LatinEach bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
აველუმი - 19
Total number of words is 3536
Total number of unique words is 2031
34.0 of words are in the 2000 most common words
46.2 of words are in the 5000 most common words
52.1 of words are in the 8000 most common words
- გაიგე? გათხოვილა! - შეუღრინა შვილმა.
- ყველა ქალი უნდა გათხოვდეს. ეგეც გათხოვდება, რა თქმა უნდა - თქვა ბებიამ და
კარტოფილიანი კვერცხი თუ კვერცხიანი კარტოფილი თვითონ გადაუღო მელანიას დანის
წვერით.
- გათხოვდება კი არა, უკვე გათხოვილა, ყურს დაგაკლდა?! - უყვირა შვილმა.
- ასე რა ხანია გათხოვილია ეს. - გაიცინა ბებიამ.
- არა, ბებო, მართლა გავთხოვდი, სხვანაირად. აგე, პასპორტი მანტოს ჯიბეშია. - უთხრა
მელანიამ და ცხელი ლუკმა ენით შეატრიალა პირში.
სანამ სკოლაში სწავლობდა, ის მანტო პალტო იყო, მანტოდ სკოლის დამთავრების შემდეგ
გადაუკეთეს, მერე კი თვითონ გადაიკეთა ქვედაკაბად.
10
სამყარო რომ იღუპებოდა, ათასი რამ არსებობდა ამის დამადასტურებელი, როგორც ცხოვრების
ზედაპირზე, ყველას დასანახად, ისევე ცხოვრების იდუმალ, ჩაუღწეველ სიღრმეებშიც, რისი
ხილვაც მხოლოდ ერთეულთა ხვედრია. სხვა თუ არაფერი, გაზეთებიც ამის მეტს არაფერს
წერდნენ და რადიო-ტელევიზიაც, კასანდრასავით, მარტო ამას იუწყებოდა სულ, დილასაღამოს. მაგრამ ყველაზე მეტად, მაინც სონიას გაქცევამ დასცა მელანიას თავზარი. ეს იყო
მისთვის ყველაზე უტყუარი ნიშანი, როგორც მისი ოჯახის (პატარის სიკვდილით იწყება
დიდის
სიკვდილი),
ადასტურებდნენ
ისევე
სამყაროს
გაუთავებელი
დაღუპვის
წყალდიდობები,
მაუწყებელი.
ხანძრები,
რასაკვირველია, იგივეს
მიწისძვრები,
მეწყერები,
ქარიშხლები, კატასტროფები, აფეთქებები, მკვლელობები, ამბოხებები, გადატრიალებები,
რევოლუციები, ომები, პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიური, ზნეობრივი თუ სექსუალური
ექსპერიმენტები. მაგრამ მელანია იმათაც ისეთივე უდრტვინველობით აიტანდა, როგორითაც
ქმრის საყვარლებს იტანდა, ვიდრე მეუღლე, დედა, ბებია და დიასახლისი ერქმეოდა ოჯახისა,
რომელიც არა მარტო თვალნათელი, ხელშესახები (ანუ, მატერიალური - როგორც ბოლშევიკებს
უყვართ თქმა), არამედ სულიერ-ზნეობრივი სინამდვილეც იქნებოდა (თუკი საერთოდ
შესაძლებელია ასე რომ ითქვას) და, ამდენად, გარკვეული აღმზრდელობითი როლის
შესრულება, გარკვეული ზემოქმედების (რასაკვირველია, სასიკეთო ზემოქმედების) მოხდენაც
შეეძლებოდა ვიღაცაზე მაინც, თუნდაც, იმავე სონიაზე. სონია აველუმს კი არ გაურბოდა,
აველუმი კი არ გადაეყვარებინა, რასაც ვერასოდეს გაუგებდა და მიუტევებდა მელანია, არამედ
საერთო, საყოველთაო უბედურება ეგრძნო იმასაც და, მელანიასი არ იყოს, ცხოველური
გუმანის კარნახით, დღემდე ცნობილ იარაღთაგან, ისიც იმ ერთადერთს ეპოტინებოდა,
რომელსაც, ასე თუ ისე, კიდევ შეეძლო მისი გადარჩენა, დაცვა მაინც, თუნდაც გარკვეული
დროის მანძილზე. სხვანაირად ვეღარაფრით აღუდგებოდა წინ ადათ-წესების, ჩვევების,
ჩვეულებების ჯადოსნური სკივრიდან თავდაღწეულ ცხოვრებას. ოჯახის შექმნა გადაეწყვიტა
წარღვნის წინ, გაქანებული აპოკალიფსის ჟამს და, ჩვენში რომ ვთქვათ, ვერავინ გაამტყუნებდა,
მით უფრო მელანია, თუნდაც იმიტომ, ასევე რომ მოიქცეოდა თვითონაც, ანუ, ღელვასა და
ქარშიხალში მოხვედრილი, თავაშვებულ ლხინს კი არ მიეცემოდა დაღუპვამდე, პეშვებით
ამოხაპავდა წყალს ძირგახვრეტილი ნავიდან. ასე რომ, სონიას გაქცევა, პირველ რიგში, იმას
ნიშნავდა, მართლა რომ არსებობდა საფრთხე, მართლა კარს რომ იყო მომდგარი და
კონკრეტულად
მისი
ოჯახის
საფუძველს
არყევდა,
იმ
მიკროსამყაროს,
გნებავთ,
იმ
მიკროიმპერიის საფუძველს, სადაც აქამდე ყველამ თავისი ადგილი იცოდა და ყველა
ერთნაირად გრძნობდა და აღიარებდა დანარჩენთა აუცილებლობას, რაც, სხვა თუ არაფერი,
იმის შესაძლებლობას ნამდვილად აძლევდა თითოეულ მათგანს, უფრო მყარად მდგარიყო,
უფრო იოლად შეენარჩუნებინა წონასწორობა მარადიული სიცარიელის თავზე, მხოლოდ და
მხოლოდ, მისთვის გაბმულ ბეწვის ხიდზე, რომელსაც მის გარდა მაინც ვერავინ გაივლიდა.
სხვათაშორის, წმინდა ქალური შურის, წმინდა ქალური სიძულვილისა და შურისძიების
გრძნობა არც სონიას მიმართ გასჩენია როდისმე და არც ფრანსუაზას მიმართ. მეტოქეებად არც
თვლიდა მათ, რადგან არც იმათ უცდიათ, თუნდაც გუნებაში (ამას აუცილებლად გაიგებდა
უაველუმოდაც), მისი ადგილის დაკავება. როცა თავად წაჰყვა ცოლად აველუმს, ანუ, როცა
ღვინის ცარიელი ბოცოებითა და სველი ძაღლის სუნით სავსე მანქანაში ჩაუჯდა ერთი
გაქექილი მანეთიანის იმედით, ფრანსუაზა 12 წლის იყო მხოლოდ, სონია კი სამი წლის მერე
უნდა დაბადებულიყო საერთოდ, და, წოდებრივზე რომ არაფერი ვთქვათ, ასაკობრივი სხვაობაც
უფრო მათ მფარველობას ავალდებულებდა, ვიდრე დევნასა და შევიწროებას. რაც მთავარია,
იმათაც ის ადამიანი უყვარდათ, ვისაც თვითონ თვლიდა მხოლოდ სიყვარულის ღირსად;
ვისთვისაც თვითონაც მზად იყო დაუფიქრებლად, უყოყმანოდ დაეთმო ყველაფერი, მშობლისა
და შვილის ჩათვლით, და, ამდენად, უფლებაც არ ჰქონდა, გაჰკვირვებოდა ანდა სწყენოდა,
თუკი სხვებიც აღმოჩნდებოდნენ მის დღეში, თუკი სხვებსაც ის შეუყვარდებოდათ, ვინც თავად
უყვარდა, ვისი მეშვეობითაც შეეძლო ცას შესწვდენოდა და სიღრმე ეხილა, ანუ, ეტანჯა
სიყვარულისთვის და ეამაყა საკუთარი ტანჯვით. მელანია ოჯახის გულისთვის, რა თქმა უნდა,
ყველაფერს აიტანდა,
ყველაფერს მოითმენდა, ყველაფერს გულში გადახარშავდა და არავის გამოაშვერინებდა თითს
მისი ოჯახისკენ. მაგრამ თუკი გზასამცდარი ცხოვრებისთვის თავად ოჯახი აღმოჩნდებოდა
ზედმეტი და მიუღებელი - რისი ნიშნებიც უკვე მრავლად შეიმჩენეოდა ირგვლივ - მაშინ
თავისთავად
ეკარგებოდა
აზრი
ოჯახის
სახელით
ატანილ
დამცირებასაც,
ოჯახის
საკეთილდღეოდ ჩაყლაპულ შეურაცხყოფასაც, მართლაც რომ წიგნში შესატან მოთმინებასაც და
სიჯიუტესაც. უოჯახოდ (ცხადია, მელანიას აზრით), არათუ ადამიანობა, საერთოდ სიცოცხლე
დადგებოდა საფრთხის წინაშე. "მეშინია, გული ცუდს მიგრძნობს, ან მე ვკვდები, ან მართლა
დიდი საშინელება უნდა მოხდესო". - შესჩივლებდა ხოლმე აველუმს. აველუმს კი ისიც
ჩვეულებრივად
შეშინებული
ეგონა,
ჩვეულებრივად
გაღიზიანებული,
გაწამებული
გაუთავებელი არეულობით, ხოცვა-ჟლეტით, ავადმყოფი ვირთხებივით სამზეოზე ამოსული
საზარელი ჭორებით, ღვარძლიანი, სახიფათო მითქმა-მოთქმითა და, თავისთავად ცხადია,
შვილის ბედითაც... მოკლედ, ყველაფრით, რაც არა მარტო საერთო, არამედ სავალდებულო
უბედურებადაც ითვლებოდა და ყველას ერთად უნდა გადაეტანა, თუკი მართლა უნდოდათ
განთავისუფლება,
იმპერიის
კლანჭებიდან
თავის
დაღწევა,
ანდა,
როგორც
გაზეთები
იმეორებდნენ წარამარა და უაზროდ, იმ გზაზე დადგომა, რომელიც "ტაძართან მიიყვანდათ",
ბოლოს
და
ბოლოს,
და
არა
ისევ
კარაფიცრულ
ფეხსადგილთან.
გარდა
ამისა,
ეკაეკატერინეკატოს ჯერ საცხედრეებში ძებნამ, მერე კი იმის მჯდომარე გაფიცვის ყურებამ,
ეტყობა კიდევ უფრო შეარყია მელანიას საერთოდ მებრძოლი და შეუპოვარი ბუნება და,
ამიტომაც, აველუმი ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებდა იმის შფოთვასა და წუხილს, უფრო
სწორად, ბუნებრივად თვლიდა და ცდილობდა, უმალ იმისთვის გაექარწყლებინა სადარდელი,
ვიდრე უფრო ღრმად, ძირამდე ჩასძიებოდა და უკეთ გარკვეულიყო თავად ამ სადარდელში.
"ამაზე მეტი რაღა უნდა მოხდესო" - აღარ აცალა სიტყვის გაგრძელება, თუმცა, თვითონაც
ღრმად
იყო
დარწმუნებული
(ისევე,
როგორც
მელანია),
დღევანდელი
ორომტრიალი
სახსენებელიც არ იქნებოდა ხვალინდელთან. "ღმერთმა ქნას, მარტო ამაზე გადაიაროს
ყველაფერმაო"
-
აღარ
გაუძალიანდა
მელანიაც.
მაგრამ
თვითონ
ვეღარ
სძლია
ცნობისმოყვარეობას, თავად წამოეგო სხვისთვის გადაგდებულ ანკესზე და - რას გულისხმობო ჰკითხა ცოლს მოგონილი არხეინობით, ვითომ, მართლა კი არ მაინტერესებს, გალაპარაკებ,
ჯავრი რომ გადაგეყაროს გულიდან და ცოტათი გაერთოო. "აი, სონიას გათხოვებას... ნეტავი
გაუმართლდებოდეს მაინც" - მშვიდად უპასუხა მელანიამ, თითქოს სულ ამაზე ლაპარაკობდნენ
შინ, როგორც კი დროს იხელთებდნენ, და, კაცმა, რომ თქვას, დასამატებელიც აღარაფერი
ჰქონდათ. აველუმი გაჩუმდა, რაც თავისებურად ლაპარაკში აყოლას ნიშნავდა მაინც, ოღონდ
სხვა საკითხია, რას ამბობდა დუმილით, რას გამოხატავდა: თანხმობასა თუ გულისწყრომას. ეს
ალბათ მელანიამაც იგრძნო (უფრო მეტი იგრძნო) და თვითონვე გააგრძელა, ზედმეტად რომ არ
დაეტანჯა ქმარი: "ცუდად არის საქმე, ძმაო, ცუდად. არ გესმით ჩემი. მაგრამ ასე რომ არ
იტანჯებოდე, მაშინ ალბათ ვერც მე გაპატიებდი. გულისხეთქვისა და უმადურობის მეტი, შენც
ვერაფერი მოგიტანა სიყვარულმაო". "რა იყო, რა გუნებაზე ხარ დღეს" - ნაძალადევად გაუცინა
აველუმმა, იმ ადამიანივით, ბრძოლაზე ხელი რომ აუღია, მაგრამ ჯერ თვითონვე ერიდება ამის
აღიარება. - "მე მალე მოვკვდები". - თქვა უცებ მელანიამ და ამჯერად აველუმს უბრალოდ ენა
დაება მღელვარებისაგან, მოულოდნელობისაგან. არასოდეს უთქვამს მელანიას მსგავსი რამ.
