Granida - 04

soo bekommert over 't aenstaende huwelijck, als
beweecht door het nieu sien van Daifilo, komt dien
30. avondt aen de venster, op gheluck oft [82] eenighe passerende
Musijcke haer quellage wat versachten mochte,
onder de welcke* sy door 't glas siende, sonder ghesien
te wesen hem passeren, en hoorende versuchten,
neemt het selve op voor [83] teecken van waerachtighe
35. liefde, haer daeromme beklaghende over d'onghelijckheydt
der staten* des Werelts.
Daifilo verklaert aen sijn Heer zijn liefde, en d'oorsake
waerom hy in sijnen dienst ghekomen is, hem
biddende te lijden dat hy in zijn stede, ende met zijn
40. wapenen* bedeckt teghens den Parth moghe strijden,
tot het welcke hy hem met redenen beweecht. Daifilo
verwint en verslaet Ostrobas. Tisiphernes besluyt des
anderen daechs de Princesse te besoecken: Maer Daifilo
noch dien avondt onder haer venster passerende, wordt door
45. haer bevel gheroepen van haer Voester. Sy ontdecken
elckander haer onderlinge liefde. Granida seydt gereedt
om met hem te vertrecken, en een Harderinnen
staet ghetroost* te zijn: welcke aenbiedinge hy, nae
dat hy haer de swaericheden van sulcx voorgehouden
50. heeft, en verstaen de selve van haer al te voren overwoghen
te zijn, met groote danckbaerheydt
aenneemt.
De Voester van Granida, op haer sijde gewonnen
zijnde, komt verklaren voor den Koning, ende Tisiphernes,
55. dat de Prinssesse met groot spoock*, voor
eenen Godt gheschaeckt is. Tisiphernes siende op 't
schoonste zijn hoop te leur ghestelt, is om rasende
te worden: Maar Daifilo, die haestich ten Hoof wedergekeert
was, om quaet vermoeden voor te komen,
60. hem onderrechtende*, doet zijn ghemoedt wat bedaeren.
Hy nochtans, walghende van de werelt, besluyt
met luttel gheselschaps voortaen door 't Landt te reysen,
en verklaerende Daifilo waerachtighe verwinner van
Ostrobas te wesen, levert hem sijnen staet over, de
65. welcke hy eerbiedelijck weygherende, belooft gaede*
te slaen, totter tijdt toe, dat 's Prinssen ghemoedt wat
besaedighe.
De Gheest van Ostrobas verschijnt aen sijnen vriendt
Artabanus, die met hem in Persia was ghekomen,
70. hem opstutsende*, om wrake te nemen op Daifilo,
de welcke den eersten morghen-stondt op 't Landt
met de Prinssesse sprekende, van hem ende sijn volck,
beyde gevangen worden,* om [84] opgheoffert te zijn aen
het graf van Ostrobas; Maer Daifilo siende d'overlast
75. van banden diemen de Prinssesse aendede, breeckt
de sijne, te weere rakende teghens sijn vyanden; op
welck gherucht Tisiphernes, die by gheval niet verre
van daer sijnen wech volchde, de Gelieven komt ontsetten,
de welcke bekent* zijnde, beklaghen haer deerlijck
80. dat d'eene ramp d'ander jaghende, het gheluck
wel hardneckelijck scheen besloten te zijn tot haer
bederf. Maer d'eedelhartige Prinsse, [85] in plaets van hem
tegens haer te verbitteren, verwondert sich over haer
selsame liefde, en ghebiedende haer goeden moedt te
85. hebben, belooft* en vercrijcht haer haeren [86] soen van
den Koningh, diese beyde met blijen wellekoom
onthaelende*, te samen huwt.


PERSONAGIEN.

GRANIDA.
DAIFILO.
TISIPHERNES.
DORILEA.
KONINGH.
OSTROBAS.
ARTABANUS.
VOESTER.
Rey van Ioffrouwen.
Rey van Harderinnen.



GRANIDA
SPEL

EERSTE DEEL

DORILEA.
Het vinnich stralen van de Son
Ontschuyl ick in't Bosschage;
Indien dit Bosje klappen kon,
Wat melde't al vryage*!
