İnce Memed - 3 - 33

öldürse de Tazı Tahsin yola çıkacaktı. Ocağın yanındaki çatalına tünemiş alıcı
kuşu, gözlerinde közlerin ışığı, kendisine bakar gördü. Hah, diye, tepeden
tırnağa bir sevinç ürpertisi geçirdi, hah, şimdi kuşu alacak, at da gelirse kuşu
onun üstüne bırakacak, kuş da onun gözlerini oyacaktı. Ama Vahap Dayının
kuşu alınamazdı ki... Vahap Dayı bu dağlarda İnce Memedden de, atından da
daha cana kıyıcıydı. Dağdaki bütün eşkıyalar, kaçakçılar ondan sorulurdu. Onun
bilmediği, tanımadığı, yönetmediği eşkıya yoktu bu dağlarda. İstediğini öldürtür,
istediğini sürdürür, istediğini kurtarırdı. Böyle bir adamın kuşunu kim çalabilirdi
ki... Şu dağın başında yanında bir çakı bile olmadan, işte böyle hiç kimseden
korkmadan uyuyabiliyordu o. Allahtan sonra eşkıyalar ona taparlardı. Tazı
Tahsin onu gördüğünde, dişleri kenetlenmemiş bile olsaydı, dili tutulurdu. Oysa
ne de iyi bir adamdı. Onun canını kurtarmıştı. Kuşu istese, bir günlüğüne vermez
miydi? Uyandırmak için üstüne eğildi, sonra birden, ya vermezse, diye vazgeçti,
dışarıya çıktı, ortalık neredeyse aydınlanacaktı. Yağmur daha olduğu gibi
veriştiriyordu. Sellerle dolmuş koyaklardan suların gürültüleri geliyordu. Vahap
Dayı sabahleyin uyanınca, bir de bakmış ki kuş yok. Herkes bilir, o, kuşlarını
canından çok sever. Bilir Tazıcık Tahsinin aldığını, hiç öfkelenmez, çağırır
oğullarından, eşkıyalarından birisini, yakalayın şu haym Tazıyı, nankörü, ekmek
yediği sofraya bıçak sokanı, kellesini kesin de bana getirin, der. Yeter bu kadarı
da. Bunları da düşündükçe eli ayağı çözülüyordu. Ama kuşsuz da bir yerlere
gidemezdi Tazı Tahsin, at ormanın ucunda durmuş, gölgesini de dağ gibi
ormanın üstüne, karanlığa düşürmüş bekliyordu.
Vahap Dayı sağından soluna dönerken homurdandı, kulakları kocamandı. Tazı
Tahsin böylesine bir kulak görmemişti ömründe. Gülmesi geldi. Bu anda da
çatalın üstündeki kuşu kaptığı gibi dışarıya çıktı. Durmadan yokuş aşağı,
çırpınan kuşun başını koltuğunun altına sıkıştırmış, göbeğine kadar gelen hızlı
selleri, keven dikeni öbeklerini, kayaları aşarak koşuyordu. Ormanın ucuna
vardığında ulu bir sedir ağacının dibinde durdu, ağacın altı öyle fazla yağmur
tutmuyordu. Kalın yapraklı dalların altlarındaki kimi tümsekler yer yer tozluydu
bile. Bir tümseğin üstüne sekilenip oturdu. Kuş artık çırpınmıyordu ya, çok
sarsılmıştı. Şimdi geçer, diye düşündü. Doğruydu, az sonra kuş kendine geldi,
çırpınmaya, onun ellerini gagalamaya başladı.
Biraz dinlendikten sonra Çukurova yolunu buldu, artık Tazı Tahsinin keyfîne
diyecek yoktu. Kuş da artık ona alışmış, çırpınmayı, ellerini gagalamayı
bırakmış, yatışmıştı.


Poyrazoluğa gelince yağmur dindi, ortalık açtı, güneş çıkıverdi, ıslak kayalar
ışıladı. Tazı Talisinin de, kuşun da gözleri kamaştı, kuş gene çırpındı ya, öyle
eskisi gibi huysuzluk etmedi, az sonra da dinginledi.
Tazı Tahsin kasabaya ertesi sabah girdi. Üstü başı çamur içindeydi. Elindeki
kuş da çamur içinde kalmış, kanatlarını düşürmüş kolunda u3myordu. Halsiz
düşmüş, ne çırpmıyor, ne de herhangi bir harekette bulunuyordu. Kasabanın ilk
evlerine gelince Tahsin kuşa uzun uzun baktı, kuş canını attan kurtarmış, onun
yüzü su3m hürmetine korkusuz buraya kadar gelmişti. İnşallah kuşa bir şey
olmayacak, o da ilk fırsatta kuşunu götürüp Vahap Dayıya teslim edecekti.
