De Kerels van Vlaanderen - 03

Total number of words is 4447
Total number of unique words is 1387
47.4 of words are in the 2000 most common words
65.8 of words are in the 5000 most common words
73.3 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
By cocketoysen, by neckers, by maren
Ende by den _drollen_....
]


II

In het midden der stad Brugge stond eene sterke vesting, weleer als
wijkplaats tegen de invallen der wreede Noormannen gebouwd. Men noemde
ze den Burg.
Ten zuiden en ten westen was zij ongenaakbaar gemaakt door zeer breede
grachten; ten noorden en ten oosten was zij beschut door eenen hoogen
steenen wal, met gaanderijen, schietgaten en kanteelen.
Drie bruggen en vier poorten gaven toegang tot het wijde vierkante
binnenplein, waar rondom de aanzienlijkste gebouwen der stad zich
verhieven.
Trad men van den kant der Markt, over de Hofbrug, den Burg binnen, dan
zag men schuins voor zich 's Heeren hof, een schoon paleis, met eene
overwelfde bovengang, die men de Loove noemde, en waarbinnen de graaf
van Vlaanderen, als hij te Brugge zich bevond, zijn hof hield.
Ter rechterzijde verhief zich een even groot doch min prachtig huis, dat
men den Steen heete en waarin de kastelein van Brugge, dit is de
bevelhebber en bewaarder van den Burg, zijn verblijf had.
Daarnevens, met den achtergevel naar de Markt, stond het Gijselhuis, dat
tot gevangenis diende.
De vierde zijde, ten noorden van het plein, was geheel ingenomen door
geestelijke gebouwen, zijnde ten eerste de schoone kerk van St-Donaas,
welker hooge, vierkante toren omringd was met twee breede, gekanteelde
gaanderijen, opdat men ook van daar den vijand mocht bevechten, indien
de Burg eenen aanval af te weren had[16]; dan het klooster St-Donaas met
de huizen der kanunniken en de slaapsteden en eetzalen der broeders en
eindelijk het hof der proostdij, dat door Bertulf, proost van St-Donaas
en erfkanselier van Vlaanderen, werd bewoond.
Alhoewel deze geestelijke gebouwen binnen den algemeenen wal van den
Burg waren begrepen, omringde hen nog een bijzondere muur, zeer hoog en
sterk, met torentjes en kanteelen, zoodat, indien de Burg in de handen
der vijanden mocht vallen, de kerk, het klooster en de proostdij nog
lang wederstand konden bieden.
Tusschen de grootere gebouwen van den Burg zag men, in alle
tusschenruimten, er nog andere van mindere uitgestrektheid, die tot
voorraadstapels, wapenhuizen of stallingen waren bestemd.
De Burg was dus de zetel der openbare macht in Vlaanderen. Niet slechts
omdat hij het paleis van den vorst bevatte; maar bovenal omdat de proost
van St-Donaas en de kastelein van Brugge er hun verblijf hielden.
Trouwens, deze twee ambtenaren, staande de eene aan het hoofd der
geestelijke en de andere aan het hoofd der wereldlijke overheid,
opzichtens al de vrije Ambachten afhangende van Brugge, bezaten meer
onmiddellijken invloed op dit groot gedeelte van het Westelijk
Vlaanderen dan de vorst zelf. Hunne aanzienlijke grondbezittingen en hun
persoonlijke rijkdom vermeerderden dien invloed tot zooverre, dat de
ridders van de hofhouding des graven met nijdig oog zulke buitenmatige
macht aanschouwden, meest nog omdat deze, volgens hunne meening, eenen
ondraaglijken hoon voor allen waarlijk edelgeboren man daarstelde.
Inderdaad, Bertulf, de proost van St-Donaas, en zijn broeder Hacket, de
kastelein, waren Kerels, afkomstig uit het Veurne-Ambacht, waar zij
hunne grondbezittingen hadden.
Nog meer kerels genoten in Brugge door hunnen rijkdom eenen bijzonderen
invloed. Men noemde hen de Erembalds, omdat de voornaamste onder hen
afstamden van Erembald, den eersten Kerel die het ambt van kastelein
bekwam, en daardoor in 's lands bestuur boven andere ridders zich
verhief.
Hoe dit laatste geschiedde, is gemakkelijk te begrijpen. De leenheeren
of de zoogenaamde edellieden aanzagen allen arbeid en allen handel als
onteerend. Hunne eenige inkomsten bestonden in de lasten en schattingen
welke zij hunnen lijfeigenen of dienstbaren veldbewoner opdrongen, en in
de tollen van doorvaart die zij reizigers en kooplieden afpersten.
De vrije mannen van Kerlingaland aanschouwden daarentegen den arbeid als
eenen plicht en den landbouw en den koophandel als vereerend. De gansche
scheepvaart van Vlaanderen en de visscherij, tot de Engelsche kust,
waren in hunne handen. Ontbrak er graan in het land, zij gingen het
koopen tot in Denemarken, ja, tot in de Morgenlandsche zee.