5 Vryage? neen. vryage jae,
Vryage sonder meenen;
Van hondert Harders (ist niet schae*?)
Vindtm'er ghetrouw niet eenen.
9 Een wullepsch Knaepjen altijdt stuyrt
Nae nieuwe lust sijn sinnen,
Niet langher als het weygheren duyrt,
Niet langher duyrt het minnen.
13 Mijn hartje treckt my wel soo seer,
Soo seer, dorst ick [87] het waeghen,
Maer neen, ick waeg' het nemmermeer*,
Haer minnen* zijn maer vlaeghen.
17 Maer vlaeghen, die t'hans* overgaen,
En op een ander vallen;
Nochtans ick sie mijn Vryer aen,
Voor trouste van haer allen.
21 Maer oft't u miste* domme maeght,
Ghy siet hem niet van binnen.
Dan 'tschijnt wel die gheen rust en waeght,
Kan qualijck lust ghewinnen.
25 Oft ick hem oock lichtvaerdich von,*
En 'tbleef in dit Bosschage,
Indien dit Bosje klappen kon,
Wat melde't* al boelage!*
DORILEA. DAIFILO.
DORILEA.
Daer is hy. och hoe ben ick inde saeck beladen*!
Best dat ick my versteeck onder de bruyne* bladen
In't diepste van [88] het Bosch, al eer dat hy my siet.
Best is het, best ist jae, maer vondt hy my dan niet?*
Weet ick wel wat ick wil? ick ben vervaert voor't minnen,
Ontschuyl mijn lief, en vrees dat hy my niet sal vinnen.
Neen, beter blijfdy hier dan of ghy verder gingt,
Hier komt hy doch voorby; maar luyster wat hy singt.
DAIFILO.
Die gheboden dienst versmaet,
Wenscht'er wel om als 't is te laat.
39 Windeken daer het Bosch af drilt*,
Weest mijn Brack, doet op* het Wilt
Dat ick jaghe,
Spreyt de haghen, [89]
En de telghen van elckaêr,
Moghelijck schuylt mijn Nymphe daer.
45 Nymphe soo ras als ghy vermoedt,
Dat mijn gangh tot uwaerts spoedt,
Loopt ghy schuylen,
Inde Kuylen,
En het diepste van het Woudt,
Daer ghy met rêen vervaert zijn soudt.
51 Vreesdy [90] niet dat de Satyrs, daer
V eens mochten nemen waer*,
En beknellen,
'T zijn ghesellen,
Die wel nemen t'uwer spijt*
'T geen daer een Harder langh om vrijt,
57 Sonder te dencken, dat in't kruydt,
Dickwils Slanghen gladt van huydt,
Zijn verholen,
Loopt ghy dolen,
Maer nochtans hoe seer ghy vliedt,
Dat ghy mijn haet, en dunckt my niet.
63 Want doe wy laest van 's avonts laet
Songhen tot den dagheraet,
Met elck-ander,
En uyt d'ander,*
Tot den dans ick u verkoos,
Bloosden u wanghen als een roos.
69 Mompelen hoord' ick op dat pas,
Dat dat gheen quaedt teecken was,
En wanneer ,,ick
Heel begeerlijck
Kussen quam u mondtje teer,
Repten u lipges, dochtme, weer.
75 'T weygheren, en d'afkeericheydt,
Voecht soo wel niet, alsmen seydt,
Voor de Vrouwen,
'T kan haer rouwen,
Die gheboden dienst versmaet,
Wenschter wel om als 't is te laet.
Sus, sus, wat of ick daer mach hooren
Ritselen inde haghedooren?
Is zy't, zij sal my niet ontvlien.
Neen Dorilea, al ghesien.
Nu suldy [91] hier met gheen een kusjen of ,,raken.*
DORILEA
Daifilo seg ick, ghy sult het te grof ,,maken. [92]
Daifilo, laet my staen.
Daifilo, laet my gaen. [93]
DAIFILO.
Maer Dorilea, moochdy* soo afkeerich ,,zijn
Van 't gheen daer alle menschen nae begeerich ,,zijn?
En vlieden stuyrs van sin?