Pazaryerinde, taa on beş dükkan öteden burnuna yoğun bir kebap, sumak
kokusu geldi. Acından ölüyordu. Hemen kebapçıya koştu. Kuş da ondan beterdi.
"İki kebap, bol soğanlı, domatesli... Bir parça da çiğ kıyma, kuşa."
Kebapçı ocağa çifte kebabı söyledi. Gitti bir avuç da kıyma aldı getirdi. Tahsin
daha elini açıp uzatmadan kuş onun elindeki kıymaya saldırdı. Gagasını onun
avucundan hiç çekmeden canlanmış gözleriyle, hiçbir yöne bakmadan kıymaları
yuttu. Çabuk çabuk kıymaları yiyip bitiren kuş onun gözlerine, aç bir köpek gibi
bakmaya başladı.
"Bir bu kadar kıyma daha."
"Bu kuş kıtlıktan çıkmış."
İki misli daha kıymayı bir top yapıp kebapçı getirdi Tahsine verdi. O da gene
kuşa yedirmeye başladı. Kuş bu sefer öyle eskisi gibi başını kaldırmadan
yemiyor, bir yiyor, bir süre yöreyi seyrediyor, 3mtkunuyor, üst üste, gagasını
bacağının tüylerinde temizliyor, sonra gene keyifli keyifli yemeye başlıyordu.
Kebaplar geldiğinde kuş kıymasını bitirmiş, kanatlarını açmış, uzun uzun
geriniyordu.
Yaşlı kebapçı geldi, o kebabını yerken karşısına oturdu. Dükkanda başka kimse
yoktu.
"Nedir bu halin arkadaş?" dedi Tazı Tahsine. "Senin başında bir hal var. Bak,
bak tepeden tırnağa çamura batıp çıkmışsın. Cıcığın çıkmış..."
"Çok yağmur yağdı."
"Elindeki kuş bile çamur içinde."
"Bütün gece koştum, 3mrüdüm."
"Derdin neydi bre arkadaş?"
Tazı Tahsin hem çabuk çabuk kebabını yiyor, bir yandan da ona laf
yetiştiriyordu.
Kuşun önüne bir parça kebap attı. Kuş kanatlarını açarak masanın üstünde
koştu, muşambadaki parçayı kapıp 3mttu. Tahsin bundan sonra bir kendi ağzına


atıyordu kebabı, bir kuşun önüne... Kuş kanat uçları titreyerek önüne düşen
kebap parçasını üç yutkunmada 3aıtuyordu.
"İnee Memedi gördüm arkadaş, onu çok aradım, sonunda da yerini buldum,
kendisiyle konuştum. Onu da buraya, o uzun adama haber vermeye geldim. O
uzun adam dedi ki... Adını unuttum onun."
"Bu kasabada epeyee uzun adam var."
"Bu çok zengin bir Ağa, ben înee Memedin ölüm haberini getirinee ona, o da
bana çok para verdi, ben zengin oldum. Hah, buldum, onun adı Murtaza Ağaydı,
öyle değil mi?"
"Şimdi de dirim haberini mi?"
"O Ağa dedi ki bana, eğer sen bana înee Memedin yerini bulur da haber
verirsen seni altına, paraya boğarım. Ben de bütün dağları aradım buldum onun
yerini."
"Şimdi de haber vermeye geldin öyle mi?"
"Öyle."
"İnee Memed nasıl bir adam?"
"İnee, uzun, dal gibi... Nah benim iki mislim, utangaç, akıllı, yürekli, büyük
kara gözlü, kara kaşlı, çekik bıyıklı, sırmalı aba giyinmiş bir tuvana delikanlı.
Öyle de yakışıklı ki 3mzüne bakmaya kıyamazsın. Onu bir görünee de yanından
ayrılamaz, 3mzüne bakmaya duyamazsın."
"Şimdi sen de onu haber vermeye geldin o Ağaya, o Ağa sana para vereeek,
eandarmalar da gidip İnee Memedi öldüreeekler, öyle mi?" Kebapçı birden
sertleşti: "Seni easus köpek," diye dişlerini sıktı. "Kalk oradan, zıkkımlandığın
yeter. Kalk, kalk da siktirol, eehennem ol da git. Seni uyuz oğlu uyuz, easus oğlu
easus... Kalk..."
