აველუმი - 02

თანამოქალაქეებს თანადგომას, ვითომ, ჩვენც ჩვენებურად ვიბრძვით იმპერიის დასამხობად და
ჩვენც ჩვენებურად ვზეიმობთ იმპერიაზე მოსალოდნელ გამარჯვებასო. ორივე ერთნაირად
ტანმორჩილია. დებივით გვანან ერთმანეთს (შეიძლება დებიც არიან). თმაც ორივეს ერთნაირად
მოდაზე აქვს შეჭრილი (ერთმანეთს შეჭრეს ალბათ, სიცილ-ფხუკუნით), ტანთ ყვავილიანი
ბამბაზიის ერთნაირი ხალათები აცვიათ, ფეხებიც ერთნაირ საშინაო ფლოსტებში წაუყვიათ და
ცეკვავენ, ბზრიალებენ, ბუქნაობენ მთელი ქალაქის დასანახად. ხანდახან ისე გამებერება ხოლმე
გული მათი საცოდაობით, აღარ ვიცი როგორ მოვიქცე - ზურგი შევაქციო სარკმელს, სანამ
ცეკვას მოათავებენ, თუ ავუვარდე და ვკითხო, რა გაცეკვებთ, რა გეზეიმებათ-მეთქი. მართალია,

პარიზში, პომპიდუს ცენტრის წინ, საკმაოდ ბინძურ მოედანზე, გამალებული ითვლის
ელექტროსაათი ოცდამეერთე საუკუნემდე დარჩენილ წამებს, მაგრამ ჯერ საკითხავია, დადგება
თუ არა საერთოდ ოცდამეერთე საუკუნე. ადვილი შესაძლებელია, კაცობრიობის უკანასკნელ
წამებს ითვლიდეს ფრანგული ელექტროსაათი, მაგრამ რაკი, ჯერჯერობით, მაინც ადამიანები
ვართ, თუნდაც გადაგვარების გზაზე დამდგარნი, უიმედობა არ შეგვშვენის - ხეირს არ
დაგვაყრის - მით უფრო, რომ ბუნების ამოუწურავი სიკეთისა და ქიმიის ასევე ამოუწურავი
სივერაგის გამო, ჯერ ისევ გრძელდება ცხოვრება, ისევ ამოდის მიწიდან ბალახი, ისევ
დაფარფატებს ყვავილს პეპელა, ისევ აბამს თავის ქსელს ჯიუტი, შეუპოვარი არაქნე, ისევ
ბრაზიანად დასტრიალებენ კრაზანები ადამიანის ხელშენავლებ ნივთებს, ისევ ვარდება
მათლაფაში ბუზი, ღამღამობით ისევ წივის ყურთან კოღო, ისევ დასდევს ძაღლი კატას, კატა თაგვს და, რაც დიდად გასახარია, ჯერჯერობით, არავის უკვირს ეს ამბავი. არავის უკვირს,
კიდევ ერთი (ღმერთმა იცის, მერამდენე) გაზაფხული რომ მოგვდგომია კარს. ღმერთმა იცისმეთქი, რადგან არავინ არ ვიცით, როდის დავიწყეთ საერთოდ ცხოვრება, ანუ, რამდენი
მილიონი წამის წინ მოვკალით აბელი. თავისთავად ცხადია, პირველი აბელი, თორემ, ერთი
ჩვეულებრივი აბელი, ალბათ ყოველ წამში კვდება ამ ქვეყანაზე. ასე რომ, განსაკუთრებული
სიფრთხილე
მართებს
ყველას,
ვინც
აბელად
გაუჩენია
ღმერთს.
განსაკუთრებულად
გაზაფხულზე. გაზაფხული ყველაზე დაუნდობელი დროა. ჟამი სხვლისა მოიწია, ხმა გვრიტისა
ისმა ქვეყანასა შინა ჩვენსა, ლეღვმან გამოიღო ყვავილი თვისი. მაგრამ მიუხედავად მრავალი
სიკეთისა, გაზაფხული უკიდურესობამდე გაამძაფრებს ხოლმე ნებისმიერ გრძნობასაც და
სენსაც და, რა განსხვავებაა, სენს მოვეკვლევინებით თუ გრძნობებს. აბელ, თოფი იფოთლება!
(წაიკითხე უკუღმა). შეფოთვლა ხომ იგივე შენიღბვაა, მაგრამ როგორც არ უნდა შეინიღბოს,
თოფიც ნაყოფით იცნობა. თოფის ნაყოფი კი ტყვიაა.
ძაღლმა- ლეკვი,
ძროხამ - ხბო,
თოფმა ტყვია მოიგო.
მაგრამ, ლეკვისა და ხბოს მსგავსად, ტყვიასაც ხომ რძით ვერ გამოკვებავ?! ტყვიის საკვები
სისხლია და სულერთია ვისი სისხლი იქნება ის, ლეკვისა, ხბოსი თუ აბელისა. აბელი პირველი
ადამიანია ადამიანის ხელით მოკლული უაღრესად ადამიანური გრძნობების გამო. აბელი
ადამიანობის მსხვერპლია, თანაც პირველი, და ამდენად, მარადიულიც - არც ის მოაკლდება
როდისმე ქვეყანას და არც მისი მკვლელი, ვიდრე ორივეს შემქმნელი იარსებებს, ვიდრე ის არ
ამოწურავს საკუთარ არსს, ანუ, ერთხელ და სამუდამოდ არ ამოუშვებს პირიდან ღმერთისგან
შთაბერილ სულს და ისევ თიხად, თიხის უსულო თოჯინად, გინდაც ყავლგასულ ვნებათა
ყულაბად არ იქცევა. ასე რომ, რამდენიც არ უნდა თვალოს ელექტროსაათმა, ბოლო სიტყვა
მაინც ბატონ ადამზეა, ანუ, თითოეულ ჩვენგანზე, რამდენადაც ადამი ჩვენი კრებითი სახელია
და მეტი არაფერი - ადამი ვარ მეც, ადამი ხარ შენც, ადამია ისიც და ერთმანეთის მიმართ
თუნდაც იოტისოდენა ყურადღების გამომჟღავნებამ, შეიძლება, სასწაულები მოახდინოს, არა
მარტო ჩერნობილური გრიპების ეპიდემიები, ერთმანეთიც აგვატანინოს, თუკი ზრდილობის
გულისთვის მაინც მოვიკითხავთ ხოლმე ერთმანეთს. ადამ, როგორ მადა? (ესეც უკუღმა
იკითხება და, რაც მთავარია, დიდი გასავალი აქვს დღევანდელ მწერლობაში ამგვარ

ლინგვისტურ
ოინბაზობებს).