საერთოდ
არასოდეს
ულაპარაკია
ასე.
პირიქით,
ყოველთვის
სხვებს
საყვედურობდა
გულგატეხილობას, ყველაფერზე წუწუნსა და ჩივილს. თუმცა, ეს არც წუწუნი იყო, არც ჩივილი,
არც ცხოვრებისაგან გამწარებული ქალის ჩვეულებრივი გაბრძოლება, მაინცდამაინც, იმის
თვალწინ, ვისაც ერთხელ და სამუდამოდ მიანდო თავისი სიცოცხლე. ყოველგვარი მიკიბმოკიბვის გარეშე თქვა ის, რისი თქმაც უნდოდა, რაც აწუხებდა, რაც ჯერ მარტო თვითონ
იცოდა (თუნდაც ვარაუდით) და რაც აუცილებლად უნდა სცოდნოდა მისთვის ყველაზე
ახლობელ ადამიანსაც, მისი სიცოცხლის განმგებელს. ამიტომაც შეზარა ასე აველუმი
მოსმენილმა. უფრო ადრე ირწმუნა, ვიდრე ბოლომდე აღიქვამდა და გაიაზრებდა მოსმენილს.
ეს იყო შეუღლებასავით, შობასავით, სიკვდილივით იდუმალი აქტი განდობისა, საიდუმლოს
გამხელისა, ცოდნის გაზიარებისა, ცოდვის აღიარებისა - ერთდროულად დამთრგუნველიცა და
აღმაფრთოვანებელიც თავისი უბრალოებითა და სიდიადით. საბედნიეროდ, ისევ მელანიამ
დაარღვია ეს მოულოდნელი, მართლაც სამარისებური დუმილი. აველუმს წინ დაუდგა,
მხრებზე ხელები ჩამოაწყო და ახლა უკვე ხუმრობით, სიცილგარეული ხმით უთხრა: იცოდე,
მაინც შენ დაგაკლდები ყველაზე მეტადო. თმა შესაღები ჰქონდა. ალაგ-ალაგ საღებავი
გასცლოდა და თმის ძირები თეთრად მოუჩანდა. აველუმს, რატომღაც, ცრემლი მოებჯინა
ყელში. მაგრამ მელანია კი არ შეეცოდა, რაღაც ძნელად მოსახელთებელი, ძნელად ასახსნელი
დაენანა უცებ, შეიძლება, დრო - უაზროდ, უშედეგოდ გაფრენილი - რომელსაც ვეღარაფერი
დააბრუნებდა უკან, ვერც აღსარება, ვერც მონანიება.
მელანიამ პაემანზეც ზუსტად ასე იცოდა დგომა. რომელიღაც მიყრუებულ ქუჩაზე, რომელიმე
დაბურული ხის ძირას რომ "დაბინავდებოდნენ", მაშინვე მხრებზე ჩამოაწყობდა ხოლმე ხელებს
აველუმს და ასე იდგა, საუბრობდნენ თუ კოცნაობდნენ. ასე იდგა მაშინაც (და ეს ცოტა არ იყოს,
ეხამუშებოდა აველუმს), როცა დაძაბულნი და დაცქვეტილნი ელოდებოდნენ, როდის
ჩაივლიდა საიდანღაც მოულოდნელად გამომტყვრალი გამვლელი, რათა ისევ გაეგრძელებინათ
საუბარიცა
და
კოცნაობაც.
"გახსოვსო?"
-
ამოხედა
მელანიამ
ღიმილით,
გვერდზე
თავგადაწეულმა, და მარჯვენა ხელის საჩვენებელი თითი ფრთხილად ჩამოუსვა ყელზე, ნიკაპს
ქვემოთ,
სადაც
პატარა,
დროისაგან
გაფერმკრთალებული,
ძლივსშესამჩნევი
ნაიარევი
ეტყობოდა აველუმს. აველუმს, რასაკვირველია, ახსოვდა. ის დღე, ერთ-ერთი ფრიად
ღირსშესანიშნავი დღე იყო მათ ცხოვრებაში, მრავალმხრივ, მრავალნაირად დასამახსოვრებელი,
და, რაც მთავარია, იმ დღეს მიხვდნენ ალბათ საბოლოოდ, ერთმანეთისთვის რომ იყვნენ
გაჩენილნი, უფრო ზუსტად, ერთად რომ უნდა ყოფილიყვნენ ყოველთვის, კიდევ უფრო
ზუსტად კი, უკვე იმდენი განეცადათ და გადაეტანათ ერთად, სადაც არ უნდა წასულიყვნენ
ცალ-ცალკე, მაინც ერთად იქნებოდნენ, თუნდაც ერთმანეთის მოგონებებში, სასიამოვნო
იქნებოდა ის მოგონებები თუ საჩოთირო, მწარე თუ ტკბილი. იმ დღესაც (დღეს კი არა, ღამეს ის-ის იყო ჩათავდა პირველი ჰიმნის უკანასკნელი აკორდები), ერთ-ერთ თავიანთ ამოჩემებულ
ადგილზე იდგნენ - ფიქრის გორაზე, ბილიკის თავში, ფიცრის ღობესთან, თუთის ხის ძირას მოულოდნელად ორი ბიჭი რომ წაადგათ თავზე. ერთი მელოტი იყო (ან სამართებლით ჰქონდა
თავი გადაპარსული, თუმცა, მაშინ ჯერ კიდევ არ იცოდა თბილისმა "შესანიშნავი შვიდეულის"
არსებობა), მეორეს კი მუქი ფერის ფეტრის შლიაპა ეხურა რატომღაც. "იუზგარ, საათს ხომ ვერ
გვეტყვიო" - ძმაბიჭურად დაუძახა აველუმს. მაგრამ ვიდრე აველუმი შლიაპიანს უპასუხებდა
("სამწუხაროდ, არ ვხმარობ, იუზგარ, საათს, მაგრამ თორმეტს ბევრად არ უნდა იყოს
გადაცილებული, რადგან პირველი ჰიმნი ეს-ესაა დამთავრდაო"), მელანიამ საათიანი ხელი
უნებურად მაღლა ასწია, ახლოს მიიტანა თვალთან, უკეთესად რომ გაერჩია ისრები. მელოტმაც
მაშინვე უზარმაზარი ხანჯალი გამოაძვრინა პერანგის სახელოდან (შიშს დიდი თვალები კი
აქვს, მაგრამ ხანჯალი მართლაც დიდი იყო, ლამის სატევარი) და აველუმს ყელზე მიაბჯინა
(სწორედ იმ ადგილას, სადაც მელანიამ ჩამოუსვა წეღან თითი), "უთხარი, მოიხსნასო" - თავი
გადაიქნია მელანიასკენ. თან თვალს არ აშორებდა აველუმს. შიშისაგან თუ დაძაბულობისაგან
ხელი უკანკალებდა. აველუმი გაშრა, გაოგნდა. ყველაფერს ელოდებოდა, ამას კი არა, თანაც,
ლამის საკუთარ უბანში, სადაც ქურდსაც პირზე კოცნით იცნობდა და ბანკის ინკასატორსაც. ვერ
მოისაზრა უცებ, რა ექნა, როგორ მოქცეულიყო. გამალებული უცემდა გული, მაგრამ უფრო
უმწეობისგან, ვიდრე შიშისგან. უფრო სწორად, ჯერ თვითონაც ვერ გარკვეულიყო საკუთარ
განცდებში, არ ეცალა საამისოდ. სამაგიეროდ, ნათლად იგრძნო, ხანჯლის აცახცახებულმა
წვერმა როგორ გაუკაწრა ყელზე კანი, რამდენჯერმე, ზედიზედ. იგრძნო, როგორ ჩამოაცოცდა
სისხლის ჯერ ძალიან ცივი, მერე კი ძალიან ცხელი წვეთი, წვეთები, მთელი ნაკადი, ნიაღვარი,
ჩანჩქერი სისხლისა. ტკივილი კი არ უგრძვნია. "აჰა, შე დებილოო" - დაუძახა მელანიამ მელოტს
და შეხსნილი საათი დაუდევრად გადაუგდო. მელოტმა საათი მარჯვედ დაიჭირა ჰაერშივე და
ხანჯალიც მაშინვე მოაშორა აველუმს. "არა უშავს, შევხვდებითო" - ჩაიბურდღუნა აველუმმა და
თვითონვე შერცხვა თავისი ბავშვური, გულუბრიყვილო მუქარისა. "არ გინდა, სიმონ,
დაიბრიდები ულაპარაკოდო" - თითქოს თავისთვის თქვა შლიაპიანმა და მელოტს ხელით
ანიშნა, წავიდეთო. "ისე, თუ თქვენც წახვალთ აქედან, უკეთესი იქნება თქვენთვის - თქვა
მელოტმა - ჩვენზე უარესები მოდიან უკან, ტრუსიკს არ შეგარჩენენ იცოდეთ" - მოხედა
მელანიას უწმაწური ღიმილისგან კბილებდაკრეჭილმა. თან ბილიკზე ჩადიოდა, შლიაპიანს
მიჰყვებოდა უკან. ქვემოთ, უკუნეთ სიბნელეში, გმირთა მოედანი გუგუნებდა ყრუდ. ჯერ ნელა
ჩადიოდნენ,
თავს
იკავებდნენ
თავდაღმართში.
შეიძლება,
ქურდულ
ღირსებასაც
უფრთხილოდებოდნენ, მაგრამ თანდათან აუჩქარეს ფეხს და მერე სულ კისრის ტეხით ჩაათავეს
ბილიკი. "დედლებოო" - მიაძახათ მელანიამ. "დედალი მე ვარო" - თქვა აველუმმა.
- არა! - იყვირა მელანიამ, - შენ ხომ არ გითქვამს ჩემთვის, მიეცი საათიო, ჩემით მოვიხსენი გააგრძელა ჩვეულებრივი ხმით - აი, შენ რომ გეთქვა, მაშინ ნამდვილად დედალი იქნებოდი.
უყურე იმ ნაბიჭვარს! - შესძახა უცებ - დაუჭრიხარ!
აველუმმა უნებურად ხელი განაკაწრზე მოისვა და ზედ დაიხედა.
- კი არ დამჭრა... - სცადა მელანიას დამშვიდება, მაგრამ მღელვარებისაგან ხმა გაებზარა.
- იმიტომაც გაიქცნენ - უარესად აღელდა მელანია.
- ხელი უკანკალებდა - ძლივს ამოღერღა აველუმმა და ცხვირსახოცი ამოიღო ჯიბიდან.
- მოიცა, მასე არა. მე მიმიშვი - გააჩერა მელანიამ. ხელები მხრებზე ჩამოაწყო და ფრთხილად,
გაუბედავად აუსვა ენა ჭრილობაზე. "თფუიო" - მაშინვე გადმოაფურთხა აველუმის სისხლი.
მაგრამ იმავე წამს უფრო თამამად, უფრო საფუძვლიანად დაეწაფა. თან ჭრილობას ულოკავდა,
ერთგული ძაღლივით, თან პირში დაგროვილ სისხლს აფურთხებდა და თან იცინოდა: რომ
იცოდე, საათზე მეტის წართმევა შეეძლოთ იმ დებილებს ჩვენთვისო.
გარკვეული თვალსაზრისით, ალბათ ამ შემთხვევამაც დააჩქარა მათი შეუღლება, უფრო
სწორად, მათი ერთ ჭერქვეშ ცხოვრება. თუმცა, პირველად რომ დაწვნენ ისინი საკუთარ
ჭერქვეშ, ანუ, ბოლოს და ბოლოს, მაინც რომ აღირსეს აველუმს (როგორც ცოლშვილიან
მწერალს), ერთოთახიანი ბინა ქალაქის გარეუბანში, ეკაეკატერინეკატო უკვე ხუთი წლისა იყო.
