar işsizdi. Gündeliği on kuruşa, boğazı
tokluğuna adamlar çalıştırdı. Ormanın yerinden inanılmaz verimlilikte bir toprak
çıktı. Çukurovanm Akdeniz kıyısında, Yüreğir ovasında bile böyle bir toprak
yoktu. Molla Duran Efendi karasevda bağlamıştı bu toprağa. Bu zamana kadar
karıyı üçlemişti ya onlarla fazla ilgilenemiyordu. Varsa da yoksa da orman
toprağı... Kasabaya giren birkaç traktörden üçü de onundu. Bir batöz, bir sürü de
orak makinaları almıştı. Makinaya çok meraklıydı.
Aldığı topraklar içinde dört Yörük obasının kışlakları da kalmıştı. Önceleri
Yürükler direttiler, baba dede kışlakları için bir de para mı vereceklerdi? Sert,
dişli, gözü kanlı adamlardı. Ama kim olurlarsa olsunlar Molla Duran Efendinin
karşısında kısa bir sürede pes etmek zorunda kaldılar, kuzu kesildiler. Molla
Duranla başa çıkmak her adamın harcı değildi. Ve Molla Duran, Yürüklerden
otlakiye parası olarak kağıt para değil de altın istiyordu. Yürükler de her yayla
dönüşü kadife keselerde ona altınlarını biltekmil sunuyorlardı.
Topal Ali:
"Battal Ağa geldi. Molla Efendi."
"Atını tavlaya çektiniz mi?"
"Çektik."
"Buyursun gelsin."
Molla Efendi Battal Ağayı ayakta karşıladı. Onu seviyordu. Böyle hem ölüp
giden, hem de kuyruğu dik gidenlere oldum olası hayranlığı vardı. Yürükler
bitmişler tükenmişler, açlıktan da ağızları kokuyor, obalar da gün geçtikçe
tükeniyor, her gün bir, birkaç çadır obalardan ayrılıp buldukları yerlere gidip
yerleşiyorlar ama Battal Ağa kılığı kıyafeti, çadırının görkemi, elindeki şahiniyle
eski halini olduğu gibi sürdürüyordu. Buraya bile şimdi elinde şahiniyle gelmişti.


Battal Ağa burulmuş bıyıkları, Halep işi, siperliği geniş şapkası, eepleri sırmalı
kumaş şalvarı, laeivert eeketi, çizmeleri, ipekli mintanıyla bir erkek güzeliydi.
Kueaklaştılar.
Kahveler geldi, ilk 3mdumdan sonra Battal Ağa eebinden kırmızı kadife keseyi
çıkartıp Molla Efendiyle kendi arasına, sedirin üstüne usulea koydu.
"Bizimkilerin güçleri bu yıl bu kadar," dedi.
"Al onu oradan," diye güldü Molla Duran Efendi.
"Al ve de koynuna olduğu gibi koy."
"Ama... Nasıl olur... Bu... Kışlak parası..."
"Al ve eebine koy!"
Battal Ağa şaşırmıştı. Elinde tuttuğu keseyi bir türlü ne yapaeağmı
bilemiyordu.
"Biz sana bir şey yapmadık. Ne oldu. Efendi? Sen bizden, biz de senden
hoşnutuz..."
"Al ve de eebine koy!"
"Bunun ne olduğunu bana söylemeden... Belki seni güeendirdik. Öyleyse,
insan halidir, kusura kalma. Ne oldu, kulun olayım söyle?"
"İnee Memed geldi."
Battal Ağanın yüzü sapsarı kesildi.
"Vallahi onu biz sana göndermedik. Efendi."
"Biliyorum haberiniz yok. Ona bir iyilikte mi bulundunuz?"
"Yaralanmış, bizim obanın yanında atından düşmüş, yarası çok ağırmış,
bizimkiler de almışlar onu kurtarmışlar."
