İnce Memed - 3 - 32

oralı bile değildi. Yağmur da gittikçe azıtıyordu.
Bu sefer. Tazı Tahsin baktı ki Allahtan umut yok, ata dönüp yalvarmaya
başladı.
At, at güzelce at, o senin sahibin var ya, İnce Memed, ben onunla konuştum,
biliyor musun, o İnce Memed ki bir güne bir gün eşkıya olsa silahsız pusatsız
gezmezdi, onu silahsız pusatsız gördüm, demek ki Kırkgözün Ocağına
gidiyordu. Kırkgözün Ocağına hiç kimse silahlı giremez. Taa kadim
zamanlardan kalmış bir görenektir bu. Padişahlar, sadrazamlar, beyler, paşalar
bile Kırkgöz Ocağına bir günlük yolda silahlarından arınıp, kılıçlardan,
hançerlerden üryan olaraktan, öyle varıp eşiğini öperlerdi. Yılanlar, ejderhalar
dişlerini söküp, akrepler, ağılı arılar iğnelerini atıp ol huzura öyle çıkabilirlerdi.
Senin görkemli sahibin İnce Memed de silahlarından arınmış gidiyordu, nereye
gidiyordu böyle, üryan, nereye gidecek, Kırkgözün Ocağına gidiyordu. Onun o
yiğit, onun Hazreti Ali, onun o gül cemalini gördüm. Bırak beni gideyim. Bu
ağacın üstünde vallahi billahi donuyorum. Ölürüm de kanlım olursun. Bir atın da
kanlı olması hiç iyi değil. Sen hiç kan işlemiş at gördün mü, duydun mu? Bir at
kan işlerse, o at bir daha da kıyamete kadar iflah olmaz. Kırklara da kavuşup
ermiş mertebesine yetişemez. Sen de orada sabaha kadar kalırsan da ben de
burada buyar ölürüm. Sen de benim kanlım olursun. Git oradan ne olursun, İnce
Memedin başı için benim yakamı bırak da burada ölmeyeyim. İnce Memedi de
candarmaya, o Ağaya haber vermeyeceğim. İstersen adı güzel, kendi güzel
Muhammedin adına, görkemli, yüce Allanın adı üstüne yemin ederim, git de
oradan, aşağıya ineyim de canımı kurtarayım.
Yağmur kabarmış, yağdıkça yağıyor, dört bir yandan kulağına sel çağıltıları,
yuvarlanan iri taşların sesleri geliyordu. Şimşek ışıkları uzun süre ortalığı
aydınlatıyor, ağacın altındaki at kulaklarını düşürmüş, boynunu yere doğru
sarkıtmış, yelesi, perçemi dökülmüş, aşağıda uyuyordu kıpırdamadan.
Bak güzel, soylu at, güzeller güzelisin. Sen de beni buradan azat edersen, ben
de İnce Memedin yerini... Bağırmaya başladı. Üşümekten sesi istediği gibi
çıkmıyordu. Kimseciklere, kimseciklere, kimseciklere söylemem, söylemem, ne
üstüne dersen yemin ederim. Haydi çekil oradan.
Baktı ki elleri ayakları uyuşmuş, donuyor, ağacın doruğuna çıkıp inmeye


başladı. Az sonra da ısındı, dişlerinin şakırdaması da biraz azaldı. Ulan
gitmezsen gitme, köpek, diye bağırdı. Sen at değil, deli bir uyuz köpeksin.
Köpeksin, köpeksin... Durmadan da ağaem doruğuna çıkıyor iniyordu.
Ortalık azieik ışıdığında da artık tükenmiş, kıpırdayaeak hali kalmamış,
baeakları, kolları da sanki yerinde yoktu, kopmuştu. Aşağıya hüzünle baktı, az
sonra güeü sonuna geleeek, atın ayağının altına buradan sağılıvereeek, at da onu
ayakları, dişleriyle paramparça edeeekti.
"İmdaaat, imdaat! Can kurtaran yok mu?" diye var güeüyle bağırdı. Kulak
verdi dört köşeyi dinledi, akan sellerin çağıltısından, yuvarlanan taşların
seslerinden başka hiçbir ses duyulmuyordu. Arada da uzak dağlara düşen
yıldırımlar, gürleyen, çatır çatır eden gökler dünyayı beşik gibi sallıyordu.
