Имани гүл - 19

«Сөзсіз, Алла Тағала жəне Оның періштелері əрдайым
пайғамбарға салауат етеді. Ей, иман еткендер! Сен- дер де Оған
(Мұхаммедке) с а л ау а т айтып, жан- дүниелеріңмен сəлем
жолдаңдар!»230 делінеді.
Жоғарыдағы аятта білдірілгендей, Пайғамбарымызға тек адамдар
ғана емес, Алла Тағаланың өзі де жəне Оның періштелері де салауат
етеді. Сондықтан са- л а у а т Алла Тағаладан болған жағдайда
«рақым ету, дəрежесін көтеріп, мерейін үстем ету, берекеге кенелту» мағыналарын білдіреді. Ал періштеден айтылған жағдайда «ізгі
дұға жəне кешірім тілеу» мағынасында қолданылады. Ал мұсылман
үмбетінің салауат айтуы – ардақты Пайғамбарымыздың (с.а.у.) Алла
Тағаланың ерекше рақымына бөленіп, асқақ дəрежесінің одан əрі
биіктеп, мерейінің үстем болуын тілеуі болмақ. Яғни, үмбетінің
пайғамбарына деген ізгі тілегі. Салауат тура- лы қысқаша осылай
түсінік бергеннен кейін жоғарыдағы сұраққа қайта оралайық.
Онсыз да Алла Тағаланың рақымы мен берекетіне бөленген,
абырой-дəрежесі жоғары Пайғамбарға (с.а.у.) салауат айтып, жақсық
тілеу не үшін қажет?
230
Ахзаб сүресі/56.
Біріншіден, ақырғы пайғамбар Мұхаммедке (с.а.у.) са- лауат
айтуымыз – мойнымыздағы қарызымыз. Оның (с .а .у.) алдындағы
жақындығымыз бен сүйіспеншілігіміздің белгісі. Оған деген
алғысымызды тілек ретінде білдіріп, жүрек жарды сағынышымыз
бен құрметімізді салауат түрінде жеткізу болмақ.
Егер пайғамбарымыз жіберілмегенде, біз Ұлы Жа- ратушыны
барлық кемел сипаттарымен танып, қатесіз түсіне алатын ба едік?
Пайғамбарымыз келмес бұрын адамзат ай, жұлдызға, жансыз, тілсіз,
меңіреу, қолдан жасалған пұттарға Құдай деп табынғаны баршаға
белгілі. Ендеше, адамзатқа таухид дінін үйретіп, Раббымызбен
табыстырған ардақты елші хазреті Мұхаммедке (с.а.у.) са- лауат айту –
əрбір мұсылманның пайғамбары алдындағы адал борышы.
Пайғамбарымыз (с.а.у.) өзіне білдірілген ақиқаттарды жан шыдатпас
қиыншылықтармен қырқыса жүріп адамзатқа жеткізді. Сол жолда
малын да, жа- нын да аямады. Сол үшін апталап емес айлап аш
қалды. Мүшріктердің: «Əбдімүттəліптің
жетімегінен
басқа
пайғамбарлыққа адам табылмай қалып па?!» дейтіндей қорлық
сөздерін естіп, келеке-мазағына душар болды. Мүбəрак жүзіне
дұшпандары сан рет түкіріп, ғибадат жасап жатқан кезде түйенің
қан-жынын əкеп төбесіне қотарып, айыздары қана алшаң басып кете
барған кездері де болды. Жаңа дінге қарсы шыққан Мекке
мүшріктері Пайғамбарызды өлтіруге ант ішіп, мүбəрак өмірін қауіпқатерге кіріптар етті. Жақын туыстары мен жора- жолдастарын
өлтіріп, мал-мүліктерін талан-таражға сал- ды. Бірақ, хақ діннің
адамзатқа жетуі үшін пайғамбарымыз (с.а.у.) осының бəріне мойымай
шыдады. Пайғамбарымыз бұл жан түршігерлік қиыншылықтарға
қияметке дейін келіп-кетер жалпы адамзаттың бақыты үшін душар
бол- ды. Иə, ол ақырғы дін исламды бізге жеткізбегенде, ақ
ИМАНИ ГҮЛ
пен қараны, дүние мен ақыретті, тозақ пен жұмақты, адамдықтың
асыл қасиеттері мен құндылықтарын, Ұлы Жаратушының бізді екі
дүниеде де бақытты ететін, адамзатты тура жолға бастайтын
ескірмейтін заңдарын қайдан біліп, кімнен үйренетін едік? Осының
бəрін бізге тұнық күйінде үйреткен хазіреті Мұхаммедке (с.а.у.) салауат айту – біздің Оған деген шексіз алғысымыз бен
сүйіспеншілігіміздің рəмізі.
