Deutsche Humoristen, 1. Band (von 8) - 07

tau Hand is, den man düchtig utschellen[96] kann; ick hadd äwer Keinen
tau Hand, un wat süll ick dauhn?[97] Ick kek[98] also wedder ut dat
Finster.
Bi de Schausterlüd’ was dat hell worden, un in de Stuw’ was dat en
lustig Lewen un en Juchen: äwer seihn künn[99] ick nicks, denn de
Gardinen wiren tautreckt.[100] „Nu kik den Schauster!“ säd ick.
„Ordentlich Gardinen!“ -- Ick hadd kein Gardinen, Fru Bütow’n
verstunn[101] sick nich up Gardinen; sei hadd mi in de irste Tid[102]
mal weck anbünzelt,[103] de segen ut as[104] ‚unnen nicks un baben
nicks‘[105] un ick hadd s’ afreten,[106] as mi de Lüd’ frogen,[107] ob
ick an min Finster Kinnerhemden drögen let.[108] Natürlich argert ick
mi denn nu äwer den Schauster: de Kirl makt[109] mi min Stäweln nich
un wull lewen,[110] as en Graf, un ick satt in ’n Düstern ahn[111]
Gardinen un mit en Snuppen in den Liw’.[112] Ick mak mi denn up de
Bein’ un gah äwer de Strat[113] un denk: „Täuw![114] Sallst[115] den
Kirl en düchtigen Zopp maken!“[116]
As ick in de Stuw ’rin kamm,[117] stunn[118] en Dannenbom[119] up den
Disch, un Lichter brennten doran, un den Schauster sin Körling un sin
Krischäning[120] hadden ’ne Fläut[121] un ’ne Trumpet un makten Musik
dortau,[122] un dat Juchen un Krischen[123] besorgte den Schauster
sin lütt Mariken,[124] de mit de Hänn’[125] nah de Lichter ampelte
un mit de Beinen up ehr Mutter ehren Schot[126] ’rüm stangelte, denn
sei was noch nich gangbor.[127] De Schausterfru hadd dat Spinnrad bi
Sid sett’t,[128] sick ’ne ’reine Schört[129] vörbunnen[130] un ehren
sünndagschen Dauk[131] ümslagen[132] un hadd en sünndagsch Gesicht
upsett’t, lachte de Gören[133] an un wischte lütt Mariken den Mund af,
wenn sei mit de Pepernät[134] alltausihr[135] bitau fohren ded.[136]
De Schauster hadd en Enn’[137] Planlaken äwer de Markstäd’[138] deckt,
hadd sick Tüffeln[139] antreckt[140] un satt nu mit ’ne lang’ Pip an
den Aben un tügt sick[141] en Kraus[142] Bir.
Na, hir kunn[143] doch Keiner mit Schellen[144] ’rinne kamen![145]
Ick säd also blot: „Gu’n Abend,“ un hadd[146] doch mal tauseihn
wullt,[147] wat de Lust hir woll tau bedüden[148] hadd. Na, nu
würd mi denn Allens wis’t:[149] de Pepernät un de Appel,[150] de
bunten Bohnenkräns’ un de Hahnbuttenkräns’,[151] de säben[152]
Semmelpoppen[153] un de ein Zuckerpopp, de ganz baben in den Dannenbom
hung.[154] „Is angrepsch’ Wohr,“[155] säd de Schauster, „drei Johr
hewwen wi sei nu glücklich dörchbröcht,[156] bet[157] up den Swanz
von den Husoren sin Pird,[158] den hett Krischäning mal afbeten,[159]
as Mutter mal nich recht Obacht gaww.[160] -- Je, Di mein ick,“
sett’t[161] hei hentau un drauht[162] den Jungen mit den Finger. --
„„Ick will man nich von em weggahn mit min Arbeit,““ säd ick tau mi, un
mi was ganz verdräglich tau Maud, obschonst ick de niderträchtigsten
Koppweihdag’[163] hadd. Doch as Schauster Linsener mi dat Haupt- un
Tafelstück wisen un utdüden ded[164] -- ’t was Adam un Eva, +vör+
den Sündenfall, schön in Stutendeig utkned’t[165] un mit Eier un
Saffran gel anmalt[166] -- un as de beiden lütten Linseners sick
rechts un links von uns’ ihrwürdigen Stammöllern[167] henstellten un
tau tuten[168] un trumpeten anfungen, dunn würd mi doch grad so tau
Maud, as wenn oll Rad’maker[169] Langklas mi mit sinen stumpen[170]
Frittbohrer[171] ümmer pianoforte -- pianoforte -- in den Kopp ’rin
bohren ded, dat dat pipt un gnirrt,[172] un mi dorbi frog, ob dat nich
schön güng?[173] -- De Schauster müggt[174] mi anseihn, dat ick mi ’ne
Krankheit vermauden was,[175] denn as mi sin beiden lütten Cherubim
richtig ut sin Paradis ’rute trumpet’t hadden, gung hei mit mi ’räwer
un wull mi Licht anmaken un frog, wo ick de Swewelsticken[176] hadd?
