De Kerels van Vlaanderen - 17

Kerels blootstellen aan den haat van gansch de Westerwereld? En zouden
zij niet onfeilbaar bezwijken, indien men hun zoovele vijanden te gelijk
op den hals trok? Zij wilden hunne vrijheid en hun recht verdedigen;
maar moesten zij daarom, zelfs voor het begin van den oorlog, den graaf
van zijne kroon berooven?
Burchard antwoordde hierop, dat hij zich om de goedkeuring der Franschen
niet bekreunde, die wel genoeg te doen hadden om zich tegen de
Engelschen in Normandië te verdedigen. En wat de overige gewesten van
Vlaanderen betrof, hij poogde te bewijzen dat de gemoederen daar niet
minder ontevreden waren dan in Kerlingaland.
Wat konden de Kerels bij eene eindelijke zegepraal winnen, indien hun
grootste vijand, indien Karel van Denemarken de kroon bleef dragen?
Volgens hem moest men in dezen oorlog, wilde men een beslissend einde
aan de vervolging zien, alles op het spel zetten en den graaf dwingen
zijne kroon tegen de vrijheid der Kerels te wagen. Alle halve middelen
doemde hij als ingesproken door vreesachtigheid en lage aarzeling.
Volgens de gewoonte zulker vergaderingen werden de woorden van Burchard
het meest toegejuicht, alleenlijk omdat hij de geweldigste middelen
voorstelde.
Willem Van Wervick en Ingelram Van Eessen hadden al zijne woorden met
geestdrift toegejuicht, en nu en dan vuriger nog dan hij, hunnen haat
voor graaf Karel uitgedrukt.
Na eenige wederspraak van beider zijde, staakten Hacket en Robrecht
hunne vruchtelooze pogingen, daar de meerderheid hen met onwil aanhoorde
en luidruchtig riep dat men tot de stemming zou overgaan.
De Voorman herhaalde in een kort begrip, wat de verschillende redenaars
het gewichtigst over de hangende zaak hadden doen gelden.
Dan zeide hij:
"Gezellen, vooraleer tot de stemming over te gaan, meen ik u te mogen
herinneren dat elk onzer door zijnen gildeneed verbonden is de besluiten
van den Hoop te aanvaarden en rechtzinnig en trouw tot hunne uitvoering
mede te werken, welke ook zijne bijzondere meening over deze besluiten
zij. Wie deze verplichting niet geheel aanvaardt, dat hij opsta en het
verklare!... Niemand antwoordt, het is wel. Nu zal ik de voorstellen u,
onder vorm van vragen, toerichten. Wie de hand in de hoogte steekt
antwoordt bevestigend, wie dit niet doe, stemt tegen het voorstel ... Ik
vraag u dus ten eerste: zullen de vrije Ambachten van Kerlingaland de
wapens opvatten en oorlog voeren tegen den graaf!"
De gansche vergadering sprong recht met de handen opgeheven.
En toen de Voorman uitriep:
"De Hoop besluit eenparig tot den oorlog!" volgde er onmiddellijk een
langdurig gejuich, vermengd met blijde kreten en met woeste bedreigingen
tegen de Isegrims.
De hamerslag hergalmde driemaal.
"Nu de tweede vraag", zeide de Voorman, "Verloochenen de vrije Ambachten
Karel van Denemarken als graaf van Vlaanderen?"
Bij dit voorstel werd het noodig geoordeeld de stemmen te tellen; want
een zeker getal afgevaardigden hadden de handen niet opgestoken.
Evenwel, men bevond dat de grootste meerderheid het voorstel aanvaardde,
en de Voorman kondigde dus den uitslag af:
"De Hoop besluit dat de vrije Ambachten Karel van Denemarken niet meer
als graaf van Vlaanderen erkennen."
Weder werd deze beslissing door luid gejuich begroet.
Eenigen der aanwezigen nochtans waren droef of schrikten terug van den
gevaarlijken stap dien men hier zoo lichtvaardig waagde. Robrecht
Snelooghe schudde het hoofd in diepe overweging; op het gelaat van
Hacket stond eene zure grijns van ontevredenheid.
"Ik vraag het woord!" riep Burchard Knap.
