İnce Memed - 3 - 39

Molla Durana döndü, onu omuzundan tuttu:
"O senin eve gelen de İnce Memed değildi, öyle mi?"
"Değildi."
"O İnce Memed de yakında yakalanacak, şu kasabanın ortasında o Ferhat
Hocayla birlikte asılacaktır. Şimdi Zülfü Bey kardaşımızı dinleyelim."
"Dinleyelim," dedi Kaymakam.
"İnce Memedin bir eşkıyalık arkadaşını buldum, adı da Cabbar. Uzun Cabbar
diye tanınıyor. Afta İnce Memedle birlikte dağda gezerken düze inmiş.
Tesadüfen öğrendim. Bizim çiftlikte çalışıyor. Sessiz, etliye sütlüye karışmayan
bir kişi. Eşkıya demeye bin şahit ister. Köylüler onun çok cesur, namuslu, İnce
Memedi İnce Memed yapan kişi olduğunu söylediler. Ben de düşündüm ki, onu
İnce Memede eşkıya gibi gönderelim, o da U3mrken İnce Memedi bir gece
öldürüversin. Bunu Yüzbaşıya söyledim, kabul etmedi. İlle de İnce Memedi ben
yakalayacağım, ben öldüreceğim, diyor. Bencil..."
Murtaza Ağa:
"Ya İnce Memed, kasabayı basan, hapisaneden adamlar kaçıran, Vayvay
kÖ3mnde düğün kuran İnce Memed, Yüzbaşı onu yakalayamadan, ya o bizim
hepimizi öldürürse? Hep birlikte Yüzbaşıya gidelim onu ikna edelim."
"Ben çok rica ettim."
Belediye Başkanı:
"O beni sever, beni dinler."
Kaymakam:
"En kolayı Cabbar formülü. Yüzbaşının bunu kabul etmesi gerek. Ama
Cabbara sordunuz mu, kabul etti mi, yiğit bir adam diyorsunuz, öylesi bir adam
arkadaşını kancıkça öldürmeyi kabul eder mi?"
Zülfü Bey kahkahayla güldü:
"Sormadım ama kabul eder. Ben ona kabul ettiririm. Daha küçücük küçücük üç
çocuğu var."
"Siz Yüzbaşıya kabul ettirin yeter ki, ben Cabbara kabul ettiririm," dedi
güvenle Murtaza Ağa. "Ben de duyardım Cabbarı.
Yüzbaşıyla ertesi sabah konuşmaya karar verdiler.
Sabah erkenden Kaymakam, Belediye Başkanı, Taşkın Halil Bey Belediyede


buluşup Yüzbaşıya gittiler. Ve Yüzbaşı bir süre direttikten sonra kabul etti.
Eski komitaeı Taşkın Halil Bey:
"Biz de bu iyiliğin altında kalmayaeağız, Yüzbaşım," dedi.
"Ne gibi?"
"Eğer Cabbar onu öldürürse, biz de Ankaraya, Adanaya, bütün dünyaya înee
Memedi senin öldürdüğünü ilan edeeeğiz."
Kaymakam:
"Çok güzel bir fikir."
Belediye Başkanı eoşkun bir adamdı, ayağa kalktı. Yüzbaşının elini yakaladı,
ardından da onu kueakladı:
"Sizi şimdiden tebrik ederim Yüzbaşım. Ha siz öldürmüşsünüz înee Memedi,
ha böyle bir tertiple öldürtmüşsünüz, gene şeref sizin."
"Ben bunu kabul edemem. Ben bu sahtekarlığı... Bu adam ortadan kalksın da
onu kim öldürürse öldürsün. Ama onu ben öldürmek isterdim, o adam benimle
çok oynadı, onurumla benim. Onu yakalamak, konuşmak sonra da onu öldürmek
isterdim. Ardında gençliğimi tükettim. Ne yapalım, şimdi de onu tertiple,
kaneıklayarak öldürteeeğiz. Ne yapalım... Ben düşmanıma böyle bir 03mn
oynamak istemezdim. Düşmanıma, hem de düşman-ı biamanıma..."
"Teşekkür ederiz Yüzbaşım."
"Hürmete şayan bir insansınız."
"Murtaza Ağa Cabbarla konuşaeak, ona kabul ettireeek."