-- „Hewwen dauh ick[177] Allens,“ säd ick, „äwer blot uns’ Herrgott
un Fru Bütow’n weit,[178] wo t’ tau sinnen is.“ -- De Schauster
hülp[179] mi nu ut de Stäweln un säd: „Natte Fäut![180] Un ick heww
Sei de annern Stäweln nich farig[181] makt!“ hülp mi tau Bedd un säd:
„Täuwen S’ man,[182] min Fru sall ’räwer kamen[183] un sall Sei Tee
kaken.“[184] -- Dat geschach[185] denn ok; äwer[186] wat in de negsten
virteihn Dag’[187] mit mi vörgahn[188] is, dorvon weit ick nich vel tau
vertellen.[189]
Ick lagg[190] in en sweren Drom.[191] Mi was, as wenn min ganze
Stuw’ vull Dannenböm brennen un lüchten ded,[192] un an jeden hung
’ne wunderschöne Semmelpopp mit Adam un Eva un dat ganze Paradis,
un wenn ick dorup losgung un de Hand dornah utreckt,[193] denn
hadd ick en intweiigen[194] Stäwel in de Hand un en Strump ahn
Bodden,[195] un Krischäning un Körling stunnen twischen[196] mi un de
Heilchrist[197]-Bescherung un fläut’ten un tut’ten, dat mi dat dörch
den Kopp flirren un gnirren ded, un de dusend[198] Lichter danzten vör
mine Ogen,[199] un wenn ick denn rep:[200] „Lat’t[201] mi doch! Lat’t
mi doch! Ick will jo ok wedder bi Jugen Vader[202] maken laten!“, un
reckt de Hand wedder nah de schöne Semmelpopp ut, denn drewen[203] sei
mi wedder taurügg[204] un trumpet’ten mi in de Uhren:[205]
„Stäwelmaken,[206] Stäwelmaken!
Hett sick wat tau Stäwelmaken!
För so ’n ollen Junggesellen
Sall kein Wihnachtslust mihr gellen.“[207]
Denn fung[208] de olle rotglasürte Pott,[209] de t’ens’ minen Kopp[210]
stunn, äwer sin ganzes, breides,[211] blankes Gesicht an tau lachen, un
de ganze Stuw’ lep[212] vull intweiige Stäweln, de steken[213] all de
Tung’[214] ut, un Schauster Linsener grep[215] sei sick, einen nah den
annern, un treckt[216] sei all up en Band un hung sei mi an ’t Finster
stats[217] Gardinen. -- T’ens’ minen Fäuten[218] dor sagten[219]
Twei[220] ümmer ümschichtig Holt,[221] de Ein’, dei sagte ümmer ganz
fines[222] Koffeholt, un de Anner arbeit’t in eiken Knäst[223] herüm,
un wenn dat Koffeholt sagt[224] würd, denn danzte Fru Bütow’n ehr
Nachtmütz vör minen Ogen ümmer up un dal[225] -- up un dal, un wenn in
eiken Knäst arbeit’t würd, denn was ’t mi vör de Ogen, as stünn[226]
’ne grote, schöne Ird’beer[227] in en gräunen[228] Holt,[229] un wenn
ick nipper tausach,[230] denn was ’t minen Unkel[231] Matthies sin rode
Näs’[232], de kek[233] ut minen gräunen Fautsack[234] herut.
Na, einmal ’s Nachtens, as wedder stark in de eiken Knäst wirkt[235]
würd, dunn würd mi so tau Maud, as kem[236] ick ut den Düstern[237]
in ’t Helle, ick grep üm mi, wo ick wir;[238] ick lagg in ’t Bedd, de
Nachtlamp brennte düster, un in den Lehnstaul[239] mit de groten[240]
Pulsterbacken lagg min Unkel Matthies würklich bet[241] unner de Näs’
in minen gräunen Fautsack un snorkte[242] ganz fürchterlich. -- „Unkel
Matthies,“ rep ick. -- Irst hürt[243] hei nich, doch up de Letzt
vermüntert[244] hei sik un rew[245] sick de Ogen. „Unkel Matthies,“
frog ick, „wo is Schauster Linsener?“ -- „„Jung’,““ säd min Unkel --
denn hei nennt mi noch ümmer Jung’, ungefihr mit eben so vel Recht,
as oll Nahwer[246] Hamann ümmer noch sin tweiuntwintigjöhrig[247]
Vörbipird[248] ‚dat Fahlen‘[249] nennt -- „„Jung’, fangst Du mi all
wedder[250] an? Wat hest Du mit Schauster Linsenern? De Mann, de deiht
Di nicks.““ -- „Unkel,“ säd ick, as hei sick wedder schön taurecht
läd,[251] üm dat Sag’geschäft wider[252] tau besorgen, „is dat
wohr,[253] oder hett mi dat drömt,[254] hewwen wi ollen Junggesellen
keinen Deil[255] an de Dannenböm?“ -- „„Dummen Snack!““[256] säd Unkel
Matthies. „„Ligg[257] still!““ -- „Ick bün woll sihr krank west?“ frog
ick. -- „„Dat weit[258] Gott,““ säd min Unkel un krop[259] ut den
Fautsack un namm[260] dat Licht un lücht’t[261] mi in de Ogen. „„Äwer
würklich, würklich! Ick glöw’,[262] Du büst dor mit dörch, denn Din
Utseihn,[263] min lütt Jünging,““[264] -- un dorbi strakt[265] hei
mi -- „„is ganz anners worden. Kannst Du denn nu würklich seihn, dat
ick Din Unkel Matthies bün, un dat dit min Näs’ is un kein Ird’beer?
