აველუმი - 28

ხართ ამ პლანეტაზეო, იმის გეშინიათ, რაც უნდა გეიმედებოდეთო, ის გაწუხებთ, რაც უნდა
გახარებდეთო; რასაც თქვენ სიკვდილს ეძახით, ის არის სწორედ სიცოცხლეო; თქვენ ამ
პლანეტაზე შემთხვევით ხართ მოხვედრილნი და მხოლოდ თქვენებურად სიკვდილის შემდეგ
უბრუნდებით ნამდვილ სამშობლოს, საიდანაც ოდესღაც თქვენი წინდაუხედავი წინაპრის
თესლი წამოიღო ქარმაო. ინტერვიუერმა: კი მაგრამ, რა ენაზე გელაპარაკებოდა ამდენს?
ბედნიერამ: როგორ თუ რა ენაზე, ჩემს ენაზე, ჩვენს ენაზე. ინტერვიუერმა: (ირონიული
ღიმილით) ჩვენი ენა ჩვენ აღარ ვიცით და იმან იცოდა ვითომ? ბედნიერამ: აი ასე ესაია.
ინტერვიუერმა: რაო? ბედნიერამ: აბელ თოფი იფოთლება. ინტერვიუერმა: რას ბჟუტურობს ეს
კაცი, ვერ გავიგე ვერაფერი. ბედნიერამ: წაიკითხეთ უკუღმა. მოკლედ, იმ დღეს საერთოდ რომ
არ გამოვსულიყავი პალატიდან, ახლა მეც თქვენსავით უბედური ვიქნებოდი. ამ დღეში არ
ჩავვარდებოდი-მეთქი, მინდოდა მეთქვა... მართლაც, რა დროს ბედნიერებაზე ლაპარაკია როგორც დავიწყეთ, ისევე ვამთავრებთ ამ ცოდვილ საუკუნეს. გუშინაც ასე იყო ქვეყანა არეული.
სადგურები და ნავსადგურები გუშინაც ლტოლვილებით იყო სავსე. ბავშვებს ცემენტის იატაკზე
ეძინათ. მხოლოდ გაქონილი და დაფხრეწილი გაზეთები ეფინათ ქვეშ. ქვეყანას ორად ორი
ორატორი
ჰყავდა,
უცხოურად
განსწავლულ-განათლებული,
და
ისინიც
ემიგრაციაში
გარბოდნენ. უფრო სწორად, ვიღაცამ გააბრიყვა, გაიტყუა საზღვარგარეთ - წადით, გაიარგამოიარეთ, თვალს წყალი დაალევინეთ და აქაურობა რომ დაწყნარდება, უკანვე ჩამოდითო მაგრამ ვეღარ ჩამოვიდნენ. რაღაც მოხდა გაუთვალისწინებელი. სულაც იმ ვიღაცამ სიტყვა
გატეხა, პირობა დაარღვია, ოღონდ, ძნელი დასადგენია, ვინ შეიძლებოდა ყოფილიყო
იმდროინდელ საქართველოში, ანდა მის მომიჯნავე ქვეყანაში, ასეთი უპირო. ამიტომ, ვერც ის
ორად ორი ორატორი იქცა ემიგრაციად. სულ ბარგზე ისხდნენ, სულ დასაბრუნებლად იყვნენ
მზად და, მხატვრულად რომ ვთქვათ, თვალსა და ხელს შუა გაეპარათ ცხოვრება, ვერაფერი
მოასწრეს, გადაგვარების მეტი. მათი მიტოვებული ქვეყანა კი ისევ კეთილი, ღვთისნიერი,
ერთმორწმუნე მეზობლის იმედით იბრუნებდა სულს, ანუ, ისევ ფიანდაზად ეგებოდა ფეხქვეშ
მარადიულ "მხსნელსა" და "ქომაგს", რომელიც თავის მხრივ, ხან "გუბერნიას" ეძახდა
მოფერებით, ხან - "რესპუბლიკას". ამასობაში კი, დღითი-დღე, წამი-წამ იბზარებოდა და
ირღვეოდა საუკუნეობით ნაგები ციხე-გალავანი ზნეობისა, პატიოსნებისა, კდემამოსილებისა...
გამოჩენილი პოლიტიკური მოღვაწის ქვრივი, თავადაც არანაკლებ ცნობილი საზოგადო
მოღვაწე, მოთავე და სულისჩამდგმელი ათასნაირი საქველმოქმედო დილისა თუ საღამოსი,
ღამღამობით, შემზარავად პიკანტურსა თუ პიკანტურად შემზარავ სიზმრებს ხედავდა. ვითომ
ზღვაში იხრჩობოდა და ვითომ მისი ხისფეხა მეზობელი (პირველი მსოფლიო ომის ხეიბარი),
თავის ხის ფეხს უგდებდა ნაპირიდან და ვითომ იმ ხის ფეხთან ერთად ადი-ჩადიოდა ქაფიან,
დორბლიან, ამაზრზენად დაბუშტულ ტალღებზე, ვიდრე მისი ხისფეხა გადამრჩენელი,
უხისფეხოდ დარჩენილი, სილის ასაკენკად დაფრენილ თოლიასავით, ასკინკილით დახტოდა
ნაპირის გასწვრივ. "დახრჩობა არ ჯობდა ამ შერცხვენასო" - შეწუხებული ფიქრობდა ვითომ
გულში პოლიტიკური მოღვაწის ქვრივი
და, იმის ნაცვლად, ხელი გაეშვა, კიდევ უფრო იხუტებდა გალუმპულ ფეხს. მაგრამ იმიტომ კი
არა, მართლა რომ ეშინოდა დახრჩობისა, ანდა შერცხვენა რომ ერჩია სიკვდილს - უბრალოდ,

ენით აუწერელ, ჯერ განუცდელ სიამოვნებას ანიჭებდა ხის გალუმპულ ფეხთან ბღლარძუნი.
რაში არ ჩადგმული, სად არ ნატუცი ხის ფეხი, ვითომ კი უსხლტებოდა ხელიდან, მაგრამ ისიც
უარესად აფრინდებოდა და, ზღვის ცხოველივით სლიპინასა და მოუსვენარ ფეხს, ხან იღლიაში
მოიქცევდა, ხან ლაჯებში. დილით ნირწამხდარი, დარცხვენილი, დათრგუნული იღვიძებდა,
რადგან ჯერ კიდევ დასაწყისი იყო უზნეობის საუკუნისა. ჯერ კიდევ პირბადით დადიოდნენ
ქალბატონები. ჯერ კიდევ იყო რაღაც დასამალი. სარკეს თვალს არიდებდა. საკუთარი
ორეულისა
რცხვენოდა.
