De Kerels van Vlaanderen - 06

troosten. Robrecht, ik ben ongelukkig, diep ongelukkig O, mocht ik door
u vernemen dat alle hoop mij niet is ontnomen!"
"Wat wilt gij zeggen? Ik begrijp u niet", mompelde mher Sneloghe.
"Robrecht, wij zijn vrienden. Laat gij mij toe u iets te vragen?"
"Waarom niet? Spreek vrij, Disdir."
"Robrecht, Dakerlia is schoon, niet waar?"
"Welke vraag! Dit weet toch iedereen."
"Ik bemin haar uit al de kracht mijner ziel; zonder hare wederliefde kan
ik niet leven."
Mher Sneloghe zag hem verwonderd aan.
"En Dakerlia bemint u niet?" murmelde hij. "Het is pijnlijk inderdaad."
"Ha, zij zou zoo koel en zoo wreed niet voor mij blijven", kreet Disdir
Vos met eene nijdigheid welke hij poogde te bedwingen "maar, eilaas, zij
bemint iemand anders! Kent gij dien gelukkigen sterveling, Robrecht?"
"Kom, kom, mijn vriend Disdir", antwoordde mher Sneloghe, treurig
glimlachende, "waarom dus met linksche omwegen mij ondervragen? Wees
openhartig. Gij wilt zeggen dat ik bet beletsel ben tot uw geluk? Heeft
jonkver Dakerlia dit verklaard?"
"Ho, neen, maar ik meende het uit hare woorden te verstaan. Zij bemint u
wel zeker. Beken het mij, ik smeek u!"
"Wat daarvan zij, Disdir, het is haar geheim."
Eene zenuwtrekking schokte Disdirs leden, en een zucht ontsnapte hem.
"Dit behoefde ik u niet te vragen, Robrecht", zeide hij, "ik wist het
sedert lang. Het is eene andere vrees die mij als een venijnige worm aan
het harte knaagt. Indien gij, Robrecht, voor Dakerlia hetzelfde gevoel
koestert, ben ik veroordeeld tot levenslange hopeloosheid. Indien gij,
integendeel, haar niet bemint, dan zal ik hare koelheid jegens mij wel
overwinnen. Wees edelmoedig ik zal, indien gij het eischt, alle hoop
verzaken en mijne liefde voor jonkver Wulf in mijnen boezem versmachten;
maar zeg het mij oprecht: bemint gij Dakerlia, Robrecht?"
Zonder het zelf te weten, knikte mher Sneloghe met het hoofd.
Een somber gegrol van wanhoop ontsnapte Disdir; hij stak de hand in zijn
kleed en neep zich de borst ten bloede, terwijl een traan van afgunst of
van smart in zijne oogen blikkerde.
"Gij hebt mij niet begrepen, Disdir", zeide Robrecht, door medelijden
ontroerd.
"Aldus gij bemint haar niet?" kreet mher Vos.
"Ik heb haar inderdaad bemind ..."
"O, hemel! En nu?"
"Nu is die liefde door den plicht en door God zelf mij verboden Ik ga
trouwen-"
"Trouwen?"
"Met Placida Van Woumen. Ik kom van sher Rijkaards Steen. Jonkver
Placida heeft dezen morgen mijne beloftegift aanvaard. Binnen eene maand
zal ik haar echtgenoot zijn. Mijn oom de proost heeft dit huwelijk
bereid."
"Ha, dank, dank!" murmelde Disdir. "Gij ontlast mijn hart van een
versmachtend gewicht."
"Ik geloof inderdaad, Disdir, dat mijn huwelijk met jonkver Van Woumen
het u gemakkelijker zal maken de hand van Dakerlia te bekomen. Dit
gezegde kwetse u niet. Gij weet dat Dakerlia bijna van kindsbeen af met
mijne zuster Witta is opgevoed geworden. Geen wonder diensvolgens dat er
allengs een gevoel van wederzijdsche genegenheid in ons is ontstaan,
zonder dat wij het zelven wisten ..."
"Zonder dat gij het wist?" onderbrak Disdir met eenen glim van
blijdschap.
"Slechts dezen morgen, bij de aankondiging van mijn huwelijk ontsnapte
ons dit geheim."
