İnce Memed - 3 - 35

"Onu yapayım da, nereye gideyim, ne yapayım? Bir de benim başımda
külfetim, karım var, aşağıda Vay vay kÖ3mnde yolumu gözlüyor."
"Hiçbir gideeek yerin yok mu?"
"Yok Anaeık Sultan. înee Memed ölünee yerine çok înee Memed geleeek.
Fakir fıkaralar çok, ötekiler az. Ben nereye gitmeliyim?"

Sustular düşüncelere daldılar, tnce Memedin gözleri kutsal kılıca takılmış
ayrılmıyordu. Bu kılıç sahipsiz kalmıştı, bundan sonra onu oradan alabilecek bir
kişi çıkacak mıydı?
"Gitmesem, bu dağlarda kalsam, olmaz mı Anacık Sultan, ömrümü burada
bitirsem, bir kurşunla da ölsem..."
Ondan destur istiyordu düpedüz İnce Memed, gitme, eşkıyalığını sürdür, senin
yazgın da bu imiş, alın yazını silemezsin, demesini bekliyordu. O bunu söylerse,
bundan sonra iş tamamdı.
"Gönlünün istediğini yap." A
"Olur Anacık Sultan..."
Anacık Sultan ayağa kalktı, cebinden bir sürü anahtar çıkardı, bir sandığın
önüne oturup çın diye açtı. Oradan kadifelerin içine sarılmış bir mühür 3mzük
aldı getirdi:
"Bu," dedi, "ocağın mühürüdür. Benden sonra bu ocak sönüyor, al sende
kalsın. Malatyaya gidersen, Ağuiçen Ocağına var, bunu onlara göster, seni
saklarlar. Ölünceye kadar da, parmağına taktığım bu 3mzüğü yanından ayırma.
Belki sana bir faydası olur. Bu ocak sönerken, bu yüzük iyi bir kimsenin
parmağında olsun."
Sağ elini tuttu 3mzüğü ortaparmağa usulca, incitmeden geçirdi. Yüzük sanki
İnce Memedin parmağına göre yapılmıştı, tıpatıp uydu.
"Bu kılıç da senin hakkın ya, benim gönlümce, o kılıcı ben kimseye veremem.
Ben öldükten sonra o kılıç kendi başının çaresine kendisi bakar."
İnce Memed onun huzurunda niyaza durup elini üç kere öpüp başına koydu.
"Bana destur Anacık Sultan," dedi sevinç içinde, ışık içinde kalmış, bedenine
yepyeni bir güç gelmiş, yeniden anasından doğmuş gibi olmuştu. İçi öylesine
yunmuş arınmıştı.
"Bir çorba daha pişireyim de sana, ondan sonra seni şu doğan güne teslim
edeyim."
Gün burnuna çorbayı da aynı tastan birlikte içtiler.
İnce Memed uğunan bir ışık içinde kalmış, 3mkardan aşağıya kanat
takmışçasına iniyordu. Sağ yandan da, ormanın içinden bir kalabalığın ağıt
sesleri geliyordu.
Dört yol ağzına gelince durdu, ağıt seslerine kulak verdi, merak etmişti, bir
taşın üstüne oturdu, bekledi. Ağıt sesleri gittikçe yaklaşıyordu.
Önce salacayı gördü. Salacanm üstüne genç, bıyığı yeni terlemiş bir delikanlıyı
uzatmışlardı. Ölünün yüzü balmumu gibi olmuştu. Kolları salacadan aşağıya
sarkmış sallanıyordu. Salacayı taşıyanlar da genç adamlardı. Altısının da yüzleri



donmuş gibiydi. Geldiler, înee Memedin önünde durdular. Onu görmüyorlardı.
Ürkek gözlerle sağa sola bakındılar, omuzlarındaki salaeayı yakınlarındaki bir ak
kayanın üstüne yerleştirip, ölünün sarkmış kollarını da toplayıp göğsünün
üstünde birleştirdiler. Az sonra da ağıtçı kadınlar, köylüler kalabalığı sökün etti.
Geldiler, ölünün yöresinde halkalandılar.
Memed ayağa kalktı, önündeki ak sakallı yaşlı kişinin yanında durdu:
"Başınız sağ olsun," dedi usulea. "Ne olmuş ki bu delikanlıya?"
