İnce Memed - 3 - 17

Bey de înee Memedin eliyle öldürülünee kasabanın beli kökünden kırılmıştı.
Böyle kaplan gibi bir beyi de öldüren înee Memed çetesiyle artık başa
çıkılamazdı. Ne Hükümet, ne de bir şey... Koskoeaman düveli muazzamayı
yenen ordu bile gelse înee Memedle başa çıkılamazdı.
înee Memed dün geee, tanyerleri ışırken, on bir tane tepeden tırnağa ak libaslar
giymiş kişisiyle Talip Beyin köyüne gelmiş, hepsinin de altında birer kır at ki,
Köroğlunun Kıratı örneği, ellerinde Alaman filintası gıeır gıeır, ay ışığında
parlayan... Heybeleri fişeklerle, bombalarla dolu... On iki ak libash adam
basmışlar kÖ3m, Talip Beyin adamlarının ellerinden silahlarını alıp, onları
muhkem bağlayarak domuz topu etmişler. Sıra konağa gelmiş, teslim ol, ya
Talip, demişler. O da, ben teslim olmam, demiş, yiğit adam, Osmanlı adam,
kurşuna kurşunla mukabele etmiş. Dokuz oğlu, înee Memed adını duyar
duymaz, korkularından çükleri düşüp, elleri başlarının üstünde hemen orada
konaklarının önünde înee Memede teslim olmuşlar. înee Memeddir, "Ey
arkadaşlar," demiş, "benim sizinle hiçbir davam olamaz, benim davam Talip Bey
dedikleri kan içiei zalimlen. Şimdi sizin ikinizi geri bırakıyorum, gidin, onu bana
yakalayıp getirin, çünküleyim ki ben, soylu Beyimiz Talip Beyi, ne kadar zalim,
ne kadar ırz düşmanı, her ne kadar şu ovada zorla ırzına geçmediği güzel kadın
bırakmamışsa da ben onu öldürmeyeeeğim. Eğer o teslim olmaz, böyle direnirse,
ben de onu öldürmek zorunda kalaeağım. Çünkü bana kurşun geçmez, bense onu


eleğe çeviririm. Eğer siz de gider geri gelmezseniz, onun iğvasma U3mp da, ben
de şu domuz topu ettiğim kardeşlerinizi ve hem de adamlarınızı, akrabalarınızı
toptan gözbebeklerini oyarak öldürürüm," demiş. Çoeuklar da gitmişler
babalarının yanma, böyle böyle demişler. Talip Bey gene teslim olmamış. înee
Memed de bağırmış, "Konağı gaz döküp de yakıyorum," diye. Talip Bey de,
"Yak ulan," demiş, "senin gibi bir Puştun elinden öleeeğime, konağımın içinde
yanarım onurumla ölürüm, daha iyi. Çık ortaya da, çık ortaya da seni göreyim
bre înee Memed," diye bağırmış. "Çık ortaya da, bakalım sana nasıl kurşun
geçmiyormuş, bir anlayalım." Bunun üstüne Memeddir, ak libaslar içinde, bir
mermer direk gibi gelmiş avlunun ortasına dikilmiş, her bir yanından ışıklar
fışkırıyor, ortalığı onun ışıkları apaydınlık ediyormuş. "Buyur Bey, 3mksek bir
huzuruna geldim," demiş, "başla taramaya beni." Talip Beydir, bir tarak kurşunu
onun üstüne boşalmış, o da bağırmış, "Al Talip kurşunlarını," bedeninden aldığı
beş kurşunu da Talip Beye atmış. Ne yapsın Talip Bey, bu işe çok şaşırmış ama
gene de ateş etmeyi sürdürmüş. înee Memeddir, artık sabrı tükenmiş,
"Yakıyorum konağı" diye bağırmış. Çoeuklardır, hileyle Talip Beyin yanma
yaklaşmışlar, onu kıskıvrak yakalayıp înee Memede getirip teslim etmişler. O da
ortaya bir ateş yaktırıp, yere bir kazık çaktırıp ueunu kılıç ueu gibi sivrilttirmiş.
