Schetsen, Eerste bundel - 04

gezicht van de vrouw met 't goudhaar.
"Verdikkie, hoe kom je d'r an?"
"'k Weet 't niet"...
"Zel je niet liege?"...
'n Mes trok de sultan.
'n Mes van zilver, dat blonk als 'n spiegel.
Ze gilde en schreeuwde.
Toen wees ze naar achter, naar de zuil, waar de kolendrager, badend
in zweet zat.
En de sultan vloog op, razend en schuimend van drift.
En de vrouwen joelden en galmden.
En de kolendrager liep als 'n gek, als 'n hond.
Maar de sultan liep harder, omdat de kolendrager niet zoo hard loopen
kon op goud en op marmer.

Nou lag-ie op z'n knieën voor den sultan.
Wat had die 'n haar op z'n voeten.
"Wie ben jij?"
"Arie"...
"Welke Arie?"...
"Ach God... Je ken me toch wel... 'k Ben Arie uit de Hazestraat... in
de Jordaan weet-je-toch wel?"...
"Wat doe jij dan hier?"...
"Weet 'k niet"...
"Mot je maar sterreve"...
"... Sakkerjuu!... Sakkerjuu!... Steek me nou niet... 'k Mot morrege
op karwei... 'k Heb 'n vrouw met zes kindere en een op de komst... 'k
Heb niet gevraagd om te zoene"...
"Je mag eve bidde nog, Arie uit de Hazestraat... Dan is 't uit"...
"Laat me nou leve... 'k Zel nooit meer hier komme"...
"'k Begin al te tellen... tot honderd... Bid nou maar gauw... anders is
't uit"...
Toen begon de kolendrager te bidden... Goeje God... Hoe is dat nou
mogelijk, dat 'k dood mot gaan... 'k Ben niet voor me plezier in de
Harem gekomme... Laat nou die Sultan z'n mes opsteke... Hij heit 't
zoo goed met z'n bloote voete op goud en op marmer... Zoo goed in dat
elektrieke licht... zoo goed... Nee, tel niet zoo gauw! Jezus, ben je
nou al an veertig?... Hij heit 't zoo goed met al z'n vrouwe... Ik
ben 'n stumper... Nou zelle ze thuis niet te vrete hebbe... Wat
zelle me kommeraads zegge!... En die juffrou staat nog altijd met
de zwarte veeg op d'r bakkes... Bé-je nou al an tachtig!... Schei
nou uit meneer!... Wat heb je d'r an!... 'k Weet niet hoe 'k hier
gekomme ben... Me vrouw zal niet wete waar 'k blijf... Vijf en
negentig... Hou op! Zes en negentig... Ach, goeie God!... Zeven
en negentig... Sultan, Sultan!... Acht en negentig... Hou stil je
mes!... Negen en negentig... Honderd... Ah! Ah!...

Vijf uur 's morgens stond-ie op.
De vrouw lag nog snorkend onder de dekens.
"Sta je op, Marie!..."
"Ja, ja!"
"Kom geef nou me koffie..."
Hij waschte z'n vuile gezicht in 'n emmer water.
Maar soezend bleef-ie.
De vrouw schoot in de kleeren, zette koffie.
Kaatje in d'alkoof begon te schreeuwen.
Onrustig keek ze naar d'r man. Hij dee zoo vreemd. Anders vloekte-ie
'n half uur.
Toen ze de koffie inschonk, keek-ie d'r aan...
"Goddoome, Mie... 'k hè-zoo bezope gedroomd..."



GROOTMOEDERTJE.