Geen wonder dus, dat mettertijd de bedrijvigste en verstandigste dezer
Kerels groote rijkdommen hadden verzameld.
Toen nu de vorsten en voorname leenheeren, om zich gemakkelijk geld aan
te schaffen, hadden begonnen de ambachten, tollen en inkomsten, waarover
zij beschikten, om zoo te zeggen, aan den meestbiedende te verkoopen,
dan zullen zulke Kerels, zooals de genaamde Erembald, niet nagelaten
hebben deze gelegenheid te benuttigen om zich tot de eerste waardigheden
van den Staat te verheffen.
Dewijl zij deze waardigheden door zulken koop wettelijk en erfelijk
bezaten, konden zij daarvan niet worden beroofd, al mochten ook de
ridders, ja de graaf zelf, met geheime spijt de verheffing dezer
machtige Brugsche Kerels aanzien.
Eene meerdere reden nog om de leenheerschap tegen de Erembalds te
verbitteren was dat zij, als de erkende hoofden en beschermers der
Kerels van de vrije Ambachten, dezen immer tegen de heerschzuchtige
aanslagen der leenheeren verdedigden; maar daarom tevens durfde de
graaf, noch zijne hovelingen, openlijk tegen de Erembalds ingaan, want
zij wisten dat de Kerels der Ambachten met eede aan hen waren verbonden
en niet zouden nalaten het leed, hun aangedaan, bloedig te wreken.
Dien dag heerschte er zekere geheimzinnige onrust of nieuwsgierigheid op
den Burg. Men zag er niet alleen kanunniken, geestelijke broeders en
vele poorters in groepen en met de hoofden te zamen staan kouten; maar
aan de deur der proostdij hielden zich een aantal boden te paard, van
welke er nu en dan een met de hem vertrouwde brieven of bevelen den Burg
verliet. Van den graaf konden de bevelen niet uitgaan, want deze was met
duizenden Vlaamsche ridders ten oorlog getrokken, om onder het Fransche
vaandel in Aquitanië te gaan strijden.
De lieden, die op het plein stonden, poogden wel uit de ruiters te
vernemen welke tijding zij voerden, doch zij konden geen voldoende
antwoord bekomen, dewijl de boden den inhoud der brieven niet kenden.
Op dit oogenblik vertoonde zich onder de voornaamste poort van den Burg
een persoon die aller aandacht tot zich trok en eene zonderlinge
beweging onder de groepen der nieuwsgierige lieden deed ontstaan.
Het was een ridder, buitengewoon hoog van gestalte en sterk van leden.
Zooals hij daar met zwaren tred en met het hoofd fier opgeheven den Burg
opstapte, had hij het voorkomen van eenen reus. De genster, die uit
zijne groote zwarte oogen lichtte, moest den aanschouwers ontzag
inboezemen; want alhoewel men vermoedde dat hij de aangekomen tijding
moest kennen, durfde niemand hem het woord toesturen, ja, men trad terug
om hem eenen onbelemmerden doorgang te bieden[17].
Een vrij man en ridder moest hij zijn; want aan zijne zijde hing een
groot, krom zwaard. Op zijne kleeding, waarin de blauwe verf heerschte,
bemerkte men echter geene de minste pracht.
"Daar is Burchard Knap, de neef van onzen proost", murmelde een
geestelijken broeder.
"Is hij niet de zoon van Lambrecht van Rodenburg, den eigen broeder van
den proost?" vroeg de poorter.
"Ja, maar hij woont meest buiten, tusschen de Kerels. Wie hem zou durven
ondervragen zou wel te weten komen wat er gaande is."
"Wel, vraag gij het hem."
"Ik zal er mij wel van wachten. Die mher Burchard is de ongenaakste en
de gramstorigste man der wereld."
"Ja, en gij vreest dat hij met eenen slag zijner reusachtige vuist u zou
kunnen verpletten?"
"Spot er niet mede; het is zooals gij zegt. Zwijgt, daar nadert die
vervloekte bullekop!"
"Welnu, ik zal hem vragen wat nieuws er is", mompelde een oude
zwaardveger. "Hij komt dikwijls in mijnen winkel; hij kent mij en zal
minzaam mij antwoorden."
Inderdaad, hij ging den ridder te gemoet en stamelde, terwijl deze met
scherpen blik van uit de hoogte op hem nederzag:
"Mher Burchard, duid mijne stoutheid niet ten kwade. Welke tijding is er
toch gekomen?"
"Weet gij het?" vroeg de ridder met eene stem die uit eenen kelder
scheen op te klimmen.
"Neen, heer."
"Ik even min. Gij verveelt mij; ga uit mijnen weg!"
Hij deed door zijnen zuren blik den verbluften zwaardveger terugdeinzen
en richtte zich, zonder meer acht op de omstanders te geven, naar de
poort der proostdij.