"Gözü kör olsun, oeağı sönsün o înee Memedin," dedi yaşlı adam, "köyümüzü
bastı dün geee, bizi soydu, kızlarımızın başına çöktüler. Bizi perperişan ettiler."
Bu sırada onu gören kalabalık birer ikişer onların yanlarına gelmeye başladılar.
Ağlamaktan sakalı ıpıslak olmuş yaşlı adam:
"Bu benim en küçük oğlumdu. Hiçbir sebebi yokken, onu kurşunlayı verdiler."
"Kör olası înee Memed," dedi bir ikisi. "Kör olası..."
Salaeanm başueuna oturmuş bir kadın ırganarak ağıdmı usul usul sürdürüyor,
înee Memedi de yerin dibine batmp çıkarıyordu.
Memed bir hoş oldu, dünya başına yıkıldı, gözleri karardı, ayakta duramadı, az
önee kalktığı taşın üstüne kendisini zor atıp başını elleri arasına aldı, 3mmuldu.
Onun bu üzüntülü hali oradakilerin gözlerinden kaçmadı. Ölünün
yöresindekiler de orayı bırakıp onun yanma geldiler.
Yaşlı adam:
"Sen onu, oğlumu tanır miydin yoleu?" diye sordu. "Benim aslanım senin de
mi yoldaşındı, onun yoldaşı çoktu."
"Ona bütün dünya yandı."
"Oeağı sönsün o înee Memedin."
"Yağlı kurşunlardan gitsin."
"Leşini itler parçalasın."
"inşallah mezar yüzü görmez de kartallara yem olur."
Ötekiler konuşuyor, o, bir türlü kendine gelemiyordu.
Yöresine birikmiş kalabalığın ilenmeleri, înee Memede küfürleri uzun sürdü.
Sonunda kalabalığın içinden uzun boylu, ötekilere bakarak daha iyi giyinmiş,
saat köstek takınmış, beli tabanealı birisi çıktı, geldi Memedin kolundan tuttu:
"Başını kaldır arkadaş," dedi. "O înee Memed değil feriştah da olsa Haşanın
ölüsünü biz yerde komayız, biz altı kardeşiz, öeümüzü alırız. Sen nereden
tanırdın Haşanı?"
Memed başını yerden kaldırdı, o çelik ışıltısı gelmiş gene gözbebeklerine
oturmuştu ya, gene de çok perişandı.
"Nasıl bir adamdı bu sizin înee Memed dediğiniz adam?" diye 3mmuşaeık



sordu. "Bu Haşanı öldüren?"
"Yüzü batsın," diye atıldı bir sakallı. "Sarı bir çıyana benziyordu."
"İnee Memed sarı bir çıyana benzemez."
"Ya neye benzer?"
"İnee Memed senin benim gibi bir adamdır."
"Sarı bir yılana benziyordu."
"Çakır gözleri soğuktu."
"Suratı ölümün suratıydı."
"Bir yanlışlık olaeak."
"Bir yanlışlık yok oğlum yoleu, ben tanırım, o İnee Memeddi."
"Sen İnee Memedi hiç görmüş müydün?"
"Ben onu iyi tanırım."
"İnee Memed böyle genç, yakışıklı bir Haşana kıyamaz. Ben de bilirim onu."
"Biz hepimiz de tanırız İnee Memedi."
"Kim bilmez İnee Memedi..."
"O zalim İnee Memedden başkası olabilir mi, yoleu?"
Kadınlar da, kızlar da geldiler Memedin başına. Onlar İnee Memedi
erkeklerden de daha çok tanıyorlardı. Onu taa çoeukluğunda, Değirmenoluk
kÖ3mnde keçi güttüğü günlerden biliyorlardı.
"İnee Memed Haşanı öldürmez."
Kalabalık gittikçe öfkeleniyordu. Memed baktı ki hiçbir çaresi yok, ayağa
kalktı, başı önünde kalabalığın arasından sessizee sıyrıldı çıktı, yokuş aşağıya
yürüdü gitti. Arkasından da ağıtlar yeniden başladı.
Hiçbir şey düşünemiyor, öfkelenemiyor, üzülemiyorduSağ küreğinin altındaki
yara yerinin sızılamasmı bile duymuyordu. Bütün bedeni donmuş gibiydi.