Yüzbaşı içini çekti:
"İnşallah kabul etmez," dedi kederden kahrolan bir yüzle. "En büyük
düşmanıma bile bunu yapmak, onu en yakın arkadaşına öldürtmek istemezdim,
ne yapayım ki çaresizim. Önümüz de kış, hiçbir harekatta bulunamam. Onun da
tezelden imhasını herkes istiyor, herkes o adamdan niçin bu kadar korkuyor,
anlamıyorum." "Korkuyoruz, ben bile ondan korkmaya başladım Yüzbaşım,"
diye onun sözünü kesti Taşkın Halil Bey.
"Siz de mi?"
"Ben de Yüzbaşım."
"İnşallah kabul etmez Cabbar ya, ben bu köylüleri yakından bilirim.
Korkusundan, hele üç çoeuğu da varsa ırgat Cabbarm, zaruretten kabul
edeeektir."
"Üzülmeyiniz Yüzbaşım, netieeden çok memnun kalaeaksmız."
Yüzbaşı onları merdiven başına kadar uğurladı.
"Asım Çavuş, duydun mu?" "Duydum Yüzbaşım."
"Kabul edeeek mi Cabbar?"


"Kabul ettirecekler."
"Cabbar bu işi becerebilecek mi?"
"Onu iyi tanırım, mert, kendi halinde, çok iyi bir adamdır. Teslim olduğunda,
İnce Memedi bıraktım geldim dağlarda, diye çok üzülüyordu. Kendine
yediremiyordu arkadaşını tek başına dağlarda bırakıp indiğini. Ben onu teselli
etmeye çalışmıştım. Demek Zülfü Beyde çalışıyormuş ha? Belki de İnce
Memedi öldürebilir."
"En yakın arkadaşını öyle mi, ah bu bizim köylüler..."
"Böylesi eşkıyaları çoğunlukla arkadaşları..."
"Hiç mi arkadaşlık... Arkadaşlık bir insanın canından daha değerli değil mi?
Belki de Cabbar gider de İnce Memed çetesine girer, her şeyi ona anlattıktan
sonra."
"Olabilir... "
"Böyle bir şey olursa çok sevineceğim."
"Ben de," dedi Asım Çavuş.
"Biz şimdi, Cabbar ona yetişmeden, İnce Memed daha toparlanmadan bir
harekata girişsek..."
"Önümüz kış, Torosta da yağmurlar başladı."
"Kaç kişisi varmış yanında, dedin?"
"Fazlının söylediğine göre üç kişilermiş."
"Bahara kadar toparlanırlar."
"Toparlansınlar. Biz de toparlanırız."
"Cabbar?"
"Belli olmaz," dedi Asım Çavuş. "Beceremezse ölüsü de gelir."
"İnce Memed en yakın arkadaşını öldürür mü?"
"Öldürür," dedi Asım Çavuş.
Zülfü Bey o gün çiftliğe Cabbarı alsın gelsin, diye bir adam gönderdi.
Cabbarla Murtaza Ağa konuşacaktı.
Murtaza Ağa:
"Eğer," diyordu ellerini kıvançla ovuşturarak, "eğer Cabbar bu işin altından
kalkamazsa, elimde bir kozum daha var ki koz derim size. Değil İnce Memedi
öldürmek, bütün dağlardaki eşkıyaların tozunu attırır. Ama ben, doğrusu bu
Cabbara da çok güveniyorum. Ulan şu Zülfü yok mu, şu Zülfü, eğer onun üstüne
bir adam daha varsa şu Çukurovada, ben de şu iki elimi ve hem de şu bıyıklarımı
kökünden keserim."
Cabbarı sabırsızlıkla bekliyor, onun nasıl bir adam olduğunu çok merak
ediyordu. Teslim olduğunda onu karakolda görmüştü, öbür eşkıyaların arasında.



ince Memedin arkadaşıdır, diye azıcık üstünde durmuştu, o günden bugüne çok
bir zaman geçmişti, ancak büzülmüş, iki kat olup oturmuş çok uzun boylu bir
adamı şöyle böyle anımsıyordu.
"Yüzbaşı çok üzülecek."