Talip Beyi evladü eyalinin gözleri önünde kazığa geçirmiş. Talip Beydir çok
zarılamış, gözlerinden kanlı yaşlar dökmüş. Öldürün beni, hemen öldürün, diye
yalvarmış. Öldürün de beni evladü eyalimin karşısında bana bu kötülüğü
etmeyin. Öldürmemişler, o kazıkta, güneşin alnında, üç gün üç geee inlemiş
durmuş. Su istedikçe tuzlu su, yemek istedikçe gene tuzlu su vermişler. Talip
Bey tam öleeekken înee Memed gelmiş, tabaneasmı çekmiş, onun her iki gözünü
de kurşunlamış. Koskoeaman Türkmen Beyi Talip Bey de işte böyleee rahmeti
rahmana kavuşmuş.
Talip Beyin înee Memedee bu biçimde öldürülme haberi, gelen haberlerin
hepsi tıpatıp doğru olmasa da, her haberde az da olsa bir gerçek payı vardı. Bu
haberler, bu sefer yalnız Murtaza Ağayı korkudan çıldırtmamış, öteki Ağaları,
Beyleri de, en çok da o soğukkanlı görünen, her şeye gülüp geçen tapueu
Zülfüyü ean telaşına düşürmüştü. Talip Beyi öldüren înee Memed bile olmasa,
daha kötüsü, o, neyin nereden geldiğini iyi biliyordu. Tez elden asayişi
düzeltmeli, şu eanileri ortadan kaldırmanın yollan bulunmalıydı. Kasabada
herkesten önee kolları o sıvamış, Murtaza Ağayla işbirliğine geçmişti. Telgraflar
çekiyor, mektuplar yazıyor. Kaymakamla, Yüzbaşıyla konuşuyor, önüne
gelenden düşüneesini soruyordu. Bu înee Memed artık çok olmuştu, ortadan
kalkmalıydı.




Hemen, o sabah öğleye kadar, daha haber bütün çıplaklığıyla yayılmadan beş
kişilik bir delege oluşturdular. Delegeler o gün yola çıkaeaklar, trene binip
Ankaraya gideeekler, înee Memedi, onun ülke için nasıl bir çıban başı olduğunu
İçişleri Bakanına bir bir anlataeaklardı.
Murtaza Ağa bu durumdan dolayı çok mutluydu. Önüne gelene:
"Nasıl, nasıl?" diyordu. "Herkesin eanı herkes için kıymetli. Pezevenk
Zülfünün kendi eanı eanken bizimki patheandı. O zaman gözleri bebeklerinden
kurşunlayan. Beyleri kazıklara oturtan înee Memed bir çalı kakieı, masum bir
köylü çoeuğuydu. tş kendi eanma gelip dayamnea, işbirliği yaptığı Talip kardaşı
kurşunlanmea derakap Ankaraya heyet, kendi de başında... Oooh... Gitsin
bakalım."
Beş kişilik heyetin içinde başta Taşkın Halil Bey, avukat Kozanoğlu, emekli
yargıç Hüdai Bey, Türkmen Beyi Kaplanoğlu Halis Bey de vardı. Başta Zülfü,
bunlar ağzı laf yapan dirayetli kişilerdi. Ne yapar ederler, elleri boş dönmezler,
en azından bir alay askerle şu Toroslarm üstüne bir hışım gibi 3mrürlerdi. Dağda
eşkıyaları olan Ağalar, Beyler, eğer adamlarını kayırıyorlar, seviyorlarsa, onları
artık Toroslardan başka yere göndersinler, hiç olmazsa bir süre için izlerini
yitirttirsinlerdi.
Bu arada Murtaza Ağa birkaç kere değirmene daha gitti. Topal Ali yoktu.
Nereye gittiğini değirmeneiye söylememişti. İşte şimdi şapa oturmuştu. Bu
anlatılanların yarısı bile doğruysa. Zülfü bile ean telaşına düştüğüne göre durum
gerçekten vahimdi, sıra kesinlikle ona gelmişti. Şu alay gelineeye kadar eanmı
saklayaeak bir yer bulabilseydi. Aaah, Topal Ali, aaaah! O, înee Memedin her
hu3mnu su3mnu biliyordu...
Çarşıda bir ara Molla Duran Efendiyi gördü, o tilki adam ona görünmemek
için saklanmak istedi. Murtazanm hiç gözlerinden kaçar mı, vardı, hemen onu
saklandığı dükkandan çıkardı. Molla Duran Efendinin, bu dünya kurnazı,
Camiyül Ezberde okumuş bu dünya allamesinin bile, dünya yansa
vurdumduymazın bile yüzü sapsarıydı. Konuşurken sesi titriyordu.
Onun koluna girdi, çarşıyı çıktılar, konuşa konuşa köprüye aşağıya indiler.