Tazı Tahsin şaşırmış kalmış, yüzü allak bullak olmuştu. Orada lokması
ağzında, öyle kalakalmıştı. Ne ağzındaki lokmayı çiğneyebiliyor, ne de dışarıya
atabiliyordu.
"Kalk, kalk, seni anasını avradını... Kanı eiğeri beş para etmez uşak seni... Beş
on kuruşa İnee Memedi öldürttüreeeksin, değil mi, kalk! Al kuşunu.
Kuşun ipini sandalyadan çözdü, Tahsinin başına attı onu. Tazı Tahsin bir süre
kuşla eebelleştikten sonra, kuşu yakalayabildi.
"Kalk, defol git buradan, senin gibi pis bir adamın parasını da istemem, haydi
kalk, zıkkım olsun sana..."
Tazı Tahsin neye uğradığını bilemiyor, aval aval, bir yerlerden bir imdat umar
gibi dört bir yana bakmıyordu.
"Kalk ulan dedim sana," diye iriyarı kebapçı kuşandığı ak önlüğü savrularak

onun koluna yapıştı, "de yallah!" Onu dışarıya sürükledi. Kuş onun omuzuna
konmuş, Tazı Tahsin de varmış karşı duvara dayanmıştı. Daha ne olup bittiğinin
farkında değildi. Öfkeden kudurmuş kebapçı daha onu duvara dayanmış, orada
bekler görünee üstüne zorlattı. Tazı Tahsin baktı ki, o dev gibi adam delirmiş
üstüne geliyor, kebapçının boynuna doğru uzanmış koeaman çemrenmiş, kaim
kollarının altından kaydı uzaklaştı, çarşının ortasından 3mkarıya doğru
gelişigüzel koştu. Caminin avlu kapısına gelinee durdu, içeriye girdi. Bir kısım
adamlar şadırvanda aptes alıyorlardı, bir musluğa varıp ağzını dayadı, kana kana
içti. Bu adam ona niçin böyle yapmıştı. Tazı Tahsin bir türlü anlayamıyordu. Bir
yandan da seviniyordu, enayi, nedense o kadar çok öfkelenmişti ki kebap
parasını bile almayı unutmuştu. Bu şehirlerde çok tuhaf insanlar vardı, eanım...
Belki de înee Memedi yanhş tarif ettim, o yüzden kızmıştır, diye düşündü.
Doğru tarif edeyim de benim üstüme gülsünler, değil mi, gülsünler de beni
taşkalaya alsınlar, öyle mi? Hahhah, yağma mı var! Bu delifîşek, osuruğu einli
adamın kudurmasına başka türlü bir anlam vermenin mümkünü yoktu.
Şadırvanın taşında oturmuş, o uzun, zengin adamı düşünürken, gözüne yaşlı,
çember sakallı, 3mmuşak görünüşlü bir adam ilişti, işte bu adama o uzun zengin
kişi sorulabilir, diye içinden geçirdi, yanma çekinerek yanaştı:
"Sana birisini soraeağım..."
"Sor bakalım," diye gülümsedi eli tespihli, çember sakallı, yumuşak tavırlı
adam.
"Hani bir adam var, çok uzun boylu, çizmeli, çok da zengin. Ben ona înee
Memedin ölüm haberini verinee, o da bana çok para verdi. O adamı işte, onu
arıyorum."
"Adı yok mu o adamın?"
"Bilemiyorum ama, adı Murtaza Ağa olaeaktı. Zengin bir adam. Parlak
çizmeleri de var."
"Ne yapaeaksm o adamı sen?"
Tazı Tahsin bir an düşündü. Hiç bir daha înee Memedin sözünü eder miydi,
yalanını kıvırdı:
"O bana iş vereeek de... Çiftliğinde de..."
Adam düşündü, düşündü, kendi kendine birkaç ad saydı:
"Bilemiyorum, çıkaramadım kim olduğunu," dedi. "Ben tanımıyorum Murtaza
Ağayı."
Sonra da tuhaf tuhaf onun yüzüne baktı. Bu delikanlıdan kuşkulanmıştı.
"Sen niye böylesin çoeuk?" diye sordu. "Çamura batmış çıkmışsın. Şu kuşu
benim elime ver de, sen de git şu şadırvanda arın."



Tazı Tahsin kuşu ona güvenip vermeden şadırvana gitti, önee kuşun çamurlu
kanatlarını, gagasını, başını bir güzelee sildikten sonra omuzuna kondurdu.