Un willst Du dat Ird’beernplücken nu nahgradens[266] sin laten?[267]
Denn Du büst mi vergangen Nacht tweimal[268] eklich in dat Gesicht
’rinne fohrt,[269] as ick en beten[270] indrus’t[271] was.““ -- Ick
versprok,[272] mi nu beter[273] tau schicken, denn ick wir nu wedder
vernünftig.
Un so was ’t denn nu ok; de Krankheit was tau Enn’,[274] äwer min Not
gung nu irst an. Ick was so mör[275] un so ledweik,[276] dat ick mi
nich rögen[277] kunn, un wenn ick de Ogen mal upslog,[278] denn stunn
Fru Bütow’n vör mi un hadd den rotglasürten Pott in de ein Hand un
den Lepel[279] in de anner, un faudert[280] un proppt[281] mi mit ’ne
Krankensupp, dei was so stif[282] as Baukbinner-Klister[283] un smeckt
ok so, un säd denn: „Eten S’![284] Eten S’ doch! -- Wenn Sei nich
eten, warden Sei nich wedder beter.“ Un bi all dese Qual makt dat oll
gaudmäudige[285] Gestell tau ehren Klisterpott noch so ’n mitleidig
Gesicht, dat ick äwerhapsen müßt, ick müggt willen[286] oder nich.
Jedes Ding hett en Enn’, un ’ne Wust[287] hett ehre twei. Ick kamm
’rut ut dat Bedd un satt denn Stunn’n[288] lang mit minen Unkel
Matthies tausam[289] un vertellt mi[290] wat mit em. „Unkel,“ säd ick
mal, denn mi lagg de Drom von de Dannenböm un de ollen Junggesellen
noch in den Kopp, „Unkel, wi hadden eigentlich Beid’ frigen müßt.“ --
„„Dummen Snack!““ säd min Unkel, „„meinst Du, ick hadd as östreichsche
Wachtmeister von Anno drütteihn[291] in Kaiserlich-Königlichen Staaten
’ne lütte ungersche Husorentucht[292] anleggen süllt?““[293] -- „Dat
nich,“ säd ick, „ick red ok eigentlich man von mi. Süh[294] mal, ick
denk so, wenn ick ’ne Fru hadd -- dat heit[295] ’ne ordentliche Fru un
’ne gaude[296] Fru un ’ne -- un ’ne lütte nette Fru, un Du treckst[297]
denn tau uns.....“ -- „„Un süll[298] denn Kinner wohren?[299] Dank
vel[300] mal!““ säd min Unkel Matthies. -- „So is dat nich meint,“
segg ick. „Äwer frigen dauh ick, denn Fru Bütow’n ehr Pleg’[301] in
de letzte Krankheit....“ -- „„Mi dücht,““[302] föll[303] hei mi in ’t
Wurt,[304] „„Du büst gaud naug[305] plegt.[306] Ick sülwst[307]....““
-- „Ih, red +so nich+,“ segg ick, „Du hest Din Mäglichst
dahn;[308] äwer ’ne Fru....“ -- „„Na, büst Du denn all eine Gewisse up
de Spur?““ fröggt[309] min Unkel. -- „Weiten dauh[310] ick ein’,“ segg
ick. -- „„Na, will sei Di denn ok?““ fröggt hei. -- „Dat weit ick noch
nich,“ segg ick. -- „„Is woll so ’ne rechte staatsche?““[311] fröggt
hei un plinkt[312] mit dat ein Og’. -- „Dat nich,“ segg ick. -- „„Denn
is sei woll all lang’ ut de soldatenpflichtigen Johren?““ fröggt hei
wider[313] un plinkt wedder.[314] -- „Ok dat nich,“ segg ick. „Äwer Du
kannst sei Di jo mal anseihn -- ick kann leidergotts nich mit -- sei
geiht alle Nahmiddag buten den Dur[315] nah de Mähl[316] hentau[317]
spazieren, so twischen dreien un vieren,[318] un verfehlen kannst
Du sei nich, denn sei is de hübschste von Allen, de dor gahn.“ --
„„Natürlich!““ seggt min Unkel. -- „Un hett ’ne Troddel an den Mantel
un en lütten Jungen an de Hand,“ sett’t ick hentau. -- „„Frigst[319]
Du dat Kind mit?““ fröggt min Unkel. -- „Wat föllt Di in?“[320] fohr
ick in Enn’.[321] „Dat is ehr Swesterkind.“ -- „„Gott bewohr uns!““
seggt min Unkel. „„Iwer[322] Di doch nich! Wat weit ick dorvon? För
minentwegen kann sei jo ’ne Wittfru[323] sin. Na, anseihn will ick sei
mi denn doch!““ -- Un dormit geiht hei.