გმადლობთ,
ცუდად.
მაგრამ
ამას არა
აქვს არავითარი
მნიშვნელობა. ღმერთმა იცის, ჭამა უფრო მაწყენარია ჩვენს დროში, თუ უჭმელობა. ზრდილობა
კი ნამდვილად არავის აწყენს, არც მაძღარს და არც მშიერს. ზრდილობას ყოველთვის შვება
მოჰქონდა კაცისთვის და ალბათ ამიტომაც არ ითვლებოდა უზრდელობად ზოგიერთ ქვეყანაში,
მაგალითად,
გამძღარზე
დაბოყინება.
ყოველ
შემთხვევაში,
ზრდილობა
ყოველთვის
ეხმარებოდა ადამიანს, თავი ადამიანად ეგრძნო, ოღონდ ადრე, დიდი ხნის წინათ, როცა
ნამდვილად ცხოვრობდა და როცა მის სანახევროდ ჩაბნელებულ ოთახებში სანთლის
ნაღვენთის სუნი ჭარბობდა, ქუჩებში კი - ცხენის ჩონჩორიკისა. თუმცა, რაც უნდა სამწუხარო
ამბავი იყოს, მაინც უნდა ვაღიაროთ, რომ ადამიანი, თვალშისაცემად მცირე, მინიატურული
"ოქროს ხანების" გამოკლებით, სულ უფსკრულის პირას დგას და სულ ბეწვის ხიდზე გადის.
სამწუხაროა, მაგრამ ჩვენში რომ ვთქვათ, იმედის მომცემიცაა. მართლაც, რომელი უკვდავი
წიგნიც არ უნდა აიღოთ ხელში, ყველა ერთნაირად ჭირისა და და უბედურების აღწერით
იწყება. ძმა ძმას კლავს, ბიძა ძმისწულს აუპატიურებს, ქმარი ცოლს ყიდის და, რაც
დღევანდელი თვალსაზრისითაც ძნელი დასაჯერებელია, დასანახადაც არ უნდათ მშობლებს
თავიანთი
შვილები.
იმიტომ
რომ,
ქვეყანაზე
ჭირი
მძვინვარებს
და
დამფრთხალი,
გაპირუტყვებული ხალხი დუქან-დუქან დაძრწის, რა ვჭამო და რა დავლიოო, თითქოს დიდი
დღე არ ედოს წინ, თითქოს მართლა მთავრდებოდეს ცხოვრება. სხვის მიტოვებულ ბინაში ისე
მოკალათდება, გეგონებათ შინ მოსულაო, ნათესავის დასამარხად კი თავს არ შეიწუხებს,
პირიქით, შეგნებულად აარიდებს თავს, მეც არ შემეყაროს იმისი ჭირიო. ჭირი კი მძვინვარებს,
აღმოსავლეთიდან დასავლეთამდე, სამხრეთიდან ჩრდილოეთამდე მუსრს ავლებს ყველაფერს,
რაც სუნთქავს და მოძრაობს. სასიკვდილოდ განწირულ ქალსა თუ კაცს საზარდულთან ან
იღლიის ქვეშ ვაშლისა თუ კვერცხის ხელა სიმსივნე უჩნდება და მერე აღარც მხურვალე ლოცვაკურთხევა შველის, აღარც ექიმის რჩევა-დარიგება. წასკდება ცხვირიდან სისხლი და
გათავებულია მისი საქმე. თუმცა, კაცი ვერ იტყვის დაბეჯითებით, თვითონ სენის ბრალია ეს,
თუ იმათი, ვინც ამ სენისგან ხალხის განკურნებას ცდილობს. ასეთთა რიცხვი კი მეტისმეტად
იზრდება ჟამიანობის დროს. ნასწავლ მკურნალთა გარდა, წამლობას ქალებიც მიჰყოფენ ხოლმე
ხელს, თუმცა ექიმობა თავის დღეში არ უსწავლიათ (ჩვენ კი გვგონია, მარტო ჩვენს დროს არიან
ასეთი ენერგიული, პრაქტიკული და, რაც მთავარია, ყველაფერში ცხვირის ჩამყოფი ქალები!),
მაგრამ თავიანთი უვიცობის გამო, სენის გაჩენის მიზეზისთვის ვერ მიუგნიათ და მაშასადამე,
ვერც უებარი წამალი უხმარიათ. თითქოს მართლა ჩვენზეა ნათქვამი, არადა, ეს ამბები რომ
ხდება, ღვთის ძის ნაყოფიერ ხორცშესხმიდან ათასსამასორმოცდარვა წელია მხოლოდ გასული.
მაგრამ ჭირი ფეხდაფეხ მოსდევს ადამიანს საუკუნიდან საუკუნეში, ერთი ეპოქიდან მეორეში.
ადამიანი, რაც თავი ახსოვს, სულ ჭირს გაურბის და სიჩქარეში იმასაც კარგავს, რაც, თუნდაც,
გაჩენისთვის ეკუთვნის. სიჩქარე ურევს თავგზას, სიჩქარე აბნევს და აცდუნებს... ჩვენ კი მაინც
მომავალს ვესაუბრებით, რაც,
ცოტა არ იყოს, თავხედობაა ჩვენი მხრიდან, თუნდაც იმ უბრალო მიზეზის გამო, საერთოდ
სათუო რომ გავხადეთ მომავალი. ჯერ კიდევ საკითხავია, მოევლინები თუ არა ქვეყანას ჩემო
მოცლილო მკითხველო, ბეღურასავით რომ მობუზულხარ სადღაც, უსაშველოდ შორს,
გაურკვევლობის საშოში. შენს წინაშეც დამნაშავენი ვართ ყველანი, გუშინდელნიც და
დღევანდელნიც; ასე უთავბოლოდ რომ ვიცხოვრეთ, შენც იმიტომ აღმოჩნდი ბეღურასავით

უსახლკარო, უწინაპრო, უძირფესვო; იმიტომ გახდა სათუო საერთოდ შენი დაბადება.