DORILEA.
Wat doch?
DAIFILO.
De soete Min.
DORILEA.
Ghy noemt het soete Min, en segt dat gene lieden
Behalven ick alleen, de soete Minne vlieden,
Voort* hoor ick van de Min soo veel quaets, dat ick gruw
Van yder een, en die gheloof ick bet als u.
Dus Daifilo, van nu,
Laet my voortaen te vreden*.
DAIFILO.
Ach suldy dan dus schuw*
U groene* jeucht besteden? [94]
Dees teeder schoone leden
En zijn u niet ghegunt*,
Dat ghyse sonder vrundt
Afgunstich* soudt verslijten,
En eens te laet bekrijten,
Dat ghy, om niemandt jonst, of wellust* te doen aen,
Versuymelijcken* hebt u selfs te kort ghedaen.
Wilt rekeninghe maken,
Dat dese roose-kaken.
En dese lippen varsch,
Die gloeyen als een Kars,
Die nu een yder wenscht te kussen en te stroocken,
Sullen van ouderdom verwelcken, en verschroocken*. [95]
Dit effen voorhooft net, [96]
De diepe rimpels met
Ter tijdt sullen ontslechten*;
En dees welighe vlechten,
Die met veel strickjens gail*, soo dertel zijn vertuyt*,
Sullen haer gouden rock allensgens trecken uyt;
En 'tgeen ghy voor fijn goudt moghelijck hielt voor desen, [97]
Suldy bevinden maer silver vergult te wesen. [98]
Dees wacker ooghen bly,*
Veileeren sullen zy
Haer lodderlijcke* treken,
Die soo veel brandts ontsteken.
Dees vlugghe gauwicheydt*,
Daer grijse' aelwaricheydt*,
Gaet sonder reên op gnorten*,
Dien sal den ouderdoom [99]
Die't al maeckt suf, en loom*,
Zijn vleughels dapper korten. [100]
Dan compt onnut berouw, als betrens tijdt ontbreeckt.
DORILEA.
Daifilo ick weet niet van wiens schoonheydt dat ghy spreeckt.* [101]
Nae dat ick kan bevijnen* [102]
En ist niet vande mijnen, [103]
Want onlanghs heb ick dien [104]
Inde Fonteyn* ghesien;
En't beelt in't water stil, my op dat pas verscheenen, [105]
Quam met u segghen niet al te wel over eenen.
Maer siedy 't groene woudt, hoe lustich dat het staet,
Hoordy de Vogeltjens die voor den dageraet
Danckbaerder zijnd'als d'onvernoechelijcke menschen,
De wellekome Son met sang goe morgen wenschen.
Siedy dees heuvels blondt,* en het begraesde* dal [106]
Met Bloempjes veelerley ghemarmort over al,
'T wellustighe banket* van de ruyschende Bijen? [107]
Hoe vrolijck lacht het al in dese Somer-tijen?
Maer als den guyren Herfst komt met zijn buyen aen,
Sal dese dinghen al haer vrolijckheyt vergaen,
En dees bloeyende jeucht des Werelts, sal verkeeren
In dorren ouderdom, en haer cieraet ontbeeren.
Nochtans, indien dat al
De Bouwliên* spanden t'samen*,
En met [108] groot gheschal*,
De Goden bidden quamen,
Dat Donder, Blixem, Windt, en Haghels groot gheweldt
Mocht komen metter yl vrybuyten over 't veldt,
Beroven d'Aerde van haer ghespickelde [109] rocken*,
De Berghen van haer cruyn, de Boomen van haer locken,
Om dies wil*, dat doch eens d'aenstaende Winter wreedt
Het Aertrijck plaghen sou met dierghelijcken leedt;
Soudy niet segghen, 'twas haer nutter dat zy baden
Om redelijck verstandt?
DAIFILO.

165 Iae, trouwen
DORILEA.

Soudy raden
Dat ick door Min een buy met sonne-schijn vermomt,
Die lichtelijck vernielt, wie dat zy overkomt,
Dan krencken sou mijn jeucht, om dies wil dat de jaren
Dese schoonheden mijn (ghenomen [110] datse waren
Ghelijck als ghyse maeckt) my souden maken quijt?
