Chuvasharrow-right-bold-outlineChuvash Learn Chuvash

Literature examples of 'ача' in Chuvash language

Çamrăk aça hıçĕnçen Zemfira jertse kilçĕ.

Çamrăk aça umĕnçe Pušannă var sarălnă, Văl hurlansa un çine Tĕlĕnse păhsa tănă.

Pĕçĕk aça jevĕrlĕ Halsăr, hăravçă pulnă.

Ješĕl kurăkran ta Çav aça çamrăkrah, Vĕri, šărăh kunran Văl tata vĕrireh.

Văl çamrăk, aça kăna; Assărlansa an kuljan; Asappa es juratan, Hĕrarăm văl apla mar — Çielten çeç juratat.

Je, ep huyha üksessĕn, Kalama çuk ilemlĕn Văl, man çumra vıljansa, Savănsa kalaçatçĕ, Aça pek ıtalasa Mana văl çuptăvatçĕ!

Çамрăк ача хыçĕнчен Земфира ертсе килчĕ.

Çамрăк ача умĕнче Пушаннă вар сарăлнă, Вăл хурланса ун çине Тĕлĕнсе пăхса тăнă.

Пĕчĕк ача евĕрлĕ Халсăр, хăравçă пулнă.

Ешĕл курăкран та Çав ача çамрăкрах, Вĕри, шăрăх кунран Вăл тата вĕрирех.

Вăл çамрăк, ача кăна; Ассăрланса ан кулян; Асаппа эс юратан, Хĕрарăм вăл апла мар — Çиелтен çеç юратать.

Е, эп хуйха ӳксессĕн, Калама çук илемлĕн Вăл, ман çумра вылянса, Савăнса калаçатчĕ, Ача пек ыталаса Мана вăл чуптăватчĕ!

Vanja kuçĕsene uçrĕ te hăy umĕnçeh hıçaltan hitre hut çıpăçtarnă pĕçĕk tĕkĕr, tĕkĕr çinçe temĕnle jut, ançah ta çav teri pallană aça sănne kurçĕ.

— Payărka, — terĕ te aça savănăçlăn, pürnipe purçăn pek çemçe çüçne jakatsa păhrĕ.

Aça çinçen viçĕ çul hušši puhănnă pılçăka çusa jama Bidenkopa Gorbunov hăysen pĕtĕm pattăr văyne huçĕç.

Pogonsem purrine tuysan, văl çavănpa pĕrleh hăy çak samantran puçlasa ahal aça mar, Hĕrle Çar saltakĕ pulnine mănkămăllăn tuysa ilçĕ.

Ançah ta aça, tutisene çırtsah, julaškinçen purĕpĕr tümelese çiterçĕ.

Aça šuhăša kayrĕ.

Aça hăyĕn uçitelĕsem çine hurlăhlăn păhsa ilçĕ te, lešsem vara ăna ıtla numay văhăt asaplantarmarĕç.

Halĕ unăn uri pĕr hutlamsăr kipkepe çĕrkenĕ aça pek pulsa tăçĕ.

Aça vĕsene kullen kunah ıtlarah ta ıtlarah kămăla kayrĕ.

Văl çănah ta ăslă, pultarullă aça pulnă, hut jeple japalana ta hăvărtah tavçărsa ilnĕ.

Ваня куçĕсене уçрĕ те хăй умĕнчех хыçалтан хитре хут çыпăçтарнă пĕчĕк тĕкĕр, тĕкĕр çинче темĕнле ют, анчах та çав тери палланă ача сăнне курчĕ.

— Пайăрка, — терĕ те ача савăнăçлăн, пӳрнипе пурçăн пек çемçе çӳçне якатса пăхрĕ.

Ача çинчен виçĕ çул хушши пухăннă пылчăка çуса яма Биденкопа Горбунов хăйсен пĕтĕм паттăр вăйне хучĕç.

Погонсем пуррине туйсан, вăл çавăнпа пĕрлех хăй çак самантран пуçласа ахаль ача мар, Хĕрле Çар салтакĕ пулнине мăнкăмăллăн туйса илчĕ.

Анчах та ача, тутисене çыртсах, юлашкинчен пурĕпĕр тӳмелесе çитерчĕ.

Ача шухăша кайрĕ.

Ача хăйĕн учителĕсем çине хурлăхлăн пăхса илчĕ те, лешсем вара ăна ытла нумай вăхăт асаплантармарĕç.

Халĕ унăн ури пĕр хутламсăр кипкепе чĕркенĕ ача пек пулса тăчĕ.

Ача вĕсене куллен кунах ытларах та ытларах кăмăла кайрĕ.