Ortada bir tek eanh yoktu, ne kuş, ne böeek, ne sırtlan, ne domuz, ne çakal, ne de
ayı... İşte şu atla, şu aşağıda bekleyen gözü dönmüş eanavarla dünyanın
ortasında yapayalnız, bir başına kalmıştı.
Bak güzel at, diye gene yalvarmaya başladı, beni bırak da, bağışla da gideyim,
ne olursun. Biliyorum, ben kötü bir adamım, înee Memedi Yüzbaşıya haber
vermeye gidiyordum, sen karşıma çıkmasaydm, koea Allah seni karşıma çıkardı
da bana bu kötülüğü yaptırmadı... İşte ben de vazgeçtim. Beni bırakaeaksm,
değil mi?
"Bırakmayaeak mısın?"
»t n
"Neden bırakmayaeaksm, înee Memedi gidip de haber mi verdim?"
"Biliyorsun ki vermedim. Sen çıktın karşıma. Vereeektim. Ne mi alaeaktım?"
"Ölümünü haber verdim de... Ben de dedim ki, ölüsü bu kadar para eden
adamın dirisi ne kadar eder ki? Düştüm yollara, günleree, günleree aradım onu."
"Kimse onun yerini bana haber vermiyordu. İnsanoğlu, kurt kuş, yol sapak,
ayılar çakallar, tüm dünya dilsiz kesilmişler onun yerini bana söylemiyorlardı.
Sonra koea Allah onu benim karşıma çıkardı. Kırkgözün Oeağmm yolunda..."
n »t
"Yok, yok, yooook! Allah çıkardı onu benim yoluma. Ben o yolu tutmuş
günlerdir bekliyordum. Başka yoldan Kırkgözün Oeağma gidemezdi ki...
Meeburi oraya gideeekti."
n »t
"Çok akıllıyım ya... Ama sen yakaladın beni. Sen daha akıllısın"





"Akıllısın, çok akıllısın.... Bak bir garip dul anam var benim. Benden başka
onun dirliği düzenliği yok. Beni öldürürsen, eanım çekiliyor zaten, anam
kahrından ve hem de aemdan ölür. Bana aeimaz mısın?"
»t »t
"Biliyorum, viedansız bir atsın, ama sen soylu bir atsın, soylu atlar da
ölümsüzdürler, sonra kıyamet kopunea da eennete giderler. Onlara orada
Peygamber, huriler, melekler binerler. Ama bugün burada bir kan işler de.
Allanın yaptığı güzel yapıyı yıkarsan Allah da seni, senin gibi bir kanlıyı
eennetine sokar mı? Sen eennetini, bir beni öldüreeeksin diye eehenneme
çevirme. Cehennem yerinde hiç ateş yoktur, isteyen ateşini buradan götürsün.
Sen kendi ateşini buradan götürme."
"Neee, bütün atlar eehennemlik mi, hele yağız atlar? Yok! Kim söyledi bunları
sana, înee Memed mi?"
n »t
"Kırkgözün Anaeık Sultanı mı? O öyle bir şey söylemez, bütün soylu atlar
eennetliktir, ben de bunu ondan duydum."
Tanyerleri usul usul aydınlanıyor, aşağıdaki ormanın üstünden yağmura yukarı
apak dumanlar ağır ağır 3mkseliyordu. Yağmur azieik bir süre yavaşlıyor,
ardından da gökler gürleyerek çatırdıyor, arkası arkasına şimşekler çakıyor,
yıldırımlar düşüyor, gökten yere ırmaklar boşaltılıyordu.
"Bak, eennetini eehennem etme."
"Bak, ben de buradan kurtulursam, senin başına yemin için ant veriyorum,
sana harmanlardan çalıp bir kuyu arpa doldururum mağaralara, sen de kışın aç
kalmazsın."
n »t
"înee Memedin de yerini..."
»t »t
"Yok, yok, iki gözüm yerinden çıksın ki... Kimseye haber vermem! Kurana da
el basarım."
Sert bir yel esti, ağaem dalları biribirine girdi, ağaçtan bir kuş sürüsü gibi
kopan yapraklar havalandı, aşağıya, ormana uçtu. Yağmur kırbaç gibi sağdan
soldan veriştirdi, at orada durmuş olana bitene aldırmıyor, yere sarkıtmış
boynunu bir kere olsun havaya kaldırarak yöresine bir kezeik olsun bakmıyordu.