მათი სახლის იქით ტრიალი მინდორი იწყებოდა, სადაც მამა-შვილი ყაყაჩოებს კრეფდნენ
ხოლმე, მაგრამ ერთხელ ყაყაჩოს მტვერმა მოწამლა თუ რა იყო, ეკაეკატერინეკატოს ნესტოები
დაუჩირქდა და იმის მერე მელანია იძულებული გახდა, შვილიანად, ისევ მშობლებთან
დაბრუნებულიყო, ხოლო საკუთარ ქმართან ისევ შეყვარებულივით მისულიყო პაემანზე
საკუთარ ბინაში. და მაინც, უოჯახოდ არაფერი ესაქმებოდა მელანიას ამ ქვეყანაზე. ოჯახი
მისთვის, უპირველეს ყოვლისა, ის ასპარეზი გახლდათ, სადაც ადამიანები ერთმანეთს კი არა,
ერთმანეთის სისუსტეებს, ერთმანეთის სნეულებებს, ერთმანეთის შიშებს, ერთმანეთის
სიმარტოვეებს, სიმდაბლეებსა და სიგლახეებს ერკინებიან და, შეძლებისდაგვარად, გარკვეულ
წარმატებებსაც აღწევენ, რაღა თქმა უნდა, თუკი მართლა უყვართ ერთმანეთი და თუკი მართლა
სჯერათ ერთმანეთისა. ამიტომ, როგორც კი საოჯახი საქმეებს მორჩებოდა და თავის მარადიულ
საქსოვიანად ტელევიზორის წინ მოკალათდებოდა სავარძელში, ეკრანს შესცქეროდა თუ
ნაქსოვის თვლებს ითვლიდა ტუჩებაცმაცუნებული, მაინც იმის გარკვევას ცდილობდა სულ,
რატომ ხდებოდა, რაც ხდებოდა და რატომ არ იყო ცხოვრება ისეთი, როგორიც შეიძლებოდა
ყოფილიყო. მაგრამ ამდენს როგორ გაარკვევდა, როცა ისიც არ იცოდა, რას ქსოვდა და ვისთვის
ქსოვდა. უფრო სწორად, ისე ხშირად ეცვლებოდა აზრი, ვერაფრის დამთავრებას ვერ ასწრებდა
და უკვე სანახევროდ მოქსოვილ სვიტრს, რომელიც თითქოს ეკაეკატერინეკატოსთვის
ჩაეფიქრებინა, დაუნანებლად არღვევდა, რათა აველუმის პულავერის ქსოვა დაეწყო. ქსოვაც
თავდაცვის ერთ-ერთი საშუალება იყო ალბათ, მაგრამ, რასაკვირველია, ქსოვისას იმის
დადგენაც აინტერესებდა, რამდენად იყო თავად დამნაშავე, მართლა იყო მასზე რამე
დამოკიდებული, თუ მაინც ისე მოხდებოდა ყველაფერი, როგორც ხდებოდა, თუკი, ვთქვათ,
თავიდანვე არ აპატიებდა აველუმს. მაგრამ თავიდანვე თუ არ აპატიებდა აველუმს ყველაფერს,
ვერც აქამდე შეინარჩუნებდა მას. მისთვის კი მთავარი ეს იყო და არა აველუმის ეროტიკული
თავგადასავლები, რომლებსაც თავად აველუმი ყველანაირად მალავდა მისგან, მაგრამ, რა თქმა
უნდა, უშედეგოდ. მელანიას ასეთი აველუმიც უყვარდა. თუ შეიძლება ასე ითქვას, ასეთი
აველუმიც იგულისხმებოდა მისთვის საერთოდ აველუმის ცნებაში. ოღონდ, თვითონ ასეთი
აველუმის მიმართ უმალ დობილი და მესაიდუმლე გამოდიოდა, ვიდრე სატრფო ან ცოლი, და
არც ამის გამო გრძნობდა რაიმე უხერხულობას, პირიქით, მეტი პატივისცემით იმსჭვალებოდა
საკუთარი თავისადმი, თუკი მართლა წაადგებოდა ხოლმე რამეში, სწორედ როგორც დობილი
და უერთგულესი მესაიდუმლე. ერთხელ, გათხოვებამდე, მამას ფულიც კი სთხოვა, ვითომ
თანაკლასელისთვის საჩუქრის საყიდლად და აველუმს მიურბენინა, იმან კი სასიმამროს
ფულები ვენდისპანსერის ექიმს ჩაუკუჭა თეთრი ხალათის ჯიბეში, ვიდრე, შარვალჩახდილი,
პირქვე გადაემხობოდა მუშამბაგადაფარებულ ვიწრო ტახტზე, სუსუნაკის საწინააღმდეგო
ნემსის გასაკეთებლად.
მოკლედ, გასახსენებელი ბევრი ჰქონდა და ისიც იხსენებდა. ჩაჯდებოდა სავარძელში
ტელევიზორის წინ, ცელოფანის პარკიდან ამოიღებდა რკინის ჩხირებსა და ძაფის გორგალს და,
ვინ იცის მერამდენედ, გაუყვებოდა აველუმთან ერთად გამოვლილ გზას, ხან თავიდან
ბოლომდე და ხან ბოლოდან თავამდე, რის გამოც, ძალაუნებურად, ნაქსოვიც მათ გზას
ემსგავსებოდა - დაბლანდული, დახლართული, ბოლომდე გაურკვეველი, ჩხირების ნებაზე
მიშვებული. ის კი ყოველ წვრილმანს იხსენებდა, ყოველ შემთხვევას, ყოველ სიტყვას, ყოველ
ნაბიჯს და ჩქარობდა ყველაფრის ხელახლა შეფასებასა თუ გადაფასებას, რაკი არეული დროც
ამას ავალდებულებდა. არადა, კაცმა რომ თქვას, ახლა თითქოს უფრო მშვიდად უნდა
ყოფილიყო, ვიდრე, ვთქვათ, გუშინ და გუშინწინ. ქმარიც შინ ჰყავდა და შვილიც. მაგრამ
სწორედ მათი "შინ ყოფნა" აბნევდა და აფორიაქებდა, იმდენად ნაძალადევი, იმდენად
ხელოვნური და არაბუნებრივი ჩანდა ამის გამო სხვა ყველაფერი. შვილს გარეთ გახედვაც აღარ
უნდოდა, იატაკზე იჯდა კუთხეში, თავისთვის. არც ჩიოდა, არც იმუქრებოდა. არც შვილი
ახსოვდა, არც ამხანაგი. მელანიამაც აღარ იცოდა, როდის ჯობდა, როდის გრძნობდა თავს
უკეთესად, როცა სულ შვილის მოლოდინში იყო, სულ კარს მიჩერებული, თუ ახლა, როცა
თვალწინ ჰყავდა სულ. მით უფრო ძნელი გასარკვევი იყო, რა ერჩია თავად ეკაეკატერინეკატოს,
როდის გრძნობდა თავს უფრო თამამად, უფრო თავისუფლად; საერთოდ, როდის გრძნობდა
თავს ადამიანად, როცა ქუჩა-ქუჩა დაძრწოდა დროშის ფრიალით, როცა მის დანახვაზე,
შეშინებული დედაბრები ცეკვას იწყებდნენ თავიანთ პატარა აივანზე, თუ ახლა, სიკვდილს
ძლივს გადარჩენილი, ძლივს მოძებნილი, ძლივს დაბრუნებული შინ და არა მარტო
გვარშეცვლილი, ზნეშეცვლილიც.
ქმარსაც შვილის სენი შეჰყროდა თითქოს. თითქოს კი არა, ნამდვილად, ერთი სენით იყვნენ
შეპყრობილნი. აღარც იმას მიუწევდა გული გარეთ, მაგრამ არათუ იშვიათად ხედავდა, როცა
ხედავდა, მაშინაც უჭირდა უბრალო, თუნდაც სამეზობლო ურთიერთობის დამყარება მასთან.
შეიკეტებოდა თავის ოთახში და საბეჭდ მანქანაზე აკაკუნებდა განუწყვეტლივ, გაუჩერებლად,
მექანიკურ კოდალასავით. თუ არ გაახსენებდნენ, არც ჭამა უნდოდა, არც ძილი. მაგრამ მაინც
შინ
იყო,
თავის
ადგილზე
და,
თუ
არ
ჩანდა,
აშკარად
ისმოდა
-
ძველისძველი,
კლავიშებმორყეული "ერიკა" მხოლოდ და მხოლოდ მის ხმას გამოსცემდა, მის გულისთქმასა და
მის სულისკვეთებას. სამაგიეროდ მისი ჭკუა-გონება ფრენდა სხვაგან და მელანიასაც ეს
აფრთხობდა, ეს აწუხებდა, რადგან სხვაზე უკეთ (აველუმზე უკეთაც), მან იცოდა ალბათ,
ყველაზე ნაკლებად ახლა რომ იყო იგი შინ. აველუმი საერთოდ მაშინ უფრო ეკუთვნოდა მას,
როცა სხვაგან მიდიოდა. მაშინ აველუმის ჭკუა-გონება აქეთკენ, შინისკენ, მელანიასკენ ქროდა
და მოულოდნელად რომ გამოეცხადებოდა ხოლმე, ყველაფერზე ეტყობოდა, ოჯახის უფროსი
ბრუნდებოდა საკუთარ ოჯახში და შეუვალი, გარდუვალი იყო მისი უფლებამოსილება, მისი
ნება-სურვილი ამ კედლებს შორის, ამ ტერიტორიაზე. გონზე მოსვლასაც არ დააცლიდა,
თითქოს საყვარლისგან კი არ დაბრუნებულა, არამედ, სატუსაღოში შობილი, სატუსაღოში
ჩაბერებული, საერთოდ პირველად გამოუშვიათ დღეს სატუსაღოდანო. "არაფერი არ არსებობს
ჩემთვის წესიერად, ადამიანურადო" - ყასიდად ბუზღუნებდა ბედნიერი მელანია, ერთხელ
კიდევ განწმენდილი, ერთხელ კიდევ განთავისუფლებული ავი, გესლიანი ეჭვებისა და
ვარაუდებისაგან და ერთხელ კიდევ დარწმუნებული ქმრის დაუოკებელ სიყვარულში. ახლა
საკუთარ სამფლობელოში კი არ იჯდა ის (თავისიანების იმედად), სოროში ემალებოდა თითქოს
ვიღაცას თუ რაღაცას; მტერ-მოყვრის მისაღებად კი არ იყო მზად, როგორც ოჯახის უფროსს
ეკადრება, არამედ - გასაქცევად, როგორც მარადიული ლტოლვილი. ხოდა, მელანიაც
უსასრულოდ იხსენებდა, ირკვევდა განცდილსა და გადატანილს; ეძებდა მართალსა და
მტყუანს; ხელახლა სწონიდა და ზომავდა ათასჯერ აწონილსა და გაზომილს, სხვებისთვის
მიტევებულსა თუ თავისთვის მიუტევებელ შეცდომებს; და მაინც ფარული იმედით, მერყევი
რწმენით ფიქრობდა მოთმინების აუცილებლობაზე, მიტევების მადლზე, ქმარ-შვილის
შესაძლებელ დაბრუნებაზე... მაგრამ, ეტყობა, არც მისი მოთმინებაა ამოუწურავი, მასაც
მოსწყინდება, მასაც ამოუვა ყელში ამდენი უაზრო ქექვა გარდაცვლილი, მტვრადქცეული
წუთებისა,
საათებისა,
დღეებისა,
წელიწადებისა;
ძიება
არარსებულის,
არყოფილის
დანატოვარი კვალისა; გაუთავებელი წვნევა და შეფერება ჩაუდენელი დანაშაულის შედეგებისა
თუ ამაო მცდელობა განცდილის განმეორებისა და, ერთ ჩვეულებრივ საღამოს (გარეთ
ისროდნენ), მოულოდნელად წამოდგება სავარძლიდან და მისი კალთიდან გადმოვარდნილი
ძაფის გორგალი იატაკზე გაგორდება, კარისკენ, თითქოს ლაბირინთიდან გამოსასვლელ გზას
მიანიშნებს პატრონს, პატრონი კი, დაბნეულად, დარცხვენილად მომღიმარი, კეფაზე მოისვამს
ხელს, თითქოს თმის სამაგრს მოიძიებს, "აი, აქ, რაღაცაო..." - ვერ დაამთავრებს სიტყვას და
ვიდრე ქმარი ან შვილი შეაშველებდეს ხელს, უგონოდ დავარდება სავარძელზე, თითქოს ძაფის
გორგლის ჯიბრზე, თითქოს იმას რომ შეაგნებინოს ერთხელ და სამუდამოდ - თავცოცხალი
ფეხს არ მოვიცვლი აქედანო.
