აველუმი - 05

დასაფასებელია მათ პატარა სანათესავოში.
მაგრამ არც ეს ნიშნავს გუშინდელთა წესიერებას. გუშინაც შეეძლო ნებისმიერ მათგანს, ვთქვათ,
ყომარში წაეგო პურის წიგნაკები, ანდა საკუთარი ბინა გაეძარცვა და რაც რამე ებადა, ერთ
ამპულაში გადაეცვალა. უბრალოდ, თავად სიბრძნეს ასაკი არა აქვს, თორემ ყველა ასაკს თავისი
განსაკუთრებული სიბრძნე გააჩნია. უფრო სწორად, ყველაფერს თავისი გამგები სჭირდება.
ახალგაზრდობას გული ერჩის, სისხლი უჩუხჩუხებს. ღვინო რომ დუღს, კარგი გლეხი ქვევრთან
ათენ-აღამებს - ადუღებულმა ღვინომ, შეიძლება, ქვევრი გახეთქოს და გაიქცეს. თანაც
გაზაფხული კარსაა მომდგარი. ცოცხალს კი არა, მკვდარს აჟრჟოლებს სამარეში. რომ ამოუშვან,
ამოვა. ჟამი სხვლისა მოიწია, ხმა გვრიტისა ისმა ქვეყანასა შინა ჩვენსა, ლეღვმან გამოიღო
ყვავილი თვისი. მაგრამ, კაცმა რომ თქვას, ახალგაზრდობაც პირობითი, არამყარი ცნებაა დღევანდელი
ახალგაზრდა
გუშინ
ყრმა
იყო,
ხვალ
ჭარმაგი
იქნება
და
ზეგინდელ
ახალგაზრდაზე იტყვის, ასეთი არაფერი მინახავსო. მართლაც, რას აშავებენ დღევანდელები
იმისთანას, რაც მათ პაპებსაც არ დაეშავებინოთ და რასაც მათი შვილიშვილებიც არ დააშავებენ!
დიდი ამბავი, თუკი ერთ საკმაოდ მაღალი თანამდებობის პირს საკუთარმა შვილებმა პირდაპირ
საწერ მაგიდაზე... მეორის ვაჟი კი ლენინგრადის რომელიღაც სასტუმროს ნომერში იპოვეს
მკვდარი - შარვალჩახდილი და ვენაში ნემსგაყრილი. მესამისამ დედის შავი წინდა ჩამოიცვა
თავზე, მამის მონიკელებული პისტოლეტი დაიჭირა ხელში და ბებიას დაესხა თავს ბიბილოებიანად მოაგლიჯა ბაბუის ნაჩუქარი ბრილიანტის საყურეები. მეოთხისა და მეხუთისა
შეამხანაგდნენ და მეექვსის გოგო სარდაფში გააუპატიურეს ვირთხების თვალწინ. მაგრამ ეს

ყველაფერი უმალ საერთო-საყოველთაო განწირულობის შეგრძნების ბრალია - ჩამპალჩაჭაობებული სარდაფებიდან შავი ჭირივით რომ ამოიტანეს და გადაგვდეს ვირთხებმა - ვიდრე
ზედმეტი გარყვნილებისა (როგორც ვთქვათ, საზღვარგარეთ) და მართლაც, განწირულისა და
განწირულობისგან თავგზააბნეულის მეტი, ვინ გადაუხდის ამაგს განავლით თუნდაც ყველაზე
უღირს მშობელს, ვინ მოკვდება ასე სამარცხვინოდ, ვინ გამოიჩენს ასეთ სისასტიკეს, ვინ
გაიხრწნება ასე უიმედოდ... ამიტომაც მინდა ხოლმე, თუნდაც აივნიდან გადავძახო
დემონსტრანტებს - ეჰეი, თქვენ, თეთრი ვარდებით ხელდამშვენებულო გოგონებო და
გამომწვევად მოღუშულო ბიჭებო-მეთქი! თქვენი ხნისა აველუმიც თქვენისთანა იყო-მეთქი!
ლექციაზე რა გააჩერებდა, მიზეზი თუ ექნებოდა ქუჩაში გამოსვლისა, მით უფრო - ყოველმხრივ
საპატიო მიზეზი. ორმოცდათექვსმეტში, მარტის დღეები რომ მძვინვარებდა, როგორ გგონიათ,
გაზეთის მაკეტს ადგენდა თუ "საქართველოს მოამბის" გადაყვითლებულ ეგზემპლიარებს
ფურცლავდა მოწიწებით უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში?! არაფერიც! ისიც თავის წერას
ჰყავდა ატანილი, მაგრამ ერთი კია, აღარ ესმოდა თანატოლებისა, უფრო სწორად, მარტო მას
ესმოდა თითქოს, რაც ხდებოდა, რატომ ხდებოდა, რადგან თანატოლებისგან განსხვავებით,
უკვე იცოდა სიმართლე და თავისი სიმართლის წყვდიადიდან ყველაფერი უფრო გარკვევით
მოჩანდა
სიცრუის
სინათლეში.