"Amma da, amma da inatçısın."





Artık sesi çıkmıyor, ancak ağzını açıp kapatabiliyordu, o da bin güçlükle.
Yağmur, dağlardan gelen soğuk yel öylesine artmıştı ki ağacın üstünde kendisini
zor tutuyordu.
Çok yakınlara bir yıldırım düştü, yıldırımın şavkı öylesine sert, ustura gibi
keskindi ki gözlerini kapamasa o anda kör olacaktı. Birincisinden daha sert bir
yıldırım onlara biraz daha yaklaştı. Üçüncü yıldırım atın üstünde durduğu o uzun
sivri kayalıkta patladı. Artık arka arkaya şimşekler çakıyor, sağda solda,
yakınlarda yıldırımlar patlıyor, şimşekler birer ağ gibi biribirlerine dolaşmış
dağlardan aşağıya akan sellerle birlikte sünüp geliyor, ormana aşağıya dökülüp
gidiyordu. Dağdan, ortalığı sarsarak inen son yıldırım geldi ağacı dört kere
dolandı, bir ışıktan halka yaptı, at bir sıçradı halkanın dışına çıkmak istedi,
çıkamadı. Yıldırım ağacı bırakıp atın yöresinde dolanmaya başladı. At yıldırım
halkasının ortasında kalmış koşuyor, halka da savrularak onun yöresinde
dönüyordu. Atla yıldırım Kızılkartallı koyağına 3aıkarı böylece biribirinin
yöresinde dönerek, savrularak, biribirlerine dolanarak, görülmemiş bir yoğun
ışık, at oyununda gözden ıradılar gittiler. Bu sırada da ağacın üstündeki Tazı
Tahsin gövdeden akan sularla birlikte yere akıverdi. Bir süre gövdenin dibinden
kalkamadı, gözleri yörede yıldırıma karışmış gitmiş atı korkuyla arıyordu. At bir
kez daha döner gelirse, artık kurtuluşu yoktu. Ne bir daha ağaca tırmanacak hali
kalmıştı, ne de kaçıp koşacak... Sürünerek yokuş aşağı inmeye, hareket ettikçe
de ısınmaya başladı. Ormanın üstünde bir yerlerde şimşekler çakıyor, bir bÜ3mk
top ışık ormanı, dağları aydınlatıyor. Tazı Tahsin bu ışıkta her şeyi en ince
ayrıntısına kadar, kayalıklardaki en küçük, iğne ucu kadar çakan ipiltileri,
çalılarda yağmurun bozduğu küçük damlaların sarkıttığı örümcek ağlarını, en
küçük yaprağın damarlarına kadar her şeyi görüyordu.
Başını kaldırınca ormanın ucundaki çadırları gördü. Bunların Yörük çadırları
olmadığını hemen anladı. Dışarda ne hayvan, ne insan, bir çadırın önünde bir
çatalın üstüne tünemiş iri alıcı kuştan başka hiçbir canlı gözükmüyordu.
Bağırmak istedi, sesi çıkmıyordu. Korkuyla yöresine bakmıyor, geliyor mu diye
de atı aranıyordu. Çadırlar yakındı ama, çenesi kenetlenmiş, bütün bedenini
seğirir gibi inceden ince gelen bir titreme almıştı. Elleriyle ayaklarıyla yere
dokundukça da çamura giriyordu. Az bir sürede de çamurdan adam olup
çıkmıştı. Yağmur gittikçe de artıyordu. Önü alıcı kuşlu çadırdan dışarıya kırmızı
önlüklü bir kız çıktı, hemencecik de dışarda hiç durmadan içeriye geri girdi. Kızı
görünce Tazı Tahsin içine doğan sevinçle çabaladı. Sürünmeye başladı. Kuşun
tam yanında gözleri kararırken, ala şahinin şimşek gibi çakan gözlerini, açılmış
esneyen ağzındaki kıpkırmızı dilini, kıvrık keskin gagasını gördü, kendinden de


geçti.
Az önceki kız bir daha, hışım gibi inen yağmurun altına, dışarıya çıktı, onu
gören kuş kanatlarını açtı, çırpındı, yöresine ağır damlalar fışkırttı, kız da dışarda
hiç durmadan gerisin geri çadıra girdi.
"Dede," dedi, "kapıda bir ölü var, uzanmış yatıyor."