"En gij hadt nooit te voren uwe liefde bekend?"
"Noch ik, noch zij. Geen woord had ooit deze geheime zucht onzer harten
verraden."
"Ach, bedriegt gij mij niet, Robrecht?"
"Wanneer heb ik iemand bedrogen? Ik ben niet verplicht u dit alles te
zeggen; maar ik gevoel te diep in mijnen eigen boezem wat gij moet
lijden. Daarom poog ik u te troosten."
"O, heb dank!" riep Disdir Vos, zijnen vriend de hand drukkende "Het is
als gaaft gij mij, met de verlorene hoop, een nieuw leven weder. Durfde
ik van uwe edelmoedige vriendschap eene weldaad afsmeeken ..."
"Spreek; wat mogelijk is zal ik gaarne doen."
"Indien gij bij jonkver Dakerlia eenige goede woorden ten mijnen
voordeele wildet spreken? Naar u zal zij luisteren-"
"Onmogelijk!" antwoordde Robrecht met eenen zucht, "Gij begrijpt het,
niet waar? Als eerlijk ridder moet ik mijne toekomende echtgenoote
eerbiedigen en mijnen plicht jegens haar vervullen Tusschen jonkver
Dakerlia en mij mogen geene betrekkingen meer bestaan. Kan ik haar naar
mijnen wensch geheel ontwijken, dan zal ik haar zelfs in vele maanden
niet meer zien."
"Gij hebt gelijk, ja, gij hebt groot gelijk!" juichte Disdir.
Na eene wijl vroeg hij, alsof hij eene overweging voortzette:
"En is uw huwelijk wel zeker vastgesteld? Er is niet meer op terug te
komen?"
"Onverbrekelijk vastgesteld, vermits jonkver Van Woumen daarop mijne
beloftegift heeft ontvangen."
"En gij verzaakt Dakerlia voor immer?"
"Uwe vragen zijn stout en indringend", antwoordde Robrecht met lichte
spijtigheid. "Ware ik nog vrij, dan zeker zou ik aan geen mensch ter
wereld de hand van Dakerlia afstaan. Nu even wel kost het mij niets u te
bevredigen door u te zeggen dat ik desaangaande alle hoop heb verzaakt.
Ik wensch uiterharte dat gij gelukket; geloof mij, ik zou Dakerlia
willen getrouwd zien."
Robrecht stond op en, de hand drukkende die hem werd toegereikt zeide
hij nog met eene uiterste goedheid:
"Nu, Disdir, heb moed. Ik zal mijne zuster aanraden in uw voordeel te
pleiten, als zij jonkver Wulf gaat bezoeken. Wat mij betreft, ik herhaal
het u, met Dakerlia wil nog mag ik voortaan spreken. Nu, vaarwel, en
blijf hopen."
Hij verwijderde zich tusschen de boomen. Disdir Vos zag hem achterna
met een zuren lach op de lippen.
"Hij heeft haar bemind! Hij bemint haar nog!" morde hij binnensmonds.
"En voor hem alleen klopt haar hart ... Wreede minnenijd, die mij den
boezem verscheurt!"
Robrecht verliet welhaast de Spiegelrei en trad in de Ridderstrate, ten
einde derwelke de gulden weerhaan boven den toren van zijn Steen hem in
de oogen blonk.
Al gaande overwoog hij eerst wat Disdir hem had gezegd, doch even ras
keerden zijne gedachten op zijn eigen lot en op het verlies van alle
levenshoop voor hem zelven. Weder werd hij treurig, bovenal toen hij
voorbij sher Wulfs Steen moest en het hoofd afkeerde om het gevaar te
voorkomen van Dakerlia's blik te ontmoeten.
Toen hij zijne woning had bereikt en in de zaal trad, vond hij zijne
zuster met de handen voor de oogen zitten. Hij zag dat hare borst hijgde
en glinsterende tranen van hare vingeren rolden.
"Mijne zuster, mijne goede Witta", vroeg hij, "hoe zijt gij zoo
bedroefd? Wat is de reden uwer smart?"
"Ach, Robrecht", kreet zij, "die arme ongelukkige Dakerlia!"
