Vitaulium: Hofwyck en Spaansche Wijsheit - 08

van Peereltjens, hoe klein sy oock zijn mogen, als van eenige groote
Rots-steenen? ende gelijck, volgens Plinius, in de kleinste Dierkens
meer mirakels van de Nature is, als in den grootsten Oliphant, mits
mense ten nauwsten insie; soo gebeurt het mede in dingen de Letterkunst
aengaende, dat somtijds de kleinste den meesten geest hebben. Soo dan
yemand het Spreeckwoord wat gerings acht te wesen, laet hem gedencken,
dat die dingen niet na hare grootte, maer naer hare waerde geschat
moeten werden".--Endelick, wie en smaeckt sijn Bericht niet beter in dry
woorden, als in dertigh? Ende soo is het tijd dat ick ophoude.

Noten:
[1] De zoogenaamde, in 't Spaansch gebruikelijke assonance.
[2] Bij monde van den Griekschen wijsgeer Aristoteles, in zijn Zedekunde
(Ethika Nikom.), VI. 12.
[3] vereenigen.
[4] Thans zou men hier waarom stellen.
[5] In zijn Adagia of Spreeckwoorden.


SPAENSCHE WIJSHEIT.
Vertaelde Spreeckwoorden.


1 Eet weinigh, of eet veel,
Dry Droncken zijn uw deel.
2 Een beetje dat geworght[1] wil zijn,
Vereischt een' spoorslagh van den Wijn.
3 Op Bruyloften of Kinder-maelen
En gaet niet, of men doe u haelen.
4 De Borse leegh, 't Gebouw in staet,
Maeckt menschen wijs, maer wat te laet.
5 't Geheim betrouwt goe Vrienden niet:
Het is uw' schuld, soo 't haer ontschiet.
6 Wanneer een' Weldaed is versocht,
Is s'als geveilt en als gekocht.
7 De Heeren en d'Aprillen
Bedriegen wie sy willen.
8 Een goede Raed op aerde
Is alles boven waerde.
9 Goed gereed Geld in de hand,
Buyten swarigheit van Pand.
10 Een hondert Jaer vervoeren[2]
De Koningen tot Boeren;
In hondert Jaer en thien
Kanm' een' Boer Koningh sien.
11 Als eens hondert Jaer verby zijn,
Sullenw' all' te samen vry zijn.
12 My dunckt, levende Papisten[3]
Eten min dan doo verquisten.
13 't Is van des Roskams wetten:
Op een jongh Peerd moetm' een oud Ruyter setten.
14 Spint onse Vrouw noch grof noch fijn,
Soo moet de Kat gegeesselt zijn.
15 Heer al-beschick! beraed u,
Ghy geesselt maer de schaduw.
16 Het loon getelt,
Den Arm ontstelt[4].
17 Wilt ghy dat uw Handwerck spoe,
Ambachts-man? bidt en slaet toe.
18 Verstopt[5] uw' oude Kleeren maer,
Soo raeckt ghy soetjens door het jaer.
19 Daer niet en is,
Gaet soecken mis.
20 Moet gh' over een wijd Water gaen,
Soo maeckt u altoos achter aen.
21 Haest u niet te snel,
Selden ras en wel.
22 Hoogh opgehaelt,
Is laegh gedaelt.
23 Kout Water en warm Brood
Is aller buycken dood.
24 't Peerd op sijn Water wat gedraeft,
Is even of ghe 't Haver gaeft.
25 Van Water eens gestort
Raeptm' altijt wat te kort.
26 Maeckt u 't werck quijt,
Het is hoogh tijd.
27 Daer is geen quaed brood
In hongers nood.
28 Veel Rechters in verscheiden landen
Sien na de Voeten in de Handen.
(Geschencken van Hoenderen).
29 Jocken is een van de saecken,
Die men op haer soetst moet staecken.
30 Gemeene[6] pijn in 't Hoofd
Werdt[7] etende verdooft.
31 Een Dochter die niet veel en deught,
Geld en een Man, so haest ghy meught.
32 Hy loop' soo langh hy wil, den Haes,
In 't ende werdt[7] de Windhond baes.
33 By avond komt de Wolf gegaen,
En vloyt den Esel in de Maen.
34 's Avonds veel en al,
's Morgens niet met al.
35 's Avonds goed Gerecht,
's Morgens quaed gevecht.
