İnce Memed - 3 - 19

"Sen burada bekle Mahmudum," dedi, kayalığa tırmanmaya başladı. "Birkaç
sualim var şu kara attan, bakalım o ne söyleyeeek, ben ne dinleyeeeğim."
Kayanın tepesine çıkan ineeeik bir çiğir buldu kendine. Allalem, bu da buradan



çıkmış tepeye, diye düşündü. Hem dinlene dinlene çıkıyor, hem de atla
konuşuyordu. Güzelim elma gözlü, kız suratlı yağız at. Keklik sekişlim de eeren
bakışlım. Sırma yelelim de ipek kuyruklum, sen Köroğlunun Kıratına benzersin,
kanat takarsın da göğe uçarsın, yedi günlük yolu, bir göz açıp kapaymeaya kadar
aşarsın. Senin binieine kurban olsun Hürüee, sen onu neyledin nettin, söyle bana,
nolursun? Onu alıeı kuşlara, yırtıeı kaplanlara, yedi dilli yılanlara mı kaptırdın,
söyle sana kul olayım, sen ne yaptın binieini? Söyle bana binieini, bir haber ver
ondan, Hürüee Ana da kurban olsun sana, hemi de tırnaklarına, onu bir derin
yardan mı uçurdun, derin derin sulara mı düşürdün, onu gittin de azılı, kurt dişli
eandarmanm kurşununa mı teslim ettin, söyle elma gözlü, kız suratlı yağız at...
Sen Hazreti Alinin Düldülüne benzersin. Yüz bin kılıç içinden de süzülerek
çıkarsın, söyle bana ne yaptın binieini, yangınlar mı onu elinden aldı, hasta mı,
sayrı mı oldu, söyle ona ne oldu? Sen, adı güzel, kendi güzel Muhammedin
Burağma benzersin, pervaz vurup gökyüzüne uçan. Hızırm Benlibozuna
benzersin, yedi denizler üstünde yürüyen, söyle bana binieini şu moraran 3mee
dağlara mı verdin, kara çadırlı, çimeni yeşil gözlü Yürüklere mi teslim ettin, iyi
yürekli, tez eanlı köylüler mi kaptılar senin üstünden onu, söyle bana, kurban
olsun înee Memedin anası Hürüee sana. Söyle ne yaptın binieini, tüyleri yıldır
yıldır gün altında yanan yağız at?..
Böyle, atla konuşa konuşa atın yanma kadar çıktı, onun birkaç adım berisinde
durdu. At yerinden hiç kıpırdamıyor, öyleee kuyruğunu sallayıp duruyordu.
Bundan yüreklenen Hürü atın yanma kadar yanaştı, sağ elini kaldırdı yelesine
dokundu, okşadı usul usul, çekinerek.
"Kurban olsun Hürüee senin sırma yelene, söyle nereye götürdün binieini sen,
sağ mı, hasta mı, sayrı mı, iyi ellerde mi, başı darda mı?"
Yağız at tam bu anda kıpırdadı, arkasından da şaha kalktı, ön ayakları havayı
dövüyordu. Hürü onun birden kayalıklardan aşağıya süzüldüğünü gördü. Olduğu
yerden az daha çekilmeseydi Hürü, yağız at onu kayalıklardan aşağıya
yuvarlayaeak, o da bin parça olaeaktı.
"Boyu devrilesi de elma gözleri çıkasiea şeytanın öz bir oğlu kara domuz, sen
insanlıktan, atlıktan ne anlarsın, delirmiş de aklını oynatmış imansız,
merhametsiz! O senin gibi pise... îneemde de akıl mı var sanki, onda hiç akıl
olsaydı, ean bir düşmanı, hemi de kurdun kuşun, dünyadaki tekmil eanlılarm
düşmanı. Molla Duranın da kölesi Topal Aliyi hiç yaşatır mıydı? Ben de sana
koç Köroğlunun Kıratı, dedim! Var da sen kurban ol Köroğlunun, o kıyamete
kadar yaşayaeak bengisu içmiş Kıratının tırnaklarına. Sana adı güzel kendi güzel
Muhammedin Burağı dedim, var sen de..."


Ata kızmış veriştiriyordu. Öfkesi biraz geçinee kayalardan indi.
"Nereye gitti o huysuz, kötü yağız?" diye Kısaeık Mahmuda sordu.