რასაკვირველია,
სიმართლის
გარკვეული
ნაწილი
დღევანდელებმაც იციან ალბათ, თორემ ასე ნაადრევად არ დაბერდებოდნენ, შეგნებულად არ
დაისნეულებდნენ თავს ათასი სამამულო თუ იმპორტული სენით, მაგრამ ის ცოდნა, რომელიც,
ჯერჯერობით, გააჩნიათ, სულის გასაღიზიანებლად, ასაფორიაქებლად, ასამხედრებლადაა
საკმარისი და არა დასამშვიდებლად, ანუ, სულის თვალის ასახელად, და ესეც უმალ
გუშინდელების ბრალია, ვიდრე მათი: დედიკოც ენაცვალოთ და მამიკოც, მაგრამ ბევრად
აჯობებდა, ჯერ თავად გარკვეულიყვნენ ისინი, სად ცხოვრობდნენ, ვისი დროშის ქვეშ იდგნენ,
ნებით თუ უნებლიეთ, დროებით თუ სამუდამოდ, და მერე მიესაჯათ შვილებისთვის
უზნეობით ტკბობა და ხელოვნურ, წარმოდგენილ, კლანიკისა და გამოსაფხიზლებლის სუნით
დარეტიანებულ სამოთხეში ყურყუტი. იმათ კი არ იციან, გრძნობენ და ეს შეგრძნება აწუხებთ,
აფორიაქებთ ყველაზე მეტად. მაგრამ ვერ უთქვამთ, სიტყვები არ ყოფნით შეგრძნებათა
გამოსახატავად
-
ნურავიციროგორგითხრამოკლედასეარა
-
მაგრამ
იმასაც
გრძნობენ,
მშობლებმაც რომ არ იციან, რა სჭირთ, როგორ უშველონ თავიანთ შვილებს და, უნებლიეთ,
კიდევ უფრო ღუპავენ მათ - ხო დედიკო კი დედიკო ა შენი ჭირიმე - მშობელს ისინი მხოლოდ
უყვარს, რაც სრულებითაც არ არის საკმარისი მათ გადასარჩენად. თანაც იმდენად უყვარს, მათი
გაჭინთვისაც ეშინია, რამე არ გაიწყვიტონ მუცელშიო. მშობელმა მხოლოდ ის სიმართლე
უთხრა, რომელსაც თავად მიაკვლია თავიდანვე მცდარ გზაზე (იმპერატორის მითითებულ
გზაზე) შემდგარმა და ძირითადად ცხოველური ალღოს ამარა შეჭიდებულმა ცხოვრების
ტალახიან ტალღებს, რადგან კაცი უმალ იტყვის, იქნებ მე მაინც გამიმართლოსო, ვიდრე
ირწმუნებს, მასაც რომ არ გაუმართლებს სხვებივით.
მაგრამ ვიდრე ახალგაზრდა, გოგო იქნება თუ ბიჭი, სინამდვილეს ვერ ურიგდება, თუნდაც
ბრმად,
თუნდაც
ალალბედზე
მიისწრაფვის
სინათლისკენ,
სიახლისკენ
-
უკანონოდ
შობილივით მიგდებული მთავრობის სასახლის ქვის კიბეებზე, ცივ ნოემბერში, სანთლის
პატარა ალის ამარა - ჯერ კიდევ ყველაფერი არ დაკარგულა, ანდა, ადვილი შესაძლებელია,
ყველაფერი თავიდან დაიწყოს. ამიტომაც მოდიან ასე მოღუშულნი, ასე გაფითრებულნი, ასე

ერთნაირად განრისხებულნი. მაგრამ, სამწუხაროდ, თუკი ღრმად ჩაეძიები, მრისხანებაც არა
აქვთ საერთო. სხვადასხვა მიზეზით არიან განრისხებულნი. იმპერიის იდეოლოგებმა ისე
მოხერხებულად გადაუადგილეს სამიზნეები, არც იციან და არც აინტერესებთ, ვის მოხვდება
ვისთვის განკუთვნილი ტყვია. ბრიყვს მისი უბედურების მიზეზი ჭკვიანი ჰგონია, ღარიბს მდიდარი, უსინდისოს - პატიოსანი, სოფლელს - ქალაქელი და ქალაქელს - სოფლელი... ჯერ
ცხოვრება წესიერად არც დაუწყიათ და უკვე იხრჩობიან, აღარ შეუძლიათ აქაური ჰაერის
სუნთქვა. არც სწავლა უნდათ, არც მუშაობა. არაფერი არ უნდათ, "ადამიანური სითბოს" მეტი.
შეიძლება, არც არასოდეს უგრძვნიათ, არც იციან, რას ნიშნავს, და მაინც "ერთი ბეწო
ადამიანური სითბოს" სათხოვნელად არიან თითქოს გამოსულნი შინიდან ყველანი. ყველას
ერთნაირად "ადამიანური სითბო" აკერია პირზე. ერთი მათგანი აველუმსაც მიადგა შინ.
ლაპარაკისას თან ტიროდა, თან იცინოდა, თან ფრჩხილებს იღრღნიდა სახეწამონთებული,
თვალებზე თმაჩამოშლილი. სახე წესიერად არც უჩანდა. "დამშვიდდი, დამენახვე ჯერო" ეუბნებოდა აველუმი, მაგრამ იმან ვერაფრით ვერ გადაიწია სახიდან თმა. თმაც ისეთი ჰქონდა,
როგორიც თვითონ იყო - ჯიუტი, უტეხი, დაუმორჩილებელი.. "მშობლების დახოცვა მინდა და
რას მირჩევთო" - სრულიად სერიოზულად უთხრა აველუმს, ხოლო აველუმმა რომ შეიცხადა,
მშობლებს რას ერჩიო, იმათი ბრალია ყველაფერი, იმათმა სიმხდალემ, იმათმა სიბრიყვემ
ჩაგვყარა ამ დღეშიო - მიახალა გაზეპირებულივით და აველუმი ცოტათი დამშვიდდა, მიხვდა,
ტყუოდა
-
სიმხდალისთვის
და
სიბრიყვისთვის
არვინ
კლავს
მშობელს.
აველუმის
შესაშფოთებლად, ზემოქმედების მოსახდენად ლაპარაკობდა ასე, რაც თვითონვე დაადასტურა,
რადგან როგორც კი მათი საუბრის "საქმიანი ნაწილი" მოთავდა, მოგონილი სევდითა და
სინანულით მოაყოლა: ნუთუ არ შეიძლება, მეც დამითმოთ ცოტაოდენი სითბოო, ხოლო
აველუმის შეკრთომამ კიდევ უფრო გაახალისა და უფრო თამამად გადავიდა შეტევაზე: თქვენ
იმდენი სითბო გაქვთ, არც შეეტყობა, მე კი სწორედ ადამიანური სითბო მჭირდება ახლა, თავი
ისევ ადამიანად რომ ვიგრძნოო. საერთოდ, კაცი ფხიზლად უნდა იყოს, თვალზე თვალი და
ყურზე ყური გამოიბას - თვითონაც არ იციან, როდის რას ჩაიდენენ და, იმავე დროს, ყველაფრის
ჩასადენად მზად არიან ყოველ წუთას. უფრო საშიშნი არიან, ვიდრე საცოდავნი, მაგრამ
აველუმს მაინც სიბრალულითა და თანაგრძნობით ეწვოდა გული. თუმცა, ღრმად იყო
დარწმუნებული, მართლა პატივის მისაგებად კი არ მივიდნენ მასთან, თუნდაც, როგორც
უფროსთან, არამედ მოსასინჯად, შესამოწმებლად, მისი დამცირებაც შეიძლებოდა თუ არა.