Ormanın ueundaki pınarın yanma kadar yürüdü. Aneak pınarı görüneedir ki
susadığı, aeiktığı aklına geldi. Oluğa ağzını uzatıp soğuk suyu içti. Pınarın
başındaki iri sedir ağaema sırtını dayadı, daldı. Ölü delikanlının yüzü ona çok
dokunmuştu. Onu bir yerlerden tanıyordu ya, nereden, çıkaramıyordu.
Hürü Ananın dağareığma koyduğu azığını çıkardı, gönülsüz gönülsüz yemeye
başladı. Tam bu sırada da 3mkarılarda bir kıyamettir koptu. Başını çevirip o yana
baktı. Kara bulut gibi bir kuş sürüsü biraz ötesinde çalkanıp duruyordu. Kuş
sürüsü son bir hızla bir toprağa iniyor, toprağa değeeekken birden çavıyor, az
ilerden gene geriye dönüyor, ardından ormanın üstüne çavıp, oradan aynı hızla
geriye geliyordu. Memed, sürünün içine ok gibi girip çıkan aheı kuşu görünee
her şeyi anladı.
Bu, o kadar da büyük bir aheı kuş değildi. Yalnız kanatlarının ueu hançer ueu




gibi sivriydi. Alıcı kuş, sonsuz bir devinimdeydi, sürüye bir dalıyor, kuş
bulutunun arasında bir ara yitip gidiyor, sürü çekilince de, bir anlık, toprağa bir
karış kalmış, neredeyse yere çakılacakken toparlanıyor gene aynı hızla
saldırıyordu. Memed ayağa kalkmış, kuşların en küçük bir devinimlerini
kaçırmıyordu.
Kuş sürüsüyle alıcı kuşun cebelleşmesi uzun sürmedi. Sonunda, gökten
inanılmaz vıcırtılarla yere inen sürü dağılınca toprakta debelenen alıcı kuşu
gördü, yanma koştu, kuşun bir kanadı bir çalıya, bir dikene, dala değmiş olacak
ki düşmüş yerde sürünüyordu. Alıcı kuşa yaklaştı, kuş onu görünce kanat açıp
uçmaya çalıştı, azıcık havalandı, birkaç adım sonra geri düştü. Memed ona
yaklaştıkça, o son bir gayretle uçuyor, ardından da düşüyordu. Memed ona elini
uzattığında, artık uçmaktan umudunu kesmiş kuş onun ellerine saldırdı. Sert
gaga başparmağını yaraladı.
"Seni yakalayacağım," diye güldü Memed. "Sen bir acemi kusmuşsun. Usta
olsaydın ne kanadın kırılırdı, ne bir şey... Şimdi bir de kuş kapmış, yüksek bir
dala çekilmiş yemeye başlamıştın."
Memed ellerinin sıyrık içinde kalmasına karşın uzun bir cebelleşmeden sonra
onu yakaladı. Kuş yorulmuş, bitmişti ya, gözleri canlıydı. Yuvalarında hırsla
dönüyor, teslim olmayı aklından bile geçirmiyordu. Ah, diye düşündü, şimdi
Anacık Sultanın merhemleri yanımda olmalıydı ki senin kanadına sürmeliydim,
sürmeliydim de o güzel kanatçığını bir güzel sağaltmahydım."
Kuşu kucağına aldı:
"Acemim, güzel gözlüm, bu dünya böyle işte. Hiç acemiliğe gelmez. Senin
kadar hırslı, ölkeli olmaya da gelmez."
Onu okşarken, kuş sert bir gaga daha attı elinin üstüne, deriyi bıçak gibi yardı.
Memed kanını yaladı, pınar suyunda yıkadı.
"Dostunu düşmanını bilseydin zaten başına bu iş gelir miydi..."
Kuşun macerası onu iyice keyiflendirmişti. Heybeden kestiği bir parça iplikle
onun ayaklarını bağladı, bir keven dikeninin yanma koydu. Yarım bıraktığı
yemeğini yemeye başladı. Pınara gitti, oluğa ağzını dayadı, içti, keven dikeninin
yanındaki kuşu aldı yola düştü. Seyrana götürürüm, dedi kendi kendine. Seyran
ona bakar, kanadını sağaltıp sonra da bu acemiyi Anavarza kayalıklarına bırakır.