Вăл чăнах та ăслă, пултаруллă ача пулнă, хуть епле япалана та хăвăртах тавçăрса илнĕ.

Aça pĕtĕm ĕç pĕtse larnine ănlansa ilçĕ.

Vĕsen kuçĕsem, vĕsen sassisem tărăh aça vĕsem ăna halĕ juratnine, hĕrhennine avanah tuyrĕ.

— Ep kaymastăp, — terĕ aça hajarrăn.

Bndenko açana çanninçen tıtrĕ, ançah ta aça alline çilĕpe turtsa ilçĕ.

— Ara çav aça.

«Manran nikam ta tarayman-ha», tese muhtanattăn, ançah pĕçĕk aça tarnă.

— Ăslă aça, — terĕ Bidenko, mayĕpen kulsa.

Maltanhi samantrah ăna aça mašina çul kukărĕnçe părănnă çuh tuhsa üknĕn tuyănnă.

Šofer pitĕ hăvărt kajakan mašinăna çarsa tăratiççen, Bidenko aça jeple ura çine sikse tănine, hăyĕn hutaççine tıtsa, mĕnpur văypa çupsa vărmanalla kĕrse kaynine kursa julnă.

Untan kompasăn lineykine aça tarnă jennelle çavărnă.

Ача пĕтĕм ĕç пĕтсе ларнине ăнланса илчĕ.

Вĕсен куçĕсем, вĕсен сассисем тăрăх ача вĕсем ăна халĕ юратнине, хĕрхеннине аванах туйрĕ.

— Эп каймастăп, — терĕ ача хаяррăн.

Бнденко ачана çаннинчен тытрĕ, анчах та ача аллине çилĕпе туртса илчĕ.

— Ара çав ача.

«Манран никам та тарайман-ха», тесе мухтанаттăн, анчах пĕчĕк ача тарнă.

— Ăслă ача, — терĕ Биденко, майĕпен кулса.

Малтанхи самантрах ăна ача машина çул кукăрĕнче пăрăннă чух тухса ӳкнĕн туйăннă.

Шофер питĕ хăвăрт каякан машинăна чарса тăратиччен, Биденко ача епле ура çине сиксе тăнине, хăйĕн хутаççине тытса, мĕнпур вăйпа чупса вăрманалла кĕрсе кайнине курса юлнă.

Унтан компасăн линейкине ача тарнă еннелле çавăрнă.

Çapah ta hamăn aça çuhnehi çulsen pĕr kunĕ man asra ku taranççeneh purănat.

Pĕr hĕvellĕ ir epir, — urăhla kalasan, man hampa pĕrtăvan piççe Masgud, unăn ikĕ tantăšĕ: pirĕn attepe pĕrtăvanĕn ıvălĕ Šamsutdin tata vată uçitelĕn, Jahija babayăn, ıvălĕ Šamil manpa pĕr çulhi tata ikĕ aça — Urtalıka kayrămăr.

Ten, çav pirĕn aça çuhnehi çulsençi šıvsikki tahçanah çuk-tăr ĕntĕ.

Pirĕn jalăn anat vĕçĕnçe, urăhla kalasan epir purănakan uramra, išme pĕlmen pĕr aça ta çukçĕ.

Çапах та хамăн ача чухнехи çулсен пĕр кунĕ ман асра ку таранчченех пурăнать.

Пĕр хĕвеллĕ ир эпир, — урăхла каласан, ман хампа пĕртăван пичче Масгуд, унăн икĕ тантăшĕ: пирĕн аттепе пĕртăванĕн ывăлĕ Шамсутдин тата ватă учителĕн, Яхия бабайăн, ывăлĕ Шамил манпа пĕр çулхи тата икĕ ача — Урталыка кайрăмăр.

Тен, çав пирĕн ача чухнехи çулсенчи шывсикки тахçанах çук-тăр ĕнтĕ.

Пирĕн ялăн анат вĕçĕнче, урăхла каласан эпир пурăнакан урамра, ишме пĕлмен пĕр ача та çукчĕ.

» Pĕrinçe tata pusman ikkĕmĕš plošadki çinçe hura mundir, hĕrlĕ lampaslă vărăm brjuki tăhănnă, hĕrlĕ çüçlĕ pĕçĕk arçın aça kurănçĕ.

Văl aça jeple asărhansa, nikam iltmelle mar utsa pınine kura, ăna truba çak văhătra tuhma hušmannine, kăna văl haeh, nikamran ıytmasăr tunine tavçărsa ilme pulnă.