უთავბოლოდ კი არ ვიცხოვრეთ, საერთოდ არ იყო ჩვენს დროს ცხოვრება - არც კედელს აქეთ,
არც კედელს იქით. ანდა, ცხოვრება ცალკე იყო, ადამიანი - ცალკე. ხოლო, ცალკედარჩენილებში,
ჩვენ კიდევ უფრო მეტად ვიყავით გარიყულები, როგორც გეოგრაფიულად მცირე და
ისტორიულად უუფლებო ქვეყნის შვილები. ჩვენი მადანი სხვის მიწაში იდო, ჩვენი ფული სხვის ჯიბეში, ჩვენი კვერცხი - სხვის ბუდეში. ჩვენ კი მიწას ვამძიმებდით მხოლოდ. თავი
ახლაც სავსე მაქვს არარსებული ცხოვრების მოგონებებით - შიგნიდან მანგრევენ, მშლიან...
ბლაგვი, ჭიანი კბილებით მილოღნიან სასიცოცხლო ორგანოებს, მაგრამ რაკი სუსტი ვარ და
პატარა, უნდა გავუძლო, მოვითმინო, სანამ თანდათანობით მეც მოგონებად ვიქცეოდე
ვიღაცისთვის, დავუშვათ, შენთვის, და იქნებ მაშინ დავწყნარდე ცოტა (გავთავისუფლდე
სიცოცხლისგან, რომელსაც შენ მოგართმევ ძღვნად უუდიდესი სიამოვნებით) და ახლა მე უნდა
ვჯიჯგნო შენი ღვიძლი თუ თირკმელი. დაღამებას ისე ველოდები, როგორც სიკვდილმისჯილი
- გათენებას. მაგრამ რაც სიკვდილმისჯილმა ერთხელ უნდა გადაიტანოს, მე ყოველ ღამე
უსასრულოდ, გაუთავებლად ვიტან. დაღამდება თუ არა, უდაბნოს ცხელი ქარივით
შემაფრინდება ყელ-კისერზე გადატანილი ცხოვრება, ამაგანგაშებს ჩადენილი თუ ჩაუდენელი
შეცდომების ღიად დარჩენილ თვალებში ასისინებული წყვდიადი. თან ვიხრჩობი, თან რაღაცის
მოლოდინი მაქვს სულ, რასაკვირველია, უარესის, საზარლის, რასაც აუცილებლად უნდა
მოვესწრო და თუ არ ვიხრჩობი, მხოლოდ ამიტომ არ ვიხრჩობი. თითქოს, ჰა და ჰა, კარი უნდა
შემომიმტვრიონ, შემომიცვივდნენ, ნაცნობ-მეგობრები, ნათესავები, მტრები და მოყვრები,
მკვდრები და ცოცხლები, ვისაც, ნებსით თუ უნებლიეთ, შეგნებულად თუ შეუგნებლად,
რაღაცაში შევეცილე ამ ქვეყანაზე, რაღაც დავაკელი ჩემი არსებობით, ვთქვათ, საცხოვრებელი
ფართობი, ჟანგბადი, წყალი, პური, წამალი, ჰონორარი... და არ ვიცი, როგორ დავიცვა თავი
(თავის მართლებაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტია), რაც მთავარია, როგორ გადავარჩინო
ჩემიანები, რომლებიც მხოლოდ და მხოლოდ ჩემი მიზეზით მოევლინენ ქვეყანას და
რომლებსაც ჩემი იმედით, მშვიდად სძინავთ თავიანთ საწოლებში, სანამ მე ვიწვი და ვიხრჩობი;
არც იციან, რა საფრთხე ელით, რას იმსახურებენ მოყვასისგან, თუნდაც მხოლოდ გაჩენის გამო.
რაღა ჩემი ღამეული წარმოდგენები და რაღა ვიდეო-საშინელებები. ჰიჩკოკი რომ ჰიჩკოკია, იმის
მეათასედსაც ვერ მოიგონებს, რაც მე თავისთავად, ყოველგვარი დაძაბულობის გარეშე მომდის
თავში. დაბანისაც მეშინია, თითქოს, მაინცდამაინც, მაშინ შემომიცვივდებიან, თავგასაპნული
რომ ვიდგები აბაზანაში. თვალი გინდაც გავახილო, ვერ დავინახავ, როგორ გამოიყურება ჩემი
მკვლელი. ის კი
მხედავს - საცოდავს, უმწეოს,
სასაცილოს, საკუთარი სიშიშვლით
დათრგუნვილს, დაპატარავებულს - და სრულებითაც არ ვენანები. საპნის თეთრი ქაფიდან
წითლად იფეთქებს უცებ სისხლის შადრევანი. არადა, შენს მეტს ვერავის გავუმხელ ჩემს
გასაჭირს, ჯერ არშობილო, იმიტომ კი არა, რომ დამცინებენ, გიჟად ჩამთვლიან, ფსიქიატრთან
გამიშვებენ (ფსიქიატრთან, სხვათაშორის, ჩემით დავდივარ, ვითომ მეგობრული ვიზიტით, და
მართლაც ძირითადად განყენებულ თემებზე, ხელოვნებასა თუ მწერლობაზე ვსაუბრობთ
ხოლმე, რადგან იმისთვის ყველაფერი "ისედაც" ნათელია, უთქმელადაც იცის, ყველა ხელოვანს
რომ აწუხებს ძილის პრობლემა, მუცლის გვრემა თუ ინტელექტუალური გადაღლილობა),
იმიტომ რომ, ცოდონი არიან, თავიანთიც ყოფნით და გინდაც ძალიან მოინდომონ, მაინც ვერ
მომეხმარებიან. რასაკვირველია, ვერც შენ მომეხმარები, მაგრამ ისიც დიდი შეღავათია, თუნდაც
მარტო ჩემთვის, ჩემს წარმოდგენაში რომ არსებობ. ოღონდ, ერთი კია, უფრო ადრე მოევლინე

ქვეყანას (თუნდაც ჩემს ქვეყანას), ვიდრე ბუნებისგან იყო გათვალისწინებული. მე გაიძულე,
გაჩენილიყავი დროზე ადრე, რადგან შენი არსებობა იმის გარანტიაცაა, გაისადაც რომ ამოვა