გაურკვევლად
ენანებოდა
რაღაც.
მაგრამ როგორც
არ უნდა
გაჰკვირვებოდა თვითონვე, ეს უკვე ნამდვილი, ცხადში განცდილი სირცხვილი და სინანული,
სიზმრად მოლანდებულსაც ცხადის, ნამდვილად მომხდარის უფლებამოსილებას ანიჭებდა არა
მარტო მის წარმოდგენაში, არამედ საერთოდ ცხოვრებაში. მარტივად რომ ვთქვათ, აღარც
თვითონ უკვირდა და აღარც სხვას გაუკვირდებოდა ეს ამბავი. უბრალოდ, მოწოდების
სიმაღლეზე მდგარი ქალბატონი, შეიძლება ჯერჯერობით უნებლიეთ, მაგრამ შესაშური
კეთილსინდისიერებით ასრულებდა დროის მოთხოვნას - მომზადებულიყო (რათა სხვებიც
მოემზადებინა)
მოსალოდნელი,
დეგრადაციისათვის.
აბა,
გნებავთ,
დაუკვირდით.
აბა,
გარდუვალი,
საყოველთაო
ზნეობრივი
შეადარეთ
გუშინდელი
დღევანდელს.
პარალელები თქვენ გაავლეთ გუნებაში, გადაკვეთით კი უთქვენოდაც გადაიკვეთებიან ისინი,
უკვე თქვენს გარეთ, სადღაც, უკიდეგანო სივრცეში. მაგრამ უმალ გამაჩუმებთ, ვიდრე
დამიჯერებთ. კმარა. ხმა არ ამოიღო. ნუ მახსენებ იმ დროს. ნუ გაგვახსენებ წარსულს. მართალი
ხარ, არ ვიქცეოდი, არ ვიქცეოდით სწორად. მაგრამ მე არავის პროტოტიპი არა ვარ. ჩვენ არავის
პროტოტიპები არა ვართ. შიშით კი ყოველთვის მეშინოდა. გვეშინოდა. პირადად ჩემთვის,
სიყვარული და შიში განუყოფელი გრძნობაა. შენთან ყოფნაც მეშინოდა და უშენოდ დარჩენაც.
დაჰკრავდი ფეხს და გადაიკარგებოდი. მე კი მარტოს უნდა მეყურყუტა კაცთმოძულე ქალაქში.
დამოუკიდებლობასა და თავისუფლებას ვთამაშობდი, შენი ხათრით, თორემ, შენზე მონა მე
ვიყავი, შენზე მეტად მე მენატრებოდა მშობლიური ციხის ტყვეობა. ისე მომენატრებოდა ხოლმე
დედაჩემი, გულმუცელი მეგლიჯებოდა. გაუხდელი ვდგებოდი შხაპის ქვეშ და მოთქმით
ვტიროდი. თან გულში ვნატრობდი, ნეტავი მიყურებდეს მეთქი. ჩემი უბედურებითაც შენი
გულის მონადირებას ვცდილობდი. გამამლიქვნელა სიყვარულმა. შენ კი წიგნში გამომკეტე.
ჭიანი ვაშლივითა ვარ შიგნიდან გამოჭმული შენი სიყვარულით. წყეულიმც იყავ! წყეულიმც
იყავ! კი ბატონო. გმადლობთ. არა ვარ მეტის ღირსი. არც შენგან, არც სხვისგან. სიტყვამდე რომ
მივა საქმე, გაჩუმება სჯობს. დამნაშავე მე ვარ მხოლოდ... ახია ახიაშვილი, ახია ახიაძე, ახია
ახიანი, ახია ახიავა, ახია ახიაური. მე რომ არ ვყოფილიყავი, ყველანი ჩვეულებრივად
უბედურები იქნებოდნენ და უკეთესად იცხოვრებდნენ. ერთს ნორმალური, გულისხმიერი,
დამფასებელი მეუღლე ეყოლებოდა და არავითარ შემთხვევაში არ ჩასვამდა ვიღაცის ძაღლის
სუნით აქოთებულ მანქანაში, ჭინჭივით არ ჩატენიდა ცარიელ ბოცოებს შორის. მეორე
მარტოხელა დედობას გადარჩებოდა, თუნდაც იმიტომ, ვერაფრით რომ ვერ გააჩენდა უჩემოდ
შვილს, მაინცდამაინც, ჩემგან, თუკი, როგორც თვითონ ამბობს, მაინცდამაინც, ჩემგან უნდა
გაეჩინა შვილი. ფრანგები ცოტა ხელმომჭირნე ხალხი კია, მაგრამ უკანასკნელს არ დაიშურებენ
ჩასახვის საწინააღმდეგო აბისთვის. არც ქალიშვილს დაუჭერენ, რაც არ უნდა დაუდგრომელი
იყოს მათი ქალიშვილი, თუკი შეგნებულად არ გადაიხვეწება მიუდგომელ საბჭოეთში და
შეგნებულად არ გამოაპარებს იქიდან მარადიული პატიმრის (თქვენი მონა-მორჩილის) გენს,
გარკვეული თვალსაზრისით, ისეთსავე ეგზოტიკურ იშვიათობას, როგორიც, ვთქვათ, პეპლების

კოლექციაა, სხვადასხვა დროს "გამოპარებული" აფრიკიდან, კიდევ ერთი საინტერესო
მოგზაურობის მოსაგონებლად. მაგრამ რაც არ იქნებოდა, რას გამოაპარებდა?!
ტლანქი, უხეში, მოურიდებელი კაკუნის ხმა ჯერ გულზე ეცა და მერეღა აღიქვა იგი მისმა
სმენამ, უკვე გულიდან ასხლეტილი. მაგრამ, ეტყობა, მაინც დააგვიანა ადგომა, თუმცა, მისი
ვარაუდით, უფრო ადრე წამოდგა, ვიდრე საბოლოოდ გაარკვევდა, კარზე რომ აკაკუნებდნენ
ნამდვილად. იქამდე წამოდგა, ვიდრე შეეშინდებოდა, ვიდრე მიხვდებოდა, ასე რომ არ
აკაკუნებენ კარზე საერთოდ, ჩვეულებრივად, თანაც ასე გვიან. ცხოველურმა ალღომ წამოაგდო
საწოლიდან. გადაწყვეტილებამ, განზრახვამ, მიზანმა, მოვალეობამ ანდა შიშმა კი არა, არამედ
ცხოველურმა ალღომ, ბნელმა, ბუნდოვანმა, მაგრამ უტყუარმა, შეიძლება სწორედ თავისი
შეუვალი სიბნელისა და ბუნდოვანების გამო. სიბნელიდან არა მარტო უკეთ ხედავ, არამედ
სიბნელეში
იმის
მოლანდებიათ.
