İnce Memed - 3 - 36

peyniri yiyor, Temir de ona hayran bakıyordu.
"Buldun mu?"
"Buldum. Az ilerde, yanlarında da altı tane kız keyfediyorlarmış."
Memed:
"Tamam," dedi. "Onlar bu geee uyumamışlardır, sersem sersem, kuşataeağız
onları. Sançiyam vurmak yok. Ötekileri, Allah ne kısmet etmişse..."
"Ya teslim olmazsa Sançiyan?"
"Teslim olaeak."
Yamaçtan aşağıya bir kedi sessizliğiyle indiler. Sançiyan çetesi korunmasız bir
aralıkta, tabak gibi ortadaydılar.
"Bunlar eşkıya değil, çahkakieı," dedi Memed. "Eşkıya olan bir eşkıya böyle
yerde konaklar mı?"
"Eşkıya olan bir eşkıya böyle elin ırzına dokunur mu?"
"Ölüm fermanlarının altına bunlar kendi elleriyle basmışlar mührü."
"Temir sen şu yana geç! Kasım sen de şu kayanın üstüne çık! Ben de şu taşın
arkasına geçeeeğim. tik önee ortada dolanana ateş edeeeğim. Öldürmeye değil.
Kısmeti varsa..."
İlk kurşun atıldığında o ortada dolanan zayıf eşkıya bağırarak yere düştü, sonra
kalktı, elindeki tüfeğiyle kendi yöresinde döndü. Az sonra da elindeki tüfek
fırladı gitti. înee Memed, Kasım, Temir hiç ses çıkarmadan ardı ardına ateş
ediyorlardı. Neden sonradır ki oradan bir karşılık geldi. Sonra onlar da ateş
etmeye başladılar. Kızlar oraya buraya koşuşuyorlar, kendilerini taştan taşa
atıyorlar, ilk kurşunda vurulmuş eşkıya yerde debelenip duruyordu.
Memed, omuzu gözüken bir tanesini daha vurdu. Vurulan kişi ayağa kalkıp
yokuştan aşağıya aldı yatırdı. Temir onu iki baeağmdan da biçti. Bir kişi daha
tüfeğini bırakıp kaçmaya başladı. Temir onu da devirdi, arkasından da:
"Seni kara dinini..." diye sövdü.
"Teslim ol Sançiyan, teslim ol Abdik," diye Memed gür, etkili, kayalıklarda
uzun uzun yankılanan bir sesle bağırdı. "Sarıldınız, ya teslim olun, ya da hepinizi
öldüreeeğiz."
"Sen kimsin?" diye sordu Abdik.
"Ben înee Memedim," dedi Memed.
"Eğer senin înee Memed olduğun doğruysa teslim olurum."

"Ne bileceksin doğru olup olmadığını?"
"İnce Memedi tanıyan bir arkadaş var içimizde."
"Öyleyse sal da gelsin."
Kayalığın ardından küçücük bir adam çıktı. Tepeden tırnağa bütün bedenine
fişeklikler bağlamıştı. Yaklaştı.
"At tüfeğini yere. Tabancalarını da..."
Adam bir anda silahını, tabancalarını yere attı, fişekliklerinden S03mndu,
ellerini havaya kaldırdı, gülünç bir hal aldı. Tir tir titrediği daha uzaktan belli
oluyordu.
"Gel bakalım buraya."
Adam uzandı, İnce Memedi gördü, bir an dondu kaldı, sonra da aşağıya doğru
delicesine bağırarak:
"Bu İnce Memed, İnce Memed!" diye koşmaya başladı, kendini Sançiyanm
yanma dar attı. "İnce Memed, İnce Memed... İnce Memedi gördüm."
"Teslim oluyorum," diye ortaya çıktı Sançiyan. "Söz ver, canıma kıyma!"
"Söz veriyorum, canına kıymayacağım."
Sançiyan Abdik tüfeğini atmış, onlara doğru geliyordu.
"Temir dışarıya çıktı, Sançiyam yakaladı, tabancalarını alıp bir anda soydu.
"Siz de çıkın."
Kayalığın dibinden altı kişi daha çıktılar. Temir hepsini soydu.
Kasım da, Memed de yerlerinden çıktılar. Memedin sert, öfkeli yüzü ter içinde
kalmıştı. Hiç konuşmadan Sançiyanm yüzüne onu aşağılayan bir bakışla baktı.
Kızlar da bir araya toplanmışlar, ko3mn gibi biribirlerine sokulmuşlardı.