მიწიდან ბალახი, გაისადაც რომ დაიდება
ბუდეში კვერცხი, გაისადაც საქმიანად, ენაგადმოგდებულნი გადაიძუნძულებენ ხვადი მგლები
ქედებსა და სერებს ძუკნას ყმუილზე. ესეც დიდი იმედია. უფრო მეტიც, ახლა ისეთი გრძნობა
მაქვს, თითქოს ყოველთვის იყავი, ჩემამდეც კი, თუმცა, კარგად მახსოვს, სულ რამდენიმე დღის
წინ მოგმართე პირველად, მოცლილო მკითხველო-მეთქი. ხოდა, ჩემო უცნობო ნაცნობო,
უშორესო ახლობელო, უფრო ზუსტად კი, იმედის მაგიერო, იმედის შემცვლელო, ანუ
ხელოვნური იმედის ფხვნილო (თუკი დედის რძესაცა აქვს შემცვლელი, ვითომ იმედმა რა
დააშავა?!), ჩემი სიზმრისა და ოცნების ბრჭყვიალა ფურცლებით შეფუთვნილო (თუკი
ხელოვნური რძის ფხვნილით თაობები იზრდებიან, რატომ არ შეიძლება, ერთი-ორი დღე
ხელოვნური იმედის ფხვნილითაც მოიტყუოს კაცმა თავი?!), შენთან სალაპარაკოდ რომ
ვემზადები, ჯერ ბოთლს უნდა გავესაუბრო, და საფუძვლიანადაც, და ასე იმიტომ ვიქცევი,
უფრო თამამად, უფრო შინაურულად ვიგრძნო თავი ამ ქვეყანაზე და, ამავე დროს, ძალიან
მაინტერესებს, რას შევქმნი უკეთესს, თუკი ყველაფერს ვიტყვი, რაც ენაზე მომადგება, რასაც
არასოდეს ვიტყოდი ადრე, როცა ჯერ ვწერდი და მერე ვსვამდი. იქნება მართლა ისე დამაშინა
ცხოვრებამ, ტყუილს სიმართლედ ვიყენებდი, უფრო მოკლედ რომ ვთქვათ, ვტყუოდი,
სიმართლე რომ არ მეთქვა. მაგრამ, პირადად მე, პირიქით მგონია, რადგან მხოლოდ
სიმართლის თქმა იყო ჩემი მიზანი და არა რაიმეს თქმა ზოგადად, მით უფრო რომ, ჰონორარს
ერთნაირად იხდიდა სახელმწიფო აშკარა ტყუილშიც და შენიღბულ სიმართლეშიც. ოღონდ,
ტყუილის თქმა თუ უსინდისობაა, მართლისმთქმელობა უბედურებაა - შენიღბულად,
ქარაგმულად, ნამცეც-ნამცეც აპარებ შენს სიმართლეს ვიღაცას, ვისიც არ იცი სახელი და ვისი
გადარჩენაც
მიზნად
დაგისახავს,
მაგრამ
თავისუფლად
შეიძლება,
სხვადასხვანაირად
გესმოდეთ თქვენ (და ეს უფრო დიდი უბედურებაა) სიმართლეცა და მართლისმთქმელობაც
საერთოდ. ამისიც გეშინია. "ამისიც" კი არა, ყველაზე მეტად ამის გეშინია სწორედ, რადგან
გინდა თუ არ გინდა, მოგწონს თუ არ მოგწონს, მაინც შერისხულთა, დაჭერილთა,
დახვრეტილთა, დაშინებულთა და, ბოდიში მომითხოვია, დაყვერილთა შთამომავალი ხარ.
პაპაშენი შიშველ-ტიტველი, მშიერ-მწყურვალი ჩავიდა საფლავში, როცა ახალგაზრდობაში
იმოდენა ღვინის სარდაფები ჰქონია რიყეზე, ბოლო კასრი ლოტოს კოჭის ხელა მოჩანდა თურმე
კარიდან. მამაშენს ერთ საქვეყნოდ სახელგანთქმულ დაწესებულებაში ისე დაამტვრიეს ხელფეხი, სიკვდილამდე ლოგინიდან აღარ წამომდგარა (ერთი ფეხი უკვე მკვდარს გაუსწორეს
სატეხითა და ჩაქუჩით, წესიერად რომ დახურულიყო კუბო), ბელადის სიკვდილამდე არც ავად
დალაპარაკებია თავისიანებს, არც კარგად. მართალია, ეს იმდროინდელი ამბებია, როცა შენ არც
ჭკუა გეკითხებოდა და არც სათვალავში გაგდებდა ვინმე, მაგრამ ადამიანი ცალკე,
დამოუკიდებლად არასოდეს არსებობს. ყველა ადამიანი, სულ ცოტა, სამი თაობის ჯამია:
პაპისა, მამისა და საკუთარისა. ამდენად, სამგზის პასუხისმგებელია შთამომავლობის წინაშე.
თვითოეული მათგანი - პაპაც, მამაც, შვილიც - სამი დამოუკიდებელი სამეულის ძირითადი
წევრია, სამი სამეულის მესამედია - პაპა, მამა და თვითონ; მამა, თვითონ და შვილი; თვითონ,
შვილი და შვილიშვილი - ასე რომ, ყოველი მათგანი არა მარტო ამთავრებს რომელიმე სამეულს,
არამედ ახალსაც იწყებს. შენ ალბათ შეშინებულთა სამეულს ამთავრებ - პაპაშენი რომ ცოცხალი

იყოს, სამალავის ძებნაში იქნებოდა უკვე, დაუნანებლად დაყრიდა ყველაფერს და გაიქცეოდა
ღატაკი, დამაკნინებელი სიბერისკენ; მამაც ენაჩაყლაპული, გულხელდაკრეფილი იწვებოდა
ისევ. მაგრამ, მეორე მხრივ, უშიშართა სამეულის დამწყებიცა ხარ, რამდენადაც ამ სამეულის
ორი მესამედი ახალგაზრდობაზე მოდის (შვილი, შვილიშვილი). შენი ქალიშვილი თავის
ოთახში ალბათ ისევ სამფეროვან დროშას კერავს და მომავალი მიტინგისთვის ემზადება.