Kendi de ayaklarından başlayarak, baeaklarma, göğsüne, kollarına kadar
çamurlardan arındı.
"Sen böyle ıpıslak üşür, satlıean olur ölürsün," dedi çember sakallı adam. "Bir
oeakbaşı bul da kurun."
"Olur dayı," dedi Tazı Tahsin. "Hani bir de topal bir adam vardı, izeiler başı...
Lenger şapkalı, boğazı 3mlarlı, yuları da som kırmızı, yalım gibi, sen onu da mı
bilmiyorsun? Topal Ali olaeaktı onun da adı."
"Onu biliyorum," diye güldü yaşlı adam. "îzei Topal Aliyi arıyorsun, değil
mi?"
"Onu arıyorum işte."
Yaşlı adam Molla Duran Efendinin evini ona bir güzel tarif ettikten sonra:
"İşte Topal Ali Ağa orada," dedi. "Git onu bul da, o da sana bir ateş bulsun da
kurun."
Tazı Tahsin eamiden çıkmadan az önee yağmur yeniden yağmaya, çok iri
tanelerle dökülmeye başlamış, sokaklarda kimseeikler kalmamıştı. Aldırmadı,
yağmurun altında, sırtında kuşu. Topal Aliye rastgelirim umuduyla çarşıyı bir
uçtan bir uea gidip gelmeye başladı. Yağmur da gittikçe ağırlaşıyor, kuzeyden de
omuzundaki kuşun kanatlarını savuran sert, soğuk, keskin bir poyraz esiyordu.
Kasabanın tek çöpçüsü Göçmen Murat bu omuzu kuşlu çoeuğu, bir yere
ulaşaeakmışeasma yağmur altında hızla çarşıyı gidip gelmesine aeıdı, başında bir
hal mı var aeaba fıkaranm, diye düşündü.
"Hişşt kardaş, haçan sen, bakarım ha böyle böyle gider gelirsin durmadan.
Haçan de bana, var mı bir derdin?"
Tazı Tahsin onu duymadı, yürüyüşünü sürdürdü.
"Hişşşt, hişşşt, oğlum hişşşt!"
Kolundan çekti onu durdurdu. Göz göze geldiler. Göçmen Murat sorusunu
yineledi. Öteki de Molla Duranın evindeki lenger şapkalı izeiler başı Topal Aliyi
aradığını söyledi.
"Haydi seni ona götüreyim," dedi Göçmen Murat, onun koluna girdi. "Kuşun
da çok güzel ya be evlat, ıslanmışsınız ikiniz de, eıeığımz çıkmış. İkiniz de hasta
olursunuz."
Molla Duran Efendinin evine çabuk geldiler.
"Molla Duran Efendi, a be Molla Duran Efendi, Tanrı misafiri geldi sana."
Göçmen Muradın sesi üstüne Topal Ali çıktı balkona.
"A be bu çoeuk seni arar be Ali Efendi. İzeiler başı Ali Efendi der de çarşıda


döner durur bütün gün."
Topal Ali Tazı Tahsini hemen tanıdı:
"Geliyorum," dedi, "sağ olasın Murat Efendi."
"A be bir şey değil, sağ olasın sen de..."
Aşağı inen Ali:
"Ne oldu sana Tahsin, nereden böyle?"
Tazı Tahsinin bedenindeki bütün kan çekilmiş, yüzü kağıt gibi olmuştu.
"Gel hele, gel yukarıya."
Onu yukarıya çıkardı, bir kat çamaşır getirdi önüne koydu:
"Şu odada soyun, kuşunu oraya koy da..."
Molla Duran Efendinin kadınları, evdeki evlatlıklar, hizmetçiler gidiyorlar
geliyorlar, bu kuşlu oğlanı Topal Aliden soruyorlardı. Sonunda Duran Efendi de
geldi, o da omuzunda bir kuşla bir çoeuğun evine gittiğini daha çarşıda
duymuştu.
"Kimmiş o Ali?"
"İnee Memedin bize ölüm haberini getiren o koşueu çoeuk."
"Hani şu koşmaktan bayılan çoeuk mu?"
"O," dedi Topal Ali. "Benee onda bu sefer de bir iş var. Gene koşarak gelmiş,
yağmur altında hem de. Şimdi içerde giyiniyor."
Mutfağa gidip bir de şalvar aldı getirdi. Tazı Tahsine verdi.
"Bunu da giy"
Tahsin şalvarı da ayağına geçirdi, dışarıya çıktılar.