ღმერთმა ქნას, მეშლებოდეს, მეჩვენებოდეს - შიშს დიდი თვალები აქვს - მაგრამ რაკი
აველუმმაც ასე იფიქრა, რაკი თუნდაც ერთხელ გაჰკრა კლანჭი ამგვარმა ეჭვმა, თავს ვეღარ
ერეოდა, გონებას ვეღარ იკრებდა, სიტყვას ვეღარ იმორჩილებდა და თვითონაც არ იცოდა, რას
მიედ-მოედებოდა. თუმცა, არა - თვითონაც მშვენივრად იცოდა, აზრი არ ჰქონდა ლაპარაკს და
მაინც ლაპარაკობდა, უკვე გაღიზიანებული საკუთარი სიბრიყვით, მიუხვედრელობით და,
უნებურად,
სიჯიუტითვე
უპირისპირდებოდა
სიჯიუტეს
-
მგზნებარედ,
მღელვარედ
იმეორებდა გაცვეთილ ჭეშმარიტებებს "ადამიანურ სითბოს" რაობაზე - თავგამოდებული
ამტკიცებდა, ეს წყეული "სითბო" ყველა ადამიანს თანაბრად რომ ეძლევა თავიდანვე და მისი
ამოწურვა შეუძლებელია, რადგან იმდენივე გიბრუნდება, რამდენსაც გასცემ. ოღონდ, თუ არ
გაეცი, ვერ მიიღებ და თუ ვერ მიიღებ, ვერ გასცემ, როგორც სახელმწიფო ვერ გასცემს ხელფასს,
თუკი ბანკში ფული არ შემოუვა. ასე რომ... ასე რომ, ვინც ადამიანურ სითბოს თხოულობს, ის ან
თავს იგდებს, ან სხვას. ან თავსაც და სხვასაც ერთნაირად, საერთოდ არ სჯერა ადამიანისა,

აბუჩად იგდებს ადამიანს საერთოდ, რაკი იმას კი არ ფიქრობს, ამაგს თუ ვერ გადავუხდი
მშობელს, ძაღლად მაინც ჩავაგდოო - ბოლოს და ბოლოს, სხვა თუ არაფერი, იმის ნაშიერია, იმის
შექმნილია, იმის ხატის
შესატყვისად - ის აღიზიანებს, ის ვერ უპატიებია მშობლისთვის, ცოცხალმა რომ გამოაღწია
დახვრეტილთა,
შერისხულთა,
განდევნილთა,
დაკნინებულთა,
ღირსებააყრილთა
აჩრდილებიდან, სისხლისა და ცრემლის ტბორებიდან... თუმცა, დანაშაული კი არ არის ეს,
საერთო ადამიანური მიდრეკილებაა სიცოცხლისკენ. ადამიანი განუწყვეტლივ კი ფიქრობს
სიკვდილზე, მაგრამ მაშინაც, ქვეცნობიერად, უკვდავებას ესწრაფვის და შემთხვევას არ
გაუშვებს ხელიდან, თავისი თუნდაც სავალალო ყოფა არ აღბეჭდოს სადმე, რამეზე, რაზეც
ხელი მიუწვდება, ქაღალდის ნაგლეჯი იქნება თუ ფეხსადგილის კედელი. მაგრამ გინდაც
დანაშაული იყოს ესეც, სად გაგონილა, მშობლების დახოცვას აპირებდე (რაც არ უნდა
უვარგისი მშობლები იყვნენ ისინი) და თან ადამიანურ სითბოს მოითხოვდე სხვებისგან?!
მართლაც დაწყებულა მეორედ მოსვლა და ეგ არის! აი, ასეთ სისულელეებს მიედ-მოედებოდა
და თვითონვე ეცინებოდა საკუთარ თავზე, საკუთარ უმწეობაზე, საკუთარ თავაზიანობაზე,
ბოლოს და ბოლოს. ის კი, სტუმარი, ჯერ ისევ მოღუშული (სამყაროზე გამწყრალი) იჯდა
სავარძელში, მაგრამ უკვე თვითონაც აშკარად ეჩოთირებოდა "ნიღაბი" და ერთი სული ჰქონდა,
როდის "მოიხსნიდა", როდის გამოაჩენდა ნამდვილ სახეს, ანუ, როდის გაუშინაურდებოდა
საბოლოოდ ყველაფრის მომთმენ მასპინძელს. ტყუილად ხომ არ არის ნათქვამი, ქალი
ხელისგულზე დაისვი, თავზე თვითონ დაგაჯდებაო. მაგრამ არა მარტო მოსაწყენია მასთან
საუბარი,
არამედ
შემაწუხებელიც,
როგორც
უნიჭო
ილუზიონისტის
გაწამაწია,
ილუზიონისტისა, რომლის ერთადერთი მიზანიც შენი მოტყუებაა, რასაც თავად ვერ ახერხებს
(უნიჭობის გამო), მაგრამ იძულებულს კი გხდის (სითავხედით, მოურიდებლობით), თვითონვე
მოიტყუო თავი, ანუ, იჯდე და უყურო, რადგან ადგომა და წასვლა გერიდება, ოღონდ იმიტომ
კი არა, უზრდელობად რომ ჩამოგერთმევა, უბრალოდ, გეცოდება შენი მოტყუების მსურველი,
უფრო მეტიც, თავს დამნაშავედ გრძნობ იმის წინაშე, ცდილობ განაზოგადო, რაც იმისთვის
პირადულია, რაკი ისიც რიგითი მსხვერპლია და თავი რევოლუციონერი ჰგონია - მშობლების
მოკვლას აპირებს - ანუ "ძველს" უპირისპირდება "ახალი", უუძველესი მეთოდით. შენ კი
ერთადერთი სურვილი გამოძრავებს უკვე - როგორმე გააგებინო, ის რომ არა ხარ, ვისაც ეძებს,
ვინც იმას სჭირდება. ჯერ ცხოვრება წინა აქვს, დღეს თუ არა, ხვალ იმასაც გაუმართლებს,
ღვთის შეწევნით. ბოლოს და ბოლოს, მისი ტოლი ბიჭები ქალის ძებნაში ათენ-აღამებენ (ყოველ
შემთხვევაში, უნდა ათენ-აღამებდნენ) და რა ღმერთი გაუწყრებათ... მაგრამ არც გაცლის
სიტყვის დამთავრებას, შენზე უკეთ იცნობს იმ ბიჭებს, დანახვაც აღარ უნდა, თავი ახდილი აქვს
იმათი სიბრიყვით. ფიჰ! - იმრიზება საჭმელშეზიზღებული ბავშვივით და თან ნერვიულად
იცინის,
უფრო
უხერხულობის
ბოლო
მიჯნის
დასაძლევად,
ვიდრე
სათქმელის
შესარბილებლად - ფიჰ, ვიდეოს თაობა, ფიჰ, დედიკოების შვილიკოები, ფიჰ, ხელით
გაკეთებულები, ხელოვნური რძით გაზრდილები. იცით, დედიკომ ძუძუ არ აჭამა. მკერდი რომ
არ დაუშნოვებოდა. სამანტა ფოქსი მყავდეს ვითომ. სხვებს ეძახიან და თვითონ არიან გოიმები.