Салауат – сан ғасырлар бойы жалғасып келген əрбір үмбетінің
«Уа, Пайғамбарым! Мен де сенің үмбетіңмін»,- деп көкірек кере
қуаныштан жар салуының көрінісі.
Салауат – сан ғасырды артқа тастаса да, үмбетінің Пайғамбарына
деген түгесілмес сағыныш сазының əуені.
Салауат – үмбетінің Оған (с.а.у.) бір қадам болса да өзін жақын
сезінуінің шарасы болса керек.
Екіншіден, үмбетінің əрбір істеген жақсылығының сауабы
Пайғамбарымыздың да амал дəптеріне жазылып отырады. Сол
себепті, Оның «махмуд мақамы» биіктеген сайын биіктеп, ақыретте
көптеген үмбетіне шапағат ете алатын болады. С а л а у а т арқылы
Пайғамбарға Алла Тағаладан береке, рақым тілеп, асқақ дəрежесінің
одан сайын биікке көтеріліп, мейірімінің үстем етілуін сұрау
–Оның (с.а.у.) ақыретте шапағатына кенелуімізге себеп болады. Үмбеті
Оған салауап айтқан сайын оның биіктегі дəрежесі одан əрі асқақтап,
шапағат ету ауқымы кеңейе түседі.
Хақ Елшісі Мұхаммед (с.а.у.) хадисте: «Қиямет күні адамдардың
маған ең жақыны – мына дүниеде маған көп салауат айтқан
адам»231 - деген. Пайғамбарына са- лауат айтып, сəлем жолдаған құл,
иншалла, ана дүниеде пайғамбарға анағұрлым жақын тұрады. Сөйтіп
Хақ ал- дында есебімді қалай беремін деп ақ тер, көк терге
231
əт-Тирмизи. Салат/357.
түсіп абдыраған құл күтпеген жерден пайғамбарының кең
шапағатына ие болады. Сондықтан салауат
айтудың пайдасы
Пайғамбарымыздан бұрын Оның үмбеті, бізге тиеді. Шындап
келгенде, салауат айтуға Ол емес, біз мұқтажбыз.
Үшіншіден, біз пайғамбарымызға салауат айтқан сай- ын Алла
Тағала бізге он рет салауат айтады. Он күнəміз кешіріліп, дəрежеміз
он есе көтеріледі.
Əнас атты сахаба риуаят еткен хадисте Пайғамбарымыз (с.а.у.)
былай дейді: «Кімде-кім маған бір рет салауат айтса, Алла
Тағала оған он салау- ат айтады. Əрі он күнəсі кешіріліп,
дəрежесі он есе көтеріледі»232.
Демек, Ұлы Жаратушының рақымына бөленіп, күнəларымыздың
кешіріліп, дəрежеміздің өсуіне се- беп
болар
салауатқа
Пайғамбарымыз емес, керісінше біз зəруміз.
232
əн-Нəсаий. Сəһу/55.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР
1. Аб а й Құнанбаев, Өлеңдер мен поэмалар. «Ғылым» баспасы,
Алматы – 1977 ж.
2. Абай, Қара сөз, Поэмалар. «Кітап» баспасы, 1992ж.
3. Абдул Мəжид Азизул-зандани, Китабу Тəухидул- Халиқ. ДарусСалам, Египет, 1994 ж.
4. Абдуллаһ Аймаз, Кадер Илми Исбаты. Силм мат- басы. Измир,
1983.
5. Абдул-Фаттах Ə бу ғудда, Əр-Расулул-Му’аллим уа Əсалибуһу
фит-та’лим. Дарул-Башаирул-Исламия, Бай- рут, 1997 ж.
6. Адем Татлы, Мерак еттиклеримиз. Жиһан иайын- лары, Станбул.
7. Адем Якуп, Куран Мужизелері. Несил Матбажы- лык, 2003 ж.
8. Али Жума Али, əл-Кəлимут-таййбу фəтəəуа асрия.
«Дəрус-сəлам» баспасы. Египет, 2005 ж.