წარმოდგენაც
ცხოველური
შეგიძლია,
ალღო
არა
რაც
სინათლეში
მარტო
საჭმლის
ფილოსოფოსებსაც
მოპოვებაში
არ
გვეხმარება,
განსაცდელისგანაც გვიცავს ხოლმე. მართლაც, ადგა თუ არა, კაკუნიც შეწყდა. არადა, ვიდრე
იწვა და ათას სისულელეს ფიქრობდა, განუწყვეტლივ აკაკუნებდნენ, თუ კაკუნიც, სხვებთან
ერთად, მისივე აღგზნებული გონების ნაყოფი არ იყო. საშინლად ციოდა, მაგრამ მაინც
გაოფლილიყო (იმედია, სიზმარში), რადგან სიზმარში მას და მის მეგობრებს მამა მოყავდათ,
ვითომ, ოქროს ტახტით, წელამდე თოვლში, დიღმის ზემოთ, პატარა თათრული სოფლიდან,
სადაც გადასახლებიდან დაბრუნებული მამა მოაწყეს მისმა მეგობრებმა კოლმეურნეობის
ბუღალტრად, შიმშილით რომ არ დახოცვოდა ოჯახი, და იქ, ნაქირავებ კუთხეში, ქაღალდებში
ჩაფლული,
დასახიჩრებულ
ფეხებზე
საბანშემოხვეული,
თითქმის
არალეგალურად
ემსახურებოდა სახელმწიფოსაც და ოჯახსაც. აველუმმა კი წამოსაყვანად ააკითხა, თავის
მეგობრებთან ერთად, მაგრამ დიდი თოვლის გამო მანქანა სოფელში ვერ შევიდა და მანქანამდე
ატატებული მიიყვანეს, როგორც ადიუტანტებმა - ბრძოლის ველზე დაჭრილი მარშალი.
აველუმს ერთდროულად უკვირდა და უხაროდა ეს შორეული, ძველისძველ ფოტოსავით
გაცრეცილი, გაფერმკრთალებული ჩვენება, უფრო სწორად კი, უკვირდა, რაც უხაროდა და
უხაროდა რაც უკვირდა. წელამდე თოვლს მოარღვევდა და ცხელი ორთქლი ასდიოდა
გაოფლილს. თუმცა, შეიძლება, მერე გაიოფლა, უცებ, როცა კაკუნი ჩაესმა და როცა მიხვდა, მას
უკაკუნებდნენ, ასე გვიან, ასე მოულოდნელად, ასე უჩვეულოდ, ანუ, როცა შიშმა აიტანა. ვინ
ბრძანდებითო,
მორიდებულად
იკითხა
საკუთარ
კართან
ატუზულმა,
თითქოს
ის
უბრახუნებდა ვიღაცას, ის აწუხებდა, ის უფრთხოდა ვინ იცის რა გზებით, რის ფასად
მოპოვებულ სიმშვიდეს. პასუხი რომ ვერ მიიღო, კარი გამოაღო, მაგრამ კიბის ბაქანზე გაუვალი
წყვდიადი დაუხვდა მხოლოდ. ისე გაუკვირდა, უნებურად, ხელიც მოატარა წყვდიადში,
ბრმასავით. მერე კარი სასწრაფოდ შემოიკეტა, ოთახი გადაირბინა და ახლა აივანზე გავიდა
(ოფლიანი). ცალი ხელი კარის სახელურისთვის ჰქონდა ჩავლებული (თითქოს შიგნიდან ვინმე
კარს
ჩაუკეტავდა),
მეორეთი
გათოშილ
მოაჯირს
დაეყრდნო
და
ეზოში
გადაიხედა.
თბილისურად ბინძური ქარი ქროდა. ტიტველი ხეები გაფშეკილი ტოტებით სცემდნენ
ერთმანეთს. უფრო სწორად, ისე ვერ უწვდენდნენ ერთმანეთს ტოტებს, როგორც უნდოდათ, და
სიმწრისაგან, სიგიჟისგან ლამის ეღრიალათ. ეზოში, ქარის გარდა, არავინ იყო, არაფერი ჩანდა
საეჭვო. არაფერი ჩანდა საერთოდ, გარდა ეზოს გამყოფი ღობის ნაწილისა, ასფალტის
ნაგლეჯისა და მოჩხუბარი, ერთმანეთზე მუნჯური გააფთრებით მისეული ხეებისა. ამ ცივმა

სიცარიელემ კიდევ უფრო ააფორიაქა. ხოლო როცა ისევ საწოლში ჩაწვა, კიდევ უფრო საეჭვოდ,
კიდევ უფრო სახიფათოდ მოეჩვენა ძილღვიძილში, სიზმარ-ფიქრში ჩასმენილი კაკუნი. "წამალი
არ დამილევიაო" - გაიფიქრა სულელურად. მართლაც, თუ სულელი არ არის, რატომ სვამს კაცი
წამალს? სიცოცხლეს ებღაუჭება ვითომ? არა. უბრალოდ, იმ წუთას არ უნდა ისე იყოს, როგორც
არის. უფრო შორს ვერ მიდის მისი ოცნება. უფრო მეტის ნატვრაც არ შეუძლია. აი, ახლა
ამომასუნთქა წესიერად და მერე თუნდაც მოვკვდეო. ოღონდ ახლა არ მტკიოდესო. ესე იგი,
სიკვდილის კი არ ეშინია, სიცოცხლეს კი არ იხანგრძლივებს, თავისი ჭკუით, თავს იტყუებს,
თავს ირწმუნებს, შვებას რომ იგრძნობს წამიერს, თანაც ძალიან მალე, მაქსიმუმ თხუთმეტ
წუთში. ხოლო ზოგი უცხოური წამალი კიდევ უფრო სწრაფად მოქმედებს. მერე აზრი არა აქვს,
მერე რაც გინდა, ის იყოს. წამალმა ბავშვი გაახსენა. ბავშვმა - დედამისი. ალბათ ეძინათ. აბა, სხვა
რა უნდა აკეთონ ამ სიცივეშიო - დაიმშვიდა თავი, რადგან გული სხვას
უგრძნობდა. შეიძლება, მართლა ეძინა მის შვილსაც და შვილიშვილსაც, მაგრამ სხვანაირი,
მკაცრი, თავის თავში დაჯერებული სიჩუმე იდგა ირგვლივ, როგორც უბავშვო სახლში. საათზე
ჯერ თერთმეტიც არ იყო. ერთ საათსა და ათ წუთში, ბოლოს და ბოლოს, დამთავრდებოდა
თხისტყავგადაცმული ურჩხულის წელიწადი. მაგრამ ჯერ კიდევ ომი იყო რუსთაველზე. ჯერ
არ იყო გადაწყვეტილი, ვისთვის მთავრდებოდა ძველი და ვისთვის იწყებოდა ახალი. ერთი
საქართველო ბუნკერში, ტყვია-წამლის ცარიელ ყუთებზე შლიდა "საახალწლო სუფრას", მეორე
ქუჩაში, სიცივისგან აბუზული ეფიცხებოდა ყრუდ მოგუგუნე ხანძრის მხურვალე გამონაშუქს.