"İyi yapmışsınız," diye onun omuzunu okşadı Molla Duran Efendi. "İyi
yaptınız ki, ben yerden göğe kadar memnun oldum. Onun gibi insanlar bizim bu
dünyamıza gerek. Bu kadar kötülük, pislik, ikİ3mzlülük ve hem de zalimlik dolu
dünyamıza böyle ışıklı pınar suları gibi temiz olan insanlar gerek ki bize, azieik
soluk alalım. Onu kurtardığınıza iyi yaptınız ya, o da beni çok kızdırdı. Gelmiş
buraya, bana Yörüklerin eski kışlakları Yörüklerin olaeak, diyor." Birden
parladı, bu sözler onu 3mreğinden yaralamıştı. Onun tepkisiydi. Yoksa Molla
Duran Efendi soğukkanlılığını hiç yitirmez, yitirdiği zamanlarda da burnuna
esrikleştiriei portakal çiçeklerinin kokusu gelir, onu dinginleştirirdi. "Ulan înee
Memed, bir daha söyle hele bir daha, sen eşkıya oldun diye kimin malını alıp da
kime veriyorsun, dedim. Ben kızmea o da indirdi. Yörüklerin ata kışlağıymış
benim tarlalarım, hem de bin yıllık. Olsun, bana ne, ben çil çil altınları sayarak
almadım mı o topraklan? Yörüklerin aklı yok muydu, niçin benden önee akıl
edip de kendi kışlaklarının tapusunu almadılar? Ben kızdıkça o indirdi, o


indirdikçe ben kızdım... Sonunda anlaştık. O benim tapuma karışmayaeak, ben
de sizden, ben ölüneeye kadar otlakiye almayaeağım."
"Vallahi billahi, Kuran üstüne yemin ederim, buraya înee Memedin
geldiğinden haberimiz olmadı, yoksa göndermezdik."
"Cebine koy o keseyi!"
Battal Ağa kuşkulu, onun gözlerinin içine bakarak, altından bir çapanoğlu
çıkmasın diye çekinerek keseyi koynuna soktu.
"Bizi bilen bilir. Biz gökteki kartallarla dövüşerek, dişimizle tırnağımızla bu
hale geldik. Bizi Allahtan başka kimse yolumuzdan çeviremez. înee Memed gibi
çoeuklar bize bir lokma bile olmazlar. Lokma olmazlar da ne demek, dişimizin
kovuğuna bile girmezler. Ama öyleyse ben niçin sizden bundan sonra ölüneeye
kadar otlakiye, kışlak parası almayaeağım? Söyle neden?"
"Allah seni inandırsın ki onu biz buraya göndermedik. Bize güeenme ve de
kusurumuza kalma... "
"Neden mi, çünkü siz înee Memed gibi bir yiğidi kurtardınız. Kurtarıp da bu
mübarek vatana iade ettiniz. Bundan dolayı ben de size minnetimi bildirmek
için... Bundan sonra siz benim için înee Memed gibi bir ermişi, kahramanı
kurtarmış kişisiniz. Başım üstünde her zaman yeriniz var."
Battal Ağa ikireik içindeydi, bu adam înee Memedi gerçekten seviyor mu, diye
düşündü. Böyle adamlar dünyada kendilerinden başka da hiç kimseyi sevmezler,
dedi kendi kendine. Böylesi eanavarlar öyle kolay kolay da korkmazlar.
Molla Duran Efendi onun ne düşündüğünü anlamış gibi, biraz aeı, biraz alaylı
gülümsedi:
"Bir insan ne kadar 3mrekli olursa olsun înee Memedden korkmalı. Çünkü o,
ölümün ötesinde yaşıyor. Bu ne demektir, biliyor musun?"
"Biliyorum ya, înee Memed öyle değil."
"Doğru, her zaman değil. Çoğu kez herkes gibi bir adam. Yumuşak, iyi huylu,
küçük bir çoeuk gibi nazlı... Kimisinde de..."
"Korkulur," dedi Battal Ağa.