En zoohaast de Voorman toestemmend hem had geantwoord, sprak hij:
"Gezellen, ik wensch u geluk over uwe manmoedige besluiten. Gelooft mij,
gij hebt gedaan wat Kerlingaland van zijne vrije, van zijne onversaagde
zonen mocht verwachten. Nu hebben wij geenen vorst meer. Ik raad u aan,
zonder deze zaal te verlaten, eenen anderen graaf te kiezen en uwe
stemmen op zulken persoon te richten die als opperveldheer ons ten
oorlog kan geleiden. Wij mogen geenen tijd verliezen om ons zulken
leidsman te geven. Ik zal mij verstouten iemand aan uwe keus voor te
stellen. Een afstammeling onzer wettige graven is mher Willem Van
Loo...."
"Willem Van Loo, leve Willem Van Loo!" riepen velen der aanhoorders;
maar de Voorman klopte met den hamer, en Burchard hernam:
"Laat mij voortgaan, gezellen: mher Willem Van Loo, thans burggraaf van
Yperen, is een kleinzoon van onzen beroemden graaf Robrecht De Vries. De
moeder van mher Willem was eene vrije Kerlinne; hem vloeit dus
Kerlenbloed in de aderen. Hij kent ons en heeft zijn gansch leven in ons
midden gesleten. Hij heeft reeds als veldheer groote legers aangevoerd
en is een beroemd krijgsman. Schijnt het niet dat God zelf dezen telg
van onzen ouden grafelijken stam heeft gespaard, om ons ter zegepraal te
leiden? Welaan, roepen wij mher Willem Van Loo met eenparige stemmen tot
graaf van Vlaanderen uit."
De kreten: "Leve Willem, graaf van Vlaanderen! Heil, heil onzen graaf!"
weergalmden zeer lang en zoo algemeen dat niemand het nuttig achtte de
stemming door het opsteken der handen te bevestigen.
Toen het mogelijk was zich weder te doen hooren, vroeg iemand of men
zich mocht verzekerd houden dat Willem van Loo uit de handen der Kerels
de kroon van Vlaanderen zou willen aanvaarden. Deze kroon moest nog ten
prijze van veel bloed misschien, en door zegepralen gewonnen worden. Zou
mher Willem toestemmen om deze kans te wagen?
"Twijfel er niet aan", antwoordde Burchard. "Willem Van Loo stemt toe om
zijn lot aan het lot der Kerels te verbinden; met ons zal hij overwinnen
of bezwijken ... En, wil de vergadering mij oorlof geven om deze zaal
eenige oogenblikken te verlaten, ik zal terugkeeren met mher Willem Van
Loo, en hij zelf zal u van zijne aanvaarding verzekeren."

"Hoe? Wat beduidt dit? Hij kende dus op voorhand onze beslissing?" riep
eene stem.
"Neen", wedervoer Burchard, "ik ben naar Yperen gegaan en heb hem
medegedeeld welke voorstellen ik hier wilde doen. Ten volle zeker van uw
besluit, omdat het alleen Kerlingaland kan redden, heb ik hem verzocht
mij naar Veurne te vergezellen. Zoo spaar ik u veel verlies van tijd en
langdradig gaan en komen. Heb ik onze taak daarmede niet eenen goeden
dienst bewezen?"
"Ja, ja, eenen grooten dienst!" riep men van alle kanten.
"Welnu", zeide Burchard, "de Voorman geve aan de wachten en klerken, bij
de deur der zaal en bij de poort der Halle, bevel om eenen ridder, die
tot de Hoop niet toebehoort, met mij in de zaal te laten treden,"
Hierop verliet hij de Halle.
De vergadering bleef met groot gerucht over deze haastige keus twisten
en kouten, totdat de deur weder werd geopend en mher Willem Van Loo
waarlijk in de zaal trad.
Hij werd onder het herhaald gejubel van: "Leve Willem, graaf van
Vlaanderen! Heil, heil onzen graaf!" door Burchard op de verhevenheid
geleid, waar de Voorman, met eenige woorden van hulde en gelukwensching,
hem den middelzetel aanbood.