"Welnu? Dakerlia? Wat is haar geschied?" morde de jongeling verschrikt.
"Ik heb haar de pijnlijke boodschap gebracht. Zij heeft nog niets gedaan
dan weenen, zij gaat te werk als eene zinnelooze. Nu ligt zij te bed.
Haar vader is niet te huis; maar de kamermeid heeft in aller haast
gezonden om den geneesheer te halen. Zij meent dat men Dakerlia zal
moeten aderlaten. Ik ben weggevlucht bij de komst van den geneesheer.
Bloed, bloed van die arme Dakerlia? Ik stierve moest ik het zien!"
Een traan wilde in des jongelings oogen opwellen; maar hij bedwong dit
teeken zijner ontroering met geweld.
"Ach, het is wel wreed, het lot dat ons allen treft!" klaagde Witta. "Nu
zal Dakerlia nooit meer in onzen Steen mogen komen. Dit is de belooning
voor hare teedere vriendschap, voor hare liefde! Eilaas, ik bezwijk van
wanhoop bij het verlies mijner goede zuster!"
"Luister, Witta", sprak Robrecht op ernstigen toon. "Het huwelijk is een
band door God geheiligd en dien wij als Christenen verplicht zijn, tot
in den grond van ons hart te eerbiedigen. Ik ga trouwen, Placida Van
Woumen wordt mijne echtgenoote. Van dit oogenblik af mag ik aan Dakerlia
niet meer denken en gij, zuster, gij moogt haren naam voor mij niet meer
uitspreken. Begrijpt gij mij, Witta?"
"Ik begrijp u, broeder", was het treurig antwoord. "Pijnlijk is de
plicht, maar toch, gij hebt gelijk. Zwijgen zal ik. Eilaas, indien die
arme ... Bloed laten! Het is schromelijk!"
"Houd u sterk, Witta", zeide Robrecht met eene stemme die door den angst
was verdoofd. "Ga naar sher Wulfs Steen, verneem wat daar geschiedt,
opdat gij ten minste van de onrust wordet verlost. Ik ga op mijne kamer;
ik heb eenzaamheid noodig. Men store mij niet, ik smeek u, zuster lief."
De smart overwon hem plotseling; hij sloeg de handen voor de oogen en
verliet met haast de zaal.

VOETNOTEN:
[Voetnoot 25: Eenen moord kon men afkoopen van de erfgenamen of naaste
bloedverwanten des vermoorden, betalende eene zekere vergoeding, welke
men het _zoengeld_ noemde.]
[Voetnoot 26: Er bestaan van dien tijd nog vele oorkonden waarbij zekere
vrije personen zich de eene of andere abdij dienstbaar maken om hare
bescherming te genieten.]
[Voetnoot 27: Bij de Germaansche stammen moest men een grondeigendom
bezitten om stemrecht in de vergaderingen te hebben. Dit eigendom noemde
men eene _were_ en den bezitter eenen _weerman_.]
[Voetnoot 28: _Morgengave_ was de gift welke de bruidegom zijne bruid
moest schenken den morgen na zijn huwelijk; het was de eigenlijke
bruidschat.]
[Voetnoot 29: Zie aangaande de Vlaamsche strijdmacht, in het Fransche
leger: SUGER, _vie de Louis V, le gros,_ in de Coll. des mémoires rel. à
l'hist. de Fr., tome VIII, pag. 126.]


IV

Karel van Denemarken, komende van Atrecht, over Rijssel en Kortrijk, had
met zijn gevolg den nacht te Thourout doorgebracht, waar hem de
gastvrijheid in het machtige klooster van St-Pieter was aangeboden
geworden.
Vele Vlaamsche ridders, waaronder ook wel eenige Erembalds of voorname
Kerels van Brugge, waren hem hier komen vervoegen en hadden hem reeds
hunne hulde bewezen.
Wat dezen hem hadden gezegd aangaande de volstrekte rust die gedurende
zijne lange afwezigheid in het Westelijk Vlaanderen had geheerscht, was
hem eene bron van voldoening, en hij toonde zich zeer minzaam met
elkeen, zelfs jegens zulke Kerels die vroeger, in den oorlog voor de
kroon, zijnen medestrever Willem Van Loo hadden geholpen.
