Granida - 05

Ick heb de waerheyt, maer ick heb haer aen een snoer,
En sy vliecht om end'om met haer snorrende vlerken,
Toonende'een [194] ander zijde, eer ick wel d'een kan merken*.
TISIPHERNES. DAIFILO.
DAIFILO.
Houdt Daifilo te hooch.* maer siet hier komt mijn Heer.
Hoe onbekent voor my was dese naem wel eer!*
Maer om aen 'tgeen dat my behaecht weer te behaghen,
Moet ickse leeren, met dienstbaerheyt te verdraghen. [195]
Een ander soeckt om winst te dienen, en ick ly
Om gaerne* dienst te doen ongaerne [196] slaverny.
Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven
Granide, tot u dienst ick over heb ghegeven:
Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken an
Het naeste middel, want [197] wort hy u echte-man,
Ick word' u staeghe slaef, en krijgh mijn hoop door desen;
En mach ick u niet zijn, ick sal dan d'uwe wesen.* [198]
TISIPHERNES.
Siet hier de dienaer daer ick my best op vertrouw.
Daifiló hoort [199] hier.
DAIFILO.
Mijn Heer.
TISIPHERNES.
Gaet knielen voor mijn Vrouw
Wt mijnen naem, en meldt, dat ick door't vier ghedreven
'Twelck staech hoochaerdich* klimt, en wallecht vanden dael,
In dese borst ontfonckt van haere [200] schoonheyts strael*
De croon van Persen* eysch voor my, om haer te geven
Indien dat zy, dewijl* ick eyndelijck* bescheyt
Op mijn versoeck* verbid, van 's Conings mogentheyt,*
Een windeken van jonst liet in haer harte waeyen
Tot mywaerts, 't waer een wenck voor 's hemels Goden bly*,
Waerop zy passende* souden 't gheluck tot my [201]
Van duysent aenghesichten 't lachenste doen draeyen.*
Bidt haer ootmoedelijck, dat zy daer't al aen staet,
Van mijn vernedert* hart haer dit ontsmeken laet.
Gaet heen, ick gae ten Hoof terstont de Coningh spreecken
DAIFILO.
Aen mijn dienstwillicheyt mijn Heer sal't niet ghebreecken.
TISIPHERNES.
Mijn yverighe* moedt*, door moeyelijcke* quel
Van lang vertoef, is sadt van uytstel op uytstel;
En mijn ghedachten, die ten top van eeren strecken,
Kunnen uyt ydel hoop niet langher voetsel trecken; [202]
Dat dese dach den draet mijns hoops in [203] stucken kort,
Of my vergelde't bloedt met ruymte [204] uytghestort
In dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden,
Voor arbeydt*, lijfs ghevaer, voor hoogh en laegh gheleden,*
My loonende (naer eysch van saken uytgherecht)
Met 's Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt;
Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghen
Verloopen sullen zijn, de groote croon sal draghen.
De Raedt is al vergaert, 't is tijdt om in te trêên.
DAIFILO.
Ayme wat soeticheyt vloeyt my door al mijn lêen!
Mijn voorbarighe siel haer wentelt in't verheughen,
Al eer de sinnen haer dat mededeelen meughen,
En loopt haer bôon voorby onlijdsaem* van vertoef,*
Waer door ick vreuchd' gheniet al eer dat ickse proef.
Hemelsche Venus,* [205] drijft mijn tong door uwe goedicheyt*,
Dat ick uytdrucken mach [206] het minst van mijn ootmoedicheyt,*
Van d'overgevenheyt mijns harts tot haer, en van
D'eerbiedicheyt, die niet als haer verwondren kan.*
CONINGH. OSTROBAS. TISIPHERNES.
CONING.
Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick ghelaeten
Yemandt te noemen, [207] die mijns dochters huwelijck
Waerdt zijnd' aenvaerden mocht de breydel van dit Rijck,
En heerschappie van soo veel verscheyden staeten;*
Om d'ingheseten door voorsichtich* kloeck beleyt
Teghen uytheemsch ghewelt sorchvuldich te bewaeren*, [208]
En voor my nae't verloop van mijn slippende jaeren, [209]
Te stieren met ontsich*, en met lieftallicheyt.