Des Nahmiddags so hentau fiwen[324] kümmt hei wedder, bött[325] sick
’ne Pip an, sett’t sick dal un seggt gor nicks. Dit argert mi jo denn
natürlich, un ick segg ok nicks. Wi roken[326] denn nu Beid’ as de
Backabens;[327] äwer ick was denn doch tau niglich,[328] stunn up[329]
un stellt mi so, dat hei mi mit sin oll plinkeriges[330] Gesicht nich
in de Ogen kiken[331] kunn, un frog: „Büst Du buten den Dur west?“ --
„„Dat bün ick,““ seggt hei. -- „Na?“ frag ick. -- „„Ja,““ seggt hei.
-- „Hest Du sei seihn?“[332] frag ick. -- „„Heww sei seihn,““ seggt
hei, „„un heww ok mit ehr redt.““[333] -- „Plagt Di de Kukuk?“ segg
ick un dreih mi üm.[334] „Wat hest Du mit ehr tau reden? Ick sülwst
heww jo noch nich mal mit ehr redt.“ -- „„Dorüm[335] grad!““ seggt hei.
„„Denn Einer von uns möt[336] jo doch anfangen, un ick ward doch woll
mit minen Swestersähn sine Brut[337] reden känen?““ -- „So wid[338]
sünd wi noch lang’ nich,“ segg ick. -- „„Wat nich is, kann jo doch
noch warden,““ seggt hei, un sett’t sick in den ollen Lehnstaul bet
taurügg[339] un streckt de Bein’ nah vörwarts, as „sühst mi woll.“
„„Ick will Di ’t vertellen,““ seggt hei: „„As ick so den Weg entlang
gung, kamm sei achter[340] mi, un ick stellt mi hen un kek[341] sei
an, denn sei hadd en lütten Jung an de Hand; de Troddel kunn ick nich
seihn, wil[342] dat de ehr den Puckel dal hung.““[343] -- „Ick kann
’t mi denken,“ säd ick, „Du hest sei woll snurrig anseihn?“ -- „„Wenn
ick wat anseihn will, denn rit[344] ick de Ogen up,““ seggt min Unkel,
„„un dat ded[345] ick, un sei slog[346] ehr Ogen so dal -- mit so en
Tog,[347] as wenn sei des Abends ehr Gardinen an de Beddstäd’[348]
tausamen trecken wull,[349] un as sei vörbi[350] was, sach[351] ick
ok de Troddel.““ -- „Du magst sei schön ankeken[352] hewwen,“ segg
ick. -- „„Dat heww ick, äwer dat dick Enn’[353] kümmt nah.““[354]
-- „Na, hett sei Di denn gefollen?“ frog ick. -- „„Ih ja! Sei hett
mihrere Dugenden[355] an sick, de mi woll passen: irstens hett sei sick
nich vel üm den Kopp ’rümtüdert,[356] un tweitens fegt sei mit ehr
Kleder[357] de Strat[358] nich af, un dat sünd en por[359] Dugenden,
mihn Sähn, de führen mihr in den Munn’[360] as Einer gewöhnlich denkt,
denn de so vel up den Kopp hewwen, hewwen meistendeils nich recht wat
dorin, un de mit de langen Kleder hewwen All scheiw’[361] Bein’, oder,
wat noch slimmer is, ehr Fauttüg[362] is nich up den Schick.[363] Min
Sähn, bi Frugenslüd’[364] un bi Pird’[365] möst Du ümmer tauirst[366]
nah de Beinen kiken; is dat Gangwark[367] adrett,[368] is de Beinsatz
in Ordnung, un is dat Fautgeschirr[369] proper, denn kannst Du up
Flit,[370] up Ordnung un Rendlichkeit[371] reken.““[372] -- „Also Du
meinst....?“ frog ick. -- „„Ick mein gor nicks,““ föll hei mi in de