"Üzülsün," diye güldü Murtaza Ağa. "Ona ne oluyor? Biz gönderiyoruz
Cabbarı. Ona, bunu haber vermenin bile lüzumu yoktu. O kendi işine, kasabayı
İnce Memede bastırdığına karışsın. İnce Memed herhangi bir şekilde öldürülürse
mesulü o mu olacak? Gene bize şükretsin o Yüzbaşı, beceriksiz, İnce Memedi
Cabbara biz öldürteceğiz, ya da başkasına, parsayı o toplayacak. Eğer bu Cabbar
da bu işin üstesinden gelemezse, bende de bir adam, bir adam, bir adam var ki
İnce Memedi su gibi içer. Yalnız şimdilik, ince bir taktik icabı onun adını
kimsecikler öğrenemeyecekler. Ben adamımı İnce Memedi öldürmeye
gönderdiğimde de bunu ne kimseye söyleyeceğim, ne de kimseye bir şey
soracağım, ne de muhterem Yüzbaşı Faruk Beyden icazet dileneceğim. Hele
Cabbarı bir deneyelim. Ben, maşa dururken közü elimle tutmak, kendi adamımı
zahmete koşmak istemiyorum. Çünkü o kahraman insan, o bana, bu kasabaya
her zaman lazım olacak bir cesur, gözü kanlı kişidir. Öyle kişiler ancak bir asırda
bir kere gelebilirler bu Çukurovaya ve hem de biltekmil Toros ve hem de
Binboğa dağlarına. Bende de bu adamlardan bir değil, iki alıcı kuş var."
"Şimdi anladım şendeki değişikliğin sebebini," diye güldü Taşkın Halil Bey.
"Ağzın kulaklarında, tnce Memedden de hiç korkmuyorsun."
"Onun için İnce Memed çantada keklik."
"Ne sandın ya oğlum Zülfü?" diye gürledi Murtaza Ağa. "Tabii İnce Memed
çantada keklik. Beni Ali Safa mı sandın? O İnce Memed benim için bir içimlik
su bile değil... Onun benim için bir karınca kadar bile hükmü yok. O İnce
Memed mi ne kızılkurt, o, ayağı yalın, çıplak köylü mü ne, o öksüz... Öylesi bin
eşkıya benim için bir kuru çöp bile değil. Onu bağırlarına basan köylülere de bu
muhterem Türkiye Cumhuriyetinin bir sözü olacak. Yüzbaşıya da..."
Arif Saim Beye de diyecekti ya sustu. Öyle durup dururken ortaya attığı o söz
ortalığı velveleye vermiş. Adana, Ankara ve hem de îstanbulu çalkalamıştı.
Aldığı son haberlere göre. Arif Saim Beyin Mustafa Kemal Paşaya suikast
yapacağı haberi bütün ülkede bomba gibi patlamıştı. Ankarada 3mksek rical
Mecliste, rakı sofralarında, gazete matbaahanelerinde hep bunu konuşuyorlardı.
Kasabada da bu suikast işini herkes biliyordu ya, hiç kimse öyle uluorta
konuşamıyordu. Ateş olmayan yerden duman çıkmazdı. Belki de doğruydu,
Murtaza Ağa böyle mühim bir hadiseyi kendi işkembeyi kübrasmdan çıkaracak
değildi ya... Nasıl olsa Mustafa Kemal Paşanın da kulağına gidecekti bu hadise.


İşte o zaman gör sen, Zülfüyü ve işte gör sen Arif Saim Bey adındaki milli
kahramanı! Boğazında ip, göğsünde yafta, ipte sallanan Arif Saim Bey ve de
Zülfü ve hem de yandaşları...
Zülfü onun birkaç kere ağzını aramış, Murtaza Ağa hiçbir şey duymamış gibi
davranmış, oralı bile olmamıştı. Biliyordu ki. Zülfü bir gün bu meseleyi onunla
açık açık konuşaeaktı. Şimdiden ödü kopmaya başlamıştı.
Cabbarı gördüğünde, Murtaza Ağanın gözü onu hiç tutmadı. Ayağında çiftçi
edikleri, baeağmda solmuş, yırtık bir kara şalvar, başında siperliği kırılmış bir
kasket, süklüm püklüm, soluk yüzlü bir adam, utangaçlığından da kimsenin
yüzüne bakamıyor.
Konağa geldiğinde çok erkendi. Murtaza Ağa, aba altında er yatar, diye
düşünerek onu iyi kabul etti, kahvaltıya çağırdı. Cabbar kahvaltıda şaşkındı, çayı
içerken, tabaklardan peyniri, zeytini alırken bir kere olsun başını kaldırmamış,
onun 3mzüne bakmamıştı. Elleri de titriyordu. Sofradaki bala, tereyağma elini
bile sürememişti.