D'oorsaeck, O Tisiphernes, dat ghy niet en troude [210]
Te samen overlang, naer u verdienst en wins, [211]
Is niet dat ick ontken*, mijn grootmoedighe Prins, [212]
Hoe veel dit Coninckrijck is in u deucht ghehouden*; [213]
Maer 't is dat Ostrobas van hooch verheven stam,
Wiens vroomheyts* lofgeklanck verdooft al 's werelts kanten,
Dit oock door brief op brief, Ghesanten op Ghesanten,
Versocht heeft tot nu toe dat hy, hier selve quam.
Ons deucht*-vruchtbare tijt, heeft, schijnt het, willen draeghen*
Twee mannen even groot van achtbaerheyt by my,
Den eenen in verdienst, den andren in waerdy,
Den welcken even seer ick wensche te behaeghen;
Maer dat en kan niet zijn; nochtans ick boven al
Niet meer op d'eene zijd', als d'ander zijd sal hellen, [214]
Maer ick begeer dat ghy in 't vrijen meeghesellen
Komt overeen, wie dat den andren wijeken sal.
Een yder doe den andren [215] blijeken sijne reden,*
De bestgegrondste win, de swackste willich wijck,
Of dat het lot u schey, zijn uwe rêên ghelijck;
Soo blijft binnen het rijck in rust, buyten in [216] vreden. [217]
OSTROBAS.
Hoe nu? een Onderdaen, een Slaef dien de voochdy*
Van hoogher wetten dwingt, ghelijcktmen die by my?
By't bloedt van Arsaces?* wiens grootheyt hooch gheresen
De Parthen 's werelts vrees alleen ontsien en vresen;
De Prins voor wiens ghewelt*, d'opgaende Sonne swicht,
En nau zijn vrees ontslaet* [218] als hy sijn hielen licht.
Den donder van mijn naem sal Persen die versmaden
Tot dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?
Ick wijcken? Iae soo wijckt de Nijl wanneer hy vliet
Met onbetoomde loop, noch* letsel aen en siet
Wat hy vindt inde weech, versleept boschagie' en dijcken.
Puinberghen opghehoopt van uytgheroyde [219] rijcken,
Die sullen my den wech banen [220] tot hoocheyts top,
Daer mijn ghemoedt* nae staet, en om te klimmen op
Den throon van mijn opset, sullen dat zijn de [221] trappen.
En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,
Eer zijn ghetuymels drang mijn strenghe* moedt verdruck:
Hy spuw zijn krachten uyt, en 't buldrende gheluck*
Klatre vry met [222] sijn sweep, 't sal my geen vrees in prenten;
Ick trotse sijn ghewelt, en puf* sijn dreyghementen.
Maer ghy o tedre* Pers, wat stady nae mijn eysch?*
Die niet een senu taey [223] hebt aen v weecke vleysch,
Ghy halve-vrouw, laet mans d'oefning* van 't [224] heerschen houwen.
Maer 't is u om de vrouw: Ghy vindt wel ander vrouwen
Waer mee ghy oeffenen* de troetel-kunste meucht.
Daer ghy u op verstaet, en die ghy van u jeucht
Met geyle zeden leert bedampt* van wijn en róósen.*
Sardanapalus komt en wil Atlas [225] verpóósen,*
O Goden wacht u hals! Ghelijck 't onedel bloedt,
Sulck u hantering* is. Maer ick ben opghevoedt
Onder 't ghekners van 't stael, 't gheberst van helm en swaerden,
'T gekrijs van 't oorloochsvolck, en 't briesschen van de paerden;
De dulle trommel,* en d'opstekende trompet [226]
Zijn mijn dertelste spel; [227] d'hard' aerd', als 't nauwt*,
mijn bedt.