"Köye," dedi Mahmut.
Yan yana, ağır ağır köye yöneldiler. Hürü Ana başını önüne eğmiş, hiç
konuşmuyordu.
Böyleee eve geldiler.
Hürü:
"Kısaeık," dedi, "şimdi gitme de bu akşam sana bir güzel yemek pişireyim.
İstersen sana bir horozlu soğan yahnisi yaparım. Çoeukken ne kadar severdin,
aklında mı?"
Kısaeık Mahmut güldü:
"Senden sonra ben hiç horozlu soğan yahnisi yemedim. Ana."
"Şimdi bugün ye işte," dedi Hürü.
Dışarıya oturup sırtlarını duvara verdiler. Onlar daha otururlarken at
doludizgin, süzülerek, bir yel gibi önlerinden sünerek geçti gitti. Hürü onu
görünee başını çevirdi:
"Ne yaparsa yapsın, o kara domuzlan bir daha konuşmam," dedi. "Onun bir
daha da yüzüne bakmam, o boyu devrilesinin."
Aradan çok geçmemişti ki at gene süzülerek önlerinden geçti, kayalıklara
doğru gitti. Onun 3mzüne bakmamaya ant içmiş Hürü, o gözden ırayıp yitineeye
kadar özlemle arkasından baktı.
Gün yıkılıp gitmişti, önee Hürü Ana ardından da Kısaeık Mahmut ayağa
kalktılar.
Hürü:
"Mahmudum," dedi, karşıda eşinen iri, apak ışılayan, açık sarı telleri sarkan
horozu gösterdi, "şunu yakala da kes, kes de sana..."
Kısaeık Mahmudun koşmasıyla, horozu kesmesi bir oldu. Başı kesik horoz
oradan oraya sıçramaya başladı.
"Kısaeık, oeağı batasiea Kısaeık," diye bağırdı Hürü Ana, "böyle de horoz
kesilir mi, haydi git de yakala onu. Eziyet çekmesin fıkara. Yakala da üstüne
kestiğin bıçağı koy, kıpırdamaz o zaman horoz."
Kısaeık Mahmut koştu, horozu yakaladı, yere yatırıp, üstüne bıçağı koydu,
horoz kıpırdamadı.
Hürü Ana kolları sıvayıp gün batmeaya kadar Kısaeık Mahmuda bir yahni
yaptı ki kokusu bütün kö}^ doldurdu. Karşı karşıya geçip horozu bir güzel
yediler. Hürü Ana bu güzel yemeğin üstüne bir de çay pişirdi.
Bir at ayağı tapırtısı duyup Hürü Ana dışarıya fırladı, eşikte bir süre durup

alacakaranlıkta uçan bir kuş gibi 3aımuşacık akan atı seyretti.
İçeriye dönünce:
"Mahmudum," dedi, "biliyor musun, bu İnce Memed ölmedi, daha sağ. Sağ
ama başında da bir hal olduğu besbelli. Onun başında bir hal olmasaydı, bu at
böyle başıboş dolaşmazdı buralarda. Vurulmuş olsaydı gene dolaşamazdı."
"Doğrusun Ana."
"Şimdi ben onun nerelerde olduğunu biliyorum. Bu at bize haberci geldi.
Keski ben de ona o kadar sövüp, kargış etmeseydim. İnce Memed beni istiyor.
Benimle gider misin?"
"Giderim Ana. Giderim ya, ben senin için cehenneme desen de giderim ya,
İnce Memedin yeri uzak mı yakm mı?"
"Epeyce uzak," dedi Hürü Ana.
"O zaman bu kadar yolu sen nasıl gidersin?"
"Ben giderim," diye dikleşti Hürü Ana. "Yeter ki sen yorulma."
"Bizim eşeği de alırım yanıma. Semerini de daha yeni yapmıştım. Üstüne de
bir minder atarım, yorulursak bineriz. Benim eşek at gibidir. Ana. Şu İnce
Memedin atı bile onun kadar yürüyemez."
"Olur," diye güldü Hürü Ana. Ardından da ekledi: "Yürüyemez. Yarın gece
yarısı yola çıkarız, kimse bilmesin nereye, ne yana gittiğimizi. Sen de karma
kasabaya gittiğimizi söyle, olur mu?"
"Olur," dedi Kısacık Mahmut.