მაგრამ ეს მერე მოხდება, ცოტა მოგვიანებით. ჯერ "პერესტროიკა" ქანს იღებს, ძალას იკრებს,
თავისი გზით მიედინება. წინასწარ დასახულ გზას მიყვება მეთქი, მინდოდა მეთქვა, და
გაზეთებიც კუდის ქიცინით, წკავწკავ-წკმუტუნით მიაცილებენ, როგორც ძაღლები - მარჩენალ
პატრონს. და აი, ყოველი თვის მეორე დღე ქალაქში უმანქანო დღედ ცხადდება, რასაკვირველია,
გარდაქმნასთან დაკავშირებით, მშრომელთა საკეთილდღეოდ, მათი ძვირფასი ჯანმრთელობის
დასაცავად. გაზეთი ამბობს, "ჩვენს ქალაქში ჰაერის სწრაფი, ყოვლად გაუთვალისწინებელი
დაბინძურების გამოო" (წარმოგიდგენიათ!), თუმცა, ამგვარ უაღრესად "კაპიტალისტურ
მოვლენებზე", ჯერ კიდევ გუშინ, საერთოდ დუმდა იგივე გაზეთი, ანდა გუშინ და გუშინწინ,
როგორც სხვა ყველაფერი, სოციალისტური მანქანის გამონაბოლქვიც სასარგებლო ეგონა
ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, განსაკუთრებით მათი სასუნთქი ორგანოებისთვის და ამ
საკითხთან დაკავშირებით გული საგულესა ჰქონდა. მაგრამ როცა უთხრეს აფორიაქდიო,
აფორიაქდა. გარდა ამისა, სხვა მხრივაც გამართლებულია ამგვარი ღონისძიების ჩატარება
განსაკუთრებით დღეს და განსაკუთრებით ჩვენს ქალაქში, სადაც ამ ორიოდე დღის წინ ამდენი
ხალხი მოიწამლა ერთბაშად, დღემდე დაუდგენელი მიზეზით, და ხომ შეიძლება, ბოლოს და
ბოლოს, მართლა მანქანების გამონაბოლქვის ჭარბი "მიღება" იყოს მიზეზი მათი მოწამვლისა
(არ დაგავიწყდეთ, იმ ხალხმა მთელი კვირა შუა ქუჩაში, ღია ცის ქვეშ გაატარა) და არა
რომელიღაც გასაიდუმლოებული, სამხედრო დანიშნულების ქიმიური ნივთიერება, როგორც
ვიღაც-ვიღაცები ჭორაობენ დღემდე. თუმცა, გამოცხადება ერთია, განხორციელება კი მეორე.
მანქანის გულისთვის ხალხმა სული წაიწყმიდა, ვინ მამა ჩაუშვა, ვინ დედა დააგირავა, ვინ
იატაკქვეშა
მილიონერის
უუუუუკანასკნელი
ქალიშვილი,
საკავშირო
მასშტაბით
სახელგანთქმული კლარნეტისტი შეირთო ცოლად და ახლა, ჩემმა გამონაბოლქვმა ვინმე არ
შეაწუხოსო, მანქანას გააჩერებს, თუნდაც ერთი საათით?! არა გვგონია. ასე რომ, თუ როდისმე
განხორციელდება ამას წინათ საქალაქო საბჭოს აღმასკომის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება,
დამატებით შეგვატყობინეთ. იქამდე კი ვიგრიალოთ ძველებურად, ცა - ქუდად, მიწა ქალამნად. მაგი პატრონი დედაც. ჩვენისთანა ბედნიერი განა არის სადმე ერი?! ყველა თავისას
ჭედავს კიდობანს. ამერიკის პრეზიდენტი კი პოლონეთში ჩასულა. ჩვენ ვიკითხოთ, თორემ
პოლონეთს ეშველება. პოლონეთს ჯვარი სწერია. თანაც, რომის პაპისა. ჩვენ ჯერ ისიც არ
ვიცით, სად ვეძებოთ ჩვენი სული. ჰაერში? ღრუბლებში? ნამში? ღვინოსა თუ ჩაქაფულში? სად
არისო - მე მეკითხება გაზეთი. სხვათა შორის, ოპტიკური კაბელი თბილისშიც იმუშავებს
თურმე. იქნებ ეს დაგვეხმაროს სულის აღმოჩენაში. ხომ იცით, რასაც ნიშნავს ოპტიკური
კაბელი? ეს იმას ნიშნავს, რომ არა მარტო დაელაპარაკებით ერთმანეთს შორიდან, არამედ
დაინახავთ კიდეც. წარმოგიდგენიათ, რა იქნება? ჯობია გავჩუმდე. შინიდან არ გამოხვალ და
სადაც გენდომება - შეხვალ. რა მოგივიდა, გოგო, ცოტა კიდევ ჩაიწიე, დამენახვე ერთი წუთით.
იცი როგორ მენატრები?! მოიცა, რას შვრები? ეს მეტისმეტია. ვინმე არ იყოს ჩართული. და
მაინც, მეცნიერება ვალშია ბუნებასთანო. ვალშია? ვალში კი არ არის, დამნაშავეა ბუნების წინაშე
და ურჩევნია პასუხი აგოს, სანამ ჯერ კიდევ დროა. ჯან ჩენსაც და ჩენ ძიჯუანსაც, თურმე,
ძალიან, ძალიან მოსწონთ ჩვენი ქალაქი და საერთოდ ქართველები, მაგრამ მდგომარეობა არ
გამოსწორდება და დროთა განმავლობაში საგრძნობლად გაუარესდება კიდეც, თუ თითოეული
თბილისელი არ შეიგნებს, რომ ჰაერის გაბინძურების წინააღმდეგ ბრძოლა მოქალაქეობრივი
მოვალეობაა და არა ანგარიშსწორების კიდევ ერთი საშუალება. აბა, მე თუ მკითხავთ, როცა
უმანქანო მოითხოვს მანქანიანმა უარი თქვას მანქანაზეო, ეს პრრწავარდნილი უსინდისობაა და
მეტი არაფერი. მართალია, უმანქანო ჰაერს არ აბინძურებს, უფრო ზუსტად, უმანქანოს
მხოლოდ ჰაერის გაფუჭება შეუძლია, თანაც ლოკალურად, მაგრამ მანქანა რომ ჰყავდეს,
ნამდვილად არ იმსჯელებდა ისე, როგორც ახლა მსჯელობს. მაშინ იტყოდა, თუ დახრჩობაა,
ყველანი ერთად დავიხრჩოთო. უმანქანოვ, ნუ გშურს მანქანიანისა! ჰაერის დაბინძურების
პრობლემა იმიტომ კი არ დადგა დღის წესრიგში, შენ რომ წლობით დაგროვილი ჯავრი
ამოიყარო ვიღაცაზე (როგორც მიგაჩვია ცხოვრებამ, გნებავთ, მთავრობამ), არამედ ასეთი
გახლავთ ეგრეთ წოდებული განვითარებული ცივილიზაციის სიავკარგე - მანქანა და სუფთა
ჰაერი ერთად
არ თავსდება. ხოლო ადამიანი უმალ უჰაერობით ამოიხრჩობა საკუთარ მანქანაში, ვიდრე
იქიდან გადმოვა თავისი ნებით. მარტო თბილისში კი არა, ყველგან. ასე რომ, ვერაფერს
გამორჩები შენი ღვარძლითა და შურიანობით. შეგიძლია, საწერ-კალამიც ისევ უჯრაში შეინახო
(უკეთეს შემთხვევამდე), რადგან ამ საკითხთან დაკავშირებით ანონიმური "რჩევები" და
"მოსაზრებები" არ მიიღება. ჩვენმა ხომალდმა მკვეთრად შეიცვალა გეზი, ანუ, ინდოეთი რომ
გვეგონა, ამერიკა ყოფილა. განა მიწისძვრა, ან მეწყერი, ან წყალდიდობა შენზე მდიდრების
ბრალია?! გავიხედე და, ხვალ შენც იყიდე მანქანა - ღმერთმა გაყიდინოს - რას იზამ?
დაემორჩილები შენს მიერვე დადგენილ წესს, დადგენისას სხვებისთვის გამიზნულს? არ
დაემორჩილები. გაიხედე და, მანქანიანმა შენ გაჩუქა თავისი მანქანა - მადლს იზამს - როგორ
მოიქცევი? აუჯანყდები შენგანვე მიღებულ კანონს? რასაკვირველია, აუჯანყდები. ასე რომ,
არაფერი გვეშველება, ვიდრე უმრავლესობის (უმანქანოს) აზრს კი არა, საღ აზრს არ
მოვუხმობთ, ბოლოს და ბოლოს. ამასობაში კი გლდანის მესამე მიკრორაიონის მეათე კორპუსის
წინ დაუდგენელი მიზნით ამოღებული თხრილიდან, ხოლო ანაგის ქუჩაზე ამ ერთი თვის
წინათ გამოცვლილი საკანალიზაციო მილებიდან, ისევე როგორც საბურთალოს რაიონის
ვაზისუბნის ქუჩაზე მოულოდნელად გაჩენილი ორმოდან და, ასე შემდეგ, თქვენ თვითონ
თქვით, რა მოედინება. თქვენ კი გაკვირვებას გამოთქვამთ, ქართველი ბატონიშვილი
ქართულად ვერ ლაპარაკობსო. არ გცოდნიათ საკუთარი ისტორია, არც საკუთარი ბუნება.
საქართველოს ერთ-ერთ უკანასკნელ ბატონიშვილს, დარეჯან დედოფლის სასახლის მონარჩენი
აივნიდან რომ გადმოუხედავს თბილისისთვის, გულწრფელად წამოსცდენია: ღმერთო, რა
უცხოა აქაურობაო! ჩვენი ბატონიშვილები რახანია ან რუსულად ლაპარაკობენ, ან ფრანგულად,
ან ესპანურად, ან ინგლისურად. ქართულად კი ვერა. რას ვიზამთ, ასე მოხდა. ჩტო პოდელაეშ.
სე ლა ვი. სამაგიეროდ, ბატონ ჩანაკის ძალიან მოსწონებია ჩაქაფული. დიდებულია, დიახ,
დიდებული. ოღონდ, ჩვენი ბუდაპეშტისა არ იყოს, საფუძვლიანი რესტავრაცია სჭირდება
თქვენს "ბუდაპეშტსაც" (ყოველთვის იდიოტური რესტორანი იყო, ყველა ჯურის ხალხი
ირეოდა, ძირითადად ვაკის, ანუ "გამარჯვების" პარკის "ფაუნა": სტუდენტები, ქურდები,
ნარკომანები, მილიციელები, იატაკქვეშა საქმოსნები, რაიონული მასშტაბის ხელმძღვანელი
მუშაკები - შესვენებაზე გამოსულნი და მთელი დღით შერჩენილნი სუფრას - და გადიებიც კი,
თავიანთ ბავშვებიანეტლებიანრძისბოთლებიანსათამაშოებიანად... ერთხელ აველუმი ისე
დათვრა, სათამაშო საყვირით უხმობდა ოფიციანტს). ასე რომ, მზად ვართ, თუკი ამის
აუცილებლობა შეიქმნება. თუმცა, მოგეხსენებათ, ვალუტის პრობლემა და სოციალისტური
ქვეყნების ეკონომიური სიძნელეები. მაგრამ რას ვიზამთ, ღმერთი მოგვცემს, ბატონო ჩანაკი.
ღმერთმა გისმინოთ, მაგრამ ჩვენ, თქვენი არ იყოს, მარტო ღმერთის იმედზე ყოფნა... ჰმ, ჰმ...
ჩაქაფული კი დიდებული კერძი გახლავთ. თავისუფლად შეიძლებოდა. მაგრამ ეს უკვე
მომავლის საქმეა. ეროვნული ბიზნესი. მართლაც, რა დროს ეს არის?! უკვე ორი თვეა,
თბილისის საავადმყოფოებში გრძელდება ცხრა აპრილს დაშავებულთა მიღება და მკურნალობა
- ყველა ქალი უნდა გათხოვდეს. ეგეც გათხოვდება, რა თქმა უნდა - თქვა ბებიამ და
კარტოფილიანი კვერცხი თუ კვერცხიანი კარტოფილი თვითონ გადაუღო მელანიას დანის
წვერით.
- გათხოვდება კი არა, უკვე გათხოვილა, ყურს დაგაკლდა?! - უყვირა შვილმა.
- ასე რა ხანია გათხოვილია ეს. - გაიცინა ბებიამ.
- არა, ბებო, მართლა გავთხოვდი, სხვანაირად. აგე, პასპორტი მანტოს ჯიბეშია. - უთხრა
მელანიამ და ცხელი ლუკმა ენით შეატრიალა პირში.
სანამ სკოლაში სწავლობდა, ის მანტო პალტო იყო, მანტოდ სკოლის დამთავრების შემდეგ
გადაუკეთეს, მერე კი თვითონ გადაიკეთა ქვედაკაბად.
10
სამყარო რომ იღუპებოდა, ათასი რამ არსებობდა ამის დამადასტურებელი, როგორც ცხოვრების
ზედაპირზე, ყველას დასანახად, ისევე ცხოვრების იდუმალ, ჩაუღწეველ სიღრმეებშიც, რისი
ხილვაც მხოლოდ ერთეულთა ხვედრია. სხვა თუ არაფერი, გაზეთებიც ამის მეტს არაფერს
წერდნენ და რადიო-ტელევიზიაც, კასანდრასავით, მარტო ამას იუწყებოდა სულ, დილასაღამოს. მაგრამ ყველაზე მეტად, მაინც სონიას გაქცევამ დასცა მელანიას თავზარი. ეს იყო
მისთვის ყველაზე უტყუარი ნიშანი, როგორც მისი ოჯახის (პატარის სიკვდილით იწყება
დიდის
სიკვდილი),
ადასტურებდნენ
ისევე
სამყაროს
გაუთავებელი
დაღუპვის
წყალდიდობები,
მაუწყებელი.