36 De Kloeke negen,
Te Bedd' gelegen.
37 Het komt seer naer op een[8]:
Een spade Gift of geen'.
38 Een Sweetvos, wat gh' hem doet,
Is eer dood als vermoedt[9].
39 Die ter Jacht meent wat te vangen,
Blijft in 't Net wel selver hangen.
40 Den Vos, die niet wil waecken,
En valt niet in sijn kaecken!
41 Het goede moet ghy soecken,
't Quaed wacht[10] uyt alle hoecken.
42 Die geen arbeid moed'en wordt,
Krijght in 't lang, of krijght in 't kort.
43 't Conijn ontgaen,
Te laet beraen.
44 Door die of dese straet,
Siet maer, met wie ghy gaet!
45 Eens anders Goed
Erft op geen bloed.
46 Den Huysman met veel Mesten
Heeft niet altoos van 't besten.
47 Uw Dochters kind schickt warmkens in de kluys,
Schoondochters kind wat Broods, en uytten huys.
48 Indien gh'een vroom Man siet,
Vraeght naer sijn afkomst niet.
49 'k Wenschte, dat ick woonen most,
Daer een Ey vijf Stuyvers kost.
50 Daer de Tanden seer doen,
Wil de Tonge weer doen.
51 De Wetten moeten gaen
Soo 't Koningen verstaen[11].
52 Leert staegh den Vromen by zijn,
Ghy werdt soo vroom als sy zijn.
53 Laet Gecken en laet Winden
Den vryen deurtocht vinden.
54 In quade Wegh is 't naeste,
Datm' er sich wat door haeste.
55 Om Sout in Zee;
Daer is het ree[12].
56 Die Doctor, Advocaet, of Biechtvaer wil bedriegen,
Bedrieght sich selfs met liegen.
57 Goed Brood en goed Gerecht
Kost voor een niewen Knecht;
Maer binnen Jaer en dagen
Niet als goed Brood en slagen.
58 Den Jongen, die Brood eten wil,
't Is sonde, dat m'er Loock aen spill'.
59 Leert u besigh maecken
Met uw eigen saecken.
60 't Magh vroegh of laet zijn,
April wil quaed zijn.
61 Die u Capoen ter tafel dient,
Heeft Bout en Vleugel bey verdient.
62 Die niet veegh is noch verwesen,
Kan schoon water wel genesen.
63 Daer 's geen betrouwen aen
Dien gh'eens quaed hebt gedaen.
64 Een Alchimisterij gaet vast:
Veel Renten, en niet veel verbrast.
65 Door den Vijfden[13] werdt bewesen,
Wat het voor een Maend sal wesen.
66 Hebb' ick mijn Rocksken av'recht aen,
Het magh soo blijven gaen en staen[14].
67 Doet geen beloften aen den rijcken,
Den armen wacht u uyt te strijcken.
68 Als Trompetten slaen,
Gaet het kacken[15] aen.
69 Wijst eens uw keucken aen uw Schoonsoon en uw Vercken,
Sy sullen 't beid' haest mercken.
70 Mint een, die u niet en mint,
Spreeckt, daer ghy geen spraeck en vind;
't Een en 't ander is maer wind.
71 Wascht uw handen, God sal geven
Daer s'af leven.
72 De Wijsheit en het Minnen
Hoort tot verscheiden sinnen.
Min en verstand
Is tweederhand.
73 Vrienden in schoon weer,
Tegen wind niet meer.
74 Vriend van al en vriend van geen,
Is meest al een.
75 Een vriend om sijn gemack,
Een Swaluw in een Dack.
76 My dunckt, des Winters Sonneschijn
En Schoon-soons liefd' een dingen zijn.
77 In Leegheit opgevoeyt,
In Ouderdom vol moeyt[16].
78 't Is goed te seggen _Trouw_[17] en _Min_,
Maer laet het Woord gegeven zijn,
En laet de saeck beschreven zijn[18],
Het end valt arger als 't begin.
79 Een Vader mint;
De rest is wind.
80 De Liefde, Geld, noch groote Pijn
En konnen niet verborgen zijn.
81 De Min, den Hoest, en 't Vyer noch meer
Ontdecken yedereen sijn Heer[19].
82 Een Herberghs liefd', en anders niet,
Soo veel te minnen alsm'er siet.
83 Weest of dood of veer[20];
Daer 's geen liefde meer.
