De Kerels van Vlaanderen - 37

"Kon Kerlingaland slechts zijnen heldenmoed betoonen en dan bezwijken
... Maar, wat mher Sneloghe betreft, jonkvrouw, hebt gij alle redenen om
te hopen. Hij zal ongetwijfeld voor het gerechtshof der ridders zijne
onschuld bewijzen, en de koning, door de smeekingen der poorters tot
mildheid gestemd, zal hem genade schenken. Wie kan het weten? Misschien
zult gij nog met Sneloghe vreedzame en gelukkige dagen slijten ...
Vaarwel, jonkver Wulf; verneem ik iets gewichtigs, ik zal pogen een
oogenblik te vinden om het u te komen zeggen."
Onder het uitspreken der vurigste dankbetuigingen vergezelde Dakerlia
hem tot bij de deur.
Toen deze weder gesloten was, bleef de maagd langen tijd te midden van
den kerker staan, en overwoog wat de gevangenbewaarder haar had gezegd.
Zij kwam door hare gepeinzen tot het besluit dat er inderdaad nog veel
hoop op eenen gunstigen uitslag bestond; haar gemoed was verlicht.
Zij ging tot de tafel, schonk de melk in eene kleine kom en begon van
het brood te eten ...
Daar hoorde zij weder den sleutel in de deur steken. Zij stond met
blijdschap op en trad eenige stappen vooruit, in de verwachting dat
Reinbert terugkeerde, om haar eenig belangrijk nieuws van Robrecht te
brengen.
Toen de deur werd geopend, ontsnapte haar een kreet van verschriktheid,
en zij deinsde met eene uitdrukking van afkeer terug naar de tafel, waar
zij zich op den stoel liet nederzakken.
Disdir Vos stond voor haar.
Op een teeken van hem ging de gevangenbewaarder uit den kerker.
Haar met eenen bitteren grimlach in de oogen starende, zeide Disdir Vos:
"Ik kom tot u uit edelmoed, uit medelijden; en gij, Dakerlia, ik zie het
wel, gij haat hem altijd even vurig, den mensch, die, door loutere
liefde tot u vervoerd, zich in gevaar bracht zijn leven en zijne eer te
verliezen."
"Verrader, verkooper van Kerlingaland!" morde de maagd. "Voltrek uw
verfoeilijk werk: doe hem sterven, den Kerel, wiens edelheid, wiens
trouw aan land en vrijheid uwe lage ziel moeten beschamen!"
"Het is hij, het is Robrecht, niet waar", wedervoer Disdir Vos met
spottende koelheid, "die mij dus bij u heeft beschuldigd? Niets kon
Kerlingaland van den val behoeden. De ware oorzaak dezer ramp is de
langwijligheid, de lijdzame traagheid van den proost Bertulf, van den
kastelein Hacket, van Robrecht Sneloghe en van alwie met hem den Kerels
hebben belet tegen de Isegrims en tegen den graaf het geweld der wapenen
in te roepen, toen het nog tijd was."
"Valsch, valsch!" kreet Dakerlia verontwaardigd. "De ware oorzaak is de
moord van graaf Karel, afschuwelijke misdaad, waartoe gij, door uwen
raad, hebt geholpen, en die ons God en de gansche wereld tot vijanden
heeft gemaakt!"
"Ik ben niet gekomen om daarover te twisten", zeide Disdir, zich op
eenen stoel nederzettende. "Mijn tijd is kort; hoor met aandacht,
jonkver Wulf, wat ik u te melden heb ... De ridders, door den koning
benoemd om mher Sneloghe en zijne gezellen te vonnissen, gaan in de
Loove vergaderen. Het is slechts veinzerij, om in schijn ten minste te
voldoen aan de voorwaarde door de Kerels op hunne overgaaf gesteld. Men
zal zelfs zich niet gewaardigen de Kerels te onderhooren. Allen zullen
worden veroordeeld tot den schrikkelijksten marteldood. Gij schijnt mij
niet te gelooven?"