Ze wreef d'r beenige skelet-handen over de in de rokken uitpuilende
knieën, angstig, met hortende rukken. Als die nou maar kwam. Als die
nou maar gauw kwam. Zoo'n spéélsche jongen. Trui kon d'r elk oogenblik
zijn. Dan had je de poppen an 't dansen, dan was d'r weer ruzie en
knorren. Waar bleef die nou? Ze had 't nog zóó gezegd. Daar ging de
bel. Was 't Trui of een van de kinderen? Nou dee de meid open. Hij
was 't. Sjors alleen bonsde zoo de trappen op zonder z'n voeten te
vegen. Goddank.
"Ben jij 't Sjors?"
"Ja gromoe."
"Heb je 't?"
"Ja gromoe."
Uit z'n warmen broekzak haalde het ventje een medicijnflesch,
half-gevuld. Met d'r bevende skelet-handen nam ze het aan, dee de kurk
er af, rook even, dee 't weer dicht en moffelde het weg in haar zak.
"Hoeveel geld heb je over?"
"Vijftien cent."
Netjes telde hij de warme centen uit op de vensterbank.
"Die zijn voor jou, Sjors. Zal je niks zeggen?"
"Nee, gromoe."
"Je moe hoeft 't niet te weten, hoor je?"
"Nee gromoe."
"Koop jij nou maar wat knikkers. Geen snoepgoed, hoor je?"
"Ja gromoe."
Ze hoorde hem de trappen afbonsen, zooals hij 't altijd dee, twee,
drie treden tegelijk. Gauw nou, voor d'r iemand kwam. De hals van
't fleschje rikketikte tegen haar tanden, zóó als de beenige handen
beefden. Hè. Hè. Hè. Nou niet meer. Vanavond de rest. Hè, wat 'n
ander mensch wer-je zoo. Bellebellebel. Dat was Treesje. Die belde
altijd zoo lang als ze uit school kwam.
"Dag Treesje."
"Dag grootmoe."
"Hoe laat is 't?"
"Half vijf... Wat ruikt 't hier raar."
"Ruikt 't hier raar?"
"Ja, ik weet niet naar wat."
"Dat zullen de bloemen zijn."
"Is moe niet thuis?"
"Nee, niemand."
"Sien!... Si-e-e-n!... Sien-tje!"
"Ja jongejuffrouw?"
"Wat eten we vanmiddag?"
"Runderlappies."
"Met watte?"
"Met spersieboontjes."
"En d'r na?"
"Sjelij van alebessen."
"Help 's mee an 't tafelkleed."
Sien, met d'r rooie handen, pakte twee tippen aan, Trees de andere.
"Is 't nou geen schandaal, jongejuffrouw, dat Sijors de schoone
loopers weer zoo ingeloopen hèt."
"Is-die dan uitgeweest?"
"Een boodschap voor de ouwe juffer."
"Heeft George 'n boodschap voor u gedaan, grootmoe?"
"Voor mij? ... Nee, niks voor mij."
"Ruik-ie niet zoo'n rare lucht, Sien?"
"'t Zal van 't zilver zijn dat we vanmorgen met jenever en krijt
gepoetst hebben."
"Breng-ie nou de borden, Sien?"
Treesje dekte de tafel. Ze dekte voor zeven, elken dag zeven borden op
dezelfde plaats. Pa zat aan 't hoofdeind, over 't raam en had 'n servet
met een zilveren servetring. Moe zat naast 'm met 'n roodfluweelen
servetring. Naast moe zat Gerrit, daarnaast zat zij. Aan den anderen
kant van pa zat Marie. Die most altijd het geslepen glas hebben,
waarop "voor uw verjaardag" stond. Dat hadden zij en George d'r samen
gegeven. Naast Marie zat George, naast George: grootmoe. Grootmoe
had een koperen servetring, gedragen door twee hondjes.
"Sien... breng-ie nou nog het olie- en azijnstel en de tafelmatjes?"
"Treesje, denk an 't bittertje voor je pa."
"Ja, grootmoe, ja, ik vergeet niks."
"Wees toch niet zoo snibbig."
"Nou ja! Dat gezanik! Elken middag 't zelfde."
"Sientje! Sien! Waar blijf je nou?"
"Even mevrouw openmaken, jongejuffrouw!"
Moe kwam binnen met Marie. Ze hadden inkoopen gedaan, 'n ons
Maria-koekjes bij de thee en garneersel voor 'n nieuwen hoed voor
Treesje.
"Niks geweest, Sien?"
"Nee Mevrouw."
"Wie heeft d'r weer zulke schandelijke voeten op de witte loopers
gezet?"
"Jongeheer Sijors."
"Meneer heeft 'm toch verbojen om uit te gaan, als-die uit school
komt."
"Daar weet ik niks van."
"Heb ù 'm uitgezonden, moeder?"
"Watte?... Ikke? ... 'k Heb 'm nog niet gezien."
"Daar belt-ie net."
"Heeft je pa je niet verbojen, bengel, om nog voor 't eten uit