O da Recep Çavuşun mezarının üstünde, bir daha böyle acemilikler yapmadan
döner durur, belki de gider onun mezarının başucundaki ağaca konardı. Kuşun
ayaklarındaki ipi çözdü. O, İnce Memedin öldürdüğü Haşanı hiç düşünmek
istemiyordu. Ölü çocuk, ağıtçı kalabalığı aklına geldikçe ya Hürü Anayı, ya
Ferhat Hocayı, ya da Seyranı düşünüyordu.



Bir koyağa indi. Bu koyakta bir şeyler anımsıyordu ya çıkaramıyordu.
Burasının kevenleri öbek öbek sarı, çok pembe, som kırmızı bitmişti. Kırmızı
kevenlerin dikenleri bile kıpkırmızıydı. Koyağın yamaçlarına kırmızı, yalım
yalım oeaklar açılmış, közleri ışılar gibiydi. Yanı başında bir atın gürültüyle
soluklandığını du3mnea olduğu yerde dikildi kaldı. Yağız at yirmi, yirmi beş
adım kadar ötesindeydi, durmuş ona bir tuhaf bakıyordu. Elindeki kuşu yere
koydu, ata doğru gitti, yanma yaklaştı, elini tam ona uzatırken at sündü, başının
üstünden akarak uzaklaştı gitti. Biraz zayıflamıştı. Gitti, sivri bir kayanın
üstünde durdu, üst üste üç kere kişnedikten sonra, yönünü güneşe döndü
kulaklarını dikti. Memed yerdeki kuşu aldı, ata özlemle baktı:
"İbret al gönlüm," dedi, "eğer sende azieik adamlık kalmışsa bu attan, bu
kuştan ibret al." Elindeki kuşun başını okşadı: "Sen de ibret al alıeı kuş," dedi.
"Bak o at atken bile, ağzı dili yokken bile kimseye teslim olmuyor. Olmayaeak
da... Bu dağlarda öleeek, kemikleri un ufak olaeak ama, o da Köroğlunun atı gibi
teslim olmayaeak. At atken, ağzı var dili yokken bile... İbret al deli gönlüm, bu
kuştan, bu attan."
Kızılkartallı koyağına çevirdi yönünü. İnşallah Sankeçili oymağı daha
kalkmamıştı. Koşareasma yürüyordu, kueağmda yaralı alıeı kuşuyla. Alıeı kuş
artık dinginlemiş, Memedin kueağmda yatışmış, ona uysal gözlerle bakıyordu.
Önündeki tepeyi aşmea obayı göreeekti. Görmüş geçirmiş Battal Ağa onu
görür görmez her şeyi anlayaeak, 3mmuşaeık, dudaklarının ueuyla
gülümseyeeekti. Memed ona ne söyleyeeeğini, nasıl davranaeağmı bir türlü
bilemiyordu.
Tepeye çıkmea oymağın yerini gördü, göç kalkmıştı, bir iki oeak da daha
ineeeikten tütüyor, dumanlar ormanın üstüne doğru iniyordu. Bir süre olduğu
yerde durup orayı seyretti. Ayakları onu aldı koyağa götürdü. Battal Ağanın
çadırının yerinde kıl çulların, kilimlerin izleri olduğu gibi duruyordu. Bir çift
eski çoeuk çarığı, nakışlı bir çorap eskisi, bir sipsi, bir kırık kamış gördü. Sipsiyi
yerden alıp çalmaya başladı. Çoeukken güzel sipsiler yapar, çok da güzel çalardı.