"Ware het zoo, welnu, zij zouden sterven zonder beven!" antwoordde
Dakerlia. "Maar zulk vonnis is niet zeker; gij zoudt nog kunnen bedrogen
worden in uwen onverbiddelijken haat. Indien de koning van Frankrijk
genade wil schenken aan Robrecht?"
"De koning van Frankrijk?"
"Ja, de koning."
"Aldus, men heeft u hier veropenbaard wat er in de Loove geschiedt?"
mompelde Disdir Vos, het hoofd schuddende. "Gij streelt u met eene
ijdele hoop, Dakerlia. Wel schijnt de koning geneigd om toe te geven aan
de smeekingen der schepenen; maar de veldheer, Gervaas Van Praet, in
naam van al ds Vlaamsche ridders, eischt den dood van mher Sneloghe, en
de koning zelf heeft betuigd dat hij zonder hunne toestemming geenen
enkelen Kerel het leven zal laten behouden. Hij is daartoe door zijnen
eigen eed verbonden. Robrecht zal dus sterven in de wreedste
martelpijnen, en zijn lijk zal onder de voeten der wapenknechten worden
vertreden ..."
"Mijn God, mijn God, zulk akelig lijden, zulke vernedering in den dood!"
kreet de maagd terugschrikkende. "Ach, kan niets, niets het gruwelijk
noodlot dan verbidden?"
"Ja, Dakerlia, gij alleen op aarde kunt Robrecht nog het leven redden."
"Ik, o hemel!"
"Hem redden en hem de vrijheid terugschenken."
"Eilaas, gij bedriegt mij door eene valsche hoop; gij wilt mij
verrassen!" zuchtte de maagd, terwijl zij, gansch ontmoedigd, het hoofd
op de borst liet vallen.
"Ziet gij, Dakerlia", sprak Disdir Vos, "ik heb den veldheer Gervaas Van
Praet groote diensten bewezen. Hij is mij nog daarvoor eene uitstekende
belooning schuldig. Vraag ik van hem, als kwijtschelding zijner belofte
jegens mij, levensgenade voor mher Sneloghe, dan zal hij zonder twijfel
mij mijne bede toestaan en den koning de goedwilligheid jegens Robrecht
aanraden. Zoudt gij mij dankbaar zijn, indien ik, alle andere gunsten
verzakende, de verlossing van Robrecht Sneloghe als het eenige loon
mijner zelfopoffering eischte?"
Dakerlia stond op en trad eenen stap vooruit; zij zag Disdir aan met
eenen smeekenden glimlach, die vriendschap of erkentenis scheen te
ademen.
Hij, door dien eersten straal van mogelijke genegenheid tot hem verrast
en ontroerd, greep Dakerlia's hand; maar als hadde deze aanraking haar
door een gevoel van afschuw tot bewustheid van haren toestand
teruggeroepen, de jonkvrouw ontrukte hem sidderend hare hand.
"Gij blijft onverbiddelijk voor mij!" gromde Disdir gekwetst. "Het zij
dan zoo, vergiet gij zelve het bloed van Robrecht uit haat tegen mij. Ik
vertrek en ga het woord uitspreken dat hem een doodvonnis moet zijn. Nog
een uur en zijn trillend lijk zal op het Zand, verminkt en verpletterd,
door de wapenknechten met voeten worden getreden ..."
Hij meende den kerker te verlaten; maar Dakerlia liep tot hem en
weerhield hem, terwijl zij bevend kermde:
"Disdir, Disdir, ach, wees barmhartig! Genade, genade voor hem!"
"Genade voor hem?" morde mher Vos, zich omkeerende. "Gij alleen,
Dakerlia, kunt hem het leven nog redden; een enkel woord van u is
daartoe genoeg."
"Een enkel woord? Welk woord?" stamelde de maagd met angstig
vooruitzicht.
"Zeg, dat gij na het vertrek van Robrecht,--want indien men hem het
leven spaart, zal hij zeker gebannen worden,--zeg, dat gij toestemt mij
tot echtgenoot te aanvaarden."
Een doffe schreeuw van afgrijzen ontsprong uit Dakerlia's benauwde
borst, en zij deinsde wankelend naar de tafel, waar zij met de hand
eenen steun zocht.