"İşte bu çoeuk. Efendi."
Molla Duran:
"Tanıdım," dedi. "Gel bakalım."
Önde Ali, arkada Tazı Tahsin, omuzunda da kuşu Molla Duran Efendinin
açtığı kapıdan büyük bir odaya girdiler. Sedirler apak, dizi dizi güller işlenmiş,
sabun kokan patiska beziyle kaplanmıştı.
"Bir çay Ali," dedi Molla Duran Efendi. "Belki çoeuk aeikmıştır da... Belki
çok uzun yoldan geliyordur."
"Haber getirdim size," diye sevindi Tazı Tahsin. Yemek yediğini, kebapçıyı
anımsadı, yüzü değişti. "Yemek yedim," dedi, "kasabaya gelinee, bir çay olursa
üşümem geçer."
Ali kalktı, mutfaktan bir gümüş tepside, büyük bardaklara konmuş üç tane çay
aldı getirdi.
Tazı Tahsin çayını içineeye kadar konuşmadı, sonra da çenesi açıldı. Olayı
olduğu gibi, baştan sonuna kadar, en inee ayrıntısına kadar anlattı bitirdi.

"İşte," diye gösterdi köşedeki sandalyanın üstüne bağlanmış kuşu, "O attan bu
kuş beni kurtardı. Eğer ben bu kuşu Vahap Dayıdan çalmamış olsaydım, şimdi
ben burada olmazdım, o at beni paramparça ederdi."
"Tam, şu iki gözünle gördün mü înee Memedi?"
"Tam. Yalan söylüyorsam şu iki gözüm önüme aksın ki... înee Memedi
gördüm, înee Memedi... Ben onu görünee, o da înee Memed olduğunu bildirmek
istemedi."
"Sen onu daha önee nereden tanıyordun?"
"Dayıma da bak hele, ben onu köyündeyken de tanırdım, eşkıyalığında da
bizim köyde kaldı, her gün görürdüm onu."
"Pekiyi, nasıl bir adam înee Memed?"
Tazı Tahsin Topal Aliye baktı, o başını önüne eğmiş susuyordu. Söylese miydi
aeaba, bu înee Memedin tarifinden de her zaman bir kötülük çıkıyordu da...
"înee Memed nasıl bir adam oğlum, bana anlat bakalım."
"Sen onu gördün mü Duran Ağa?"
Duran Efendi güldü:
"Görmez olur muyum hiç," dedi.
"Öyle bir adam işte."
"Nasıl bir adam?"
Tazı Tahsin sıkışmıştı, bir şeyler söylemek zorunda sayıyordu kendisini."
"Koeaman, öküz boynuzu gibi bıyıkları var, iki adam omuzunun üstüne bağdaş
kursa otursa yerimiz dar demezler. Gözleri de at gözleri kadar büyük. Kolları
ağaç dallan gibi."
Molla Duran Efendi gülmeye başladı:
"Bre oeağm yana Tahsin," dedi, "sen înee Memedi değil. Kör Aşığın anlattığı
Köroğlunu söylüyorsun."
"Hah, işte înee Memed o Köroğluna benziyor işte."
Topal Ali de gülüyordu.
Molla Duran Efendi Aliye:
"Alim," dedi, "bu çoeuğun elbiseleri kurusun da sen onu Murtazanm konağına
kadar götür de ona teslim et. Belki çoeuğa birkaç kuruş verir, bak fıkara ne kadar
çok zahmet çekmiş. O deli at da fıkarayı öldürüyormuş, bereket versin şu kuş..."
"Öldürüyordu," diye derin derin içini çekti Tazı Tahsin. "Ya bu kuş olmasaydı,
ben de o çadırdan buraya hiç bir tek adım atabilir miydim!"
"Allah korumuş seni înee Memedin atından Tahsin kardaş," diye onun sırtını
sıvazladı Topal Ali.
"Allah korudu..."


Molla Duran Efendinin mahkemede bir işi vardı, onlara allahaısmarladık deyip
dışarıya, daha da şiddetlenmiş yağmura çıktı, paltosunu giyip şemsiyesini alarak.
Onlar yağmur azieik hafîfleyineeye, giyitler kuruyuneaya, ikindine kadar o
odada oturup konuştular, sonra da Ali aldı onu Murtaza Ağanın konağına
götürdü, işte burası diye de görkemli yapının kapısını gösterip döndü.
"Murtaza Ağa, Murtaza Ağa," diye bağırdı avlu kapısına varan Tazı Tahsin.