Hij stapte onder eenen langen zuilengang door, duwde eene deur open en
trad in eene zaal waar een twaalftal ridders rondom eene tafel zaten,
bij welke een paar groote leuningstoelen ledig stonden, als wachtte men
hier op twee voorname personen.
"Welnu, wat is er ophanden?" vroeg Burchard, nadat hij den ridders eenen
korten groet had toegestuurd.
"De graaf is terug uit Aquitanië[18]", antwoordde hem Segher Wulf. "Het
Fransche leger is te Atrecht aangekomen. Onze ridders zullen nog daar
blijven; want de koning van Frankrijk vreest eenen aanval der Engelschen
uit Normandië; maar de graaf komt overmorgen te Brugge."
Eene uitdrukking van ongenoegen trok Burchards lippen te zamen.
"Waar is de proost?" vroeg hij.
"Hij is bezig met het schrijven van eenige bevelen; hij zal aanstonds
komen."
"En de kastelein?"
"Die is met hem."
Burchard zette zich zoo zwaar neder dat de eiken stoel onder hem
kraakte, als ginge hij breken.
"Het schijnt dat de komst van onzen graaf u niet verblijdt?" bemerkte
Segher Wulf.
"De komst van den graaf is mij onverschillig" mordde Burchard.
"Waarom ziet gij er zoo ontevreden uit?"
"De Isegrims komen met hem?"
"Natuurlijk."
"En zijn duivel Tancmar insgelijks."
"Altijd even grimmig, mher Burchard?" lachte Yorg Koevoet, een der
aanwezige ridders. "Wat vreest gij van de komst des graven? Toen hij ten
oorlog trekken zou heeft hij eenen algemeenen landsvrede doen uitroepen
en ons gelast in zijne afwezigheid over de openbare rust te waken.
Hebben wij deze zending niet trouw volbracht? Gij zelf, mher Burchard,
hebt gij niet toegestemd om uwen twist met den hofraadsheer Tancmar
opgeschorst te laten tot des graven terugkeer!"
"Ja, ja, tot mijne groote schande", antwoordde Burchard gramstorig.
"Tancmar had voor den oorlog mij een gedeelte mijner gronden ontnomen.
Ik heb het hem voorloopig laten behouden, om den landsvrede niet te
breken, zooals gij zegt, mher Yorg; maar wat gebeurt er nu? Tancmar is
in het leger met zijne beide zonen en heeft intusschen het beheer zijner
goederen toevertrouwd aan zijnen neef Rambold Tancmar. Weet gij wat deze
doet om mij te hoonen en uit te dagen? Hij zaait en oogst op mijnen
grond en bouwt er eene schuur op. Het is een ware diefstal ... en ik,
Burchard Knap, dien men eenen woestaard en eenen trotschaard noemt, ik
heb het tot nu toe kunnen verkroppen als een machteloos kind! De graaf
komt overmorgen in Brugge, zegt gij? Welnu, hij zal mij doen teruggeven
wat mijn eigendom is, of bij Thors hamer[19], ik verplet al wie het mij
nog durft betwisten!"
"Mher Tancmar beweert dat de graaf zelf hem dien grond heeft
geschonken", bemerkte Matfried Wegel.
"Maar mag de graaf het eigendom van eenen vrijen man onder zijne voeten
wegschenken?"
"De listige Tancmar heeft onzen graaf bedrogen en hem doen gelooven dat
die grond der kroon toebehoort."
"Ben ik dan een lijfeigene of een slaaf", bulderde Burchard.
"Kom, kom, onze heer graaf zal de zaak onderzoeken en u recht doen",
zeide Gerwijn Eekel.
"Karel van Denemarken?" vroeg Burchard met eenen grijns van misprijzen
op de lippen, "Is dit nu een vorst die Vlaanderen betaamt? Hij kruipt
voor den koning van Frankrijk; en deze zal hem zeker niet leeren hoe men
de rechten der vrije mannen van Kerlingaland eerbiedigen moet."
"Beschuldig onzen vorst Karel niet", bemerkte Segher Wulf. "Ware hij
niet slecht geraden, hij zou in alles rechtvaardigheid plegen; maar de
valsche Isegrims, die hem omringen...."
"Dit is juist de zaak", bevestigde Willem van Wervick. "De leenheeren,
die bloedvijanden der Kerels, drijven hem onverpoosd tot onrecht aan.
Men noemt ze Isegrims, dit is wolven, en zij verdienen het wel, zij, die
niets betrachten dan het vrije volk van Vlaanderen te verslinden. Meent
gij dat zij verzadigd zijn?"
"Dat geloove de duivel indien hij zich wil laten bedriegen!" riep
Burchard. "Gij zult het zien, heeren: zoohaast de Isegrims in het land
zijn zullen zij weder hunne kuiperijen beginnen om onzen Kerels den
balfaart, het juk der slavernij op den nek te drukken![20]"
"De graaf zal het beletten", zeide Matfried.
"De graaf?" schertste Burchard. "Die huichelaar? Hij heeft het zelf
gepoogd; de oorlog alleen...."