84 Gaet de Roskam gins en weer,
Somtijds slaet hy in het zeer.
85 Soo wy de Geit van rots op rotse sien,
Soo springht de Geew van desen Mond in dien[21].
86 Laet ons in de Waerheit weyen,
Als Saletten vol Klappeyen.
87 Hondje! keer,
Volght uw Heer.
88 Laet ick maer warm zijn toegerust,
En laetse lacchen die het lust.
89 Men moet sich niet vergapen
Aen 't keurelickste[22] Wapen:
't Is 't mannelick gemoed,
In d'Oorlogh, dat het doet.
90 Eer sal een Nachtegael uyt zijn gesongen,
Als praet ontbreken sal op Vrouwentongen.
91 Versiet u, eer ghy trouwt,
Van Huysingh wel gebouwt,
Van Land daer wat kan groeyen,
En Wijngaerd om te snoeyen.
92 Voor den tijd een groot gedruys,
Als de slagh komt, niemand t'huys.
93 Eer eene dusend jaer
Zijn w'alle kael van Haer.
94 Yder een in sijnen handel[23]
Liever Moerbey als Amandel.
95 Eer dat ghy trouwt, siet in den wind:
't Is geen knoop, die men licht ontbindt.
96 Prijst noch lastert niet,
Eer ghy kent en siet.
97 't Vleesch van een Sot[23]
Is eer verrot,
Als in den Pot.
98 Niewe daden,
Niewe raden.
99 De Koning dood,
Het Rijck in nood.
100 Het oude woord en kan niet missen:
In onklaer Water is goed vissen.
101 Naer een Pot die ziedt,
Komt de Vliege niet.
102 Dat Been is voor den mond
Van eenen andren Hond[24].
103 _Mompeer_[25] magh wel bewaren;
_Mon fils_ en kan niet sparen.
104 Het Hout doof, dat geroockt heeft,
De man dood, die 't gestoockt heeft.
105 Tot malle Praetjens hooren
Een paer gestopte Ooren.
106 Tot veerthiendagens Brood te breken,
Behoort een honger van dry weken.
107 Leert hoogh en laegh op alle Veelen,
En danst al, dat de Tijd wil spelen.
108 Moet ghy de Kunst met schreyen halen,
De Vreughd sal 't in de winst betalen.
109 Die niet kan Naeyen en wil Snijen,
En kan in 't ambacht noyt bedijen.
110 Vraeght men u te ras,
Antwoordt op uw pas.
111 Let op, een groote Jagers Door[26],
Daer light noyt groote Mishoop voor.
112 De Dochter heet ick wel getrouwt,
Die Schoon-moer noch Nicht en behouwt.
113 't Is een recht welsprekend Man,
Die sich selfs bered'nen[27] kan.
114 't Is uw Vriend, wie dat ghy zijt,
Die u van gerucht bevrijdt.
115 't Gaen is gesond
Op effen grond.
116 't Zij een leur, het zij een seur[28],
Die men schenckt en heeft geen keur[29].
117 Dien den Hemel heil wil geven,
Krijght wel Biggen van sijn Teven.
118 Dien gh'uw geheim hebt uytgebrocht,
Dien hebt gh'uw Vryigheit verkocht.
119 De Kies die seer doet,
Is 't die om veer moet.
120 Die bouwt of trouwt,
Sijn Bors verkout.
121 Dien sijn Degen en sijn Hert
Niet genoegh zijn om te vechten,
Sal niet sonderlings[30] uytrechten,
Schoon een Lans sijn Wapen werdt.
122 Die geen Brood te veel en heeft,
Hoeft geen Hond, die met hem leeft.
Die niet veel Broods en heeft te breken,
En hoeft geen Honden aen te queken.
123 Die niet en heeft,
Die niet en beeft.
124 Die veel wil waecken,
Doorgrondt veel saecken.
125 Wilt gh' een' Booswicht sien verlegen,
Brenghter anderhalven tegen.
126 Neemt uw Kleed,
Ghy zijt in 't sweet.
127 Rood in den Morgenstond sal 's Avonds Water zijn;
Rood in den Avondstond, des Morgens Sonneschijn.
128 Tot Wapenen en Geld
Goed' handen van geweld.
129 't Vyer brandt, naer 't Hout
Komt uyt het Woud[31].
130 Ploegen onder 't vriesen
Doet het gras verliesen.