ჩაჩრიან შვილს პირში იტალიურ საწოვარას, ჩააგდებენ გერმანულ საჩოჩიალოში და შეატოვებენ
იაპონურ ტელევიზორს. ცემი ციკვარული. ცემი ციკვარული. თვითონ კი, ფეხი ფეხზე
გადადებულნი, თავისნაირ გოიმებთან ერთად, ყავით ითუთქავენ პირს და "მარლბოროთი"

იხრჩობიან. ვტყუი? ასე არ არის? ერთს რომ ხედავთ, მეორეც უნდა დაინახოთ. თქვენ ხომ
მწერალი ხართ?! თქვენ სხვაზე მეტი მოგეთხოვებათ - გახსენებს შენს დანიშნულებას,
მოკავშირედ გიხდის, გიბევებს მომავლისთვის, ვინძლო მართლა მიეცეს ჯავრის ამოყრის
საშუალება - მშობლებს რას ერჩიო... როგორ თუ რას ვერჩი?! ძროხის ფუნას ვერ შეელივნენ,
დახავსებულ ღობე-ყორეს, გაბერწებულ ვენახსა და ხეხილს... უხ მე იმათი! - თვალები ისე
უბრწყინავს, აშკარად შემსრულებელია ქადილისა. ყოველ შემთხვევაში, შენ უკვე დაგარწმუნა,
ქუჩურად რომ ვთქვათ, "აგიყვანა" და დაბნეული, დამფრთხალი ფიქრობ, როგორ, რანაირად
გაუნელო წლების მანძილზე მეთოდურად ჩანერგილი სიძულვილი საკუთარი სისხლისა და
ხორცისა. შენს წინ თანამედროვე ელექტრას ქართული სახეობა ზის, იმპერიის იდეოლოგიურ
ქურაში
გამომწვარი,
და
მშობლებს
ვინ
ჩივის,
არც
და-ძმას
დაინდობს,
ვითომ
სამართლიანობისა და სიყვარულის სახელით. არათუ მშობლებს, და-ძმასაც არ აპატიებს თავის
სოფლელობას. მშობლების გულისთვის და-ძმას დახოცავს, და-ძმის გულისთვის - მშობლებს.
"მე მომკალიო - გულწრფელად უთხრა აველუმმა - თუ კი მე სხვებზე მეტი მომეთხოვებაო თვითონაც შეახსენა თავისი დანიშნულება - ... და შვებას თუ ვერ იგრძნობ, მერე დამაკალი ზედ
მშობლებიც
და
და-ძმაცო"
-
გაუცინა
შემრიგებლურად,
ოღონდ,
მღელვარებისგან
ყბამოქცეულმა და თვალებაწრიალებულმა. თითქოს ერთმანეთს კი არ ცდიდნენ, ერთმანეთის
ამოცნობას კი არ ცდილობდნენ, ერთობოდნენ, ხუმრობდნენ, იხანგრძლივებდნენ სასიამოვნო
შეხვედრას. ისიც მაშინვე აჰყვა "ხუმრობაში". კიდევ უფრო გაუბრწყინდა თვალები, თუმცა, ისევ
დაძაბული იჯდა სავარძელში, ისევ სავარძლის სახელურებს ჩაფრენილი დაძაბულობისგან
გადათეთრებული თითებით, თითქოს ძალით უპირებდნენ სავარძლიდან აყენებას - ეგ დროც
მოვა, პატივცემულო მწერალოო - შესცინა იმანაც წარბის გაუხსნელად - თქვენც მოგეკითხებათ
პასუხი, თუნდაც ჩემი გაწბილებისთვისო - და მერე ისევ უბოდიშოდ გაიმეორა უკვე ბევრჯერ
თქმული: "თქვენ ხომ არ იცით, როგორ გვჭირდება თქვენი თანადგომაო", და "აღარ შეიძლება
ასე ცხოვრებაო" და "ძილშიც სულ იმას ველოდები, როდის დამტუქსავს ვიღაცაო" და "ვისი რა
საქმეა, მე როგორ გავივლი ქუჩაშიო" და "ის ურჩევნიათ, თავს მიხედონო" და "დუსტით
გაბრუებულ ტარაკანებივით რომ დაბორიალობენო" და "ირგვლივ ისეთი სიცარიელეა, ყმუილი
მოგინდება ძაღლივითო" და სხვა ათასი ამგვარი მაღალფარდოვანი, პოეტური ბრალდება
გადმოაფრქვია თავზე ენაჩავარდნილ აველუმს, რომელსაც გინდაც ეთქვა, მაინც ვერ
გააგებინებდა, არაფერს რომ არ ამბობდა ახალს, ისიც ძველს ახლად ასაღებდა მხოლოდ, რადგან
ყველანი ასე ვართ, ყველა ჩვენგანი რახანია ძაღლივით ყმუის თავის საკუთარ "სიცარიელეში".