Aensiet u swackheyt om u selven te verschoonen:
Ghy 't rijck van Persen? hoe? de last van soo veel croonen
Kneusde' u het [228] beckeneel; het pack van sulck ghebiedt
Druckte' u de schouders [229] in, gheeft u daer onder niet:
De voorstandt* van soo veel 'tsamenghegroeyde [230] landen
Vereyscht een kloecker borst, en klem van grover handen.
Voorts die sich wil by my ghelijcken in waerdy
Moet daer geen proef* van doen door lot of pratery,
Maer door de deucht* alleen: Dat vroomheyt in het vechten
Sich teghens vroomheyt* stel, om ons gheschil te slechten,
Het Rijck en de Prinsses zy des verwinners prijs.
Dan* ghy sult, mijnen raet volghende, zydy wijs, [231]
(Hoewel een Onderdaen geen dienst soo menichvuldich
Kan doen, of hy en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich)
U laten loons ghenoech voor u verdiensten zijn
Dat u de Koningh hier gheleken heeft by mijn. [232]
TISIPHERNES.
Wanneer 's moeds* buyen dul des redens toom ontslippen,
Ghelijck de storm, dien ghy blaest uyt verwaende lippen,
Ist onbesuysde windt die vaeck het minste schaedt,
Maer scheurt sijn eyghen kracht op onbeweechde klippen;
Soo doet u rasery op Coning, my, en Raedt.*
De ry van Prinssen oudt, [233] uyt welcker brave* saedt
Ghy u ghesproten roemt, en wort hier niet versmeten;
Maer dat ghy d'eer van mijn doorluchtich huys versmaedt,
Om dat een Oppervoocht is boven my gheseten,
Ick en dees Persen al u bittren ondanck* weten.
Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang,
Noch wy den onsen, als ghy, die trots en vermeten*
U verblufte* Ghemeent* in slavernije strang
Ondrachelijck verheert* met hart gheweit en dwangh: [234]
Waer door u moed* verheft, dat* ghy 't met u braveren
Den Goden, soo ghy waendt, des hemels maeckt te bang,
Die, (lachens' er niet om) 't u ras sullen verleeren:
Maer ons bysonder* volck rechtvaerdich wy verheeren*,
En met bescheydenheyt* de Coning 't alghemeen:
Dees deuchden houden wy op 't alderhoochst in eeren, [235]
Die ghy verkeert*, vervreemt van alle recht en reên,
Soo smadelijck ghewoon met voeten zijt te treên,
En moedeloosheyt* noemt een ondeucht inde helden:
Waer door ten aensien* van u overdwaelsche* zeên*
Ghy my en dese, komt voor halve Vrouwen schelden
Maer niet meer als uw dulle gramschaps yl ghewelden. [236]
Vrees ick sonder belul* uw groove [237] lichaems kracht;
En 't viel* licht dat ghy noyt tot uwent nae vertelde
De troetelinghen van dees halve vrouwen sacht.
Dan of 't ghebeurde, dat [238] ghy my al ommebracht,
Soo souden u nochtans dees Persen kloeck, en moedich*
Niet kennen* voor haer Prins (ken ick haer)* [239] maer verwacht
Van al het Rijck, en elck bysonder wrake bloedich:
Want syliên nemmermeer sullen het heerschen [240] woedich,
En u uytheemsche trots lijden in [241] plaets van my,
Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich*, [242]
Van wiens verdiensten en loflijcke [243] daden, zy
Gunstigher oordelaers* [244] en kenners zijn als ghy.
OSTROBAS.
Een lecker* trotst mijn kracht (wat sal my noch ontmoeten*?)
En hy leydt niet vertrêên aen mortel van mijn voeten?
Ostrobas wat u beurt? [245] Ghy dreycht my met ghevaer
Van uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr.
Daer leydt den handtschoen, d'eerst van soo veel onvervaerden
Tast sonder beven aen, en hef hem van der aerden. [246]
Soo lang'er een sal zijn, die my darf teghenstaen*
Van allen, en sal ick niet weygheren te slaen.
Ghy meucht u vry met keur van wapenen versorghen.
TISIPHERNES.