Willem Van Loo was een ridder van meer dan gewone gestalte en
lichaamskracht. Zijn blik was trotsch en indrukwekkend, doch zijne
lippen waren dun, en rondom zijnen mond liepen twee zonderlinge rimpels,
die zijn gelaat een voorkomen van list of van achterdocht gaven.
Terwijl men nog immer voortging met hem als graaf van Vlaanderen toe te
juichen, zette Willem zich neder; en toen hij bespeurde dat de
welkomskreten verminderden, stond hij op en sprak dus tot de
vergadering:
"Vrienden van Kerlingaland, gij biedt mij de kroon van Vlaanderen aan,
die mijne voorvaderen zoo roemrijk hebben gedragen. Ik aanvaard ze uit
uwe handen, dit is te zeggen, dat wij te zamen goed en bloed gaan wagen
om ze den vreemden overweldiger te ontrukken. Elk uwer doe zijnen plicht
als vrij man en als Kerel; ik zal den mijnen doen als uw aanleider en uw
vorst. Eischt gij van mij eene belofte of eenen eed, ik zweer u dat ik
uw recht en uwe vrijheid zal eerbiedigen; maar mij insgelijks zult mij
beloven gedurende dezen oorlog mij in alles te gehoorzamen en mij
willekeurig onze krijgsverrichtingen te laten leiden, zooals ik het goed
zal vinden. Ik eisch deze belofte van u niet als vorst, maar als
legeroverste. Zonder een éénig hoofd kan men in den oorlog niets ... Nu,
belooft uwen veldheer deze gehoorzaamheid."
Al de handen gingen in de hoogte en de kreten: "Ja, ja, wij beloven
het, wij zullen u gehoorzamen!" versmolten tot een verward en
luidruchtig geraas.
Willem Van Loo moest reeds op voorhand overwogen hebben wat hij hier zou
zeggen; want hij hernam onmiddellijk het woord.

[Illustratie: Vrienden van Kerlingaland (Bladz 232.)]

"Welaan dan, gezellen", sprak hij, "ziehier mijne eerste bevelen. Zooals
gij het hebt besloten, zal gansch Kerlingaland zijne weerbare mannen te
wapen roepen en ze tot mijne beschikking stellen, opdat ik ze aanvoere
tegen den vijand. Het is niet raadzaam dat onze gewapende Kerels eenzaam
of bij kleine benden de Ambachten doorkruisen, vooraleer wij eene zekere
macht hebben verzameld. Daarom, bereidt alles metterhaast en in stilte,
opdat uwe mannen allen te gelijk zich op weg kunnen begeven in den nacht
van Maandag tot Dinsdag toekomende, dat is binnen zes dagen, op zulke
wijze dat zij bij zonsopgang ter vergaderplaats des legers verschijnen.
Deze vergaderplaats is het Wolvennestbosch boven Koyhem. Mijn ontwerp is
gemaakt; het berust op mijne lange ondervinding van den oorlog in deze
gewesten. Allereerst zullen wij in het vlakke veld ons leger goed
inrichten, met den burg van Yperen, die in mijn bezit is, tot steunpunt
en voorraadstapel. Men houde zich in de overige burgen, alsof men geheel
vreemd was aan den opstand. Wanneer ik later met ons zegevierend leger
opvolgend voor elken burg verschijn, zal het tijd genoeg zijn om van
binnen ons te helpen. Onze macht mogen wij niet verstrooien: blijven wij
overwinnaars in het open veld, dan zullen de burgen van zelf hunne
poorten voor ons openen. Dit is voor alsnu mijn ontwerp; maar deden de
voorvallen mijne gedachten desaangaande veranderen, gij zoudt allen
zonder onderzoek en zonder vertraging mijne bevelen uit te voeren
hebben. Van de macht, welke gij mij heden hebt toegekend, zal ik gebruik
maken met onverbiddelijke strengheid, en degenen die mij gehoorzaamheid
weigeren de straf der landverraders doen onderstaan. Het is noodig tot
het bereiken van ons doel. Zoolang deze oorlog duurt, is uw veldheer
alleen meester ..."
Eenig gemor liet zich hooren.
"Mishaagt u deze wet?" vroeg Willem ontevreden. "De vergadering zegge
het mij, en ik verzaak onmiddellijk de zware taak die ik had aanvaard."