"Murtaza Ağa, ben geldim. Ben geldim."
Balkona çıkan Murtaza Ağa:
"Vay sen hoş gelmiş safalar getirmişsin, sen kimsin?" diye gülerek aşağıya
bağırdı. "Açın kapıyı çoeuklar, bakın bakalım bu gelen kişi kimmiş bu
yağmurda."
Yanaşmalar Tazı Tahsini bir iyiee sorgudan geçirdikten sonra onu 3mkarıya
çıkardılar.
Onun omuzundaki kuşu gören Ağa:
"Sen aveı mısın, avların nerede?" diye merakla sordu.
"Ben aveı değil. Tazı Tahsinim. Hani ben size înee Memedin ölüm muştusunu
vermiştim de, sen de bana para vermiştin... Ben de şimdi sana bir haber getirdim
ki... înee Memedi gördüm, yerini de biliyorum."
"Nerede?" diye gözleri parladı Murtaza Ağanın. "Vay senin dillerine hayran
olsun Murtaza Ağan! Ben de seni paraya, altına, tarlaya boğmazsam, ben de seni
dört kez evermezsem... Ben de seni... Gel, gel, gel içeriye de anlat bana... Hiçbir
şeyi kaçırmadan."
Odaya girdiler. Tazı Tahsin adamını bulunea böyle olaeağmı biliyor,
sevineinden uçuyordu. Sağlam bir güven geldi içine oturdu. Kuşu köşedeki
sandalyanm üstüne bağladıktan sonra geldi Murtaza Ağanın karşısına oturup
onun gözlerinin içine sevgiyle baktı.
"Ben senden parayı aldım ya, hemen kaçtım. Kaçmea sen adam gönderip
benden parayı geriye istemedin înee Memed ölmeyinee... Ben de dedim ki, bu
güzel Ağanın bu bÜ3mk iyiliğinin altında kalamam, dedim. Ona înee Memedi
bulayım da bari bu sefer de onun dirisini haber vereyim. Haber vereyim de
Yüzbaşım da. Onbaşı Kertiş Ali Paşa da onu yakalasınlar da assınlar..."
Tazı Tahsin başından geçenleri bu sefer daha derinlere, ayrıntılara inerek ağır
ağır anlattı bitirdi. Ardından da:
"îşte," dedi, "bu burada olmasaydı, şimdi ben burada olmazdım. Beni bu kuş
kurtardı. Eğer bu kuş yüzünden de Vahap Dayı benim gırtlağımı kesmezse..."
"Kesemez," diye onun sözünü kesti Murtaza Ağa. "Yarından tezi yok, ben
Vahaba bir atlı gönderip sana bu kuşu satın alaeağım. O Vahap ha, o ha, benim


sözümden çıkamaz."
"İnşallah," diye boynunu büktü Tazı Tahsin.
"Bre Tahsin Efendi," diye onun omuzuna vurdu Murtaza Ağa gülerek, üst
çenesindeki ön altın dişleri ışılayarak, "bre Tahsin Efendi sen her şeyi anlattın da
söyledin, bir güzel hatmettin de înee Memed nasıl bir adammış, boyu poşu,
saçları burnu, hiç söylemedin."
Tazı Tahsin bu belayı atlattım sanıyordu. İşte gene çatmıştı. Ne demeli, nasıl
demeli, diye bir hayli düşündükten sonra sevinçle:
"Senin gibi o," dedi. "Senin gibi güzel, yakışıklı bir adam. Onun da ağzında
seni gibi altın dişleri ışılıyor. O da senin gibi eömert. O da senin gibi bana altın
verdi de, eşkıya parasıdır diye almadım. İyi yaptım mı, eşkıya parası haramdır
alınmaz, değil mi?"
"Keşki alaydın," diye onun omuzlarını okşadı Murtaza ağa. "Domuzdan bir kıl
çekmiş olurdun."
"İstemez," diye onun elini tuttu Tazı Tahsin. "Ben eşkıyaların parasını
istemem, benim dağ gibi Ağam var. Ben de İnee Memedi yakalatırsam, o da beni
Karun edeeek."
"Ederim," dedi Murtaza Ağa koltukları kabararak. "Şimdi kalk da hemen
Yüzbaşıya gidelim. O da hemen askerlerini Kırkgözün Oeağma çekip İnee
Memedi imha eylesin."
Murtaza Ağaya yamçısını getirdiler, bir yamçı da Tazı Tahsine verdiler.