te gaan?"
"Ja moe, maar ik had an Hendrik 'n schrift geleend, dat 'k terug
most hebben."
"Wat heb je weer in je zakken zitten?"
"Niks."
"Wat, niks? Hoe kom je an geld voor zooveel knikkers?"
"'k Heb ze gekregen."
"Je jokt."
"Nee heusch niet."
"Je jòkt."
"Heusch niet moe!"
"Heb je voor grootmoe 'n boodschap gedaan?"
"Nee moe."
"Op je woord niet?"
"Nee moe."
"Goeien middag."
Pa en Gerrit kwamen samen van kantoor.
"Warm vandaag!... Gaat 't goed moeder?... Eten we wat lekkers
vanmiddag, Trui?"
"Runderlapjes."
"Trees, waar blijft 't bittertje?"
"Moe, geef uw sleutels eens."
"Wat is dat toch voor onzin, dat je de bitter tegenwoordig achter
slot en grendel zet?"
"Hier is ze al. Hier is ze al."
"Snoept de meid?"
"Nee."
"Moeder ook 'n glaasje?"
"Geef je moeder nou geen bitter, Karel!"
"Ach wat!"
"'t Is heusch zoo goed niet voor d'r."
"Als jij negentig bent, lust je 't ook."
Met glinsterende oogjes keek de ouwe vrouw naar de bewegingen van
haar zoon, die bij 't raam het likeurglaasje vulde.
"Geef 't d'r nou niet, Karel."
"Waar bemoei je je toch mee!"--zei het ouwetje bits, met een grijpend
uitstrekken der skelet-handen naar het glaasje.
"Omdat 't niet goed voor je is."
Het glaasje was al leeg. De dunne lippen in het gele knokelgezicht
smakten na. De donkere oogen glinsterden van genot. Karel was een goeie
zoon. De schoondochter had 't land an d'r. Dat wist ze wel. Maar nou
was alles goed, alles bestig.
"An tafel! An tafel!"
Karel deelde de runderlapjes. Op den schotel deelde hij het vleesch
in acht porties, de grootste voor z'n vrouw, de kleinste voor Sien,
die de meid was en daarenboven geen vleesch verdragen kon, omdat ze
maagkanker had. Zoo'n meid was 'n tref.
"Trui, je bord. Marie geef 's door an grootmoeder. Sjors, zet je
vingers niet in de saus."
Dan gingen de spersieboontjes rond, de aardappelen, de sauskom en
kwam er even rust, vorkengetik en gesmak van de oude vrouw.
"Gerrit, wat ben je stil vanmiddag?"
"Ik?"
"Ach hij's verliefd ma."
"Hou toch je mond, nest."
"Oh! Oh!"
"Wat is d'r? Wat is d'r?"
"Kijk grootmoe is!"
"God, wat scheelt de oude vrouw!"
Ze lag schuin weggezakt in den armstoel, met oogen waarvan het wit nog
te zien was. George begon te huilen en de vrouwen keken krijtwit toe.
"Geef dan water en zit niet als zoutpilaren!" schreeuwde vader. Gerrit
sprenkelde met azijn.
"George hou op met je gekrijsch!"
"Als ze maar niet doodgaat! Oooo!"
"Hou je bakkes, kwajongen!"
Ze hadden de oude vrouw op de sofa gelegd. Het grijze pluishaar
pluimde in vlokken op het roode kussen.
"Geef d'r wat lucht bij d'r hals... Kom Trui, verroer je 's!"
Trui en Marie maakten de japon los, Gerrit hield wat azijn onder den
neus, de zoon wreef de kurkige skelet-handen.
"Wat haal je uit d'r zak?"
"'n Flessie."
"Laat 's ruiken."
Eerst rook de vrouw, toen de man.
"Hoe komt ze aan jene..." vroeg-ie nijdig.
"Hou je mond."
Ze keken elkaar aan, hielden d'r mond voor de kinderen.
"Ze komt al bij, pa!"
"Zouen we d'r op bed leggen?"
"Laat ze eerst heelemaal bijkomen."
"Gaat 't wat beter, moeder?"
Flauwtjes opende ze de oogen, keek nòg-bewustelooos om zich heen,
sloot de oogen en bleef stil liggen.
"Kom nou, moeder!"
"Hoe gaat 't grootmoe?"
Er kwam weer leven in de oude vrouw. Ze keek van Karel naar Marie,
van Marie naar George.
"... Hé ... ik dacht... dat... ik... daar... dood ... ging" ...
Plotseling scheen ze álles weer te weten. De bevende skelet-handen
wreven over de oogen, rukten in eens naar omlaag, naar den zak. Ze
betastte de heele plek, keek toen met starre oogen van haat naar de
schoondochter, die het fleschje nog in de hand hield.
Vijf minuten later zaten ze allen weer aan tafel bij de runderlapjes
en spersieboontjes.



