Latin Common Turkic

Саулық кiлтi өз қолыңда - 10

Süzlärneñ gomumi sanı 3603
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1810
18.2 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
25.7 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
30.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
арасында тербеледi. Қышқылдығы таңертең ашқарында жоғары. Несептiң
қышқылы ас қабылдағаннан кейiн азаяды. Сығып алынған шырынды
көбiрек iшуден несеп сiлтiлiкке айналуы мүмкiн, дəмдi дақыл жесең,
қышқылдығы жоғарылайды. Аммиак иiсi бар несеп сiлтiлiк реакциялы.
Салыстырмалы салмағы 1,002-ден 1,030 арасында жəне iшкен судың
көлемiне, терлеуге, тамақ режимiне байланысты.
Қою заттары: тəулiк бойындағы несеп көлемiн қайнатып, буландырғанда
50-60 г, олардың бейорганикалық заты 15-25 г болады. Қайту
температурасы минус 1,3-тен 2,3°С.
Салыстырмалы электрi өткiзгiштiгi қалыпты несептiң iшiндегi ас тұзы
ерiтiндiсiнiң қоюлығына байланысты.
Тұтқырлығы. Несептiң тұтқырлығы 1,02, ол тамақтағы ақуыздың
мөлшерiне байланысты, көбейсе – жоғарылайды.
Беткi керуi. Несеп бетiнiң созылуы 64-69 дин/см ал, өт қышқылы мен ақуыз
заттарының болуынан төмендейдi.
Калориялық коэффицентi денеден сыртқа шыққан ақуызға байланысты, ол
сыртқа шығарылған ақуыздың өсуiмен көбейедi. Сонымен, несеппен азот
та шығады. Шыққан несептiң қалыпты жағдайда бiр грамм азотқа келетiн
қуатының саны 7,7-8,6.
Несептiң құрамы жəне олардың қасиетi. Ең басты компонентi – су. Адам
денесiнен жаңа алынған су мұзға ұқсас сұйық кристалл күйiнде
кездеспейдi, оның моллекулалары ретсiз. Дене қабылдаған суды, «жұмыс
iстету» үшiн оған жоғарғы құрамды қосып беру керек. Бiздiң денемiз бiр
литр суды жоғарғыдай өзгерту үшiн 25 килокалорий жұмсайтын көрiнедi.
Сондықтан егер несеп iшсек, онымен қоса жеке меншiк қуатты үнемдеймiз.
Бiрнеше жылдың iшiнде несептi жүйелi түрде пайдаланудың арқасында сол
тəрiздi үнемдеу елеулi əсер етiп, жалпы адам өмiрiн ұзартуға мүмкiндiк бар.
Табиғатта 48 түрлi су бар. Оның iшiндегi ауыр су ядролық реакторларды
қажетсiнедi.
Несептiң ендiгi бiр маңызды қасиетi – ол аздап жарқырайды. 0йткенi
денемiзде сəуле голограмма бар. Осы заманғы түсiнiк бойынша үлкен
голографиялық бейне алу үшiн заттың толқынына сəйкес жарық керек. Осы
толқынның бiр-бiрiне қосарласып, интерференциялық сурет бейнелеп
беретiндiгi голограмма деп аталады. Голограмманы сұйық кристалға жазып
алуға болады. Жарық (сəуле) Күннен алынады. Сөйтiп, көмiрқышқыл
газымен су қосылу үшiн Күн сəулесi қажет. Бiздiң денемiз көмiрқышқыл
газын жəне крахмалды су болуға дейiн жарқышақтандырып алады.
Голограмманы «сəулелендiру» үшiн сəуле энергиясының қалай пайда
болатыны ендi бiзге түсiнiктi болды.
Бiздiң денемiздiң сұйық ортасы нақ бiр сұйық кристалдар сияқты, тек
сəулемен қаныққан. Яғни, тiрек толқыны голограммның жазуын ұстайды.
Табиғатта өсiмдiктер мен жануарлардың екi түрлi жасушасы болатыны
белгiлi. 0сiмдiк жасушалары сiлтiлiк ортада өмiр сүредi жəне өзiнiң
тiршiлiк əрекетiмен оған өнiм шығарады (мысалы, ағаштың жерге түскен
түскен жапырақтары). Жануарлар жасушасы, керiсiнше, қышқыл ортада
өмiр сүрiп, тiршiлiк əрекетiмен өнiм шығарады (мысалы, тер, нəжiс, несеп,
бұлардың бəрi қышқыл реакциялы). Бұдан мынадай қорытынды шығады.