Dede kepeneğini sırtına alıp dışarıya çıktı. Çok uzun boylu, çok ak sakallı, çok
uzun parmaklı bir adamdı. Tazı Tahsinin yanma kadar geldi, sağ elini onun
göğsüne koydu:
"Bu adam bizim Tazı Tahsin," dedi gülümseyerek, "ölmemiş. Hiçbir şeyi de
yok. Azıcık donmuş, çok da korkmuş."
"Neden korkmuş dede?"
"Bilmem, korkmuş."
Dede, torun Tazı Tahsini içeriye taşıdılar.
"Babanın donunu, gömleğini, çorabını, giyitlerini getir. Bir de havlu getir. Sen
de ateşi bir iyice gürlet. Bunun çenesi kenetlenmiş. Ölmemiş ya Tazı Tahsin,
durumu o kadar da iyi değil. Bir de çay kaynat."
Tazı Tahsini yandaki boş bölmeye çekti. Bu sırada Tahsin gözlerini bir kere
açtı kapadı:
"Amanın geliyor, geliyor, geliyor yetişin," diye de dişlerinin arasından
mırıldandı du3mlur du3mlmaz. Yaşlı adam onun ne dediğini anlayamadı.
Kı z dedesinin istediklerini getirdi yanma koydu. Keçenin üstüne uzanmış
yatmış Tahsinin üstünden başından boşanan sular keçenin üstünde göllenmişti.
Yaşlı adam becerikli ellerle Tahsini çarçabuk soydu, havluyla onu yavaş yavaş
kuruladı, giydirdi, kilimlerle sarmalayıp ocağın başına taşıdı. Bu sırada Tahsin
iki kere daha gözlerini açtı kapadı.
"Her şey kolay da şu Tahsinin kenetlenmiş dişlerini açmak zor. Bu kadar
üşümüş insanların kenetlenmiş dişleri kolay kolay açılamaz."
Kı z ateşi gürlettikçe gürletiyor, çadırın içi ısınıyor fırın gibi oluyordu. Kı z
ikide birde de dışarıya çıkıp içeriye girmeseydi çadır daha çok ısınacaktı.
"Dede, kuş da dışarda Tazı Tahsin gibi donacak. Tüyleri kabarmış, tüyleri
domur domur olmuş. Onu içeriye alayım mı?"
"Bir şey olmaz kuşa," diye sert, kesin konuştu dede.
"Ama dede..."
"Bir şey olmaz," diye kalın, püskül püskül ak kaşlarını çattı dede. "Kuşların
tüylerinden onlara su geçmez. Kuşlar üşümezler."
"Üşümezler de dışardaki kuş niye öyle kabarmış da büzülmüş?"
"Huylarıdır, kuşlar öyle çoğu kez kabarırlar soğuk, yağmurlu, karlı

havalarda..."
"Ama dede..."
"Eeee, al getir içeriye istersen kuşu," diye kızdı dede.
Kız dışarıya çıktı, kuşu çatalıyla birlikte aldı getirdi, çatalı oeağın yanma çakıp
kuşu üstüne kondurdu.
"İşte şimdi, az sonra büzülmekten kurtulur, gözleri ein gözleri gibi oynar," dedi
kız.
Kuşun gözlerine perde örtülmüş, tüyleri domur domur olmuş, sağ ayağını
kamına çekmiş, uykusunda ürperiyordu arada sırada da.
Bir süre ısındıktan sonra, önee kuş, sonra da Tazı Tahsin gözlerini açtılar, bir
tuhaf, bir şeyleri anımsamaya çalışarak önee kıza, ardından da dedeye baktı.
Konuşmak istedi, çenesi açılmadı.
Oeakta çay fokurdayarak kaynıyordu.
"Ağzını açıp da bir çay içersen, kamına sıeak bir şey girinee hiçbir şeyin
kalmaz." Dede sesini yükseltip onun kulağına eğildi, kulağı az duyanlarla
konuşur gibi bağırdı: "Sen çok korkmuşsun, sen çok," dedi. "Sen çok
korkmuşsun sen, çok, sen çok..."
Öteki, gözlerini açıp, ona bir süre anlamsız, boş gözlerle baktıktan sonra
yeniden kapadı.
"Seni kim kovaladı da böyle korkuttu, yavmm Tazı?"
Tazı Tahsin gözlerini bir daha açtı, bu sefer gözlerinden bir ışık belirtisi geçti.