Molla Duran Topal Aliyi çağırdı.
"Ali, şöyle otur hele. înee Memedi konuşuyorduk."
"Duydum Efendi. Doğru konuştunuz ikiniz de. Onu iyi tanıyorum,
çoeukluğundan bu yana, bir iş yapmaya kalkıştı mı gözlerine önee bir çelik
ışıltısı gelip yerleşiyor. îşte o zaman o ölümün ötesine geçiyor. îşte o zaman
ondan korkulur."
"Benden de korkulur," dedi Molla Duran Efendi. "Biz onunla aynı
demirdeniz."


"Anladım," dedi Ali. "İkinizi bir arada görünce hemen anladım. İkinizin de
gözlerine o ışık geldi aynı anda yerleşti."
"Ben bir karış kışlağı vermem deyince, bu toprakları benden alacak yürekli bir
kişi varsa gelsin de görüşelim deyince, o anladı ki olmayacak. Ben de ona
otlakiyeyi hediye ettim. Bir de onu kurtardığınız için size... Bir de Aliyi
bağışladı benim hatırım için. Belki Ali onun adamıdır, o başka. Ali onun,
dedikleri gibi düşmanı da olsa benim için bağışlardı."
"Bağışlardı," dedi Ali, kıvançlı.
"Size bir gizlim var, ama adamım Aliye güvenemiyorum. Bilsem ki bu adam
İnce Memedin adamı rahat edeceğim."
"Bana sen güvenmelisin. İnce Memed de güvenmeli. Benden de korkulur."
"Bunu biliyorum işte. Sen hepimizden betersin."
"Siz ayda, yılda bir ölümün ötesinde gezersiniz. Bana gelince ben her gün
ölümün ötesindeyim. Benden ben bile korkuyorum. Ama İnce Memedle sen
bana güvenmelisiniz."
"Dinleyin öyleyse, birkaç gün önce eşkıya Kuzgun Veli bana haber salmış.
Diyor ki, İnce Memedi ben öldürürsem, beni bağışlatır da düze indirtir misiniz?
Bu adam kafasına koymuş, bu işi yapacak. Ben önayak olmasam bile başkasına.
Taşkın Halil Beye, Zülfüye, Murtazaya başvuracak. Onların da tnce Memedden
o kadar ödleri kopuyor ki onun her istediğini kabul edecekler. Şimdi size
söylüyorum. Kuzgun Veli feleğin çemberinden geçmiş bir kişidir, otuz otuz beş
yılık eşkıyadır. Yanında da gün görmüş, turnayı gözünden vurur sekiz kişisi var.
Belki de, gaflete getirip İnce Memedi avlayabilir. İşte o zaman da ben kendim de
ölmüş, yenilmiş gibi olurum. Topal Ali de öyle olur. Ben onun ölümüne
dayanamam. Bunu şakacıktan değil, taa 3mreğimin kökünden söylüyorum. Bir
çare..." Sustu, yüzü kararmıştı, başını önüne eğdi, bir süre düşündü. "Tek çare,
bunu İnce Memede ulaştırmaktır. Temkinli ol, üstüne gelen Kuzgun Velidir diye.
O Kuzgun Veli ki, pis bir adamdır, öldürdüğü insan elliyi geçer. Bunu ona kim
ulaştıracak. Battal Ağa sen mi, izci Ali sen mi?"
Aliyle Battal Ağa biribirlerine bakıştılar. Battal Ağa çabucak:
"Ben," dedi, "ben, ona bu haberi ulaştırırım. Sağ ol Molla Duran Efendi. Senin
de bize bir emrin olursa..."
"Estağfurullah..."
Battal Ağa ayağa kalktı, yanma yöresine bakındı. "Ali Ağa, benim heybem
nerede?"
"Kapının arkasında, getireyim mi?"
"Zahmet olmazsa."

Ali kapının arkasındaki halı heybeyi aldı getirdi onun önüne koydu. Battal Ağa
eebinden bir anahtar çıkardı halı heybenin kilidini açtı. Kilit üç kere çınnn etti.