Hăy pĕççeneh pülĕ tese šutlasa, aça hırămĕpe karlăk çine vırtsa ajalalla šusa ansa kayrĕ, — kaçăr sămsallă tata šatrallă piçĕ çav văhătra piteh te kămăllă pulni palărçĕ.

Kartlaškasem tărăh hura mundir tăhănnă, hulpuççisem çine hĕrlĕ pogonsem çaksa pĕçĕk arçın aça hăparnă, çülten un patnelle Suvorov alline tăssa tănă, — văl hulpuççiyĕ urlă kăvak plaš urtsa jană, urisene šporlă, çüllĕ kunçallă ată tăhănnă, kăkărĕ çinçe ahah çăltăr jaltărtatnă, çüllĕ te tipšĕm çamki çinçe, kăvak çüç payărki măkărălsa tănă.

Bidenkona çav aça Vanja, hăyĕn «pĕçĕk kĕtüçi» pulnă pek, văl trubasempe jalavsem huššinçe pusma tărăh çülelle utsa hăparnă pek, Suvorov hăy alline ăna tăssa pană pek tuyănnă.

Ançah aça hăyĕn çarti obmundirovanipeh pulnă-ha, un, çinçe šinel çeç pulman tata unăn çüçne kassa jakatnă.

Çak samantra aça hăyĕn pĕtĕm purnăçne asa ilçĕ.

Aça pĕrremĕš hut çak temĕn pısăkăš hıtă alla çămărtarĕ te unăn çirĕp văyne tata unăn pĕtĕm açašlăhne tuyrĕ.

Văl Vanăn koyki umĕnçe çarănsa aça çine numayççen păhsa tăçĕ.

Tĕlĕksen tĕnçinçe jarănsa çüreken aça çünĕ halĕ unăn üt-pĕvĕnçen çav teri inçetre pulnă, çavănpa ta aça ăna general odejalpa vitnine te, minterne türletnine te sismerĕ.

» Пĕринче тата пусман иккĕмĕш площадки çинче хура мундир, хĕрлĕ лампаслă вăрăм брюки тăхăннă, хĕрлĕ çӳçлĕ пĕчĕк арçын ача курăнчĕ.

Вăл ача епле асăрханса, никам илтмелле мар утса пынине кура, ăна труба çак вăхăтра тухма хушманнине, кăна вăл хаех, никамран ыйтмасăр тунине тавçăрса илме пулнă.

Хăй пĕчченех пӳлĕ тесе шутласа, ача хырăмĕпе карлăк çине выртса аялалла шуса анса кайрĕ, — каçăр сăмсаллă тата шатраллă пичĕ çав вăхăтра питех те кăмăллă пулни палăрчĕ.

Картлашкасем тăрăх хура мундир тăхăннă, хулпуççисем çине хĕрлĕ погонсем çакса пĕчĕк арçын ача хăпарнă, çӳлтен ун патнелле Суворов аллине тăсса тăнă, — вăл хулпуççийĕ урлă кăвак плащ уртса янă, урисене шпорлă, çӳллĕ кунçаллă атă тăхăннă, кăкăрĕ çинче ахах çăлтăр ялтăртатнă, çӳллĕ те типшĕм çамки çинче, кăвак çӳç пайăрки мăкăрăлса тăнă.

Биденкона çав ача Ваня, хăйĕн «пĕчĕк кĕтӳçи» пулнă пек, вăл трубасемпе ялавсем хушшинче пусма тăрăх çӳлелле утса хăпарнă пек, Суворов хăй аллине ăна тăсса панă пек туйăннă.

Анчах ача хăйĕн çарти обмундированипех пулнă-ха, ун, çинче шинель çеç пулман тата унăн çӳçне касса якатнă.

Çак самантра ача хăйĕн пĕтĕм пурнăçне аса илчĕ.

Ача пĕрремĕш хут çак темĕн пысăкăш хытă алла чăмăртарĕ те унăн çирĕп вăйне тата унăн пĕтĕм ачашлăхне туйрĕ.

Вăл Ваньăн койки умĕнче чарăнса ача çине нумайччен пăхса тăчĕ.

Тĕлĕксен тĕнчинче ярăнса çӳрекен ача чӳнĕ халĕ унăн ӳт-пĕвĕнчен çав тери инçетре пулнă, çавăнпа та ача ăна генерал одеялпа витнине те, минтерне тӳрлетнине те сисмерĕ.

Vĕr-çĕnĕ hvattere çasah aça sassi te janăratma tapratrĕ.

İrtnĕ ernere hayhisem, pĕletne, imkĕmĕš aça tupsa kilnĕ.

— İkkĕmĕš aça?

Aça yătsah arăm hıççăn sıhlasa çüreymĕn.