Dışarda, göğün dibi delinmişeesine bir yağmur dökülüyordu.
"Hiç durmuyor," dedi Tazı Tahsin. "Şu dağlar, ormanlar hep deniz oldu da
çıktı. İyi ki bu yağmurda yetişebildim sana."
Yüzbaşı Tazı Tahsinin geldiğini, İnee Memedden haberler getirdiğini duymuş,
epeyi bir süreden beri onları bekliyordu, yanında Asım Çavuş, Kertiş Ali
Onbaşıyla birlikte. Onları ayakta, kapıda karşıladı. Tazı Tahsine çay ısmarladılar.
Yüzbaşı:
"Anlat bakalım, delikanlı," dedi okşayieı bir sesle. Yüzbaşı onunla konuşunea,
hem de doğrudan doğruya. Tazı Tahsin çok onurlandığını taa 3mreğinin başında
duydu. Bu sefer en baştan başladı. İnee Memedin nasıl yaralanıp atından
düştüğünü. Yürüklerin onu alarak dağda sakladıklarını, o ölmekteyken, hemen o
gün Deliee koyağın narıyla Hürü Ananın ona nasıl ulaştığını, oradan Kırkgözün
Anaeık Sultanına gidip onu getirdiğini, onun da İnee Memedi merhemlerle,
iksirlerle iyileştirdiğini, bütün bunları İnee Memedi ararken ondan bundan,
özellikle küçük çoeuklardan öğrendiğini söyledi. Oradan ata, attan Vahap
Dayıya, Vahap Dayıdan kuşa geçti:


"İşte şu kuş benim canımı kurtardı. Yoksa İnce Memedin atı beni yiyordu.
Ağam da bu kuşu Vahap Dayıdan bana satın aldı."
"İyi biliyor musun şimdi İnce Memed Kırkgözün Ocağında mı, şimdi, bu
anda?"
"Orada," dedi Tahsin. "Nereye gidecek bu yağmurda? Öyle bir yağmur
yağıyordu ki ben gelirken dağlara, ağaçları, kayaları kökünden söküyordu. Bir
yere çıkamaz o. Sıkıştı kaldı orada."
"Demek silahı da yoktu, sen onu gördün, onunla konuştun, öyle mi?"
"Gördüm, konuştum."
"Niçin silahı yoktu onun dedin?"
"Çünkü Kırkgözün Ocağına hiç kimse, Mustafa Kemal Paşa bile silahlı
giremez."
"Girerse ne olur?" "Giremez."
Murtaza Ağa sözü aldı, uzun uzun Kırkgöz Ocağını, onların afsunlarını,
kerametlerini saydı döktü. Ocağı Yüzbaşı da. Asım Çavuş da çok iyi biliyorlardı.
"Bu cahil halk tapıyor onlara," diye de sözünü bitirdi Murtaza. "Bu irtica, bu
hurafeler ruhuna işlemiş bu ko3mn sürüsü halkın. Daha, daha bin yıl ister bu
cahil halkı bu hurafelerden kurtarmak için. Onlar da halkı istismar ediyorlar,
soyuyorlar sömürüyorlar, bir horozu, bir tek keçisi, koyunu olan da çekiyor
onları seve seve götürüyor ocağa bağışlıyor."
"Erkek yok şimdi ocakta," dedi Asım Çavuş. "Pir postunda bir kadın oturuyor.
Ve bütün Toroslar, Maraş, Kayseri, Antep yöreleri ona tapıyorlar."
"Çok erkek vardı onlarda İstiklal Harbine kadar."
"Ne oldu onlara?" diye sordu Yüzbaşı. "Biraz biliyorum ya, siz gene anlatın."
Murtaza Ağa heyecanlandı:
"Gönüllü yazıldılar," dedi, "on altı erkeğin on altısı da İstiklal Harbine gönüllü
gitti. Hepsi de bir günde yan yana Dumlupmarda şehit düşmüşler. Yunanlılar
diyorlarmış ki bizi Türk Ordusu yenmedi, ordunun önünde eli kılıçlı, ak libaslı,
yeşil sarıklı, uzun boylular yendi, diyorlarmış. Onlar bize aman vermediler.
Hurafe... Bizim halk da buna inanıyor."
Yüzbaşı:
"On altı pirin de harbe gittikleri doğru mu?"