ხანძრები,
რასაკვირველია, იგივეს
მიწისძვრები,
მეწყერები,
ქარიშხლები, კატასტროფები, აფეთქებები, მკვლელობები, ამბოხებები, გადატრიალებები,
რევოლუციები, ომები, პოლიტიკური, სოციალური, ეკონომიური, ზნეობრივი თუ სექსუალური
ექსპერიმენტები. მაგრამ მელანია იმათაც ისეთივე უდრტვინველობით აიტანდა, როგორითაც
ქმრის საყვარლებს იტანდა, ვიდრე მეუღლე, დედა, ბებია და დიასახლისი ერქმეოდა ოჯახისა,
რომელიც არა მარტო თვალნათელი, ხელშესახები (ანუ, მატერიალური - როგორც ბოლშევიკებს
უყვართ თქმა), არამედ სულიერ-ზნეობრივი სინამდვილეც იქნებოდა (თუკი საერთოდ
შესაძლებელია ასე რომ ითქვას) და, ამდენად, გარკვეული აღმზრდელობითი როლის
შესრულება, გარკვეული ზემოქმედების (რასაკვირველია, სასიკეთო ზემოქმედების) მოხდენაც
შეეძლებოდა ვიღაცაზე მაინც, თუნდაც, იმავე სონიაზე. სონია აველუმს კი არ გაურბოდა,
აველუმი კი არ გადაეყვარებინა, რასაც ვერასოდეს გაუგებდა და მიუტევებდა მელანია, არამედ
საერთო, საყოველთაო უბედურება ეგრძნო იმასაც და, მელანიასი არ იყოს, ცხოველური
გუმანის კარნახით, დღემდე ცნობილ იარაღთაგან, ისიც იმ ერთადერთს ეპოტინებოდა,
რომელსაც, ასე თუ ისე, კიდევ შეეძლო მისი გადარჩენა, დაცვა მაინც, თუნდაც გარკვეული
დროის მანძილზე. სხვანაირად ვეღარაფრით აღუდგებოდა წინ ადათ-წესების, ჩვევების,
ჩვეულებების ჯადოსნური სკივრიდან თავდაღწეულ ცხოვრებას. ოჯახის შექმნა გადაეწყვიტა
წარღვნის წინ, გაქანებული აპოკალიფსის ჟამს და, ჩვენში რომ ვთქვათ, ვერავინ გაამტყუნებდა,
მით უფრო მელანია, თუნდაც იმიტომ, ასევე რომ მოიქცეოდა თვითონაც, ანუ, ღელვასა და
ქარშიხალში მოხვედრილი, თავაშვებულ ლხინს კი არ მიეცემოდა დაღუპვამდე, პეშვებით
ამოხაპავდა წყალს ძირგახვრეტილი ნავიდან. ასე რომ, სონიას გაქცევა, პირველ რიგში, იმას
ნიშნავდა, მართლა რომ არსებობდა საფრთხე, მართლა კარს რომ იყო მომდგარი და
კონკრეტულად
მისი
ოჯახის
საფუძველს
არყევდა,
იმ
მიკროსამყაროს,
გნებავთ,
იმ
მიკროიმპერიის საფუძველს, სადაც აქამდე ყველამ თავისი ადგილი იცოდა და ყველა
ერთნაირად გრძნობდა და აღიარებდა დანარჩენთა აუცილებლობას, რაც, სხვა თუ არაფერი,
იმის შესაძლებლობას ნამდვილად აძლევდა თითოეულ მათგანს, უფრო მყარად მდგარიყო,
უფრო იოლად შეენარჩუნებინა წონასწორობა მარადიული სიცარიელის თავზე, მხოლოდ და
მხოლოდ, მისთვის გაბმულ ბეწვის ხიდზე, რომელსაც მის გარდა მაინც ვერავინ გაივლიდა.
სხვათაშორის, წმინდა ქალური შურის, წმინდა ქალური სიძულვილისა და შურისძიების
გრძნობა არც სონიას მიმართ გასჩენია როდისმე და არც ფრანსუაზას მიმართ. მეტოქეებად არც
თვლიდა მათ, რადგან არც იმათ უცდიათ, თუნდაც გუნებაში (ამას აუცილებლად გაიგებდა
უაველუმოდაც), მისი ადგილის დაკავება. როცა თავად წაჰყვა ცოლად აველუმს, ანუ, როცა
ღვინის ცარიელი ბოცოებითა და სველი ძაღლის სუნით სავსე მანქანაში ჩაუჯდა ერთი
გაქექილი მანეთიანის იმედით, ფრანსუაზა 12 წლის იყო მხოლოდ, სონია კი სამი წლის მერე
უნდა დაბადებულიყო საერთოდ, და, წოდებრივზე რომ არაფერი ვთქვათ, ასაკობრივი სხვაობაც
უფრო მათ მფარველობას ავალდებულებდა, ვიდრე დევნასა და შევიწროებას. რაც მთავარია,
იმათაც ის ადამიანი უყვარდათ, ვისაც თვითონ თვლიდა მხოლოდ სიყვარულის ღირსად;
ვისთვისაც თვითონაც მზად იყო დაუფიქრებლად, უყოყმანოდ დაეთმო ყველაფერი, მშობლისა
და შვილის ჩათვლით, და, ამდენად, უფლებაც არ ჰქონდა, გაჰკვირვებოდა ანდა სწყენოდა,
თუკი სხვებიც აღმოჩნდებოდნენ მის დღეში, თუკი სხვებსაც ის შეუყვარდებოდათ, ვინც თავად
უყვარდა, ვისი მეშვეობითაც შეეძლო ცას შესწვდენოდა და სიღრმე ეხილა, ანუ, ეტანჯა
სიყვარულისთვის და ეამაყა საკუთარი ტანჯვით. მელანია ოჯახის გულისთვის, რა თქმა უნდა,
ყველაფერს აიტანდა,
ყველაფერს მოითმენდა, ყველაფერს გულში გადახარშავდა და არავის გამოაშვერინებდა თითს
მისი ოჯახისკენ. მაგრამ თუკი გზასამცდარი ცხოვრებისთვის თავად ოჯახი აღმოჩნდებოდა
ზედმეტი და მიუღებელი - რისი ნიშნებიც უკვე მრავლად შეიმჩენეოდა ირგვლივ - მაშინ
თავისთავად
ეკარგებოდა
აზრი
ოჯახის
სახელით
ატანილ
დამცირებასაც,
ოჯახის
საკეთილდღეოდ ჩაყლაპულ შეურაცხყოფასაც, მართლაც რომ წიგნში შესატან მოთმინებასაც და
სიჯიუტესაც. უოჯახოდ (ცხადია, მელანიას აზრით), არათუ ადამიანობა, საერთოდ სიცოცხლე
დადგებოდა საფრთხის წინაშე. "მეშინია, გული ცუდს მიგრძნობს, ან მე ვკვდები, ან მართლა
დიდი საშინელება უნდა მოხდესო". - შესჩივლებდა ხოლმე აველუმს. აველუმს კი ისიც
ჩვეულებრივად
შეშინებული
ეგონა,
ჩვეულებრივად
გაღიზიანებული,
გაწამებული
გაუთავებელი არეულობით, ხოცვა-ჟლეტით, ავადმყოფი ვირთხებივით სამზეოზე ამოსული
საზარელი ჭორებით, ღვარძლიანი, სახიფათო მითქმა-მოთქმითა და, თავისთავად ცხადია,
შვილის ბედითაც... მოკლედ, ყველაფრით, რაც არა მარტო საერთო, არამედ სავალდებულო
უბედურებადაც ითვლებოდა და ყველას ერთად უნდა გადაეტანა, თუკი მართლა უნდოდათ
განთავისუფლება,
იმპერიის
კლანჭებიდან
თავის
დაღწევა,
ანდა,
როგორც
გაზეთები
იმეორებდნენ წარამარა და უაზროდ, იმ გზაზე დადგომა, რომელიც "ტაძართან მიიყვანდათ",
ბოლოს
და
ბოლოს,
და
არა
ისევ
კარაფიცრულ
ფეხსადგილთან.
გარდა
ამისა,
ეკაეკატერინეკატოს ჯერ საცხედრეებში ძებნამ, მერე კი იმის მჯდომარე გაფიცვის ყურებამ,
ეტყობა კიდევ უფრო შეარყია მელანიას საერთოდ მებრძოლი და შეუპოვარი ბუნება და,
ამიტომაც, აველუმი ნაკლებ მნიშვნელობას ანიჭებდა იმის შფოთვასა და წუხილს, უფრო
სწორად, ბუნებრივად თვლიდა და ცდილობდა, უმალ იმისთვის გაექარწყლებინა სადარდელი,
ვიდრე უფრო ღრმად, ძირამდე ჩასძიებოდა და უკეთ გარკვეულიყო თავად ამ სადარდელში.
"ამაზე მეტი რაღა უნდა მოხდესო" - აღარ აცალა სიტყვის გაგრძელება, თუმცა, თვითონაც
ღრმად
იყო
დარწმუნებული
(ისევე,
როგორც
მელანია),
დღევანდელი
ორომტრიალი
სახსენებელიც არ იქნებოდა ხვალინდელთან. "ღმერთმა ქნას, მარტო ამაზე გადაიაროს
ყველაფერმაო"
-
აღარ
გაუძალიანდა
მელანიაც.
მაგრამ
თვითონ
ვეღარ
სძლია
ცნობისმოყვარეობას, თავად წამოეგო სხვისთვის გადაგდებულ ანკესზე და - რას გულისხმობო ჰკითხა ცოლს მოგონილი არხეინობით, ვითომ, მართლა კი არ მაინტერესებს, გალაპარაკებ,
ჯავრი რომ გადაგეყაროს გულიდან და ცოტათი გაერთოო. "აი, სონიას გათხოვებას... ნეტავი
გაუმართლდებოდეს მაინც" - მშვიდად უპასუხა მელანიამ, თითქოს სულ ამაზე ლაპარაკობდნენ
შინ, როგორც კი დროს იხელთებდნენ, და, კაცმა, რომ თქვას, დასამატებელიც აღარაფერი
ჰქონდათ. აველუმი გაჩუმდა, რაც თავისებურად ლაპარაკში აყოლას ნიშნავდა მაინც, ოღონდ
სხვა საკითხია, რას ამბობდა დუმილით, რას გამოხატავდა: თანხმობასა თუ გულისწყრომას. ეს
ალბათ მელანიამაც იგრძნო (უფრო მეტი იგრძნო) და თვითონვე გააგრძელა, ზედმეტად რომ არ
დაეტანჯა ქმარი: "ცუდად არის საქმე, ძმაო, ცუდად. არ გესმით ჩემი. მაგრამ ასე რომ არ
იტანჯებოდე, მაშინ ალბათ ვერც მე გაპატიებდი. გულისხეთქვისა და უმადურობის მეტი, შენც
ვერაფერი მოგიტანა სიყვარულმაო". "რა იყო, რა გუნებაზე ხარ დღეს" - ნაძალადევად გაუცინა
აველუმმა, იმ ადამიანივით, ბრძოლაზე ხელი რომ აუღია, მაგრამ ჯერ თვითონვე ერიდება ამის
აღიარება. - "მე მალე მოვკვდები". - თქვა უცებ მელანიამ და ამჯერად აველუმს უბრალოდ ენა
დაება მღელვარებისაგან, მოულოდნელობისაგან. არასოდეს უთქვამს მელანიას მსგავსი რამ.
საერთოდ
არასოდეს
ულაპარაკია
ასე.
პირიქით,
ყოველთვის
სხვებს
საყვედურობდა
გულგატეხილობას, ყველაფერზე წუწუნსა და ჩივილს. თუმცა, ეს არც წუწუნი იყო, არც ჩივილი,
არც ცხოვრებისაგან გამწარებული ქალის ჩვეულებრივი გაბრძოლება, მაინცდამაინც, იმის
თვალწინ, ვისაც ერთხელ და სამუდამოდ მიანდო თავისი სიცოცხლე. ყოველგვარი მიკიბმოკიბვის გარეშე თქვა ის, რისი თქმაც უნდოდა, რაც აწუხებდა, რაც ჯერ მარტო თვითონ
იცოდა (თუნდაც ვარაუდით) და რაც აუცილებლად უნდა სცოდნოდა მისთვის ყველაზე
ახლობელ ადამიანსაც, მისი სიცოცხლის განმგებელს. ამიტომაც შეზარა ასე აველუმი
მოსმენილმა. უფრო ადრე ირწმუნა, ვიდრე ბოლომდე აღიქვამდა და გაიაზრებდა მოსმენილს.