"Ik eisch niet", ging Disdir voort, "dat dit huwelijk in de eerste
maand voltrokken worde. Ik wil u den tijd gunnen om u aan de gedachte
van dit nieuw lot te gewennen. Beloof mij slechts op dit oogenblik, dat
gij aan uwe liefde voor mher Sneloghe verzaakt en laat mij de hoop dat
ik u ten altaar zal mogen leiden, zoohaast de herinnering aan uwe
tegenwoordige beproevingen genoeg zal verzwakt zijn, om in uw hart
plaats voor een ander gevoel te maken. Gij ziet het, ik ben toegevend
tot het uiterste; maar langer kan ik in dezen kerker niet blijven. Neem
een besluit: van dit opperst ja of neen hangt het leven van Robrecht af.
Zult gij mijne vrouw worden of niet?"
Dakerlia staarde hem aan met eenen zuren spotlach en met oogen die
eensklaps van heldhaftige trotschheid blonken.
"Gij antwoordt niet?" vroeg bij. "Gij veroordeelt dus Robrecht tot den
schandelijksten marteldood?"
"Uwe vrouw?" antwoordde de maagd. "Ik, Dakerlia Wulf, ik, eene Kerlinne,
uwe vrouw? Nooit, nooit! Doe ons allen sterven. God zal mij daarboven
met Robrecht, mijnen bruidegom, voor eeuwig vereenigen. Ha, gij meent
mij vatbaar voor vrees? Neen, neen, onze onplooibare standvastigheid tot
op het kapblok zal onze vijanden nog verbazen en de verraders van
Kerlingaland beschamen!"
"Gij bedriegt u in uwe zinnelooze hoop, jonkvrouw", schertste Disdir,
wiens hart met woede en spijt was vervuld. "Men heeft mij reeds uwe
genade toegestaan; noch gij noch de andere gevangene Kerlinnen zult
sterven. Gij moet leven, leven om mijne vrouw te worden!"
"Nooit, nooit!"
"Gij blijft in mijne macht; worstel zooveel gij wilt tegen een
onvermijdelijk noodlot, gij zult het onderstaan, met goeden wil of tegen
dank, ik heb het gezworen en ik herhaal u dien eed. Vaarwel, Dakerlia;
het bloed van mher Sneloghe valle terug op haar die weigert hem door een
enkel goed woord te redden. Ziet gij mij hier terug, het zal zijn om u
den dood van Robrecht aan te kondigen."
Hij stapte uit den kerker, en zelfs toen de deur was gesloten, hoorde
hij nog het woord "nooit! nooit!" hem achternaklinken.
Eene uitdrukking van haat en gramschap deed zijne scherpe lippen beven
en, terwijl hij over het plein van den burg stapte, mompelde hij sombere
bedreigingen tegen Robrecht en zelfs tegen Dakerlia.
Voor de poort der Loove trok Disdir Vos zijn zwaard en meende zich als
overste aan het hoofd van een gedeelte der wacht te stellen; maar zijn
plaatsvervanger zeide hem dat het gerechtshof reeds sedert eenigen tijd
was vergaderd en de koning zelf daar zooeven mher Gerhard Van Audenaarde
met eenige wapenknechten had gezonden om den gevangen Robrecht Sneloghe
voor de rechtbank te brengen.
Deze tijding bekommerde Disdir. Zou men de Kerels onderhooren? Was de
koning voornemens Robrecht genade te schenken en hoopte hij, in de
woorden van den jongen ridder het middel te vinden om aan de smeekingen
der poorters toe te geven? In alle geval, er moest in de besluiten der
ridders eene verandering gekomen zijn. Indien men Robrecht Sneloghe ging
sparen!
Disdir stak zijn zwaard in, gaf het bevel aan zijnen plaatsvervanger
over en trad binnen de Loove.
In de groote zaal, waar het gerechtshof zetelde, was een gedeelte
voorbehouden om den ridders toe te laten het uitspreken van het vonnis
bij te wonen.