131 De Merrie met een Veulen
Gaet niet recht na den Meulen.
132 't Peerd, dat kreupel is in 't gaen,
Moet wat vroeger op de baen.
133 Een ouden Ezel met een kreupel been,
Een ros Man en een Duyvel, is al een.
134 Den Ezel die aen velen hoort,
Werdt van de Wolven eerst vermoort.
135 Den Ezel die daer graest in ander Lieden weiden,
En komter sonder vracht van Hout niet uyt te scheiden.
136 Daer kan geen arger Sieckte wesen,
Als niet te willen zijn genesen.
137 De Maeltijd komt te kort,
Daer 't al gegeten wordt;
Genoegh en isser niet,
Daer heel niet overschiet.
138 't Is seker een swack Man,
Die niet eens dreigen kan.
139 Naer een sijn Voeten plant,
Ontdeckt men sijn Verstand.
140 Soo schielicken geval komt een[32] somtijds te vooren,
Als na de Merckt te gaen en keeren sonder Ooren.
141 Des Sondaghs siet de Vrouw
Als 't Koren in de Douw.
142 Een Boer in 't midden van twee Advocaten,
Is of twee Katten om een Visken saten.
143 Soo werdt[33] er somtijds uyt
Een Edelman een Guyt.
144 Hoe grooter Visch, hoe grooter leugen,
Hoe visch en leugen beter deugen[34].
145 Geeft ghy te veel Broods aen uw Knecht,
Hy dwinght u, dat gh' er Kaes op leght.
146 Tot hier toe is 't geen nood:
Men eet noch Bruylofts brood.
147 't Is in de Keucken al van 't mal,
Men braedt niet en men droopt' er al.
148 't Isser mee gemaelt,
Rijdt gh' al eer ghy zaelt
149 Ghy zijt noch qualick uyt den dop,
En setgh' alreeds 't Zeil in den top?
150 Hoe schoon de logen zij versonnen,
In 't einde werdt sy overwonnen.
151 Hoe hoogh den Arend vliegen kan,
Het Valckstuck werdt' er meester van.
152 De Vijl, hoe scherp sy bijt',
Werdt wel een tandje quijt.
153 Offer uw Hond mack uytsiet,
Bijt hem in sijn lippen niet.
154 Al houdt men my voor geck,
Ick wil med' in 't gespreck.
155 Al zijt ghy oud en wijs in velen,
Laet u noyt goeden raed vervelen.
156 Al zijn de Ringetjens verlooren,
De vingertjens staen, daerse hooren.
157 Dry die malkandren helpen willen,
Zijn machtigh ses Mans wicht te tillen.
158 De Vrienden, d' Oly, en de Wijn,
Elck moet wat oud van jaeren zijn.
159 Nat en geseept te voren,
Soo goed als half geschoren.
160 Dryverwigh in den Baerd,
Verrader in den aerd.
161 Daer 's geen Barbier bynaer,
Als geck of kaeckelaer.
162 Het buyckje goed gevoedt,
Het slaepen in den Voet.
163 Dans ick soo wel als yemand danssen magh,
Wat hebt ghy my te stooten uyt het lagh?
164 Een schoon Man by de Vrouwen,
Is niet voor arm te houwen.
165 't Is de beste vriend die 'ck weet,
Die sijn Broodje met my eet.
166 't Lecker beetjen is wel soet,
Waer het niet soo dieren goed.
167 Wel geluckigh is de Man,
Die sich selven straffen kan.
168 Het Beestje, dat gemacklick gaet,
Voor my, niet voor mijn Cameraed.
169 Goed Eten en goe Dranck in 't lijf,
Maeckt t' samen een soet tijd-verdrijf.
170 Quaed gebruyck in doen of leggen,
Is seer quaelick af te leggen.
171 Hy is 't, die van beminnen weet,
Die noyt sijn Vrienden en vergeet.
172 Niet wel gebrast,
Is wel gevast.
173 't Is wel, sonder Doctoor te weten:
Van veel eten komt qualick eten.
174 Sy rekent red'lick wel, het Wijf,
Maer 't Kind noch beter in haer lijf.
175 Uw Mantel is u niet te kort,
Indien hy maer niet nat en wordt.
176 Soo goed, soo quaed als 't kan,
'k Ben een getrouwde Man.