ადამიანი ხომ იმ სიცარიელის განუყოფელი ნაწილია, რომლითაც გარემოცულია გაჩენის
დღიდან, ანუ, თავადაც სიცარიელეა, ყველაფრის გამტარებელი - არა მარტო წყლისა და
საკვებისა, არამედ სინათლისაც, სიბნელისაც, სიცხისაც, სიცივისაც, თოვლისაც, ქარისაც,
დანისაც,
ტყვიისაც,
სიმხეცისაც,
მატარებლისაც,
თვითმფრინავისაც,
ავტობუსისაც,
ტროლეიბუსისაც, მეტროსიც, ყველა მარკის ავტომანქანისაც, ჩვეულებრივი გამვლელებისაც,
რენტგენისაც, ლაზერისაც, დენისაც, ნებისმიერი გამოსხივებისაც, ნებისმიერი იზმისაც,
მიცინისაც, ციკლინისაც... მოკლედ, ყველაფრისა, რითაც სიცარიელის, ანუ აბელის საფლავის
ამოვსებას ვცდილობთ აბელის მკვლელობიდან მოყოლებული, მაგრამ ამაოდ, რადგან
სიცარიელე ყველაფერს იტევს, ითავისებს, ანდა გაცილებით მეტია, ვიდრე ჩვენ ვაწარმოებთ,
მოგვყავს, ვქმნით, ვაშენებთ, ვაკოწიწებთ...

მაგრამ ის უცებ წამოდგა სავარძლიდან, მოულოდნელად, შუბლზე აკოცა აველუმს, როგორც
უფროსმა უმცროსს, პედაგოგმა - მოწაფეს, და კარისკენ წავიდა (მადლობა ღმერთს!). დამცინავი
ღიმილი ჯერ ისევ დასთამაშებდა ტუჩებზე და ბეჭებში განგებ იხრებოდა, უფრო უშნო
გამოვჩნდე, ვიდრე სინამდვილეში ვარო. მხარზე კი ჯინსის გაძენძილი ნაჭრიდან შეკერილი
ჩანთა ეკიდა, ღვთის გლახასავით.
მაგრამ მაინც ძნელი დასაჯერებელია, კაცობრიობის პანაშვიდს რომ ესწრები. შეიძლება, ენა წინ
გვისწრებდეს, ცოტას ვაზვიადებდეთ კიდეც, მაგრამ აშკარაა და მონდომებული კაცი
შეუიარაღებული
თვალითაც
დაინახავს,
მთელი
სამყარო
და
(უკეთესიცა
უარესიც,
თავისუფალიცა და დამონებულიც) ერთი საფეხურით რომ დადაბლდა უცებ, ჩვენს თვალწინ,
ერთბაშად (ერთბაშად?) და რაღაცნაირად დაგლახაკდა იმ სახელგანთქმულ პარიზელ
კლოშართა შთამომავალივით, მაინცდამაინც, აველუმი რომ გადაეყარა შარვალჩახდილს, თავის
სიცოცხლეში საერთოდ პირველად გასული საზღვარგარეთ, თანაც სულ რამდენიმე დღით და
ორი მუდმივი მეთვალყურის თანხლებით, რომელთა შიშითაც (შეიძლება - ხათრითაც) უმალ
ცნობისმოყვარე ტურისტად ცდილობდა თავის წარმოჩენას, ვიდრე უსასრულო მოლოდინით
გაწამებულ და, ბოლოს და ბოლოს, საწადელაღსრულებულ მიჯნურად.
პარიზის ერთ მყუდრო, თბილისურად ჩაწყნარებულ ქუჩაზე, თანამედროვე კლოშარს
საქვეყნოდ გამოემზეურებინა თავისი საოხრო, პორნოფილმების გმირივით, და მშვიდად
ელოდებოდა მოწყალებას, გეგონებოდათ, ასე შარვალჩახდილს, ესე იგი, საერთოდ წამხდარსა
და მათხოვრულ ღირსებაზეც ხელჩაქნეულს, უფრო თანაუგრძნობდნენ თანამოქალაქენი.
მაგრამ მე თუ მკითხავთ, თავად ადამიანობა მობეზრდა ადამიანს, არ გამოადგა, ვერ მოიხმარა
ბატონმა ადამმა, როგორც თავად უნდოდა, და სანაგვეზე მოისროლა ძველი ქუდივით, თითქოს
პითეკანტროპად თუ იქცევა ისევ, უფრო იოლად გაიტანს თავს ჩვენს გამხეცებულ
წუთისოფელში, ღვთის ძის ნაყოფიერი ხორცშესხმიდან ათასცხრაასოთხმოცდაცხრა წლის
თავზე.
მოკლედ, ყველა თავისას ჭედავს კიდობანს, ანუ, ყველა თავისებურად ცდილობს გადარჩენას,
ანუ, ყველა ერთნაირად ტყუის, რადგან ყველას ერთნაირად რცხვენია სიმართლის თქმისა.
სიმართლე კი ნამდვილად უფრო სამარცხვინოა, ვიდრე საზარელი, გინდაც აუტანელი.
როგორც თავად გაზეთები იუწყებიან (მიკერძოებაში რომ არ ჩამომერთვას, ისევ ოფიციალურ
ცნობებს მოვიშველიებ მხოლოდ), ნებისმიერ ქუჩაზე, ღამის განმავლობაში, შეიძლება,
რამდენიმე ადგილას ერთდროულად გაჩნდეს ერთი და იგივე ორმო და ერთი და იგივე
გამვლელი ყველა მათგანში ჩავარდეს ერთსა და იმავე დროს. მაგრამ, რაც უფრო სავალალოა,
მშველელი თუ გამოუჩნდა, შეიძლება, არცერთ ორმოში აღარ აღმოჩნდეს, უფრო სწორად,
გაბეზრებულმა
დაზარალებულმა
აღარ
ინდომოს
ორმოდან
ამოსვლა,
ანუ,
ისევ
გადამრჩენელთა იმედზე ყოფნა განუწყვეტლივ, გაუთავებლად.
გადარჩენა, საერთოდ, ძალიან ბუნდოვანი, პირობითი ცნებაა და, რამდენადაც გამომიცდია,
ვერასოდეს ვერ იტყვი დაბეჯითებით, შენ შველი თუ შენ გშველიან; ვინ გადარჩა საბოლოო
ჯამში და ვინ ვერ გადარჩა. ასე რომ, მხოლოდ ღმერთმა უნდა გადაწყვიტოს, საჭიროა თუ არა
ვინმეს გადარჩენა და თუ საჭიროა, ისიც მიგვანიშნოს, რა გზითა და რანაირად. უფრო ნათლად
რომ ვთქვათ, გადასარჩენმა თავად უნდა აღიაროს, ვიღუპებიო, თავად უნდა გითხრას,

გთხოვოს, მიშველეო, თორემ, ადვილი შესაძლებელია, ჩვენი კეთილშობილური განზრახვა
სავალალოდ დამთავრდეს და არა მარტო გადასარჩენისთვის, არამედ გადამრჩენლისთვისაც.