Kısacık Mahmut tam gece yarısı Hürü Ananın kapısının önündeydi. Hürü Ana
da bütün gece uyumamış onu bekliyordu. Elinde bÜ3mcek bir bohça ve bir
sepetle dışarıya çıktı.
"İnce Memedime de incir kuruttuydum. Delice koyağın narından da ona nar
sakladıydım. İnce Memedim taa çocukluktan bu yana Delice koyağın narlarını
sever. O narların her birisi pespembe olur da, insanın 3mzüne gülen, adam kafası
bü3mklüğünde her birisi... İşte bu bohçada da ona don gömlek, bir de mintan,
birkaç tane de dizleme çorap götürüyorum. Bu gece şimdiye kadar oturup ördüm
de mavi çiçekli çorabı bitirdimDönünce sana da yaparım yavru, bu çoraplardan,
üstüne de cerenler işlerim."
"Sağ ol Ana. Eşeğe binsene."
"Dur hele, dur Mahmut, dur hele köyü bir çıkalım."
Hürü Ana önde, yedeğindeki eşeğiyle Kısacık Mahmut arkada, kö}^ usullacık
çıkıp Alidağı yoluna düştüler. Alidağma ay vurmuş, dağ bir ay dumanı içinde
kalmış, bir mavi, incecik, ardından gökyüzü gözüken bir bulutmuşcasma
Dikenlidüzüne inmiştiAy ışığında bir ortadan siliniyor, sonra da ardından ay



ışığında apak kesilerek, ineeden de mora dönüşerek yeniden ortaya çıkıyordu.
Hürü Ananın elleri üşümüş, o da ellerini koynuna sokmuş, üstüne de
yumulmuştu.
"Ana binsene eşeğe."
"Binerim ya, üşüyorum, soğuk var, hele biraz, gün doğuneaya kadar
yürüyeyim."
Tam Alidağmm dibine varmışlardı ki gün doğdu. Hürü Ana dağın dibinde
durup uzun uzun dağa şöyle bir baktı. Çıplak dağ baştan sona çiçeğe durmuş,
kısa boyunlu masmavi çiçekler dağı gökyüzü mavisine boyamıştı. Alidağmm
kırmızı, mor, tüten kayalıkları mavinin içine bir batıyor, bir çıkıyorlardı.
Hürü Ana yolun üst başında, kayayı yarıp çıkmış koskoeaman, turuneu, uzun
bo3mnlu, ipileyen bir çiçek gördü.
"Bak Kısaeığım, bak," dedi. "Şu Allahm işlerine, şu güzel çiçeğe bak, ne de
güzel ipiliyor, ışığın içine batmış da..."
"tpiliyor," dedi Kısaeık Mahmut.
"Onu oradan usulea kopar getir de înee Memedime götüreyim, solar ya biz
onun yanma varana kadar, varsın solsun. înee Memedim Alidağımızm çiçeğini
belki de çok özlemiştir."
Mahmut koşarak gitti, çiçeği köküyle birlikte kaya yarığından söktü çıkardı.
"Şu bohçayı al da eşeğin üstünden içine koy. Kokuyor mu?"
Kısaeık Mahmut çiçeği uzunea burnunda tutarak kokladı.
"Kokuyor Ana," dedi. "Hem de ne güzel kokuyor, Çukurova nergisi gibi."
Getirdiği çiçeği Hürünün eline verdi. Hürü de çiçeği ineitmeden uzun uzun
kokladı.
"Kokuyor," dedi, "çok da güzel. Solsa bile Memedimin çamaşırları bureu
bureu kokaeak."
Mahmut bir kayanın üstüne ko3mp bohçayı çözdü. Hürü Ana da turuneu, güzel
kokulu çiçeği. Memede kendi eliyle diktiği Maraş inanışından kırmızı çizgili
mintanın içine koydu usulea, ineitmeden, mintanı katladı, bohçayı da eskisi gibi
bir güzel bağladıktan sonra eşeğin semerine astı.
"Bin artık Ana, gün de doğdu. Benim eşeğim marzıman, benim eşeğim Kıbrıs
eşeği." Eşeğini övüyor, yere göğe koyamıyordu. Hürü Ana da onu hoşgörüyle
dinliyordu. Eşeğinden başka hiçbir şeyi yok ki fıkaraeığm, varsın övsün, diye
içinden geçiriyordu. Üstü düz bir taşa gelineeye kadar övmesini sürdürdü
Kısaeık Mahmut. Düz taşın önünde durup arkadan gelen HürÜ3m bekledi. Hürü
hiçbir şey söylemeden taşa çıktı, oradan da eşeğe atladı.