"Zwijg, zwijg, daar is de proost!" mompelden eenige stemmen.
Bertulf, de proost van St-Donaas, die nu met zijnen broeder Hacket, den
kastelein, in de kamer verscheen, was een man van meer dan zestig jaar,
met grijze haarkroon en een ernstig en eerbiedwekkend gelaat. Ondanks
zijnen ouderdom ging hij rechtop, en het geheel zijner statige
wezenstrekken ademde niet alleen wijsheid maar tevens een diep gevoel
van eigen waarde.
Hij droeg eenen zwarten tabbaard, die hem in wijde plooien tot op de
voeten daalde en rondom hals en schouders eenig wit bont, zoodat zijne
kleeding half geestelijk en half wereldlijk scheen. Inderdaad, ofschoon
eene hooge kerkelijke waardigheid bezettende, was hij evenwel geen
priester.
Na zijnen bloedverwanten en vrienden eenen stillen groet te hebben
toegestuurd, zette hij zich nevens den kastelein in eenen der groote
leunstoelen en zeide tot de aanwezigen:
"Heeren, ik heb u de tijding mede te deelen dat onze heer graaf
overmorgen te Brugge zal aankomen. Hij zal ditmaal nog niet in
Vlaanderen blijven; want hij moet terug naar het leger te Atrecht, waar
de koning van Frankrijk eenen aanval der Engelschen uit Normandië
verwacht. Hoe het zij, het betaamt dat wij onzen vorst, na zijne lange
afwezigheid, met de verschuldigde eerbewijzen onthalen. Ik heb u doen
roepen, heeren, om uwe hulp te vragen ten einde op den dag van 's
vorsten intrede een behoorlijk getal vrije lieden uit de Ambachten naar
de stad te doen komen. Gij zult begrijpen dat zulks noodig is om te
beletten dat onze vijanden bij den graaf de Kerels beschuldigen van
onverschilligheid of oneerbiedigheid jegens hem. Onze zaken staan nu op
eenen goeden voet. Wij zijn er in gelukt gedurende des vorsten
afwezigheid Kerlingaland in eene volstrekte rust te houden. De graaf
moet over ons voldaan zijn en wij hebben dus het recht te hopen dat hij
ons tegen de booze aanslagen der Isegrims zal beschermen."
"Ja, verwacht u daaraan!" gromde Burchard. "Hij is zelf de grootste
Isegrim...."
"Mijn neef heeft altijd iets onaangenaams voor onzen heer graaf in den
mond", zeide de proost berispende. "Het zijn persoonlijke redenen waarop
wij nu geene acht dienen te slaan.... Alzoo, heeren, gelieft brieven of
boden naar uwe burchten en hofsteden te zenden, met het verzoek dat men
van daar eenige lieden naar Brugge doe komen om bij de intrede des
vorsten tegenwoordig te zijn. Laat hen begrijpen dat het voor de Kerels
een plicht is, een vaderlandsche plicht, onzen heer graaf met eerbied en
blijdschap te verwelkomen."
De aanwezige ridders toonden zich bereid om aan dit verzoek te voldoen.
Dat de graaf waarlijk ten opzichte der Kerels gunstig gestemd was,
daaraan twijfelde de meerderheid sterk; maar zij wilden in deze
onzekerheid den Isegrims geenen schijn van reden geven om hen bij den
vorst van vijandschap tegen hem te betichten.
Burchard Knap alleen riep luid dat hij zulk onthaal vanwege de Kerels
als eene laffe kuiperij aanzag. Graaf Karel van Denemarken was, volgens
zijn gevoelen, een valschaard en een geboren vijand van alle recht en
alle vrijheid zijns volks.
Terwijl de proost met bitterheid de onvoorzichtige woorden van zijnen
neef laakte, als de zaak der Kerels ten hoogst schadelijk, werd de deur
geopend en een ridder, met den helm op het hoofd en het maliehemd aan
het lijf, trad onder het uitspreken eener luide groetenis in de zaal.
"Welkom, welkom, onze vriend Isaac Van Reninghe!" riepen de ridders, van
hunne zetels opstaande om hem de hand te drukken.
"Gij komt van het leger? Hoe is het in Aquitanië vergaan? Mher
Luitprand van Rousbrugge was erg gekwetst. Is hij genezen? Zijn er vele
Vlaamsche ridders gesneuveld? Wie heeft er zich het meest onderscheiden?
Wanneer komt ons leger terug?"
Dergelijke vragen werden hem van alle kanten toegestuurd; hij antwoordde
er met zekere verstrooidheid op en scheen haast te hebben om hen van
andere dingen te spreken. Nauwelijks kon hij met zijne vrienden eenige
korte groetenissen gewisseld hebben, of hij stapte naar de deur, sloot
ze toe en, tot de tafel terugkeerende, zeide hij:
"Heeren, ik ben vermoeid van de lange vaart en vraag u oorlof om te
zitten. Ik heb ernstige berichten u mede te deelen."