Mijn is dan d'eerste beurt. Nu, dat dan teghen morghen
Rechtvaerdich [247] Coning, ons een plaetse werd bestelt*,
Op dat de bleecke doodt in een besteken* veldt,
Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.
CONINGH.
Zijn u gramschappen op elckander soo ghebeten,
Dat sachter middel niet kan eynden u krackeel,
Soo laet ten minsten u de roof* van 't afghereten
Harnas uws vyants, sonder hem te moorden heel, [248]
Volle verwinning zijn, en slechting van 't verscheel. [249]
GRANIDA.
Wanneer het aertrijck [250] van des ruwen winters plaghen,
En zijn ontydich* koudt omhelsen wordt ontslaghen,
Ghevoelt zy in haer hart oprekenen* de schier
Heel uytghedoofde kracht van haer begraven vier;
Door dien de Lenten soet, in zijn verliefde weecken, [251]
Haer streelt, en ondergaet* met minnelijcker treken,
Wanneer dat hy [252] vernieuwt den outs-bekenden brandt;
Levende ritseling* [253] doorkruypt haer 't inghewant:
Alsoo ghevoel ick veel ghepeysen in my wecken
Wt haren diepen slaep, en door mijn leden trecken,
Die oorspronck namen in mijn teer-beweechde* geest,
Als ick eerst wierd ghewaer het schoone, dat my meest
Behacchde, van al 't gheen dat my oyt is verscheenen;
Want nae 't verlies van dien,* allensjens zy verdweenen,
Met de ghedaente, die my in den sinne lach,
En nu door dien ick 't eens behaechde schoon hersach
Met meerder hefticheyt sy op een nieu verrijsen,
Om my de schoonheyt van een Harder aen te prijsen.
Maer sacht Granida,* houdt op, houdt op, want waer toe dient
Dus hooch te setten een die ghy tot Heer en Vriendt
Geensins verkiesen meucht*? maer leyden moet u leven [254]
Met, dien u andren keur uyt weynighe sal geven.*
Wat leyder boodtschap,* uyt wat aenghenamer mondt
Helas! was, Daifilo, die ick van u verstondt?
Ayme! wat vriendtschap in u voorhooft stondt [255] gheschreven?
Helas! het schijnt dat op de staten* [256] hooch verheven
Wy sitten met ghebiedt, maer die't wel ondertast,
Vindt ons verheert verdruckt onder haer overlast*. [257]
Helas! meer droefheyt vreest mijn hart dan 't hoop [258] verblyding:
Ick gae vernemen doch nae de verlangde tyding.
REY VAN IOFFEREN.
739 Wat stort al gaven groot,
Bewoonders vander aerden,
Den hemel in u schoot,
Als ghys' ondanckbaer snoodt
Niet met de voet en stoot,
Maer vorder* sorghen doodt,
Om 't aengheboôn 't aenvaerden. [259]
746 Maen, Starren, 's nachts cieraet,
D'eerwaerde* Sonne-straelen,
't Aertrijck met vloedt doorwaedt*,
Daer kruydt, en boom beblaedt,
By blye Bloemkens staet,
'T schoon menschelijcke saedt
Met lust u 't ooch onthaelen.
753 Het braef* of soet ghespeel
Van windt of tedre snaeren,
Het lieffelijck ghequeel
Van mensch of voghels keel,
Spel en sang-menging eel
Door 't oor met lust, gheheel
Ter sielen innevaeren:*
760 De Wieroock, diemen met
De Myrrhe plach* te veughen,
Musc, Ambre, scharp Civet,
Groen kruydt, en Bloemkens net,
Roos, Lely, Violet
Met reuken onbesmet
Ver stercken, en verheughen.*
767 Een vollen overvloedt [260]
Van veele dranck, en [261] spijsen,
Des menschen lichaem voedt
Als hy met lusten soet
Sijn graghen hongher boet;
Maer bruyckt hy 's meer,* daer moet
Ghebreck*, en last uyt rijsen.
774 Van alle 's werelts lust
Is soete brandt van Minne
Voor d'heftichste bewust*,
Wanneer zy wordt gheblust
Als lief by lieve rust;
Daer aertsche mondt ghekust
Voldoet voor een Godinne.