"Ne yapaeağız?"
"Vaziyet feei. Çok aeıdım haline Talip Beyin. Hem kazığa çakmışlar konağının
içinde, hem de gözlerinin önünde evladü eyalinin, geneeeik kızlarının,
gelinlerinin üç gün üç geee ırzlarına geçmişler."
"İntikam, intikam, intikam alıyorlar ayak yalınlar bizden..."
"Biz böyle olur da, geee gündüz biribirimizin kuyusunu kazarsak elbet de
alaeaklar. Biz birlik olmazsak... Ali Safa Bey öldürüldüğünde hepimiz senin


gibi, soylu bir gayreti, Karadağlıoğlu Murtazanın güttüğü gayreti gütseydik,
belki de şimdi, şu anda Talip Bey böyle feei bir şekilde öldürülmez, yanımızda
olurdu."
"Gözbebeklerinden vurmuş. Bu vaziyet bu işin înee Memedin işi olduğuna
hiçbir şüphe bırakmıyor."
"Evet, evet, evet," diye kaşlarını çattı Molla Duran Efendi. "Evet insanları
gözbebeklerinden kurşunlamak o kafirin hu3mdur, zavallı Abdi Ağayı da böyle
öldürmüştü, değil mi?"
"Böyle..."
İkisi de düşüneeye dalmışlar, kendilerini düşünüyorlar, bu işin altından nasıl
kalkaeaklarmı hesap ediyorlardı. Ankara bu eşkıya işini eiddiye almıyor, kös
dinliyordu. Niçin eiddiye alsınlar, tehlikede olan kendi eanları değildi ki...
Molla Duran Efendi başını kaldırdı, Murtaza Ağanın 3mzüne baktı, bir şey
soraeak gibi oldu vazgeçti. Aynı hareketi birkaç kez daha yapmea Murtaza Ağa:
"Sor," dedi, "ne soraeaksm. Molla Duran Efendimiz?"
"Şeyi soraeaktım..."
"Neyi?"
"Hani şu Topal Ali meselesini... Dünden bu yana çarşıda, kasabada, şu Talip
Bey haberi gelineeye kadar bu konuşuluyordu. Sen gitmişsin de Topal Alinin
ayaklarını öpmüşsün, yalvarmış yakarmışsm, çiftlikler vaat etmiş, konaklar
yaptıraeak olmuşsun ona..."
"Doğru," dedi Murtaza Ağa. "Sana hayatını bağışlayan bir adama, sen ne
vermezsin ki, Hoeam?"
Topal Aliyi, onun izeiliğini, înee Memede düşmanlığını, onun înee Memedden
daha nişaneı, daha yiğit, daha 3mrekli, beeerikli bir kişi olduğunu bire bin
katarak ona da bir daha anlattı.
"Biz bir büyük kusur işledik, Hoeam, ona karşı, ve kendimizi bağışlatamadık.
O çok onurlu bir zat. Adamoğlu adam o... Bir gün kendimizi, kusur işlediğimiz
öz bir kardaşımız zata kendimizi bağışlatabilirsek ne mutlu bize."
Değirmen olayından sonra nereye gitse, kimi görse Aliden söz açma fırsatım
kaçırmıyor, kendi hakkmdaki bu kanatlı, iyi sözleri duyar da imana gelir diye,
onu göklere çıkarıyordu.
"Demek Topal Ali Efendi böyle bir insan? Ben zatlarıyla hiç müşerref
olamamıştım. Ne yazık... "
"Yazık, yazık," dedi Murtaza Ağa.
Bu sırada onlara doğru koşarak birisi geliyordu. Gelen delikanlı çok
heyeeanlıydı.


"Müddeiumumi Bey gönderdi beni. İlle de Murtaza Ağayı bul getir, dedi.
Durum çok nazik, amanın iki eli kandaysa da hemen bana yetişsin."
"Demek durum bu kadar nazik..."
"Çok nazik, çok nazik," dedi delikanlı.
"Demek durum bu kadar nazik, birlikte gidelim seninle Molla Duran Efendi.
Zatının 3mksek teerübelerinden müstefit oluruz."
Birlikte Saveılığm yolunu tuttular.