Soud' ick de schae des tijdts gaen soecken voor de tijdt?
DAIFILO.
Dit doedy vast*, want ick, o Dorilea, reken
De leelickheyt soo goedt als schoonheyt onbekeken;
En al bekeken onbelonckt*; en al belonckt
Noch onghenoten van den Minnaer dien zy' ontfonckt.
Wat's jeughde sonder Min vol onbeweechde coutheyt
Doch beter als versufte' en stijfbevrosen oudtheyt? [111]
En dat de soete Min van u beschuldicht wort,
Als die de schoonheydt krenckt, daer doedy hem te kort:
Want noyt en sachmen hem het suyvere besmetten,
Maar wel recht anders, 't geen dat saluw* was, blanketten,
En legghen blosend' root op teedre* wanghen bleeck, [112]
En 't hayr vergulden, dat te vooren vael gheleeck:
En geene sachmen oyt, het geen dat zy beminden, [113]
Leelijcker dan [114] het was, maer wel veel schoonder vinden.
Maer segdy yder een
Beklaecht hem met gheween,
Over de Min vol swaerheydt*? [115]
Sy spreken buyten waerheydt,
Al wordt de Min bescheldt*,
'T is Onmin die haer [116] quelt,
Onmin van Lief verkoren,*
Want quam haer [117] Min te vooren*
Van haer bemindes zy [118],
Sy wierden't eens met my,
En souden ras bekennen
Dat Minne niet kan schennen,
Maer dat ghebreck van Min alleen den Minnaer krenckt,
Die minnes honich soet [119] met bittre galle mengt.
Dus Dorilea, denckt
Dat Min van beyde zijen,
Niet anders voort en brengt
Als wellust* en verblijen.
Daerom in dese tijen,
Schijnt dat de Werelt dus blygeestich opghepronckt
In't harte Min ghevoelt, en t'eenemael verjongt.
Den Hemel schijnt verlieft; de Visschen in de stroomen,
De Dieren in het kruydt, 't ghevogelt in de boomen,
De Nymphen in het bosch, natuyren* van de Min.
Dat Vogeltjen, dat nu vliecht uyt den Dennen, in
Den Boecke-boom, en schijnt onmoghelijck om vermacken*,
Dan uyt de Boecke-boom weer inde Myrte-tacken,
En hippelt quelende soo licht soo wilt soo wuft*,
Waer't van natuyr begaeft met menschelijck vernuft,
Het soud' segghen ick brand' van Min, ick brand' van minnen, [120]
Tjilpende door het Woudt; maer wel brandt het van binnen,* [121]
En singt in sijne tael op lieffelijcke maet,
Dat* het zijn soete Lief, zijn lieve lust verstaet.
En luyster, juyst of zy't om u te leeren dede,
Antwoordt zijn lieve lust: van minnen brand ick mede.
De Min het al verwint,
Hemel en Aerde mint, [122]
Sal Dorileaes siel Mins krachten groot van waerden
Alleene weder staen, in Hemel en op Aerden? [123]
Neen; want een yder mensch wordt van de Min gheraeckt,
En diese jongh ontgaet, bejaert zijn krachten [124] smaeckt*:
De minne wil doch eens doen blijcken in ons harten
Hoe veel dat hy vermach: dus vreest hem vry te tarten,
En weet dat grooter smart noyt yemand overquam,
Als jeuckeringh van Min [125] in oude leden stram. [126]
Het jonck hart, dat hy quetst, gheneest de minne weder,
En hoop hellept [127] het op, als 't leydt van pijne neder:
Maer d'oude Minnaer is gheplaecht met dobble rouw,
Die willend niet en mach*, en mogend* niet en wouw.
Drooch hout ontsteken*, brandt feller als groene spruyten. [128]
DORILEA.
Ghy ander* Vryers kent dees praetjens al van buyten,
En brengt'er veel in't net;
Maer ick heb wel ghelet
Op 't geene dat ghy seyde,
Dat als de Min van beyde
De zijden is gheplant,
Soo valt* het soeten brandt.