"Kızlar, gidin de şu yaralıların yaralarını sarın," dedi Kasım.
Kızlar koştular, fistanlarını yırtıp yaralıların yaralarını sardılar.
Memed Kasımın kulağına:
"Bunların hepsini de anadan doğma S03mn."
Kasım kızlara baktı.
Memed:
"Ne yapalım," dedi. "Uzun bir ip bulun."
Kasım:
"Kızlar, bunları bağlayacak uzun ipleriniz var mı?"
Kızlar kuşaklarını çıkarıp biribirine uladılar.
Kasımla Temir eşkıyaları anadan doğma soydular, kuşaklarla onları
biribirlerine tirkediler.
"Siz Haşanın kÖ3mnden misiniz?"
"Oradanız."


"Düşün önümüze."
Köy o kadar uzak değildi, ikindiüstü vardılar. Köylü çoluk çoeuk, genç yaşlı
olanı biteni duymuşlar, köyün orta yerine toplanmışlar, konuşmuyorlardı.
O yolda înee Memedle konuşan yaşlı adam kalabalıktan ayrıldı, Memedin
karşısına geldi:
"Ben seni tanıdım, sen Haşanın yoldaşı değil misin?" dedi.
"Benim."
"Sen mi yakaladın bunları?"
"Biz."
"Sana kurban olayım," diye ayaklarına kapandı onun yaşlı adam. "Bu înee
Memedi sen ne yapaeaksm şimdi?"
"O înee Memed değil," dedi Memed. "Ona Sançiyan Abdik derler." Sançiyana
döndü: "Söyle bakalım Sançiyan, înee Memed kim?"
Abdik başını önüne eğmiş susuyordu.
"Söyle, înee Memed kim?"
O karşılık vermiyordu.
"Kim?"
Kasım sert bir dipçikle onu yere düşürdü.
"Söyle, înee Memed kim?"
Sançiyan gözlerini kırpıştırdı. Korkudan dili dönmüyor, sesi çıkmıyordu, înee
Memedi omuzuyla gösterdi.
"Ağalar, kusura bakmayın, înee Memed benim."
Kalabalık dalgalandı, homurdandı.
"Sen misin înee Memed?" diye ona sarıldı yaşlı adam. "Oğlumun öeünü
aldın."
Bir kadın gelip înee Memede sarıldı, onu ellerinden öptü. Kalabalık o
homurtudan sonra bir ses daha çıkarmadı.
înee Memed:
"Size bu adamları böyle çırılçıplak kÖ3mnüze getirdim diye bana
gönüllenmeyin. Benim onlara vereeeğim eeza budun Şimdi ben onları size
teslim ediyorum, tüfekleri, fişekleri, öteberileri, giyitleri de aşağıda, onları alın,
bunları da alın ne eeza verirseniz verin. Haydi bize allahaısmarladık."
Köylüler onların yolunu kestiler, "Bir yemeğimizi, bir çayımızı içmeden biz
înee Memedi hiçbir yere göndermeyiz," dediler.
"Size ben güeendim," dedi înee Memed.
"Söyle kusurumuzu," dedi Haşanın babası.
"Siz bana ilendiniz."



"Oğul acısı..." dedi yaşlı adam.
"Irzımız payimal oldu," dedi bir yaşlı kadın.
İnce Memed sesini yükseltti. Çok öfkeli olduğu belliydi.
"Siz beni yaraladınız."
"Biz sana ne yaptık, İnce Memed?"
"İnce Memed hiç Haşan gibi çiçeği burnunda bir genci öldürür mü, daha
evlenmemişti bile, değil mi?"
"Evlenmemişti..."
"İnce Memed böylesi bir insana kıyar mı?"
Karşılık vermediler.
"İnce Memed hiç ırza geçer mi, bunu neden hiç düşünmediniz?" Bakın İnce
Memed bu eli kanlı ırz düşmanlarını, kendi adını beş paralık edenleri bile size
teslim ediyor, benim öcümü de siz bunlardan alın."
Kalabalık donmuş kalmış, kimse bir söze varamıyor, öne düşmüş başlarını
kaldıramıyorlardı.
Onlar geçerlerken kalabalık ortadan ikiye ayrıldı, önde İnce Memed, arkada
Kasımla Temir kÖ3mn içinden ağır ağır çıktılar gittiler.
"Bu kÖ3mn adı ne?"
"Bu köye Çamhyol kö}^ derler."