Saveı ak bıyıklı, çökük avurtlu, dalgalı ak saçlı, zayıf, gırtlak kemiği dışarıya
fırlamış orta boylu birisiydi. İnsan ona baktığında ilk olarak gırtlak kemiğini,
sonra da uzun boynuyla kırışık içinde kalmış alnını görürdü. Her zaman sinirli,
telaşlı bir hali vardı ve çabuk çabuk konuştuğundan söylediklerinin bir kısmı hiç
anlaşılmaz, bir kısmı da zor anlaşılırdı.
"îyi ki çabuk geldiniz Beyler," diye konuştu Saveı. Odasındaki kanepelerin
üstüne çökmüş dokuz kişiyi gösterdi. Bunlar yaş sırasına göre kanepenin üstüne
sıralanmış oturmuşlar, ellerini de dizlerinin üstüne koymuşlar, gözlerini
karşıdaki Atatürk resminin gözlerine dikip öyle kalakalmışlar, hiç
kıpırdamıyorlardı. Hepsinin de elmaeık kemikleri çıkıktı. Az çok birikirlerine
benziyorlardı. Hepsi de buğday benizli, büyük kulaklıydı.
"İyi ki, iyi ki çabuk geldiniz. Yoksa vaziyet nazik ve vahim. Çok vahim. Bu
Beyler bir arzuhal getirdiler, bendeniz bunu kabul edemezdim. Hayatı
memuriyetimde böyle bir şey gelmedi bendenizin başına... Bu kasaba çok tuhaf
bir yer... Güya babaları Talip Beyi înee Memed değil de başkaları katletmişler...
Ben de onlara olamaz böyle bir şey, dedim, babanızı înee Memed nam eani ve
şaki katletmiştir, bundan başkasını biz mahkeme olarak kabul edemeyiz. Bu
kasaba, hayatı memuriyetimde gördüğüm en aeayip yerdir. Muhterem
Beyefendilere riea ediyorum ki babanızı kanunen înee Memedden başkası
katledemez, anlamak istemiyorlar sözlerimi... Aeayip, aeayip, aeayip..." Bundan
sonra konuşmasını o kadar çabuklaştırdı ki, kimse bir şey anlayamadı. Soluk
soluğa sözlerini bitiren Saveı: "îşte hal ve keyfiyet bu minval üzeredir Beylerim,
Ağalarım," dedi. Tilki gözleriyle bulanık, biraz şakaeı, biraz da kendisiyle alay
eden, babaean, dünyaya boş veren, bıkmış biri gibi Murtaza Ağaya baktı.
Murtaza Ağa her şeyi anlamıştı:
"Başınız sağ olsun kardaşlarım," dedi.
Ötekiler hep bir ağızdan:
"Sağ ol, sağ ol," diye toparlandılar.
Murtaza Ağa 3mzüne ağlamsı bir hal vererek:
"Yandı yüreğimiz, kökten yandı Anavarza kaplanı Talip Beye. Demek onu da

öldürdü, o kan içici canavar, demek Talip Bey gibi bir kaplana da kıydı! Vay
kafir vay! Demek onu da gözbebeklerinden vurdu, vay alçak vay! Üzülmeyin
çocuklar, kardaşlanm, benim acılı oğullarım. Bilirsiniz biz Talip Beyle kardaştan
da ileriydik. Kasabaya gelir de beni görmez olur muydu hiç! Hiç üzülmeyin
oğullarım, bundan sonra artık sizler benim oğuUarımsmız. Atmm üstünde, soylu
kır atmm üstünde onun bir kasabaya girişi vardı, Arabistan çöllerinden boşanmış
bir kaplan sanırdın. Öyle dimdik, kırbaçlı eli sağ dizinin üstünde, gözler ilerde,
göğüs kabarık... Sizler de tıpkı babanıza benziyorsunuz. Başınız sağ olsun.
İnşallah her biriniz o babayiğidin, o dünya soylusunun yerini doldurursunuz. Ve
dolduracaksınız. Çünküleyim ki göl yerinden hiçbir zaman su eksik olamaz. Bir
de İnce Memed işini... O Anavarza kaplanını öldüreni...
BÜ3mk oğul epeydir yutkunuyor, bir şeyler söylemek istiyor, ama Murtaza
sözün arkasını bırakmıyordu ki...
Sonunda büyük oğul canını dişine takarak Murtaza Ağanın sözünü keserek
konuştu: "Bizim babamızı İnce Memed öldürmedi ki..." dedi.
"Ne? Ne, sen ne diyorsun ne?"