Isınmış kuş da kanatlarını geniş geniş açıyor, geriniyor, ardından da
çırpmıyordu hızlı, sert. Gözleri de keskin, yuvalarında dönüyordu.
Tazı Tahsin usuldan titremeye başladı. Dede sevindi:
"Kendine geliyor Tazı," dedi.
Çaydanlıktan inee belli bardağa tavşan kanı bir çay koydu, çay tüttü. Tazı
Tahsin gözlerini dumanlanan çay bardağına dikmiş ayıramıyordu.
Dede, elindeki bardağı karıştırdığı kaşıkla birazieik çay aldı, başını dizinin
üstüne aldığı Tahsinin ağzına kaşığı boşaltmaya çalıştıysa da Tahsin ağzını
açmadığından çay dudaklarının kıyısından boynuna aşağı aktı gitti. Yaşlı adam
bunu birkaç kere yineledi. Sonunda Tahsinin ağzı azieik açılıp hasta dudaklarını
diliyle yaladı. Bunun üstüne de dede çay bardağını doldump onun ağzına dikti.
Tahsin zorla da olsa çayı 3mtuyor, yuttukça da kendine geliyordu. Böyle böyle
Tahsin kısa bir sürede tam on bir bardak çay içti, kendine gelinee de irkildi.
"Geliyor," diye inledi. "Yetişin geliyor, geliyor. Geliyor, yetişin ümmeti
Muhammed... "
"Kim geliyor Tahsin?"

Tahsin ayağa kalktı, sendeleyerek geri oturdu.
"O geliyor o. At." Yüzü gerilmiş, seğiriyor, gözleri korku içinde açılmış, dört
bir yanma bakmıyordu, yandaki kuşun kuşkulu gözlerinin tıpkısı.
"Vahap Dayı, sen misin?"
"Benim Tahsin."
"Ben kurtulaeak mıyım Vahap Dayı? Beni öldürdü o."
"Kim?"
"O yağız at."
"Ne yağız atı Tahsin? Şimdi sen sus, sana balla yağ gerek."
Dede kalktı, bir kulplu tavaya bir kızmandan bal, bir kızmandan da tereyağı
döktü, oeakta kaynatmaya başladı. Yağ, balla birlikte eridi, ortalığı keskin, güzel
yanmış bir koku aldı. Sanki bütün çiçeklerin kokuları yakılarak bir araya
getirilmişti. Öyle kokuyordu.
Vahap Dayı dolu tahta kaşığı Tahsinin ağzına dayadı:
"Aç ağzını, iç şunu."
Tahsin bir kurbağa ağzı gibi koeaman açtı ağzını.
"Bunu içersen şimdi kendine gelirsin."
Tazı Tahsin tavadaki bal yağ karışımını sonuna kadar içti bitirdi, 3mzüne kan
geldi, yanakları pespembe oldu.
"Gördüm," dedi, "înee Memedi gördüm. Gidiyordu, silahsız pusatsız. Bir insan
silahsız pusatsız nereye gider, aneak Kırkgözün Oeağma gider, ben de onu
gördüm, kasabaya haberi iletmek için koşuyordum ki..."
înee Memedi, atı, eski, hastalıktan yeni kurtulmuş anlatmaya hasret kalmış bir
destaneı gibi bıkmadan usanmadan, anlatmaya doymadan anlatıyordu.
"Nasıl, nasıl bir adam dedin înee Memed, nasıl kıbalda bir adam?"
"Nasıl olaeak, bo3m benim kadar, avurdu da avurduna geçmiş, boynu inee
armut sapı gibi, gözleri de çukura kaçmış, koskoeaman elleri benim ellerimin iki
misli, bıyıkları sarkık... İşte öyle, bir çoeuk kadar înee Memed."
Bunları du3mnea önee kız, onun ardından da Vahap Dayı koy verdi makaraları.
Tazı Tahsin aptallamış, onların yüzüne alık alık bakakalmıştı. Vahap Dayı hem
gülüyor, hem de dizlerine vuruyor, "Vay anasını Tazı Tahsin, vay, vay anasını,"
diyordu. "Demek înee Memed parmak kadar bir çoeuk, demek atıda yıldırıma
sarılıp, dolanıp başını da aldı gitti, vay be Tahsin oğlum, vay benim yavrum,
senin başına neler gelmiş de..."
"Ne gelmiş Vahap Dayı?"