22
Ümmetin sofrası her zaman herkese açıktı. Bu dağ başında, bu yörelerde onun
evinden başka ev yoktu. Onun için yolda belde, karda kışta kalanlar oraya
sığınırlardı. Eskiden orta halli bir kişiydi Ümmet, bir yıl içinde zenginleşivermiş,
değişmişti. Evi üç gözlü bir toprak damdı. Şimdi o toprak damın yerinde çatısı
kırmızı kiremitli, peneereleri, kapıları kemerli iki katlı, yirmi üç gözeli bir konak
yükseliyordu. Konak yüksek mazgallı duvarlarla çevrilmişti. Yapı ormanlıkh,
kayalıklı dağın yamaema yapışmış, çok uzaklardan bile apak parlıyor,
avlusundaki çınarın altından da gür bir pınar kaynıyordu. Söylentiye göre
Ümmet eşkıya Keklikoğlu yüzünden zengin olmuştu. Keklikoğlu tam otuz yedi
yıl üç kişisiyle bu dağlarda gezmiş, evler basmış, yollar kesmiş, oeaklar
söndürmüştü. Ümmet onu taa çoeukluğundan beri tanır, ona yataklık, ulaklık
ederdi. Gene söylentiye göre Keklikoğlu otuz yedi yılda sandık sandık altınlar
biriktirmiş, bu biriken altınları da, çok güvendiği, eanı kadar sevdiği Ümmete
emanet etmiş, bundan sonra da ortadan yitip gitmişti.
Onu Ümmetin öldürdüğünü, hem de ne biçim öldürdüğünü herkes biliyor,
olayı da gözleriyle görmüşler gibi anlatıyorlardı. Bir geee Keklikoğlu yorgun
argın, elinde bir torba altınla Ümmete gelmiş. Eşkıyaların üçü de
yorgunluklarından ayakta u3myorlarmış. Onları böyle görünee Ümmettir çok
sevinmiş, öneeden hazırladığı delieeli ekmeği de onlara yedirinee yaşlı
eşkıyaların üçü üç yerden, daha sofradan kalkmadan, oldukları yerde tırlamışlar.
Ümmet onların üçünü de katırlara atmış dağın doruğuna götürmüş, üçünü de yan
yana yatırmış basmış kurşunu. Kendilerinden geçmiş eşkıyalar
debelenememişler bile.
Bu söylentiye kimi inanıyor, kimi de hiç inanmıyordu. Ümmet onu tanıyan,
gören bütün insanlara güvenilir bir adam duygusu veriyordu. Bütün bu
Keklikoğlu söylentilerine karşın herkes ona eskisinden de daha çok güveniyordu.
Söylentiler, en küçük bir biçimde de olsa, onu hiç etkilememişti. Bu dağ başında,
bu dört yol ağzında eşkıyaların da, eandarmalarm da ona gereksinmeleri vardı. O
da, her insanın, her başı dara gelmişin yardımına koşuyordu. Eşkıyaları izlemeye
çıkmış eandarmaya ne kadar 3mrekten yardım ediyorsa, izlenen eşkıyalara da o
kadar, belki ondan da çok eanı gönülden yardım ediyordu. Bir eşkıyanın
yakalanması onun için ne kadar bir sevinçse, o kadar da bir üzüntüydü. Ümmet
bir tuhaf bir adamdı işte.
Şimdi soylu atlar besliyordu tavlasında. Urfadan, tskenderundan, Halepten
seyisler getirtmişti atları için. Sürü sürü keçileri, boğaları, inekleri otluyordu
aşağıdaki düzlükte, yeşil alanda. Bütün bu yörede avuç içi kadar bir düzlük de




olsa Ümmet tapusunu üstüne çıkarmıştı. Her zaman gülüyordu, hep sevinç
içindeydi. Konağın bittiği gün de eve üç tane biribirinden güzel kız getirmişti,
tam bir hafta süren bir de toy düğün düzenlemiş, Maraştan, Andırmdan,
Adanadan, Antepten çağrılılar gelmişlerdi düğüne. Bütün bu dağların eşkıyaları
da, kanlı bıçaklı olanlar da toplanmışlardı düğüne. Güleç 3mzlü Sarı Ümmet
gelinleri sıraya bindirmiş, her geee birisiyle gerdeğe girip üç geeede işini
tamamlamıştı.