Dien dag nog zou hij te Brugge aankomen en, volgens de hem gebrachte
berichten, er met alle mogelijke pracht en onder de oprechtste en
warmste toejuichingen des volks worden onthaald. Daar hij innig wenschte
aan de Fransche ridders, die hem vergezelden, te kunnen toonen dat hij
in zijn graafschap hoog was geëerd en algemeen bemind, stemde de
zekerheid van zulk schitterend onthaal hem gunstig. Het was met
zichtbare teekens van welgemoedheid dat hij, na een hartelijk ontbijt,
te paard steeg, om aan het hoofd van zijn gevolg den weg naar Brugge in
te slaan.
De ridders en wapenlieden, die al te zamen eene tamelijk sterke bende
vormden, hielden zich uit eerbied op eenigen afstand achter den graaf.
Deze reed alleen aan het hoofd van den stoet met Willem, den jongsten
hertog van Normandië, welke ditzelfde jaar met eene zuster der koningin
van Frankrijk was getrouwd en, als gunsteling des konings, zeer werd
vereerd en ontzien.
Beide vorsten spraken vroolijk en vertrouwelijk van allerlei dingen;
maar het onthaal dat hem te Brugge was bereid, scheen graaf Karel meest
bezig te houden, want hij keerde er telkens op terug, wanneer zijn
gezel, door eenige bemerkingen over de landstreek, hem er af had geleid.
Langen tijd hadden zij op matigen stap tusschen dichte bosschen gereden,
en slechts van verre eenige lieden gezien; maar nu kwamen zij eensklaps
in eene vlakte van bebouwde velden waar, om zoo te zeggen, de wegenissen
van Aartrijke, Ruddervoorde, Wardamme en andere dorpen te zamen liepen.
Hier bemerkten zij dat de groote baan naar Brugge aan wederzijde bezet
was door eenen grooten toevloed van hoogstaltige mannen met lange
baarden[30], en bijna even hoogstaltige vrouwen.
De hertog van Normandië, toen zij meer genaderd waren, keek met eene
bijzondere aandacht en met nieuwsgierigheid naar deze lieden, die hem
voorkwamen als een vreemd en hem nog onbekend volk.
"Het zijn de Kerels waarvan men u reeds dikwijls heeft gesproken",
zeide de graaf.
"Ha, dit zijn nu Kerels!" murmelde Willem van Normandië. "Zij hebben
waarlijk het voorkomen van halve wilden met die leelijke baarden!"
In de kleeding dezer Kerels heerschte vooral de blauwe verf[31]; ook der
vrouwen optooi was geheel blauw, behalve dat hun lijnwaden kapmanteltje
bezaaid scheen met witte bloemstippen op donkerblauwen grond. Maar wat
aan de welhebbende Kerlinnen, nu zij hun feestgewaad hadden aangetogen,
het opmerkelijkste voorkwam, was de groote hoeveelheid goud en zilver
waarmede zij waren behangen: hoofd, hals, borst, ooren, handen
glinsterden bij hen met voorwerpen van kostelijk metaal. Ja, zelfs de
vele kinderen, die hen volgden, droegen insgelijks zulke kostbare
versiersels.
Elke Kerel voerde aan zijne zijde een krom zwaard, dat hij zijne
scarmsax of schermzeis noemde, en waarvan het gevest bij sommigen met
zilveren drijfwerk was opgeluisterd.
Toen de vorsten hen gingen naderen zwaaiden de Kerels en hunne vrouwen
hoeden en handen, en deden de lucht onder eenen machtigen welkomsgroet
hergalmen. Graaf Karel scheen gevoelig aan deze hartelijke uitdrukking
hunner hulde en groette meermalen met minzaamheid onder het
voorbijrijden.
"Maar het zijn boeren, niet waar?" vroeg de hertog van Normandië
verwonderd. "Waarom dan voeren zij zwaarden, als waren zij
edelgeborenen?"