PROLETARIËRS.

Ze woonde nú in 'n lekker gezellig benedenhuis, dat "hij" voor haar
gemeubeld had, 'n huis in het Sarphatipark.
Hij was op reis.
Zij verveelde zich.
Ze verveelde zich altijd, zelfs àls hij er was.
Ze verveelde zich, omdat in haar hoofdje maar een flauw idee van
't leven was, wat vage begrippen en verlangens naar 'n apathisch
bestaan zonder moeite, zonder veel last òm te leven.
Languit lag ze in de mollige causeuse, een cigaret rookend, zonder
smaak.
Ze verveelde zich.
Ongeduldig wipte ze een der satijnen muiltjes uit, bengelde met
't voetje op en neer.
Ze verveelde zich.

Ze was opgestaan, leunde geeuwend tegen 't vensterkozijn. Voor haar
lag 't park, in zijn lage omrastering van ijzeren spijlen.
Armzalig sprankten jonge, verkilde boomen hun takken in de vervelooze,
grauwe lucht. Kegels van ijs, sprieten van sneeuw, spichtige naalden
kruisten elkander in een vreemd gelijn, in een netwerk van ragfijne
draden. Op straat, voor het hek, was 't vies, modder en ijs, geplak
van zware, zwarte wagensporen en voetstappen.
Niemand was er.
Alleen één man.
Een haveloos wezen, oud van ellende. Een verkleumde gedaante in
'n gore plunje. Een grijsbruine pet met zwarte klep dekte z'n
hoofd, hing half op 't gezicht, dat mager was en bleek, met harde
baardstoppels. De sjovele kleeding, vol smerige franje, wapperde,
met kletsende bulten en deuken, om 't ingezakt lijf. Door de vergane
schoenen staken z'n voeten.
De man keek naar boven.
Hij zag d'r in den mooien kanten peignoir, wees op z'n bezem, op de
modderige straat.
Ze knikte van ja.
Hij begon te werken. Z'n schop bikte 't vastgevroren ijs los. Eentonig
tikte 't ijzer tegen den grond.
Zij bleef kijken, naar zijn gedoe, naar zijn gebogen lichaam, naar
zijn zwoegen, z'n kapotte schoenen.

Terwijl dàcht ze.
Gister had zij ze gezien, de werkeloozen in een langen
optocht. Griezelig had ze zich op 'n stoep teruggetrokken,
bang voor de vuile kerels, bang voor de tronies, bang voor 't
schuim uit achterbuurten. De heele bende was voorbijgegaan in 'n
benauwende stilte, in een geplomp van logge schoenen en klompen op
bevroren keien. Sommigen hadden d'r angekeken, met kwaadaardige
oogen, oogen van afgunst om d'r warme kleeding. Anderen hadden
geloopen, gebukt, de handen in broekzakken, met een uitdrukking van
misselijke berusting, met iets van 'n getemd dier in hun doen. Er
was geen eind an gekomen. Telkens andere kerels, oòk leegloopers, oòk
nieuwsgierigen. Maar vóor alles een stoet van armoe; een ophooping van
stumpers, een verkropte ontevredenheid, een pijndoend mengsel van wrok,
bitterheid, jammer; de wakkerwording van 't menschdier door honger.
Zij had op de stoep gestaan, bibberend in haar gevoerde rotonde,
meelijdend en sentimenteel.
De stoet was voorbijgetrokken.
Er achter sjokkend, een peleton politie.
En ze was verder gegaan, om inkoopen te doen.