"Evet Cabbar Efendi, demek sen înee Memedin arkadaşıydın?"
Cabbar sıkıldı, utandı, bir şeyler söylemek istedi söyleyemedi.
"Demek öyle ha, sen dağda înee Memedle mi gezdin, birlikte mi başladınız
eşkıyalığa?"
"Daha önee ben Deli Durdu çetesindeydim. Deli Durdu Kerimoğlunu
dövünee... Evini de soyunea ben de, bir de Reeep Çavuş ondan ayrıldık, înee
Memedle birlikte dolaştık. Reeep Çavuş da Akçasazda ölünee biz Memedle
birlikte kaldık."
"Hep iki kişi miydiniz?"
"îki... "
"Sen neden eşkıya çıkmıştın?"
"O adam anamı çok dövdü de... Anam ölünee de ben... îşte onu..."
"Sonra?"
"Sonra af çıkmea ben indim. înee Memed dağda kaldı, dağda kalmea da Abdi
Ağayı öldürdü, sonradan da ortalıktan yitti gitti, imi timi bellisiz oldu. Bir de
baktım, Ali Safa Beyi öldürmüş, dediler. Ayrıldığımızdan sonra ben onu hiç
görmedim."
"Şimdi înee Memed dağda, geçen gün de kasabayı bastı. Topal Aliyi
öldüreeekti. Molla Duran Efendi de onu elinden aldı, yalvararak yakararak. Sen
biliyor musun înee Memedin Topal Aliye niçin düşman olduğunu?"
"Biliyorum, înee Memed söylemişti bana."
"Niçin?"


"Topal Ali, İnce Memed Hatçeyi kaçırdığında onun izini sürüp onu yakalatmış
da, İnce Memed onun yüzünden eşkıya olmuş da, bir de Hürü Ana var ya, ona,
ille de Topal Aliyi öldür, diyor da, o da Hürü Anayı hiç kıramaz da..."
"Nasıl bir adam bu İnce Memed, çok mu yürekli?"
"Yürekli de söz mü, deli o. Kendisini ateşin içine kapıp koyuverir. Yeter ki
gözlerindeki o ışık bir kez yanmasın."
"Nasıl bir ışık o?"
"Nasıl bir ışık olduğunu bilemem. O çok kızar da, bir şey yapmaya kalkarsa
gözlerinde iğne ucu gibi ışıklar çakar. İşte o ışıklar çakınca da tnce Memedi bir
daha kimse zapt edemez."
"Çok mu kurnaz, çok mu akıllı?"
"O çok akıllıdır, bir çocuk kadar da iyidir, azıcık da kurnazdır. O, karıncayı
bile incitemez. Herkese de inanır, bir çocuk gibidir, dedim ya."
"Sen onu çok mu seversin?"
"İnsan arkadaşını sevmez mi?"
Murtaza Ağa gözlerini Cabbarm gözlerinin içine dikti, Cabbar gözlerini ondan
kaçıramadı. Böyle göz göze bir süre kaldılar.
"Seni şunun için buraya çağırdım ki, sen... Sen..." Cabbarı yokluyordu. "Sen
İnce Memedi öldüreceksin."
Sanki Cabbar böyle bir öneriyi bekliyordu, yüzünde hiçbir değişiklik olmadı,
bir söze de varmadı.
"Hükümet bu İnce Memedin üstünde çok duruyor. Ankaradaki İsmet Paşa,
öteki büyükler, bu İnce Memedin vücudu ortadan kalkmalı diyorlar da başka
hiçbir şey demiyorlar. Bizi burada çok sıkıştırıyorlar. Biz de İnce Memedi
ortadan kaldıracak bir gözü pek, yiğit kişi ararken Zülfü Bey de seni söyledi.
Ben de münasiptir dedim. İnce Memedi öldürmek şerefi de onun en yakın
arkadaşının olsun, dedim. İnce Memed gibi bir yiğidi, cömert, iyi, arkadaş
canlısı, Hazreti Ali emsali 3mrekli bir kişiyi de kanı ciğeri beş para etmez birisi
öldürmesin de, onun yakın arkadaşı şerefli Cabbar öldürsün, dedim. İnsanın
gönlü İnce Memed gibi bir adamı bir kötünün öldürmesine razı gelmiyor. İnce
Memed erinde geçinde nasıl olsa öldürülecek. Hiçbir eşkıyanın, İnce Memed
gibi bir eşkıyanın sen sonunda kurşundan gitmediğini gördün mü?"