Het was Disdir Vos gemakkelijk tot tegen de balie door te dringen; maar
hier dwong de tegenwoordigheid des konings hem tot eerbied en tot
stilte; en, hoe hij het ook vurig wenschte, hij kon den veldheer Gervaas
Van Praet, die tusschen de rechters zetelde, niet naderen, en moest zich
vergenoegen met hem, door herhaalde wenken en door gebaren, tot
onverbiddelijke strengheid aan te drijven.
In het diepe der zaal, onder een kostbaar verhemelte van roode zijde,
zat de koning van Frankrijk, Lodewijk de Dikke; nevens hem, aan de eene
zijde, Willem van Normandië, de nieuwe graaf, door hem benoemd, en aan
de andere Gervaas Van Praet, die om zijne uitstekende diensten tot de
waardigheid van kastelein van Brugge was verheven geworden.
Van wederkanten des troons zaten de rechters. Tusschen hen kon men de
heetste Isegrims, die onverbiddelijkste vijanden der Kerels; ja zelfs
Rambold Tancmar die, door den koning geroepen, in Brugge was
teruggekeerd.
Van zulke rechters was zeker geen onpartijdig vonnis voor de Kerels te
verwachten; tenzij nochtans in geval de wil des konings, stellig
uitgedrukt, hen tot toegevendheid had overgehaald; want zij waren den
Franschen vorst genoeg onderworpen om, zelfs tegen dank, een in schijn
zachtmoedig oordeel uit te brengen.
Op dit oogenblik doorliep eene siddering de leden van Disdir Vos. Zijne
herhaalde wenken en gebaren had mher Gervaas Van Praet nu door een
droevig schokschouderen beantwoord, als wilde hij beduiden dat de zaak
eene ongunstige wending had genomen, maar dat hij zich onmachtig
gevoelde om den wensch des konings langer te weder streven.
Disdir meende door nieuwe teekens zijne afkeuring te betuigen en den
veldheer tot krachtdadigheid aan te manen; maar nu werd er eene zijdeur
geopend, en Robrecht Sneloghe, door eenige wapenknechten geleid,
verscheen te midden der zaal.
Elkeen aanschouwde in stilte den jongen ridder, wiens gescheurde
kleederen en uitgeholde wangen getuigden van alwat hij had geleden
gedurende het beleg der kerk en des torens.
Hij hield het hoofd rechtop en aanschouwde den koning en de ridders met
eenen rustigen blik die, alhoewel trotsch en ontzagwekkend, toch niet
van zekere zachte verduldigheid was beroofd.
Een ridder, die nevens den graaf van Vlaanderen was gezeten en hier het
ambt van maarschalk vervulde, begon op een teeken des konings den
beschuldigde dus te ondervragen:
"Uw naam is Robrecht Sneloghe?"
De jonge ridder knikte bevestigend.
"Gij zijt een Kerel?"
"Ja, ik ben een Kerel!" antwoordde Robrecht, de stem met fierheid
verheffende.
"En gij beweert een vrij man te zijn?"
"Onze voorvaderen waren vrijgeboren lieden, en evenals zij komen hunne
zonen vrij ter wereld."
"Gij hoort toe aan het maagschap der Erembalds?"
"De proost van St-Donaas was mijn oom."
"Een Erembald, Burchard Knap, heeft den gruwelijksten moord gepleegd op
den wettigen graaf van Vlaanderen, Karel van Denemarken?"
"Het is waar."
"Gij zijt beschuldigd, ten minste door uwen raad tot de ijselijke
misdaad te hebben geholpen."
"Wie tegen mij getuigt is een valschaard", antwoordde Robrecht. "Ik
eerbiedigde graaf Karel als eenen vriend mijns vaders zaliger, en had
nooit de hoop verloren dat hij den Kerels rechtvaardigheid zou laten
wedervaren. Bij zijnen dood heb ik tranen van rouw en medelijden
gestort, en ik heb niet opgehouden mijnen afschuw voor zijne moordenaars
te betuigen."
"Gij hebt integendeel den moordenaar tegen de Vlaamsche ridders en zelfs
tegen den koning van Frankrijk verdedigd."
"Inderdaad; maar het is voor de Kerels een bloedplicht, hunne magen bij
te staan en tegen alle geweld te verdedigen, zoolang niet eene
wettelijke vierschaar over het verbreken heeft gevonnist."