ეს იყო შეუღლებასავით, შობასავით, სიკვდილივით იდუმალი აქტი განდობისა, საიდუმლოს
გამხელისა, ცოდნის გაზიარებისა, ცოდვის აღიარებისა - ერთდროულად დამთრგუნველიცა და
აღმაფრთოვანებელიც თავისი უბრალოებითა და სიდიადით. საბედნიეროდ, ისევ მელანიამ
დაარღვია ეს მოულოდნელი, მართლაც სამარისებური დუმილი. აველუმს წინ დაუდგა,
მხრებზე ხელები ჩამოაწყო და ახლა უკვე ხუმრობით, სიცილგარეული ხმით უთხრა: იცოდე,
მაინც შენ დაგაკლდები ყველაზე მეტადო. თმა შესაღები ჰქონდა. ალაგ-ალაგ საღებავი
გასცლოდა და თმის ძირები თეთრად მოუჩანდა. აველუმს, რატომღაც, ცრემლი მოებჯინა
ყელში. მაგრამ მელანია კი არ შეეცოდა, რაღაც ძნელად მოსახელთებელი, ძნელად ასახსნელი
დაენანა უცებ, შეიძლება, დრო - უაზროდ, უშედეგოდ გაფრენილი - რომელსაც ვეღარაფერი
დააბრუნებდა უკან, ვერც აღსარება, ვერც მონანიება.
მელანიამ პაემანზეც ზუსტად ასე იცოდა დგომა. რომელიღაც მიყრუებულ ქუჩაზე, რომელიმე
დაბურული ხის ძირას რომ "დაბინავდებოდნენ", მაშინვე მხრებზე ჩამოაწყობდა ხოლმე ხელებს
აველუმს და ასე იდგა, საუბრობდნენ თუ კოცნაობდნენ. ასე იდგა მაშინაც (და ეს ცოტა არ იყოს,
ეხამუშებოდა აველუმს), როცა დაძაბულნი და დაცქვეტილნი ელოდებოდნენ, როდის
ჩაივლიდა საიდანღაც მოულოდნელად გამომტყვრალი გამვლელი, რათა ისევ გაეგრძელებინათ
საუბარიცა
და
კოცნაობაც.
"გახსოვსო?"
-
ამოხედა
მელანიამ
ღიმილით,
გვერდზე
თავგადაწეულმა, და მარჯვენა ხელის საჩვენებელი თითი ფრთხილად ჩამოუსვა ყელზე, ნიკაპს
ქვემოთ,
სადაც
პატარა,
დროისაგან
გაფერმკრთალებული,
ძლივსშესამჩნევი
ნაიარევი
ეტყობოდა აველუმს. აველუმს, რასაკვირველია, ახსოვდა. ის დღე, ერთ-ერთი ფრიად
ღირსშესანიშნავი დღე იყო მათ ცხოვრებაში, მრავალმხრივ, მრავალნაირად დასამახსოვრებელი,
და, რაც მთავარია, იმ დღეს მიხვდნენ ალბათ საბოლოოდ, ერთმანეთისთვის რომ იყვნენ
გაჩენილნი, უფრო ზუსტად, ერთად რომ უნდა ყოფილიყვნენ ყოველთვის, კიდევ უფრო
ზუსტად კი, უკვე იმდენი განეცადათ და გადაეტანათ ერთად, სადაც არ უნდა წასულიყვნენ
ცალ-ცალკე, მაინც ერთად იქნებოდნენ, თუნდაც ერთმანეთის მოგონებებში, სასიამოვნო
იქნებოდა ის მოგონებები თუ საჩოთირო, მწარე თუ ტკბილი. იმ დღესაც (დღეს კი არა, ღამეს ის-ის იყო ჩათავდა პირველი ჰიმნის უკანასკნელი აკორდები), ერთ-ერთ თავიანთ ამოჩემებულ
ადგილზე იდგნენ - ფიქრის გორაზე, ბილიკის თავში, ფიცრის ღობესთან, თუთის ხის ძირას მოულოდნელად ორი ბიჭი რომ წაადგათ თავზე. ერთი მელოტი იყო (ან სამართებლით ჰქონდა
თავი გადაპარსული, თუმცა, მაშინ ჯერ კიდევ არ იცოდა თბილისმა "შესანიშნავი შვიდეულის"
არსებობა), მეორეს კი მუქი ფერის ფეტრის შლიაპა ეხურა რატომღაც. "იუზგარ, საათს ხომ ვერ
გვეტყვიო" - ძმაბიჭურად დაუძახა აველუმს. მაგრამ ვიდრე აველუმი შლიაპიანს უპასუხებდა
("სამწუხაროდ, არ ვხმარობ, იუზგარ, საათს, მაგრამ თორმეტს ბევრად არ უნდა იყოს
გადაცილებული, რადგან პირველი ჰიმნი ეს-ესაა დამთავრდაო"), მელანიამ საათიანი ხელი
უნებურად მაღლა ასწია, ახლოს მიიტანა თვალთან, უკეთესად რომ გაერჩია ისრები. მელოტმაც
მაშინვე უზარმაზარი ხანჯალი გამოაძვრინა პერანგის სახელოდან (შიშს დიდი თვალები კი
აქვს, მაგრამ ხანჯალი მართლაც დიდი იყო, ლამის სატევარი) და აველუმს ყელზე მიაბჯინა
(სწორედ იმ ადგილას, სადაც მელანიამ ჩამოუსვა წეღან თითი), "უთხარი, მოიხსნასო" - თავი
გადაიქნია მელანიასკენ. თან თვალს არ აშორებდა აველუმს. შიშისაგან თუ დაძაბულობისაგან
ხელი უკანკალებდა. აველუმი გაშრა, გაოგნდა. ყველაფერს ელოდებოდა, ამას კი არა, თანაც,
ლამის საკუთარ უბანში, სადაც ქურდსაც პირზე კოცნით იცნობდა და ბანკის ინკასატორსაც. ვერ
მოისაზრა უცებ, რა ექნა, როგორ მოქცეულიყო. გამალებული უცემდა გული, მაგრამ უფრო
უმწეობისგან, ვიდრე შიშისგან. უფრო სწორად, ჯერ თვითონაც ვერ გარკვეულიყო საკუთარ
განცდებში, არ ეცალა საამისოდ. სამაგიეროდ, ნათლად იგრძნო, ხანჯლის აცახცახებულმა
წვერმა როგორ გაუკაწრა ყელზე კანი, რამდენჯერმე, ზედიზედ. იგრძნო, როგორ ჩამოაცოცდა
სისხლის ჯერ ძალიან ცივი, მერე კი ძალიან ცხელი წვეთი, წვეთები, მთელი ნაკადი, ნიაღვარი,
ჩანჩქერი სისხლისა. ტკივილი კი არ უგრძვნია. "აჰა, შე დებილოო" - დაუძახა მელანიამ მელოტს
და შეხსნილი საათი დაუდევრად გადაუგდო. მელოტმა საათი მარჯვედ დაიჭირა ჰაერშივე და
ხანჯალიც მაშინვე მოაშორა აველუმს. "არა უშავს, შევხვდებითო" - ჩაიბურდღუნა აველუმმა და
თვითონვე შერცხვა თავისი ბავშვური, გულუბრიყვილო მუქარისა. "არ გინდა, სიმონ,
დაიბრიდები ულაპარაკოდო" - თითქოს თავისთვის თქვა შლიაპიანმა და მელოტს ხელით
ანიშნა, წავიდეთო. "ისე, თუ თქვენც წახვალთ აქედან, უკეთესი იქნება თქვენთვის - თქვა
მელოტმა - ჩვენზე უარესები მოდიან უკან, ტრუსიკს არ შეგარჩენენ იცოდეთ" - მოხედა
მელანიას უწმაწური ღიმილისგან კბილებდაკრეჭილმა. თან ბილიკზე ჩადიოდა, შლიაპიანს
მიჰყვებოდა უკან. ქვემოთ, უკუნეთ სიბნელეში, გმირთა მოედანი გუგუნებდა ყრუდ. ჯერ ნელა
ჩადიოდნენ,
თავს
იკავებდნენ
თავდაღმართში.
შეიძლება,
ქურდულ
ღირსებასაც
უფრთხილოდებოდნენ, მაგრამ თანდათან აუჩქარეს ფეხს და მერე სულ კისრის ტეხით ჩაათავეს
ბილიკი. "დედლებოო" - მიაძახათ მელანიამ. "დედალი მე ვარო" - თქვა აველუმმა.
- არა! - იყვირა მელანიამ, - შენ ხომ არ გითქვამს ჩემთვის, მიეცი საათიო, ჩემით მოვიხსენი გააგრძელა ჩვეულებრივი ხმით - აი, შენ რომ გეთქვა, მაშინ ნამდვილად დედალი იქნებოდი.
უყურე იმ ნაბიჭვარს! - შესძახა უცებ - დაუჭრიხარ!
აველუმმა უნებურად ხელი განაკაწრზე მოისვა და ზედ დაიხედა.
- კი არ დამჭრა... - სცადა მელანიას დამშვიდება, მაგრამ მღელვარებისაგან ხმა გაებზარა.
- იმიტომაც გაიქცნენ - უარესად აღელდა მელანია.
- ხელი უკანკალებდა - ძლივს ამოღერღა აველუმმა და ცხვირსახოცი ამოიღო ჯიბიდან.
- მოიცა, მასე არა. მე მიმიშვი - გააჩერა მელანიამ. ხელები მხრებზე ჩამოაწყო და ფრთხილად,
გაუბედავად აუსვა ენა ჭრილობაზე. "თფუიო" - მაშინვე გადმოაფურთხა აველუმის სისხლი.
მაგრამ იმავე წამს უფრო თამამად, უფრო საფუძვლიანად დაეწაფა. თან ჭრილობას ულოკავდა,
ერთგული ძაღლივით, თან პირში დაგროვილ სისხლს აფურთხებდა და თან იცინოდა: რომ
იცოდე, საათზე მეტის წართმევა შეეძლოთ იმ დებილებს ჩვენთვისო.
გარკვეული თვალსაზრისით, ალბათ ამ შემთხვევამაც დააჩქარა მათი შეუღლება, უფრო
სწორად, მათი ერთ ჭერქვეშ ცხოვრება. თუმცა, პირველად რომ დაწვნენ ისინი საკუთარ
ჭერქვეშ, ანუ, ბოლოს და ბოლოს, მაინც რომ აღირსეს აველუმს (როგორც ცოლშვილიან
მწერალს), ერთოთახიანი ბინა ქალაქის გარეუბანში, ეკაეკატერინეკატო უკვე ხუთი წლისა იყო.
მათი სახლის იქით ტრიალი მინდორი იწყებოდა, სადაც მამა-შვილი ყაყაჩოებს კრეფდნენ
ხოლმე, მაგრამ ერთხელ ყაყაჩოს მტვერმა მოწამლა თუ რა იყო, ეკაეკატერინეკატოს ნესტოები
დაუჩირქდა და იმის მერე მელანია იძულებული გახდა, შვილიანად, ისევ მშობლებთან
დაბრუნებულიყო, ხოლო საკუთარ ქმართან ისევ შეყვარებულივით მისულიყო პაემანზე
საკუთარ ბინაში. და მაინც, უოჯახოდ არაფერი ესაქმებოდა მელანიას ამ ქვეყანაზე. ოჯახი
მისთვის, უპირველეს ყოვლისა, ის ასპარეზი გახლდათ, სადაც ადამიანები ერთმანეთს კი არა,
ერთმანეთის სისუსტეებს, ერთმანეთის სნეულებებს, ერთმანეთის შიშებს, ერთმანეთის
სიმარტოვეებს, სიმდაბლეებსა და სიგლახეებს ერკინებიან და, შეძლებისდაგვარად, გარკვეულ
წარმატებებსაც აღწევენ, რაღა თქმა უნდა, თუკი მართლა უყვართ ერთმანეთი და თუკი მართლა
სჯერათ ერთმანეთისა. ამიტომ, როგორც კი საოჯახი საქმეებს მორჩებოდა და თავის მარადიულ
საქსოვიანად ტელევიზორის წინ მოკალათდებოდა სავარძელში, ეკრანს შესცქეროდა თუ
ნაქსოვის თვლებს ითვლიდა ტუჩებაცმაცუნებული, მაინც იმის გარკვევას ცდილობდა სულ,
რატომ ხდებოდა, რაც ხდებოდა და რატომ არ იყო ცხოვრება ისეთი, როგორიც შეიძლებოდა
ყოფილიყო. მაგრამ ამდენს როგორ გაარკვევდა, როცა ისიც არ იცოდა, რას ქსოვდა და ვისთვის
ქსოვდა. უფრო სწორად, ისე ხშირად ეცვლებოდა აზრი, ვერაფრის დამთავრებას ვერ ასწრებდა
და უკვე სანახევროდ მოქსოვილ სვიტრს, რომელიც თითქოს ეკაეკატერინეკატოსთვის
ჩაეფიქრებინა, დაუნანებლად არღვევდა, რათა აველუმის პულავერის ქსოვა დაეწყო. ქსოვაც
თავდაცვის ერთ-ერთი საშუალება იყო ალბათ, მაგრამ, რასაკვირველია, ქსოვისას იმის
დადგენაც აინტერესებდა, რამდენად იყო თავად დამნაშავე, მართლა იყო მასზე რამე
დამოკიდებული, თუ მაინც ისე მოხდებოდა ყველაფერი, როგორც ხდებოდა, თუკი, ვთქვათ,
თავიდანვე არ აპატიებდა აველუმს. მაგრამ თავიდანვე თუ არ აპატიებდა აველუმს ყველაფერს,
ვერც აქამდე შეინარჩუნებდა მას. მისთვის კი მთავარი ეს იყო და არა აველუმის ეროტიკული
თავგადასავლები, რომლებსაც თავად აველუმი ყველანაირად მალავდა მისგან, მაგრამ, რა თქმა
უნდა, უშედეგოდ. მელანიას ასეთი აველუმიც უყვარდა. თუ შეიძლება ასე ითქვას, ასეთი
აველუმიც იგულისხმებოდა მისთვის საერთოდ აველუმის ცნებაში. ოღონდ, თვითონ ასეთი
აველუმის მიმართ უმალ დობილი და მესაიდუმლე გამოდიოდა, ვიდრე სატრფო ან ცოლი, და
არც ამის გამო გრძნობდა რაიმე უხერხულობას, პირიქით, მეტი პატივისცემით იმსჭვალებოდა
საკუთარი თავისადმი, თუკი მართლა წაადგებოდა ხოლმე რამეში, სწორედ როგორც დობილი
და უერთგულესი მესაიდუმლე. ერთხელ, გათხოვებამდე, მამას ფულიც კი სთხოვა, ვითომ
თანაკლასელისთვის საჩუქრის საყიდლად და აველუმს მიურბენინა, იმან კი სასიმამროს
ფულები ვენდისპანსერის ექიმს ჩაუკუჭა თეთრი ხალათის ჯიბეში, ვიდრე, შარვალჩახდილი,
პირქვე გადაემხობოდა მუშამბაგადაფარებულ ვიწრო ტახტზე, სუსუნაკის საწინააღმდეგო
ნემსის გასაკეთებლად.