"Neen, neen; leve Willem, onze graaf!" riep men met herhaald gejuich.
"Wel zoo, gezellen", zeide Willem. "Doen wij nu allen onzen plicht met
vastberadenheid en trouw ... Ik zie in de vergadering velen mijner
vrienden, wien ik te dezer gelegenheid gaarne de hand zou drukken, en
andere gezellen, met welke ik wensch kennis te maken. De Voorman hebbe
de goedheid mij tot hen te geleiden en mij hunne namen te noemen, opdat
ik ze herkenne, als wij te zamen tegenover den gemeenen vijand zullen
staan."
Na deze woorden daalde hij met den Voorman van de verhevenheid en ging
tusschen de banken, hier minzaam groetende, daar handen drukkende,
overal vriendelijke woorden sprekende en elkeen door eenige aangename
woorden gunstig stemmende. Deze verbroedering tusschen den nieuwen vorst
en de afgevaardigden der Ambachten eenigen tijd geduurd hebbende,
beklom Willem Van Loo opnieuw de trede en sprak:
"Vrienden, om redenen, welke gij licht zult begrijpen, acht ik het
noodig nu deze vergadering en zelfs de stad Veurne te verlaten In het
Wolvennest-bosch zullen wij elkander wederzien. Daar zullen wij uwe keus
met veel plecht, in tegenwoordigheid van het vergaderde leger,
afkondigen; want dan eerst zullen wij de macht hebben om haar tegen
andersdenkenden te verdedigen. Tot dan houdt alles, wat hier beslist is
geworden, zoo geheim mogelijk. In het Wolvennest zullen wij te zamen
regelen wat nog te regelen is. Hebt betrouwen in onze zaak, gezellen. Ik
heb reeds jaren lang oorlog gevoerd tegen Karel van Denemarken, en hem
bijna overwonnen, alhoewel ik mij slechts door een gering gedeelte der
Kerels geholpen zag. Nu gaat gansch Kerlingaland opstaan tot het
verdedigen zijner vrijheid. Sterk door zulke eendracht, wat zouden wij
vreezen? Wij zijn onverwinnelijk!"
"Ja, ja, onverwinnelijk! Leve Willem Van Loo, onze graaf!" riep men met
geestdrift van alle kanten.
"Ik herhaal u nog eens mijne oprechte dankbetuiging voor uw vertrouwen
in mij", zeide Willem. "Blijft in deze zaal, vrienden, en zet vreedzaam
uwe beraadslagingen voort; doch haast u, na afgedane zaken naar uwe
Ambachten weder te keeren, om daar zonder tijdverlies alles te bereiden.
Vaartwel, tot wederziens in het Wolvennest!"
Eene laatste toejuiching dreunde hem achterna, toen hij de zaal verliet.
Burchard, die hem alleen volgen zou, doch niet met hem in de straten van
Veurne wilde gezien worden, bleef nog eene wijl met Disdir Vos in stilte
kouten. Dan, naar de deur stappende, ging hij tot Robrecht Sneloghe en
zeide hem met eenen glimlach:
"De zaken zijn hier niet afgeloopen naar uwen wensch?"
"Niet gansch, inderdaad", antwoordde Robrecht. "Wat beslist is eerbiedig
ik evenwel en onderwerp er mij aan."
"En gij zult den nieuwen graaf verkleefd zijn en gehoorzamen?"
"Zeker, hij is der Kerlen vorst."
"En gij zult zijne bevelen volbrengen zonder onwil?"
"Blindelings. Het is mijn plicht. De uitspraak van den Hoop aanvaard ik
als eene onverbrekelijke wet."
"Alzoo, wij mogen u in het Wolvennest verwachten met de mannen van
Houthem?"
"En met de mannen van Ravenschoot en nog anderen: te zamen meer dan
vijfhonderd man."
"Gij zijt een eerlijk en edelmoedig ridder", zeide Burchard, hem de hand
reikende. "Ik zal u in de gunst van onzen graaf bevelen. Nu vaarwel!"