"Ja, landbouwers zijn zij", antwoordde de graaf, "maar niet zooals men
dit in Frankrijk verstaat. Deze Kerels beweren van oude tijden af vrij
te zijn, evenals de beste ridder. Eenen Kerel zonder zwaard ontmoet men
nooit. Mijne voorgangers en ik zelf hebben vele pogingen aangewend om
het recht tot het dragen van wapens hun te ontnemen; maar dewijl zij
zeer manhaftig zijn en zij dit recht als een teeken hunner vrije
geboorte aanzien, zouden zij veeleer zich tot den laatste toe laten
dooden dan hun zwaard af te leggen."
"En is het waar, heer graaf, zooals uw hofraadsheer mij zeide, dat zij
weigeren u eenige schatting te betalen?"
"Inderdaad, het betalen eener schatting aanzien zij als het teeken der
dienstbaarheid; als vrije mannen willen zij zich daar niet aan
onderwerpen; maar wanneer ik hun verzoek mij eene hoeveelheid marken
zilvers te leveren, als hun deel in de kosten van 's lands bestuur of
van den oorlog, dan beraadslagen zij onder elkander daarover en schenken
mij de gevraagde hulp uit gelden die zij te zamen brengen en hunnen
Gildenschat noemen."
"En zij zouden kunnen weigeren?"
"Zeker, dewijl zij het aanschouwen als eene vrijwillige gift."
"Men zegt dat deze Kerels niemand gehoorzamen, noch u, heer graaf, noch
uwe ambtenaars, noch hunne leenheeren."
"Zij doen mij hulde als vorst en achten zich slechts verplicht mij in
geval van oorlog met wapenen te dienen. Heeren hebben zij niet. Zij
verwerpen allen invloed eener hoogere overheid in het bestuur hunner
zaken."
"Maar uwe kasteleins hebben dan volstrekt niets te gebieden?"
"De overheid mijner kasteleins strekt, in dit gedeelte van mijn
graafschap, niet verder dan het gebied der bemuurde steden. Daar benoem
ik de schepenen; maar de Kerels, in het veld en in de opene steden,
hebben hun land in zekere kringen verdeeld. Elke kring vormt een
rechtsgebied, dat zij een _Ambacht_[32] noemen, en de bewoners van zulk
Ambacht kiezen zelven, bij meerderheid van stemmen, hunne oversten en
hunne rechters. Zij leven waarlijk in eene bijna volledige
onafhankelijkheid van de kroon, en weigeren zelfs mij rekening te geven
van hetgeen zij aangaande het bestier hunner zaken beslissen of
verrichten."
"En gij kunt zulken toestand van zaken dulden, heer graaf?" riep Willem
van Normandië, met eene verontwaardiging welke hij niet geheel kon
bedwingen. "Mher Tancmar heeft gelijk, het is eene miskenning uwer
overheid en eene bloedige vernedering voor alle ridders die gedwongen
zijn zulke grove boeren als hunne gelijken te erkennen. In welk oord der
wereld vindt men nog zulke monsterachtige inrichting?"
"Ja, ja, ik denk er dikwijls aan", mompelde de graaf, "maar de Kerels
hebben een geschreven recht dat ik, bij mijne troonsbeklimming, heb
gezworen te eerbiedigen."
"Wat doet het? Is alles op aarde niet van natuur veranderlijk? En zou
een vorst gedwongen zijn te eerbiedigen wat schadelijk is voor zijn land
of wat inbreuk doet op zijne wettige overheid?"
"Het is eene zaak van tijd, heer hertog", antwoordde de graaf zeer
bedaard. "De wetten van het zoogenaamd Kerlingaland zal ik veranderd
krijgen; het is zelfs, ik beken het, een voornaam doel van mijn streven;
maar ik wil mijn gansche graafschap niet overdekken met bloed. De zaak
is moeielijker dan gij meent. Misschien zal ik door geduld en
voorzichtigheid meer bekomen dan door geweld."
"De koning, mijn broeder, heeft u de hulp van zijn leger aangeboden. Men
kon dit trotsche gebroed in weinige dagen verpletten en voor altoos
terugwerpen in de dienstbaarheid, waar het nooit hadde mogen uit
opstaan."
"Dit is de groote vraag", mompelde graaf Karel in zich zelven. "Zijn de
Kerels van Vlaanderen wel ooit dienstbaar geweest?"
"Maar wat slag van volk is dit dan, en van waar zijn ze hier te lande
gekomen?"