Hij nam eenen stoel; en toen hij zag dat de anderen hem hierin hadden
nagevolgd en hem nieuwsgierig aanzagen, sprak hij:
"Volgens hetgene ik onderwege van eenige vrienden heb vernomen, vleit
gij u hier met de hoop dat men het ontwerp om de Kerels van hunne
vrijheid te berooven heeft laten varen. Het doet mij leed uwe gerustheid
te moeten storen; maar gij bedriegt u. De Kerels zijn integendeel
bedreigd met eene nieuwe en ergere vervolging."
Een kreet van verrassing en gramschap ontsnapte den ridderen; Burchard
Knap stampte geweldig op den vloer en gromde eene vermaledijding, maar
de proost gebood hem de stilte en vroeg aan Isaac:
"Waarop, mher Van Reninghe, vestigt gij dit vermoeden? Zijn er
bewijzen?"
"Bewijzen?" was het antwoord. "De leenheeren, de Isegrims sedert wij uit
Aquitanië wederkeerden, beroemen zich openlijk dat zij de wapens niet
zullen nederleggen voordat de Kerels den balfaart op den nek hebben en
in eeuwige slavernij zijn gedompeld."
"Verstikke mij de nachtmare!" riep Burchard. "Indien wij door onze
lankmoedigheid...."
"Zwijg, mijn neef, laat mher Isaac ten minste voortgaan", onderbrak hem
de proost. "Wat heeft deze pocherij der Isegrims te beduiden? Wij zijn
er aan gewend. Waarom zou ze ons nu verwonderen als iets nieuws?"
"Het zijn de Isegrims niet meer alleen", hernam Isaac. "De koning van
Frankrijk en de voornaamste ridders, die hem omringen, moeten zich
sedert eenigen tijd met de zaak der Kerels bezighouden; want zij spreken
er van en beslissen den twist met de Walsche spreuk: _pas de terre sans
seigneur, geen grond zonder heer_".
"Bij Loki en zijne horens! wat is dit voor eene taal?" riep Burchard.
"Is elk vrij man niet meester van den grond die hem toebehoord? De
Fransche koning? Ha, ha, de Fransche koning bemoeit zich met onze zaken?
Niet genoeg dat men ons slaven wil maken, onze dwingeland zelf zou slaaf
zijn van eenen vreemden vorst! Het is om te barsten van schaamte!"
"In dit geval blijft ons niets anders te doen dan geheel Kerlingaland te
wapen te roepen", zeide Willem Van Wervick. "De schermzeis uit de
scheede getogen voordat het te laat zij!"
"Ja, en zonder toeven al de burchten afbranden, die onze vijanden, om
onze vrijheid te bedreigen, te midden der Ambachten hebben gebouwd!"
voegde Burchard er bij. "Ik heb omtrent Eerneghem, in de bosschen,
tweehonderd Houtkerels, echte Blauwvoeten, die snakken naar den strijd."
"Heeren, ik kan u niet genoeg de voorzichtigheid aanbevelen", zeide de
proost, "u bovenal, mijn oploopende neef Burchard! Ontijdig geweld redt
geene zaak, zelfs niet de rechtvaardigste. Houd u stil; blijf bedaard,
zooals het een redelijk man betaamt."
Een somber gegrol ratelde in Burchards keel. Hij zou zulke berisping van
geenen anderen man op aarde verdragen hebben; maar de proost, die als
hoofd der Erembalds recht had om hier te gebieden, gaf geene acht op
zijne spijt.
"Vrienden", ging hij voort, "ik beken dat de berichten, ons door mher
Isaac Van Reninghe aangebracht, in schijn, ten minste, van aard zijn om
u te kwetsen en te verbitteren; maar gelieft in te zien dat wij nooit
iets anders dan zulke grootspraak vanwege de Isegrims te verwachten
hebben."
"Ja, maar het is nu veel erger dan te voren", wedersprak hem Isaac. "Er
moet eene geheime reden tot den eensklaps aangegroeiden overmoed der
leenheeren bestaan. Kondet gij het hooren, vrienden, hoe onbeschaamd de
Isegrims hunnen haat tegen de Kerels lucht geven! Zij zingen zelfs, met
de hanaps in de hand, een spotlied tegen ons. Het is zeer lang en vol
hoon. Ik heb er slechts de volgende rijmen van kunnen onthouden:
Wij willen de Kerels doen greinsen,
Al dravende over het velt;
Het 's al kwaad dat si peinsen,
Ic weetse wel bestelt,
Men sal se slepen en hangen,
Haar baart is al te lanc;
Sine connens niet ontgangen;
Sine dogen niet sonder bedwanc."
Een storm van verontwaardigingskreten borst los.
"Zoo sla mij Thors hamer, indien ik den eersten Isegrim die slechts een
woord van dit lied in mijn bijwezen durft zingen het hoofd niet kloof!"
schreeuwde Burchard boven het gerucht uit.