Жануарлар мен адамдардың ауру себебi, қалыпты қышқыл ортадан сiлтiлiк
шiрiген ортаға өтуiнен.
Сонымен, кез келген iрiп-шiрудiң алдын алып, құтылу үшiн өзiнiң тиiстi
құрамында қауiпсiз қышқылы бар заттармен, бəрiнен де тəуiрi, мұны өзiнiң
жеке басының несебiнiң көмегiмен iске асыру болып шықты. 0йткенi ол
өзiнiң қанынан түзiлген сұйық қой. Нəтижесiнде дененi сондай ұйып
қалудан, кез келген патологиялық үрдiстен арашалай аламыз. Алғашқы
негiзi – сiлтiленуiнен, iрiп-шiруiнен арылтып, оның тез сауығуына қол
жеткiземiз. Бiздiң несебiмiздiң осы қасиетiн ерте заманның даналарының
да байқауы растайды. Сөйтiп, несеп барлық дəрiнiң негiзi деген
қорытындыға келемiз.
Таңертең несеп қышқыл болады, кейiн қышқылы азайып, сiлтiлiгi көбейедi.
Таңертеңгi несеп көбiнесе пайдалы дегендi ерте заманның даналары да
растайды. Сонымен моллекуланың ерекше құрамы, сұйық кристалдың
бiркелкiлiгi, тұзбен қаныққандығымен, салыстырмалы тұтқырлығымен
жəне электр өткiзгiштiгi арқылы несеп айтарлықтай маңызды болады.
Несептiң үстiңгi бетiнiң керуi 85-95 % суда 65-69 % дин/ см, ақуыз өт
қышқылы, фенол араласса – азая бередi. Үстiңгi бетi керуiнiң маңызы
көрсетiлгендей, ол қаншама аз болса, заттардың еруi соншама артықша
жүредi. Несептiң үстiңгi бетiнiң керуi аз болғандықтан, көп заттарды
ерiтуге қабiлеттi. Сонымен, үстiңгi бетiнiң керуi аз болғандықтан, заттарды
ерiту қабiлетiне ие несеп заттарды химиялық жолмен тотықтандырады
жəне бүлдiредi. Мысалы, бауыр мен өт жолындағы, бүйрек пен қуықтағы
балауызға ұқсас тастарды тотықтандыру əркетiмен қайтатын қанның
сыбағалы салмағы 1,052-1,061 г/см, ал несептiкi – 1,016-1,024, қаннан гөрi
тұтқырлығы аздау. Бұдан несептiң басты қасиетi шығады. Iшкенде ағысы
тым жылдамдап қоюланған сұйыққа айналады. Дененiң əртүрлi жерiнде
жиналған шырышты сұйылтады. Себебi, оның электр өткiзгiштiк
қабiлетiнiң күштiлiгi көптеген тұздарды ерiтетiндiгiне байланысты. Несептi
қалыпты жəне патологиялық несеп деп екiге бөлiп қараймыз.
Қалыпты несеп сау адамдарда кездеседi. Оның өзiн органикалық,
бейорганикалық, биологиялық деп үш топқа бөлемiз. Органикалық құрамы
азоттық, азоттық емес деп бөлiнедi. Несеп ақуыздың соңғы өнiмi негiзiнде
сыртқа шығарылады. Несеппен шығарылатын азоттың тəулiктiк көлемi 3,6
(тамақта ақуыз аз болса), ал тамақта ақуыз көп болса – 17 г (ет, балық,
жұмыртқа т.б.).
Несептiң ең басты құрамы – мочевина, несеп қышқылы, амин қышқылы,
аммиак, креатин денесi. Мочевинаның iсiкке қарсылық бiлдiретiнi жөнiнде
айтып, iсiктi осымен емдеудi А.Т.Качугин алғаш рет ұсынды. Несептi
пайдаланғанда, тiптi үмiтi үзiлген науқастардың хал-жағдайы жылдам
жақсарып түзелген. А.Т.Качугин денеге нитромочевинданы жасанды қарсы
пайдаланып та нəтижеге жеткен.