Heybeden bÜ3Ûieek bir külek çıkardı.
"Bunda arı sütü var," dedi. "İnsanı gençleştirir. Arıların 3aıvaları en yüee dağın
doruğunda bir çakmaktaşı, eam gibi bir kayanın kovuğundadır. İşte bu bal
oradandır." Bir külek daha çıkardı. "Bu da tereyağıdır. Bu yağı sen de, sen de iyi
bilirsiniz." Üçüneü külek biraz daha bÜ3Ûiktü. "Bu da mor peynirdir, otlarla
yapılır. Yalnız bizim Yörükler yapmasını bilirler. Yiyinee rayihası on gün insanın
bedeninden gitmez. Hoş, deli, esrik bir koku içinde dolaşır insan. Bir de her
derde devadır. Bana izin."
Molla Duran onu eümle kapısına kadar uğurladı, kueaklaştılar.
"İnee Memede haberi ulaştırmayı unutma."
"Bu geee."
Ali onu bahçenin dışındaki yola kadar uğurladı.
Battal Ağa atın üstünden ona eğilip yavaşça:
"Sana yarın Müslüm çoeuğu yolluyorum buraya. O, înee Memedi neredeyse
bulur."
Molla Duran yatsı namazını kılmış, duasını topluyordu, aşağıdan biraz telaşlı
gelen Topal Ali:
"Geldiler," dedi.
"Al getir."
Kepenekti üç çoban girdi odaya. Molla Duran ayaktaydı. Kuzgun Veliyle
kueaklaştılar.
"Bu dünyada bir tek sana güvenirim Molla Duran. Malımı, mülkümü, karımı
ve hem de eanımı. Sen de çiğ süt emmiş bir insanoğlusun ya, sana şu insanlar
içinde en çok güvenirim."
"Sen otur hele otur, şu kepeneğini çıkar da... Sana çobanlık eşkıyalıktan daha
çok yakışıyor." Öteki eşkıyalara döndü. "Siz de kepeneğinizi çıkartın."
Kuzgun Veli, ötekiler kepenekleri üstlerinden atmea altından pırıl pırıl,
menevişli silahları çıktı. Göğüsleri çaprazlama fişeklikten gözükmüyordu.
Dürbünleri, tabaneaları, hançerleriyle dişlerine kadar silahlanmışlardı.
Kuzgun Veli çok uzamış gitmişti. Bir zenei kadar yanık 3mzlüydü. Yaşını hiç
göstermiyordu. Molla Duran onu tanıdığı günden beri o hep otuzundaydı.
Onuneu yıl affında înee Memedle birlikte affı kabul etmeyerek dağdan inmeyen
eşkıyalardan birisi de oydu. Niçin düze inmiyorsun diyen dostlarına, daha
yükümü tutmadım, birkaç kuruşla düze ineyim de Çukurovada onun bunun
03mneağı mı olayım, demişti. O zamandan bu yana da soymuş, öldürmüş, yol

kesmiş, evler basmıştı. Dört karı, bir çiftlik almış, çiftliği atlar, soylu boğalar,
ko3mn sürüleriyle doldurmuştu. Hepsi de kendisine benzeyen çok çoeuğu
olmuştu. Urfadan, Maraştan, Halepten, Malatyadan, Kayseriden bu yana birçok
zenginin oeağma ineir dikmişti.