"Klachten genoeg, daden moeten er zijn", zeide Willem Van Wervick. "Wat
blijft ons te doen? Het is gansch eenvoudig: ons in de Ambachten begeven
en alles tot den opstand bereiden."
"Ja, en onmiddellijk Willem Van Loo, den burggraaf van Yperen, tot graaf
van Vlaanderen uitroepen", viel Burchard woedend uit, "te wapen loopen
met dien wettigen erfgenaam onzer graven aan het hoofd en Karel van
Denemarken het land uitjagen!"
"Zijt gij daar alweder met die dwaze gedachte?" schertste de kastelein
Hacket. "Is het zoo dat men beraadslaagt over de hoogste belangen? Gij
maakt gerucht en tiert. Dit zijn geene redenen."
"Dwaze gedachte?" herhaalde Burchard. "Is Willem Van Loo niet de
kleinzoon en erfgenaam van den graaf Robrecht De Vries, door de mannen,
terwijl Karel van Denemarken dit slechts is door de vrouwen? Haddet gij,
mijne ooms, in den oorlog tusschen beiden, Karel niet geholpen, wij
zouden nu eenen vorst hebben met Kerlenbloed in de aderen; want de
moeder van Willem was eene Kerlinne[21]."
"En haddet gij en mher Isaac en velen uwer vrienden in den oorlog voor
de Kroon u onzijdig gehouden", wedervoer Hacket, "de Kerels zouden
waarschijnlijk nu de ongunst van den graaf niet te vreezen hebben."
"Ik verzoek u bedaard te blijven, heeren", zeide de proost. "Laat mij
mher Isaac Van Reninghe vragen of hij ons met eenige zekerheid kan
bevestigen dat graaf Karel dezelfde inzichten als de Isegrims jegens ons
heeft."
"In der waarheid, ik moet bekennen", antwoordde Isaac Van Reninghe,
"dat, welke moeite ik ook aanwendde, ik desaangaande niets heb kunnen
vernemen. Maar gij weet hoe ondoorgrondelijk onze graaf is; en
daarenboven, men mistrouwt mij omdat men vermoedt dat ik een vriend der
Erembalds ben."
"Welnu", bemerkte de proost met eene zegevierende uitdrukking, "ik,
integendeel, heb daarover rechtstreeksche berichten van iemand die meer
dan anderen het vertrouwen van onzen graaf bezit en hem nooit verlaat,
namelijk den ouden Frumold, wiens geloofbaarheid wel niemand uwer zal
betwisten. Deze heeft mij geschreven dat wij alle redenen hebben om te
gelooven dat men de Kerels voortaan aangaande hunne vrijheid niet meer
zal verontrusten; en hij raadt ons aan onzen heer graaf met betuigingen
van eerbied en verkleefdheid te onthalen en hem in zijne goede stemming
ten onzen opzichte te versterken. Het is onze plicht dezen wijzen raad
te volgen. De oorlog tegen onzen wettigen vorst, indien wij er toe
gedwongen worden zal, in alle geval, een groot ongeluk zijn, dat wij
behooren te ontwijken zoolang wij kunnen. Is dit niet het gevoelen der
meerderheid dezer vergadering?"
Velen der tegenwoordig zijnde ridders knikten met het hoofd of
antwoordden bevestigend.
"Laat ons dan tot een besluit komen, heeren", hernam de proost. "Mijn
tijd is kostelijk; ik verwacht den voorschepen van Brugge. Ziet hier
mijn gevoelen. Wij moeten ons bereiden om onzen heer graaf bij zijne
intrede met de meest mogelijke eerbewijzen te verwelkomen. Diegenen
onzer die niet gehouden zijn hem af te wachten, zullen hem te gemoet
rijden...."
"Ik den graaf te gemoet rijden?" kreet Burchard. "Mij door de Isegrims
uitdagend laten bekijken? Neen, neen, ik zou een ongeluk doen!"
"Daarom juist, mijn neef, omdat gij zoo oploopend zijt en u zelven niet
kunt bedwingen, wilde ik u verzoeken dien dag te Bethferkerke te
blijven[22]."
"Ha, vrees niet: men zal mij in Brugge niet zien!"
"Tot nu toe, heeren", ging de proost voort, "hebben wij geene redenen om
den graaf als een vijand der Kerels te beschouwen. Integendeel, ik durf
de overtuiging uitdrukken dat vorst Karel een edelmoedig hart heeft en
nooit ons recht zal te kort doen, indien slechte raadslieden hem niet
valschelijk tegen de Kerels aanhitsten. Wij zullen ons nu eerbiedig en
verkleefd jegens hem toonen en zelfs, indien het geval zich voordoet, de
hoonende houding der Isegrims over het hoofd zien, om geene reden van
ontevredenheid aan den vorst te geven. Ontstaat het kwaad dat gij
vreest, wij zullen onzen plicht doen en met goed en bloed de vrijheid
van Kerlingaland verdedigen; maar niemand toch zal ons kunnen
beschuldigen dat wij zelven de oorzaak der bloedige botsing waren.... In
deze omstandigheid, heeren, verheugt het mij ten hoogste u te kunnen
melden dat ik er gelukt ben het machtige huis van Rijkaard Van Woumen
door een huwelijk aan onzen stam te verbinden. Rijkaard en de zijnen
zijn machtig bij den graaf en hunne hulp is ons meer waard dan duizend
zwaarden."