"Oooh, yorulmuşum," diye eşeğin 3mlarma yapıştı. "Deeeh... "


Eşek Mahmudun övdüğünden de iyiydi, at gibi gidiyor, Mahmut arkasından
zor yetişiyordu.
Öğleye doğru ormanın ilk ağaçlarına ulaştılar. Buralarda ağaçlar seyrek ve
kısaydı. Bir pınarın başında durdular. Hürü Ana eşekten atlayarak indi. Mahmut
onun hu3mnu iyi bildiğinden, onun ne eşeğe binişine, ne de inişine yardım
edebiliyordu.
Pınar apak çakıltaşlarmm altından kaynıyor, dibine gün vurmuş suyun içinde
küçüeük küçüeük balıklar ışıldayarak oradan oraya dolaşıyordu. Sular pınarın
altında uzun, geniş bir çam oluktan dökülüyor, aşağıdaki dereye çamların
arasından akarak gidiyordu. Yöreyi, mosmor açmış, diz boyu yarpuzların keskin
kokusu, ılık güneşte biraz daha keskinleşerek dolduruyordu.
Hürü Ana dağareığı sırtına bağlamıştı, onu oradan aldı, pınarın başına çöküp
oturdular. Dağareiktan kalın, kızarmış, yer yer de yanmış, dilim dilim kesilerek
üst üste konmuş soğanlı kömbe çıktı.
Mahmudun ağzı sulanıp 3mtkundu. Derin derin, daha yeni ılımaya yüz tutmuş
kömbenin kokusunu içine çekti:
"Ne güzel Ana," dedi, "ne güzel kokuyor kömbe!"
Kömbeden bir parça aldı ısırdı. Hürü Anaya baktı, o yemiyordu. Mahmut
elindeki parçaya yumulmuş, dünyayı gözü görmüyordu. Kamını bir iyiee
do3mrduktan sonradır ki, aneak yeniden Hürüye bakabildi, o daha ağzına bir
lokma atmamıştı
"Niçin yemiyorsun Ana?" diye sordu.
Hürü Ananın gözleri yaş içinde kalmıştı:
"Ben batayım ben," dedi. "Hürü Anan batsın da şu kara topraklara gömülsün.
Benim kömbe boğazımdan geçer mi ki, sen bilir misin hay oğul, hay
Mahmuteuk, eşeği güzel yiğidim, înee Memed de çok severdi soğanlı kül
kömbesini. Ben de ona taa çoeukluktan bu yana kömbe yapardım.
"Gene yaparsın Ana, üzülme."
"Yaparım," dedi Hürü, "üzülmem..." Pınara eğildi, dudaklarıyla sudan kana
kana içti. "Kalk gidelim," dedi. "Belki Allah bize îneemin izini gösterir."
Mahmut önde, eşeği yedeğinde, en arkada da Hürü Ana, gene yola düştüler.
Mahmut yol kıyısında iri bir kütük görünee eşeği çekti, gene onun önünde
durdular. Hürü Ana kütüğe çıkıp eşeğe atladı. Eşeğin semeri yeniydi. Semerin
üstüne Mahmut, daha yeni yapılmış bir pamuk minder atmıştı. Hürü Ana bu
yüzden çok rahat ediyor, ikide birde de arkasına dönüp Mahmuda:
"Sana," diyordu, "köye döner dönmez, bir çorap yapaeağım ki înee Memedime
yaptığım çoraba da benzer."


Ormanda on bir tane Yörük kadınıyla karşılaştılar. On birinin de çoeukları
işlemeli kırmızı kolanlarla sırtlarına bağlanmıştı.
"Durun hele kadınlar," dedi Hürü.
Yörük kadınları durdular, eteklerinde kabuklu yeşil eeviz vardı.
"Bereketli olsun Yörük kadınları."
"Sağ ol Ana," dediler.