Sarı Ümmet bir de dağdaki bütün eeviz ağaçlarını alıyordu. Her ağaea bir sahip
uyduruyor, uydurduğu sahiplerden de ağaçları satın alıp kestiriyordu. Evinin
arkasındaki koyak ağzına kadar eeviz kütükleriyle dolmuştu. Ümmet yakında bu
kütüklerin üstünü çinkoyla örttüreeekti. İşte ondan sonra da ağaçlar beklesin
dursunlardı. Bu ağaçlardan o küpler dolusu altın kazanaeaktı. Ne kadar beklerse
o kadar iyiydi. Cevizlerin pahası her gün artıyordu.
İnee Memedle arkadaşları bir geee yarısı indiler Sarı Ümmetin evine. Memed
konağı görünee şaşırdı kaldı:
"Bir yanlışlık olaeak arkadaşlar," dedi. "Bizim Sarı Ümmetin damı tam
buradaydı geçen yıl ya, bu konak burada yoktu."
Kasım:
"Bu konak Sarı Ümmet Ağanın konağıdır, hem de senin bildiğin toprak damın
yerine yapılmıştır."
"Vay anasını," diye şaştı Memed. "Bu kadar parayı nereden bulmuş, hem bir
yılda bu konak nasıl yapılır?"
"Sivastan, Kayseriden, Göksundan çok ustalar getirmiş, namlı, hünerli ustalar...
Buralarda taş da, ağaç da çok."
"Ya bu kadar para?"
"Keklikoğlunun bütün altınları ondaymış. Öldürmüş Keklikoğlunu, altınlar da
ona kalmış."
"Ümmet kimseyi öldürmez, kaneıklamaz. Ümmete parayı yaşlanmea
Keklikoğlu kendisi vermiş, sonra da başını alıp gitmiştir. Bir yıl içinde de böyle
bir konak yaptır demiştir. Ümmet de ne yapsın, kolları sıvamıştır."
"İnşallah," dedi Kasım.
"İnşallah," dedi Temir.
"Öyledir," diye kesin konuştu Memed. Yerden bir taş alıp büyük kemerli avlu
kapısına vurdu: "Ümmet, Ümmet! Hay Sarı Ümmet!"
Kapıyı silahlı iki kişi açtı.
"Ümmet Ağa konakta," dedi öndeki silahlı adam çok sert bir sesle. "Kim
diyeyim?"


"ince Memed dersin."
Kısa bir süre bir sessizlik oldu, sert sesli adam 3aımuşacık bir sesle sordu:
"Sen İnce Memed misin?"
"İnce Memedim."
Adam İnce Memedin üstüne eğildi, onun 3mzüne baktı, yıldız ışığında pek
seçememiş olacak ki:
"Kusuruma kalma İnce Memed. Ağaya bir haber vereyim."
"Ver," diye buyurdu İnce Memed.
Az sonra 3mkardan aşağıya Sarı Ümmetin gülüşü çınladı.
"İncem, İncem, İnce kardaşım hoş gelmişsin. Bu bizim sersemler de seni
konağın kapısında bekletiyorlar."
İki eski arkadaş kucaklaştılar.
Ümmet önde, Memed arkada yukarıya çıktılar. Konağın koskocaman bir sofası
vardı, at meydanı gibi. Odalar yan yana sıralanmışlardı. Ümmet en uçtaki odanın
kapısını açtı. Ortadaki, her yanı işlemeli tahtalarla çevrilmiş büyük ocakta
kütükler yanıyor, ocağın tam alnına asılmış bir büyük, karpuzu pembe işlemeli,
mavi gaz lambası ortalığı ısıtıyordu. Oda fırdolayı yumuşacık, renk renk halılarla
örtülmüş sedirlerle çevrilmişti. Sedirlerde şişkin halı yastıklar...
"Aç mısınız?"
"Ağamızın konağına geldik, tok olacak değiliz ya! Ben bu gece yarısı, gece
yarısı da olsa kuzu isterim böyle bir konak Beyinden."
"Ben de kuzuyu şimdi kestiririm İnce Memedime. Yeter ki o beklesin."
"Beklerim," dedi İnce Memed. "Sen azıcık peynir ekmek bulursan... Şu ocağa
da çay da koyarsan..."
"Daha, daha? Başka bir isteğin var mı, benim yakışıklı oğlum, İnce
Memedim?" diye şakalaştı San Ümmet. Ardından da bağırdı: "Kızlar,
çocuklar..." Odaya iki kız, birisi delikanlı üç kişi girdiler. "Hemen bir kuzu kesin,
oğlum, kızartın, çabuk olsun. Kızlar, siz de yağ, bal, peynir, ne varsa evde
böylesi şeylerden hemen getirin, çay da yapın, demli olsun. Benim dünya
kardaşım gelmiş ki, sevinçten deli olmamak eldeyse olma bakalım..."