"Zoo? heeft mehr Robrecht Sneloghe dan eindelijk toegestemd?" vroeg
Matfried Wegel. "Hij scheen van dit huwelijk niet te willen hooren."
"Inderdaad", bevestigde de proost, "hij heeft wel eenigen tegenstand
geboden; maar gij weet het, onder ons is er geen die met meer edelmoed
dan mijn neef Robrecht zich bereid toont tot zelfopoffering, zoohaast
hij iets kan doen ten goede van ons geslacht en van Kerlingaland. Het
was mij genoeg hem te doen begrijpen welke gelukkige gevolgen dit
huwelijk, zoowel voor de Erembalds in het bijzonder als voor de Kerels
in het algemeen, moest hebben, om hem de eervolle verbintenis te doen
aanvaarden."
"En is Rijkaard Van Woumen met dit huwelijk tevreden?"
"Zeer tevreden."
"Een der machtigste leenheeren zich verbinden met eenen Kerel!"
"Met den rijksten en machtigsten Kerel", verbeterde Bertulf. "Wie weet
niet dat mijn neef meer vrije gronden bezit dan mher Rijkaard
leengoederen?"
"Het is gelijk, heer proost, indien dit huwelijk voltrokken wordt zult
gij iets wonders gewrocht hebben dat, inderdaad, de Kerels sterk moet
maken tegen de kuiperijen der Isegrims."
"Maar Ghijselbrecht Tancmar stond insgelijks naar de hand van jonkver
Placida", bemerkte Yorg Koevoet. "Indien zijn oom, de hofraadsheer, met
den graaf terugkomt, zou hij dit huwelijk nog wel kunnen beletten."
"Onmogelijk", antwoordde Bertulf, "heden nog, dezen morgen zelfs, zal
Placida Van Woumen de beloftegift uit Robrechts handen ontvangen. Het is
daarom dat mijn neef zich niet hier met ons bevindt."
"God zij dank, dit is eene goede tijding!" juichten al de aanwezigen.
Burchard zelf glimlachte van tevredenheid en loofde uitbundig zijnen oom
over deze zegepraal.
De proost was bezig met hun uit te leggen, hoe dit huwelijk den Kerels
in eenmaal vele invloedrijke vrienden aan het hof des graven zelven
moest verschaffen en hoe hij hoopte daardoor beter dan door eenen
verderfelijken oorlog de rechten en de vrijheid van Kerlingaland te doen
eerbiedigen. Een dienaar opende zachtjes de deur en meldde hem dat de
voorschepen van Brugge verlangde hem te spreken.
Al de ridders stonden op. Zijne aanbeveling tot voorzichtigheid
herhalende, leidde de oude Bertulf hen tot aan de deur.
Hier zeide zijn broeder Hacket in stilte tot hem:
"Maar, proost, waarom verbergt gij den toestand der zaken? Onze
berichten zijn niet zoo geruststellend als gij het voorgeeft."
You have read 1 text from Dutch literature.
Next - De Kerels van Vlaanderen - 04
  • Parts
  • De Kerels van Vlaanderen - 01
    Total number of words is 4450
    Total number of unique words is 1528
    47.6 of words are in the 2000 most common words
    66.4 of words are in the 5000 most common words
    73.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 02
    Total number of words is 4457
    Total number of unique words is 1527
    48.9 of words are in the 2000 most common words
    65.2 of words are in the 5000 most common words
    72.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 03
    Total number of words is 4447
    Total number of unique words is 1387
    47.4 of words are in the 2000 most common words
    65.8 of words are in the 5000 most common words
    73.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 04
    Total number of words is 4433
    Total number of unique words is 1461
    48.8 of words are in the 2000 most common words
    66.8 of words are in the 5000 most common words
    75.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 05
    Total number of words is 4438
    Total number of unique words is 1311
    50.6 of words are in the 2000 most common words
    69.9 of words are in the 5000 most common words
    78.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 06
    Total number of words is 4426
    Total number of unique words is 1435
    49.0 of words are in the 2000 most common words
    66.8 of words are in the 5000 most common words
    74.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 07
    Total number of words is 4475
    Total number of unique words is 1394
    46.9 of words are in the 2000 most common words
    65.8 of words are in the 5000 most common words
    74.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 08
    Total number of words is 4493
    Total number of unique words is 1373
    50.0 of words are in the 2000 most common words
    67.3 of words are in the 5000 most common words
    76.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 09
    Total number of words is 4440
    Total number of unique words is 1282
    51.4 of words are in the 2000 most common words
    69.9 of words are in the 5000 most common words
    78.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 10
    Total number of words is 4452
    Total number of unique words is 1554
    44.1 of words are in the 2000 most common words
    62.3 of words are in the 5000 most common words
    70.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 11
    Total number of words is 4464
    Total number of unique words is 1476
    47.1 of words are in the 2000 most common words
    65.4 of words are in the 5000 most common words
    72.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 12
    Total number of words is 4485
    Total number of unique words is 1390
    48.1 of words are in the 2000 most common words
    64.4 of words are in the 5000 most common words
    73.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 13
    Total number of words is 4442
    Total number of unique words is 1396
    48.3 of words are in the 2000 most common words
    66.2 of words are in the 5000 most common words
    74.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 14
    Total number of words is 4494
    Total number of unique words is 1399
    48.2 of words are in the 2000 most common words
    66.0 of words are in the 5000 most common words
    74.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 15