9. Аф и ф Əбдул-Фаттаһ Таббара, Рухуд-динил- Исламий. Дарулғилм Лилмəлаййн, Байрут. 1995.
10. Ахмад ибну Али ибни Хажарил-Асқалани, Фатхул- Бəри ли
шархил-Бухари. Дəрул-Фикр, Бəйрут. 2000 ж.
11. Ахмед Шаһин, иени айле илмихалы. Жихан иай- ынлары.
12. Ə бу Зəкария Мухиддин Иахия əнНəуəуий, Нузһатулмуттақин,
«Муəссисəтуррисəлə» баспасы, Бай- рут 1991ж.
13. əл-Имамул-əкбар Махмуд Шəлтут, Əл-фəтəəуа. Даруш-шуруқ,
Каир, 2004 ж.
14. əш-Шəйх Мухаммед Мутауалли əш-Ша′рауи, əл- Фəтəəуа.
Дəрул-фəтх ли-и′ламил-араби, Каир, 1999 ж.
15. Бухари, Əбу Абдуллаһ Мухаммед ибн Исмайл, Əс-Сахих. Байрут.
16. Гуфран Койунжу, Герчеге догру-13, 10-бет. Стан- бул, 1996 ж.
17. Емине Шеникоглу, Генчлерин иманыны сорылар- ла чалдылар,
«Мектуб» баспасы, 1993 ж.
18. Ергун Чапан, Ислама гөре терөр ве интихар сал- дырылары,
Станбул. 2005 ж.
19. Жүсіп Баласағұн, Құтты Білік. Жазушы баспасы, Алматы, 1986
ж.
20. Зафар Ахмад əт-Тəһауани, Иғлаус-сунан. Дарул- кутубул-ғилмия,
Байрут. 1997 ж.
21. Құдайбердіұлы Шəкəрім, Шəкəрім шығармалары.
«Жазушы» баспасы, Алматы 1988 ж.
22. М. Букайлее, Китабы Мукаддес, Куран ве билим. ауд : Суат
Иылдырым. Т.Ө.В. иаиыневи.
23. М. Фатхулла, Əн-нурул-халиду Мухаммадун мафхаратулинсания, Муассисатул-Рисəлə, Бəйрут.
24. М. Фатхуллаһ, Əсилатул-асрил-мухаиира. «Дəрун- нил» баспасы.
2002 ж.
25. Махмуд Хамди Зақзуқ, Хақайқул-Ислам фи муажаһати
шубуһаатил-мушаккикин, Кайр қаласы, Мажлисул-ағла ли
шуунил-Исламия. 2004 ж.
26. Мехмет Айдын, Мусбет илим ве Аллаһ. Шамил иайыневі.
Станбул, 1976 ж.
27. Муслим, Əбул-Хусайн ибн Хажжаж. Əс-Сахих, Байрут.
28. Мустафа Зарқа, Фəтəəуа. «Дарул-қалам» баспасы, Димашқ. 2001
ж.
29. Мустафа Сайдул-Хан, Мухиддин диб-мусту, Əл- ақидатулИсламия. Дарул-Кəлимут-таййб, Дару ибни Кəсир, Байрут, 1996
ж.
30. Мұқағали шығармалары, «Жалын» баспасы, Ал- маты, 2001ж.
31. Мұхаммед Абдул-Ғани Ибраһим Халил, Саддул- фажуа уəссулма
байнал-ихуати уəл-умма. С а у д Арабия, Əл-Мадинатулмунаууара.
32. Мұхаммед Ғимара, «Хира» журналы, №1, 2005 ж, Каир қаласы.
33. Сайд Хауа, Аллаһ. Дəрус-Сəлам, Египет, 1998 ж.
34. Сафвет Сених, Шубһелер үзерине. «Т.Ө.В.» ба- спасы, Измир,
1988 ж.
35. Уəһбатуз-Зухайли, əт-Тафсирул-мунир. Димашқ,
«Дəрул-фикр» баспасы, 2003 ж.
36. Һейет, Мүслүман Илим Өнжүлери. Стамбул, 2005 ж.
37. Чарльз Дарвин, Түрлерин көкені. Онур Иайынла- ры, Анкара
1996.
38. Шабан Дөген, Мүслүман илим Өнжүлери анси- клопедиси.
Стамбул, 1984 ж.
39. Шəкəрім, Өлеңдер мен поэмалар, 139-бет. Жалын баспасы,
Алматы 1988 ж.