მაგრამ, გულახდილად რომ ვთქვა, პირადად მე დაშინებულების უფრო მესმის, ვიდრე
უშიშრების. ღვთის წყალობით, ოფიციალურად, ჯერჯერობით, არ შემოუყვანიათ ჯარი
ქალაქში, მაგრამ რუსთაველის მომიჯნავე პატარა ქუჩები უკვე სავსეა "შენიღბული" სამხედრო
ტექნიკით. აქა-იქ ავად და მოულოდნელად გაიელვებს ხოლმე გამჭვირვალე ფარი და მწვანე
ჩაჩქანი. უნივერსიტეტის წინ კაცი ვერ გაივლის, ისეთი ამბავია. მოდიან, მოისწრაფიან, მოაქვთ
აცაბაცა ასოებით ნაწერი, მოუთოკავი მრისხანებითა და ორთოგრაფიული შეცდომებით სავსე,
ჩვენი სწავლა-განათლების სისტემის ტლანქი
ხელით დახეიბრებული ლოზუნგები, მკვდრეთით აღმდგარი დროშები. სამხედრო ტექნიკა კი
გასუსულა,
გარინდულა
პატარა,
მყუდრო
ქუჩებში,
თითქოს
ვიღაცას
დავიწყნიაო.
წარღვნამდელ გოლიათ კუებს გვანან ბეტეერები. უსაშველოდ გაჭიმულა ფარდაჩამოშვებული
ავტობუსების
მწკრივი.
მხოლოდ
ერთი
ტანმორჩილი,
მხარზე
ავტომატგადაკიდული,
ვიწროთვალება ჯარისჯაცი ჩექმის წვერით სცემს მუხლუხოს, თითქოს პოლიგონიდან
გამოყოლილი ბალახგარეული ტალახის მოშორებით იყოს გართული და თითქოს სხვას
ვერაფერს ამჩნევდეს გარშემო. არადა, აშკარად შეგნებულად არიდებს ეშმაკურ, აზიურ სახეს
გამვლელების დაჟინებულ, დაეჭვებულ მზერას - მშვენივრად იცის, კარგ საქმეზე არ
მოუწვევიათ აქ. ასე რომ, ვისაც ჭკუა აქვს, ქვას უნდა იცემდეს თავში, ნემსის ყუნწში უნდა
ძვრებოდეს, მშვიდობიანად რომ ჩაიაროს როგორმე, დავუშვათ, დღევანდელმა დღემ. შენს
დროს თუ კიდევ იქნა რუკაზე საქართველო, ირწმუნე, მართლაც ღვთისმშობლის წილხვედრი
ყოფილა და ამას გადაურჩენია მხოლოდ. რომ იცოდე, რამდენი ელოდება ჩვენს სიკვდილს,
მოუთმენლად თუ მოთმინებით, მეზობელი თუ გადამთიელი - გაგიკვირდება, ან აქამდე
როგორ მოაღწიეთო. ერთი ფიქრი აქვს ყველას, როდის მოგვაყრიან მიწას, თავად რომ
დაემკვიდრონ ჩვენი საფლავის ბორცვზე, პლასტმასის ყვავილივით. მაგრამ მე სხვა მიკვირს
ახლა: მთელი სიცოცხლე ამ დღეს ველოდი, როგორც იქნა მოვესწარი და... მეშინია! ხოლო, რაკი
მეშინია, ეტყობა, მთლად ისე ვერ არის საქმე, როგორც უნდა იყოს. უფრო სწორად, ისეა,
როგორც უნდა იყოს და არა ისე, როგორც უნდა ყოფილიყო, მეტი ჭკუა-გონება რომ ჩაედო
ჩვენთვის თავში გამჩენს. კიდევ ერთი ფარავანის ტბა დადგებოდა, რაც ჩვენ მელანი
დაგვიხარჯავს თხოვნების, საჩივრების, ხოტბების, სადღეგრძელოების წერაში, მაგრამ მაინც
ყველამ ერთად მოგვაყოლა გუნებაში, წადი თქვენი სულელი დედაცო... სულელი თუ ხარ,
ბოლომდე სულელად დარჩები, გინდაც ოცი საუკუნე ქრისტეს შობამდე და ოციც ქრისტეს
შობიდან, ცერებზე იდგე და რვა ხმაზე უმღეროდე მსოფლიოს სამადლობელს შენი ფეხებზე
დაკიდებისთვის.
მაააააააადდდდდდდდლლლლლლლლლოოოოოოოოობბბბბბბბბეეეეეელივაააარმააააააადდდ
დდდლლლლლოოოოობბბბეეეეეელივაააააააააარმაააააააადლოოოოოოობელიიიიი....
თუმცა,
ყველაფრის სხვებისთვის გადაბრალება გამოსავალი არ არის. გადარჩენა გვინდა და ვირთხის
ეშმაკობაც არ გვაქვს. გამოუვალ მდგომარეობაში რომ ჩავარდება, ჩვენსავით, ვირთხა თავს

იმკვდარუნებს, ვიდრე საფრთხე გადივლიდეს. ფრანსუაზას ერთ მოსკოველ მეგობარს, ლეონ
ფუშეს, "მონდის" კორესპონდენტს, ლუდმილას ქმარსა და კოლია-კლოდის მამას, ბინაში
ჰყავდა ვირთხა, ოჯახის კიდევ ერთი წევრივით, და ერთხელ (პირველად) სტუმრად რომ
მივედი მათთან, ჩემს დანახვაზე, ესე იგი, უცხოს დანახვაზე, ის ვირთხა მაშინვე ზურგზე
დავარდა და ფეხები მკვდარივით გაფშიკა. მე მართლა მკვდარი მეგონა და სრულებითაც არ
დამწყდებოდა გული, მართლა თუ მოკვდებოდა. მაგრამ, კიდევ კარგი, თავი შევიკავე, ანდა,
მოულოდნელობისგან ვერ მოვასწარი გრძნობების გამოხატვა, თორემ ნამდვილად გულს
ვატკენდი ჩემს კეთილ მასპინძლებს (ისინი საერთოდ მფარველობდნენ ფრანსუაზას, რაც
მთავარია, მათი მოწვევით ჩამოდიოდა ის მოსკოვში და, თავისთავად ცხადია, მეც
დავალებულად ვგრძნობდი მათგან თავს, როგორც აველუმის მეგობარი), ჩემი აშკარა, შეიძლება
ითქვას, ზღვარგადასული სიძულვილით ამგვარი "შინაური ცხოველების" მიმართ. როგორც
მალე გამოირკვა, ფრიდრიხს (ასე ეძახდნენ ოჯახში ვირთხას), საკუთარი, საკმაოდ სიმპათიური,