Toen hij klaar was, bleek van 't werk, trok hij aan de bel.
De meid maakte open. Achter in de gang kwam zij zelf, in haar peignoir.
Ze wroette in 't beursje, haperde, omdat-ie d'r aankeek.
Ze schrikte van z'n geelbleek gezicht, van dichtbij, dat van 'n
teringlijder. En, volgend 'n dwaze impulsie, denkend an de hongerige
bende van gisteren, zei ze:
"Heb je geen werk?"
"Nee" ...
"Heb je vandaag wat verdiend?" ...
"'k Heb ... nog niet gegeten" ...
Dat kwam 'r langzaam uit, niet gelogen.
..."Wil je ... hier blijven eten?"
..."O ... ja!"
"Da's goed" ...
Hij zette z'n bezem, z'n schop in 'n hoek en volgde de dienstmeid.

Dicht bij de kachel, zijn magere beenen hoog op 'n sport van den
stoel, had hij gesmuld en gepraat met de meid. Nu zat hij te soezen,
zelf niet begrijpend, hoe hij daar zat, gevoed en verwarmd.
Binnen kwam ze.
"Waar woon je?"
... "Nergens" ...
"Je mot dan toch érgens slapen!" ...
"Soms in de Pieter Jacob ... als ik cente heb ... anders bij de
pelisie" ...
"Wil je... Wil je... hier blijven vannacht?"...
Versuft keek hij op.
"Wat zei-je?" ...
"Wil je hier blijven?"
"Of 'k wil?... Of 'k wil?" ...
"Goed... Nee, dank nou maar niet."
En ze ging weer heen, vies van den man, tóch met groot medelijden.
In de keuken bleef hij zitten; begreep 't niet.

Nacht.
In haar kamer lag ze, in 't rijke bed. Half wakker. 't Knetterend
kaarslicht kaatste flauw in den spiegel.
Ze had de deur op slot gedaan, bang voor den vreemden man in huis,
soesde voor zich heen, triestig, met een huilerig gevoel van
onvoldaanheid.
O God! O God!
Plots was ze helder wakker, duwde 't hoofd in de kussens, snikte zoo
hartstochtelijk, dat 't lichaam in rukken bewoog.
Hoe lang zou 't leven nog duren, dat ontzettende, laffe, wanhopige
leven! Nou had ze geld, véél geld. Nou was 'r weelde. Nou had ze geen
gewurm om 'n stuk brood, zooals die vent daar beneden.
O God! O God! Als je me maar dood wou laten gaan... Als je me liet
stikken, nou dadelijk... 'k Heb je toch niet om dat lamme leven
gevraagd!...
Ze hokte door, tot ze moe was, borg 't hoofd onder 't dek, huiverig,
benauwd door de stilte in huis.

Ineengehurkt, 'n klit warm vleesch, lag de man op 't veldbed. Met z'n
voeten trapte hij, verkneukelend tegen de deken, wrijvend de magere
beenen langs de weeke wol. Hij voelde zich as god in de warmte van
't bed. Met gesloten oogen van genot, sufte hij zonder 'an iets te
denken, dommelde, zonder te slapen. 't Bed was té lekker. Hij was zóo
in zijn geluk, dat hij woelde en draaide van pret. Heelemaal ging de
slaap weg. Hij vloekte lachend, zich weelderig voelend. Even zei hij
hardop... "Sodeju!"... toen lag hij weer stil, optrekkend de knieën
tot an z'n buik. Buiten sloeg 't drie, héél in de verte. Nog sliep
hij niet. De gevulde maag en de goede ligging werkten zoo mal.
Opeens dacht-ie an de vrouw. Zacht grinnikte hij om z'n kemieke
ideeën. Telkens zag hij haar weer in d'r mooie japon... met d'r
aardige snuitwerk... Onrustig kreunde hij, dee de oogen open, keek
naar de bevroren ruiten, waarachter de maan scheen. Stil zat hij op in
't bed, het hoofd in de handen, hoestte krakend, maar bleef lodderig,
met brandende oogen, tobben.