Gerçekten de Sarı Ümmet sevincinden yerinde duramıyor, gidiyor geliyor, onu
kucaklıyor, öpüyor, konuşuyordu.
"Ölüm haberini bile duyduk..."
"Az daha ölüyordum."
"Anacık Sultan olmasaydı..."
"Kurşunun bir tanesi sağ küreğimin altında duruyor." Anacık Sultanı, Hürü
Anayı anlattı. Şimdiye kadar başından ne gelip geçmişse Sarı Ümmete baştan


sona söyledi.
Sarı Ümmetin sevineinden ağzı kulaklarına varıyordu.
"O Yüzbaşı var ya, hani senin dağda karşılaştığın, onun adına Şevket Yüzbaşı
derler, Faruk Yüzbaşının ean düşmanı. Biribirlerini hiç çekemiyorlar. Şevket
Yüzbaşı Maraş Vilayeti Candarma Kumandanlığı emrinde. Ama o gene înee
Memedin ardında. înee Memedi ben yakalayaeağım diyormuş da başka bir şey
demiyormuş. Faruk Yüzbaşı da avueunu yalayaeak, ele aleme rezil kepaze
olaeak. İki Yüzbaşı biribirlerine takışmışlar ki kan gövdeyi götürüyormuş."
"Sen şu konağın işini anlat hele bir kere. Ben bu işi anlayamadım. Bir geeede
periler mi kondurdu onu buraya."
"Periler kondurdu dersen ben de inanırım, öylesine göz açıp kapaymeaya kadar
çıktı bu konak ortaya... Eşkıya Keklikoğlu var ya..." Sustu, sonra da gözlerini
Kasımla Temire dikti.
Memed onun ne demek istediğini anladı:
"Konuş," dedi. "Bu Kasım, bu da Temir. Bunların yanında her şeyi
konuşabilirsin. Bu arkadaşlar senin bildiğin kişilerden değil, anladın mı, benim
eanımı güvendiğim kişiler. Bunlar olmasalardı, ben şimdiye kadar çoktan kara
toprağın altında olurdum. Senin de bu güzel konaeığmı göremezdim."
"Anladım," diye güldü Sarı Ümmet. "Şimdi beni iyi, ean kulağıyla dinle
öyleyse. Keklikoğlunu çok eskiden, çoeukluğumdan, babamın sağlığından bu
yana tanırdım. Babam onu çok severdi. Babam öldükten sonra ne yapar eder, iki
eli kanda da olsa yılda birkaç kez bana uğrar bir hafta, iki hafta kalır dinlenirdi.
Biz onunla, babam öldükten sonra baba oğul gibi olduk, tki arkadaşı vardı, üçü
de aynı gün eşkıya olmuş, dağa çıkmışlardı. Bir gün, şu taşın arkasından bir ıslık
sesi geldi, hemen Keklikoğlunun geldiğini anladım. Ben de ıslığımı çaldım.
Dokuz kişi birden avluya girdiler. Keklikoğlu, kardaşhğımm oğlu, diye bana
sarıldı. Şu dünyada senden başka kimsem yok. Eğer adam çıkarsan da sensin,
çıkmazsan da... Şimdi bir koç boğazla da bize, seninle sonra konuşuruz, dedi.
Koç kolay, Keklikoğlu, dedim. Sen koçu kesilmiş bil, biz babamızın arkadaşını
ağırlamasını iyi biliriz, dostu düşmanı ağırlamasını bildiğimiz gibi..."
Keklikoğlu yanındakileri Sarı Ümmetin damına gönderdi, siz içerde dinlenin,
çok yorgunsunuz, dedi. Onlar içeriye çekilinee, bunlar da gidip şu çınarın
dibinden kaynayan suyun başına oturdular.
"Kardaşhğımm oğlu, beni iyi dinle," diye konuştu Keklikoğlu. Kaşları
çatılmıştı. Onun sakal bıraktığını bu anda fark etti Sarı Ümmet. Keklikoğlunun
sütbeyaz, uzun bir sakalı vardı. "Yaşlandım Sarım, oğlum, artık bir dağdan
ötekine bir günde ulaşamıyorum. Benim eşkıyalığım bitti ya namımız iş görüyor.