Bir taşın üstüne oturup eski, çoeukluğunda çaldığı havaları çaldı. Hatçeye sipsi
çalmasını öğretmeye çalışmış, bir türlü beeerememişti. Kı z lar bir türlü kaval
çalmasını, sipsi öttürmesini öğrenemiyorlardı. Kuşların çatalları çadırların
önünde daha dikili duruyordu. İlerdeki bir çadır yerinde boş bir hızman yan
yatmış duruyor, hızmanm yöresinde bir arı sürüsü dolanıp duruyordu. Bir çadırın
önünde de kıpkırmızı bir öbek keven dikeni bitmişti, terü taze ışılıyordu. Sapı
kırık bir çakı bir çadır direğinin çukuruna düşmüştü. Karınea katarları oymağın
ortasından yukarıya, yana, aşağılara inee yollarından, ağızlarında tohumlar


çekiliyorlardı. Önündeki çatala bir küçüeük kuş geldi kondu. Memed, bu kuşu
bir taşla vurmalı, etini de elindeki alıeı kuşa vermeli, diye düşündü. Yerden
aldığı taşı kuşa nişanladı, küçük kuş öylesine renkli, inee, güzeldi ki atmaya
kıyamadı taşı, aldığı yere usulea geri koydu. İçine bir hüzün çöktü, elindeki
yaralı kuşun da gözleri hüzün doluydu. Kuşu göç yerine bıraktı. Alıeı kuş bir
sıçrayışta çatalın üstündeki küçük kuşun yanma vardı. Öteki havalandı, birkaç
kere alıeı kuşun yöresinde döndükten sonra, zikzaklar çizerek ormanın üstüne
uçtu gitti. Memed de onun arkasından ormana indi, eandarmayla ilk karşılaştığı
kayalığa, yaralandığı yere geldi. Kayalığı döndüğünde bir eandarma bölüğüyle
hapahap kaldı. Bir an ikireik geçirdikten sonra yolun kıyısına çekilip bölüğün
geçmesini bekledi. At üstündeki Yüzbaşı onun karşısına gelinee atının başını
çekti, bu sırada onun arkasındaki bölük de durdu.
"Gel bakalım buraya köylü," dedi Yüzbaşı.
Astsubaylar, çavuşlar, onbaşılar da hemen yanlarına koştular.
Memedin yüzü bir an sararıp sonra eski haline döndü.
"Bu elindeki ne kuşu?"
"Yaralı," dedi Memed, "ne kuşu olduğunu bilmiyorum." Kuşun maeerasmı
kısaea anlattı.
"Demek yakalayamadı, bir tek kuş bile alamadı o kadar kuşun içinden?"
"Alamadı."
"Şimdi sen bu kuşu ne yapaeaksm?"
"Köye götürüp bakaeağım, iyi olunea da ormanına bırakaeağım."
"Güzel. Senin adın ne?"
"İnee Memed."
"Allah Allah," diye güldü Yüzbaşı, "bu dağlardaki herkesin adı da İnee
Memed."
"İnee Memed," diye gülümsedi Memed.
"Bir de eşkıya İnee Memed var, sen onun adını duydun mu, İnee Memed?"
"Kim duymadı ki onun adını?"
"Nerede o şimdi, biliyor musun?"
"Biliyorum," dedi Memed boyun bükerek, alçakgönüllü. "O şimdi
Akçadağda."
"Çete kuruyormuş..."
"On altı kişilik bir çete kurmuş."
"Bütün köylüler biliyor."
"Onun yerini bana söylerler, değil mi?"
"Söylerler."




"öyleyse ben de onu yakalarım." "Yakalarsın, Faruk Yüzbaşım."
"Ben Faruk Yüzbaşı değilim. Ben Maraş Candarma Kumandanlığına bağlıyım.
İnee Memedi ben yakalayaeağım Faruktan önee."
"Meramın elinden hiçbir şey kurtulmaz, Yüzbaşım."
"Sen înee Memedi gördün mü?"
"Gördüm Yüzbaşım."
"Nasıl bir kişi?"
Memed başını önüne eğdi, bir süre düşündü, gözlerinin içine gözlerini dikip:
"Senin gibi babayiğit bir kişi. Senin gibi iri gözlü, karayağız, uzun parmaklı...
Sen onu görsen çok seversin."
Yüzbaşının yüzü biraz daha yumuşadı.
"Sen şimdi nereye gidiyorsun böyle?"
"Kasabaya gidiyorum."
"Onun yerini sen bana gösteremez misin?"
"Ben şu yakın yerlerden olurum Yüzbaşım, Akçadağı hiç bilmem."
Yüzbaşı atını sürdü:
"Sağlıeakla kal înee Memed."
"Güle güle Yüzbaşım."