მოკლედ, გასახსენებელი ბევრი ჰქონდა და ისიც იხსენებდა. ჩაჯდებოდა სავარძელში
ტელევიზორის წინ, ცელოფანის პარკიდან ამოიღებდა რკინის ჩხირებსა და ძაფის გორგალს და,
ვინ იცის მერამდენედ, გაუყვებოდა აველუმთან ერთად გამოვლილ გზას, ხან თავიდან
ბოლომდე და ხან ბოლოდან თავამდე, რის გამოც, ძალაუნებურად, ნაქსოვიც მათ გზას
ემსგავსებოდა - დაბლანდული, დახლართული, ბოლომდე გაურკვეველი, ჩხირების ნებაზე
მიშვებული. ის კი ყოველ წვრილმანს იხსენებდა, ყოველ შემთხვევას, ყოველ სიტყვას, ყოველ
ნაბიჯს და ჩქარობდა ყველაფრის ხელახლა შეფასებასა თუ გადაფასებას, რაკი არეული დროც
ამას ავალდებულებდა. არადა, კაცმა რომ თქვას, ახლა თითქოს უფრო მშვიდად უნდა
ყოფილიყო, ვიდრე, ვთქვათ, გუშინ და გუშინწინ. ქმარიც შინ ჰყავდა და შვილიც. მაგრამ
სწორედ მათი "შინ ყოფნა" აბნევდა და აფორიაქებდა, იმდენად ნაძალადევი, იმდენად
ხელოვნური და არაბუნებრივი ჩანდა ამის გამო სხვა ყველაფერი. შვილს გარეთ გახედვაც აღარ
უნდოდა, იატაკზე იჯდა კუთხეში, თავისთვის. არც ჩიოდა, არც იმუქრებოდა. არც შვილი
ახსოვდა, არც ამხანაგი. მელანიამაც აღარ იცოდა, როდის ჯობდა, როდის გრძნობდა თავს
უკეთესად, როცა სულ შვილის მოლოდინში იყო, სულ კარს მიჩერებული, თუ ახლა, როცა
თვალწინ ჰყავდა სულ. მით უფრო ძნელი გასარკვევი იყო, რა ერჩია თავად ეკაეკატერინეკატოს,
როდის გრძნობდა თავს უფრო თამამად, უფრო თავისუფლად; საერთოდ, როდის გრძნობდა
თავს ადამიანად, როცა ქუჩა-ქუჩა დაძრწოდა დროშის ფრიალით, როცა მის დანახვაზე,
შეშინებული დედაბრები ცეკვას იწყებდნენ თავიანთ პატარა აივანზე, თუ ახლა, სიკვდილს
ძლივს გადარჩენილი, ძლივს მოძებნილი, ძლივს დაბრუნებული შინ და არა მარტო
გვარშეცვლილი, ზნეშეცვლილიც.
ქმარსაც შვილის სენი შეჰყროდა თითქოს. თითქოს კი არა, ნამდვილად, ერთი სენით იყვნენ
შეპყრობილნი. აღარც იმას მიუწევდა გული გარეთ, მაგრამ არათუ იშვიათად ხედავდა, როცა
ხედავდა, მაშინაც უჭირდა უბრალო, თუნდაც სამეზობლო ურთიერთობის დამყარება მასთან.
შეიკეტებოდა თავის ოთახში და საბეჭდ მანქანაზე აკაკუნებდა განუწყვეტლივ, გაუჩერებლად,
მექანიკურ კოდალასავით. თუ არ გაახსენებდნენ, არც ჭამა უნდოდა, არც ძილი. მაგრამ მაინც
შინ
იყო,
თავის
ადგილზე
და,
თუ
არ
ჩანდა,
აშკარად
ისმოდა
-
ძველისძველი,
კლავიშებმორყეული "ერიკა" მხოლოდ და მხოლოდ მის ხმას გამოსცემდა, მის გულისთქმასა და
მის სულისკვეთებას. სამაგიეროდ მისი ჭკუა-გონება ფრენდა სხვაგან და მელანიასაც ეს
აფრთხობდა, ეს აწუხებდა, რადგან სხვაზე უკეთ (აველუმზე უკეთაც), მან იცოდა ალბათ,
ყველაზე ნაკლებად ახლა რომ იყო იგი შინ. აველუმი საერთოდ მაშინ უფრო ეკუთვნოდა მას,
როცა სხვაგან მიდიოდა. მაშინ აველუმის ჭკუა-გონება აქეთკენ, შინისკენ, მელანიასკენ ქროდა
და მოულოდნელად რომ გამოეცხადებოდა ხოლმე, ყველაფერზე ეტყობოდა, ოჯახის უფროსი
ბრუნდებოდა საკუთარ ოჯახში და შეუვალი, გარდუვალი იყო მისი უფლებამოსილება, მისი
ნება-სურვილი ამ კედლებს შორის, ამ ტერიტორიაზე. გონზე მოსვლასაც არ დააცლიდა,
თითქოს საყვარლისგან კი არ დაბრუნებულა, არამედ, სატუსაღოში შობილი, სატუსაღოში
ჩაბერებული, საერთოდ პირველად გამოუშვიათ დღეს სატუსაღოდანო. "არაფერი არ არსებობს
ჩემთვის წესიერად, ადამიანურადო" - ყასიდად ბუზღუნებდა ბედნიერი მელანია, ერთხელ
კიდევ განწმენდილი, ერთხელ კიდევ განთავისუფლებული ავი, გესლიანი ეჭვებისა და
ვარაუდებისაგან და ერთხელ კიდევ დარწმუნებული ქმრის დაუოკებელ სიყვარულში. ახლა
საკუთარ სამფლობელოში კი არ იჯდა ის (თავისიანების იმედად), სოროში ემალებოდა თითქოს
ვიღაცას თუ რაღაცას; მტერ-მოყვრის მისაღებად კი არ იყო მზად, როგორც ოჯახის უფროსს
ეკადრება, არამედ - გასაქცევად, როგორც მარადიული ლტოლვილი. ხოდა, მელანიაც
უსასრულოდ იხსენებდა, ირკვევდა განცდილსა და გადატანილს; ეძებდა მართალსა და
მტყუანს; ხელახლა სწონიდა და ზომავდა ათასჯერ აწონილსა და გაზომილს, სხვებისთვის
მიტევებულსა თუ თავისთვის მიუტევებელ შეცდომებს; და მაინც ფარული იმედით, მერყევი
რწმენით ფიქრობდა მოთმინების აუცილებლობაზე, მიტევების მადლზე, ქმარ-შვილის
შესაძლებელ დაბრუნებაზე... მაგრამ, ეტყობა, არც მისი მოთმინებაა ამოუწურავი, მასაც
მოსწყინდება, მასაც ამოუვა ყელში ამდენი უაზრო ქექვა გარდაცვლილი, მტვრადქცეული
წუთებისა,
საათებისა,
დღეებისა,
წელიწადებისა;
ძიება
არარსებულის,
არყოფილის
დანატოვარი კვალისა; გაუთავებელი წვნევა და შეფერება ჩაუდენელი დანაშაულის შედეგებისა
თუ ამაო მცდელობა განცდილის განმეორებისა და, ერთ ჩვეულებრივ საღამოს (გარეთ
ისროდნენ), მოულოდნელად წამოდგება სავარძლიდან და მისი კალთიდან გადმოვარდნილი
ძაფის გორგალი იატაკზე გაგორდება, კარისკენ, თითქოს ლაბირინთიდან გამოსასვლელ გზას
მიანიშნებს პატრონს, პატრონი კი, დაბნეულად, დარცხვენილად მომღიმარი, კეფაზე მოისვამს
ხელს, თითქოს თმის სამაგრს მოიძიებს, "აი, აქ, რაღაცაო..." - ვერ დაამთავრებს სიტყვას და
ვიდრე ქმარი ან შვილი შეაშველებდეს ხელს, უგონოდ დავარდება სავარძელზე, თითქოს ძაფის
გორგლის ჯიბრზე, თითქოს იმას რომ შეაგნებინოს ერთხელ და სამუდამოდ - თავცოცხალი
ფეხს არ მოვიცვლი აქედანო.
მაგრამ ეს მერე მოხდება, ცოტა მოგვიანებით. ჯერ "პერესტროიკა" ქანს იღებს, ძალას იკრებს,
თავისი გზით მიედინება. წინასწარ დასახულ გზას მიყვება მეთქი, მინდოდა მეთქვა, და
გაზეთებიც კუდის ქიცინით, წკავწკავ-წკმუტუნით მიაცილებენ, როგორც ძაღლები - მარჩენალ
პატრონს. და აი, ყოველი თვის მეორე დღე ქალაქში უმანქანო დღედ ცხადდება, რასაკვირველია,
გარდაქმნასთან დაკავშირებით, მშრომელთა საკეთილდღეოდ, მათი ძვირფასი ჯანმრთელობის
დასაცავად. გაზეთი ამბობს, "ჩვენს ქალაქში ჰაერის სწრაფი, ყოვლად გაუთვალისწინებელი
დაბინძურების გამოო" (წარმოგიდგენიათ!), თუმცა, ამგვარ უაღრესად "კაპიტალისტურ
მოვლენებზე", ჯერ კიდევ გუშინ, საერთოდ დუმდა იგივე გაზეთი, ანდა გუშინ და გუშინწინ,
როგორც სხვა ყველაფერი, სოციალისტური მანქანის გამონაბოლქვიც სასარგებლო ეგონა
ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, განსაკუთრებით მათი სასუნთქი ორგანოებისთვის და ამ
საკითხთან დაკავშირებით გული საგულესა ჰქონდა. მაგრამ როცა უთხრეს აფორიაქდიო,
აფორიაქდა. გარდა ამისა, სხვა მხრივაც გამართლებულია ამგვარი ღონისძიების ჩატარება
განსაკუთრებით დღეს და განსაკუთრებით ჩვენს ქალაქში, სადაც ამ ორიოდე დღის წინ ამდენი
ხალხი მოიწამლა ერთბაშად, დღემდე დაუდგენელი მიზეზით, და ხომ შეიძლება, ბოლოს და
ბოლოს, მართლა მანქანების გამონაბოლქვის ჭარბი "მიღება" იყოს მიზეზი მათი მოწამვლისა
(არ დაგავიწყდეთ, იმ ხალხმა მთელი კვირა შუა ქუჩაში, ღია ცის ქვეშ გაატარა) და არა
რომელიღაც გასაიდუმლოებული, სამხედრო დანიშნულების ქიმიური ნივთიერება, როგორც
ვიღაც-ვიღაცები ჭორაობენ დღემდე. თუმცა, გამოცხადება ერთია, განხორციელება კი მეორე.