781 Dees lusten allegaer,
En duysent van ghelijcken,
Als oefnen, aesmen maer,*
En d'onghetelde schaer
Van al ons handtghebaer,
Voor Liefd' oprecht, en waer,
Nochtans in vreuchde wijcken. [262]
788 Sy doet dat vreuchd' ontspring,
In twee verbonden harten;
En maeckt dat yder dingh
Dubbele lust in bring, [263]
Door haer vereeniging;
Iae 't draghen onderling
Treckt soetheyt uyt de smarten.
795 Dees salighende deucht*
Op aerden kan doen smaken
Een goddelijcke vreucht,
Die luttel liên verheucht,
Want meest een yder veucht*
Sich omme sijn gheneucht
Van leur*, of niet te maken.
802 Och hoe swaer ist te raken
Aen vrientschap onbevleckt,
Daer vrienden keur ontbreekt!*
805 Dien lust tot staet en eeren
Boven de maet verheft,
Moet dese lust ontbeeren
Die 't alles overtreft.
809 Want onder luttel lieden
Daer hy uyt kiesen gaet,
Can 't swaerelijck gheschieden,
Dat een hem annestaet.
813 Wat vrientschap vol van trouwen
En van gheneuchten bly
Kan Liefd' en Minne bouwen, [264]
Daer gheen behaghen zy?
817 De nacht komt opter aerden
Ghevallen met haer schim*,
En met haer bruyne* paerden [265]
Berijden onse kim.
821 Morghen 't ghevecht sal maken
Mijns Vrouwen huwlijck klaer,
En in soo grooten sake [266]
Kiest het gheluck voor haer. [267]
GRANIDA. DAIFILO.
GRANIDA.
Ach wat bekommeringhen [268]
Comen mijn siel [269] bespringhen!
De nacht, die 't al ontlast,
Maeckt dat mijn sorghe wast.
De swaricheyt ghenakende
Houdt mijn ghedachten wakende:
Villicht* dat hier voorby
Koom sang of spel, om my
Wat uyt den sin te stellen
De sorghen die my quellen.
Maer wie komt gins ghegaen
By 't schijnen van de Maen?
Wat soudt Daifilo [270] zijn, ick sal de venster sluyten,
Van binnen kan ick sien door 'tglas, hy niet van buyten.
DAIFILO.
Kond 't lichaem als de siel vervolghen daer 't nae staet,
'T was nu by mijn Godin, en niet hier op de straet:
Maer 't soeckt, nae zijn vermeughen,
Sich, volghende te veughen*
Daer 't van sijn leydtsman 't hart
Henen [271] ghetrocken werdt.
Ayme [272] Granida! doel van mijn ghenegentheyden,
Hoe nood' is liefde van haer lieve lief [273] verscheyden*?
Maer wat vertoeve ick langh? best ist dat ick vertreck,
Eer yemandt my ghewaer hier wordende, begeck
Mijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven
Kasteelen inde lucht.* Dan ick ben niet ghedreven [274]
Door een begeerte van besit ghelijck als zy,
Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappy.
Iuppijn, Princesse waerdich,
Zy voor u sorrechvaerdich,
En 't heyr van 's hemels Goôn
De wacht van u Persoon.
GRANIDA.
Hoe menich klaecht van liefd' een onbeproefde smarte?*
Dees openbaertse niet daer* hyse voedt in 't harte:
Maer sy ontdeckt haer selfs, en ongheveynsde vlam
Wierd noyt verborghen dat zy niet te voorschijn quam.
O rechten sonder reên! o wetten sonder weten!
Met recht mach 't opperst recht wel 't opperst onrecht heten:
Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som,
Dat deylt ghy nae 't gheluck, niet nae de reden om,
Des vaeck, de slechste krijcht [275] hier van de grootste winste,
En die het meeste waert is lijdt* hem met het minste:
Van d'erfgoên die natuyr ons achterliet ghemeen,
Deyldy den eenen veel den andren ganslijck geen.