"Gij ziet wel dat gij u over Robrecht misgrijpt", murmelde hij aan het
oor van Disdir Vos, die deze samenspraak had afgeluisterd "Hij is bereid
om mher Van Loo in alles zelfs blindelings te gehoorzamen."
Disdir Vos schudde zwijgend het hoofd.
Na eenen handdruk met hem te hebben gewisseld, verliet Burchard de zaal
en haastte zich, in eene herberg aan het uiteinde der stad, Willem Van
Loo te gaan vervoegen.
Deze zat reeds te paard met vier andere ruiters, die hem als lijfwacht
hadden vergezeld. Een der ruiters hield een los paard voor Burchard Knap
gereed.
Zoohaast deze laatste opgestegen was, reed het gezelschap de stadspoort
uit en vervorderde zijnen weg op eenen goeden draf, totdat men Bulscamp
voorbij was en Wulveringhem ging naderen.
Dan vertraagde Willem den gang van zijn paard en gaf den wapenlieden
bevel om op eenigen afstand achteruit te blijven.
Hij begon in vol vertrouwen met Burchard te kouten over zijne kiezing
door den Hoop, over den oorlog en over zijne uitzichten voor de
toekomst. Dat de koning van Frankrijk zich met de zaak zou willen
bemoeien en zich in dit geval tegen de Kerels zou verklaren, dit moest
men als mogelijk aanzien; maar Willem Van Loo zou onmiddellijk boden
uitzenden om de hulp des konings van Engeland te verzoeken, en men mocht
verhopen dat er zoohaast mogelijk eene Engelsche vloot in het Swin zou
verschijnen om de Kerels te ondersteunen. De twijfel aangaande de vraag,
welk gedrag de koning van Frankrijk in dezen strijd voor de kroon van
Vlaanderen zou houden, bekommerde mher Willem evenwel zeer. Het Fransche
leger was toch zoo dicht bij de grenzen van Kerlingaland! En
daarenboven, Karel van Denemarken was door vleierij en door slaafsche
onderwerping den koning niet alleen een knecht, maar tevens een
lieveling geworden.
Ter gelegenheid dezer bedenking, stortte Burchard geheel zijnen haat
tegen Karel van Denemarken uit; hij noemde hem huichelaar, valschaard,
bedrieger en dief; ja, hij zeide dat de gelukkigste dag zijns levens die
zou zijn waarop hij zou vernemen dat die verachtelijke Karel gestorven
of gesneuveld was, en dus eindelijk zijne ziel der helle, waaraan zij
toebehoorde, had overgeleverd.
Deze taal behaagde Willem Van Loo ten uiterste; want in zijn hart lag
evenveel haat tegen graaf Karel, iets dat genoeg te begrijpen was,
aangezien hij hem kon beschuldigen de kroon van Vlaanderen hem te hebben
ontroofd.
Nadat zij dus langen tijd waren voortgegaan met gal tegen hunnen
gemeenen vijand te spuwen, zagen zij van verre twee ruiters in vollen
draf hen te gemoet komen.
Het verwonderde hen in het eerst, maar toen zij meer genaderd waren,
herkende Willem eenen der beide ruiters als zijnen dienaar.
Deze hield zijn paard voor zijnen meester staan en zeide:
"Heer burggraaf, ziehier een man die u zoekt; hij komt van Atrecht en
heeft eene haastige boodschap van mher Godevaart Van Belle voor u."
"Komt gij van het leger? En weet gij wat uwe boodschap behelst?" vroeg
mher Willem.
"Ik kom van het leger, heer", antwoordde de bode, "maar de tijding die
ik u breng is mij onbekend."
Dit zeggende, haalde hij eenen gesloten brief van onder zijn kleed, en
reikte hem mher Willem toe, die hem met zekere bekommerdheid opende.
Wat daarin te lezen stond, moest hem onaangenaam verassen, want hij
scheen te verbleeken. Hij bedwong evenwel onmiddellijk zijne
ontsteltenis en stak den brief in zijne tasch, terwijl hij tot zijnen
dienaar zeide:
"Rijdt in allerhaast terug naar Loo met den bode; geef hem eten en
drinken. Hij wachte mij daar; ik moet hem spreken."