Of ick dat schoon* toestonde,
Verklaert my met wat vonde* [129]
Soud'ick doch kennen my
Versekeren, dat dy
De vlammen t'harte blaecken,
Die ghy my diets wilt maecken?
Of als dat alsoo was,
Dat ghy niet soudt, soo ras
Ghy weer-mins jonst mocht voelen,
Verkeeren, of verkoelen?
Ghelijck wy Vrouwen slecht* [130]
Vaeck worden uytgherecht*,
Dewijl gheveynsde min, en lichte* wispeltuyricheyt
Ons troonen met het soet, en loonen met de suyricheyt.
DAIFILO. GRANIDA. DORILEA.
DAIFILO.
Nymphe, maer. [131]
GRANIDA.
Schoone Nymph' en hebdy niet ghesien
Met breydeloose ren, hier eenighe Edelliên
Vervolghen een wildt Swijn? weet ghy niet of zy't vinghen?
Of werwaerts rêên sy op?
DAIFILO.
Iaghers, noch Hovelinghen [132]
En hebben wy ghesien, maar wel ghehoort gherucht:
Dan 'tscheen soo ver van hier te wesen dat ick ducht,
Edele [133] Maeght ghy sult haer swaerlijck rijden inne*,
Zijdy een aertsche Maecht, en anders* geen Godinne,
U aenschijn noch u stem geensins de menschen slacht. [134]
GRANIDA.
Soo grooten eer voorwaer [135] ick my niet waerdich acht.
Ick ben Granida' indien't u liên bekent is, hoemen
Ten Hove' hoort de Princes des Conings dochter noemen.
Dewijl 's gheselschaps spoor u niet en is bekent,
Soo bid' ick, wijst my doch waer dat ick hier ontrent
Om 's heeten middachs brandt een weynich te verfresschen,
Wt koele Beeck, of Bron, mijn drooghe dorst mach lesschen,
Dat Ceres u ghewas, en Pan u Vee behoe.
DAIFILO.
Het bidden* laet voor ons, t'ghebieden komt u toe,
Alderheuste Princes, siet [136] hier om u t'ontladen*:
Diana moe-ghejaecht, en soude niet versmaden
Dees suyvere Fonteyns cristallinighe vloedt. [137]
Al zijn wy Harders slecht, eenvoudich opghevoedt,*
Noch* onse sorghen laech, door hoogher vlucht te kiesen, [138]
Ons aengheboren bosch uyt haer ghesicht verliesen:*
Wy weten lijckewel* dat wy dees groene laen,
Dat wy de schaduw koel van dees dienstighe blaen, [139]
Dees vrolijcke heuvels, dit heldere [140] waters vlieten,
En al ons levens lust van 's Conings handt ghenieten.
'Ten waer die 't wijsselijck al te versorghen wist,*
'Tverwoeste* [141] metter haest, door verquistende* twist.
'Tis hy, die de begeerten van sijn Ondersaten
Maticht* bescheydelijck* in soo* verscheyden maten, [142]
Dat niemandts minders list zijn meerder yet ontruck,*
Dat niemandts meerders [143] macht zijn minder en verdruck.
'T is hy die sorghe draecht alleene voor ons allen, [144]
Dat Vreemdelinghen wreedt ons niet en overvallen
Met vernielende krijgh, [145] en schennen* in een uyr
De dracht* van menich jaer, door 't yser en het vuyr.
Danckbaer [146] behoortmen voor een aertschen Godt te eeren
Dien 't lust om anders lust zijn eyghen lust t'ontbeeren:
Maer ons eerbieden* is te laech nae zijn waerdy.
GRANIDA.
Beleefden* Harder, noyt eenighe Wijnen my
Boven den frisschen dauw van dees Fonteyn ghevielen. [147]
Ach gheluckighe [148] rust van licht-vernoechde sielen,
Die nijt noch spijt des Hoofs versteurt haer soete vree!
Wiens* sorghen wijder niet en weyden dan haer Vee.