"Bizim babamızı öldüren tnce Memed değildir. Biz babamızın katilini
biliyoruz. Bütün Anavarza yazısındaki köylüler de biliyorlar."
"Olamaz, olamaz, İnce Memedden başkası olamaz. Kanunen yasaktır. Biz
hemen bir heyet hazırlayıp, İnce Memedin tenkili için Ankaraya gönderdik bile.
Bu hadise, Anavarza kaplanı Talip Beyin öldürülmesi üzerine..."
"Babamızı Aslan köylülerle Yürükler birleşip öldürdüler. Katiller ortalıkta
dolaşıp duruyorlar. Saklanmıyorlar, kaçmıyorlar bile."
"Kaçmazlar, kaçamazlar, niçin kaçsınlar, çünkü Anavarza kaplanını onlar
öldürmemişlerdir. Çünküleyim ki o kan içici İnce Memed öldürmüştür. Başkası
olamaz, kanunen yasaktır. İlle de Anavaiza kaplanı babamızı alelade bir köylü
öldürdü demekte ısrar ederseniz pişman olursunuz. Pişmiş aşa soğuk su
katmayın, hazır heyetimiz Ankara yolundayken, tnce Memed işi hallolunduktan
sonra biz o köylülerin de. Yürüklerin de icabına bakarız. Değil mi.
Müddeiumumi Bey?"
"Olur efendim, arz edeyim efendim. Siz bu arzuhali mevkii tatbike koymayın
efendim. Doğru arz ediyorlar kendileri... Murtaza Ağa Beyefendileri, kendileri...
Ben size arz etmedim mi daha önce, İnce Memedden başkası bu ovada, bu
dağlarda, yani Çukurovada bugünlerde, kendileri ifna edilinceye kadar, hiç
kimse, hiçbir insanı öldüremez. Muhterem babanızı da İnce Memed kendileri
katleylemişlerdir. Meselenin tatbik biçimi, muhterem pederinizin kaçırılması
biçimi, kendilerinin kazığa oturtulup gözlerinden kurşunlanması, muhterem ve


kıymetli babanızın katli şekli gösteriyor ki babanızı înee Memed katletmiştir.
Anavarza kaplanı ve de muhterem..."
"Babamızı gözlerinden kurşunlanmamışlar ki..."
"Olamaz," diye ayağa kalktı Murtaza Ağa," olamaz! Çünküleyim, alman
istihbarata göre babanız, Anavarza kaplanı Talip Bey gözlerinden katledilmiştir.
Bu da yalnız înee Memed nam eaninin işi olabilir."
"Böyle bir fiili yalnız be yalnız înee Memed işleyebilir."
"Yok," dedi heyeeanla büyük oğul, "yok. Babamızın ölüm biçimi başka, durum
da, çok riea ederim anlatayım da... Çünkü bu iş böyle kalırsa, çok büyük
hadiselere sebebiyet verileeektir. Ben bu çoeukları, akrabaları, obamız
köylülerini zor zapt ediyorum. Ben olmasaydım, bugün çoktan kan gövdeyi
götürmüştü. Biz çok kuvvetliyiz ya, Aslan köyün köylüleri de. Aydınlı Yörüğü
de çok yürekli, gözü kanlı insanlar."
Bundan sonra, ister istemez Murtaza Ağa sustu, büyük oğul da olayı olduğu
gibi anlatmaya başladı. Başta Aydınlı Kerem, Aslan köyden Kürt Zaro, Kısaeık
Haeı, Deli Kenan, daha üç kişi Talip Beyin yolunu günleree bekleyip onu pusuya
düşürmüşler Kozan yolunda, öldürmemişler, onu Akçasaz bataklığının en kuytu,
insan ayağı basmamış, kaplan giremez, zmearmdan, ağaemdan, kamışlarından
gök görünmez bir yerine götürmüşler, çok da yalvartmışlar. Önee bir kulağını
kesmişler, arkasından burnunu, sonra da kollarını... Göğsünün derisini
yüzmüşler. Dudaklarına, gözlerine bir şey yapmamışlar. Gözleriyle olanı biteni
görsün de, diliyle yalvarsm diye... Sonra kazığa çakmışlar, ondan sonra da Talip
Beyi yarı eanh oradaki söğüt ağaemm en sağlam dalma ayaklarından çırılçıplak
asmışlar. Bütün bedenine de bal sürmüşler, arılar, sinekler çokuşsunlar da, onu
ölmeden yiyip bitirsinler diye.