Durdu, sorusuna karşılık bekledi.
Cabbar:
"Anlamadım," dedi. "O, Abdi Ağayı öldürdükten sonra eşkıyalık
yapmayacaktı. Bunu ben biliyordum. Ali Safa Beyi öldürdüğünü duyunca
inanamadım."


"Herkes biliyor Ali Safa Beyi onun öldürdüğünü."
"İnanamam. Onun derdi Abdi Ağaydı, onu da öldürünee kaçıp gideeekti. Ben
dedim ki, Ali Safa Beyi başka birisi, bir düşmanı, başka bir köylü Öldürmüştür
de tnee Memedin üstüne atmışlardır. Ben öyle dedim."
"Topal Ali var ya, o şimdi Molla Duran Efendinin yanında çalışıyor, daha önee
de benim yanımda çalışıyordu..."
"Duydum."
"Sen onu da iyi tanır mısın?"
"Tanırım."
"İşte o Topal Ali, înee Memedi Ali Safa Beyi öldürürken gözüyle görmüş."
Cabbarm ilk olaraktan yüzünde bir değişiklik oldu, elle tutulureasma bir
şaşkınlık belirdi, bu da Murtaza Ağanın gözünden kaçmadı.
"Şimdi tnee Memed dağda. Bu kati ve eşkıyalık yapıyor, adam öldürüyor, yol
kesiyor."
"O yol kesmez," diye kesin konuştu Cabbar.
"Önee dediler ki, înee Memedi Topal Aliye, Kürt Rüsteme, daha başkalarına
öldürtelim. Zülfü Bey de senin adını söyleyinee, ben de işte înee Memedi
öldürmek böylesi bir adama yakışır dedim. Bak, ben harbi adamım, lafı öyle
evelemesini, gevelemesini bilmem, kurşunu adamın alnına alnına sıkarım. Onun
için iyi dinle beni ve hem de kulaklarını bir iyiee açaraktan. Sen înee Memedi
öldürünee. Zülfüyle, öteki Ağalarla Beylerle konuştuk, sana üç yüz dönümlük,
beğendiğin yerden bir tarla vereeeğiz. Bir çift beğendiğin at, dört öküz, iki
pulluk, tohumluk, bir de ev yaptıraeağız sana. Bir de sana, ne kadar gerekliyse
aramızdan toplayarak para vereeeğiz. Paran Molla Duran Efendide kalaeak. înee
Memedi öldürüp döndüğünde de para senin olaeak. însan halidir bu, eğer sen
gider de, sen înee Memedi değil de, o seni öldürürse bütün para, sana
söylediklerim, tarla marla karma, çoeuklarma verileeek. Eğer sen bizim şimdi bu
dileğimizi kabul etmezsen, hem tnee Memede ve hem de bize kötülükte
bulunaeağm için, seni bu Çukurovada yaşatmayaeağız. Önee seni Zülfü Bey
çiftlikten ataeak. Bu da olmadı öyle mi, seni bu dünyada hiçbir yer kabul
etmeyeeek, bizim ve hem de Hükümetimizin eli kolu uzundur taa arşa kadar,
seni nereye gitsen bulaeağız. Bana hiçbir şey de mi yapamazsınız diyorsan,
yaparız, öldürülmüş bir adamı senin üstüne atarız. Ya dağa çıkar înee Memede
karışır, gene de kurşundan gidersin, ya da içeriye girersin, hapisanede
çoeuklarmm 3mzünü göremeden ölürsün. Ya da asılırsın şu kasaba
meydanında..."
O sözünü bitirinee Cabbar sapsarı ölü gibi kesildi:




"Etme bunu bana Ağa," diye onun ellerine sarıldı. "Bunu yapma, kıyma bana.
Beni înee Memede öldürtme."
"O ne bileeek senin ona niçin geldiğini? Eşkıya çıktım dersin, senin dağa
çıktığını du3mnea, o da sana inanır."
"İnanmaz o. Bilir beni o. Benim bir daha eşkıya çıkmayaeağımı da bilir.