De lusten daer sich 't Hof met moeyten om beslommert,
Werpt u nature toe en is voor u bekommert.*
Ghy treckt door hongher, en door dorst uyt dranck, en spijs,
De lust van 't Hof ghelockt door soo veel leckernijs;
Het Hof door drincken dorst, en hongher soeckt door 't eeten
En jaecht de lusten voor*, u zijnse toeghesmeten;
'T lustsoeckend Hof ontvliên de lusten daer 't om slóóft;
Ghy vollicht de natuyr, wy sien haer over 'thóóft.
Eer sal dit lichaem in een duyster graf vernachten
Beleefden Harder, als my gaen uyt de ghedachten
U weltepasse dienst, en oft ghebeurde, dat
Mijn hulp u nut mocht zijn in 't Hof, of inde stadt,
Vertrout dat my geen saeck soo wichtich sal verletten*,
Of ick en salse' om u wel aen een sijde setten.
Nu voecht my wederom te keeren, daer* ick acht
Dat my 't gheselschap van mijn staet-dochters [149] verwacht,
Welck ick ghebood, van haer vermoeyde Tellen*, neder
Te sitten in het gras, tot dat ick keerde weder;
Dewijl my niemandt van haer allen volghen mocht*,
En my de lust des jachts niet te versuymen docht.
Den hemel die bedauw u jaren menichvuldich
Met gheduyrighe* [150] rust.
DAIFILO.
Wy zijn't u alle schuldich
Alwaerdighe Princes. helaes! hoe leedt is my
Dat ons vermoghen min als ons begeerte zy!
Den Hemel wil u staet in eeuwicheyt behouwen.
GRANIDA.
Vaert eeuwelijcken wel.
DAIFILO.
Is onder d'aertsche Vrouwen
Dan een, die waerdich is dat om haer dienst alleen
Al d'ander men versweer*?
DORILEA.
Hoe koel gaet hy daer heen,
Sonder dat hy van my zijn afscheydt heeft ghenomen;
Best volghe ick hem, en sie [151] wat hem mach overkomen.
GRANIDA.
Hoe vrolijck is den geen die danckbaerlijcken leeft
By d'ondanckbare [152] mensch die geen vernoegingh heeft!
Dees Harder toont meer dancks voor not* van bosch, en boomen
Als menich Eelman voor gheschoncken Vorstendoomen,
Die vaeck zijn Prince* danckt met oproer oft verraet,
En acht maer elcke staet, een trap tot hoogher staet.
Met welckeen yver komt my dees zijn dienste bieden? [153]
Al de dienstwillicheyt gheveynst der Edellieden [154]
Is my soo veel niet waert; want dese die betoont
Sijn heusheyt, niet uyt hoop van die te sien beloont:
Ten Hoof op hoop van loon is 't aenschijn vol ghenegenheyt,
Maer het onheus ghemoet vol onwillighe [155] tegenheyt.
Ghy grootsche Princen, die door u uytheemsche* pracht
Verwonderingh soeckt by 't volck, om van het hooch geslacht
Der Goden afghedaelt te schijnen, u cieraden,
U Scepters, Croonen, en u purpere ghewaden,
En maken u niet soo grootachtbaer aenghesien*,
Als de natuyre maeckt een laech-gheboren, dien-
'T haer lust, om lieffelijck de Werelt te verbasen,*
Een edel geest in 't hart en in 't ghesicht te blasen:
En cieren het aenschijn vol vrolijckheden soet
Met defticheyt* ghemengt, van hoofde tot de voet
Besprengend' over al de welghemaeckte leden
Met goddelijcker glans als princelijcke kleden.
Ghelijck d'eerwaerde* Son is by ons aertsche vuyr,
Sulcx is by d'arme kunst, de kunst-rijcke natuyr.
Wat handt heeft oyt haer soo vernuftich mercken* laten,
Dat zy, bootserende de Conincklijcke vaten,
Vormde 'tghewrochte [156] goudt in aerdigher* manier,
Als de natuyr de Schulp, daer ick uyt dronck alhier?
Dan* 't Hof en siet niet* schoons in dinghen licht verkreghen,
Natuyrs gheboden dienst is hen onwaert* en teghen;
Maer ghy eenvoudich volck ontfangt haer gaven rijck [157]
Met open armen, en ghebruycktse [158] danckbaerlijck.
REY VAN IOFFEREN.