"Artık yaşlılık geldi kapıya dayandı. Dinlenmenin de sırası geldi. Ölüme ne
kadareik günümüz kaldı ki Duran Efendi... Çok insan öldürdük Duran kardaş,
çok oeaklar söndürdük. Allaha çok şükür çiftliğimiz de, her şeyimiz de var. Sen
benden iyi bilirsin, sandığımızdaki altınları saymaya kalksak üç gün üç geee
sürer sayması. Bundan sonra bir kör kurşundan gitmek de var. Şimdiye kadar
kimse bize yaklaşamadı ama yaşlılığımızı anlaymea yaklaşırlar. Otuz beş yıldır
çete başıyım, ölümü göze almazsan kimseyi ölüme gönderemezsin. Öldürme de
öyle... Koeadım artık, ean tatlılaşıyor insan koeaymea, artık ölümü göze
alamıyorum. Öldürmekte de 3mreğim yumuşadı. Kolay kolay adam
öldüremiyorum. Eskiden olsa insanı bir kasabın bir koyunu doğradığı gibi
gözümü kırpmadan doğrardım. Çok da doğradım. Ölümü, öldürmeyi göze
alamayanı da dağda yaşatmazlar, öldürürler. Ben tez günde dağdan düze
inemezsem, uzun yaşayamam artık, beni öldürürler. Şu iki kişi, bak başlarını
önlerine eğmişler, öyle duruyorlar, insan insanın 3mreğindekini her zaman okur,
onlar bilsinler ki benim içime en küçüeük bir korku gelmiş yerleşmiş, bunlar bile
beni öldürürler."
Adamlar durumlarını hiç bozmadılar. Dizlerinin üstüne koydukları tüfeklerine
sıkı sıkıya yapışmışlardı. Çünkü Kuzgun Veli de öyle yapmıştı.
"Ben kendimi iyi biliyorum, benim içime korku düştü. Bir insana bir kurşun
sıkarken de ellerim titriyor. Ben bundan sonra iflah olmam. Ben artık dağdan
yüze inmeli, çiftliğime yerleşmek, çoluk çoeuğumun arasına karışmalıyım. Artık
kuru toprakta da yatamıyorum, sırtım, belim tutuluyor. Çiftliği kale gibi yaptım.
Ben düze ininee kimseye bulaşmazsam kimse bana karışamaz. Her şeyi, düze
inmek için her şeyi yıllar yılı ona göre hazırladım. Hiç olmazsa ölmeden önee
birkaç yıl rahat yaşamak, bir Arap ata binip şöyle korkusuz, geee de olsa
dolaşmak istiyorum. Bunu göremeyeeeğim diye de korkuyorum. Bunun için çok
çok insan öldürdüm, çok zulmettim, hakkım değil mi birkaç yıl dinlenmek?"
Karanlık bir kuyu gibi derinde olan, gökyüzü düşmüş bir kuyu aydınlığındaki
gözlerini Duran Efendinin gözlerinin içine dikti baktı, ondan bir umar
bekliyordu.
"Çarem sensin Molla Duran Efendi. Benim halimden bu kasabada yalnız sen
anlarsın. Anamla Çukurovanm sarısieağmda başak topladığımız günleri,
susuzluktan kavrulup da bir damla su bulamadığımızı, sıtmalı, kurtlu, kan


kesilmiş çeltik sularını içtiğimizi, ben anamla sıtmadan titrerken köylülerin bizi
tarladan tarlaya kovaladıklarını..."
İki eski arkadaş, uzun yıllar önee aşağı yukarı haftada bir iki kere ya dağda, ya
kasabada buluşurlar, dertleşirler, biribirlerine çoeukluklarmı anlatırlardı. Kuzgun
Veli, Molla Duranın aeı yaşamına ağlar. Molla Duran da ötekinin..."
"Yalnız sen bilirsin. Ölüm korkusuz bir tek günü yaşamak istiyorum, bir tek
geeeyi güzel bir yatakta rahat U3mmak istiyorum. Allahtan daha fazla bir şey
istiyorsam, o koea Allah bin belamı versin."
Sonra güldü:
"Bir şey daha istiyorum, Haeea gidip, Allahımıza günahlarımı da bağışlatmak
istiyorum."
"Haeea birlikte gideeeğiz. Kavli kararımız öyle değil miydi?"
"Hani aklında mı, oraya, Akdeniz kıyısına, seninle birlikte giderken mübarek
Haeea gideeeğimize de biribirimize söz vermiştik. Sen o adamdan çok
korkuyordun, Hüseyin Hoeadan."