o nam da bir gün, iki gün iş görür, üçüncü gün de deriyi tuzlarız. Ben eşkıyalığı
bırakıyorum. Söyle bana, ömrümün sonuna kadar yaşayacak param var, çok altm
biriktirdim, ben nerede saklanabilirim?"
O gün akşama kadar kafa kafaya verdiler düşündüler, Keklikoğluna rahat
yaşayacak bir yer aradılar. İkinci günü de düşünerek, tartışarak geçirdiler.
Üçüncü gün Keklikoğlunun gidip saklanacağı yeri buldular. Keklikoğlu
kıvançlıydı.
Bir zamanlar Kürt Resul Paşa Çukurovaya, kasabaya sürgün gelmişti. Kürt
Resul Paşa sürgüne gelirken dokuz karısını, bin kadar atlısını, çocuklarını, elinin,
aşiretinin bir kısmını da getirmişti. Yaz gelince Çukurovanm korkunç
sıcaklarına, sineğine dayanamayan Kürtler kırılmaya başlamışlar, hükümetten
izin alaraktan yaylaya çıkmışlardı 3mzlerce kara çadırla. İşte bu sırada genç bir
adam olan Keklikoğlu da onun adamlarına karışmış, karıncayı gözünden vuracak
kadar atıcı olan Kürtlerden nişancılığı öğrenmişti. Onun nişancılığına Resul Paşa
bile parmak ısırmıştı. Gel zaman git zaman Paşa Urfaya döndü. Bütün Harran
ovası, Ceylanpmarı taa Abdülaziz dağlarına kadar onun toprağıydı. Keklikoğlu
da Resul Paşayla birlikte Urfaya gitmişti. Paşa onu bütün adamlarından daha çok
seviyor, onu yanından ayırmıyordu. Keklikoğlu az bir sürede Kürtçe de
öğrenmişti.
Paşa Urfada gene rahat durmadı. Doğrusu bu kadar geniş, verimli toprakların
üstünde bir devlet kurulabilirdi. Paşa başkaldırdı. Çarpışmada yenildi ve Halebe
kapağı dar attı. Araya Halep Beyleri, Valisi, Paşası girdi de Padişah Resul Paşayı
bağışladı. O da Halepte oturmaya, topraklarından gelen gelirle geçinmeye razı
oldu. Yanından da, nereye giderse gitsin, koru3mcusu Keklikoğlunu ayırmıyordu.
Paşa sürmeli gözlü, ceren bakışlı, geniş alınlı, uzun yüzlü, ince, dal gibi bir
kişiydi. En soylu, en güzel atlara bütün Arabistan ülkesinde o binerdi.
Keklikoğluyla aynı yaştaydılar, biribirlerine de kardeş gibi benziyorlardı. Bir
seferinde Halep Valisi, Resul Paşanın yerine Keklikoğlunun boynuna sarılmış
onu öpmüştü.
Bir gün, çok canı sıkılan Keklikoğlu, o sonuna kadar başkasına koruyuculuk,
bekçilik yapacak bir adam değildi, elindeki tüfeğin hakkını verebilecek bir
kişiydi, "Destur Paşam ben gidiyorum," dedi.
"Etme eyleme Keklikoğlu, sen benim kardaşımsm, kardaşımdan da ilerisin bu
gurbet elde benim için... Sen benim için Torosun en yüce doruğunun üstünde
açmış bir güneş gülüsün, beni bırakmak sana yakışmaz."
Keklikoğlu, Resul Paşa ne söyledi, ne yaptıysa onu dinlemedi, ondan ayrıldı ve
üç arkadaşıyla yıllarca Antep, Urfa, Halep yollarını tuttu. Gözü pek, sert, yürekli


bir adamdı. Az bir sürede bütün güneyde Urfadan Adanaya, Halebe, Musula
kadar ünlendi. Ve yıllarea bu yollarda altın, elmas, inei, yakut ve yeşim topladı.
Arap, Kürt, Türkmen Ağalarının, Beylerinin evini bastı. Onun adını duyan, ne
istiyorsa hemen çıkarıp veriyordu. Bedeninde yaralanmadık yer kalmadı. Yedi
eanlı bir kedi gibiydi ve eanı çıkmıyordu.