177 Men kent het Goed, dat quijt is,
Niet eer, dan als 't geen tijd is;
Men kent verloren Goed
Eerst als men 't missen moet;
Al die sijn Goed verquist,
Kent het niet, eer hy 't mist.
178 De Doren weet seer wel,
Waer dat hy steeckt in 't Vel.
179 De wijse Man weet, dat hy niet en weet,
De sotte meent, hy weet van als[35] bescheed.
180 De Vos, die sich vermaeckt,
Weet wel met wien hy schaeckt.
181 St. Pieter is heel wel te Roomen,
Wordt hem de Kroon slechts niet genomen.
182 Laet de Kat eerst brassen,
Daer na sals' haer wassen.
183 'k Weet wel, wat ick wil bedieden,
Als ick Brood bid[36] van de lieden.
184 Het is wel goed op goed gehoopt,
Een Botram, diem' in Honigh doopt.
185 Ongeluck is wellekom
Mits het maer alleen en komm'.
186 Laet ons bly en rustigh wesen,
En niet eens voor schulden vreesen.
187 Wit vriesend weer
Brengt Water neer.
188 Ongesond Brood in den mond,
Noch voor u, noch voor uw Hond.
189 Hoe? moeyt' in Huys en moeyt' op 't Land?
Wat Drommel, moeyt' aen alle kant!
190 Die dreight en slaet,
Doet noyt groot quaed.
191 Keer om dat blad,
Daer staet noch wat.
192 In goede en quade leden
Bestaet de kracht der Steden[37].
193 Die wil van Water droncken wesen,
Hoeft geen kort tijd-verdrijf te vreesen.
Wilt gh' om een Rous[38] te water gaen,
Uw leven hebt ghy niet gedaen.
194 Veel gegeews en veel gegaeps,
Of veel Hongers of veel Slaeps.
195 Schoon Water is heel goed gedronken,
't En kost niet, en 't en maeckt niet droncken.
196 De Sneeuw en geeft geen ongeval,
Mits dats' op rechte tijden vall'.
197 't Land-leven is bevallick, maer
Voor weinigh tijds, niet voor een Jaer.
198 Sommigen staet stelen vry:
Goed gerucht deckt Dievery.
199 Mooren[39] waeren
Goede waeren.
Kostens' eten sonder 't Geld,
Daer m' haer eten voor bestelt.
200 Een Krengh wordt een goed Paerd, in een' goe hand gestelt,
Een goed Paerd wordt een' Krengh, als 't een quae hand bestelt.
201 Mijn Kater is mijn redelick goed vriend,
Behalven dat my 't krabben niet en dient.
202 Veel smeeren op sijn' Renten
Maeckt slechte Testamenten.
203 Goede woorden en quae trecken
Strijcken Wijsen uyt en Gecken.
204 Sorgh voor 't voedsel van uw kind,
't Is een' goe webb' die ghy spint.
205 Het lecker leven
Kan rimpels geven.
206 Geduld is licht te weegh gebracht,
Daer een' goe maeltijd werdt verwacht.
207 't Is goed slaen op een Vent vol wind,
Al daer m' hem maer alleen en vindt.
208 De jonge lieden moeten 't hooren:
Een ouden Os maakt rechte Vooren.
209 Een langen Os en een rond Paerd
Zijn by de kenners 't meeste waerd.
210 Goede mergen, groote Heeren,
Maer ick hadt mijn geldje geeren.
211 Goed Oor, goe Voet,
De[40] Beest is goed.
212 Is maer 't begin ter degen,
Soo is men al halfwegen.
213 'k Wens, dat hy in den Hemel komm',
Die eerst het woord vond van _Keerom_.
214 Backer! past ghy op uw Koecken,
Sonder ander werck te soecken.
215 Al spelende van 't een in 't ander jock,
Geraekt de Wolf den Ezel aen sijn rock.
216 En jockt niet met den Ezel licht,
Of wacht sijn steert in uw gesicht.
217 Die binnens huys 't spel van een Geck bemint,
Verwacht' het buiten, waer de Geck hem vindt.
218 Ghy soeckt vijf voeten aen een Kat,
Die er noyt meer als vier en had.
219 Moeter meer als Kooren
Tot uw Brood behooren?
220 Anders buyten, anders binnen:
Langh van Locken, kort van Sinnen.
221 Wel singen en schoon Haer
Profijteloose waer.
222 De Geit die wel herkauwen kan,
Daer komt de Melck met hoopen van.