Tata mĕn çuhlĕ nušalanmalla man, ey, aça-a-a!

Вĕр-çĕнĕ хваттере часах ача сасси те янăратма тапратрĕ.

Иртнĕ эрнере хайхисем, пĕлетне, имкĕмĕш ача тупса килнĕ.

— Иккĕмĕш ача?

Ача йăтсах арăм хыççăн сыхласа çӳреймĕн.

Тата мĕн чухлĕ нушаланмалла ман, эй, ача-а-а!

Pĕçĕk okopra arçın aça çıvărnă.

Allisene kăkărĕ çine hıtă çămărtasa, çĕrulmi pek huralnă urisene hutlatsa, aça simĕs tĕslĕ, šăršlă šıvra vırtsa çıvărnă çĕrteh yıvărrăn atašnă.

Aça çıvărnă, ançah ta unăn asaplă pit-kuçĕ çinçe văl çav teri hărušă tĕlĕksem kurni palărnă.

Aça pit te yıvărrăn çıvărnă, çav văhătra unăn tĕlĕksem kurnipe asaplanakan çunĕ üt-pĕvĕnçen çav teri inçetre pulnă pek tuyănnă, çavănpa ta văl pĕr hušă nimĕn te, razvedçiksem un çine çielten tinkerse păhsa tănine te, hăyĕn pitne çutatsa tărakan elektriçestvo fonarĕn çuttine te tuyman.

Halĕ tin aça çakna asărhasa ilçĕ: saltaksen šlemĕsem vırăssen pulnă, avtomaçĕsem — vırăssen, plaš-palatkisem — vırăssen, hăy patnelle pĕškĕnnĕ săn-pitsem te vırăssen, tăvan sănsem pulnă.

Пĕчĕк окопра арçын ача çывăрнă.

Аллисене кăкăрĕ çине хытă чăмăртаса, çĕрулми пек хуралнă урисене хутлатса, ача симĕс тĕслĕ, шăршлă шывра выртса çывăрнă çĕртех йывăррăн аташнă.

Ача çывăрнă, анчах та унăн асаплă пит-куçĕ çинче вăл çав тери хăрушă тĕлĕксем курни палăрнă.

Ача пит те йывăррăн çывăрнă, çав вăхăтра унăн тĕлĕксем курнипе асапланакан чунĕ ӳт-пĕвĕнчен çав тери инçетре пулнă пек туйăннă, çавăнпа та вăл пĕр хушă нимĕн те, разведчиксем ун çине çиелтен тинкерсе пăхса тăнине те, хăйĕн питне çутатса тăракан электричество фонарĕн çуттине те туйман.

Халĕ тин ача çакна асăрхаса илчĕ: салтаксен шлемĕсем вырăссен пулнă, автомачĕсем — вырăссен, плащ-палаткисем — вырăссен, хăй патнелле пĕшкĕннĕ сăн-питсем те вырăссен, тăван сăнсем пулнă.

Maltanah çav hăratakanni mĕn pulnine, văl ăçtine aça nieple te ănlansa ileymen.

Ançah purĕpĕreh aça pulnă.

Esir mana ultalamastăr-i? — terĕ aça hurlanarah, mĕnšĕn tesen văl hăšpĕr saltaksem untan kăštah kulma juratnine pĕlnĕ.

— Ekkey, tĕlĕntermĕš aça, — kulsa jaçĕ Kovalev.

Kovalev aça çine tĕlĕnereh păhrĕ, ançah kulmarĕ.

Малтанах çав хăратаканни мĕн пулнине, вăл ăçтине ача ниепле те ăнланса илеймен.

Анчах пурĕпĕрех ача пулнă.

Эсир мана улталамастăр-и? — терĕ ача хурланарах, мĕншĕн тесен вăл хăшпĕр салтаксем унтан кăштах кулма юратнине пĕлнĕ.

— Эккей, тĕлĕнтермĕш ача, — кулса ячĕ Ковалев.

Ковалев ача çине тĕлĕнерех пăхрĕ, анчах кулмарĕ.

Ançah çapah ta çav tĕlĕnmelle hăvărtlăh çine păhmasărah, Kovalev aça jennelle çavărănsa kalama ĕlkĕrçĕ: — Kuratăn-i?

Vara aça sasartăk hămaç pek hĕrelçĕ te, untan uripe hajarrăn tapsa ilse, tupăsem kĕrlenĕ pulsan ta hăyne iltteresšĕn pulsa, çĕtreken, ançah ta hıttăn ıytakan sasăpa kăškărçĕ: — Seržant jultaš!