"Dit is alles wat gij tot uwe verdediging hebt in te brengen?"
"Anders niet dan dat ik onschuldig ben aan den moord van graaf Karel en
zelfs ten prijze van al mijn bloed de afschuwelijke misdaad, die den val
van mijn vaderland heeft veroorzaakt, hadde willen beletten."
De maarschalk zag op naar den koning om hem te berichten dat de
ondervraging was geëindigd en zijne bevelen in te roepen.
Na eenige woorden met den graaf en met Gervaas Van Praet te hebben
gewisseld, verhief de Fransche vorst de stem en richtte zich tot
Robrecht Sneloghe.
"Gij hebt tienmaal den dood verdiend", zeide hij. "Te Veurne naamt gij
als aanleider een werkelijk deel aan eene samenspanning tot opstand
tegen uwen wettigen graaf; in dezen burg hebt gij weken lang den
moordenaar en zijne aanhangers verdedigd, en gij zijt meer dan anderen
de schuld dat er zooveel kostbaar bloed is moeten vergoten worden, om
wraak te nemen over den dood van graaf Karel. Gaven wij slechts gehoor
aan onzen plicht, wij zouden u onmiddellijk tot den pijnlijksten dood
moeten veroordeelen; maar de gebeden en smeekingen der goede lieden van
Brugge doen ons tot zachtmoedigheid jegens u overhellen. Wij zijn bereid
u het leven te schenken, op voorwaarde dat gij hier in het openbaar
erkennet dat de Kerels geene vrijgeboren lieden zijn, en gij verklaret
in alle geval, voor u en uw geslacht de vrijheid te verzaken[92]".
Een stille glimlach bewoog Robrechts lippen.
"Ik mij dienstbaar erkennen? Het juk der slavernij voor mij en mijn
geslacht aanvaarden? Onmogelijk, heer koning, liever twintigmaal den
dood dan zulke vernedering, dan zulke schande. Mijne voorvaderen zien
uit den hemel op mij neder; zij zullen daar niet te blozen hebben over
de lafhartigheid van hunnen zoon."
"Zinnelooze!" riep de koning, over zulke koele hardnekkigheid verbaasd,
"gij wilt mij dus dwingen u in de handen der beulen te leveren?"
Robrecht zweeg.
"Spreek een goed woord; de koning wenscht u het leven te sparen", zeide
hem Willem van Normandië.
"De koning kan mij niet redden", antwoordde Robrecht. "Er is eene
hoogere macht dan de zijne."
"Waarom? Wat wilt gij zeggen?" vroeg de graaf met verwondering.
"Omdat God zelf heeft beslist dat ik en mijne dappere gezellen moeten
sterven tot boete voor de snoode misdaad van Burchard Knap. Na onzen
dood zal de Heer des hemels misschien verzoend worden en zijne wrekende
hand oplichten van Kerlingaland."
"Kerlingaland heeft zijne vrijheid beslissend verloren en zal nimmer
opstaan uit de dienstbaarheid!" morde Rambold Tancmar, met eenen
zegevierenden spotlach.
Robrecht hief eensklaps het hoofd op en, terwijl zijne oogen van
ontroering glansden, sprak hij met luider stemme:
"Menschen kunnen bezwijken, een volk kan neergedrukt worden voor eenigen
tijd;--wij Kerels hebben dit lot reeds dikwijls onderstaan,--maar wat
niet kan versmacht worden, wat niet kan sterven, is de vrijheid. Wat gij
ook aanwendet om die ingeboren zucht der bewoners van Vlaanderen uit te
roeien, zij zal immer, als een onuitdoofbaar vuur opnieuw ontvlammen en
eindelijk hare vijanden verslinden. Uit het bloed der martelaars zelven
zal de verlossing opdagen, en eens zullen de zonen van het volk, dat gij
nu met voeten treedt, u dwingen tot eerbied voor zijn aangeboren recht
... Doet met mij naar uwen wil, ik ben bereid!"