ვინმეს გადარჩენა იმავე დროს თავის გადარჩენაცაა. უფრო მეტიც, ჯერ თავის გადარჩენაა და
მერე ვინმესი. მაგრამ ღმერთი თუ არ შეგეწია, შეიძლება, კიდევ უფრო მძიმე დღეში ჩააგდო ის
"ვინმე", სამუდამოდ დაღუპო, როცა უშენოდ იქნებ მართლა გადარჩენილიყო. მაგრამ, ამავე
დროს, თუ არ სცადე მაინც იმის გადარჩენა, სულერთია, შეგიძლია თუ არ შეგიძლია,
გათავებულია შენი საქმე. აი, ასეთ სატანჯველში აგდებს ბედისწერა გადამრჩენელს და ასეთ
სატანჯველში იყო ჩავარდნილი აველუმიც. ოღონდ, არა მარტო სონიასთან დაკავშირებით,
არამედ საერთოდ. რაც შეეხება სონიას, თუნდაც მარტო იმიტომ ვერ გადაარჩენდა აველუმი,
სწორედ აველუმის გავლენიდან, აველუმის მფარველობიდან თავის დაღწევას რომ თვლიდა ის
გადარჩენად და, თავგზააბნეული, ბრმად, უნებლიეთ, აბორტზე დიდ ცოდვას სჩადიოდა სიყვარულს იფხეკდა გულიდან - ვითომ ცხოვრების კარნახით, რადგან დედაკაცის ტანი
უგრძნობდა, სასიკეთო და სასარგებლო არაფერი აღმოცენდებოდა იქიდან მისი მომავალი
ოჯახისთვის.
სიყვარულის დაუწერელი კანონით, ვინც გარბის, არა მარტო დამნაშავეა, არამედ წაგებულიც.
თავის დროზე, ფრანსუაზაც გაიქცა ასე, მაგრამ აქამდე ვერ უპატიებია თავისთვის (სონიასი არ
იყოს, იმანაც ვერ შებედა მელანიას გვირგვინს, არ ჩათვალა თავი მელანიას ტოლად და გაცლა
ამჯობინა), აქამდე იტანჯება უაველუმოდ, აქამდე წყდება გზისკენ თვალი აველუმის
მოლოდინში, იმიტომ რომ... იმიტომ რომ, აველუმი შემთხვევა კი არ არის (როგორც, ვთქვათ,
ქალბატონ აისოდორას ჰგონია), არამედ - ბედია! გველი ტყავს იცვლის, ქალი - კაბას, მაგრამ
ბედს ვერცერთი ვერ გამოიცვლის. გარდა ამისა, აველუმს მხოლოდ შეყვარება შეუძლია ქალისა,
რაც იგივე ქალის განთავისუფლებაა, მაგრამ ქალი (ნებისმიერი, ანუ, ვისაც აველუმის თავს
არგუნებს ღმერთი ბედად), ამას მაშინვე ვერ ხვდება, ანდა, თუ ხვდება, ეს აღიზიანებს ყველაზე
ძალიან, იმ ყოვლად გასაგები მიზეზის გამო, თავისი მიწიერი ყოფის მოსაწესრიგებლად რომ
არის მოწოდებული ბუნებისგან - ცაში გაჭიმულ წეროებს საკუთარი კოჭლი ბატი ურჩევნია ამიტომ, დიდხანს ვერ გრძნობს, ღმერთმა რომ გამოარჩია, ქმრის კომპანიონი კი არ არის, სხვა
ქალებივით, ბედის მსახურია, რჩეულთა, იშვიათთა, იღბლიანთა მსგავსად. მაგრამ, როგორც
უკვე ვთქვით, ჯერ ამდენს ვერ ხვდება და აყვავებული ალუბლის რტოზე დაპეპლილი
ჩიტივით, გაალმასებული, გაღონიერებული, გამამაცებული იშენებს ბუდეს. ხოლო, როცა
ბუდეს აიშენებს, კვერცხებით ამოავსებს და ზემოდან გადაეფოფრება, მერეღა იწყებს ფიქრს
(დრო მაინც ბევრი აქვს - რაკი დადო, უნდა მიხედოს კიდეც კვერცხებს, ვეღარ მიატოვებს
უმეთვალყურეოდ, ასეთია მისი ბუნება), მერეღა ხვდება, მერეღა ერკვევა რაღაც-რაღაცებში. ამ
თვალსაზისით, ფრანსუაზა, რასაკვირველია, სონიაზე შორსმჭვრეტელი, სონიაზე ღირსეულიც
აღმოჩნდა. აველუმი კი მიატოვა, მაგრამ ერთი დღეც არ უცხოვრია უაველუმოდ. მისი სისხლი
და ხორცი წაიყოლა თან, ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით - კონტრაბანდასავით
გადააპარა აველუმის გენი სახელმწიფო საზღვარზე, თავის საქმეში გამობრძმედილი ათასობით
ანტიპო და ინდიგო გააცურა, რადგან მისთვის აბსტრაქტული შვილის გაჩენა კი არ იყო
მთავარი, დავუშვათ, სიბერის ნუგეშად, არამედ - კონკრეტულად, მაინცდამაინც, აველუმის
შვილისა, სულ რომ თვალწინ ჰყოლოდა აველუმი, ვერ მოეხერხებინა მისი დავიწყება და ხან
წამიერი, წარმავალი სიძულვილით ეგინებინა, ხან კი მარადიული, გაუნელებელი სიყვარულით

მიალერსებოდა შორიდან. საფრანგეთში დაბრუნების დრომ რომ მოაწია, უკვე კატეგორიულად
მოითხოვდა აველუმისგან შვილს, როგორც მევახშე - ვალს. ქალური ეშმაკობით კი არ ტეხდა, რა
აზრისა იქნებოდა, კიდევ ერთი შვილი რომ გაეჩინა ვინმეს მისთვის, არამედ გარკვევით და
ნათლად ავალდებულებდა, ყველაფერი ეღონა საამისოდ. ის კი არა, ემუქრებოდა კიდეც, ერთი
ალჟირელი ნათესავი მყავს და იმას მოვაკვლევინებ შენს თავს, თუ ვერ დამაორსულებო.