Yükünü tutunea onun için daha güveneeli bir yer olan Toroslara döndü. Dağlar
eşkıyaların en bÜ3mk sığmealarıdır. Burada da boş durmadı, yollar kesti, evler
bastı, altınlarının üstüne altın koydu. Ama bir kereeik olsun, yanılıp yazılıp da
bir fıkaradan bir iğne bile almadı. Orta halli olduğunu bildiği kişilerin bile bir
ipliklerine dokunmadı. Onun şu ovada, şu dağlarda soymadığı hiçbir Bey, Ağa
yoktu. Sanki bütün Ağaları, Beyleri vergiye bağlamıştı. Zamanı gelinee herkes,
Keklikoğlunun gönderdiği adamına vergisini veriyordu. Vermeyenler de birkaç
gün içinde, isterse yılanın deliğine girsin, kuşun kanadının altına saklansın öteki
dünyayı boyluyordu. Toroslar, Toroslar oldu olalı böyle kurnaz, akıllı, çevik bir
eşkıya görmemişti. Yıllarea bölükleri, taburları, alayları ardına takmış 03mm
03mm oynatmıştı bu dağlarda. Herkes onun elinden el aman demişti. En bÜ3mk
özelliği bu geee buradaysa, öbür akşam Çukurovada oluşuydu. Onun bu kadar
çabuk devinme güeüne kimsenin aklı ermiyordu. Bir bakmışsın Aladağda, iki
gün sonra da bir bakmışsın Düldülde... Bu kadar uzaklığı, bu kadar az sürede kuş
bile uçamazdı.
Toroslarda, Çukurovada, adının geçtiği her yerde herkes onun yığdığı
altınlardan söz ediyordu.
Halepteki Paşa daha sağdı. Sarı Ümmetle üç gün üç geee düşünüp buldukları
saklanaeak yer Paşanın yanıydı. Paşa onu görünee çok da sevineeekti.
Duyduğuna göre Paşanın o kadar, eskisi gibi hali vakti de iyi değildi. Hem ona
bir yardımı da dokunurdu.
"Bu iş tamam. Paşanın yanma gidiyorum. Başka bir isteğim daha var senden
Sarı Ümmet, bunu da yerine getirirsen gözüm açık gitmez."
"Buyur amea, isteğin neyse başım üstüne."
"Burasını bana sataeaksm. Ustaları birlikte getirdim, onlar nasıl bir konak
yapaeaklarmı biliyorlar. Resul Paşanın çöldeki konağını onlara gösterdim,
tıpkısını dikeeekler buraya. Bu konak bir yıl içinde biteeek. Ben gelip
göreeeğim. Şu çınarın dibine, su3mn üstüne, kayalığın içine de mezarımı
yapaeaksm, ben nerede ölürsem öleyim, benim mezarımı alıp buraya
getireeeksin. Paraya gelinee, yakında göreeeksin ya. Sultan Süleymanm
hâzineleri kadardır benim altınlarım, onları sana vereeeğim. Ben de Halepte
yaşayaeak kadar yanıma altın alaeağım, insan halidir, yetmezse sen bana


getirirsin."
Bir gece yarısı üç katır alıp Keklikoğlunun altınlarının saklı olduğu sarpa
gittiler. Gerçekten burası kimsenin aklına gelmezdi. Gelse de kolay kolay bu
sarpa çıkmayı kimse göze alamazdı. Altınlar çelik kasalardaydı.
"Konak bittikten sonra Keklikoğlu geldi gördü mü?"
"Gelmedi."
"Duydu mu?"
"Duydu."
"Gelecek mi?"
"Gelecek."
"Ne zaman?" diye heyecanlandı Memed. "Gelince bana da haber verir misin?"
"Veririm."
"Paşayla arası nasılmış?"
"Paşa çok fıkara düşmüş, Keklikoğlunu görünce çok sevinmiş. Keklikoğlu da
onun ayaklarının altına altınları sermiş."
"Sen artık zenginsin."
"Zenginim."
"Bu konak senin."
"Benim. Ama onun gelip de dünya gözüyle onun için yapılan konağı görmesini
öyle bir istiyorum ki..."
"Niçin hemen gelmedi?"
"Çok korkuyor o," dedi Sarı Ümmet.
"Keklikoğlu mu?"
"Keklikoğlu."
"Ne tuhaf!"
"Yaşlanınca insan korkak olur, ejderha da olsa."
"Bunu bilmiyordum. Bir yaşlının önünde ne kadar zaman kalmış ki..."