Kendisini öldürmeye geldiğimi de bilir, etme bunu bana. Küçük, küçüeük
çoeuklarım var, kıyma bana."
"Tamam! Başka söz istemem. înee Memedi senden isterim. Ve hem de tüm
kasabamız ve hem de bilumum Hükümetimiz böyle bir şerefi sana layık gördüler
de... Sus! Al tüfeğini, çık dağa... Senin bu kasabaya geldiğini, bizimle
görüştüğünü kul olan bilmeyeeek. Yolun açık, gazan mübarek olsun."
Cabbar bundan sonra ne kadar inledi sızladı, yalvardı yakardıysa da Murtaza
Ağaya, onun ağzından bir tek söz alamadı. Murtaza Ağa taş kesilmişti de dil
vermiyordu. Sonunda:
"Bana on gün izin," dedi Cabbar. "Bir düşüneyim, taşınayım."
"Gene eşkıya çıkmaya kalkma, alimallah yanarsın..."
"Eşkıyalık nerde, biz nerde," diye aeı aeı gülümsedi Cabbar.
Upuzun boyuyla ayağa kalktı, sendeliyordu.
"Sana on beş gün izin, düşün taşın."


24
Molla Duranın köyü şu uzak mor dağların arkalarında kayalıklı, ormanlık
keskin bir koyağın kuytusundaydı. En yakın köy bir buçuk, en yakın kasabaysa
üç günlük yoldaydı. Kö}^ dünyaya sarp dağları aşan ineeeik bir çiğir bağlıyordu.
Yılın yedi ayı da köyün bütün dünyayla ilişkisi kesiliyordu. Tarlaları yoktu.
Kaya aralıklarında buldukları avuç içi kadar topraklara ekinlerini kazma ile
ekiyorlardı. Ve çok keçileri, az koyunları, hemen hemen hiç inekleri yoktu. Bu
sarpta katırdan başka da binit işlemiyordu. Duran gözünü açtığından beri bol bol
kabak, bol bol mantar biliyordu. Ekmeği bile çok seyrek görüyordu. Ekşi ayran,
imansız çökelek bile onun özlem duyduğu yiyeeeklerdendi. On iki yaşma kadar
boynu çöp gibi ineeydi. Gözleri yuvalarından fırlamış, yüzü kurumuş,
kavrulmuştu. Baeakları, zayıflıktan biribirine dolanıyordu.
Birinei Dünya Savaşı yıllarında köy ilk yabaneıları gördü. Bunlar, kimisi daha
bıyığı terlememiş genç, kimisi de orta yaşlı kişilerdi. Kimisi silahlı, kimisi
silahsız, kimisi yarı çıplak, kimisi de ko3mnları altın dolu, çok güzel giyinmiş,
altın kordon takınmış, parlak çizmeli kişilerdi. Birkaç yıl içinde köydeki insan
sayısı üç katma. Kurtuluş Savaşı günlerinde de beş katma, yedi katma çıktı.
Köye sığınanlar daha çok okumuş yazmış kişilerdi. İçlerinde eşkıyalar, yol
kesieiler, kaçakçılar da vardı. Bu asker kaçakları, kaçakçılarla birlikte de
kurulduğundan bu yana tekdüze yaşamını sürdürmüş olan Sarıasma köyü birden
başkalaştı, birkaç ay içinde köylülerde gözle görülür bir biçimde değişiklikler
oldu. Köylülerin kılıklarında bile farklar görüldü. Kaçakların bir kısmı bu kuytu
köye ev bile yapıp, karılarını getirdiler. Ve burada bütün gözlerden, baskılardan
uzak kıvanç içindeydiler.
Duranın babası savaşa gitmiş Sarıkamışta kalmıştı. Künyesi daha gelmemişti
ya, babasmm onun yanında ean verdiğini bir asker arkadaşı köye kadar gelerek
haber vermiş, kendisi de bir daha asker oeağma dönmemişti. Duranın anası
güzel, güçlü, gösterişli bir kadındı. Babasmm ölümüne ağlamamıştı bile.
Köydeki asker kaçaklarından İmam Hüseyin Hoeayı çoktan evine almıştı. İmam
Hüseyin kırmızı 3mzlü, kara çember sakallı, geniş omuzlu, kaim dudaklı, iri
gözlü, laeivert külot pantolonla, körük çizmeli, gümüş savatlı kuburunun içi altın
dolu, altın köstek saatli bir hoeaydı. Hep ağzı kıpır kıpır duahydı da. Yepyeni bir
Alman filintasını da hiçbir zaman eüppesinin altından eksik etmiyordu.