223 Een snapper is als of men sey:
Veel kaecks[41] op 't nest en noyt een Ey.
224 Of de Kraemer is een bloedje,
Of hy prijst sijn eigen goedje.
225 Elck Haertje, bruyn of blond,
Sijn schaduw[42] op den grond.
226 Alle Papen-kappen
Stoffen[43] op haer lappen.
227 Maeckt geen staet op een anders Goed,
Elck schaep hangt aen sijn eigen voet.
228 't En kan niet anders zijn:
Elck Vat rieckt naer sijn Wijn.
229 Elck Musken sleept om best
Sijn stroyken naer sijn nest.
230 Yeder Man
Heeft sijn Van[44].
231 Elcke Mier
Maeckt haer getier.
232 Al is het Vlieghsken noch soo klein,
Het geeft sijn schaduw op het plein.
233 't Zijn gecker booswichten, en booser[45] gecken treken:
Tot sijnent niet dan quaed van 's naesten goed te spreken.
234 Elck Schaep soeckt in de Heiden
Met sijns gelijck te weiden.
235 Een yeder Man
Spreeck', wat hy kan.
236 Elck voelt of 't koud of heet is,
Naer dat sijn lijf gekleedt is.
237 Elck magh na sijn maniere doen,
Den Ezel houdt sijn oud fatsoen.
238 Daer elck gekipt is, is hy best,
En yeder Musken in sijn nest.
239 Een yeder moet sijn Beenen strecken,
Soo verr' sijn Deken uyt kan recken.
240 Een yeders levens tijd gaet met het schreyen aen;
Daer zijnder weinige van lacchen uytgegaen.
241 Een Queepeer en een stront
Zijn bey geel en bey rond.
242 Een Koortsjen in de May,
Het heel Jaer fris en fray[46].
243 Najaers Koortsen noodelick[47]:
Of heel langh of doodelick.
244 Houdt den Mond en roert de Hand,
Soo te Water als te Land.
245 Doet d'Oogen op en houdt u Tongen,
Wy krijgen 't Moerhoen met de jongen.
246 Geeft en swijght,
Spreeckt en krijght.
247 Laet Tongen stille leggen,
En laat Papieren seggen.
248 Een Reiser[48] moe gegaen,
Soo hy geen Paerd en krijght, slaet wel een Ezel aen.
249 Den Ezel manck, de Borse plat,
En dienen niet op 't Roomsche pad.
250 Laet eens de Klock geborsten wesen,
Geen handen konnense genesen.
251 Met[49] als 't Licht uytgesnoten werdt,
Werdt alle dingen[50] even swert.
252 Daer den Hond te harde leckt,
Komt wel, dat hy 't bloed uit treckt.
253 Des morgens vroegh schreeuwt het Patrijs,
't Sou blijven slapen, waer het wijs.
254 Het Haentje kraeyt, en 't Hoentje wil t' wel weten:
Het huys vergaet, daer Meel gebreeckt om t' eten.
255 De Kickvorsch singht gerust en stijf,
En heeft, noch haer noch wol om 't lijf.
256 Veeltijts op eenen dagh doen wy verscheiden werck:
Wy schreyen binnens Huys, en singen in de Kerck.
257 De Kan, die veel te water gaet,
Licht, dats' een scherfken achter laet.
258 De slechtste wil sijn singen
Een yeder overdringen[51].
259 Niew Schoentjen, hoe langh sult ghy 't herden?
Tot dat ghy 't smeeren moe sult werden.
260 Goe Schoenen, 't zijse niew genaeyt zijn of verouden,
Zijn beter aen den Voet als in de Hand gehouden.
261 Capoenen van acht Maenden oud,
Zijn Koningen haer rechte bout[52].
262 Siet gh' een traegh Schip achter blijven,
Laedt het wel, 't sal beter drijven.
263 Wat is naer de Liefde leven?
Wel betalen, wel vergeven.
264 Men hoeft my niet te nooden
Tot Schotelen geladen
Met Vleesch, dat eens gesoden
En dan eens is gebraden.
265 Is de Wagen
Omgeslagen,
Laet hem steken, laet hem breken,
Niemand wilder hand aen steken[53].
266 Die 't Huys uyt veeght, en deckt den Dis,
Wacht gasten, of mijn gis is mis.
267 't Huys, dat twee Deuren open houwen,
En kan men niet altoos betrouwen
Aen allerhande slagh van Vrouwen.