    Total number of words is 4418
    Total number of unique words is 1334
    50.2 of words are in the 2000 most common words
    68.9 of words are in the 5000 most common words
    78.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 16
    Total number of words is 4402
    Total number of unique words is 1493
    42.6 of words are in the 2000 most common words
    60.4 of words are in the 5000 most common words
    68.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 17
    Total number of words is 4459
    Total number of unique words is 1395
    50.3 of words are in the 2000 most common words
    68.3 of words are in the 5000 most common words
    75.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 18
    Total number of words is 4502
    Total number of unique words is 1311
    52.0 of words are in the 2000 most common words
    68.5 of words are in the 5000 most common words
    77.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 19
    Total number of words is 4524
    Total number of unique words is 1444
    47.3 of words are in the 2000 most common words
    67.1 of words are in the 5000 most common words
    73.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 20
    Total number of words is 4439
    Total number of unique words is 1378
    48.5 of words are in the 2000 most common words
    65.3 of words are in the 5000 most common words
    74.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 21
    Total number of words is 4520
    Total number of unique words is 1387
    48.3 of words are in the 2000 most common words
    65.6 of words are in the 5000 most common words
    74.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 22
    Total number of words is 4491
    Total number of unique words is 1349
    49.3 of words are in the 2000 most common words
    66.7 of words are in the 5000 most common words
    75.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 23
    Total number of words is 4485
    Total number of unique words is 1427
    46.8 of words are in the 2000 most common words
    63.4 of words are in the 5000 most common words
    70.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 24
    Total number of words is 4477
    Total number of unique words is 1329
    49.7 of words are in the 2000 most common words
    67.7 of words are in the 5000 most common words
    75.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 25
    Total number of words is 4492
    Total number of unique words is 1372
    48.8 of words are in the 2000 most common words
    67.6 of words are in the 5000 most common words
    75.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 26
    Total number of words is 4463
    Total number of unique words is 1429
    48.6 of words are in the 2000 most common words
    66.3 of words are in the 5000 most common words
    75.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 27
    Total number of words is 4466
    Total number of unique words is 1448
    46.0 of words are in the 2000 most common words
    62.7 of words are in the 5000 most common words
    71.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 28
    Total number of words is 4445
    Total number of unique words is 1379
    47.4 of words are in the 2000 most common words
    66.1 of words are in the 5000 most common words
    74.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 29
    Total number of words is 4563
    Total number of unique words is 1320
    49.3 of words are in the 2000 most common words
    66.8 of words are in the 5000 most common words
    75.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 30
    Total number of words is 4490
    Total number of unique words is 1375
    49.6 of words are in the 2000 most common words
    68.3 of words are in the 5000 most common words
    76.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 31
    Total number of words is 4481
    Total number of unique words is 1440
    47.2 of words are in the 2000 most common words
    65.7 of words are in the 5000 most common words
    73.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 32
    Total number of words is 4492
    Total number of unique words is 1476
    46.2 of words are in the 2000 most common words
    64.1 of words are in the 5000 most common words
    72.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 33
    Total number of words is 4441
    Total number of unique words is 1413
    45.5 of words are in the 2000 most common words
    64.5 of words are in the 5000 most common words
    72.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 34
    Total number of words is 4476
    Total number of unique words is 1394
    47.5 of words are in the 2000 most common words
    67.8 of words are in the 5000 most common words
    75.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 35
    Total number of words is 4549
    Total number of unique words is 1370
    46.1 of words are in the 2000 most common words
    62.7 of words are in the 5000 most common words
    71.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 36
    Total number of words is 4452
    Total number of unique words is 1428
    48.0 of words are in the 2000 most common words
    67.6 of words are in the 5000 most common words
    75.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 37
    Total number of words is 4444
    Total number of unique words is 1319
    49.8 of words are in the 2000 most common words
    68.5 of words are in the 5000 most common words
    77.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • De Kerels van Vlaanderen - 38
    Total number of words is 3206
    Total number of unique words is 1273
    43.6 of words are in the 2000 most common words
    58.5 of words are in the 5000 most common words
    65.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.