რასაკვირველია, არც დაცინვას ერიდებოდა, მოთმინებიდან რომ გამოეყვანა, "აემოქმედებინა",
"სიფხზლის გრძნობა" დაეჩლუნგებინა თავისი შლეგი მიჯნურისთვის. ან შენი კანონიერი
შვილიც არ არის კანონიერი შვილი, ანდა დამთავრებულა შენი მამლაყინწობაო - იცინოდა
ყალბად, დოინჯშემოყრილი. მაგრამ ბოლოს მაინც მოიპოვა, რაც ეკუთვნოდა და რაც გულით
ეწადა, რაც იგივე "გზა ხსნისა" იყო მისთვის, რათა უაველუმოდ დარჩენილს, არა მარტო თავი,
სიყვარულიც გადაერჩინა და, ომში დაღუპული მეუღლის საბრალო პენსიასავით, მთელი
სიცოცხლე
გამოეზოგა
თავისთვისაც
და
შვილისთვისაც.
არა
მარტო
პურითა,
იმ
სიყვარულითაც გაეზარდა თავისი ნაშიერი, ორი დიდი სახელმწიფოს ლამის განუწყვეტელი
მეთვალყურეობის ქვეშ ჩასახული (მაინცდამაინც, იმ დროს მიუგზავნიდნენ ხოლმე ხან
ლიფტიორს - ვიღაცამ გიკითხათ, მაგრამ არ თქვა, ვინ იყოო; ხან სანტექნიკოსს - აბა, მაჩვენეთ,
სად მალავთ... ჰმ, ჰმ... სად წვეთავს წყალიო; ხან სახლმმართველს - იმედია, ჩაუწერლად არავინ
ცხოვრობს თქვენთანო; ხან უბნის რწმუნებულს - ვალდებული ვარ გაგაფრთხილოთ, ძალიან
გახშირდა შემთხვევები უცხოელთა გაძარცვისა და... ჰმ, ჰმ... უარესისაცო) და, რაც მთავარია,
მათი, აველუმისა და ფრანსუაზას სითამამის, სიჯიუტის, ბედთან და, აქედან გამომდინარე,
სახელმწიფოს
აპარატის
სისასტიკესთან,
სახელმწიფო
საზღვრების
შეუვალობასთან
შეურიგებლობის სიმბოლო. ასე რომ, აველუმისთვის ძნელი იყო უფრანსუაზოდ დარჩენა
მავთულხლართების აქეთ და, რასაკვირველია, სონია
რომ არ გამოჩენილიყო, კიდევ უფრო გაუჭირდებოდა. მართალია, სონიამ, ფრანსუაზას
მსგავსად, გუნებაშიც ვერ შებედა მელანიას გვირგვინს, მაგრამ ფრანსუაზას ადგილი არა მარტო
სიამოვნებით, არამედ გარკვეული უფლებამოსილებითაც დაიკავა. თუმცა, რასაც ათი წლის
განმავლობაში ამაყად იფერებდა, ერთ დღეში უარყო, იმიტომ კი არა, შური რომ ეძია
აველუმზე, თუნდაც დაგვიანებით, იმიტომ რომ ქალია, ხოლო ქართული ანდაზა ამბობს, ქალი
თმა გრძელია და ჭკუა მოკლეო (რაც არ უნდა მოკლედ ჰქონდეს თმა შეჭრილი). მაგრამ მისი
მხრიდან უფრო დიდი უსინდისობა ის არის, ვითომ სულგრძელად რომ დაუბრუნა ფრანსუაზას
ოდესღაც დიდი მღელვარებითა და განცდებით წართმეული ადგილი. "შენ ჩემს გარდა
ფრანსუაზაც გყავს". ახალი ამბავი! ფრანსუაზა სონიამდეც ჰყავდა აველუმს, მაგრამ ამას ხელი
არ შეუშლია იმავე სონიასთვის, გაეზიარებინა მისი ბედი. უფრო მეტიც, თავად სონიას ჰყავდა
ფრანსუაზა აველუმზე ადრე. იქამდეც "იცნობდა", ვიდრე აველუმს გადაეყრებოდა. ჯერ კიდევ
სკოლაში, უფრო ზუსტად კი, სკოლის საპირფარეშოში ისმენდა ლეგენდებს ვიღაც ფრანგი
გოგოს თავგანწირულ სიყვარულზე, თანამედროვე იზოლდას წარმოუდგენელ ერთგულებაზე,
სიმტკიცეზე, სიჯიუტეზე - მარტო გრძნობების ამარა რომ ერკინებოდა, თურმე, უზარმაზარ,
საზარელ სახელმწიფოს, რათა ათასში ერთხელ მაინც მოეხერხებინა თავის სიყვარულთან
შეხვედრა სიყვარულისთვის ყველაზე მოუწყობელ ქვეყანაში. მაგრამ სონია იმას ვერ მიხვდა,
ფრანსუაზადან რომ ამოვიდა თვითონაც, როგორც თავის დროზე ფრანსუაზა ამოვიდა
მელანიადან. ჩინური თოჯინების მსგავსად, ისინიც ერთმანეთში არსებობენ და ერთმანეთიდან

ამოდიან მხოლოდ. ამას ვერ მიხვდა სონია, ანდა გვიან მიხვდა და ათი წლის მერე იუკადრისა
ის,
რაზედაც
სკოლის
საპირფარეშოში
პირდაღებული,
გულაბაგუნებული
და
ყელში
ცრემლმოწოლილი ოცნებობდა. სიყვარულის იმპერიის შემადგენლობაში ყოფნას, ათი წლის
მერე, საკუთარი, დამოუკიდებელი ოჯახის შექმნა ამჯობინა და, უპირველეს ყოვლისა,
ფრანსუაზას გამო, რადგან ფრანსუაზაა მისი მეტოქე და არა მელანია. მელანიას ადგილი
სონიასთვისაც ისეთივე მიუღწეველი იყო ყოველთვის, როგორც ფრანსუაზასთვის და ამაზე არც
ერთი არ ფიქრობდა, ანდა, უფრო სწორი იქნება თუ ვიტყვით, ორივენი უსიტყვოდ
აღიარებდნენ, ყველაზე მეტად სწორედ მელანიას რომ ეკუთვნოდა ის ადგილი. ხოლო,
მელანია, თავის მხრივ, არა მარტო ადასტურებდა დანარჩენი ორის სტატუსს, არამედ
აუცილებლადაც
მიაჩნდა
საერთოდ
სიყვარულის
იმპერიაში
ამ
სტატუსის
არსებობა.