მესამე კი საწოლში შფოთავდა, ცხადს სიზმრისაგან ვერ არჩევდა და წარამარა იცვლიდა გვერდს
- ვერც ერთთან უჩერდებოდა დიდხანს გული, ვერც მეორესთან, თავად მას კი არც ერთი
აგდებდა სათვალავში და არც მეორე. მაგრამ რამის დანახვა თუ გინდა, ბნელში უნდა იჯდე.
სიბნელიდან მოჩანს, სინათლიდან კი არა. ასეა მოწყობილი. ოღონდ, სინათლეში ყოფნა თუ
გირჩევნია, მაშინ აღარ უნდა დაინტერესდე, რა ხდება სიბნელეში. და განა მართლა ასე არ
არის?! ზოგი ყოველთვის სინათლეში დგას (ჩანს), ზოგი ყოველთვის სიბნელეში ზის (ხედავს).
იმიტომ, რომ, ასე ურჩევნიათ. მხოლოდ მათზეა დამოკიდებული, რას აირჩევენ. ხალხისთვის კი
სულერთია, ვინ ზის ბნელში და ვინ დგას სინათლეში. ხალხი ყოველთვის დროს შეესაბამება.
როგორიც დროა, ისიც ისეთია. ეს რა ყვავილია ძიაკაცო? ესა, გენა? ამას ვეძახით ჩვენთურქეთას.
არა, ბოდიშით. რას ვამბობ? სულ გადამიბრუნეს ტვინი ამ ოხრებმა. რუსულად არ წამომცდეს
მეთქი რამე. ხომ იცით, რა დროა?! ამას ჰქვია ნასტურცია. თუ პოლიტიკაზე არ საუბრობს,
ქუჩაში დგას და ცას უყურებს. ეგერ, მარჯვნივ. რისგან მარჯვნივ? ზოგჯერ თითქოს ხედავს
გმოს თუ გამოს, ზოგჯერ ვერა. მაგრამ გულის სიღრმეში ძალიან ეიმედება. გმო-ზე თუ გამოზე
ვიღაცისთვის ოპერაცია გაუკეთებიათ თურმე. ნაკერიც არ ეტყობა. თუმცა, ეგ ხომ უკვე ვთქვით.
ვიღაცისთვის ბევრი ფული მიუციათ, აბა, თუ მოერევი და დახარჯავო. ვიღაცისთვის თმის
ამოსაყვანი წამალი უსწავლებიათ, ვიღაცისთვის კიდევ - ბუასილის გასაქრობი. მილიონერი
გახდები ერთ თვეში. ეგერ, ე, მარცხნივ. რისგან მარცხნივ? უი, დაგაბრმავა მამაზეციერმა. შე
მართლა ბრუტიანო, ეგ ცირკთან რომ ბუშტებს ყიდიან, ის არი. გაქცევია ვიღაცას. და მაინც
განსხვავებაც დიდია გუშინდელსა და დღევანდელს შორის. გუშინ ჯერ კიდევ არ ვიყავით
აქამდე მოსულები. პოეტების ცოლებს პატარა, ლეღვის ფოთლის მსგავსი წინსაფრები ეკეთათ
და ენის ჩლექვით ურჩევდნენ საპატიო სტუმარს (ძირითადად რუს, ანდა რუსეთზე გამოვლილ
უცხოელ მწერალს), ძმრიანსა და ნიგვზიანს, ცხარესა თუ მწვავეს, იქნებ ღმერთი გასწყრომოდა

იმ მამაცხონებულს და ერთი-ორი ტკბილი სიტყვა წამოსცდენოდა ჩვენზეც, ჩვენი არსებობაც
გაეგებინებინა ქვეყნისთვის. ასეთი გახლდათ გუშინდელ კუდაბზიკა ტანჯულთა და
პატივმოყვარე მონათა კეთილშობილური მიდრეკილებანი. დღევანდელებს კი საერთოდ აღარ
გვინდა
მწერლობა.
უკეთეს
შემთხვევაში,
მაკულატურად
ვაბარებთ
(ტუალეტის
ქაღალდისთვის) და საჭიროების დროს, იაფფასიან საწვავად ვხმარობთ წიგნს. კი ბატონო.
როგორც გენებოთ. მადლობა ღმერთს, ჩემი დაწერილი არ არის ის წიგნები, ბავშვობაში რომ
ვკითხულობდით. მე თუ მკითხავთ, კარგიც იქნება, ეს მაიმუნობაც თუ გათავდება ერთხელ და
სამუდამოდ.
ამდენი
მწერალი
საერთოდ
არ
ჰყოლია
საქართველოს
ცურტაველიდან
გასაბჭოებამდე. გასაბჭოებამდე ცოტა კარგი გვერჩია ბევრ ცუდს. დროა, პოეზიის საფლავის
ატალახებულ ბორცვზე პლასტმასის მარადიული ყვავილი დაიდოს, მაგრამ ვინ შეაბამს კატას
ეჟვანს? მე. მე. მე. ჩემი. ჩემი. ჩემი. ის ამას სამასი. იმას სამი. წაიკითხე უკუღმა და თვითონაც
მოიგონე რამე ამის მაგვარი სისულელე. პოეტობა ზედა გაქვს. ვისზე რა ნაკლები ხარ ვითომ?!