ფანერისგან შეკრული სახლიც ჰქონდა და საკუთარი ავეჯიცა და ჯამ-ჭურჭელიც. ასე რომ,
რასაკვირველია, არ იქნებოდა ლამაზი, ოჯახში პირველად მისულ კაცს, სიხარული და
აღტაცება გამომეთქვა ოჯახის ერთ-ერთი წევრის მოულოდნელი სიკვდილის გამო. მაგრამ,
მისიანებმა რომ დაუტატანეს, ადე, შე მშიშარაო, ფრიდრიხი სხარტად წამოხტა და
დარცხვენილი, უფრო სწორად კი, კმაყოფილი (დარცხვენილი მე ვიდექი), მის მიერ
ჩატარებული სცენით, სადღაც შეიმალა. აღარ გამოჩენილა ჩემს წასვლამდე, თუმცა, სადაც რამე
ჩრდილი
შეირხეოდა,
ყველგან
ის
მელანდებოდა
და,
მიუხედავად
მასპინძლების
თავგამოდებული თხოვნისა, ვერაფერს დავაკარე იმ დღეს პირი. ასეა საქმე, ბატონებო. სრული
განუკითხაობა სუფევს ქვეყანასა ზედა. ვირთხები დღითი-დღე მყარად იკიდებენ ფეხს ჩვენს
შეგნებაში და არა მარტო შეგნებაში. პავლე
ისევ სავლედ იქცა და ხვალ და ზეგ, შეიძლება, მართლა აღიგავოს პირისაგან მიწისა ნეკრესიც
და მოწამეთაც, ბაგრატიც და ალავერდიც, იყალთოც და გეგუთიც... გაანათლე უფალო, სული
მონისა შენისა საქართველოსი, ქრისტეს მესიის მშობელისა (ეს ვერ გვაპატია სწორედ ჩვენმა
ერთმორწმუნე მფარველმა), რუსთაველის მშობელისა, ილია მართლის მშობელისა და ილია
მართლის მკვლელის მშობელისაც... ამინ. უკუნითი უკუნისამდე. მეორედ მოსვლამდე არაფრის
იმედი არ უნდა გვქონდეს. სონიასაც ასე ურჩევნია ალბათ - რაც არ არსებობს, ნაკლებად
შემაწუხებელია თვალისთვისაც და სინდისისთვისაც. მაგრამ, რაც თვალს აკლდება, სულს თუ
არ ემატება, მაშინ სიცოცხლე მართლა კიტრადაც აღარ ღირს...
2
თუ თანამიმდევრობაზეა საქმე, უპირველეს ყოვლისა, რა თქმა უნდა, კირა უნდა ვახსენოთ ჩვენი უბნის ჭეშმარიტი დიასახლისი, უასაკოთა და უპოვართა ერთადერთი გამგები და
გამკითხავი.
შესახედავად
ერთი
ჩვეულებრივი,
ცხოვრებისგან
გაძენძილ-გაწეწილი
თბილისელი მეძავი, მაგრამ ბუნებით ღმერთქალთა შესაშური სიკეთითა და გულუხვობით
დაჯილდოვებული ადამიანი.
კირას ბინას შესასვლელი (უფრო სწორად, ჩასასვლელი) ეზოდან ჰქონდა, მაგრამ მიწის
ზედაპირს სანახევროდ ამცდარი სარკმელი ქუჩაში გამოდიოდა და ისიც (კირა), ძირითადად,
სარკმლიდან იღებდა სტუმრებს, რათა მათ სიმრავლესა და მრავალფეროვნებას საბოლოოდ არ

გამოეყვანა მოთმინებიდან მეზობლები. ასე რომ, საფუძვლიანად უნდა მოკუზულიყავით
წელში, ნახევარსარკმელში რომ გატეულიყავით და კირას ბინაში ამოგეყოთ თავი. მეზობლების
გაღიზიანებას
ჩვენც
ეს
გზა
გვერჩია
და,
შეშინებულ-აღელვებულნი,
აღგზნებულ-
აცუნდრუკებულნი, საპარაშუტო სკოლის კურსანტებივით, ტყაპა-ტყუპით, ერთმანეთის
მიყოლებით ვხტებოდით ჩვენი "ბედნიერი ბავშვობის" ციდან მეძავის სანახევროდ ბნელ
ბუნაგში, სადაც მოჩვენებითი დაუდევრობისა და მოურიდებლობის წილ, დაბნეული
სერიოზულობა გვეუფლებოდა ყველას და გულაბაგუნებულნი შევცქეროდით, თანდათანობით
როგორ გამოიკვეთებოდა ხოლმე ოთახის შორეულ კუთხეში წეროსავით მაღალსა და წვრილ
ფეხებზე შემდგარი პატეფონის გვერდით ატუზული გოგო-ბიჭი - კირას შვილები სიძულვილნარევი ცნობისმოყვარეობით რომ ადევნებდნენ თვალს ჩვენს "მიწაზე დაშვებას",
რათა სარკმლის მიხურვისთანავე დაექოქათ პატეფონი და მოყურადებული მეზობლებისთვის
მუსიკის მეშვეობით ჩაეხშოთ სხვა უფრო საეჭვო და გამაღიზიანებელი ხმები.
არ ვიცი, რას განიცდიდნენ სხვები, მე კი, იმ გოგო-ბიჭის შემყურეს, რატომღაც, დანაშაულის
გრძნობა მეუფლებოდა ყოველთვის და უფრო მტანჯველი იძულებით ველოდებოდი ჩემს რიგს,
სპერმის სუნდაკრულ ბინდბუნდში, ვიდრე სასიამოვნო მოუთმენლობით. პატეფონი კი, რა
თქმა უნდა, "რიორიტას" მღეროდა და მეზობლებმაც სწორედ "რიორიტას" წყალობით,
ყოველთვის უშეცდომოდ იცოდნენ, თუ როდის მოსდიოდა კირას სტუმრები.
კირა სუსტი, პატარა ტანის ქალი გახლდათ და, შეიძლება ამიტომაც, თვალშისაცემად
მაღალქუსლა ფეხსაცმელს იცვამდა. ლიპებიანი პალტოს მოხურვა უყვარდა, ქუჩაშიც და
ოთახშიც, და ისე არ გამოგისტუმრებდათ, ერთხელ მაინც არ წაემღერა საყვარელი ლექსი
(შეიძლება, საკუთარიც).
იმნაირი არა ვარ,
ველოდები ტრამვაის.
ტრამვაი თუ არ დადის,
განა ჩემი ბრალია?!