Hij deed teeken tot zijne wapenlieden, dat zij achteruit zouden
blijven, zette zijn paard op eenen langzamen stap en sprak dan met eenen
diepen zucht tot Burchard:
"Noodlottige tijding, mijn vriend: de kroon die ik reeds op mijn hoofd
voelde, ontsnapt mij!"
"Wat wilt gij zeggen, heer graaf?" mompelde Burchard verschrikt.
"Weet gij wat dien brief mij meldt? Morgen zal er een leger ridders, met
hunne wapenlieden tweeduizend sterk, allen Isegrims, uit Atrecht
vertrekken, om de Kerels tot het eerbiedigen van het edict over den
balfaart te komen dwingen. Zij zullen onmiddellijk door talrijke benden
wapenlieden te voet worden opgevolgd; met hoe weinig spoed deze ridders
ook reizen, zullen zij in Kerlingaland verschijnen voordat ons leger
vergaderd zij."
"Maar laat ons in allerijl naar Veurne terugrijden en bevelen dat men de
mannen der Ambachten onmiddellijk tot u zende", antwoordde Burchard.
"Zoo zouden de ridders eenen krachtigen wederstand ontmoeten, en wij
zouden tijd winnen tot het verzamelen onzer heirkrachten."
"Onmogelijk. De meeste leden van den Hoop hebben Veurne reeds verlaten;
het daglicht vermindert, de avond zal welhaast vallen. En daarbij, wat
zou het helpen? Meent gij dat ik met eenige bijeengeraapte mannen de
kans zou wagen tegen tweeduizend ridders? Eilaas, de hemel is ons niet
gunstig! De Isegrims zullen metterhaast alle burgen en kasteelen
bezetten, en dan zijn onze pogingen op voorhand verijdeld. Ik ben reeds
in zulken ongelukkigen oorlog bezweken. Nu wil ik het zwaarwichtig spel
niet meer wagen, zonder eenige kans op overwinning. Wij moeten plooien
en betere tijden afwachten. Ik zal boden naar alle Ambachten sturen om
voorloopig eene lijdzame onderwerping te doen veinzen."
Burchard gromde wel in zich zelven en knarste de tanden; maar hij zeide
niets: de erge tijding vervulde hem met angst.
"De listige, booze Karel van Denemarken!" morde hij eindelijk "Dit
geheele spel van rechtsverkrachting en huichelarij was op voorhand
bestoken!"
"Ja, Karel van Denemarken is ons te slim!" zeide Willem met eenen
zucht. "Mocht hij van zijn paard storten of op eene andere wijze den
hals breken, dan waren wij van den dwingeland verlost, en de ridders
zelven zouden mij als graaf van Vlaanderen erkennen. Maar dit is eene
ijdele wensch. Het staat daarboven geschreven, dat ik nimmer den troon
mijner vaderen zal beklimmen Waarom langer worstelen tegen het
onverbiddelijk noodlot? Onderwerpen wij ons verduldig. Anders blijft mij
niet meer over ..."
Beiden zwegen eene wijl, als neergedrukt onder de overtuiging hunner
onmacht.
Eensklaps slaakte Burchard eenen zonderlingen kreet. Mher Willem zag hem
verwonderd aan.
"Indien iemand u kwam zeggen: Karel van Denemarken is dood", vroeg
Burchard met verdoofde stem, "zoudt gij den bode gunstig onthalen?"
"Ik ware bekwaam om hem op mijn hart te drukken!"
"En zoudt gij hem vragen op welke wijze Karel van Denemarken is
gestorven?"
"Wat geeft het mij, indien Vlaanderen slechts van den vreemden
overweldiger wordt verlost?"
"Hoor mij aan met aandacht, heer graaf", sprak Burchard, "en heb
vertrouwen in mij. Vraag mij niets meer, geen enkel woord; laat de
Kerels binnen zes dagen vergaderen op de aangewezene plaats, en wacht op
eene ontzettende tijding van mij. Ik hoop dat gij mij hebt begrepen? Uw
handdruk is mij daarvan een bewijs. Welnu, laat mij vertrekken; ik wil
over Beerst en Thourout naar Aartryke. Daar moet ik zekere Houtkerels
spreken. Morgennacht ben ik in Brugge. Wederhoud mij niet, graaf, het is
nu bijna duister: alles begunstigt mij. Vaarwel!"