Джон Армстронг басқа жолмен жүрген. Ол науқасқа өзiңнiң күндiзгi
несебiнiң барлығын iшкiзiп, бүкiл терiсiне жағып, сылап сипауды ұсынған.
Оның да нəтижесi жоғары болған. Сөйтiп, несеп ракқа қарсы тиiмдi
қорғану құралы болып саналады. Несептi iшкенде жəне денеге сылап,
сипағанда жеке басының несебiн жасанды дəрiлермен қабаттастырғанда
тiптi, күштi пайдалырақ болған. Сөйтiп, несеп табиғаттың өзi берген iсiкке
қарсы күштi қорғау амалы болып табылады.
Несепте амин қышқылының көбеюi ақуыз жетiспеген жағдайда, ұлпа
ыдыраған кезде, ыстық көбейгенде, күйiп қалғанда, бауырдың қызметi
бұзылғанда кездеседi. Дене мүшелерi үшiн мұндай бағалы заттарды қорғап
қалу, оны уақытында қайтару қажет. 0з несебiн iшiп, сыртқы терiге жақса,
жоғалтудан қорғап қалады жəне дененi тез арада қалпына келтiредi.
Естерiңiзде болар, iшiп-жеген азықтүлiктен амин қышқылын түзу үшiн көп
қуат жұмсауға тура келедi. Денесi əлсiреген ауру адамға ас қабылдау
пайдалы емес, керiсiнше, жалпы халiн төмендетедi. Астың орнына несеп
iшсе, оның құрамындағы ыдыраған заттар ешқандай қуат талап етпей-ақ
денеге сiңедi. Амин қышқылы əлдеқашан тепе-тепдiк жасаған, ал шығын
жоқ болғандықтан, адам денесi тез қалпына келе алады.
Несеп құрамының бейорганикалық бөлiгiнде натрий тұзы, калий, кальций,
магний, темiр, хлор, фосфор тағы көптеген элементтер мол. Бұлардың
барлығы да адамның қалыпты өмiр сүру үшiн өте қажет. Несептiң
элементтерi күштi дəрiлiк қасиетiмен де ерекше. Олар зиянды
қышқылдарды белсендi түрде сiңiредi. Осымен-ақ денедегi дерттi жоя
алады.
Осы заманның тағамы микроэлементтерден тазартылған. Сондай-ақ ұн
сияқты өнiмдер сыртқы қауызын сыпырып алғандықтан,
микроэлементтерден ада болған. Ал еттiң құрамында микроэлемент өте аз,
бiздiң денемiзге микроэлементтер жетiспейдi. Тiсiмiздiң халi мүшкiл, бала
кезiмiзден бастап тiстен айрыламыз. Сондықтан несептi жүйелi түрде
күнделiктi iшiп те, терiге жағып, сылап сипап отырса, тамаша əсерлi болып,
денеге қосымша қуат берер едi. Қайнатылғаннан қалған несептiң
пайдалылығы əлдеқайда артығырақ. Қауiпсiз амалдардың бiрi. Бiрiншiден,
ол қанның плазмасынан пайда болады, екiншiден, «бiздiкi» болмай тұрыпақ адамның денесi арқылы өткендiктен ол кез келген заттарда болып өтетiн
барлық өзгерiстерге түстi. Осындай өзгерiстерге түспеген қандай зат
болсын бiздiң ағзамызға жат. Мысалы, ақуызы мол ет тағамы «бiздiкi»
болудан бұрын ұзақ жолдан өтедi, қайта жөндеу өзгерiсiне түседi. Мұндай
өзгерiске түспеген ақуыз қандай да бiр себептермен аллергиялық
реакцияны қоздырады.
Ешқандай жасанды дəрi, «Виватон» да мұндай қасиетке ие бола алмайды.
Тибеттiктер мен үндiлер ерте замандарда-ақ дененi өртеп, оның күлiн
алған, яғни күлiнiң құрамында микроэлемент көп оны денеге жеткiзудi
жақсартатын заттармен араластырып науқасқа берiп келген. Қайнатып
алған несеп микроэлементтерi қоюланған, табиғаттан алынған барлық
жасанды таблеткалардан артық. Тəулiгiне шығатын несеп 12 литр, ал 4
литрiн қайнатқаннан қалған ондай несеп денеге минералдарға бай
қосымша азық бола алады.