's Morgens, heel vroeg, stond hij op.
In de keuken was de meid an 't werk.
"'k Zal nou maar heengaan," zei de man.
"Natuurlijk," zei de meid.
Hij ging door de gang. Bij de trap stond hij stil, luisterend. Geen
geluid. Met een bons viel de deur achter hem dicht. Met z'n schop en
z'n bezem stapte hij verder.



PRINSES COLIBRI.

Ring. De muziek valt in. Het doek gaat op. Uit de linker coulissen
komt een bleek meisje met een pop in de armen. Ze is als kind gekleed,
met de slappe, lange jurk van een Engelsche danseres. Ze draagt hooge
leeren laarzen. Zoo lijkt ze op het tooneel eerder oud vrouwtje en
ze begint te zingen.

Het stemmetje is effen, ongevuld. De bewegingen zijn gemaakt en
aangeleerd. Het dunne lachje komt telkens bij het refrein terug. Niet
vroeger en niet later. Lach en gebaren zijn buiten het kind om. Ze
zingt met haar wassen gezichtje zonder de woorden te begrijpen, zonder
aandacht voor de oude en jonge heeren, die haar bekijken en dan begint
ze te dansen, pervers te dansen, zooals oudere vrouwen het doen, met
een vroeg uitgerot schaamtegevoel, stoot er quasi-erotische gilletjes
bij uit, balanceert de pop en komt met het altijd wassen onbeweeglijk
gezichtje terug bij het voetlicht, wachtend tot zij weer in kan vallen.
Soms bij het opwerpen der rokjes, bij het zingen der zinnelooze
liedjes, kijkt ze tusschen de coulissen, waar iemand schijnt te staan.
Als ze gedaan heeft, klappen de kellners, de menschen in het buffet,
de andere artisten en een paar heeren in de zaal.
Ze komt terug, zingt nog wat, onverschillig, begriploos, een afloopende
Neurenberger pop met wassen gezichtje, zwarte wenkbrauwen, aangezette
oogen en vuurrood geverfde lipjes.
Het is half tien.