Red’. „„Lat[373] mi irst vertellen, wat mi wider passirt is. As sei nu
so vör mi up nah de Mähl hentau gung, un ick achter ehr, dunn müßt ick
würklich tau mi seggen: „Wohrhaftig! Du spelst en schönen Zwickel![374]
Du dreihst woll en beten[375] mit den Kopp; äwer dat schadt nich! Denn
worüm sall sei nich mit den Kopp dreihn, dorför[376] is sei jo en
Frugenstimmer;[377] äwer -- denk ick so bi mi -- de Red’! Dat is de
Hauptsak! Du sallst mit ehr en unschüllig Gespräk[378] anspinnen!“ As
sei also wedder taurügg[379] kümmt, stell ick mi mit den Rüggen gegen
en Bom[380] und dauh[381] so, as wenn ick mi min Pipengeschirr[382]
in ’n Gang bringen will, un as sei nu so ’n Schrittener fiw[383] von
mi is, dunn treck’[384] ick Stahl un Stein ut de Tasch un rit[385] bi
de Gelegenheit für en Daler[386] lütt[387] Geld mit ’rute -- Jung’,
markst[388] Du! Allens mit Willen! dat de Tweigröschenstücken so äwer
den froren[389] Fautstig[390] ’räwer klapperten. Nu bückt ick mi
dal[391] un pust’t[392] gefährlich dorbi, as würd mi dat Upsammeln
hellschen sur,[393] un as sei dit sach,[394] säd sei richtig tau den
lütten Jungen, hei süll mi sammeln helpen,[395] un sei sammelt ok mit
-- un dat wull ick man.[396] Ick bedank mi denn, un wi kemen[397] in
’ne Unnerhollung[398] un gungen tausamen bet an ’t Dur.““ -- „Wat redt
Ji denn?“ frog ick. -- „„Oh nicks von Bedüden.[399] Ick säd, ick wär
Din Unkel, un ob sei Di nich kennen ded,[400] Du lepst[401] hir ok
ümmer up un dal;[402] dunn säd sei, sei hadd nich dat ‚Vergnügen‘ --
‚Vergnügen‘ säd sei --; dunn frog ick, ob sei nich en jungen Minschen
hir hadd gahn seihn mit en gel-grisen[403] Haut[404] un en gel-grisen
Äwertrecker[405] un gel-grise Hosen un gel-grise Hor?[406] -- -- Ne,
säd sei; en öllerhaften[407] Herrn in so ’ne Kledasch’[408] hadd sei
woll seihn. Na, säd ick, de öllerhafte Herr wir de jung’ Minsch, von
den ick redt hadd, dat wirst Du. -- Dunn sprung[409] dat oll lütt
Jüngschen so an ehr tau Höcht[410] un säd: „Tante, das ist der Herr,
von dem Du immer sagst, er säh’ aus wie eine Reihensemmel, die in
Milchkaffee getaucht ist.“ -- Dunn würd sei füerroth[411] un ick müßt
lud’hals’[412] lachen und säd: „„Ja, dat wirst Du.““
Ick würd nu ok füerroth, denn dei Snack[413] müßt mi jo doch sihr
argern, un segg tau minen Unkel: „Wenn Du wider nicks haddst wullt,
as Din Swesterkind lächerlich vör de Lüd’[414] maken, denn haddst ok
leiwer[415] tau Hus bliwen[416] künnt.“ -- „„Dat hadd ick,““ seggt hei,
„„äwer ick wull noch wider wat; ick wull girn weiten,[417] ob sei Di
woll nem’?““ -- „Leiwer Gott!“ segg ick, „Du hest doch nich fragt?“ --
„„Jung’,““ seggt min Unkel un rokt, as wenn en lütt Mann backt,[418]
„„wenn ick ’ne Sak[419] in de Hand nem, denn gründlich! -- aber fein!