Çaprazlama bağladığı fişeklikleri sırma işlemeliydi. Ve her işleme bir tılsıma
işaretti.
Hüseyin Hoea köyde ne kaçaklarla, ne de yerli hiç kimseyle konuşmuyordu.
Varsa da yoksa da ev, hem de Duranın anası. Hoea, hiç U3mmadan her geee


sabaha kadar onunla sevişiyor, ilk günlerde Duranı uyutmuyorlardı bile. Duran
da ne yapsın onları her geee dinlemek zorunda kalıyordu. Çok da hoşuna
gidiyordu ya uykusuzluğa fazla dayanamıyordu.
Hoeadan Duranın üç tane kız kardeşi oldu. Bu arada Duran da semirdi, boy
attı. Hoea onu seviyordu. Yalım gibi kara gözlerinde derin, hırslı bir ışık vardı.
Bu da Hüseyin Hoeanm gözünden kaçmadı. Az bir sürede ona okuryazarlık,
dualar öğretti. Birlikte namaz kılmaya. Kuranı bile birlikte ezber okumaya
başladılar. Hüseyin Hoea öğreneisinin başarısından dolayı kıvançlıydı ve onunla
övünüyordu.
Bir gün Duran, Hoeanm hazırlandığını, kö}^, anasını, çoeuklarmı bırakıp
kaçaeağmı anladı, onu izlemeye başladı. Bir geee yarısı, anası derin uykudayken,
Hüseyin Hoea yataktan kalktı, giyindi, filintasını aldı, yastığının üstüne bir kese
bırakıp dışarıya çıktı. Duran çoktandır bu anı bekliyordu, giyinikti. O da az sonra
onun arkasından dışarıya fırlayıp uzaktan Hoeayı izlemeye başladı. Bahardı, ılık
bir yel esiyor, hışırdayan ormanın üstüne de yoğun bir ay ışığı dökülüyordu.
Köyü çok hızlı çıktılar, Hoeaya birkaç köpek havladı, öteki aldırmadı. Yardaki
keskin kayalıklı, 3mksek gediği aştılar, gün burnuna derinliği birkaç kilometre,
kuyu dibi gibi bir uçurumun dibine indiler. Yolda Hoea birkaç kere kuşkulanmış,
arkasından birisinin geldiğini anlayıp durmuş yöreye bakınmış, dinlemiş,
kimseyi göremeyinee de yürümesini sürdürmüştü. Derin koyağı 3mkarı çıkarken,
tam öğleüstü Hoea bir pınarda aptes almış, bÜ3mk zekerini tutup bir süre
oynamış, sonra da namaz kılıp oturmuş yemeğini yemişti. Duran da aemdan
ölüyor, kamı gumiduyor, Hoea yemeğini atıştırırken onun ağzının suyu
akıyordu.
Yemekten sonra azieik kestiren Hoea, sağma soluna kuşkuyla bakındı, gözleri
birilerini arıyordu. Kesinlikle bir şeyleri sezinlemişti ya. Duran onun ardmea
öylesine gizli, ürkek bir kuşmuşeasma 3mrüyordu ki öteki bir türlü, ne kadar
kuşkulanırsa kuşkulansın onu göremiyordu.
Hoea akşam yemeğine otumneaya kadar Duranın dummunda öyle pek bir
değişiklik olmadı. Biraz baeakları feldirdiyor, başı dönüyordu ya gene de Hoeayı
izleyebiliyordu.
Hoea bir yaylanın düzünde, tek bir ağaem altından kaynayan oluğun başında
durdu, azık torbasını gövdenin dibine yerleştirdi, sağa sola şahin gözleriyle bir
bakıp namaza durdu. Duran artık dayanamadı, bir kedi gibi sürünerek, çıt
çıkarmadan ağaem dibine geldi, elini azık torbasına uzattı, tam bu sırada da
Hüseyin Hoeanm sert pençesi onun bileğini kavradı.
"Biliyordum mendebur köpek, biliyordum senin benim peşimde olduğunu.


Acıktın değil mi?" diye gülümsedi. "Seni mendebur seni. Dur namazımı
bitireyim de sonra konuşuruz seninle, bekle."