სჯობს, საკუთარი ხელით მოასპობინო ადამიანს, თუკი რამე შერჩა ადამიანური, ვიდრე შენ
დაგწამონ უადამიანობა მისი მოსპობისთვის. იმიტომაც იფოთლება აბელ თოფი! ერთხელ
კიდევ. ამჯერად ჩვენი მიზეზით. ოღონდ, ამჯერად, ბათუმის მისადგომებთან კი არა,
რუსთაველზე ვიხოცებით. გუშინ ბათუმის ბედი წყდებოდა, დღეს სრულიად საქართველოს
ბედი წყდება, როგორც ჩვენს დიქტორებს უყვართ თქმა. რასაკვირველია, მკვდრებიც აგებენ
პასუხს, მაგრამ ცოცხალს განა მკვდარზე მეტი ეპატიება?! ყოველ შემთხვევაში, ერთი სიცოცხლე
არ
გვეყო,
ვალიდან
რომ
ამოვსულიყავით,
მაგრამ
არც
ერთი
სიკვდილი
გვეყოფა,
სირცხვილიდან
რომ ამოვიდეთ. დღეს თუ ვინმე კვდება, ქუჩაში თუ სადარბაზოში, ყველა ჩვენგანს უკვდება.
დღეს ვინც ობლდება, დასასრულისა და დასაწყისის მიჯნაზე, ყველა ჩვენგანის ობოლია, ვინც
არ
უნდა
იყოს
ის,
კანონიერად
თუ
უკანონოდ
შობილი.
ნებისმიერი
სიცოცხლე
უფლებამოსილია დღეს, პასუხი მოგვკითხოს გაჩენისთვის, პირადად ჩვენც გვირევია თუ არ
გვირევია ხელი მის გაჩენაში. სიცოცხლე პასუხს მოითხოვს სიცოცხლისგან. სიცოცხლე სჯის
სიცოცხლეს. ოთხმოცდარვა წლის ნოემბერში მთავრობის სასახლის კიბეზე მიგდებული ჩვილი,
რაკი არავინ გამოუჩნდა პატრონი, თავისით გაიზარდა, ცისკარასავით, ქამარხანჯალასავით,
ასფურცელასავით, დღეში გაიარა წელიწადში გასავლელი და ახლა თვითონ იცის, როგორ
მოიქცევა,
ვის
როგორ
გადაუხდის
მადლობას
მიგდებისთვის,
უყურადღებობისთვის.
პოლიტიკა საშუალებაა, როგორც ვნებათა მოსათოკი, ისევე ვნებათა გასაღვივებელიც. საბრალო
ბავშვები. დავღუპეთ ბავშვები. მომაკვდავმა ბავშვმა თავი წამოწია, გახვრეტილი შუბლიდან
სახეზე ჩამოჟონილი სისხლი ნესტოთი შეისრუტა, ცინგლივით, და დაბნეული, უსაფუძვლო
სიხარულით გაიფიქრა - "გადავრჩიო", - მაგრამ ამ უკანასკნელმა სიტყვამ მეორე ტყვიასავით
გაიარა მის ტვინში. ტყვიამფრქვევის ლულას ბოლი ასდიოდა. წინ ცარიელი სივრცე
გადაშლილიყო - საშიში, სახიფათო, მიმზიდველი - იქიდან, როგორც სცენიდან, დეკემბრის
სუსხი უბერავდა. უცებ, შორეულმა, წარსულიდან გამოღწეულმა ვაშას ძახილმა სივრცე
გადმოირბინა
და
სუდარასავით
წაეფარა
ტყვიამფრქვევსაც
და
მეტყვიამფრქვევესაც.
დამთავრდა კიდევ ერთი ხანმოკლე სიცოცხლის დიდი თავგადასავალი. მამა მარხავს შვილს.
მაგრამ ვინც მამას იხილავს, შვილსაც იხილავს. ერთნი არიან და ვერავითარი კანონი და
უკანონობა ვერ შეეხება მათ ერთიანობას. სხვაა, თავად უნდათ თუ არა ეს ერთიანობა. უშლით

თუ ეხმარებათ ცხოვრებაში (თუნდაც სიკვდილში). ერთი კია, უკანონო მშობელი, ავაზაკისა თუ
განძის მაძიებლის მსგავსად, უფრო მძაფრი, უფრო მშფოთვარე წარმოდგენებით ავსებს ბავშვის
სულსა და გონებას, როცა სინამდვილეში, შეიძლება, ხაზვის მასწავლებელივით უფერული და
უინტერესო აღმოჩნდეს. ახლა კი წამოდექი. აკაკუნებენ. და საერთოდაც სირცხვილია, ამდენ
ხანს ლოგინში კოტრიალი, როცა გარეთ ხალხი იხოცება... და არ ვიცით, რა ხდება შინ. რას
ვიზამთ, ასე მოხდა. უფროსსაც უნდა გავუგოთ და ვაპატიოთ. განა ახალგაზრდა არ შეიძლება
კეთილი იყოს?! მამა კი არ ამბობს შვილზე უარს, ძალა არ შესწევს მამობის გაწევისა. იქამდე
მოკვდა (მოკლეს), ვიდრე მამა გახდებოდა. თავიდანვე, ჩანასახშივე ჩაუკლეს მამობის უნარი,
დღეს რომ ვერ მიეცა თავისთვის შვილის გაწყრომის, ანდა შვილისთვის ჭკუის დარიგების
უფლება. აპატიეთ და იტანჯეთ ამაყად, მის მაგივრადაც. ტანჯვა ყველას შეუძლია. იქნებ
ყველას არ უნდოდეს, არ მოსწონდეს, მაგრამ შეძლებით შეუძლია. ტანჯვამაც იცის მიჩვევა.