Vooraleer hij deze laatste woorden had kunnen uitspreken, waren van alle
kanten wraakkreten tegen hem opgegaan, en de meeste ridders riepen
woedend:
"Ter dood, ter dood, de onbeschaamde!"
Maar de koning, door een teeken zijner hand, legde hun de stilte op en
zeide:
"Heeren, mij behoort het na beraadslaging der rechtbank over het lot van
den beschuldigde te beslissen. Men voere hem terug naar de gevangenis!"
Mher Sneloghe werd ter zaal uitgeleid en door de wapenknechten in den
grooten kerker gebracht, waar de andere Kerels, sedert zijn vertrek,
niet zonder angstige nieuwsgierigheid zich vroegen wat toch zijn
wedervaren voor het gerechtshof zou zijn.
Hij verhaalde hun hoe de koning van Frankrijk hem de genade des levens
had aangeboden, op de enkele voorwaarde dat hij de Kerels als in
dienstbaarheid geboren erkende, en verklaarde voor zijn geslacht alle
aanspraak op vrijheid te verzaken.
"Het is dus de dood ... de onvermijdelijke dood!" mompelden zijne
gezellen.
De meesten schenen bij deze schrikkelijke overtuiging geenszins
ontsteld. Slechts eenigen, die ongetwijfeld eene vrouw of kinderen of
andere geliefde wezens zouden achterlaten, bogen het hoofd en zonken weg
in eene sombere mijmering.
Het bleek evenwel schier onmiddellijk dat geen hunner, ware het zelfs om
meer dan één dierbaar leven te redden, zich bekwaam gevoelde tot het
aanvaarden der eeuwige slavernij. Werden zij voor de rechtbank geroepen,
zij zouden den koning en den Isegrims hetzelfde koel en trotsch antwoord
geven, dat zij uit den mond van mher Sneloghe hadden bekomen. Zij
wisten wel dat dit waarschijnlijk hun doodvonnis zou zijn; maar, zooals
Robrecht het zeide, hun bloed moest vlieten als een boetoffer, om den
vertoornden God met Kerlingaland te verzoenen.
[Illustratie: Robrecht hief eensklaps het hoofd op ... (Bladz. 519.)]
Zij besloten, als ware Kerels, onverschrokken en met eenen glim van
misprijzen op de lippen, alles te onderstaan, zelfs de wreedste
martelingen. Niemand hunner zou de minste klacht slaken, noch eenige
acht op de scheldwoorden of verwijten hunner vijanden slaan. Ja, zij
verbonden zich jegens elkander door eene plechtige belofte, in het uur
des doods zich gansch gevoelloos te toonen en geen enkel woord te
spreken, ten einde de verdrukkers van Kerlingaland door hunne koele
hardnekkigheid te beschamen. Zij zouden zelfs niet hoorbaar bidden, en
slechts op het laatste oogenblik hunne ziel in den grond des harten Gods
bevelen, voor hem getuigende, dat zij wilden sterven als zoenoffers
voor het heil en de vrijheid van Kerlingaland.
Met ongeduld wachtten zij nu dat men hen voor de rechtbank riepe; maar
wel een gansch uur ging er voorbij zonder dat zij iemand zagen
verschijnen.
Robrecht Sneloghe stapte met aangejaagdheid over en weder, om de wreede
ontroering zijns harten meester te blijven. Dakerlia zweefde voor zijne
oogen; zijne lippen murmelden een treurig en pijnlijk vaarwel. Hij zou
haar wellicht niet meer zien op aarde! Maar bij zulk gepeins voelde hij
dat er tranen in zijne oogen wilden opwellen, en hij sprak eene vuriger
taal nog tot zijne makkers, opdat de invloed zijner eigene woorden zijne
treurende ziele de macht leende om niet onder het gewicht der smart te
bezwijken.
De kerker werd eindelijk geopend, en een overste, door wapenknechten
vergezeld, riep bij name Ivo-den-wolvenjager en Benkin-den-schutter op,
om hem voor de rechtbank te volgen.
Men drukte den geroepenen de handen en herinnerde hun de gedane belofte
tot onplooibaren moed.