Несепте гормондардың бəрi кездеседi, бiрақ қоюлығы өте аз. Əсiресе, аяғы
ауыр əйелдер несебiнiң гормоны бағалырақ. Орыстың белгiлi дəрiгерi
А.А.Замков несептi өңдеу жолымен жоғары коэффиценттi «Гравидан»
дейтiн дəрi шығарған.
Сондықтан гормонмен емдеу адам ағзасына күштi əсер етедi. Несеппен
емдеу көзқарасына назар аударалық. Гормон грек сөзiнен шыққан «гормао»
– қоздыратын белсендiлiгi жоғары зат, адам ағзасының зат алмасуына əсер
етедi. Оның өсуiне, қартаюына, жүрiс-тұрысына қайсыбiр гормонның
жетiспеуiнен, көбею əркетiнен дене өрескел бүлiнедi.
Медицинада гормонды сойылған малдың бездерiнен, қанынан, сондай-ақ
химиялық синтез арқылы да алады.
Гормон жүйесiнiң жоғары əсерi мынадай:
1.Гипоталамус – 32 қос ядродан тұрады, əрқайсысының мiндеттi маңызы
бар. Гипоталамус дене iшiнiң негiзгi процестерiн бақылайды, көңiл-күй
аралығындағы байланысты iске асырады, гипофиз гормоны арқылы iшкi
бездердiң əрекетiн реттейдi. Оған тиротроп гормоны бүйрек үстi безiнiң
сыртқы қабатының белсендiлiгiн арттырады. Гипоталамустың маңызы зор.
Бiрақ қартайғанда əрбiр ядросында өзгерiс жүредi. Сөйтiп, дененiң iшкi
ортасын бақылау, реттеу мiндетi төмендейдi.
2.Гипофиздiң алдыңғы бөлiгiнiң əрекетi төмендесе, дененiң өсуiн бөгейдi,
семiруге, аяғы ауыр əйелдердiң бойы бұзылуына, шала бала тууына əкелiп
соғады. Алдыңғы бөлiгi басқа да бездердiң қызметiн реттейдi. Орталық
бөлiгi пигмент гормонын шығарады. Гипофиздiң артқы бөлiгi əрекетiнiң
төмендеуi бүйректiң қызметiн бұзады, қантсыз диабетке ұшыратады. Осы
бөлiгiнiң гормоны қантамырының майда бұлшықеттерiнiң иiлгiу-созылу
қасиетiне, қан қысымына əсер етедi.
3.Қалқанша безi тироксин гормонын түзед, оның құрамы күрделi – онда
йод бар. Осы гормон жүз түрлi ферменттiң белсендiлiгiне ықпал етедi. Егер
ол жетiспесе, жасушалардың көбеюi мен зат алмасудың барысы баяулайды.
Дененiң жəне ақыл-ой əркетiнiң дамуы артта қалады. Несеп безге өте
игiлiктi əсер етедi. Йод тағамда аз болса, ол йодты үнемдеп жұмсай алады.
Қалқанша безi көбiктен тұрады. Көбiктердi қантамырларымен шырмап,
iшкi шырыш сұйықтарымен толтырған, оның iшiнде гормон жиналған.
Егер коллоидтар нашар сиресе, онда гормон жасушадан толық шықпайды
да, йод жетiспеушiлiгi пайда болады. Несеп қабылдаса, коллоидтың
сиремеуiне мүмкiншiлiк туады, тұтқырлық азаяды жəне тироксин қанға
еркiн өтедi. Бұдан шығатын қорытынды – күнi бұрын сақтану: Базед
ауруымен ауырғанда бездiң қызметi күшейе түскенше несептi өте
сақтықпен iш керек. Егер ауру төмендеп, ұйқы қашып, ызақорланып,
бұлшық еттер босап, арықтаса, несеп қабылдауды тоқтату жөн.
4.Айырша бездiң барлығы төртеу. Олар қандағы кальцийдiң құрамын жəне
оның денедегi алмасуын реттейдi. Бiр ион кальцийге екi ион калийден тура
келуi шарт. Егер қанда осы бездiң гормоны жетiспесе, адамның аяқ-қолы
дiрiлдеп тартылады. Əлгiндей ауруы бар адамдар несеп iшкеннен кейiн аяққолы тартып, дiрiлдегенiн қояды.