"Daarover zou de oude Littra, een geleerd kanunnik van St-Donaas te
Brugge, u beter dan ik bescheid kunnen geven," antwoordde de graaf. "Hij
weet uit de oude kronieken wat er in vroegere eeuwen is geschied.
Volgens hem wonen de Kerels reeds van den tijd der Romeinen in
Vlaanderen, en zijn hetzelfde volk als de Angelsaksen, die eertijds
onder hunne aanleiders Hengist en Horsa het Britsche eiland, dat is
Engeland, veroverden."
"In uw graafschap vindt men dus volkeren van verschillig geslacht?"
"Toch niet, heer hertog: al de bewoners van Vlaanderen zijn van
Germaanschen oorsprong; en is er eenig plaatselijk verschil in hunne
spraak, zij hebben toch eene gemeene taal, welke zij Dietsch noemen en
die in al de landen langs de zee wordt gebezigd, van Denemarken af tot
op de grenzen van uw hertogdom Normandië."
"Dus zouden de Kerels van hetzelfde volk zijn als de Saksische bewoners
van Engeland?"
"Het moet zijn, hertog; want de taal, de zeden en de wetten der Kerels
hebben nog eene opmerkelijke gelijkenis met hetgeen men desaangaande in
Engeland vindt."
"Maar zijn ze dan nog zoo machtig en talrijk dat gij vreest ze tot
onderwerping te dwingen, heer graaf?"
"Machtig, ja, in zeker opzicht, vooral door hunne onverschrokkenheid en
den rijkdom van sommige geslachten. Vroeger waren het al Kerels, die
gansch het Westelijk Vlaanderen bewoonden, van de stad Boulogne af tot
Kortrijk, en zoo naar de Zeeuwsche eilanden op tot over de kust van
Holland en Friesland. Door verloop des tijds hebben vele streken reeds
zich aan de algemeene wetten van het Frankische rijk onderworpen, en
dezen noemen zelfs zich geene Kerels meer; maar de bewoners der
Vlaamsche zeekust, tot voorbij Yperen, Thourout en Brugge, hebben hunne
oorspronkelijke zeden en wetten met hardnekkigheid verdedigd en ze tot
nu toe behouden, ondanks de onophoudende pogingen van vorsten en
ridders."
"En zijn er geene edelen onder hen?"
"Neen; maar, zooals ik u zeide, hertog, onder hen heeft men zekere
voorname lieden die eenen grooten invloed op de menigte uitoefenen. Zoo
hebben wij in Brugge een Kerlengeslacht dat uitnemend rijk en machtig
is, en welks leden men de Erembalds noemt. Deze zijn zeer hoog geacht en
zoo invloedrijk, dat het waarlijk, zooals gij ten onrechte meent, een
hoon voor mij en voor mijne edelen is, door hen eene overheid te zien
uitoefenen die mij en mijnen ridders wordt ontzegd."
"Maar die schreeuwende schennis uwer kroon kan niet voortduren, heer
graaf!" kreet Willem van Normandië. "De gansche ridderschap zal u
betichten van zwakheid!"
"Ik herhaal het u", zeide de graaf, het hoofd schuddende, "die toestand
zal veranderen; maar ik moet tijd en gelegenheid afwachten om dit doel
te kunnen bereiken zonder groote bloedstorting. Ik wil mijne kroon aan
dit gevaarlijk spel niet wagen. Wat mij tot geduld aandrijft is de goede
wil dien sedert eenigen tijd de Kerels mij betoonen; ik heb de hoop dat
ik, zonder geweld, hen zal kunnen doen toestemmen in het vrijwillig
overeenbrengen hunner wetten met de algemeene wetten van Vlaanderen. De
Kerels, ziet gij, heer hertog, zijn de beste en nijverigste landbouwers,
werklieden, koophandelaars en zeevaarders die men vinden kan. Een oorlog
tegen hen zou voor langen tijd de openbare welvaart in Vlaanderen
vernietigen."
"Maar, heer graaf!" bemerkte Willem van Normandië verwonderd, "gij
spreekt zoo welwillend van deze Kerels! Uw hofraadsheer Tancmar
schilderde ze mij af als een verachtelijk ras van grove dorpers, van
moordenaars en dieven."