Ivo en Benkin volgden de wapenknechten, wel besloten den koning en den
Isegrims door hunne manhaftige taal te toonen dat tusschen den dood en
de slavernij een Kerel niet in zijne keus kon aarzelen.
Buiten het Gyselhuis gekomen, vonden zij daar nog andere wapenknechten,
aan wier hoofd Disdir Vos als overste zich bevond. Zij werden te midden
der wacht gesteld en over het plein geleid.
Hun scheen het zonderling dat de poorten van den burg gesloten waren en
men geenen enkelen poorter bemerkte. Bijna gansch het plein was overdekt
met gewapende benden.
Wat ging hier geschieden? Zou men, nog denzelfden dag en binnen den burg
hen ter dood brengen? Alles kondigde het hun aan. Deze gedachte deed hen
zwijgen en, zelfs toen Disdir Vos met barschheid Ivo-den-wolvenjager
voortstuwde, sprak deze geen woord, ofschoon hij den verkooper van
Kerlingaland kende en zijn hart van spijt en verontwaardiging
overstroomde.
Men bracht de twee gevangenen in de kerk van St-Donaas; zij meenden,
zooals het in dien tijd nog geschiedde, dat de koning en de ridders in
den tempel zouden vergaderd zijn; maar nauwelijks waren zij onder de
poort doorgetreden, of op een sein van Disdir Vos grepen een tiental
wapenknechten hen aan en bonden hun de handen op den rug.
Daar traden van onder de zijbeuk vier ongewapende mannen, wier
opgestroopte mouwen en gespierde armen getuigden dat zij gereed waren
tot het volvoeren van een werk dat lastig kon zijn en geweld vorderen.
Waren zij de beulen, die de Kerels moesten martelen?
Inderdaad, degene die onder hen de meester scheen, vatte
Ivo-den-wolvenjager bij den schouder en duwde hem naar de trap van den
toren, terwijl hij zeide:
"Makkers, alle tegenstand is nutteloos; gij zijt veroordeeld tot den
dood en moet sterven."
Een scherpe glimlach van misprijzen was het eenige antwoord der Kerels,
en zij volgden hunne beulen op de trap zonder den minsten onwil te
toonen.
Toen zij de groote gaanderij hadden bereikt, leidde men hen tegen de
leuning naar den kant die over de opene achterplaats van het klooster
uitzag.
"Beveelt uwe ziel aan God", morde de beul, "en haast u!"
Hij wees naar beneden en zeide:
"Ziedaar voor u de weg der eeuwigheid!"
Men zou dus de arme Kerels van den toren naar beneden werpen en zij
zouden daar op de vloersteenen, met hoofd en leden verbrijzeld, een
akelig einde vinden!
Wel doorliep eene ijskoude siddering de aders der gevangenen, toen zij
den blik nederstuurden in den afgrond die hen aangrijnsde als een
hongerig graf; maar zij bedwongen den opstand hunner menschelijke natuur
tegen den dood, hieven de handen tot God en spraken in stilte het gebed,
waardoor zij Hem hun bloed en hun lijden tot zoenoffer voor hun
vaderland en voor de vrijheid aanboden.
De beul boog zich over de leuning der gaanderij en blikte naar beneden.
Waarschijnlijk zag hij daar eenige wapenknechten over en weder loopen;
want hij riep uit al zijne kracht:
"Van onder! van onder!"
Dan, door zijne drie struische makkers geholpen, greep hij
Benkin-den-schutter om de lenden, hief hem boven de leuning en smeet hem
in de ruimte ...
"Nu gij!" morde hij, de handen tot Ivo-den-wolvenjager uitstekende om
hem te grijpen; maar Ivo sprong met eenen schaterlach over de leuning en
riep, terwijl hij reeds in de ledige ruimte nederzonk:
"Vrij, vrij tot in den dood!"
Disdir Vos, die tot dan een weinig terzijde was gebleven en de wreede
strafpleging had bijgewoond zonder er eenig werkelijk deel aan te nemen,
naderde nu tot den rand der gaanderij en schouwde op de opene plaats van
het klooster. De lijken der twee Kerels lagen daar verbrijzeld; geen lid
verroerde nog aan hen ..., de beulenknechts, die de verminkte lichamen
kwamen wegnemen, sleepten er mede langs den grond als met voorwerpen
waarin nooit eenig leven had gewoond.