Na een half uur, waarin andere vrouwelijke "specialiteiten" gezongen,
gedanst hebben, klinkt het weer: Ring. Het doek gaat op. Midden op
het tooneel is een verhooging aangebracht. Drie kinderen komen op,
met een meneer.
Het eene kind is het kind van straks. Ze is geheel in vleeschtricot. Ze
heeft niets meer van een pervers oud vrouwtje. Ze is nu mager, tenger
meisje van hoogstens 13 of 14 jaar met hetzelfde wassen gezichtje,
met dunne armpjes, met magere beentjes. Zij heet Prinses Colibri.
Het tweede kind, hoogstens tien of elf jaar, ook in vleeschtricot is
mager en bleek.
Het derde kind, ook meisje, maar iets ouder, veertien of vijftien jaar,
lijkt naast de twee andere abnormaal vet, een meisje met vroegrijpe
vormen.
De meneer, die met de drie meisjes opkomt heeft niets
buitengewoons. Hij is in gewoon wandelkostuum, draagt op de borst een
ridderorde. Het is de vader, de voogd, de impresario, de dresseur
der kinderen. Hij geeft stoelen en zakdoeken aan en vertoont zijn
ridderorde aan het publiek.
Prinses Colibri en de twee anderen wippen vlug op de verhooging. Ze
zijn alle drie even lenig, even slangachtig. De dresseur heeft
de lichaampjes goed gebroken. Het laat niets te wenschen over. De
kinderen wringen zich in de onmogelijkste houdingen. De ruggegraten
zijn verwonderlijk elastisch geworden. De hoofden van alle drie
kunnen tusschen de beenen gebracht worden. Als ze op de handen staan,
bengelen de lichamen er als proppen boven. Ze kunnen alle drie op den
grond zitten, met de beenen loodrecht op zij gespreid. Ze kunnen alle
drie op een been staan en het andere langs het hoofd strekken. Zij
kunnen alle drie op de borst liggend de hielen tegen de achterhoofden
brengen. Zij kunnen alle drie de vreemdste houdingen aannemen,
alsof de lichamen geen beenderen, geen spieren hebben. De dikste,
die van veertien jaar, weet zich op een stoel om te rollen als een
hoepel. Het is verbazingwekkend.
De meneer met de ridderorde let op of alles goed gaat.
Alles gaat goed. Niets mislukt. De kinderen lachen niet, lijken niet
vermoeid, spreken niet; zij wringen, wringen, wringen als slangen,
als wonderkinderen.
De meneer met de ridderorde knikt goedkeurend.
Na tien minuten is het klaar. De kelners, de menschen in het buffet,
de artisten in de zaal en zoowat het heele heerenpubliek klappen in
de handen, trappen, slaan met stokken.
Ze komen àl terug.
Ze buigen, knikken.
Ze beginnen weer.
De meneer met de ridderorde laat een paar ringen zakken.
De meneer met de ridderorde draagt een stoel aan.
Prinses Colibri springt er op en doet eenige toeren.
Het bleek tienjarig meisje wentelt aan de ringen.
Het dikke meisje vertoont wat kunstjes.
Nu komt een gezamenlijke toer.
De dikke staat op de ringen. Met de beenen om haar heen hangt Prinses
Colibri. Aan Prinses Colibri hangt het tienjarig bleeke kind.
"Bravo! bravo!"
Er is werkelijk enthousiasme in de zaal.
En de kinderen werken heel goed.
De meneer met de ridderorde knikt.
Tien minuten werken ze zoo--de kinderen--en draagt de meneer met de
ridderorde den stoel heen en weer. Soms tilt hij het jongste meisje
bij de ringen.
Eindelijk is het dan toch klaar.
De geheele zaal applaudisseert.
Zulke knàppe kinderen.
"Bravo! bravo!"
Hetzelfde van straks.
Hand aan hand komen de kinderen terug voor het voetlicht, buigen,
lachen, lachen.
Maar het is nog niet uit.
De meneer met de ridderorde tilt Prinses Colibri en het tienjarig kind
op. Aan de ringen heeft hij haakjes gehangen. Aan de haakjes zijn
leertjes bevestigd. Prinses Colibri en het tienjarig kind bijten in
de leertjes, bijten er stevig in en blijven zoo aan de gebitten hangen.
De meneer met de ridderorde wacht tot de kinderen goed beet hebben en
geeft beiden dan een duw, dat ze aan de ringen heen en weer schommelen.
Net éngeltjes zoo. Met de handen gevouwen en hangend aan de gebitten.
Als ze weer op den grond staan, dreunt de zaal van applaus der
kellners, artisten en van het publiek.
Het is nog niet gedaan.
De meneer met de ridderorde tilt Prinses Colibri nog eens omhoog. Ze
hangt nu met de magere beentjes in de ringen. Hij reikt haar wat
toe. Ze neemt het in den mond. Het is een mooie glinsterende machine,
met een leertje er aan, van onder. De meneer met de ridderorde tilt
dan het tienjarig kind er bij, dat weer in het leertje bijt, zoodat
Colibri haar zusje in den mond draagt.
"Bravo!"
Maar het is nog niet gedaan.
Welnee.
De meneer met de ridderorde doet een riem om de lendenen van het
bleek tienjarig kind, tilt het nog eens op en Colibri bijt opnieuw
in een leertje dat achter aan den riem vastzit.
De meneer met de ridderorde geeft een duw en... jongen... het tienjarig
kind draait als een tol, terwijl Prinses Colibri het bij de tanden
vasthoudt.
Daverend applaus.
Het is gedaan.
De muziek begint een nieuwen deun.
Het heeft wel twintig minuten geduurd.