-- Ick frog ehr also, ob sei woll wüßt, wat Du wirst?““ -- „Ne,“ säd
sei, „Du wirst villicht en Doctor?“ -- „„Bewohr uns!““ segg ick, „„wo
kem’ hei dortau?““[420] -- „En Avkat?“[421] -- „„Ok dat nich.““ --
„Na, dit un dat?“ Un sei röd[422] nu ’rümmer bet nah en ‚Rat‘ ’rup un
bet nah ’n ‚Barbirer‘ ’runne; ick schüddelt aewer ümmer mit den Kopp
un säd tauletzt: dat raden[423] Sei doch nich! Hei is höchstens gor
nicks. -- Dat schint[424] ehr denn allerdings en beten wenig, un sei
meint denn: Du würdst denn also woll von Din Geld lewen. -- „„Ja,““
säd ick, „„in ein Ort[425] hadd sei Recht; tau dit Geschäft haddst
Du von Jugend up de meiste Lust hatt, äwer dat Du dorbi[426] ’ne
Anstellung kregen[427] haddst, künn ick grad nich seggen. Du wirst nu
up en annern Stand verfollen.““ -- „Up wat för einen?“ frog sei. --
„„Up den Ehstand,““ säd ick un frog tauglik,[428] wat sei dortau meinen
ded. Vörher hadd ick äwer all tau mi seggt: ward sei bi dese Frag’
blaß, denn[429] mag sei em nich liden;[430] ward sei rot, denn nimmt
sei em. -- Sei würd denn nu richtig äwer un äwer[431] rot un bückt
sick dal[432] un bünzelt[433] an den lütten Jungen sinen Haut[434]
herümmer, un as sei wedder tau Höchten[435] kamm, dunn kek[436] sei mi
so von baben dal[437] an, makt mit ’ne halwe Wennung[438] ’ne Ort[439]
von Knicks, un weg was sei! Un de Frag’, de ick, för min Person, ehr
noch vörleggen wull,[440] kamm gor nich tau Brett.““[441] -- „Dat ward
ok ’ne schöne Frag’ west sin!“ segg ick un bit[442] vör Arger den
Kopp[443] von de Pipenspitz. -- „„Oh ne!““ seggt min Unkel, „„ick wull
ehr blot[444] fragen, ob sei gaud Fisch kaken[445] künn, denn[446] wull
ick tau Jug trecken,““[447] un dorbi sach de olle Burß[448] so ut, so
wichtig un irnsthaft,[449] as güng min Frigeri[450] em mihr an, as mi
sülwst. Doch dit süll noch en ganz Deil[451] narscher[452] kamen.
In de negsten Dagen,[453] as ick all so ’n beten utstümpern[454]
kunn, gah ick nu absichtlich nich nah de Mähl hentau, denn mi was
dat schanirlich,[455] ehr vör de Ogen tau kamen. „Sallst en beten up
den See tau Is’[456] gahn,“ denk ick, „un dat Schritschauhlopen[457]
un Slädenführen[458] anseihn.“ -- Dat dauh ick denn nu ok, un as
ick an de Baud’[459] heran kamm, wo Bir un Bramwin[460] un Punsch
un Grogg verköfft[461] ward, gah ick dor en beten ’ran un seih denn
grad, wo[462] min Unkel Matthies en Achtgröschenstück up den Disch
leggt un för vir Gröschen Kauken[463] un för vir Gröschen Punsch
föddert.[464] Na, dit föllt[465] mi denn nu sihr up, denn hei drünk
leiwer[466] en Glas Grogg, as Punsch, un Kauken namm hei gor nich
in de Mund. „Na, wat dit woll heit?“[467] denk ick, „hei will woll
Kinner[468] tractiren.“ -- Äwer ne! Ahn[469] dat hei mi gewohr würd,
güng hei mit sinen Barg[470] Kauken un sin Glas vull Punsch up en
Släden los, wo ’ne Dam’ mit en gräunen Sleuer[471] insatt,[472] und
bögt[473] sick mit dat Liw[474] vörn un achter äwer,[475] as wull hei
sick dat Krüz[476] verrenken, un kratzt mit de Bein’ so snaksch[477]
up dat Is[478] herümmer, dat ick denk, de oll Mann verlirt de
Blansirung,[479] un dat ick all up em losspringen un em unner de Arm
gripen[480] will; dunn sleiht[481] de Dam’ den Sleuer taurügg,[482] un
wat seih ick? -- Minen leiwen Schatz un minen säuten Ogentrost![483]
Un tau Maud’[484] würd mi, as hadd mi Einer rechts un links en por
Mulschellen[485] gewen.[486] -- „Dat weit[487] de Kukuk,“ segg ick, „de
Oll[488] verdarwt[489] mi de ganze Frigeratschon[490] bet in de grawe
Grund!“[491] un gah so arg,[492] as Einer warden kann, nah Hus.
Dor satt ick nu in ’n Düstern un gruns’ mi inwendig,[493] dunn geiht
de Dör[494] up, un min Unkel kümmt ’rin. „Gu’n Abend!“ seggt hei.