"Mijn hofraadsheer overdrijft. Hij haat de Kerels onzeglijk. Het
schijnt, dat het eene oude veete van zijn geslacht tegen het geslacht
der Erembalds is."
"Toch niet, heer graaf, gij misgrijpt u daarover", wedervoer Willem;
"mher Tancmar verfoeit de Kerels met recht, omdat zij uwe overheid
miskennen. Wat gij zijnen haat noemt, is niet anders dan de
verontwaardiging hem ingeboezemd door zijne eindelooze verkleefdheid aan
zijnen vorst."
"Inderdaad, Tancmar is mij zeer verkleefd, en ik ben hem er dankbaar
voor; maar ik wil mij door zijnen raad tot geene onvoorzichtigheid laten
drijven. Niet alles, wat hij over de Kerels zegt, is gegrond."
Willem van Normandië wenkte den hofraadsheer Tancmar. Deze bracht zijn
paard nevens de vorsten.
"Het schijnt, mher Tancmar", zeide hij, "dat gij de Kerels bij mij hebt
gelasterd, of ten minste hunne ondeugden zeer hebt overdreven. Uw heer
graaf meent dat een bijzonder gevoel van haat u verblindt."
"Geliefde mijn heer graaf het mij toe te laten", antwoordde de
hofraadsheer op eerbiedvollen toon, "dan zou ik durven beweren dat zijne
al te groote goedhartigheid hem verblindt. De Kerels zijn godvergetene,
woeste, schaamtelooze lieden, die de overheid van onzen vorst met
schuldige trotschheid miskennen en verachten. Ik wil het bewijzen ..."
"Nu, nu, raadsheer, laat die bewijzen achter; wij kennen ze sedert
lang", morde de vorst met zichtbare ontevredenheid. "Het lust mij heden
niet den bedroevenden kant der dingen te zien. Doe mij het vermaak voor
alsnu daarvan te zwijgen."
"Naar uw believen, heer graaf", murmelde Tancmar, het hoofd buigende,
terwijl hij den toom van zijn paard spande en daardoor het dier dwong
achteruit te blijven.
Op dit oogenblik kwam een ridder van den kant van Brugge gereden en deze
meende de vorsten, onder het uitspreken eener eerbiedvolle groetenis,
voorbij te gaan om de ridders van het gevolg te vervoegen; maar graaf
Karel reikte hem glimlachend de hand toe, vraagde hem minzaam hoe het
hem ging, en liet hem niet doorrijden dan na met hem eenige vriendelijke
woorden te hebben gewisseld.
"Een schoon jonkman, een zeer hoofsch ridder", bemerkte Willem van
Normandië.
"Hij is een Kerel", zeide de graaf.
"Een Kerel? Onmogelijk!"
"Ja, een Erembald van Brugge; zijn naam is Robrecht Sneloghe. Zijn
vader, zaliger gedachtenis, was kastelein van Brugge en mijn bijzondere
vriend en wapenmakker, van voor den tijd dat ik tot het graafschap werd
verheven. Ik draag daarom dezen jongen ridder zekere genegenheid toe.
Men zou het niet vermoeden, heer hertog, maar deze Kerel is misschien
wel de rijkste man van geheel mijn graafschap."
Zoo over de Kerels koutende, vervorderden de beide vorsten hunnen weg.
Zij waren Zedelghem voorbij en zouden in min dan een uur de stad Brugge
bereiken ...
Zeer lang reeds, ja van in den vroegen morgen zelfs, werden zij
afgewacht door de bevolking van Brugge en der omstreken, die vroolijk en
luidruchtig over de Markt krielde waar de graaf met plechtigheid en met
vreugdebewijzen zou worden onthaald. Bovenal verdrong zich de menigte
rondom eene houten stelling die men te midden van het plein had
opgetimmerd.
Vele werklieden waren nog druk bezig aan de laatste versiering van
dezen hoogen vloer, waarop de graaf van Vlaanderen de hulde zijner
leenmannen en der stadsbestuurders zou ontvangen. Men bracht kostelijke
zetels uit den Burg, men spreidde bonte tapijten uit, men hechtte
kleurige baanders en vlaggen aan hooge stijlen.