En zonder eenigen anderen uitleg dreef hij zijn paard in eenen aardeweg.
Willem Van Loo, ontsteld en stom, schouwde hem achterna, totdat hij
tusschen de eerste boomen van een klein bosch uit zijn gezicht verdween.

VOETNOTEN:
[Voetnoot 49: "De _Hoop_ was eene volksvergadering waar men over de
staatsbelangen der bevolking van de Vlaamsche zeegewesten
beraadslaagde."
VICTOR DE RODE. _Ann. Fl. de Fr._, t. VIII, p. 113.]
[Voetnoot 50: Dat niemand zich verstoute den eed te zweren, waarmede men
zich pleegt aan de gilden te verbinden. Welke ook de voorwaarden zijn,
dat niemand zich bij eede verplichte tot geldelijke bijdrage, aangaande
de gevallen van schipbreuk of van brand.
_Capit. Caroli Magni_ a. 779, art. XIV.]


XII

Het was reeds lang duister; in de straten der stad Brugge heerschte eene
volledige stilte.
Dakerlia, gansch in rouwgewaad, zat voor eene tafel in haren Steen. Bij
de smokige vlam der koperen lamp loste haar bleek gelaat zonderling op
haar zwart kleedsel uit. Van tijd tot tijd rolden er nog eenige tranen
op hare wangen; want ondanks de pogingen harer vriendin Witta, die
nevens haar was gezeten, ontstond het beeld haars vader immer opnieuw
voor hare oogen. Zij hoorde zijnen laatsten noodkreet in hare ooren
klinken; zij zag hem met de doodkramp op de lippen en het kruis op de
borst uitgestrekt liggen; zij zag hoe men te midden van het Mariakerkhof
zijn lijk in het graf nederliet; in haar sidderend hart hergalmde nog
het doffe gebons der aarde, door magen en vrienden als een laatste
vaarwel op de lijkbaar geworpen ...
Maar hare bedruktheid was rustig geworden en in eene lijdzame mijmerij
veranderd.
Op eene vertroosting van Witta antwoordde zij met gelatenheid:
"Lieve vriendinne, waarom toch vermoeit gij u, om mijne droeve gedachten
af te keeren? Het is vruchteloos. Zou ik nu een enkel oogenblik mijnen
armen vader kunnen vergeten? Hem, die mij zoo beminde! Toen op den
noodlottigen dag der afkondiging zijne wonde openscheurde, stuurde hij
mij nog eenen blik toe, zoo vol eindelooze liefde, zoo vol treurnis ...
En ik zou er niet aan mogen denken?"
"Daar weent gij nu alweder", zeide Witta. "Gij zijt niet redelijk,
Dakerlia. Uw vader is daarboven bij den Heer. Hij ziet ons ongetwijfeld.
Meent gij dat het zijne zalige ziel verblijden kan dat gij u ziek
maakt?"
"Eilaas, ik weet het wel, Witta, en ik zeg het mij zelve genoeg, dat
tranen dit schromelijk ongeluk niet kunnen herstellen; maar tranen
verlichten mijne smart. Mettertijd zal ik allengs wat moed
terugvinden.... Morgen, niet waar? Morgen zeer vroeg zullen wij naar het
kerkhof gaan en langer nog dan heden op zijn graf bidden?"
"Zoolang gij wilt, Dakerlia; maar spreken wij nu van andere dingen."

[Illustratie: Willem Van Loo ontsteld en stom schouwde hem achterna]

"Van wat kunnen wij spreken?"
"Van mijnen broeder."
"Ja, van Robrecht. Hij insgelijks is ontroostbaar. Zijn medelijden met
mijne smart is oneindig. Toen hij dezen namiddag hier met u was, kon hij
nauwelijks spreken, omdat ik mij door de smart liet overwinnen. Hij zou
mij willen troosten en schijnt geene rust meer te hebben ..."
"Zeker, zijn verdriet is groot; maar dit is het niet", bemerkte Witta
met verdoofde stem. "Wat hem onrustig maakt en hem aanjaagt is een
geheim, dat hem op het hart ligt."
"Een geheim?"