"Olan olmuş sana yavrum, öyle înee Memed mi olurmuş hiç, Tahsin oğlum?
Amanın bunu kimseye söyleme, seni taşkalaya alırlar da bir daha milletin

dilinden kurtulamazsın. Aman ha aman! Atı da burada söyledin, başka bir yerde
söyleme, amanın ha, sen sen ol da... Senin dediğin gibi bir înee Memed olamaz."
"Olur Vahap Dayı olur, ben onu şu gözlerimle daha dün gördüm."
"O senin gördüğün înee Memed değilmiş Tahsin oğlum. înee Memed on bir
yaşındayken bile o kadareiktı, şimdi o, ben onu geçenlerde gördüm
Değirmenolukta, atının üstünde dimdik, uzun, yakışıklı, bir sıvgaea dal gibi
duruyordu. Öyle iriydi ki, altındaki o seni yiyeeek olan atın belini çökertiyor, iki
kat ediyordu. Amanın Tahsin oğlum, bu sözleri, atın da seni yiyeeeği, seni
yağmurda üç gün üç geee ağaem altında beklediği tevatürünü kimseeikler
duymasın, olur mu, senin için hiç iyi olmaz. Sen kapı gibi înee Memedi bir
sabieik çoeuk yaptın da çıktın, Tahsin oğlum, bunları başkalarına anlatıp da
elalemi üstüne güldürme."
"Ama Vahap Dayı, vallahi de, billahi de..."
Kız daha gülmesini kesmemiş. Tazı Tahsin direttikçe o gülmesini artırarak
sürdürüyordu.
Sonunda çaresiz kalan Tahsin:
"Varın siz inanmayın," dedi küskün. "Ne gelir ki elimden."
"Hiçbir şey gelmez," dedi Vahap Dayı. "Şimdi beni iyi dinle Tazı oğlum. îyi
adamsın, hoş çoeuksun, baban da senin gibiydi ya, o da çok korkaktı. Sen de çok
korkmuşsun."
"Çok korktum. O at beni yiyordu. Beni yemek için koeaman ağzını açıp ağaea
tırmanıyordu. Bir düşseydim ağaçtan, benim bir parçamı bırakmazdı. Silah var
mı evde?"
"Var, ne yapaeaksm?"
"Şimdi gelir o... Gelinee de üçümüzü de yer o. Paramparça eder üçümüzü de...
Nereye gitsem o benim kokumu alır. Bir tabanea alaeağım kasabaya gittiğimde.
O benim kokumu alarak beni bulduğunda da çekeeeğim tabaneayı..."
"O ata kurşun geçmez," diye güldü Vahap Dayı. "Sen de onu vuramaymea, vay
gele senin başına... îşte o zaman yağız at seni didik didik edeeek..."
"Doğru, ona kurşun geçmez," diye boynunu büktü Tazı Tahsin. "Peki ben ne
yapayım, nerelere gideyim bu atın elinden de eanımı kurtarayım, bana bir akıl
ver Vahap Dayı."
"Bak Tahsin, sen bundan sonra ağaç olmayan yerde dolaşma. Senin başka
çaren yok."
"Yok," dedi Tazı Tahsin. "Kızgın eşekarılarımn 3aıvalarma çomak
sokmayaeaksm. Sokunea işte böyle olur, eşekarılarımn da elinden
kurtulamazsın."


"Kurtulamazsın," dedi daha için için gülmekte olan kız.
"Hiç kurtulamazsın," dedi Vahap Dayı.
"Ya şimdi gelirse, ben ormana kaçayım mı?"
"Gelmez," dedi Vahap Dayı.
"Gelirse?"
"Gelirse bu kuş ne güne duruyor, ben bu şahini yalnız av avlamak için mi
aldım sanıyorsun? Bu kuşu o atın üstüne salıverdim mi, tamam."
Kız kamını tuta tuta, uğunarak gülüyordu.
"Kuş gider, onun başına, kulaklarının arasına konar, bir gagada bir gözünü,
öbür gagada da öteki gözünü oyar şuraya atıverir. tki gözü kör at seni arasın da
bulabilsin."
Tazı Tahsin gülümsedi, yatıştı, arkasına yaslanıp gözlerini kapattı, biraz sonra
da olduğu yerde uyudu kaldı. Çoeuklar gibi rahat, dudaklarını söndürerek soluk
alıp veriyordu.