ცხოვრება საერთოდ ტანჯვაა. იმიტომაც გვიძნელდება მისი დატოვება. ყოველ შემთხვევაში,
იქამდე ვცდილობთ არ ვაღიაროთ ეს, ვიდრე შეგვიძლია. უსამართლობა გაცილებით ძნელი
ასატანია, ვიდრე ნებისმიერი ტანჯვა. შვილმკვდარი მამა უსამართლობაა. უფრო მეტიც,
აღარაფერია. ღობის სარადაც აღარ გამოდგება, როცა ცოცხალ შვილს თავისი სიკვდილითაც
ეხმარება დაკაცებასა და დაბრძენებაში. მაგრამ მაინც ვერ გაიგო ამ ხალხმა, სად ცხოვრობს,
უფრო სწორად, სად ვერ ცხოვრობს თავის გემოზე. ამის არცოდნა, ერთდროულად,
დამღუპველიცაა მისთვის და გადამრჩენელიც - თუკი ამის გამო, მის არსებაში ადამიანური
საწყისი კნინდება, ცხოველური ძლიერდება. საკუთარი უმეცრება აიძულებს თავის გამოზე
იცხოვროს იქაც, სადაც სიცოცხლე საერთოდ შეუძლებელია. მერე რა მოხდა, თუ არც ბებიამისს,
არც დედამისსა და არც თავად არასოდეს სჭერია ხელში ჩოგანი?! მაინც მოკვდება და, შტეფი
გრაფის ჯიბრით, შვილს კორტებზე ატარებს. აბა, მარტო იმან (შტეფი გრაფმა) უნდა ხვეტოს
ჩოგნით ფულები?! ტენისზე მინდა გოგო მივაბარო, ქალო. ექიმმა, იმის ენა გახმა, ხერხემლის
გამრუდება ეწყებაო. თან, ეს არაო, ის არაო. აუზისა მეც მეშინია. ვიოლეტას ბიჭსაც დამართნია
ბოტკინი. შიგვე ფსავენ თურმე, ცურვისას, ეზარებათ ამოსვლა. ისევ ტენისი ვამჯობინე. ჰაერზე
მაინც იქნება (იცინის), ფული სცოდნია, ქალო, ბევრი. ბევრი ფული უნდა, თანაც ერთბაშად.
არადა, თურქეთში ყველაზე იაფი ქართველი ქალი ყოფილა. რაც სარფის კარი გაიხსნა, მთლად
წავედით ხელიდან. "ტკბილი ნაყვარებაო" - ოხუნჯობენ თურმე იქაური ქართველები,
გურჯები, ქართველყოფილნი. არა, ეფენდი,
შენზე მეტად კი არ უყვარს ტკბილი, როგორც არ უნდა გაგიკვირდეს, შენზე მეტადაა
ცხოვრებისგან გამწარებული და, აქედან გამომდინარე, შენზე გამოქექილიცაა წვრილმან საქმეში
- ჯერ თავს გაყიდის რახათლუხუმზე, მერე რახათლუხუმს გაყიდის და რამე შმოტკას იყიდის.
ესეც ხეირია. იაფად შემხვდა, ქალო. ვიფიქრე, არაფერი მაქვს საზამთროდ მეთქი. რა ვიცი,
წამოვიღე. შენ რა გინდა? შენ რას ძიობ, რა მივეცი? ბოლოს და ბოლოს, ჯულეტა ჩაიცვამს.
ტიტველი დადის სამჯერ განათხოვარი ქალი. რას ამბობ, ადამიანო? ჯულეტას თუ რამე აკლია!
რატომ უნდა აკლდეს ვითომ? ვისზე ნაკლებია? მამამისს თუ ვუყურეთ, უნიფხვოდ ვივლი მეც.
ასე რომ, ცხოვრება მაინც თავისი გზით მიდის, ქალბატონო აისოდორა (რამ გამახსენა, ამ
შუაღამისას, ნეტავი), გინდ ჩამორჩი, გინდ გადაასწარი. არავინ არასოდეს არ იცოდა, რა როდის
და სად რა. ნურც თქვენ აიტკიებთ ამაზე ფიქრით თავს. თქვენს თავს მიხედეთ. ჯერ ყველაფერი
წინ არის. ლტოლვილიც კი უფრო მეტის ჩატევას ცდილობს ჩემოდანში, ვიდრე იმ ჩემოდანში

ეტევა საერთოდ. იქნებ თქვენი დროც მობრუნდეს, მეუღლის ჩათვლით. ყვავილებიც იყო,
რასაკვირველია. სონიამაც ხომ აღიარა მოგვიანებით, იყო, დედა, იყოო. თავად ვარ მოწმე.
სადილს მოვრჩით და ყავას ვაყოლებდით. და როგორც მაშინ გთხოვეთ, ახლაც გთხოვთ
აპატიოთ. ისიც მძიმედ არის დაჭრილი. ის სულ სხვა რამემ გააღიზიანა მაშინ. უკანონო
მამაშვილის სურათები დაეთვალიერებინა მალულად, სასტუმროში... და საკუთარ მამაზე
გაბრაზდა. შეუბრუნა სიბრაზემ. მამაზე ვარ გაბრაზებულიო - ეს მომახალა მეც გაცნობისთანავე,
ვითომ, მამაჩემს რომ არ მივეტოვებინე, ბევრი რამე ისე არ მოხდებოდა, როგორც ხდებაო.
მაგრამ არა უშავს, უიმისოდაც გასძლებთ როგორმე. დიახაც გავძლებთ. უშენოდაც. ერთნაირები
ხართ ყველანი. შენც ხომ მასხრად აგვიგდე ბოლოს. ჩვენი უბედურება ლიტერატურულ
მასალად გამოიყენე. ამჟავებული ცომივით ხელახლა გადაზილე ჩვენი ცხოვრება. თურმე
ყველაფერს იმახსოვრებდი და მერე წერდი, ჩვენს ზურგს უკან, შენს ბუნაგში. შენთვის
სიყვარულიც იგივე იყო, რაც სპორტსმენისთვის დოპინგია. ყველაფერზე წახვალ, შენი რომ
გაიტანო. ამას ადრე მივხვდი, მაგრამ გვიან ვიწამე. მე კი, ლტოლვილივით, იმაზე მეტი ბარგის
ჩატევას ვცდილობდი ჩემოდანში, ვიდრე ჩემოდანში საერთოდ ეტეოდა. უფრო სწორად,
ვცდილობდი, სიყვარულისთვისაც გამომენახა ადგილი ცხოვრებაში და ამის გამო, მთელი ჩემი
არსება, მთელი ჩემი სიცოცხლის მანძილზე, ტკივილამდე იყო დაჭიმული, ლარივით, სიმივით,
და განუწყვეტლივ გამოსცემდა ერთსა და იმავე ხმას, როგორც კრატერის, ანდა ნიჟარის
სიცარიელე, რომელსაც ვერასოდეს ვერ მოისმენ, თუ არ მოინდომე, ანუ, კრატერში თუ არ
ჩაეშვი,
ანდა
ნიჟარა
ყურზე
არ
მიიდე.