268 Ons huys sal eerst na desen
Volmaeckt in alles wesen.
269 Bruyd! ick hebb' u heftig lief,
Om uw goed en fijn gerief.
270 't Is redelick gewenscht, als yemands luck[54] soo groot waer:
't Huys van een Vader, en een Wijngaerd van een Groot-vaer.
271 Trouwt uw Soon, als ghy 't hem gunt,
En uw Dochter, als ghy kunt.
272 Hebt Huysingh min noch meer, als u ter wooningh dien',
Hebt Wijnen min noch meer, als uw Gesin met eeren
Ten oorboor kan verteren;
Hebt Landen min noch meer, als ghy kont oversien.
273 Een Huys kiest, dat gemaeckt is,
Een Wijngaerd, die gestaeckt[55] is.
274 Daer Vred' is uytgegaen,
Kan 't Huys niet langh bestaen.
275 Wat Drommel! trouwt my dan, als 't emmers wesen sal;
't Is beter yet, als niet met al.
276 Als alle dingen worden swert,
Is 't tijd, dat 't Licht ontsteken werd'.
277 Trouwen, trouwen, schoon geluyd,
Is soo soet niet als het luydt.
278 'k Gae trouwen; wilt ghy weten
Waerom? Ick stae 't bekent:
'k Sal 't beste beetjen eten,
En sitten aen 't hoogh end.
279 Trouwt, ongeluckigh man!
Het sorgen komt' er van.
280 Leert u, bey Mans en Vrouwen!
In Peterschap en Trouwen,
Aen uw's gelijcken houwen.
281 't Kan een in een dagh wedervaeren,
Getrouwt te zijn en qualick vaeren.
282 Een leegh Huys, op sijn best:
Een levend Ratten Nest.
283 Isser op 't Huys niet veel dacks:
Veel kous, en niet veel gemacks.
284 't Huys prachtiger dan 't hoort:
De Dieven voor de poort.
285 Bestraft den quaden in sijn quaed,
Terstond geraeckt ghy in sijn haet.
286 Daer alles is in staet,
Is 't Slot vry van verraed.
287 Geeft een Ruyter een goed Paerd,
't Quaed is noch goe noch quaden waerd.
288 Is 't Paerd geteekent aen vier voeten,
Seght, dat het Gecken rijden moeten;
Is 't Paerd geteeckent aen de dry,
't Is waerd, dat het een Koningh ry.
Is 't Paerd geteeckent aen maer eenen,
Laet het u nemmermeer ontleenen.
289 't Paerd, dat geen Paerden voor wil lijden,
Is goed, om mee voorby te rijden.
290 Geeft de slagen daer sy hooren,
't Paerd dat vlieght, en hoeft geen Spooren.
291 't Paerd, dat het minste komst van Stal,
Is 't Paerd, dat meeste briescht van all'.
292 't Is wel geluckt en na behooren:
Den Ezel viel, en viel in 't Kooren.
293 Stracks na den eten gaet te Bedd',
Soo gh' op wat hoofd-pijns niet en let.
294 Gaen alle dingen soo sy deen,
Zijn Vlamm' en Roock niet verr' van een.
295 Een ringh rond om de Maen
Sal op een Regen slaen.
296 Laet 's Lands bestiering loopen,
Met Mond toe en Bors open.
297 Is de Haver vol gedragen,
Laetse snijden in acht dagen.
298 De Haver op de Mis,
Houdt het gewas gewis;
En, soo 't Jaer vochtig is.
En vreest niet, dat het miss'.
299 Klein is de Doorn, die niemand siet,
Maer dien hy steeckt, vergeet hem niet.
300 Die in niewe Schouwen koken,
Moeten lijden datse rooken.
301 Wat is een schoorsteen sonder Vier?
Land sonder Haven of Rivier.
302 Als honderd Molenaers by honderd Snijders quamen
En honderd Wevers, 't waer dry honderd Dieven 't samen.
303 Kost een Vrouw t'eener dracht een honderd kind'ren winnen,
Sy scheelden een voor een hoofden en van sinnen.
304 Doet toe de Poort, en laet den Sleutel hier by my.
't Volck dat in wesen wil, magh roepen: "hier zijn wy".
305 Wat doen de Menschen met vijf ving'ren aen een Hand?
Somtijds eer en profijt, en somtijds schae en schand.