373 Ghy lodderlijcke* Nymphen soet, [159]
Die nauwelijcx een roosen-hoedt*
Om gouwe kroon soudt geven,
Hoe wel lust u uw leven?
377 Uw lusten is u als een wet,
Uw loncken is een ty-gheset,*
Uw kouten is vryage,
Uw minnen is boelage.
381 De schaduw die de kuylen heelt,
Waerin ghy u ghenoechjens steelt,
En soudt ghy niet verwinssen*,
Om schaduthroons van Prinssen.*
385 Wanneer ghy aen de reye gaet,
En dat* het schalcke Lietje raedt [160]
Het diepst van u ghepeynsen,
Hoe qualijck kundt ghy veynsen.
389 Maar soo* 't u lief niet beter kan,
En toont u dat sijn harte, [161] van-
Uw hartjen is [162] ghedreven,
Wat isser om te geven?*
393 Soo* ruylden ghy dat deuntjen niet
Om avondt-spel*, of morge-liedt*,
Dat voor Princessen deuren,
Haer dunne* slaep komt steuren.
397 Een appel, die met jonste groot
U boeltje werrept in u schoot,*
Daerom soudt ghy versmaden
'S Hofs tafel-overdaden.
401 Als van u Lief ghemeldet* wert, [163]
Zijn 'tuwaerts* overgeven hart,
Soo zijt ghy bet te vreden,
Als Prinssen aenghebeden.
405 'T eenvoudich leven haylich*, leydt
Ghyliên in vreed' en vaylicheydt,
Uw vryheyt gaet te boven
De schijn-wellust der Hoven.
REY. GRANIDA.
REY.
Mijn Vrouw, God zy ghedanckt dat ghy ons hier ontmoet.
'T gheselschap is een deel te paerd, een deel te voet,
Verstroyt om soecken naer u op [164] bysond're* straten*,
En haer by-eenkomst is daer ghy ons hadt ghelaten,
In 't naeste dal, en zijn in 't keeren al misschien.
GRANIDA.
En 't Wilt?
REY.

415 Ghevanghen is 't, mijn Vrouw*, en sult het sien.
DORILEA. DAIFILO.
DORILEA.
Daifilo, beydt wat, hoe?
'Ten gaet ten Hoof niet toe
Ghelijck ghy u laet veurstaen*.
En wilt soo licht niet deurgaen
Met dat u wel ghevalt;
Hoort hoe Palemon kalt,*
Die seydt dat hy verdoorde*,
Doen hem de lust bekoorde
Van 't Hof te volghen; hy
Meende, ghelijck [165] als ghy,
Dat heusheyt soet van zede,*
Vrientschap, en weelde* [166] mede
Daer was in overvloedt,
Ghelijck de rijckdom doet.
DAIFILO.
En als hy't quam te proeven?
DORILEA.
Doe vandt hy met bedroeven,
Dat daer die dinghen zijn
Niet anders als in schijn.
Wat sneuvel* (seyt hy) och wast voor mijn groene jaeren,
Als ick mijn soete buyrt*, en vryheyt liete [167] vaeren!*
En dienen ghingh ten Hoof; ick meende 't was al klaer-
Goudt datter blonck, maer 't is een momme-vollick daer;
Het aenschijn vol sachtmoedicheyts,
'Tghemoedt [168] vol felle woedicheyts,
Een minnelijck ghelaet*,
'T hart vol van nijdt en [169] haet:
Saechdy de Visschers oyt* om lichst de visch te trecken
Den scharpen Angel-hoeck met lockend' aes bedecken?
Recht gaet het soo ten Hoof. De dienstbaerheyt, die zy
Soo mildt u bieden aen, is lockbedriegery;
Haer dienst, en hullep streckt maer om u te verrassen
Met onvermoede slach, en door u val te wassen.
Oprechte vrientschap, Godtsvrucht, onbevleckte trouw,
Veylighe' onnoselheyt*, [170] rechtuytheyt sonder vouw,
Waerheyt van woorden, goedicheyt*, [171]
Worden daer [172] voor kleynmoedicheyt*,
Voor slechtheyt* yl* veracht, [173]
Beguychelt*, en belacht.