"Bizim înee Memede ne düşmanlığımız vardı ki babamızı böyle öldürsün?"
"Ali Safa Beyin ne düşmanlığı vardı ki onu gözlerinden kurşunlasın?" Murtaza
Ağa içini çekti. "Vah Talip Bey vah, insan S03m eanavar olmuş da bizim
haberimiz yok..."
"îşte bu sebepten bizim arzuhalimiz mevkii muameleye konaeaktır. Eğer bu
kasabada bu işi başaramazsak Ankaraya, Adalet Vekaletine kadar gidip meseleyi
en büyük mereiye arz edeeeğiz. Yoksa çok kan döküleeek, Anavarza ovasında
sonu gelemeyeeek bir muharebe başlayaeaktır, eğer hükümet babamızın
katillerini bulup asmazsa..."
"Babanızın katili înee Memeddir."
"Değildir," diye kesinlikle konuştu bÜ3mk oğul.
Murtaza Ağa sıkışmıştı. Bu dokuz ahmak oğul bir çuval ineiri neredeyse


berbat edeceklerdi. İmdat ister gibi orada susup kalmış Molla Duran Efendiye
baktı, ona bir de, konuş, diye, gizlice çimdik attı.
"Dur Murtaza Ağam, dur," dedi Duran Efendi usulca.
"Ne durması be kardaş!" diye inler gibi bir ses çıkardı Murtaza Ağa. "Önce
İnce Memedin yakalanma yalanı, şimdi de bunlar, Ankaraya çıkacak yüz
bırakmadı bizde. Şimdi ben ne bok yiyeyim ben!"
"Sus!" dedi Molla Duran Efendi. "Dirayetli Müddeiumumimiz her şeyin
üstesinden gelirler, her belanın altından kalkarlar."
Bu sırada yargıçlar girdiler odaya, arkasından da Yüzbaşıyla Asım Çavuş.
Savcının odası gittikçe doluyor, ayakta duracak yer bile bulamıyorlardı son
girenler.
Yüzbaşı Savcıya bir selam çaktıktan sonra:
"Muhterem Müddeiumumi Bey, Belediye Reisimiz sizi orada bekliyorlar,
hepimizi daha doğrusu. Kaymakam Bey ve öbür zevat da gelecekler."
Murtaza Ağa buna çok sevinip hemen ayağa kalktı. Molla Duran Efendiyi de
kaldırdı.
Molla Duran Efendi çember sakalını sıvazlayıp bir an düşünerek:
"Siz gidin, ben sonra gelirim," dedi, sonra da onun kulağına eğilip: "Nasıl olsa
siz orada uzun kalacaksınız. Ben sonra gelirim. Ben dönünce öyle zannediyorum
ki her şey bir miktar yoluna girmiş bulunacak."
"Çabuk gel Molla Duran Efendi."
"Mümkün mertebe."
Ötekiler de cümbür cemaat Belediye yoluna düştüler.
Belediyenin salonu geniş, oturacak yeri de çoktu. Kaymakam da çoktan
gelmiş, orada onları bekliyordu. Kardeşleri görünce onların hepsini sert sert
bakarak, tepeden tırnağa teker teker süzdükten sonra:
"Başınız sağ olsun Beyler," dedi. "Sizin babanızı feci bir şekilde öldüren İnce
Memed bizim de düşmanmızdır, yani Cumhuriyetimizin de... Merak etmeyin,
çok yakında o İnce Memed nam sergerdenin cesedi bu kasabada halka teşhir
edilecektir. Ali devletimize başkaldıran hiçbir sergerde dokuz yüz yıldır payidar
ve muvaffak olamamış, Selçukiler ve Osmanhlar, şimdi de son Türk Devletinin
sığındığı Anadoludaki asil kanlı Cumhuriyetimiz tnce Memed denilen
sergerdenin hakkından gelecek, asil babanız Türkmen beyi, Anavarza kaplanı
Talip Beyin de intikamı pek yakında alınacaktır."
"Babamızı İnce Memed öldürmedi. Aydınlı Kerem, Kürt Zaro, Kısacık Hacı,
Deli Kenan, daha başkaları onu kaçırarak işkenceyle öldürdüler."
"Ya onu gözlerinin bebeğinden kim kurşunladı?"

"Doktorla Müddeiumumi Bey otopside de göreeeklerdir ya, babamızda hiçbir
kurşun yarası yok. Kurşun yarası almamış bir insan nasıl olur da
gözbebeklerinden kurşunlanır? İsterseniz şimdi gidip görelim, olduğu yerde asılı
duruyor, gözleri faltaşı gibi..."