De gevels der huizen rondom de Markt waren overdekt met groene twijgen
en met bloemen; uit vele vensters hingen roode lakens; zelfs hadden
sommige poorters voor hunne deuren looverrijke boomkens geplant en
daaraan schilden gehangen waarop de letter K, de vorstelijke kroon en de
leeuw van Vlaanderen ter eere van graaf Karel zeer dikwijls waren
herhaald.
Boven elken ridderlijken Steen, op de torenspits of op het dak, waaide
een standaard met de wapenteekens van den bewoner.
Om al deze toebereidselen van naderbij te kunnen zien, vlotte het volk
van de eene zijde der Markt naar de andere. Er heerschte voortdurend een
dof gerucht als het gebruis eener verre zee, slechts nu en dan
onderbroken door eenige luidruchtige vreugdekreten. Op aller gelaat
blonk een heldere lach, en het was zichtbaar dat de plechtige terugkomst
des graven met blijdschap werd afgewacht.
De rondstroomende menigte bestond grootendeels uit Brugsche poorters,
reeds uit de verte herkennelijk aan de zwarte of bruine verf hunner
kleederen, welke op alle boorden omzet waren met donker pelswerk. Zij
droegen het haar kort, en hun baard was geheel geschoren. Door deze
beide laatste omstandigheden onderscheidden zij zich terzelfder tijd van
de leenheeren of edelen, wier haar in lokken op de schouders daalde, en
van de Kerels uit de Ambachten, die hunne baarden lieten groeien.
Vele lijfeigenen of dienaars, zeer armelijk in ongebleekt linnen
gekleed, liepen met houten schoenen of blootsvoets. Zij hielden zich
meest stil en ingetogen bij en rondom de St-Christoffelskapelle.
De Kerels uit de naaste Ambachten hadden de uitnoodiging hunner Brugsche
beschermers in groot getal beantwoord; zij stonden in groepen verspreid
met hunne vrouwen en kinderen, en men kon ze van zeer verre herkennen
aan hunne blauwe kleeding en hunne kromme zwaarden.
Op eenige stappen van de houten stelling stond een Kerel die, alhoewel
niet bijzonder groot, om de sterkte zijner leden vele poorters
verwonderd deed opkijken. De dikke baard die hem op de borst hing begon
reeds te vergrijzen; zijn aangezicht was getaand en rimpelig als van
iemand die in zijn leven veel en zwaar heeft gewerkt.
Op elk zijner breede schouders zat een jongsken van zeven of acht jaar.
Hij had zijne kinderen dus opgeheven om hun toe te laten over de hoofden
der omstanders te zien wat de arbeiders op den verheven vloer doende
waren. Onderwijl koutte hij met zijne vrouw, die nevens hem zich hield.
"Maar Arnulf", bemerkte zij op dit oogenblik, "de graaf laat zich
zoolang wachten; zijt gij zeker dat hij voor den middag nog zal komen?"
"Gansch zeker, Strena", was het antwoord. "Gij hebt wel gezien dat de
proost en de kanunniken van St-Donaas, met de ridders en met schepenen
van Brugge, door de Steenstraat hem zijn te gemoet gegaan?"
"Het is meer dan een uur geleden, Arnulf. Moeten zij nog van zooverre
terugkeeren, dan zullen zij ongetwijfeld tot den middag en langer
uitblijven."
"Neen, gij bedriegt u, Strena: zij bevinden zich allen wachtend op het
Zand. Gij weet wel, het groote onbebouwde plein, even buiten de poort
die naar Thourout leidt? Van daar zullen zij al te zamen den graaf tot
op deze stelling geleiden."
"Laat ons dan naar het Zand gaan", zeide de vrouw. "De kinderen zouden
zoo het gezicht van gansch de feestelijkheid kunnen genieten."
"Integendeel, Strena, op zulke wijze zouden zij de bijzonderste
plechtigheid missen. Het Zand krielt waarschijnlijk van volk. Wanneer de
graaf nu de stad binnenrijdt, zullen al deze menschen hem willen volgen.
De Steenstraat is niet breed; er zullen vele paarden zijn. In dit
gedrang met kleine kinderen zich begeven ..."