„Wat sittst Du hir in ’n Düstern? Mak[495] Licht an!“ -- Dit is dat
einzigste Mal in minen Lewen west, dat ick minen Mutter-Brauder[496]
nich de Dagstid baden heww;[497] ick stunn äwerst[498] up un makt Licht
an, un sach so sur ut,[499] as en solten Hiring,[500] de virteihn Dag’
in Essig leggt[501] is. -- „Wat fehlt Di?“ fröggt hei. -- „„Nicks!““
segg ick kortweg,[502] dacht äwer: ’t is din Mutter-Brauder! un sett’t
hentau:[503] „„Ick bün nich up den Schick!““[504] -- „Ick sihr,“ säd
hei, un dorbi sach hei so lüftig[505] ut as en ollen Esel, de virteihn
Dag’ bi schiren[506] Hawer[507] in ’n Stall stahn[508] hett. „Heww
wedder mit ehr redt,“ seggt hei. -- „„Minentwegen,““ segg ick. --
„Wo[509] sall ick dat verstahn?“ fröggt hei un sett’t en irnsthaft
Gesicht up. -- „„Ick bün mit den Drom[510] dörch,““ segg ick. -- „Du
willst nich?“ fröggt hei un leggt sin beiden Arm up de Lehn von den
Lehnstaul un kickt[511] mit de Näs’ d’räwer weg, scharp[512] mi in ’t
Gesicht, „ick heww de Sak infädelt so fin[513], so fin! dat dat en Hund
jammern künn, wenn dor nicks ut würd, un nu willst Du nich?“ -- „„Ne““,
segg ick, „„Unkel, ick +will+ nich. Meinst Du, ick sall Di den
Rohm[514] affüllen laten un mi mit de sure Melk[515] begnäugen?[516]
Denn doräwer sünd sei sick All einig -- kik hir! Amalie Schoppe,
geborene Weise, un Elise von Hohenhausen, geborene von Ochs, un all de
Annern, de äwer dit Verhältniß schrewen[517] hewwen -- dat Schönste
bi de Frigeri is de Verkihr[518] von Brutlüd’ vör de Hochtid, un den
Verkihr rittst[519] Du an Di, un ick sall tauseihn, wo Du min Brut mit
Punsch un Kauken traktirst?““ -- Min Unkel nimmt de geborene Weise
un de geborene von Ochs un smitt[520] sei in de Sophaeck, un stellt
sick vör mi hen un seggt: „Ick frag Di tau ’m Letzten, willst Du dat
Mäten[521] frigen oder nich?“ -- „„Ne,““ segg ick. -- „Na,“ seggt hei
un kek mi lang’ an mit so ’n fierlich[522] Gesicht, as hadd hei eben
sin Testament makt un wull nu noch sinen Namen unnerschriwen,[523]
„na, dat Mäten sall dörch mi nich in Schaden kamen, denn frig
+ick+ sei,“ un dormit gung hei stolz ut de Dör.
Na, dit was denn nu mal en Stück! -- In de Irst[524] stunn ick ganz
verdutzt, dunn smet[525] ick mi in de Sophaeck up de geborene Weise un
lacht lud up.[526] -- Min Unkel, de gaud twintig Johr[527] öller[528]
was as ick, trugte[529] sick en Stück tau, wotau mi in minen Johren de
Kurasch’[530] all utgung![531] Ick wull nu lustig wider[532] lachen,
kreg ’t[533] äwer nich mihr taurecht, denn ick hadd kein unbekümmert
Hart,[534] un wenn ick dat Gesicht ok breid naug[535] vertrecken
ded,[536] de Lach[537] blew unnerwegs hacken,[538] un as ick mi nu so
mit dat dämlichste Gesicht von de Welt in den Speigel[539] tau seihn
kreg, sprung ick in ’n Enn’[540] un gung mit groten Schritten in de
Stuw’ up un dal[541] un bos’te mi nich slicht[542] un slog[543] up den
Disch un säd: „Hei deiht ’t,[544] hei is dortau kumpabel.“[545]
As Fru Bütow’n kamm, kreg sei natürlich ut männigerlei Ursak[546]
Schell,[547] un as ick de taurecht sett’t hadd, gung ick in den Klubb
un spelt Lomber[548] un säd ümmer tau mi: „Dat kannst du doch nich
liden!“[549] un spelte[550] Solo’s, de gor nich up de Welt existirten,
un verlur[551] sei un säd denn wedder:[552] „du wardst Di doch dat Hart
nich afköpen laten!“[553] un namm den Muhren[554] un würd kodilg’.[555]
Verdreitlich[556] gung ick nah Hus[557] un läd mi dal,[558] un wull
slapen[559] un kunn[560] nich. Ick argert mi de ganze Nacht mit mi
’rümmer, denn laten kunn ick von dat säute[561] Kind nich mihr -- sei
hadd mi ’t andahn[562] -- un de heilig Christabend föll[563] mi in,
dat ick in minen Lewen[564] keinen Dannenbom upputzen süll. Wenn ick
denn tau mi säd: „Man tau!“[565] denn flogen mi all min Bedenken as
en Hummelswarm dörch den Kopp, un vör min Ogen stunn ümmer en grot
Frag’teiken,[566] un wenn ick mi dat utdüden ded,[567] denn heit[568]
dat ümmer: „Je, will sei di ok?“