Een verwijderd gebruis en onduidelijke galmen deden hem den blik over de
stad richten. Hij zag de markt en alle omliggende straten overdekt met
Fransche krijgsknechten en, daarachter in de verte, de poorters, die de
handen ophieven, als riepen zij nog om genade voor de ongelukkige
Kerels, manhaftige verdedigers der bedreigde volksvrijheid.
Nauwelijks waren er eenige minuten verloopen, of men bracht twee andere
Kerels op den toren en smeet ze, zonder hun meer dan een oogenblik tot
bidden te gunnen, over de leuning ... en daarna weder twee, en nog twee,
en zoo voorts, totdat er reeds twintig den vloer der opene plaats van
het klooster met hun bloed hadden geverfd[93].
Allen waren gestorven zooals zij het hunnen gezellen hadden beloofd:
zonder tegenstand, zwijgend en onverschrokken en met eenen koelen
glimlach op den mond. Hadden sommigen geweend bij de gedachtenis aan
vrouw of kinderen, hunne tranen hadden in het binnenste van hun
verscheurd hart gevloeid, en niets had hunne ontroering voor het oog
hunner beulen verraden.
Op dit oogenblik kwam er een dienaar van den gevangenbewaarder op de
gaanderij. Tot Disdir Vos naderende, fluisterde hij hem iets in het oor
dat hem scheen te verrassen en diep te treffen; ja, het lokte eenen
blijden glimlach op zijne lippen.
Disdir wenkte eenen overste, die onder hem de wacht gebood, en zeide hem
iets aangaande Robrecht Sneloghe. Dan volgde hij den dienaar, daalde met
hem de trap af en begaf zich met groote stappen naar het Gyselhuis, waar
hij den kerker van Dakerlia deed openen.
"Gij hebt mij doen roepen, jonkvrouw?" zeide hij.
De maagd, wier oogen rood waren van tranen, kwam hem te gemoet geloopen
en kreet met saamgevoegde handen:
"Disdir, Disdir, hij is dood?"
"Nog niet, jonkvrouw", was het antwoord.
"O, red hem, red hem!"
"Onmogelijk, het vonnis is geveld, ik ben onmachtig."
"Hij moet sterven?"
"Straks."
"Mijn God, mijn God, men zal hem van den toren werpen, niet waar?"
"Wie heeft u dit gezegd, jonkvrouw?"
"Ach, ik weet het; reeds tien onzer arme broeders zijn dood."
"Reeds twintig, Dakerlia. Het is te laat!"
"Dus geene genade meer voor hem?"
"Geene; de koning zelf heeft hem veroordeeld."
Dakerlia deinsde een paar stappen achteruit; de bleekheid des doods
ontverfde haar gelaat en zij sidderde in al hare leden, als hadde eene
diepe vrees haar aangegrepen. Misschien schrikte zij terug van hare
eigene gedachten; want zij deed zichtbaar geweld om hare ontsteltenis te
bedwingen.
Eensklaps viel zij geknield neder en, de handen tot Disdir Vos
opheffende, kreet zij:
"O, ik smeek u, wees medelijdend voor mij! Gun mij eene genade, eene
enkele; ik zal u daarvoor dankbaar zijn mijn leven lang!"
"Welke genade? Het is te laat, zeg ik u!"
"Neen, neen; hij sterve, vermits het wreede noodlot zijnen dood eischt;
maar, Disdir, laat mij hem vergezellen, hem troosten tot het einde!"
Verwonderd over deze zonderlinge vraag, schudde Disdir weigerend het
hoofd.
"Ach, dat het mij vergund weze jegens hem ook dezen laatsten plicht der
liefde te vervullen!" riep Dakerlia, tot Disdir op de knieën
voortkruipende. "Ik zal u dankbaar blijven voor deze weldaad ... en, wie
weet, wie weet?... indien ik daardoor de overtuiging kon bekomen dat er
goedheid in uw harte ligt!"
Bij het uitspreken dezer woorden schouwde zij Disdir in de oogen met