O rechten sonder reên!
Verkeerder* menschen lust, en snoode schelmerijen,
Hebben u [276] voortghebracht; want in de gulden tijen,
Doen 's werelts kintsheyt soet niet deed, dan sliep, of loech,
Doe niemandt vorder als voor noodruft* sorghe droech,
En hadder niemandt veel, maer yder had ghenoech.
Doe waerdy onbekent, maer nu, door boosheyts woeden.
Zydy een noodich quaet, om quader te verhoeden.
Doe koos men Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydt
Van staten*, vaken* ons te maken lief van leydt:
En d'overvloedt die maeckt den aldermeest van machten [277]
Behoeftich in het geen dat aldermeest is t' achten.
Twee eyschen my tot Lief, de strijdt sal rechter zijn,
En wie dat wint, helas! 't verlies is altoos mijn. [278]
Want wien my 't blindt gheluck van beyden toe sal legghen
Het kost mijns levens rust. Soo luttel heeft te segghen
Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft.
De spits is hooch, maar eng, daer 't luck ons op verheft.



DARDE DEEL

TISIPHERNES. DAIFILO.
TISIPHERNES.
Ghy lieft Granidá, en hebt ten Hove dienst ghenomen
Om haer te dienen?
DAIFILO.
Iae, mijn Heer, en ben ghekomen
In uwen dienst, op hoop, dat zy u echte Vrouw,
En door dat middel ick haer dienaer worden souw,
Om te besteden, in alsulcken dienst, mijn jaren,
Daer alle menschen toe docht my, gheschapen waren; [279]
Dat my de reden wijst, kan ick niet laten nae,
Versuymen't anderliên haer eyghen schuit en schae;*
Dies, dat ick voor haer stry, [280] jae sterve, dats mijn leven.
TISIPHERNES.
Voorwaer van edel Godt is u ghemoedt ghedreven:
Dan* dat ghy voor my vecht, mijn eere niet en lijdt.
DAIFILO.
Maer wie sal weten, Heer, dat ghy het niet en zijdt?
Wt een besloten helm sal't niemandt kunnen ramen.
TISIPHERNES.
Ick selfs soudt weten, en my in mijn harte schamen.
DAIFILO.
Men vecht hier om u Lief, en 't Rijck, en niet om eer.
TISIPHERNES.
Dats waer.
DAIFILO.
Kiest, wijslijck, dan het sekerste mijn Heer.
TISIPHERNES.
Maer of hy u versloech?
DAIFILO.
Dat hy dan u verbeyde. [281]
Soo 't u belieft.
TISIPHERNES.
Iae: want gans Persen hy ontseyde*.
Maer proev' ick het soo goedt dan niett en eersten?*
DAIFILO.
910 Neen:
Want hy lijdt meer ghevaers van twee liên, als van een.
En of de wreede Parth niet en was te [282] vernielen,
Als met den onderganck van bey de Vechters sielen;
Want kond 't u baten dat ghy hem ter hellen sondt,
Indien ghy (God behoets*) bleeft dootelijck ghewondt?
Maer soo dat my ghebeurt, wat isser aen gheleghen?
De vruchten van de winst door mijne doodt verkreghen
En sullen niet met my verrotten in het graf,
Maer erven ghy, mijn Heer, sult het [283] ghenot daer af.
En de Princesse, dien 't veel saligher sal wesen
Te leven met een Prins der Persen uytghelesen,
Als met een walscher* raeu, en overdwaels Tyran.
TISIPHERNES.
Daifiló u reen zijn groot, doet [284] dese wapens* an.
De Goden willen* u en my het best verleenen.
DAIFILO.
'T is hooghe tijdt, [285] mijn Heer, vaert wel, ick spoey my heenen.
Op dat my niemandt ken van die ons vechten sien.
Soo sal ick sonder spraeck 't gheselschap eere biên*.
OSTROBAS. DAIFILO. CONINGH.
OSTROBAS.