"Size bir sualim var, iyi düşünün de öyle konuşun. Siz, dün, ya da öneesi gün,
ya da bir hafta, on gün önee burada bir at gördünüz mü, bir yağız at, eyersiz,
dizginsiz, pusatsız, bellemesiz, çırılçıplak... "
Kadınlar hiç konuşmadılar, bir süre ona, Kısaeık Mahmuda baktıktan sonra
ormanın içine kaçareasma çekildiler gittiler. Hürü onların ardından bakakaldı.
Sonra eşeğini tekmeledi:
"Deeeh!" Sesi sevinçliydi. "Gördün mü başımıza gelenleri, bu işin içinde bir iş
var, înee Memedim sağ... Yoksa biz atı sorunea onlar niçin kaçsınlar..."
Bundan sonra ormanda kime rastgelmişler, kime atı sormuşlarsa, hepsi de
onlara bu kadınlar gibi davranmışlar, önee onları tepeden tırnağa süzdükten
sonra ormana kaçıp gözden ırayıp gitmişlerdi.
Hürü Ana artık kızmaya başlıyordu:
"Bu da ne, bu da ne, bu Yürükler dil bilmiyorlar mı, bunlar akıllarını mı
oynatmışlar?"
tyi ki yağız atı soruyor Hürü Ana, bir de înee Memedi sorsaymış, bunlar ne
yapaeaklarmış aeaba?
"Nereye kaçıyorsunuz, nereye, ben adam yiyiei değilim..."
Eskiden olsa, 3mreğinde de aeisı olmasa Hürü bunlara, kasıklarını tuta tuta bir
güler, bir gülerdi ki aklı başından gidene kadar.
Geeeyi iri bir sedir ağaemm altındaki pınarın başında geçirdiler. Kısaeık
Mahmut geee yarısı ormanın içine şöyle girivermiş, birkaç tane iriee, yağlı, ağır
kuşla gelivermişti. Oluğun alt başına, çimenlerin üstüne bir ateş yakmışlar,
kuşları yolup yıkamışlar, tuzlayıp közlerde bir güzelee pişirmişlerdi. Hürü
ömründe bu kadar yağlı, güzel kokulu, lezzetli et yememişti.
"Bre oeağm batmaya Kısaeık, sen bu kuşları nasıl yakaladın?"
"Yakalarız biz Ana."
"Bre Kısaeık, bu kuşlardan bizim Dikenlidüzünde de var mı?"
"Bizde de çok olur Ana."
"Köye döner dönmez, senden bu kuşları isterim, hem de beş tane."
"Ohhooo Ana," dedi Kısaeık, "istersen sana her gün on tane de tutarım."
"înee Memed eve geldiğinde de..."

"O zaman elli tane iste Ana, şu benim gözümden."
Parmaklarını yaladıktan sonra, sırtlarını biraz ağaea verip kestirdiler. Eşeği az
ilerdeki çalıya örklemişler, bol çimende o da iştahla yayılıyordu.
Hürü Ana uyandığında ay daha tepedeydi:
"Kalk yürü Kısaeık," dedi. "Uyan, yoleu yolunda gerek."
Kısaeık sıçrayıp uyandı.
"Yoleu yolunda gerek Ana, yoleu yolunda," diyerek eşeğe eitti, onu çalıdan
çözdü. "Bin Ana," dedi.
Hürü güldü.
"Haydi, haydi tut ayağımdan bineyim. Bu geee yarısı binit kütüğünü nerede
bulaeağız."
Gün burnuna ormanı çıktılar. Keven dikenlerine gün vurmuş, bir pembe ışık
bulutu yamaçlarda savruluyor, tozukuyordu. Ormanın üstünden de yer yer, yeşil,
sarı dumanlar kalkıyordu.
"Baksana Kısaeık, şu karşı dağın ardından bir duman yekiniyor gibi. Benim
gözlerim iyi seçemiyor, oeak dumanı mı o, yoksa yekinen bulut mu?"
Kısaeık sağ elini gözlerine siper edip baktı:
"Bu duman oeak dumanı Ana," dedi. "Dikine tütüyor."
"İyi."
Eşeği tekmeledi.
Yemyeşil bir küçük koyağa indiler. Koyağın ortasından ineeeik bir su
çakıltaşlarmı yuvarlayarak akıyordu. Aşağıda, tek ağaem dibinde birçok kadın
karartısı gördüler. Kadınlar ya yere çömelmişler, ya oturmuşlardı, buradan belli
olmuyordu.