სწორედ ტრამვაიში შევხვდით ოცდახუთი წლის მერე. ამჯერად, კონდუქტორის შავი კიტელი
ეცვა. კიტელზე სქელი, ჯარისკაცული ქამარი შემოერტყა, ფულის ჩანთიანად, კისერზე კი,
გაბურძგნული ძაფით, ბილეთების რულონი ეკიდა, საბავშვო ველოსიპედის ბორბლის ხელა.
დაბერებულიყო. კბილი ჩასცვენოდა. კიდევ უფრო გაქუცულიყო. თუმცა, ძველებურად,
პუდრიც ესვა და პომადაც. ოღონდ, ძველებურად ვინმეს "მოსაჩანგლად" კი არა, პროფესიული
სიგამხდრისა
და
სიფითრის
შესანიღბად.
რასაკვირველია,
ვერ
მიცნო.
მაგრამ
ჩემმა
დაჟინებულმა მზერამ, ეტყობა, მაინც მიახვედრა, ვინ შეიძლებოდა ვყოფილიყავი და
სასწრაფოდ ამარიდა თვალი, თითქოს თუ გამომეცნაურებოდა, უხერხულ მდგომარეობაში
ჩამაგდებდა, თითქოს ვაგონში მსხდომთ აუცილებლად უნდა სცოდნოდათ მისი წარსული და,
რაც მთავარია, სახეზე უნდა სცნობოდათ მისი პეტაფონის ყველა მსმენელი. სამაგიეროდ, მე
არათუ გამოვეცნაურე, გადავკოცნე კიდეც, დიდი ხნის უნახავი და უაღრესად ახლობელი

ნათესავივით, რამაც, ცოტა არ იყოს, ისე ააღელვა ჩვენი ბებერი მასწავლებელი, შესამჩნევად
შეეფაკლა პუდრით გადათეთრებული ლოყები.
მალე ჩემს უკან უბილეთო ხალხი შეჯგუფდა და გასასვლელი ჩაიხერგა, თუმცა კირა ყველას
ერთნაირად ანიშნებდა ხელით, არ გაჩერებულიყვნენ ბილეთისთვის. ერთი-ორჯერ დაიძახა
კიდეც: დღეს უბილეთოდაა მგზავრობაო. ზოგი იცინოდა, ზოგი ბრაზობდა - ჩვეულებისამებრ,
ვერ ხვდებოდა, ვერ ერკვეოდა ადამიანურ გრძნობებსა და განცდებში - ჩვენ კი, მოწაფე და
მასწავლებელი, ერთმანეთს შევცქეროდით და უაზროდ ვიღიმებოდით. ამ ოცდახუთი წლის
განმავლობაში
ბევრჯერ
წარმომიდგენია
კირასთან
შეხვედრა
(რასაკვირველია,
ასევე
მოულოდნელი), სათქმელიც თითქოს ბევრი მქონდა, ბევრი რამის გამოკითხვას ვაპირებდი
ფიქრში - თუნდაც მისი გოგო-ბიჭის შესახებ - მაგრამ მართლა რომ შევხვდი, ერთბაშად ისე
გამომიცარიელდა თავი, წესიერად ისიც ვერ ვკითხე, როგორ ხარ, როგორ ცხოვრობ-მეთქი.
"გახსოვსო - იცინოდა კირა - გახსოვსო". "როგორ არ მახსოვს-მეთქი" - ვიცინოდი მეც, ვიდრე
ჩემი ჩასვლის დრო მოვიდოდა. სინამდვილეში, გაცილებით ადრე ჩავედი, ვიდრე ვაპირებდი,
რადგან მაინც გამიჭირდა მარად მოძრავი, მარად ცვალებადი, მაგრამ მაინც ერთნაირად
მიუხვედრელი, ერთნაირად მოუთმენარი ხალხის ნაკადთან ჭიდაობა და გაცლა ვამჯობინე,
ოღონდ იქამდე, რაც ჯიბეში ფული მედო (მაინცდამაინც, ბევრი არაფერი, თუმცა, უკვე
პოეტობიდან პროზაიკოსობაზე ვიყავი გადასული), ტყავის ჩანთაში ჩავუკუჭე კირას, იმან კი,
არ ვიცი, როგორ მოახერხა, როგორ მომწვდა გაოფლილი სხეულების ჭეჭყვასა და ძიძგილში,
რამდენჯერმე მაკოცა ხელზე, მორწმუნის მღელვარებითა და მგზნებარებით. თან უკან
მომყვებოდა და მომძახოდა: ფულისთვის კი არა, ხსოვნისთვისო. ასე მომაცილა ვაგონის
კარამდე, თითქოს ისევ იმის სტუმარი ვიყავი, ის კი ჩემი მასპინძელი. როცა აძრული
ტრამვაიდან როგორც იქნა ჩავხტი, ლამის მთელი ტანით გადმოეკიდა კიბეზე და ალბათ სხვა
რომ ვერაფერი მოიფიქრა უკეთესი, გრძნობების დასაოკებელი და მადლიერების გამოსახატავი,
ბილეთების რულონი მოიგლიჯა კისრიდან და მესროლა. უფრო სწორად, მე კი არ მესროლა,
ცაში აისროლა და რულონიც მაშინვენ გაიშალა საზეიმო სერპანტინივით, ირიბად წამოვიდა,
ტრამვაის ქარს აყოლილი, გაიწელა მთელი ქუჩის სიგრძეზე, შემოეხვია ხეებს, ლამპიონებს,
გამვლელებს, სხვა ტრამვაებს, ავტობუსებს, ტროლეიბუსებს, მსუბუქსა თუ სატვირთო
მანქანებს, სკოლიდან მომავალ ბავშვებს, ჟივილ-ხივილით რომ გლეჯდნენ ვარდისფერი
ქაღალდის ლენტს და მერე ყველა თავის ნაგლეჯს მიათრთოლ-მიაკანკალებდა მზით
გაბრჭყვიალებულ ჰაერში, ურჩხულის ცოცხალ წიწილასავით. კირას ტრამვაი კი მიქროდა და,
უზარმაზარი მაშხალის მსგავსად, ბღუჯა-ბღუჯა გვაყრიდა სახეში ათასფერ ნაპერწკლებს.
ხოლო ნაპერწკლების ყოველი მორიგი ბღუჯა ერთდროულად ირეკლებოდა ბავშვების
თვალებშიც, ვიტრინებშიც, სარკმლებშიც, ტრამვაების, ავტობუსების, ტროლეიბუსებისა და
მანქანების საქარე შუშებშიც. გეგონებოდათ, მთელი ქალაქი ვარდისფერი ქაღალდის ლენტით
შეუკრავთ, კარგ მაღაზიაში ნაყიდი საჩუქარივითო.