Waer blijft mijn vyandt? leydt hem 't hart in yle reden?*
Heeft hy berouw? of (is) het harnas noch te smeden; [286]
Om datter geen ghemaeckt in 't heele Persen zy
Daer hy sich in gherust vertrouwe teghens my? [287]
Maer al beswoer [288] 't Vulcan met dubbel hardichede,*
Soo sal het wederstaen [289] mijn punte, noch mijn snede.
Die sorch verlet hem niet, dacht hy soo ver', ick acht
Veel eer dat hy sich bet sint gister heeft bedacht.*
Dan*, soud' hy daer wel zijn? soo wilt tot bloedich teecken
Van den aengaenden strijdt flucx de Trompette steecken.
DAIFILO.
Eeuwighe Goden groot, verstreckt [290] my nu de kracht,
Waermede, doen ick noch was Harder, ommebracht
De vreesselijckste van de wreede wilde dieren;
Voor al Granida ghy, die my gaet herwaerts stieren,
Verdubbelt my den moedt, en krachten onder 't slaen:
Mijn vyandt wacht op my, daer gaet het teecken aen.
CONINGH.
Persen, u Prinsse wint, [291] verheucht* mijn Ondersaten,
Den hemel vecht voor u. Ontslaeghen zijn mijn staten
Van d'ysselijcke vrees, daer leyt de Parth ghevelt.
Dat Tisiphernes leef; gheluck grootmoedich* helt,
Den grooten Scepter ghy sult voeren nae mijn leven,
En u ghewenschte Lief* ick u ten echt sal geven.
Ontwapent u terstont en nae de ruste tracht,
Op dat u wonden, of vermoeytheyt zy versacht.
Laet ons de Goden gaen met danckbaerheyt vereeren,
Die op des vyants hooft zijn dreygementen keeren.
DAIFILO.
Opperste Goden, en [292] ghy opperste Godin
Granida, die u throon in 't diepst hebt van mijn sin,
U komt de zeghe toe, oock sult gh'er 't nót af erven,
En my ist nóts ghenoech om u nót*, nót te derven.
Wat naeckt u blijde maer, O Tisiphernes, sal
U siele cunnen wel de blijschap draeghen al?
Het sal schier zijn van nood* dat ick u die verberghe,
Op dat haer hefticheyt niet al te veel en verge
U inghenomen hart met overighe* feest*,
En haer omhelsen [293] strengh* verdelgh u swacke geest.*
REY VAN IOFFEREN.
964 Lof goedertieren
Goden, waert te vieren, [294]
Die, doen wy weenden,
Cracht, en moed verleenden
Over ons zije,
In het bitter strijen
Om d'heerschappie.* [295]
971 Doen 's werelts jaeren
Iongh, en onervaeren
In boosheyts listen,
Van geen eyghen* wisten,
Kenden de lieden
Dienen, noch ghebieden,
Wat het bedieden. [296]
978 Ider behoefde
Luttel, d'aerde proefde*,
Ploeghen noch delven,
Willich, uyt haar selven, [297]
Droechse de goeden*,
Die de menschen voeden
In overvloeden.
985 Maer 't overtreden
Van nootdrufticheden,
Dat dompt' een yder
Inde sorghen wyder, [298]
Doende, met pijnen,
'T veele luttel schijnen,
Hen* quam het mijnen*.
992 Want, doen het vechten
Daers' haer eerst nae rechten*,
Haerlie beswaerde,
Sy verdeelden d'Aerde:
Grachten en staeken*
Sachmen doen eerst maeken,
Muyren en daken.
999 Voorts met elckandren,
Om met krijch den andren
Niet meer te stooren,
Sy een Coningh kooren,
Die haere twisten
Met zijn oordeel* slisten,
Dats' oprecht* gisten: [299]
1006 Die haar oock teghen
Volcken bygheleghen,
Die'r overvielen
Om haer te vernielen.
Leyde ten strijde,
Daer hy 't geenen tijde,*
Sich selven mijde*.
1013 Dese rechtvaerdich*
Waren 't rijcke* waerdich,
Maer haer naesaten
Hebbende verlaten
D'oprechte [300] weghen,
Lust int heerschen kreghen,
En 't ontucht* pleghen.