Tujan! — tese kăškărsa jaçĕ te aça, săran japalana çav teri hajarrăn, mĕn pur văyĕpe turtrĕ.

Aça lafet çinçe vırtsa, urisene kukletse, šlem tăhănnă puçĕ ayne alline hursa çıvărnă.

İrhi sivĕpe unăn tutisem kăštah kăvakarnă, ançah temĕnle ıră etem un çine çulansa pĕtnĕ vatkăllă fufayka părahnă ta, aça tĕlĕkre tĕlĕnmelle ıră kulkalasa vırtnă.

— Nu, aça jeple?

Aça aptramast, kapitan jultaš, — tese pĕlterçĕ seržant, hăyĕn «sevastopolle» kasnă hura măyăhĕsempe hura çüç payărkisene pürnisempe kăšt muhtanarah jakatkalasa.

Aça aptărasah kaymast-ha eppin?

— Layăh aça, ăslă, — terĕ Kovalev çirĕppĕn, hăy sămahne ĕnense.

Vĕsem vırăntan çav teri hăvărt huskalsa tuhnă ta, aça un çinçen nikamran ta ıytsa pĕlme ĕlkereymen.

Анчах çапах та çав тĕлĕнмелле хăвăртлăх çине пăхмасăрах, Ковалев ача еннелле çавăрăнса калама ĕлкĕрчĕ: — Куратăн-и?

Вара ача сасартăк хăмач пек хĕрелчĕ те, унтан урипе хаяррăн тапса илсе, тупăсем кĕрленĕ пулсан та хăйне илттересшĕн пулса, чĕтрекен, анчах та хыттăн ыйтакан сасăпа кăшкăрчĕ: — Сержант юлташ!

Туян! — тесе кăшкăрса ячĕ те ача, сăран япалана çав тери хаяррăн, мĕн пур вăйĕпе туртрĕ.

Ача лафет çинче выртса, урисене куклетсе, шлем тăхăннă пуçĕ айне аллине хурса çывăрнă.

Ирхи сивĕпе унăн тутисем кăштах кăвакарнă, анчах темĕнле ырă этем ун çине çуланса пĕтнĕ ваткăллă фуфайка пăрахнă та, ача тĕлĕкре тĕлĕнмелле ырă кулкаласа выртнă.

— Ну, ача епле?

Ача аптрамасть, капитан юлташ, — тесе пĕлтерчĕ сержант, хăйĕн «севастополле» каснă хура мăйăхĕсемпе хура çӳç пайăркисене пӳрнисемпе кăшт мухтанарах якаткаласа.

Ача аптăрасах каймасть-ха эппин?

— Лайăх ача, ăслă, — терĕ Ковалев çирĕппĕн, хăй сăмахне ĕненсе.

Вĕсем вырăнтан çав тери хăвăрт хускалса тухнă та, ача ун çинчен никамран та ыйтса пĕлме ĕлкереймен.

Bidenko aça çine savănăçlăn, çav hušărah kăšt kĕvĕçse păhrĕ, maltan hăy păhsa usrană açana orudiecsem săn-săpat jençen mĕnle ulăštarsa layăhlatnine kurma tărăšrĕ.

Türripeh kalas pulat, aça kunta kăšt suyrĕ.

Uhmah aça, sana kunta vĕlereççĕ vĕt.

— Çuk, — terĕ te aça tepĕr hut çirĕppĕn, kuçĕsempe çĕrelle păhrĕ.

Aça malalla kayrĕ.

Aça türeh un patne çupsa pırasšăn pulçĕ, ançah temĕnle hăvatlă, tăšmanla văy ăna çarsa çul pek hıtarsa tăratrĕ.

Nimĕnren ıtla văl — çak samantra aça tavra tĕnçere purte jut pulnă pekeh, jut pulnă.

Биденко ача çине савăнăçлăн, çав хушăрах кăшт кĕвĕçсе пăхрĕ, малтан хăй пăхса усранă ачана орудиецсем сăн-сăпат енчен мĕнле улăштарса лайăхлатнине курма тăрăшрĕ.

Тӳррипех калас пулать, ача кунта кăшт суйрĕ.

Ухмах ача, сана кунта вĕлереççĕ вĕт.

— Çук, — терĕ те ача тепĕр хут çирĕппĕн, куçĕсемпе çĕрелле пăхрĕ.

Ача малалла кайрĕ.

Ача тӳрех ун патне чупса пырасшăн пулчĕ, анчах темĕнле хăватлă, тăшманла вăй ăна чарса чул пек хытарса тăратрĕ.

Нимĕнрен ытла вăл — çак самантра ача тавра тĕнчере пурте ют пулнă пекех, ют пулнă.