5.Айыршық безi 10 гормон шығарады. Оның бiрi адамның өсуiн реттейдi.
Бездiң негiзгi мiндетi – иммунитеттiк сақтандыру қасиетiн қамтамасыз ету.
Иммунитеттiк сақтандыру дегенiмiз денедегi барлық жат заттарды жою.
Ауру жұқтыратын микроденеледi, ескi ауырып өзгерген жасушаларды, iсiк
тудыратын жасушалардың өсiпжетiлуiн, қатерлi iсiктi, жалпы, денеге бөгде
заттарды жойып отырады. Без шығаратын Т. лимфоцитi (тимус) вирустар
мен iсiктерге қарсы сақтандыру əрекетiн жүргiзедi. Бiрақ адамның жасы
ұлғаюына сəйкес без кiшiрейе бередi, сақтандыру қасиетi де төмендейдi.
Сондықтан дененiң жұқпалы ауруға сезiмталдығы күшейiп, қатерлi iсiк,
паркинсон дертiнiң, атеросклероз ауруларының қаупi арта түседi. Егер
баланың несебiн iше берсе (0-ден 12-13 жасқа дейiнгi ұлдар мен 8-9 жасқа
дейiнгi қыздардың) бұл аурулардың да алдын алуға болады.
6.Ұйқы безiнiң салмағы 80 г. Оның шырыны асқорытуға көмектеседi.
Инсулин гормонын шығарады. Ол денеде қант құрамының деңгейiн
реттейдi. Инсулиннiң көмегiмен (бұлшық еттер мен бауырда) денеде
қанттың қоры сақталады. Ұйқы безiнiң тағы бiр гормоны глюкоген
инсулинге қарсы əрекет етедi. Ұйқы безiнiң бұзылуы қантты диабетке
шалдықтырады. Қантты диабет басталысымен, несептi пайдалана алса, бұл
ауру да жазылып кететiнiн өмiр көрсеттi.
7.Бүйрек үстi бездерi сырты қыртыс заттардан тұрады, олар əртүрлi əсер
ететiн гормондар шығарады. Қыртыс заттары шығаратын адреналин
тамырларды жиырылтып тарылтады, қан қысымын көтередi, жүрек соғуын
жылдамдатады. Азот жəне көмiр су алмасуын глюкокортикоид гормоны
реттейдi. Осы айтылған гормондар барлық өмiр тiршiлiгiне жағдай
жасайды. Жыныс мүшелерi мен бүйрек үстi бездерiнiң гормондары бiрбiрiмен тығыз байланысты. Олардың жетiспеуiнен жыныс мүшелерiнiң
қызметi бұзылады. Əйелдердiң бетiне түк шыға бастайды. Жiгiттердiң
дауысы жоғарылайды, жыныс сезiмi жоғалады. Қайнатылған несеп iшсе,
əйелдердiң бетiнiң түгi жоғалып, жiгiттердiң жыныстық қатынас
мүмкiншiлiгi артады, бүйрек үстi бездерiнiң қызметiне байланысты
көптеген ауру-сырқаттардан айығады.
8.Жыныс бездерi – көптеген гормондар түзедi. Бiздiң денемiз, көңiлкүйiмiз, жалпы хал-жағдайымыз, денсаулығымыз осы гормондарға тəуелдi.
Жыныс бездерi жыл өткен сайын ауыр қызметтен қажиды. Осыған сай
гипоталамустың да сезiмталдығы төмендей бередi. Егер осы гормондарды
немесе «жарқыншағын» денеге берсек, жыныс бездерiнiң қаусауын елеулi
түрде қысқарта аламыз. Сонымен, жастық бейнемiздi ұзақ уақыт
сақтаймыз. 35-тен ары кеткенде сақтық иммунитетi азая бастап, жыныс
гормондары көбейедi. Əйелдердiң айлық белгiлерi жасына орай
тоқтағаннан кейiн (климакс) несептiң құрамы өзгередi – оның əсерi
босаңсиды – жыныс гормондары мен иммунитетi азаяды, гормондық
жүйесi ретсiздiкке ұшырайды.