"Bir gün bile kalmışsa, o, bir güne bin yılmış gibi dört elle sarılır. O yüzden
yaşlılar kadar korkak bir yaratık gelmemiştir bu dünyaya. Delikli demiri
görünce, bir delikli demir de kendi almayı akıl etmemiş, dağlardan kaçmıştır koç
Köroğlu. Neden? Korkaklığından. Yaşlı olmasaydı kaçar mıydı Köroğlu?"
"Kaçmazdı..."
"İşte bunun için Keklikoğlu bir daha buraya gelemez. Ölünce onun ölüsünü
buraya ben getireceğim. Bana inanıyor."
"Sana nedense herkes inanır. Herkes senin Keklikoğlunu öldürdüğünü
söylüyor ya, gene de sana güvenmeden edemiyorlar, sana kıyamıyorlar."
"Keklikoğlunun ölmediğini biliyorlar da..."


"Bir resimci bulsan..."
"Konağın resmini çektirip Keklikoğluna göndersem, diyorsun, tyi bir akıl.
Boşuna İnce Memed olmaz ki adam..."
"Ne yaptım da İnce Memed oldum? İşte buna da akıl sır ermiyor ki... Köroğlu
da benim gibiydi herhal."
"Tıpkı senin gibi..."
"tşe yaramaz... Boş yere..."
"Bak," dedi Ümmet, "sana bir şey deyim de beni iyi dinle... Bu millet sana İnce
Memed demişse, bunda bir şey vardır, sende bir şey bulmuştur. Millet, insanı
herkesten iyi anlar, dünya kurulduğundan bu yana insanoğlu insanoğlunu
tartmıştır. İnsanoğlu, insanoğlunu bildiği kadar hiçbir şeyi bilmez."
"Benim aklım ermiyor."
"Ersin."
"O senin insanoğlun var ya, en çok da insanda yanlış yapıyor."
"En çok da insanı tanıyor. Keklikoğlu geldi de bu kadar insan içinde beni nasıl
buldu? Biliyordu ki dünya dünyaya geçse, ben bu konağı yaptırırım, onun da
ölüsünü şu kayalığa gömerim. Başucuna da yabangüllerini dikerim. Hem de kara
gözlü nergis, hem de mor saçaklı sümbül..."
Kuzu kızartması sabaha karşı ancak yetişti. Bir güzel karınlarını, hiç
konuşmadan do3mrdular. Kasımla Temir, Memedin gözüne baktılar,
uykusuzluktan ölüyorlardı.
"Siz gidin uyuyun, biz Ümmet kardaşımla nöbeti bekleriz."
Ötekiler kalktılar. Sarı Ümmet onları götürdü yataklarına yatırıp geldi.
"Şimdi söyle bana, elinde güvenilecek eşkıyaların var mı, yiğit, 3mrekli,
becerikli..."
"Var."
"Kim?"
"Sinemoğlu çetesi."
Memed güldü.
"Neye güldün?"
"Sinemoğlu daha çocuk."
"Genç Osman da çocuktu. Sen de çocuksun."
"Anladım, anladım," dedi Memed.
"Sana da... Evvel Allaha, sonra da sana tapıyor. Çok konuştum onunla. Söyle
bakalım ne işine yarayacak?"
"Kasabayı basacak."
"Nasıl?"


"Karşı tepeye, bağlara geleeek, mitralyozun başına oturaeak, kasabayı
taradıktan sonra sabaha karşı dağlara çekileeek."
"Sen şu düşündüklerini baştan sona anlatsana."
Memed ne düşünüyorsa, ne kurmuş, ne yapaeaksa Ümmete teker teker anlattı.
"Gitme Çukurovaya," diye ona yalvardı Ümmet. "Bu sefer Çukurovadan sağ
çıkamazsın. Çukurova kırk bin haym göz olmuş seni bekliyor."
Uzun uzun tartıştılar. Sarı Ümmet Memedi yolundan çeviremedi, Nuh diyor da
Peygamber demiyordu.
"Yazık olaeak sana Memed. Sen soluk aldıkça fakir fıkaranm umudusun,
istersen hiçbir şey yapma. Sen eşkıyalığı bırakaeak einsten bir insan değilsin,
buna hiç umutlanma. Sen içinde başkaldırma kurduyla doğmuşsun, başka türlü
yapamazsın."
"Ölmek istemiyorum," dedi Memed, "kurşunlardan gitmek istemiyorum."
"Kurşunlardan gitmek senin yazgın. O parmağmdaki yüzüğü sana niçin verdi
Anaeık Sultan, biliyor musun?"
Gün doğarken konaktan çıkmışlar, gelmişler Keklikoğlunun çınarının altındaki