Uyuduğu da iyi olmuştu, az sonra Vahap Dayının çadırına üç gündür beklediği
kaçakçılar geldiler. Heybeleri ipekliyle, saatla, altınla doluydu. Malları
Suriyeden alıp Malatyaya götürüyorlardı. Üç kaçakçının üçünün de atı domydu.
Eyerleri, dizginleri kılaptan işleme, heybeleri hah, silahları Alman fîlintasıydı.
Laeivert eeket, külot pantolon giymişler, ayaklarına parlak çizmeler çekmişlerdi.
Mintanları ipeklidendi. Kasketleri pahalı İngiliz kumaşmdandı. Ceketlerinin
altına gene kılaptan işlemeli fişekliklerini üst üste çaprazlama bağlamışlardı.
Vahap Dayı kaçakçıları sevinerek karşıladı.
"Üç gündür, geeeli gündüzlü gözlerim yollarda sizi bekliyordum. Başınıza bir
iş geldi sanıyordum."
Kaçakçılar hiç ıslanmamışlardı. Geniş, sugeçirmez inee Çerkeş yamçıları
onları dizlerine, atları da sağrılarına kadar örtmüş kommuştu. Heybelerini,
öteberilerini çabueak çadıra taşıdılar.
"Üzülme senin oğlan Halepte kaldı, dummu iyi Vahap Dayı," dediler.
Vahap Dayı oğlunu sormak istiyor, korkusundan, başına bir iş gelmiştir diye
soramıyordu.
"Ne yapaeakmış Halepte?"
"Bizi bekleyeeek, geleeekte birlikte döneeeğiz. Duyduk ki înee Memed
yeniden dağa çıkmış, ortalığı kasıp kavumyormuş."
"Hele otumn, hele azieik ismin hele. Bir de çay için..."
"Öteki çeteler nerdeler?"
"Hele otumn hele!"
Vahap Dayı onların sırmalı, yağmum yiyinee kaskatı kesilmiş yamçılarını, yün



başlıklarını öteki odaya götürdü geldi, ateşin dört yanına döşekler serdi:
"Buyurun," dedi, "oturun."
İnee belli bardaklara kız çay dolduruyordu. Kaçakçıların üçü de pos
bıyıklıydılar. Baştaki en uzun boylu olanı eebinden küçük bir altın maşallah
çıkarıp kıza uzattı:
"Al," dedi, "bu senin hediyen."
Vahap Dayının gözleri parladı.
Ötekiler sıeak çayı ağır, usturuplu içiyorlardı. Kız dolduruyor, onlar birer parça
şekeri dişleriyle kırıyor gırtlama yapıyorlardı.
"Şu yatan babayiğidi de sorarsan, bunun adına Tahsin derler. Tazı Tahsin. Bu
Tazı Tahsin bu dağlarda üç günlük yolu bir günde gitmekle, üç koea dağı da iki
günde aşmakla namlıdır. Soylu Arap atlar bile onunla yanşamazlar... Amma
velakin başına bir iş gelmiş ki Tazı Tahsinin Allah düşman başına vermeye."
Baştan sona kadar onun başından geçenleri, înee Memedin Bakırgediğinde
nasıl vurulduğunu, köylü kadınların înee Memede nasıl ağıt yaktıklarını, înee
Memedin vurulma haberini Tazı Tahsinin nasıl bir gün bir geeede kasabaya
ulaştırdığını, kasabalıların bayram ettiklerini. Tazı Tahsini de nasıl paraya pula
boğduklarını, sonra öldürülen eşkıyanın înee Memed değil de başkası olduğunu,
bundan sonra da Tazı Tahsinin înee Memedi aramaya çıktığını, onu gördüğünü,
arkasından da înee Memedin yağızını yakalamaya çalıştığını, atm da onun
başına ne işler açtığını bir bir anlattı.
"Bu at işi doğru mu?" diye sordu kaçakçı başı.
"Niçin yalan olsun, o at öyle bir attır. Onu înee Memedden başkası
yakalayamaz, onun yanma kimse yaklaşamaz. Çok denendi, o ata kurşun da
geçmiyor."
"Peki şu yıldırım işi, atm bir yıldırım halkasının ortasında koşması, yıldırım
ışığına sarınıp gitmesi, bu da mı doğru?"
"Neden doğru olmasın?" dedi Vahap Dayı. "Alinin Düldülü, Köroğlunun Kıratı
böyle değil midir?"