'T is al geveynst ten Hoof watmen'er [174] siet vertoogen*,
Gheveynst is haer ghelaet *, gheveynst haer mondt, haer oogen, [175]
Geveynst haer Godsvrucht, [176] jonst, haer vrientschap en haer vree,
En g'lijck haer deuchden zijn, soo is haer weelde* mee.
Wanneer de Hovelinghen
Een vrolijck Liedtjen singhen,
'T en is van vreuchde niet,
Maer 't is, om het verdriet
Daer 't hart af wordt verbeten,
Een weynich te vergeten.
Haer lachen is van spijt,
Of 't duyrt de korte tijdt
Eens ogenblix, tot dat 's ghemoedts staedige [177] plaghen,
Die 't weeren uyt het hart, 't oock uyt het aensicht jaeghen.
Wat's al des werelts lust
Als 't hart niet is gherust?
Hierom, Daifilo, staeckt u opset voorghenomen, [178]
Ghy weet waer dat ghy zijt, maer niet waer ghy sult komen.
Die wel is, blijf.
DAIFILO.
Iae, maer
Of* ick niet wel en waer,
Of of [179] ick beter winste?
DORILEA.
Soo soudy doch ten minste
Het Hof niet volghen, dan
Slaet yet wat anders an*
Sonder het groene Woudt en dees Landouw' te laten. [180]
DAIFILO.
Iae Dorilea, ghy noch al Palemons praten,
En sult my meer sijn raedt doen volghen dan sijn daedt.
DORILEA.
Soo mocht het u wel gaen ghelijck het hem nu gaet,
Die nae 't verdrach* van soo veel slaverny en [181] snóótheyt,
Als hy verwachte 't lóón van inghebeelde gróótheyt,
Is wijs gheworden dat sijn hoop niet was dan windt;
En klaecht, nu 't ommekomt*, dat hy sich selven vindt
In plaets van een jonck Hoveling
Gheworden een oudt schoveling*.



TWEEDE DEEL

DAIFILO.
Hoe aenghenaem is in een schoon lichaem de deucht! [182]
Hoe lieflijck heusheyt in die geen die mach ghebieden!
En ghy die 't goedt doen lust, daer ghy wel quaet doen meucht*,
Hoe heerlijck is den strael des goetheyts in u lieden!* [183]
Hoe veel schoonheden heeft de schoonheyt 'tsaem gheveucht,
Eer s'haer vernoeghen liet aen [184] 'tschoon van een Granide!
O schoone Son, [185] als ghy verscheent in mijn ghedacht,*
Doe leerde my den dach dat ick in duystre nacht,
Met vliesen overschaeuwt zijnde mijn ooghen beyde, [186]
By 't rookrich licht eens [187] lamps mijn dromich* leven leyde.
Want als begeerlijckheyt in eyghen lust verblindt,
Die schoonheyts lichaem meer als lichaems schoonheyt mindt,*
My tot vereenigingh van aertsch met aertsch dee póóghen,
Doen suyverde'uwe glans de [188] dickheyt* van mijn óóghen,
Optreckende' haer ghesicht tot uwaerts, waer door mijn
Siel kennende'* haer waerdy, poocht met haer een te zijn;
Al* sou zy kleene mug, om in glans te verwanderen,
Vliend' in de Son met die vereenen door 't veranderen. [189]
Maer belcht u schoone siel haer dat mijn siele kleen
Al te vermetel poocht met u [190] te wesen een,
Soo sal de wil mijns siels in als* met d'uw ghemeen ,,zijn. [191]
Behalven in (dat sy niet kan) niet willen een ,,zijn.
Sy wil al willen dat ghy wilt, dat kan zy niet,*
Sonder haer eyghen doodt, [192] soo langh ghy't haer verbiedt:
Maer gaefdy haer verlof, en wilde ghy dat mede,
Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede,
Dat sou de vrientschap zijn waer nae mijn liefde tracht,
Dan vingh ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jacht
Is sonder hoop van vangst, nochtans my lust te talen ,,van-* [193]
Naeby te volghen 't geen dat ick niet achternalen ,,kan.
Hoe qualijck vat ick selfs mijn eyghen siels beroer!