"Oraya gidelim."
"Gidelim Ana," diye eşeğin önüne düştü Kısaeık Mahmut.
Onlar yaklaşmea kadınlar hep birden ayağa kalktılar.
"Selamünaleyküm kadınlar."
"Aleykümselam," dedi kendi yaşında bir kadın.
"Kolay gelsin, 3mnak mı 3myordunuz?"
"Yunak," dedi yaşlı kadın.
Bunların Yörük kadınları olduğu uzaktan bile belli oluyordu. Başlarına taç
başlık dedikleri işlemeli bir gümüş tas kapatıyorlar, onun da yöresini ineik
boneukla, zenginleri altınla, ineiyle donatıyorlardı. Önlükleri de köylülerin
önlüklerinden başkaydı. Çok renkli, çok işlemeliydi.
"Hangi obadan olursunuz?"
"Sarıkeçili," dedi Yörük kadını.


"Ben de Hüm3dim, bu da Kısaeık Mahmut. Ben bÜ3Ûittüm bunu, yani bu da
benim doğurmadığım oğlumdur."
Kadınlar gülüştüler.
"İkimiz de şu aşağıdan Değirmenoluk kÖ3mnden oluruz. Size bir şey soraeağım
ama, kaçmayaeaksmız, sorduğum şeyi du3mnea herkes başını alıp yitiyor da..."
Kadınlar gene gülüştüler.
Biraz öneeki, iriyarı yaşlı kadın:
"Belki biz de kaçarız. Sen bize de hiç sorma istersen."
"Sormasam olmaz."
"Sor öyleyse baeı, belki de kaçmayız."
"Siz buralarda yağız bir at gördünüz mü, dün ya da öneesi gün, ya da on
günden bu yana. Yağız, görkemli bir at, azieik deli. Kimse onu yakalayamaz,
kimse onu vuramaz. Bir kişiden başka, kimse onun üstüne binemez. Bir yerlerde
başıboş gezer durur."
Az önee konuşan yaşlı Yörük kadın:
"Ben de kaçıyorum baeı," dedi. "Kusura kalma. Böyle bir şeyi ne sen bize
sordun, ne de biz sana bir şey söyledik. Sağheakla kal."
Gerçekten de ormana aşağı yürüdü gitti.
Hürü eşeğinden indi, bir yere sekilenip konuşmaya başladı. Kadınlar orada,
suyun başında taş kesilmişler çıt çıkarmıyorlardı. O konuştukça ötekiler biraz
daha başlarını önlerine eğip susuyorlardı. Hürü de bendini yıkmış sel gibi
konuştukça konuşuyordu.
En sonunda yoruldu, dayanamadı:
"Abooov, analarım," dedi, "siz de ne biçim kadınlarmışsınız, altı üstü bir at,
varın söylemezseniz söylemeyin! Biz o atı görmedik deyin ne olur."
Ayağa kalktı, kadınlara tepeden, küçümseyerek baktı, Mahmut eşeği onun
önüne kadar getirmişti, ölkeyle bindi.
"Bunda bir iş var Mahmut," dedi.
"Var Ana."
Koyağı 3mkarıya çıktılar. Uzakta sivri, çakmaktaşmdanmış gibi ipileyen bir
kayalık gözüküyor, kayanın altına doğru bir yerden göğe uzun dumanlar
ağıyordu. Sarı yeşil bir çalılığı geçinee alt çukurun içinde küçük bir koyun
sürüsü gördüler. Sürü}^ küçük bir kız çoeuğu otlatıyordu, on, on bir yaşlarında.
Hürü Ana kız çoeuğunu görünee:
"Mahmut," dedi, "baksana şuna, şu kız çoeuğuna, onun yanma gidelim."
Kızın yanma indiler, sürünün genç köpeği hışımla onları karşıladı. Küçük kız
hemen köpeğin önüne geçti.




"Benim küçücük kızım," diye eşekten indi Hürü, "sırma saçlı da çimeni yeşil
gözlüm. Benim bu güzel, kırk örgülü saçlı da elma yanaklım Sarıkeçili
oymağından olur, öyle mi?"
Utangaç kız, pespembe yanakları kızararak:
"Biz Sarıkeçiliyiz," dedi.
"Kurban olam senin güzel dillerine, ne güzel de konuşuyor benim gül kızım.