"Ziet gij, Dakerlia, hij is dezen nacht van Veurne wedergekeerd Toen ik
in den vroegen morgen, zonder u te wekken, dezen Steen verliet, om ten
onzent bevelen tot den huisdienst te gaan geven, vond ik mijnen broeder
reeds beneden met het hoofd in de handen en diep in gedachten verzonken.
Ik vroeg hem wat men in den Hoop te Veurne heeft verricht; maar hij gaf
mij afwijkende antwoorden. Ik ken hem, en het was mij gemakkelijk te
raden dat eene zeer gewichtige zaak hem bezighoudt ... Gij luistert
niet, Dakerlia; gij denkt weer aan droeve dingen ..."
"Ach, neen", zuchtte jonkver Wulf, "ik luister ... Welke zaak zou hem
bezighouden? Het is te vermoeden, Witta. De Hoop te Veurne heeft kennis
genomen van het edict op den balfaart. Misschien heeft men daar
besloten, zooals de kastelein Hacket het moest voorstellen, nederige
pogingen bij den graaf aan te wenden om het onrechtvaardig edict te doen
intrekken. Dit slaat Robrecht met spijt en droefheid; want zoo leidt men
de Kerels naar de eindelijke slavernij. Het is zijn gevoelen, en hij
heeft gelijk."
"Ik geloof dat gij u misgrijpt", wedervoer jonkver Sneloghe, "want toen
ik hem dezen morgen van den balfaart sprak en de Kerels beklaagde,
ontschoot eensklaps eene vonk van verontwaardiging zijnen oogen, en met
eenen spotlach op de lippen, riep hij uit: "De balfaart? Nooit, nooit!"
Hij bedwong zich even ras en ging morrend uit de kamer, alsof hij
onwillig iets van het groote geheim had laten ontsnappen ... Gij zwijgt,
Dakerlia. Begrijpt gij niet wat ik zeg? Immer dit treurig droomen!"
"Ik begrijp", antwoordde jonkver Wulf. "Ach, indien mijn goede vader nog
leefde! Hij wiens heldenmoed men roemde! Maar hij kan de vrijheid niet
meer verdedigen; hij ligt in het koude graf."
"Wees zeker, Dakerlia, het gaat oorlog worden."
"Misschien."
"Neen, twijfel er niet aan: mijn broeder heeft heden zijne beste
wapenrusting overzien, en ze op eenen wagen bedektelijk naar Ravenschoot
doen voeren. Dit beduidt toch wel iets, meent gij het niet?"
En zoo, waarschijnlijk haar eigen vermoeden overdrijvend, spande de
goede Witta alle mogelijke pogingen in om de gepeinzen harer vriendin
van den dood haars vaders af te wenden. Het gelukte haar slechts bij
poozen de aandacht van Dakerlia voor een oogenblik te vestigen, doch zij
hield niet op en zette met vindingrijken geest hare liefdetaak voort,
totdat het uur om ter rust te gaan was verschenen. Sedert het overlijden
van Segher Wulf, sliep zij in Dakerlia's woning, om hare arme vriendin
nimmer alleen aan hare treurnis overgeleverd te laten.
Zij ontstak eene kaars en zeide:
"Nu, Dakerlia, wij hebben lang genoeg gewaakt. De nachtrust versterkt
den mensch. Wij zullen boven nog wat bidden."
Maar nu werd de deur der kamer geopend, en Robrecht Sneloghe trad
binnen.
Hij ging tot zijne verloofde, drukte haar teederlijk de handen en sprak
eenige zoete troostende woorden tot haar.
Na eene wijl stilte zeide hij zeer ernstig:
"Dakerlia, en gij, mijne zuster, ik bid u, luistert met aandacht op wat
ik u ga melden. Morgen vroeg vertrek ik uit Brugge. Het is mogelijk dat
er vele dagen, dat er weken verloopen voordat gij mij wederziet."
"O, hemel, gij verlaat ons!" kreten de beide jonkvrouwen te gelijk, met
angstige verrassing.
"Blijft zonder de minste vrees", ging Kobrecht voort. "Ik heb alles
voorzien en geschikt, opdat geen gevaar in mijn afwezen u bedreige.