ამიტომაც
გამიკვირდა,
საიდან
იცოდა
ეკაეკატერინეკატომ ასე წვრილად ჩემი ამბები. ვინ უყვებოდა? დედამისი? არა მგონია. არადა,
თითქოს მის არსებაში ამსხვრევდა ვიღაც რკინის უროთი დედამისის ქვადქცეულ მოთმინებას
და იმ ქვის ნამსხვრევები მოშხუოდნენ იმის პირიდან, ხორკლიან, წვეტიან სიტყვებად
გარდაქმნილნი. ეტყობა, დედის უსასრულო მოთმინებამ გაუნათა გონება და ყოვლისმცოდნედ,
ყოვლისმხილველად აქცია. ერთდროულად, მისანივით კუშტიც იყო და მსახიობივით
სიტყვაუხვიც. გარემოც შეეფერებოდა მის ანტიკურ ვნებათა ღელვას. ქვის ყორესთან იდგა,
თავშიშველი, მზემოკიდებული. ყორეზე კი რვაფეხას ჩონჩხივით გადმოწოლილიყო გამხმარი,
ეკლიანი, დამტვერილი მაყვლის ბუჩქი. ისე გაეტაცნა საკუთარ სითამამესა და დაუნდობლობას,
მამის გარდა, ვერაფერს ხედავდა გარშემო. მამისა არ იყოს, მღელვარებისგან დაჭიმული,
დაძაბული მისი სხეულიც სიმივით თრთოდა და იმ სიმზე ჯერ არსმენილი, სტიქიურად
ამოხეთქილი მელოდია სრულდებოდა - სიყვარულისა და სიძულვილისა, მრისხანებისა და
მორჩილებისა, ნდობისა და უნდობლობისა - რაც, ჩვენში რომ ვთქვათ, სხვა არაფერია, თუ არა,
ერთხელ კიდევ განცდა განუცდელისა და ერთხელ კიდევ განმეორება განუმეორებლისა, ანუ,
ზემოთ
ჩამოთვლილი
გრძნობების
სიცოცხლისუნარიანობისა
და
დაულევლობის
დადასტურება, ამჯერად, შენი მეშვეობით. უეცარი ბედნიერების შეგრძნებით უფრო იყო
გაკვირვებული, ვიდრე მამის ხილვით; საკუთარ არსებას უფრო უწყრებოდა, ვიდრე მამას;
საკუთარი სისუსტე უფრო აცოფებდა, ვიდრე მამის უნებლიე უყურადღებობა. მაგრამ, უნდოდა
თუ არა, უფრო სიხარულის დამალვას ცდილობდა მაინც, ვიდრე წყენისა და სიბრაზის
გამომჟღავნებას. შეიძლება იმიტომაც, სრულებითაც რომ არ
ელოდებოდა მამის დანახვას და გულის სიღრმეში, ის დღეები, სწორედ მისი დანახვა უნდოდა
ყველაფერზე მეტად. უნდოდა სწორედ ახლა გამოეჩინა იმას მამობა - მოენახა, ეპატრონა,

დაეცვა ყველასგან და ყველაფრისგან. მართალია, ჭიპლარს რომ შეაჭრიან, ადამიანიც ისევე
აღარ ეკუთვნის მშობელს, როგორც ზღვაში გასული ნავი - მიწას, რომელზედაც იქამდე თოკით
იყო მიბმული, მაგრამ მთავარია, ადამიანს, ნავისა არ იყოს, დასაბრუნებელი ადგილი ჰქონდეს
და რაც კიდევ უფრო მთავარია, ყოველთვის ელოდებოდნენ იქ. კი უარყო, კი აღარ ინდომა, კი
დაუმალა თავისი ადგილსამყოფელი, ქუჩაში გალახულმა და დამცირებულმა, მაგრამ იმ დღეს
რომ გაუხარდა, ისე არასოდეს გახარებია მშობლის დანახვა. არა მარტო გაუხარდა, რაღაცის
იმედი გაუჩნდა თითქოს მოულოდნელად, შვება იგრძნო უცებ, მოეშვა, მოდუნდა ერთბაშად.
სულაც, გული მოუბრუნდა ცხოვრებაზე, რომელსაც ამ გადაყრუებულ სოფელში ემალებოდა და
მამის დანახვამ გაახსენა - მშფოთვარე, მღელვარე, მარადიული... და თავისთავად ცხადია,
მოულოდნელი, წარმავალი განცდებით სავსე. კახეთი ლამის ფეხითა მაქვს შემოვლილი, თანაც
რამდენჯერმე, მაგრამ ვერც წარმოვიდგენდი, კიდევ თუ არსებობდა ასეთი გადაყრუებული,
ასეთი ძველებური სოფელი. სამხედრო ტყვეებივით, ხელებაწეულებმა გავიარეთ ჭინჭრის ზღვა
- ჭიშკრიდან სახლამდე. სახლშიც მძაღე სუნი იდგა სიძველისა, გეგონებოდათ დანაყილი ნიორი
დარჩენიათ ლამბაქზეო. სურაში კი ხელოვნური ვარდები ჩაეწყო ალბათ ეკაეკატერინეკატოს
მეგობარ გოგოს, რომლის ბებიასთანაც შეეფარებინა ორივეს თავი საავადმყოფოდან გამოქცევის
შემდეგ. არა მარტო შეეფარებინა, "მკურნალობდნენ" კიდეც მასთან. რაღა ის ბებია და რაღა
ლომოურის კუდიანი ბაბალე. წინსაფრის ჯიბეში შავტარიანი დანა და ნახშირის ნატეხი ედო.
ფილაქანზე გადაფენილ მრავალძარღვას ფოთოლივით დაჭმუჭნოდა იმასაც სახე. ბებიაჩემის
ტყუპისცალსა ჰგავდა, ის თუ არ იყო საერთოდ. "დაგვიწამლა ბავშვები იმ უჯიგროდ
შობილმაო" - შერისხა ვიღაცა. სადაც არ გაჩერდებოდა, შავად გაბურძგნული, მასავით ბებერი
ძაღლი წინ დაუწვებოდა ხოლმე მაშინვე. მთელი სახლიცა და აივანიც ვაშლით იყო მოფენილი.