"Doğru, çok korkuyordum."
Molla Duran Hüseyin Hoeanm portakal bahçesinin içindeki evini eliyle
koymuş gibi bulmuştu bunea yıl sonra. Hüseyin Hoea onu görünee önee deliler
gibi sevinmiş, sonra da yüzü sapsarı kesilerek titremeye başlamış, salt, o da bir
kere, "Beni öldürmeyeeeksin, değil mi," diye sormuştu.
Hüseyin Hoea çok zengin olmuştu. Portakal bahçesinin sınırını taa Akdenize
kadar götürmüş, birkaç tane de gemi almış Akdenizde yüzdürüyordu. Portakal
ağaçları sikirdim gibi çiçek açmıştı ve dünya kokudan deliriyordu. İki arkadaş
Hoeayı almış al köpüklü, 3mksek dalgalı, bÜ3mk denizin kıyısına götürmüşlerdi.
"Son sözün Hoeam?"
Molla Duranın sesinin titrediği Kuzgunun gözlerinden kaçmamıştı.
"Beni tanyerleri ışırken vuraeaksmız. Böyle olaeağmı, senin bir gün geleeeğini
biliyordum. Anandan, çoeuklardan bir haber var mı?"
Molla Duran karşılık vermedi. Sabaha kadar denizin sesini dinleyerek dingin
beklediler. Tanyerleri ışıdı ışıyaeak Molla Duran sapı fildişi tabaneasmı çekti,
Hüseyin Hoeanm karşısına geçti.
"Daha var," dedi Hüseyin Hoea. "Tanyerleri az sonra ışıyaeak, o kadar aeele
etme eanım..."
Molla Duran elinde tabanea onun karşısında bir süre bekledi.
"Tamam mı, bak ortalık ağardı."
"Tamam," dedi Hüseyin Hoea. Yüzü kül gibi olmuştu.
Molla Duranın tabaneasmdan çıkan üç kurşun doğru gitti Hüseyin Hoeanm


yüreğine saplandı. Hüseyin Hoeanın çok kanı aktı. Hoea son soluğunu verineeye
kadar başında beklediler.
"Nasıl da soğukkanlı, hiçbir şey olmamış gibi, tanyerleri ışırken öldürmüştün
onu... Sonra da çiçekli bir portakal dalı kırmış doya doya koklamıştm. Birlikte
Haeea gidip günahlarımızdan armaeağız."
"Armaeağız," dedi Molla Duran Efendi.
"Şimdi senden isteğim, ben înee Memedi yakalamaya, ya da öldürmeye
geldim." Konuşurken Topal Aliye gözü ilişti.
"Bu mu?" dedi Molla Duran. "Bu izei Topal Alidir. înee Memed bunun kanma
susamıştır. Geçen gün öldürüyordu Aliyi, onun elinden zor aldım. Bana ne kadar
güvenirsen, ona da o kadar güven."
"Ben Topal Aliyi bilirim," diye güldü Kuzgun Veli. "O da beni bilir."
Topal Ali biraz yakma gelip ona elini uzattı:
"Hoş geldin," dedi.
"Hoş bulduk Ali kardaş. Korkma, o înee Memedi öldüreeeğim. Dünkü çoeuk
o."
"înşallah."
"înee Memedi öldürmek için bir tek şey istiyorum, o da bağışlanmam. Anladın
mı. Molla Duran Efendi?"
"Anladım."
"Ben înee Memedi öldürdükten, ya da yakaladıktan sonra, elimde bana bir şey
yapılmayaeağı üstüne, en büyük yerden bir söz kağıdı olaeak. Bunun üstesinden
gelirsen ben de sana..."
"Haydi şimdi biz uyuyalım. Gün açıla, hayır ola..."
Molla Duran Efendi sabahleyin Taşkın Halil Beye giderken. Topal Aliden
talimatını almış çoban Müslüm de dağlara înee Memedi aramaya gidiyordu.