Yeniden namaza durdu, bir rekattan sonra duasını topladı.
"Gel bakalım Molla Duran Ağa, şöyle bir kamımızı doyuralım. Ondan
sonra..."
Torbada çok peynir, çok soğan, çok katı yumurta, çok patates, çok ekmek
vardı. Bu kadar bÜ3mk hazırlığı kimsenin haberi olmadan Hüseyin Hoca ne
zaman, nerede yapmıştı. Duran bu işe gerçekten şaşırdı.
"Daha fazla ben o köyde kalamazdım. Duran oğlum. Anana gelince, o daha
genç, çok da güzel. Ben de ona epeyce altın bıraktım. Bir haftaya kalmaz, genç,
beğendiği birisiyle evlenir. Beni çoktan unutmuştur bile. Yalnız, o seni benim
kaçırdığımı sanır, bana düşman kesilir. O sensiz yapamaz. Benim ondan olan
kızlarımı kendisinin saymıyor. Sen döneceksin köye."
Duran çok dingin:
"Dönmeyeceğim," diye kesin konuştu.
"Pekiyi, nereye gideceksin?"
"Sen nereye gidersen oraya."
Yemeği çabucak bitirdiler. Hüseyin Hoca olukta ellerini yıkadı, döndü. Duran
azık torbasını topluyordu.
"Sen benimle gelemeyeceksin."
"Geleceğim."
"Sen benim başıma bela mısın?"
"Ne var, belayım..."
"Bak Duran, seni çok severim bilirsin. Kızlarımdan da, anandan da seni fazla
severim. Ama şimdi hemen dönmezsen geriye seni öldürürüm." Filintasının
mekanizmasını şakırdattı, namluya fişek sürdü, tüfeği omuzuna dayayıp Durana
çevirdi. "Derhal geriye dönmezsen yersin kurşunu."
"Dönmeyeceğim."
"O üç kız çocuğuna kim bakacak, sen gidiyorsun, ben de..."
"Onlar kendilerine bakarlar, anam da üç güne varmaz evlenir."
"Ulan mendebur, dön diyorum sana, şimdi tetiğe bastım basacağım."
"Bas," diye soğukkanlı konuştu Duran.
"Öldürürüm seni," diye dişlerini sıktı Hüseyin Hoca.
"Öldür."
"Al öyleyse..."
Duranın ayağının dibine bir kurşun salladı. Çocuğun yüzü azıcık sarardı ya
başkaca durumunu hiç bozmadı. Hüseyin Hoca bir kurşun, bir kurşun daha


salladı, öteki hiç aldırmıyor, gözlerini bile kırpmıyordu. Hüseyin Hoea bu
çoeuğun bundan da daha gözü pek bir çoeuk olduğunu biliyordu ya onu geriye
döndürmenin de bir yolunu arıyordu. Kurşun para etmeyinee onu kandırmayı
denedi. Ölümü göze almış bir kişi birkaç söze kanar mı? Yalvardı yakardı, türlü
diller döktü, oğlan aldırmadı bile, orada öyle ağaç gibi dikilmiş kalmıştı. Paralar
önerdi, gene olmadı.
"Ben de senden daha inatçıyım, sana kıyamadım, buna güvenme, sen benimle
uzun bir süre kalamayaeaksm. Bunu böyle bil de başının çaresine öyle bak."
Hüseyin Hoea önde. Duran arkada yola düştüler. Çukurovaya kadar yalnız
yemeklerde bir araya geldiler ama, bir tek sözeük konuşmadılar. Önde güçlü
kuvvetli Hüseyin Hoea, arkada ayakları şişmiş, boynu sönmüş direnen Duran,
Akdenizin kıyısındaki ak badanalı evleri portakal ağaçlarının arasındaki bir köye
geldiler. Burada Hoeayı herkes tanıyordu. Karısı, çoeukları onu ağlayarak,
sevinçten deli olarak karşıladılar. Köyde kimse gözlerine inanamıyordu. Hoeanm
üç yıl önee Sarıkamıştan künyesi gelmişti.
Hoea hiçbir şey olmamış gibi evine yerleşti, çoluk çoeuğuna karıştı. Durana da
bir yatak verdiler, hiç kimse de neei olduğunu, nereden gelip nereye gittiğini
sormadı. Köye geldiklerinden bir hafta sonra Hüseyin Hoea bir dükkan açtı,