და მაინც, პირველად იყო მელანია! მელანია იყო ყოველთვის და იქნება, ვიდრე აველუმი
იარსებებს ამ ქვეყანაზე. შეიცნო აველუმმა მელანია და შვა მელანიამ ეკა, იგივე ეკატერინე,
იგივე კატო - ეკაეკატერინეკატო - როგორც აველუმი ეძახის ხუმრობით, სინამდვილეში კი ასე
ცდილობს ოდესღაც, შორეულ ბავშვობაში გაჩუქებული დის აჩრდილის გამოხმობას არარაობის
წყვდიადიდან, სადაც ის, გაჩუქებული, ნებსით თუ უნებლიეთ, აველუმის წყალობითაც

აღმოჩნდა, თუნდაც აველუმის უასაკობისა და უმწეობის გამო და მოუნანიებელ ცოდვად,
მოურჩენელ ჭრილობად დარჩა მისთვის ბოლომდე. სამაგიეროდ, მისი სეხნია, უმცროსი
ეკაეკატერინეკატო ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი "ქალაქია" აველუმის იმპერიისა - ტონის
მიმცემი, მოდის დამამკვიდრებელი, პოლიტიკურ-კულტურულ-იდეოლოგიური ცენტრი უკანასკნელი ხუთი წლის განმავლობაში ხუთი პრინციპულად განსხვავებული, ერთმანეთზე
უკეთესი თაყვანისმცემლის უარმყოფელი და ბოლოს უკანონო შვილის გამჩენი "დაუდგენელი
პირისგან", რამდენადაც მისი ღრმა რწმენით, არათუ თბილისსა და საქართველოში, საერთოდ
აღარავინაა დღეს მეუღლის, თანამეცხედრის, ქმრის ტიტულის ტარების ღირსი.
მერე იყო ფრანსუაზა - მოულოდნელი მეხი და ელდა თითქმის სამუდამოდ ჩაწყნარებულ,
სამუდამოდ მოწმენდილ ცაზე. შემთხვევით, გვერდზე მიიხედა აველუმმა და გული
გადაუქანდა - მაშინვე იცნო. უფრო სწორად, მაშინვე მიხვდა - ის იყო! ვანის ოქროულობას
ათვალიერებდა, თავშიშველი, გაღეღილი პლაშის ჯიბეებში ხელებჩაწყობილი და შუშის
ვიტრინაზე დახრილი. აველუმი კი სესილს ელაპარაკებოდა, გულწრფელად გახარებული და
მადლიერი გახსენებისთვის, ჩამოსვლისთვის - აველუმთან გამოსამშვიდობებლად ჩამოფრინდა
მოსკოვიდან ერთი დღით, ვიდრე სამუდამოდ გაემგზავრებოდა თავის სამშობლოში - არადა,
მადლობა თურმე იმისთვის ეკუთვნოდა, მაინცდამაინც, ფრანსუაზა რომ გამოიყოლა თავის
ბოლო დღესასწაულზე, ოღონდ, თავისი კიდევ ერთი (იმედი მაქვს) ქალური საიდუმლოს
მოწმედ კი არა, თავისი ქალური გულისხმიერების, გულკეთილობის განმასახიერებლად,
გამგრძელებლად, სულაც მემკვიდრედ. თავად სესილი რამდენიმე წლით ადრე ჩამოვიდა
პირველად თბილისში. სუფრაზე შუასაუკუნეების ფრანგულ ხალხურ სიმღერებს მღეროდა და
თოჯინასავით
თვალმოუშორებლად
უყურებდა
აველუმს.
სუფრიდან
ვითომ
ყავის
მოსადუღებლად ადგნენ და სამზარეულოში შეიკეტნენ. ჩვენ გარედან ვუკაკუნებდით, ისინი კი
ფაცაფუცით იხდიდნენ შიგნით. რამდენიც უნდათ, იმდენი გვიკაკუნონ, იყავ ბოლომდე
შეუპოვარიო - აქეზებდა სესილი. უცხოელები საერთოდ თავისუფლად აღზრდილი ხალხია და,
ჩვენგან განსხვავებით, ნაკლებ ყურადღებას აქცევენ პირობითობებს. ახლაც, რაკი თავად
სამუდამოდ მიდიოდა აქედან და არც არავითარი იმედი აღარ არსებობდა აველუმთან
შეხვედრისა,
ეტყობა,
სულგრძელად
გადაეწყვიტა
მზარდი
და
პერსპექტიული
ახალგაზრდისთვის გადაელოცა მისი თავი. ყოველშემთხვევაში, ბოლოს ასე გამოვიდა. შეიცნო
აველუმმა ფრანსუაზა და შვა ფრანსუაზამ აველუმის მარადიული სატკივარი. მაგრამ ეს ამბები,
რა თქმა უნდა, ისე იოლად არ მომხდარა, როგორც ითქმის და, თავისთავად ცხადია, ღვთის
შეწევნით, კიდევ ბევრჯერ მივუბრუნდებით მომავალშიც.
მერე კი სონია იყო, ისევ მოულოდნელი ელდა და ჭექა-ქუხილი, აქამდე რომ აზრიალებს
აველუმის ფუძეშერყეული იმპერიის სარკმლის მინებს. შეიცნო აველუმმა სონიაც და... იმ
მართლა ანტილოპამ არც კი გააგებინა, ისე მოიშალა მუცელი. ოჯახურ საბჭოზე, დედიკოსთან
ერთად გადაწყვიტა, ყოლოდა თუ არა აველუმს კიდევ ერთი შვილი. რაც მთავარია, იმდენი
თავხედობაც ეყო, თუ შეიძლება ასე ითქვას, მათი "საერთო ცხოვრების" მხოლოდ ბოლო წუთას
გაემხილა ეს ამბავი აველუმისათვის. "ძვირფასო, ვთხოვდები, იქნებ ჩამოხვიდე". თურმე ამის
სათქმელად იბარებდა, ოღონდ, უკვე სხვისი ინტერესების დამცველი. თითქოს რაკი თავის
დროზე, ანდა უკეთესი იქნება თუ ვიტყვით, რაკი თავიდანვე არ გაეჩინა აველუმისგან შვილი,