Geee kasabanın ileri gelenleri Molla Duran Efendinin konağında toplandılar.
Kuzgun Veli, înee Memedi yakalamak ya da öldürmek için, bu işi yaptığında
onu affeden yazılı bir söz istiyordu. O da Arif Saim Beyden.
Zülfü:
"Ben bu kağıdı sana iki gün içinde alır getiririm. Arif Saim Bey şimdi
Adanada. Beni de çağırmış."
"Ben de sana böyle bir kağıdı Validen alırım," dedi Murtaza Ağa. "Ben seni iyi
tanırım. Gelsen gelsen bu işin üstesinden sen gelirsin."
"Ben de eandarma komutanından alırım," dedi Taşkın Halil Bey. "Askerler
mert olurlar, hem de sözlerinin eri..."
Kuzgun Veli çetesi bir hafta sonra eebinde kağıtları Molla Duran Efendinin

bahçesinden, su3aın kıyısındaki ılgınların arasından, înee Memedi aramak için
dağlara çekiliyordu. Bundan Kaymakamın, Yüzbaşının, öteki hükümet
adamlarının hiç haberi olmamıştı. Kuzgun Veli, işini sağlama almak için bunu
Ağalardan, Beylerden özellikle istemişti.
înee Memedden korkulur, ona göre kendini sakın, demişti Molla Duran.
Kuzgun Veli düşünüyordu. Aeaba ne demek istiyordu Molla Duran? înee
Memed kimdi, küçüeük, zavallı, ağzı süt kokan, zorlan eşkıyalığa itilmiş, tek
başına dağlarda gezen, ne yapaeağmı bilemeyen bir kişiydi. Allah ondan razı
olsun. Eğer o bu kasabalıları bu kadar korkutmamış olsaydı, yıllardır beklediği
düze inme düşü gerçekleşemezdi. înee Memed onun başına konmuş altından bir
devlet kuşuydu. Onu öldürmek istemezdi ya, ne yapsın, o öldürülmek için
karşısına çıkmış, bunun için ona devlet kuşu olmuştu. Ne kadar istemezse
istemesin onu öldüreeekti.
Sevineinden uçuyor, kendi kendine türkü söyleyerek, oynuyordu yürürken
arada bir de... Gençliğinde de bir adam öldürdüğünde, yol kesip altın keseleri
koynuna koyduğunda, ev bastığında da hep böyle keyiflenir, sevineine sınır
olmazdı. Tez, tez günde öldürmeli bu înee Memedi, güzel çiftliğine
yerleşmeliydi.
O kadar çabuk yürüyordu ki öteki eşkıyalar, en gençleri bile arkasından
yetişemiyorlardı.
Kale boynunu bu minval üzere aştıktan sonra Kuzgun Veli geriye döndü:
"Bu böyle olmayaeak çoeuklar," dedi. "Yürümekle ona yetişilmez hemen.
Birer at bulmalıyız, 3mkardaki Çerkeslerden."
Öğleye doğru atlar hazırlanmış, çınarın dibinde onları bekliyorlardı.
Bir dağlan tutarlarsa, gerisi kolaydı ve înee Memed avuçlarının içindeydi.


25
"Bizi asacaklardı, biliyor musun Memed," dedi Ferhat Hoca. "îyi ki yetiştin de
kurtardın bizi."
Tam on gündür bu sarp, kuytu köydeydiler. Köye yalnız bir tek yoldan
gelinebilirdi, o yol da çırılçıplak gözlerinin önündeydi. Yoldan karınca geçse
köyden gözüküyordu. Köyde bir eski zaman kalesi kalıntısı, kalıntılarda da
yabanıl aslan kabartmaları vardı. Buradaki bütün insanlar da Ferhat Hocayı
tanıyor, onu seviyorlardı. Kimse bir şey söylemiyordu ya, Ferhat Hocanın her ne