Memed yolun kıyısına çekildi. Bölük geçineeye kadar orada bekledi. Bölük
geçtikten sonra halsiz oradaki bir kütüğün üstüne çöküverdi. Yüreği küt küt
atıyordu. Çok korktum, diye kendi kendine söylendi. înee Memed de korkar
mıymış, diye de alay etti. Gerçekten bir hoş olmuştu, ayağa sallanarak kalktı, bir
iki adım attı, ayakları biribirine dolanıyordu, geriye dönüp kütüğe yeniden
oturdu. Kueağmdaki kuş gözlerini ona dikmiş şaşkınlıkla bakıyordu. Kuşun
başını avueunun içine aldı, kuş çırpmmea vazgeçti. Kuşu yere koydu. Kanadı
sarkmış yerde sürünüyordu. Kuş bir iki sıçradı, uçmaya çalıştı, tek kanadıyla
uçamayıp bir yana devrildi. Bomboş, yalnız, ortada kalakalmış Memed hemen
gitti kueağma aldı onu, kuş da içindeki boşluğu, korkuyu dolduramadı. Bir
eksiklik duyuyordu, kolu, baeağı, başı yokmuş gibi geliyordu ona.
Candarmalarm arkasından baktı, son eandarma da çalının karartısında yitinee
ayağa kalktı, koşmaya başladı. Sanki Yüzbaşı geriye dönmüş, horlayan atıyla
onu kovalıyor, atın soluğunu ensesinde du3myordu. Mor kayalıklı Süleymanlı
yokuşunu indi, yokuşun dibinden küçük bir dere akıyordu, taşlara basa basa
karşıya geçti, çınarların duldasına girdi. Ağaçlar daha kırmızı yapraklarını
dökmemişlerdi. Çalıların arasından kendine korkuyla bakan bir tilkiyi gördü.
Tilki onu görür görmez uzun, yalım gibi kuyruğunu sallayarak yamaem
yüzünden koşarak yabangüllerinin arkasında yitti.



İçindeki boşluk büyüyor, onulmaz bir korku bütün bedenini usul usul
sarıyordu. Sankeçili oymağı uzaklarda olamazdı. Yurt yerindeki oeaklar daha
tüttüğüne göre, oba, kuymkyıldızı tanyerinde göründüğünde yola çıkmıştı. Ve
uykulu çoeuklarm elleri, 3mzleri üşümüştü. Yayla dönüşü onlar da daha şafak
atmadan kuymkyıldızı doğar doğmaz yola düzülürler, Memedin elleri yüzü üşür.
Hürü Ana onun ellerini elleri arasına alırdı.
Ormanın ortasında yeşil bir düzlük vardı. Yürükler her zaman oraya konarlar,
yeşil düzlüğün ortasından kaynayan ak çağşaklı pınarın başında birkaç gün
konaklarlardı.
İkindiüstü düzlüğe yaklaşırken kendini tüy gibi bir boşluğun içinde uçarken
buldu. Şu kueağmdaki kuş da olmasa kendinin var olduğuna bile
inanamayaeaktı. Bir şeyi, çok alıştığı bir şeyi yitirmişti ya neydi, bir türlü de o
yitirdiği şeyin ne olduğunu bulamıyordu.
Uzaktan kulağına bir oymak kalabalığının sesleri geldi. Sandığı gibi oba yeşil
düzlüğe konmuştu. Burada birkaç gün kalırlardı. Önündeki kayalığı dönüp de
uzun sedir ağaçlarının arasına girinee çadırların tepelerini gördü, ilerleyemedi.
Şimdi obaya nasıl gireeek. Battal Ağaya ne söyleyeeekti? Sağa kırdı. Eğreltiler
göğsüne kadar geliyor, ıslak orman reçinesi, toprağı, yarpuzu, daha yeni açmış
güz çiçekleriyle keskin, aeı kokuyordu. Ormanın kokusu onu azieik kendine
getirdi, kuşa baktı, o gözlerinin perdesini indirmiş u3myordu, sıeaeık.
Oymağa girmek için geeeyi bekledi. Obanın çoban köpeklerinden korkuyordu.
Her birisi at gibi köpeklerdi. Geee bir yabaneıyı görmesinler, parçalarlardı.
Yeşil düzlüğün çevresini dördüneü kez dönmekteyken bir çobanı gördü.
Yanında boynu tohtlu kırmızı alalı köpeği bir pınara eğilmiş, kollarını çevremiş,
pınarın göleğinden elini sokup sokup ustalıkla alabalıkları yakalayarak
çimenlerin üstüne atıyordu.
"Çoban!"
Çoban onu tanıdı:
"Buyur Memed Ağam." Hemen köpeğiyle onun yanma geldi.