Prinses Colibri is een wonderkind. Ze doet twee nummers op een
avond, werkt van negen tot half elf. Zingen, dansen, slangenkunsten,
athletiek. Ze is dertien of veertien. Ze kan héél wat worden. Ze
heeft een goeden dresseur. Die meneer met de ridderorde. Ze is veel
beter gedresseerd dan de honden en katten in den Parkschouwburg,
véél beter dan het zwijn bij Carré dat bier drinkt.



BLOEMEN.

Wel schemerde door het lijkzwart der boomen de éérste donzing van
groen, maar de dagen waren koud--hagel en regen kletsten langs de
ruiten en de grond bleef zwart.
Vandaag is de zomer gekomen.
Als ik door het raam kijk, is niets veranderd. Boven de tuinschutting
staan boomen, oud en levenloos, stil en doodsch, alsof ze nooit weer
groen zullen dragen.
Alles ligt dof en uitgeput, als in ontvangst van den winter met
zijn sneeuwen mantel. Het uitzicht op dat plekje puingrond, met wat
droge, netgelijnde burgertuintjes er naast, is niet opwekkend. Maar
je went er aan, zooals je aan alles went en het leven zooals het om
je heengegroeid is, het leven zooals de menschen het voor je geluk
gekneed hebben, is nu eenmaal een ding, waarin niets meer een groote
teleurstelling of een groote verbazing voor je zijn kan. Ik bedoel
dat je aan je zelf ten slotte niets vreemds meer vindt, als je je-zelf
betrapt, na twee, drie jaar, in hetzelfde huis, voor dezelfde tafel,
voor hetzelfde raam, met het uitzicht op het altijd zelfde plekje
puingrond, ingemetseld tusschen drie houten wanden. Bij tijden komt
er een verwondering over je, een verschrikt gevoel, een angst dat
het gegolf der jaren zoo op je aandreunt en je altijd nog burgerlijk
en rustig inwoont tusschen de andere menschen met huizen, tafels,
ramen en stukjes grond,--bij tijden meen je dat er toch wel plots een
verandering zal komen, zoo een heel-groote, wonderlijke, gelukkige
verandering, waarnaar je snakt, waarom je bidt met brandende oogen
als je soms stil zit, droomend, soezend, ingekeerd tot je zelf als
een ziener die niet-te-verhalen visioenen en droomen heeft,--maar
dan zijn er weer dagen, schrikkelijk-heldere dagen, waarin je wéét,
waarin je op eens klaar wakker bemerkt dat je twee, drie jaar op
één plek gewoond hebt, met geen ander doen dan gaan in straten,
tusschen hooge huizen door, langs vreemde en bewegelijke menschen en
telkens weer je rust vond voor het oude raam, in de ouwe kamer, met
het uitzicht op hetzelfde strakke, zwarte, door het Noorden gedoode
vierkantje grond. Anderen zijn er die zoo hun geheel leven verleven
bij roode en groez'lige dakpannen.

Vandaag is de zomer gekomen.
Ja de zomer moest er zijn.
Zelf heb ik hem niet gezien. Je went er aan den zomer niet te zien. Je
went aan je kamer, aan je vier muren, aan je snuisterijen, aan je
tabakspijpen, je papieren, je boeken, maar van den zomer zoo ineens,
van den wilden, gloeienden, heeten zomer, zou je ziek worden, als ze
je zonder overgang uit je stille kamer in het zonlicht zetten.
Toch is vandaag de zomer gekomen. Het heeft me onrustig gemaakt,
gejaagd, ongelukkig. Het is weer een van die klaar-heldere dagen
geweest, een van dat vaste, zekere, stalen begrijpen van twee
levensjaren, zooals de menschen die je opdringen voor je geluk.
Toen ik opstond, liep hij juist te schreeuwen bij zijn wagen, het
rimplige joodje. Ontzaglijk oud en vies leek hij achter de dronken
kleuren der bloemen. Van alle kanten schoven de buurjuffrouwen uit
haar deuren, leien koperen plakjes in de beenige hand van 't joodje
en liepen dan heen met de bundeltjes kleuren.
Drie bouquetjes kocht ik voor een dubbeltje, zette ze in een schaal,