Na, dit kunn jo doch nu Keiner beter[569] beantwurten, as sei
sülwst[570] -- dat sach ick in[571] -- un as nu de grage[572]
Wintermorgen in min koll[573] Stuw’ ’rinne schinen ded,[574] un mi dat
so dörch de Knaken[575] grusselt,[576] as ick den Koffe makt, säd ick:
„Nu bün ick dormit dörch! Wat sin möt,[577] möt sin!“ un segg tau Fru
Bütow’n: „Fru Bütow’n“, segg ick, „gahn S’ nah Kopmann Bohnsacken un
köpen[578] S’ mi en Por[579] von de finen, gelen Hanschen,[580] de de
jungen Herrn Avkaten[581] ümmer dragen,[582] wenn sei recht wat bedüden
willen.[583] -- Äwer rechte gele!“
Hen tau Elben[584] stek[585] ick denn nu in minen swarten[586]
Liwrock[587] un swarte Hosen un blanke Stäweln un in de nigen[588]
gelen Hanschen, un ihre[589] ick den Haut upsetten ded,[590] stellt ick
mi vör den Speigel und säd mit Recht: „Wo ’s ’t mäglich! Dat hadd ick
sülwst nich mihr glöwt!“[591] Smet[592] noch en Blick in min Stuw’ ’rüm
un säd: „So ward’t denn nu woll hir nich bliwen!“[593] Kek in min ollen
Tüffeln[594] ’rinne, de vör dat Bedd stunn’n,[595] un säd: „Ji wardt
jug[596] ok wunnern,[597] wenn ’t glückt, un wenn binnen Korten[598] en
Por lütte[599] nüdliche Tüffelken bi jug tau ’m Besäuk kamen.“[600]
Ick gah denn nu de Strat hendalen[601] un kam[602] an minen Unkel
Matthiesen sin Dör vörbi un denk: „Irst[603] mit alle Welt in
Freden,[604] wenn Einer so ’n Gang geiht!“ denn tau Maud’ was mi, as
gung ick den letzten Gang. Klopp[605] also an sin Dör un gung herin.
Na, ick heww all vel seihn[606] in de Welt; ick heww mal seihn, dat en
Kirl[607] Füer fratt;[608] ick heww mal seihn, dat Einer Häkelheed[609]
fratt un schönen sidnen[610] Band ut den Hals’ herutehaspelte: äwer
so blag[611] is mi dat mindag nich[612] vör de Ogen west as in den
Ogenblick, wo ick an den hütigen Morgen minen Unkel Matthies tau seihn
kreg.[613]
Dor stunn[614] hei in sin Stuw’ in den sülwigen Uptog[615] as ick,
blot[616] dat sin swarte Liwrock en gräunen Jagdsnipel[617] was,
un dat sin gelen Hanschen von Hirschledder[618] wiren un min von
Schapledder,[619] un dat sin witte Snurrbort[620] as en por klore
Istappen[621] rechts un links äwer den Mund dal hung,[622] un min nah
baben[623] upswänzt[624] was un in allerlei verdammte Coulüren[625]
spelte.
„Unkel!“ rep[626] ick, as ick ’rinn kamm, un min Haut tründelte[627]
vör mi in de Stuw’ ’rin, so verfirt[628] ick mi. -- „„Jung’!““ rep hei,
„„wat willst Du?““ -- „Wat willst Du?“ raup[629] ick. -- „„Ick will
dat, wat +Du nich+ willst!““ seggt hei. -- „Ick will jo!“ rep ick.
„Un ick bün jo man,“[630] sett’t ick hentau, „hir in desen Uptog blot
nah Di ’ruppe kamen,[631] üm Di tau seggen, dat ick nu fast[632] bün,
un wull Di bidden, Du süllst[633] man wedder min leiw’ oll[634] Unkel
bliwen.“ -- „„Wullst[635] Du dat?““ säd hei un sett’t sick in sinen
Lehnstaul un kek mi so nahdrücklich in de Ogen. „„Na, denn will ick Di
man seggen, ick wull ok in desen Uptog nah Di henkamen un wull Di en
beten verfiren.[636] Ick weit[637] dat ut min Soldatentiden:[638] so
’n beten Verfiren, dat rammelt[639] den Minschen nüdlich tausam[640]
un rappelt em up,[641] denn denn[642] kümmt de Schimp[643] mit in ’t
Spill.[644] Un, Jung’,““ säd hei un stunn up un läd mi de Hand up den
Arm, „„ick will Di nich in den Weg stahn un Di in den witten Bagen[645]
von Din Glück en Krünkel[646] maken, denn dat lütt Mäten is för Di
geburen, un dat Mäten is gaud!““ -- Un dorbi knep[647] hei mi den Arm
mit sine olle breide Fust[648] tausamen, dat ick dacht: wenn sei so is,
denn[649] is sei +mihr+[650] as gaud.
Min Unkel gung nu hen un halt[651] en Glas von sinen ollen Portwin
un säd: „„Kum her, Jung’, stärk Di irst! Wo[652] willst Du ’t denn
anfangen?““ -- „Je,“ segg ick, „wenn ick dat wüßt!“ -- „„Sett[653] mal
Din Bein hir up den Staul,““[654] seggt hei. -- „Wat sall dat?“ frog
ick. -- „„Nicks nich,““ seggt hei un knöpt[655] mi de Strippen[656]
von de Hos’ af, „„mit en Fautfall[657] möst Du jo doch beginnen, un