Sen kimin kızı olursun, benim sürmelicem?"
"Aslanoğlanm kızıyım."
"Ben bilirim Aslanoğlanı."
"Sen gördün mü babamı?"
"Görmez olur mu3mm hiç, bizim evimize gelir, bana Ana der. Kocaman,
çimeni yeşil gözlü bir adam."
"Sen şakacıktan söylüyorsun, değil mi teyze, benim babam küçücük." Kısacık
Mahmudu gösterdi. "İşte bunun kadar."
Hürü hemen toparlandı:
"Ya, ya, şakacıktan söylüyorum."
Utangaç kız sıkılmış, yüzü ter içinde kalmıştı.
"Ben de kızıma neler getirdim, Aslanoğlanm kızına. Senin adın neydi hele?"
"Fatmah."
"Yaaa, ben de güzel Fatmahma nar getirdim ki, bal akıyor içinden... İncir
getirdim ki, kendi elimlen kuruttum. Mahmut!"
Mahmut eşekten bir kocaman narla, bir avuç incir almış getiriyordu.
"Al kızım al!"
Kız utanıyor, zırıl zırıl da terliyordu. Sonra birden gülmeye başladı, gülerek:
"Ben de seni tanıyorum teyze," dedi.
"Teyzen sırma saçlarına kurban olsun," diye onun saçlarını usul usul okşadı
Hürü. "Ye, ye bakalım incirleri."
Kız bir ona, bir Mahmuda baktı, sonra da sırtını onlara dönüp ağzına bir incir
attı. Döndüğünde gözleri ışılıyordu.
Az öteye çekilip düzlüğün yamacına yan yana oturdular. Kız bir yandan
incirleri atıştırıyordu. Bir Hürüye sevgiyle, gözleri parlayarak bakıyor, bir
atıştırıyordu. İncirleri bitirdikten sonra:
"Bu narı çadıra götürsem de Müslüme versem olur mu teyzem? Ben yemesem
de Müslüm yese. O hasta da..."
"Mahmut, bir nar daha getir."
Mahmut bir nar daha getirdi kıza verdi. Kız sevincinden uçuyordu.
"Bunu da evde kesip yesek olur mu? Anam babam da yer."


"Olur," dedi Hürü onun saçlarını okşayarak. "Olur güzel kızım, Fatmalım
benim."
Küçük kız ona minnetle baktı, sırtından dağareığım çıkardı, iki narını da
güzelee dağareığa yerleştirip yeniden sırtına bağladı.
"Müslüm hasta," dedi.
"Müslüm senin kimin olur?"
"Ağam olur," dedi. "Onu hasta etmişler. Sen buralarda ne arıyorsun teyze?"
"Bir at arıyorum," dedi Hürü Ana. "Bir at, kara, yağız... Güzel bir at arıyorum.
Sen buralarda öyle bir at gürdün mü hiç?"
"Gördüm," diye heyeeanlandı Fatmalı, yüzü de yeniden kızardı. "Görmez olur
mu3mm hiç, o at işte... Her gün uçarak gelir, şu kayanın tepesine konar, orada hiç
kıpırdanmadan durur. Yaaa, bir de kuyruğunu sallar. Sonra kartallar gelinee,
kartallar da onun üstünde çok çok dönünee o da ışığa karışır gider." Birden
kuşkulandı, gözlerini Hürünün gözlerinin içine dikti uzunea baktı. "Sen o atı
niye arıyorsun teyze?"
"Oğlumun atı da, oğlum da..."
"Sen yalaneıktan böyle diyorsun, değil mi teyze?" diye gülerekten sordu
Fatmalı. Daha öyle gözlerini Hürünün gözlerine dikmiş kuşkuyla bakıyordu. "O
atın hiç sahibi yokmuş ki. O at einli bir at imiş. Diyorlar ki o Köroğlunun Kıratı
imiş. Babam diyor ki Köroğlunun atı hiç ölmez imiş. İşte bu yaşlanmea böyle
kara olmuş. Babam diyor ki Köroğlunun o hiç ölmeyen atı, yaaa... Babam diyor
ki dondan dona da girer imiş."
"O ata birisi biniyormuş," dedi Hürü Ana.