Tartışma uzun sürdü, kardeşler diretiyorlardı babalarını înee Memedin
öldürmediğinde. Babalarını öldürenler Aydınlı Yürükleriyle Aslan köylülerdi.
Yukarda adları verilen kişiler, babalarını 3mzleree kişinin gözleri önünde kaçırıp
büklüğe götürüp işkeneeyle öldürmüşlerdi.
"Olamaz," dedi Kaymakam.
"Olamaz," dedi Yargıç.
"Ben her şeyi bütün teferruatıyla tetkik ettim, olamaz," dedi Saveı. "Onlar înee
Memedi Aydınlı Kerem olarak görmüşler. Bu înee Memed bir şeytan, bir ein
taifesi... Her an başka bir dona giriyor. Bizi de aldatmadı mı?"
"Aldattı," diye onu onayladı Yüzbaşı. "înee Memed diye biz Kara Osman
çetesini yok ettik."
Büyük oğul sonunda öfkelendi:
"Siz beni deli mi sanıyorsunuz?" diye bağırdı. "Ben de yarın Ankaraya
gidiyorum. Babamın da ölüsü o bataklıkta, ben dönüneeye kadar öyle gözleri
faltaşı gibi açılmış kalaeak. Merak etmeyin, bizden başka da babamızın yerini
kimseler bulamayaeak."
"înee Memedden öğreniriz yavrum," diye güldü Murtaza . Onun ardından da
ötekiler hep birden gülüştüler.
Bu sırada da içeriye yorgun argın, asık bir yüzle Molla Duran Efendi girinee
herkes sustu, bütün başlar ona çevrildi.
Molla Duran Efendi teevitli sesiyle:
"Beyler," dedi mübarek çember sakalını sıvazlayarak, "zannediyorum ki înee
Memed işinde sizler bir sonuea varamamışsmızdır."
"Talip Beyin muhterem oğullan katil înee Memed değildir diye diretiyorlar. Bu
şekilde de bizim bütün planlarımız altüst olmuş bulunuyor," diye üzüntüsünü
belirtti Murtaza Ağa.
"Üzülmeyin Kaymakam Bey," dedi aptes alır gibi kollarını sıvarken Duran
Efendi. "Ortada bir yanlışlık olaeak. Delikanlı Beyler yanılıyorlar. Kul olan
yanılır, bes Allah yanılmaz. Peygamberimiz Efendimiz demişler ki..."
Peygamberimiz Efendimizin dediğinden vazgeçti o anda. "Boş bir oda var mı
burada?" diye de sordu.
Belediye Başkanı ayağa fırlayarak yandaki bir odanın kapısını açtı, "Buyurun,"
dedi.



Oğullar hemen oturdular. Yüzleri allak bullaktı.
Molla Duran Efendi öne uzanıp boynunu bir leylek boynu gibi de uzatmıştı.
Sağ elindeki tespihini hızla çekiyordu.
"Ulan deli misiniz siz?" dedi. "Öyle ne ısrar edip duruyorsunuz? Ulan aklınız
mı yok sizin? Ulan hepten söndüreeeksiniz oeağmı Anavarza kaplanı Talip
Beyin." Kolunu birkaç kez daha çemredikten, aptes alır gibi yaptıktan sonra:
"Size," dedi, "birkaç küçük sualim var, doğru eevap vermeniz sizin menfaatinize
olur."
"Buyur," dedi büyük oğul.
"Bir, babanız Aslan köyden, daha ergen altı kızın ırzına, kızları adamlarına
kaçırttırıp geçti mi, geçmedi mi?"
"Geçti," dedi bÜ3mk oğul.
"Kızları da adamlarıyla sonradan evlendirdi mi evlendirmedi mi?"
"Evlendirdi."
"Bu duruma çok kızan Aslan köylü Hurşit Ağayı Akçasaza götürüp orada
işkeneeyle, kulağını, burnunu, hayasını keserek öldürdü mü öldürmedi mi?"
"Öldürdü."
"İşte şu Müddeiumumi babanızı bu beladan kurtardı mı kurtarmadı mı?"
"Kurtardı."
"Demek bu Müddeiumumi sizin dostunuz?"
"Çok para alır ama, gene de dostumuz."