მანქანის გულისთვის ხალხმა სული წაიწყმიდა, ვინ მამა ჩაუშვა, ვინ დედა დააგირავა, ვინ
იატაკქვეშა
მილიონერის
უუუუუკანასკნელი
ქალიშვილი,
საკავშირო
მასშტაბით
სახელგანთქმული კლარნეტისტი შეირთო ცოლად და ახლა, ჩემმა გამონაბოლქვმა ვინმე არ
შეაწუხოსო, მანქანას გააჩერებს, თუნდაც ერთი საათით?! არა გვგონია. ასე რომ, თუ როდისმე
განხორციელდება ამას წინათ საქალაქო საბჭოს აღმასკომის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება,
დამატებით შეგვატყობინეთ. იქამდე კი ვიგრიალოთ ძველებურად, ცა - ქუდად, მიწა ქალამნად. მაგი პატრონი დედაც. ჩვენისთანა ბედნიერი განა არის სადმე ერი?! ყველა თავისას
ჭედავს კიდობანს. ამერიკის პრეზიდენტი კი პოლონეთში ჩასულა. ჩვენ ვიკითხოთ, თორემ
პოლონეთს ეშველება. პოლონეთს ჯვარი სწერია. თანაც, რომის პაპისა. ჩვენ ჯერ ისიც არ
ვიცით, სად ვეძებოთ ჩვენი სული. ჰაერში? ღრუბლებში? ნამში? ღვინოსა თუ ჩაქაფულში? სად
არისო - მე მეკითხება გაზეთი. სხვათა შორის, ოპტიკური კაბელი თბილისშიც იმუშავებს
თურმე. იქნებ ეს დაგვეხმაროს სულის აღმოჩენაში. ხომ იცით, რასაც ნიშნავს ოპტიკური
კაბელი? ეს იმას ნიშნავს, რომ არა მარტო დაელაპარაკებით ერთმანეთს შორიდან, არამედ
დაინახავთ კიდეც. წარმოგიდგენიათ, რა იქნება? ჯობია გავჩუმდე. შინიდან არ გამოხვალ და
სადაც გენდომება - შეხვალ. რა მოგივიდა, გოგო, ცოტა კიდევ ჩაიწიე, დამენახვე ერთი წუთით.
იცი როგორ მენატრები?! მოიცა, რას შვრები? ეს მეტისმეტია. ვინმე არ იყოს ჩართული. და
მაინც, მეცნიერება ვალშია ბუნებასთანო. ვალშია? ვალში კი არ არის, დამნაშავეა ბუნების წინაშე
და ურჩევნია პასუხი აგოს, სანამ ჯერ კიდევ დროა. ჯან ჩენსაც და ჩენ ძიჯუანსაც, თურმე,
ძალიან, ძალიან მოსწონთ ჩვენი ქალაქი და საერთოდ ქართველები, მაგრამ მდგომარეობა არ
გამოსწორდება და დროთა განმავლობაში საგრძნობლად გაუარესდება კიდეც, თუ თითოეული
თბილისელი არ შეიგნებს, რომ ჰაერის გაბინძურების წინააღმდეგ ბრძოლა მოქალაქეობრივი
მოვალეობაა და არა ანგარიშსწორების კიდევ ერთი საშუალება. აბა, მე თუ მკითხავთ, როცა
უმანქანო მოითხოვს მანქანიანმა უარი თქვას მანქანაზეო, ეს პრრწავარდნილი უსინდისობაა და
მეტი არაფერი. მართალია, უმანქანო ჰაერს არ აბინძურებს, უფრო ზუსტად, უმანქანოს
მხოლოდ ჰაერის გაფუჭება შეუძლია, თანაც ლოკალურად, მაგრამ მანქანა რომ ჰყავდეს,
ნამდვილად არ იმსჯელებდა ისე, როგორც ახლა მსჯელობს. მაშინ იტყოდა, თუ დახრჩობაა,
ყველანი ერთად დავიხრჩოთო. უმანქანოვ, ნუ გშურს მანქანიანისა! ჰაერის დაბინძურების
პრობლემა იმიტომ კი არ დადგა დღის წესრიგში, შენ რომ წლობით დაგროვილი ჯავრი
ამოიყარო ვიღაცაზე (როგორც მიგაჩვია ცხოვრებამ, გნებავთ, მთავრობამ), არამედ ასეთი
გახლავთ ეგრეთ წოდებული განვითარებული ცივილიზაციის სიავკარგე - მანქანა და სუფთა
ჰაერი ერთად
არ თავსდება. ხოლო ადამიანი უმალ უჰაერობით ამოიხრჩობა საკუთარ მანქანაში, ვიდრე
იქიდან გადმოვა თავისი ნებით. მარტო თბილისში კი არა, ყველგან. ასე რომ, ვერაფერს
გამორჩები შენი ღვარძლითა და შურიანობით. შეგიძლია, საწერ-კალამიც ისევ უჯრაში შეინახო
(უკეთეს შემთხვევამდე), რადგან ამ საკითხთან დაკავშირებით ანონიმური "რჩევები" და
"მოსაზრებები" არ მიიღება. ჩვენმა ხომალდმა მკვეთრად შეიცვალა გეზი, ანუ, ინდოეთი რომ
გვეგონა, ამერიკა ყოფილა. განა მიწისძვრა, ან მეწყერი, ან წყალდიდობა შენზე მდიდრების
ბრალია?! გავიხედე და, ხვალ შენც იყიდე მანქანა - ღმერთმა გაყიდინოს - რას იზამ?
დაემორჩილები შენს მიერვე დადგენილ წესს, დადგენისას სხვებისთვის გამიზნულს? არ
დაემორჩილები. გაიხედე და, მანქანიანმა შენ გაჩუქა თავისი მანქანა - მადლს იზამს - როგორ
მოიქცევი? აუჯანყდები შენგანვე მიღებულ კანონს? რასაკვირველია, აუჯანყდები. ასე რომ,
არაფერი გვეშველება, ვიდრე უმრავლესობის (უმანქანოს) აზრს კი არა, საღ აზრს არ
მოვუხმობთ, ბოლოს და ბოლოს. ამასობაში კი გლდანის მესამე მიკრორაიონის მეათე კორპუსის
წინ დაუდგენელი მიზნით ამოღებული თხრილიდან, ხოლო ანაგის ქუჩაზე ამ ერთი თვის
წინათ გამოცვლილი საკანალიზაციო მილებიდან, ისევე როგორც საბურთალოს რაიონის
ვაზისუბნის ქუჩაზე მოულოდნელად გაჩენილი ორმოდან და, ასე შემდეგ, თქვენ თვითონ
თქვით, რა მოედინება. თქვენ კი გაკვირვებას გამოთქვამთ, ქართველი ბატონიშვილი
ქართულად ვერ ლაპარაკობსო. არ გცოდნიათ საკუთარი ისტორია, არც საკუთარი ბუნება.
საქართველოს ერთ-ერთ უკანასკნელ ბატონიშვილს, დარეჯან დედოფლის სასახლის მონარჩენი
აივნიდან რომ გადმოუხედავს თბილისისთვის, გულწრფელად წამოსცდენია: ღმერთო, რა
უცხოა აქაურობაო! ჩვენი ბატონიშვილები რახანია ან რუსულად ლაპარაკობენ, ან ფრანგულად,
ან ესპანურად, ან ინგლისურად. ქართულად კი ვერა. რას ვიზამთ, ასე მოხდა. ჩტო პოდელაეშ.
სე ლა ვი. სამაგიეროდ, ბატონ ჩანაკის ძალიან მოსწონებია ჩაქაფული. დიდებულია, დიახ,
დიდებული. ოღონდ, ჩვენი ბუდაპეშტისა არ იყოს, საფუძვლიანი რესტავრაცია სჭირდება
თქვენს "ბუდაპეშტსაც" (ყოველთვის იდიოტური რესტორანი იყო, ყველა ჯურის ხალხი
ირეოდა, ძირითადად ვაკის, ანუ "გამარჯვების" პარკის "ფაუნა": სტუდენტები, ქურდები,
ნარკომანები, მილიციელები, იატაკქვეშა საქმოსნები, რაიონული მასშტაბის ხელმძღვანელი
მუშაკები - შესვენებაზე გამოსულნი და მთელი დღით შერჩენილნი სუფრას - და გადიებიც კი,
თავიანთ ბავშვებიანეტლებიანრძისბოთლებიანსათამაშოებიანად... ერთხელ აველუმი ისე
დათვრა, სათამაშო საყვირით უხმობდა ოფიციანტს). ასე რომ, მზად ვართ, თუკი ამის
აუცილებლობა შეიქმნება. თუმცა, მოგეხსენებათ, ვალუტის პრობლემა და სოციალისტური
ქვეყნების ეკონომიური სიძნელეები. მაგრამ რას ვიზამთ, ღმერთი მოგვცემს, ბატონო ჩანაკი.
ღმერთმა გისმინოთ, მაგრამ ჩვენ, თქვენი არ იყოს, მარტო ღმერთის იმედზე ყოფნა... ჰმ, ჰმ...
ჩაქაფული კი დიდებული კერძი გახლავთ. თავისუფლად შეიძლებოდა. მაგრამ ეს უკვე
მომავლის საქმეა. ეროვნული ბიზნესი. მართლაც, რა დროს ეს არის?! უკვე ორი თვეა,
თბილისის საავადმყოფოებში გრძელდება ცხრა აპრილს დაშავებულთა მიღება და მკურნალობა
You have read 1 text from Georgian literature.
Next - აველუმი - 20
- Parts
- აველუმი - 01Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3486Total number of unique words is 199131.4 of words are in the 2000 most common words43.2 of words are in the 5000 most common words49.5 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 02Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3508Total number of unique words is 211629.8 of words are in the 2000 most common words41.3 of words are in the 5000 most common words48.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 03Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3479Total number of unique words is 193732.9 of words are in the 2000 most common words45.7 of words are in the 5000 most common words53.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 04Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3616Total number of unique words is 196634.5 of words are in the 2000 most common words46.8 of words are in the 5000 most common words53.7 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 05Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3499Total number of unique words is 197630.9 of words are in the 2000 most common words41.8 of words are in the 5000 most common words48.9 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 06Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3535Total number of unique words is 201632.7 of words are in the 2000 most common words46.1 of words are in the 5000 most common words54.3 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 07Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3451Total number of unique words is 194833.9 of words are in the 2000 most common words46.9 of words are in the 5000 most common words54.4 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 08Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3478Total number of unique words is 202631.5 of words are in the 2000 most common words42.8 of words are in the 5000 most common words49.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 09Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3585Total number of unique words is 206231.7 of words are in the 2000 most common words45.4 of words are in the 5000 most common words52.3 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 10Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3571Total number of unique words is 207930.5 of words are in the 2000 most common words44.4 of words are in the 5000 most common words51.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 11Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3362Total number of unique words is 210028.3 of words are in the 2000 most common words39.3 of words are in the 5000 most common words46.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 12Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3569Total number of unique words is 207532.0 of words are in the 2000 most common words44.5 of words are in the 5000 most common words50.7 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 13Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3457Total number of unique words is 194231.7 of words are in the 2000 most common words44.7 of words are in the 5000 most common words51.9 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 14Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3452Total number of unique words is 195231.8 of words are in the 2000 most common words45.3 of words are in the 5000 most common words52.7 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 15Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3486Total number of unique words is 195532.8 of words are in the 2000 most common words46.6 of words are in the 5000 most common words53.7 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 16Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3303Total number of unique words is 206029.2 of words are in the 2000 most common words39.7 of words are in the 5000 most common words46.2 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 17Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3492Total number of unique words is 206229.0 of words are in the 2000 most common words40.4 of words are in the 5000 most common words46.7 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 18Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3576Total number of unique words is 189934.2 of words are in the 2000 most common words47.7 of words are in the 5000 most common words55.3 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 19Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3536Total number of unique words is 203134.0 of words are in the 2000 most common words46.2 of words are in the 5000 most common words52.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 20Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3450Total number of unique words is 216327.6 of words are in the 2000 most common words36.9 of words are in the 5000 most common words43.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 21Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3536Total number of unique words is 199833.2 of words are in the 2000 most common words45.5 of words are in the 5000 most common words51.6 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 22Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3285Total number of unique words is 210026.9 of words are in the 2000 most common words38.2 of words are in the 5000 most common words45.3 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 23Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3527Total number of unique words is 203631.1 of words are in the 2000 most common words43.2 of words are in the 5000 most common words50.4 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 24Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3558Total number of unique words is 211530.2 of words are in the 2000 most common words42.9 of words are in the 5000 most common words49.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 25Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3508Total number of unique words is 198932.2 of words are in the 2000 most common words46.0 of words are in the 5000 most common words52.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 26Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3486Total number of unique words is 186533.0 of words are in the 2000 most common words48.1 of words are in the 5000 most common words54.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 27Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3472Total number of unique words is 190333.2 of words are in the 2000 most common words46.4 of words are in the 5000 most common words53.8 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 28Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3555Total number of unique words is 215632.4 of words are in the 2000 most common words44.5 of words are in the 5000 most common words50.4 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 29Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3640Total number of unique words is 214429.3 of words are in the 2000 most common words40.0 of words are in the 5000 most common words46.5 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 30Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3616Total number of unique words is 203331.7 of words are in the 2000 most common words42.9 of words are in the 5000 most common words49.4 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 31Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3557Total number of unique words is 202133.6 of words are in the 2000 most common words46.0 of words are in the 5000 most common words52.9 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 32Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3664Total number of unique words is 209530.9 of words are in the 2000 most common words43.4 of words are in the 5000 most common words51.1 of words are in the 8000 most common words
- აველუმი - 33Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 1917Total number of unique words is 118537.1 of words are in the 2000 most common words49.3 of words are in the 5000 most common words57.4 of words are in the 8000 most common words