"Yok, yok," diye telaşlandı Fatmalı. "Olur mu hiç? O at var ya, çok yıllardan
beri, ben doğmadan önee, babam da doğmamışmış, sen benim dedemi biliyor
musun, ak sakalı var, nah bu kadar." Kollarını açtı. "îşte böyle bir kueak... Bu at
o doğmamışken bile bu kayalığa gelirmiş, orada da öyle dururmuş. Kartallar
onun ean düşmanıymış, kartallar gelinee de o kaçarmış. Yaaa..." Daha kuşkuyla
bakıyordu Hürüye. Sonunda gülerek: "Yalaneık," dedi, "sen o atı aramıyorsun.
Benim ağam Müslümü dövdüler de o hasta şimdi. Ben de onun yerine çobanlık
ediyorum."
"Kim dövdü?"
"Kim döveeek, Kertiş Ali Onbaşı... Sen biliyor musun teyze, o Kertiş var ya,
bir döverse adamı kemiklerini kırıyormuş. Müslümü bir dövmüş, bir dövmüş..."
"Niye dövmüş ki?"
Fatmalı elini çenesine dayadı, başını önüne eğdi, bir süre böyleee düşündükten
sonra Hürüye baktı, gene başını eğdi önüne.



"Niye dövmüş ki onu?"
Fatmalı gene ona karşılık vermedi. Sanki soruyu hiç duymamıştı. Birden başını
kaldırdı, karar vermişti, gözleri sevinçten parlıyordu.
"İnee Memedi sormuş" dedi. "Sen tnee Memedi biliyor musun?"
"Hunim," dedi Hürü, elini başına götürdü, "öyle bir adı duymuşluğum var."
"Sen yalaneıktan söylüyorsun," dedi Fatmalı. "Ama ben gene de sana
konuşaeağım."
"Senin sırma saçlarına kurban olsun Hürü Ana."
"Senin adın Hürü değil mi?"
"Hürü... "
Bir süre de bunu düşündü Fatmalı, elini çenesine koyarak.
"Müslüm ne yapmış?"
"Müslüm de tnee Memedi görmedim demiş. Onu gene dövmüşler. O gene
söylememiş. Mahsustan, yalaneıktan söylememiş. Çok dövmüşler, kemiğini de
kırmışlar, Müslüm gene de söylememiş. Sonra da köpeğini öldüreeek olmuşlar,
Müslümde, işte o zaman, gene yalaneıktan tnee Memedin yerini söylemiş.
Müslüm tnee Memedin yerini..."
Dudaklarını ısırarak sustu.
"Sonra ne olmuş Fatmalım?"
"O kırbaçlı adam var ya, tnee Memedin Hatçesini öldüren... tnee Memed de
onu öldüreeekmiş... "
"Eli kırbaçlı?"
"Hah, işte o, Müslüm tnee Memedin yerini ona söyleyinee, gene de itini
öldürmüş. Müslüm yaralarına, hastalığına ağlamıyor da geee gündüz itine
ağlıyor. Yaaa, Müslüm onları şaşırtmış. Müslüm o kadar kötek yedikten sonra
tnee Memedin yerini söyleyinee... Onlar da inanmışlar."
Sonra Fatmalı birden öfkelendi:
"Ben hiçbir şey bilmiyorum," diye bağırdı. "Ne biçim bir Hürüeeymişsin
sen..."
Ayağa fırladı, dağareığma davrandı, "Al, al istersen narlarım da," dedi. "O at
deli... tnee Memed yok. Onu Bakırgediğinde vurdular, sen duymadın mı?"
"Yok güzel kızım yok," diye ayağa kalktı Hürü Ana. Hemen de eşeğe binip
sürdü. Biraz uzaklaştıktan sonra geriye dönüp: "Sağlıeakla kal, benim gül
yüzlüm," deyip eşeği tekmeledi. "Sana, verdiğin güzel muştundan ötürü neler,
neler alaeağım, sen hele azieik bekle." Bu son sözleri Fatmalı duydu mu,
duymadı mı, aldırmadı. Fatmalı küçük köpeğiyle birlikte olduğu yerde durmuş
kalmış onların gidişlerine bakıyordu.


ikindiye doğru kayalığın yanına vardılar, önlerindeki tümseği dönünee Yörük
çadırları gözüktü. Yolda hiç konuşmamışlardı. Fatmalı kız birçok şey söylemişti
ama, dilinin altında da birçok şey vardı.