"Battal Ağa oymakta mı. Kasımla Temiri gördün mü?"
"Oymaktalar."
"Haydi git obaya da Kasımla Temiri çağır. Beni söyleme. Sizi bir yoldaşınız
istiyor diye söyle. Al buraya getir."
Çoban gitti. Biraz sonra Kasımla Temir omuzlarında tüfekleri, çaprazlama
fişeklikleri tam tekmil düzlüğün ueundan gözüktüler. Memedi görünee hiç
şaşırmadılar, gülümseyerek ona koştular, sarıldılar.
Temir:



"Battal Ağa seni bekliyordu," dedi. "Az sonra gelir, diyordu. Kahven oeakta
hazır."
"Ne biliyordu?"
"O çok şey bilir. Eski bir soydur. Yörük Yörükken bütün bu dağlar, bütün o
aşağıdaki Çukurova bizimdi. Yörük kalmadı artık. Bizi kötü köylü, bizi perişan,
bizi nan ekmeğe muhtaç ettiler."
Bu çok az konuşan Temirin böyle konuşması Memedin içine işledi.
"Haydi gidelim," dedi Kasım. "Seni bekliyor Battal Ağa. Seni görünee çok
sevineeek. Sen gittin gideli yalnız seni konuştu. Senden başka ağzına başka söz
alamıyordu. Ne konuşursa konuşsun, sözü döndürüyor dolaştırıyor sana
getiriyor, her gün de sabahlardan akşamlara kadar tepeye çıkıp senin yolunu
gözlüyordu. Ben her şeyde yanılırım da adamda yanılmam diyordu. Yanılmamış.
Haydi."
Kasım önde, Memed onun arkasında, en arkada da Temir obaya yürüdüler.
Battal Ağa onları düzlüğün ueunda karşıladı. Memedi kueakladı:
"Hoş geldin înee Memed," dedi.
Battal Ağanın ellerinden, gözlerinden, tüm bedeninden öyle bir sevgi taşıyordu
ki Memedi ürpertti. Onu bir tek Hürü Ana böyle karşılar, onu bir tek Hürü Ana
böyle severdi.
"Seni gittiğin günden beri bekliyordum."
"Neden?"
"Kurdunu iyi biliyorum senin."
"Nasıl bir kurtmuş ki o aeep?"
"Şimdi o kurdu sen benden daha iyi öğrendin, gördün, tanıdın, bildin, bana mı
soruyorsun?"
Çadıra geldiler.
"Biz bu düzlüğe hiç konmazdık, seni Kızılkartallıda bekledim, bekledim
umudu kesmedim ya, keser gibi ettim, göçü 3mkledik, buraya gelinee de içim
götürmedi, çözün yükü dedim. Seni, sen gelineeye kadar, kışa kadar burada
yolunu gözleyeeektim."
"Size Çukurovaya gelirdim."
"Çukurova olmaz, eşkıya tuzağıdır orası. Ölümdür. Yüzbaşıyla yolda
karşılaştın mı?"
"Karşılaştım, bana adımı sordu, ben de înee Memed dedim. Bu kuş kurtardı
beni. Hiç kueağı kuşlu eşkıya olur mu?"
"Olmaz," dedi Battal Ağa.
Çadıra döşekler, sofra serilmiş konuğu bekliyordu. Önee tüten bir çorba


getirdiler.
"Anaeık Sultanın çorbasından," dedi Battal Ağa.
"Ne biliyorsun?"
"Parmağındaki 3mzük oeağın yüzüğüdür. Bunu oeakgillerden başkası takamaz.
Sana nasıl verdi ki? Seni pir saymıştır. İşte bunu unutma. Bu 3mzük
parmağmdayken seni bütün kazalardan belalardan korur."
Oturdular, büyük tastaki çorbayı kaşıklamaya başladılar.
Bu sırada da o güzel genç kız Memedin tüfeğini, fişekliklerini, obanın
armağanı tüfeği, fişeklikleri getirdi onun yanma koydu.
Memed:
"Kurt," dedi. "Kimin içine girmişse, ölüneeye kadar..."
"Ölüneeye kadar," dedi Battal Ağa. "İnsan her şeyden kurtulur da içindeki
kurttan kurtulamaz.
Bundan sonra yemek bitineeye kadar konuşmadılar. Yemek bittikten sonra
Memed Hürü Anayı, Anaeık Sultanı anlattı.