პირდაპირ იატაკზე ეყარა. თითქოს საჭმელად კი არა, სუნისთვის ინახავდნენ მხოლოდ. ფეხით
ვჭყლეტდით უნებურად, რის გამოც კიდევ უფრო მძაფრდებოდა ვაშლის ჩაშაქრული სურნელი.
მანქანაშიც ვედროთი შემოგვიყარა, გზაში პირს გაისველებთო. სხვათა შორის, იქამდე,
შარშანდელი ღვინოც აღმოაჩნდა ქვევრში. ქვევრიც თვითონ მოხადა და პირველი ჭიქითაც
თვითონ დაილოცა, კაცურად. გაძლება მოგვცეს ღმერთმაო. წინა მანქანაში "დაწამლული
ბავშვები" და თბილისიდან საგანგებოდ წამოყვანილი ექიმი ისხდნენ. უკანაში - მე და ჩემი
მეგობარი. რამდენჯერაც არ უნდა გამოეხედა ეკაეკატერინეკატოს მანქანის უკანა სარკმელში,
მეც იმდენჯერ ავწევდი ხოლმე მაღლა ღვინის ხელადას, შენ გაგიმარჯოს მეთქი, და ერთხელ
კიდევ მივიყუდებდი მწყურვალივით. ღვინით ვიყავით გაწუწულები თავფეხიანად. გვიჭირდა
მოძრავ მანქანაში ხელადიდან დალევა, მაგრამ მაინცდამაინც, ხელადიდან გვინდოდა
დაგველია, გაუჩერებლად. თან ვსვამდით, თან ზედ ვისხამდით ღვინოს. მანქანაც ღვინის
სუნით იყო გაჟღენთილი, მოხეტიალე მარანივით. უფრო აღგზნებულები ვიყავით, ვიდრე
მთვრალები. გვიხაროდა, ჩვენი რომ გავიტანეთ მაინც, მაინც რომ მივაგენით, ვისაც ვეძებდით,
ვინც შეგნებულად გვემალებოდა, რათა მოგვეძებნა, და, რაც მთავარია, ვინც უკეთესად
დაგვხვდა, ვიდრე წარმოგვედგინა, რა თქმა უნდა, ერთმანეთის ზურგს უკან. მოუკირწყლავ
საურმე გზაზე მანქანა წარამარა ეზანყებოდა ორმოებში, აქეთ-იქით ვაწყდებოდით, რაც კიდევ
უფრო ამძაფრებდა ჩვენს საზეიმო განწყობილებას. ხელადის ხორკლიანი პირი კბილზე
გვიხვდებოდა, ტუჩი გვეწეწკებოდა, უარესად ვიწუწებოდით, მაგრამ მაინც გვიხაროდა,
ვიცინოდით, ყასიდად ვიგინებოდით და ისევ ხელიდან ვტაცებდით ერთმანეთს ღვთაებრივად
ბარაქიან ხელადას. მანქანის ორივე მხარეს კი, ვითომც არაფერიო, მწვანედ ხასხასებდა ბუნება.

კარზე კი მაინც აკაკუნებს ვიღაცა. ან ზარი გადაიწვა, ან შუქი გამოირთო (აველუმი ისევ
ამოაძვრენს საბნიდან ხელს და ისევ დააჭერს თითს მაგიდის ნათურის ღილაკს, ხოლო შუქი
რომ აინთება, ისე გაუხარდება ეს ამბავი, ზედიზედ კიდევ რამდენჯერმე გაიმეორებს იგივეს).
ესე იგი, ადვილი შესაძლებელია, კი არ აკაკუნებდნენ, გვეჩვენებოდეს, აკაკუნებენო. ხმა კი არ
გვესმის, ხმის შეგრძნებაა ალბათ სამუდამლოდ ჩარჩენილი ჩვენს არსებაში. უაღრესად
არასასიამოვნო
მოვლენებთან,
განცდებთან,
ფიქრებთან
დაკავშირებული
ხმა
დროთა
განმავლობაში შეგრძნებად ქცეულა და ხანდახან, როცა სასურველი ვითარება შეექმნება,
თავისთავად იღვიძებს ხოლმე. ამის ბრალია, შავ ოთახებში მარტოობის ცეცხლი რომ გედება და
ჭკნება, ჭკნება სიყვარული უკანასკნელი. ჭკნება ნაზად, მწუხარედ. მარტოობის ჟამს. ოდეს
არსაით არ მოისმის თანაგრძნობის ხმა. თითქოს ჯერ არ დაბადებულხარ, ან დიდი ხნის
მკვდარი ხარ უკვე. არადა, ყველაფერი გახსოვს. შენგან მახსოვრობაღაა დარჩენილი. უფრო
სწორად, ნარბენი კაცივით გულამოვარდნილი, ავაზაკური ფაცა-ფუცით მარხავ მახსოვრობაში
მთელ არყოფილ ბედნიერებას. სივრცეც გამქრალა - ყველაფრის მიმტევებელი, ყველაფრის
გამნელებელი. სად არის ჩემი ყვავილებიო - ამაოდ დაეძებს ქალბატონი აისოდორა ქმრის
მორთმეულ ყვავილებს. არასოდეს მოურთმევია შენთვის მამაჩემს ყვავილიო - უყვირის
მოთმინებიდან გამოსული სონია და თან საყვარლის მორთმეულ ყვავილებს აწყობს ლარნაკში.
კმაყოფილი
ყვავილებიც,
დაცქვეტილნი,
ნიშნის
მომგები
ღიმილითა
და
ყვავილური
ყოყლოჩინობით გადმოსცქერიან ყავლგასულ ქალს ლარნაკის სიმაღლიდან. გრძნობათა
ფერფლი შემოგვდგომია გარშემო. სიყვარულიც გამოვიგლოვეთ და სიცოცხლეც. ვიტანჯებით,
მაგრამ ამ ტანჯვით ჩვენვე ვტკბებით გულის სიღრმეში. ასეთი პოეტები გყავდეს და არ იცოდე,
ესეც თავისებური უბედურებაა. სარკეში კი ჩემი ორეული გარინდულა, როგორც ცხედარი
ვერცხლის კუბოში. შემოდგომაა... არა, ზამთარია უკვე. დეკემბერი იწურება. ბაღში ბილიკებს
მიმოჰფენია მჭკნარი ფოთოლი. იმ ფოთლებში დავრბოდით მე და მელანია, მოსალოდნელი
განშორების შიშით კიდევ უფრო აღგზნებულნი, კიდევ უფრო შეპყრობილნი ერთმანეთის