მელანიასთვის კლასიკური სამკუთხედი იგივე ცხოვრება იყო, ანუ ჩვეულებრივი ადამიანური
ურთიერთობების მარტივი მოდელი - თვითონ, ქმარი და ქმრის საყვარელი - და არავითარი
მნიშვნელობა არ ჰქონდა მისთვის, "ქმრის საყვარელი" ერთს უდრიდა თუ ათასს. ამას სონია და
ფრანსუაზა ანიჭებდნენ გადამეტებულ მნიშვნელობას - თუ ცოლი არა ვარ, დე საყვარელი მაინც
ერთადერთი ვიყოო, დე ამაში მაინც ნუ ჩამეზიარებიანო - და აქედან გამომდინარე, სონია
აველუმს კი არა, ფრანსუაზას გაექცა, რადგან, ბოლოს და ბოლოს, მიხვდა, აღიარა, ვერ
მოერეოდა,
ვერ
აჯობებდა
ვერც
მოთმინებით,
ვერც
ღირსებით.
თმაც
დამარცხების
აღსანიშნავად შეიჭრა. დამარცხებულად კი საბოლოოდ მაშინ ჩათვალა თავი, როცა რკინის
სახელმწიფომ ოდნავ მოადუნა თავისი მარწუხები და შესაძლებლად მიიჩნია აველუმის
გამგზავრება ფრანსუაზას ქვეყანაში. ამის მერე სონიაც ვეღარაფრით შეაკავებდა აველუმს და
ალბათ პირველად მაშინ დაიწყო ფიქრიც გათხოვებაზე, რაც თავისთავად ყველაზე აშკარა
გამოხატულებაა მისი დამარცხებისა. ასე რომ, ფრანსუაზას ქვეყნიდან დაბრუნებულ აველუმს
უკვე თმაშეჭრილი დახვდა აეროპორტში. სხვა მხრივ არაფერზე შეტყობია, გასაქცევად რომ იყო
გამზადებული და მხოლოდ შესაფერ შემთხვევას ელოდებოდა. მაგრამ როგორც კი მარტო
დარჩა სასტუმროს ნომერში, უფრო სწორად, როგორც კი აველუმი აბაზანაში შევიდა შხაპის
გადასავლებად, მაშინვე ფეთიანივით წამოვარდა საწოლიდან და, დედიშობილამ, მაგიდაზე
დაყრილ
პარიზულ
სურათებს
ფაცაფუცით
დაუწყო
თვალიერება,
გეგონებოდათ,
მოწყურებული ძაღლი სვლეპს წვიმის დანატოვარ გუბესო. ასე რომ, სონია უფრო ადრეც
გამოეყოფოდა იმპერიას, "ისიც" უფრო ადრე თუ გამოჩნდებოდა ჰორიზონტზე. მაგრამ რაკი
"ის" იგვიანებდა, სონიაც იძულებული იყო ფეხი აეთრია, ანუ ძაღლური სულსწრაფობით,
ფაცაფუცით, გულისხეთქვით ესვლიპა,
ეთვალიერებინა, შთაენთქა ყველაფერი, რაც აველუმისა და ფრანსუაზას ერთად ყოფნას და,
აქედან გამომდინარე, მის დამარცხებას ადასტურებდა, და მხოლოდ მერეღა, უკვე "იმის"
გამოჩენის შემდეგ ეთქვა აველუმისთვის: შენ ჩემს გარდა ფრანსუაზაც გყავსო - ამ ბნელსა და
მრავალაზროვან
ფრაზაში ჩაეტია
მთელი
თავისი ქალური
სიბრძნეც და
სივერაგეც,
გულისწყრომაცა და სინანულიც, ვერასოდეს რომ ვერ დაედგინა აველუმს, ამშვიდებდნენ თუ
დასცინოდნენ, მეტოქის უპირატესობას აღიარებდნენ თუ ნიშნს უგებდნენ იმავე მეტოქეს, - შენ
იკითხე, თორემ ჩვენ, ასე თუ ისე, უკვე ვუშველეთ თავსო. არადა, ფრანსუაზაც გააყოლა ხელს,
რადგან ისინი არა მარტო ამოდიან ერთმანეთიდან, ბრუნდებიან კიდეც ერთმანეთში.
ნებისმიერი მათგანი ყველა დანარჩენის განსახიერებაცაა და მხოლოდ ზომით თუ განსხვავდება

წინამორბედისგან. ყოველ შემთხვევაში, აველუმისთვის ასეა და თუ არ იქნება სონია, არ იქნება
ფრანსუაზა, რასაკვირველია, არც მელანია, და აველუმის ორმოცწლიანი თავგანწირული
ბრძოლა სიყვარულის დროშითა და მახვილით, სიყვარულის იმპერიის შესაქმნელად, სრული
კატასტროფით დამთავრდება - სამხედრო ბოროტმოქმედივით, ანდა, თუ გნებავთ, ფრანგი
უკვდავივით, ერთადგილიან საკანში გამოიკეტება სამუდამოდ, სიკვდილამდეც და სიკვდილის
მერეც. განა პარიზის პანთეონის ყველა აკლდამა, რკინის ცხაურიანი კარითა და უხეში საკეტით,
საკანს უფრო არ ჰგავს, ვიდრე სამარხს? იმ საკნებში კი მთელი სიკვდილის მანძილზე, ანუ,
განუსაზღვრელი ვადით იხდიან სასჯელს, იგივე სიმარტოვეს, სიყვარულის საქვეყნოდ
განთქმული რაინდები. მართალია, ყველა ადამიანი სიმარტოვისთვის ჩნდება საერთოდ, დედის