"Bu atı yakalamanın hiç mümkünü çaresi yok mu?"
"Yok," dedi Vahap Dayı. "Görmüyor musunuz, bu haymı ağaem tepesinde
buydurup öldürüyormuş. Yıldırıma şükretsin."
"Koea Dursun çetesi buralarda mı?"
"Akçadağdaydı öneeki gün."
"Öyleyse daha bir haftada buraya gelemez o. Bizi pusuya düşüremez ya?"
"Geleeeğinizi kimse bilmiyor."
"Candarmalar?"

"Onların gözü İnce Memedden başkasını görmüyor, dağları eşkıya almış, onlar
için varsa da İnce Memed, yoksa da İnce Memed. O da ortalarda yok. Saklanmış
bir kaya kovuğuna çıkmıyor ortaya."
"Bir tuhaf eşkıya."
"Hem de ne tuhaf! Ben böyle bir eşkıyayı şimdiye kadar ne gördüm, ne de
duydum. Bir süre ortadan çekiliyor, yitiyor, adı sanı, imi timi bellisiz oluyor, bir
bakmışsın ki bir gün ortaya çıkıvermiş, dünyayı biribirine katıp karıştırıvermiş.
Yakında dağların üstüne bÜ3mk asker güçleri 3mrüyeeek. İşte o zaman bir süre siz
buralara uğramayaeaksmız. Dün Çiçeklioğlu bütün çetesiyle buradaydı, ona tez
günde başını alıp bu dağlardan başka yere gitmesini öğütledim."
"Bu at işini aklım almadı."
"Yüzbaşı bu atı köylülerden istedi, buyurdu, köylüler onu yakalamak için dağ
bayır ardına düştüler, yakalayamadılar."
"Şimdi yollar açık mı?"
"Yollar açık, Kürt Kerem çetesi de sizi Kırkgözün dört yol ağzında bekliyor.
Siz bu dağlardan aşana kadar sizinle beraber olaeak."
"Haydi bir yemek yiyelim."
Tazı Tahsinin yatağını öteye, çadırın eğmesinin dibine çekmişler, o uyuyordu.
Aheı kuş da çatalının üstüne tünemiş, gözlerine perdeyi indirmiş, bir kanadını da
taa ayağının yanma düşürmüş kestiriyor, arada sırada da perdenin arkasında
kalmış gözleri oynuyordu.
Yemeklerini yediler, yoleu yolunda gerek deyip atlarına atladılar, yamçılarını
üstlerine çektiler hışım gibi yağan yağmurun altına vurdular.
Onlar gittikten sonra Vahap Dayı yatsı namazına kadar kaval çaldı, kız dinledi.
Yatsı namazından sonra pekmezli yoğurt yiyip uyudular.
Tazı Tahsin uyandığında daha sabaha epeyi vardı ya dinlenmiş, dineelmişti.
Oeaktaki bÜ3mk kütükler köze dönüşmüşler, neredeyse külleneeeklerdi. Kıl
çadırın içi sıeaeıktı. Kızla dedesi derin uykudaydılar. Tazı Tahsin gözlerini bir
iyiee uğuşturduktan sonra, geeeden bu yana oeağm başındaki çakıltaşlarma
serilmiş kuru giyitlerini aldı giyindi. Çarıklarını da çekti. Dışarıya çıkıp
yürümeli, kasabaya ulaşmalı, güzel haberini o uzun adama vermeli, ondan da
gene bir kueak para almalıydı. Geç, geç, çok geç kalmıştı zaten. Kim bilir,
şimdiye kadar înee Memed Kırkgöz Oeağmdan çıkmış, nerelere gitmişti...
Dışarda yağmur yağıyordu daha hışım gibi. Varsın yağsın, dedi kendi kendine
Tazı Tahsin, gitmeli, kasabaya ulaşmalı, muştuyu o uzun boylu Ağaya vermeli,
muştuluğunu da almalıydı. Dışarıya çıktı, çıkmasıyla da geriye dönmesi bir oldu.
Dışarda, tanyerlerinin oralarda ağartıya benzer bir şeyler balkıyordu. Atın

karartısı da ormanın üstüne koskocaman bir bulut gibi çökmüş oturmuştu.
Karartı karanlığa yapışmış bo3mna kabarıp şişiyordu. Ne olursa olsun, at onu