"Doğru," dedi Murtaza Ağa. "Bütün kasaba o zamanlar dağlardaydı. Hepimiz
asker kaçaklarıydık, ben sonra Kuvayı Milliyeye karıştım. Onların on altısını bir
arada, torbalan sırtlarında askere giderlerken gördüm. Onlar yolda 3mrürlerken
bütün bu cahil halk da onların bastıkları topraklan öpüyorlardı. Hurafe..."
"Demek hiçbirisi dönmedi harpten?"



"Dönmediler," dedi Murtaza Ağa.
"Demek yerlerine bu kadın bakıyor?"
"O bakıyor," dedi Asım Çavuş. "Yaşlı bir kadın. Çok sert, kimseyle
konuşmuyor."
"Kurtulamayaeak demek bu halk uzun bir süre daha bu irtieadan, yalanlardan,
istismardan," diye içini çekti Yüzbaşı. "Nereye gitsek karşımıza bunlar çıkıyor.
Demek İstiklal Harbinde Türk ordusunun önünde bunlar çarpışmış."
"Bunlar, bunlar," dedi eoşkuyla Tazı Tahsin. "Herkes biliyor, onları askerin
önünde dövüşürlerken. Kırk Ermişlermiş onlar, bütün askerler görüyorlarmış
onları. Bizim köyden Kız Ali var ya, o da görmüş onları siperlerinin önünde.
Düşmanlar yağmur gibi kurşun yağdırıyor, onlar ellerini kollarını sallayarak
yürüyorlarmış düşmanın üstüne. Düşman da yeşil sarıklılar geliyorlar diye
korkularından deli oluyor alıp başlarını yitiriyorlarmış."
"Şimdi tnee Memed şu anda Kırkgöz Oeağmda, öyle mi?"
"Orada."
"Şimdi biz gidersek, onu orada elimizle koymuş gibi buluruz, öyle mi?"
"Bulursunuz."
"Ya at, yani tnee Memedin azgın atı bizim de yolumuzu keserse, keser de
bizim hepimizi yerse?"
"Ben de kuşu size veririm," dedi Tazı Tahsin.
Yüzbaşı, Murtaza Ağa kahkahayla güldüler. Tazı Tahsin onların neye bu kadar
yürekten güldüklerini anlamadı, o da güldü, onlar güldüğü süreee.
"Pekiyi, sen tnee Memedi gördün, üstelik de konuştun diyorsun, değil mi?"
"Konuştum."
Onlar geldiğinden bu yana Ali Onbaşı bir şeyler söylemek istiyor, fırsat
bulamıyordu. Bu oğlanı hiç gözü tutmamıştı. Kertiş Ali köylüydü ve de
köylülerin 3mreklerinde kaç damar var, beyinlerinde kaç bin tilki dolaşıyor, o
bilirdi. Bunlar böyle saf görünürler. Yüzbaşılar, Murtaza Ağalar da onlara
inanırlardı.
"Bir şey mi söylemek istiyorsun Ali Onbaşı?"
"Evet Yüzbaşım."
"Söyle öyleyse."
"Benee tnee Memed bÜ3mk işlere hazırlanıyor."
"Ne demek istiyorsun?"
Sözü Asım Çavuş aldı:
"Ali Onbaşı demek istiyor ki bu Tahsin Efendinin bize söyledikleri hep
uydurmadır."



"Yok vallahi billahi," diye sapsarı kesildi Tazı Tahsin. "Niye tevatür edeyim?
Bakın şu ayaklanma, ben o înee Memedi şu Ağamın hatırı için dağ tepe o kadar
çok aradım ki, belki beş kez ölüyordum da Allah kurtardı. Niye uydurayım ki?
Ağa bana çok para verdi, ben de ona iyilik yapayım da înee Memed de benim
Ağamı öldürmesin, o da ölmeyinee bana çok para, çok çok tarla versin de, ben
de... Ben de evleneyim de çoluk çoeuğa karışayım. Yaşım da geldi geçiyor.
Anam da diyordu ki geçenlerde, sen hiç evlenemeyeeeksin... İşte bu adı güzel,
kendi güzel Ağa çıktı da, ben de ona înee Memedin ölümünü ulaştırmea, o da
bana çok para verdi. înee Memedin ölümü yanlış olunea da, ben de duydum ki
înee Memed hep Ağaları öldürüyormuş, ben de kendi kendime dedim ki, înee
Memed işte o iyi Ağayı öldürmeden, ben de înee Memedi bulayım da,
yakalattırayım da. Ağam da kurtulsun da..."
Murtaza Ağa kıvançlı, gözlerinin içi gülerek Tazı Tahsine bakıyordu sevgiyle.