Battal Ağa:
"Hürü senin içindeki kurdun birisidir."
Memed:
"Öteki de Anaeık Sultan," dedi. Atı, alıeı kuşu da anlattı.
"At da senin içindeki kurdun birisidir."
"Kuş da," dedi Memed.
Battal Ağa elini onun sırtına koydu:
"Memedim, oğlum," dedi sevgi dolu gözleriyle, "yiğidim, benin içindeki en
bÜ3mk kurt sensin."
"At," dedi Memed, gülüştüler.
Daha yatsı namazı olmadan Memed:
"Ben uyuyaeağım," dedi. "Battal Ağam, bu kuş da sana teslim. Şu kuşun
kanadına bir bak hele, tyi olur mu olmaz mı? Çukurovaya inmeden iyi olursa
onu bırakırsın. Beeeriksiz bir şey fıkara..."
"Kurdunu," dedi Battal Ağa.
"Kurdumu," dedi Memed.
Kız geldi:
"Memed Ağamın yatağını serdim."
Memed:
"Sağ ol baeım," dedi, sonra Kasıma döndü. "Kasım bu geee yarısına kadar
nöbet sende. Geee yarısından sonra da Temir bekler. Kusura kalmayın, ben
bugün çok yorgunum."


Kalktı yatağa gitti, soyunmadan yorganı üstüne çekip tüfeğini, fişekliklerini
yanma uzattı, başını yastığa koyar koymaz da uyudu.
Temir ona tanyerleri ışımadan seslendi. Memed epeydir uyanmış Temiri
bekliyordu. Yataktan çıktı, kapıdaki ibriği aldı, dereye indi, orada çatladı.
Geldiğinde sofrayı hazır buldu. Çorba, tereyağı, bal, sıeak bazlama. Battal
Ağanın yüzü bu sabah ışık içindedi, sevinçliydi. Kahvaltıyı çabuk yapıp
helallaştılar.
Battal Ağa onu üç kere kueaklayıp alnından öptü. Daha oba uyanmamıştı.
Orman dumanlanıyordu. Gün ışıymeaya kadar ormanın içinden yürüdüler, bir
kayalığa gelinee Memed durdu:
"Çetebaşmı seçeeeğiz çoeuklar."
Kasım:
"Şensin," dedi. . Temir:
"Şensin."
Memedin tüfeğini taşın üstüne uzatıp ellerini üstüne koydular, onun her
buyruğunu yerine getireeeklerine Kuranı Kerimin, adı güzel kendi güzel
Muhammedin, Hazreti Alinin, Kırkgöz Oeağmm, Haşan Beyin kıliemm.
Kırklara karışmış Köroğlunun üstüne ant içtiler.
İnee Memed yolda gördüğü, eşkıyaların öldürdüğü Haşanı anlattı:
"Biz bu înee Memedi bulmalıyız," dedi. "Yoksa bu dağlarda yaşamamız
müşkül." Köylülerin ona söylediği o sarı yılan gibi eşkıyanın kim olabileeeğini
sordu.
Kasım:
"Biz onu tanıyoruz," dedi. "Temir de, ben de onu iyi biliriz. O da bizi bilir."
Temir:
"Şimdi ben onu neredeyse elimle koymuş gibi bulurum. Onun saklandığı bütün
yerleri biliriz. Ona Sançiyan Abdik derler. Yakalaymea öldüreeek miyiz?"
"Öldürmeden yakalayaeağız."
İki gün geeeli gündüzlü yol aldılar dağlara doğru. Çok kayalık bir yere
geldiler.
Memed:
"Kusura kalmayın ben daha hamım, yorgunluktan öldüm. Yemek yemek bile
istemiyor eanım," diye onlardan özür diledi, kendini yere attı.
Kasım:
"Biraz bekle," diye onu ayakta tutmaya çalıştı. "Şimdi, yere kuru ot sereyim
de..."
Hemen Temirle ikisi kuytulardan kuru otlar toplayıp kovuğun içine serdiler.


Memed kendini otlara attı.
"Temir seni bekleyeeek, ben de Sançiyam bulaeağım. Burada adamlarımız var,
onlar onu bulurlar."
Kasım gün doğarken geldiğinde Memed uyanmış, bazlamasının içine sardığı