1020 Soo dat (daer* d'ouden
Liever dienen souden)
Een Coningh heden
Nauw en is te vreden [301]
Met sijne plecken,
Om 't ghebiedt te recken
Haer sinnen strecken*.
1027 D'oude niet gaeren
Heerschten, daerse waeren
Daer toe ghebeden,*
Dese, niet te vreden [302]
Met die 't haer bieden,
Dwinghen oock die lieden
Die voor haer vlieden.
1034 Wat onghelucken
Komen 't Landt verdrucken
'T welleck moet lijen
Vreemde tyrannijen!
Nevens het plaghen
Des Tyrans, 't moet draghen
Sijns vollix* knaghen.
1041 Lof goedertieren
Goden waert te vieren,
Die, doen wy weenden,
Kracht en moet verleenden
Over ons zije,
In het bitter strijen [303]
Om d'Heerschappije.
DAIFILO.
Al peynsend' [304] op sijn bed ick legghen vandt mijn Heer
Ghemat van hoop, en vrees, door 't trecken heen en weer.*
Mits* hy my wiert ghewaer, vlooch op met heftich vraeghen,
Wats d'uytgangh van den strijdt? uw vyandt is verslaeghen
Seyd'ick, waer op hy my omhelsend' heeft gheseydt,
Gheen eeuw* sou wisschen uyt sijn heete danckbaerheyt;
Noch mijn ghetrouwe dienst uyt sijn ghedachten vlieden.
Soo langh als in syn siel Granida sou ghebieden;
De welcke morghen hy te gaen besoecken dacht,
Indien sijn blijschap hem liet leven dese nacht.
Morghen dat waer te [305] langh, indien sijn ingheboren
Gheneychtheyt 't' haerwaerts hem met aenhoudende sporen [306]
Prickeld' als doet de mijn. [307] De naere* nacht verspreydt
Haer schaduw over 't kruydt, en d'eedel Sonne weydt
Sijn afgheronnen* jacht* achter de [308] steyle berghen;
De sorghen, die des daechs het woelich vollick terghen*,
Die slapen met de mensch; 't Ghevoghelt en het Vee
Zijn stom, de Mane slaept, en licht Granida mee: [309]
Maer altijt leeft mijn liefd. Een treck om te vereenen
Drijft my nae mijn Godin, zy drijft my herwaerts [310] heenen
Soo naer als 't lichaem kan. Dit zijn de vensters dees,
Daer, als de Son opging, de teghen-Son verrees,
En joech hem schaemte aen. [311] Wt dese vensters plach
Te toghen mijn Godin haer aenschijn op den dach:
Als op 't onwaerde volck haer jonste zij laet regenen,
En 't haer belieft daermeed' Hemel en Aerd [312] te segenen.
Ach salich ick die 't sie! soo salich niet misschien
Is die 't ghenieten* sal, en niet soo wel sal sien.
Ay my! ick vocht, ick wan, een ander sal braveeren*!
Dats niet*; maer die 't sal zijn kan u niet vol waerdeeren.
GRANIDA. VOESTER. DAIFILO.
GRANIDA.
Hoe nu Granida? kloeck, en vaerdichlijck besluyt.*
Voester.
VOESTER.
1080 Mijn Vrouw.
GRANIDA.
Daer gaet Daifilo, treedt eens uyt, [313]
Om hem te roepen, ras, want ick uyt [314] sijnen monde,
Gaeren, de staet, waer in zijn Heer mach zijn verstonde. [315]
VOESTER.
Dochter ick vlie. [316]
GRANIDA.
Nu dan, dat swackheyt van ghemoe
U niet het minst ghegrondt in reden kiesen doe,
Siet dapperlijcken* toe.
Dat inghesoghen waen, die 't merch en 't hart soo naer ,,leyt,
Door dien van kintsheyt af zy ons wort ingheplant,
Niet met haer nevel deck de klaere naeckte waerheyt,
Die de natuyre prent in 't redelijck verstandt. [317]