"Pekiyi, Yürükleri perişan edip, donlarına kadar babanız onları soyup, sattığı
tarlaları bir hilesini bulup, ellerinden geri aldı mı almadı mı?"
"Amenna aldı," dediler, oğulların dokuzu da dokuz yerden.
Molla Duran Efendi gözlerini belertmiş, korkunç bir hal almış, tespihli sağ
elini beline dayamıştı.
"Şimdi asıl mühim sualime geliyorum." En küçük oğulu gösterdi. "Sen kalk
ayağa bakalım. Kalk ve gelip karşımda dur."
Delikanlı kalktı onun karşısına dikildi. Epeyee de utangaçtı, yüzü kıpkırmızı
kesildi. Usuldan da terliyordu.
"Söyle bakalım, sen evlendiğinde, dünya güzeli bir kızla, baban kaç gün düğün
demek yaptı?"
"Yedi gün," dedi utangaç delikanlı yere bakarak.
"Düğüne bütün Çukurovanm Ağalarını, Beylerini çağırdı mı?"
"Çağırdı."
"Birkaç ay sonra da baban, senin güzel karını elinden alıp yedinei karısı yaptı
mı?"


"Yaptı," diye fısıldadı, kıpkırmızı, oluk oluk terleyen 3mzünü gizleyerek
delikanlı.
"Sen de kendini Anavarza kayalıklarından aşağıya atmaya kalkmadın mı, tam
sen kendini uçuruma fıldırtıp atarken bu," büyük oğulu gösterdi, "bu da seni
kolundan tutmadı mı, sen de bundan dolayı ona ateş etmedin mi?"
Durdu, soluğu taşmıştı. "Git yerine otur," diye buyurdu delikanlıya.
Delikanlı da ayağı ayağına dolanarak gitti yerine bir külçe gibi çöktü.
"Şimdi babanızın sizlere yaptıkları üzerine birkaç sual daha sorayım mı?
Çünkü babanızın size yaptıklarını, aramızda kalsın, siz benden de, şu koea
ovadakilerden de, şu dağlardan da çok daha iyi bilirsiniz, sorayım mı?"
"Sorma," dediler.
"Gördünüz, az önee çarşıdan geldim. Bütün çarşı neyi konuşuyor, biliyor
musunuz? Sizi konuşuyor. Sizin babanızı, sonunda onun yaptıklarına, insan aklı
almaz zulümlerine dayanamayıp, Akçasazm büküne götürüp onu işkeneeyle
öldürdüğünüzü konuşuyorlar. Şu anda çarşıda sizin Talip Beyi bağırla bağırla
büklüğe götürdüğünüzü gören tam yirmi kişi dolaşıyor. Yirmisiyle de konuştum.
Şimdi söyleyin bana, babanızın katili înee Memed mi. Aydınlı Kerem mi?"
Oğullar susmalarını sürdürüyorlardı, başları yerde.
"Şimdi ben dışarıya çıkıp, ortada bir yanlışlık olduğunu, on iki ak libaslı kişiyi,
başlarında înee Memed, sizin de gördüğünüzü söyleyeeeğim."
Dışarıya çıktı, haziruna her şeyi anlattı. Oğullar da onun arkasından geldiler ve
herkes onları 3mrekten, şen şakrak, sevinç içinde kutladılar.
"Bu geee bizde misafirsiniz," dedi Duran Efendi. "Allah bin rahmet eylesin,
mekanı nur olsun. Peygamber Efendimiz onu şefaatinden mahrum etmesin. O ki
iyi kimselerden, ermiş gibi bir adamdı, Allah indinde şehit olmuştur. Son Türk
Devletinin temel direklerinden birisiydi, Allah ona bin rahmet eylesin. Benim de
eanı azizim ve de içtiğimiz su ayrı gitmeyen bir güzel dostumdu. Ol sebepten bu
geee siz baba dostunuzun evinde misafir kalaeak, yarın da Müddeiumumi ve
Doktorla Akçasaza gidip zabıt tutaeaksmız. Belki sizinle birlikte muhterem
Karadağhoğlu Murtaza Ağa Beyefendi de gelirler."
Ve işi mutlu bir sonuea bağlayıp Belediyeden eümbür eemaat çıkarak soluğu
Nazifoğlunun lokantasında aldılar. Bu geee bütün masraflar Murtaza Ağadandı.
Elbirliğiyle bir vartayı daha atlatmışlardı ve înee Memed delegeleri de Ankara