Дене дертке шалдыққан кездегi пайда болатын заттар. Қалыпты жағдайдан
кез-келген ауытқу кезiнде дене күйiн өзi түзетуге кiрiседi. Осы кезде сау
денеде жоқ дауалау заты пайда болып, сауықтыру мүмкiндiгiн бередi. Егер
денеде бiздi мазалап, ауыртпаса да, бiлiнбей жүрген аурудың
«тұқымы» болса, несеп оны қозғап, тез арада сыртқа шығару мүмкiндiгiн
туғызады (оның ерте ме, кеш пе ауыртатыны сөзсiз). Сонымен, денеде осы
кезде туындағалы тұрған ауруға қарсы иммунитетке ұқсас ерекше өзгерiс
байқалады. Осы өзгерiс аурудың «тұқымына» байланысты əр түрлi бiлiнедi:
аздап əлсiздiк пайда болады, iшi өтiп, тiптi ауыр ахуалдың төмендеуiне
дейiн жетiп, 2-3 айға созылады. Ал қанды ластайтын бөгде материал емес,
несептiң иммунитетке ұқсастығын дененiң қарсыласу күшiне қоса
пайдалана алатындығы оның асыл қасиетiнiң бiрi.
Сөйтiп, өзiнiң сауығуына қажеттi заттарды əрбiр дене мүшесi өзi түзiп
алады. Олардың да сыртқа несеппен бiрге шығуы табиғи заңдылық. Денеде
жүретiн кез келген патологиялық үрдiс кезiнде несеппен бiрге аурудың
өнiмдерi де шығады. 0лген жасушалар, iрiң – дертпен күресте денеде пайда
болған заттар. Гомеопаттар ауруды өзiнен шыққан заттармен емдейдi.
Мұнда аурудан тiкелей алынған қоздырғыштарды денеге қайта жiбередi.
Токсин улар патологиялық өзгерiске түскен ұлпалар, басқа да денеден
шыққан заттар болады. Ұқсастық заңдылығына сəйкес, бұл заттарды өзiне
сəйкес ауруды емдеуге пайдалануға болады, осындай емнiң түрiн
«назодам» деп атайды.
Мұның да өз жетiстiктерi мен кемшiлiктерi бар, жеткiлiксiздiгi – ықпал ету
жағынан гомеопатиялық емдеуден бiр табан төмен тұрады. Оның
артықшылығы қажеттi дəрiнi таңдап алу гомеопатиялықтан əлдеқайда
жеңiл. Егер науқас аденома не простатитпен ауырса, аденома мен простата
аурудың барлық назодамы пайдаланылады. Адамның несебi барлық
назодомдармен қаныққан. Сондықтан бұл тамаша дəрiлiк мəнi бар
табиғаттың өзi берген сыйы.
Ауыр дерттiң кезiнде адам денесiнiң ұлпалары күштi ыдырауға ұшырайды.
Кезiнде ол сыртқа да шығады. Ыдыраған ұлпаларды қайтадан қалпына
келтiру үшiн дене мүшелерiнiң көптеген энергия жұмсауына тура келедi.
Алдымен асты қайта қорытып сiңiруге, тағамдардың сiңiмдi заттарын əрбiр
мүшеге тасып жеткiзуге, өзiне тəн мүшесiне айналдырып, тек солардан
кейiн жойылған ұлпаларды синтездеуге кiрiседi. Денесi əлсiреген науқастар
үшiн бұл күшi жетпейтiн ауыр жүк. Сауығу соншама баяу жүргенiмен
қоймай, əртүрлi асқыну да пайда болады. Академик Л.С.Штерн: бұл
метаболиттердi (ыдыраған заттар) ақуыздың молекулаларының,
гормондардың, ферменттердiң т.б. «жарықшағы» тiршiлiк процесiнiң
қоздырғышы, реттеушiсi тiптi, құрылыс материалы деп санайды. Академик
В.П.Филатов одан əрi жалғастырады. Дене ауыр науқасқа душар болған
кезде, ол барлық қолайлы амал-əдiстермен қорғау күшiн шоғырландырып,
дертке қарсы күреседi. Осының нəтижесiнде шектен шыққан қорғаныштан
денеде ақуыз емес заттар пайда болып, жеке ұлпаларға ғана емес, бүкiл
мүшелерге ықпал етедi. Оларды «биогендiк дем беру» деп атайды.
В.П.Филатов бұл жағдайды практикада дəлелдеп бердi.
Несептi пайдаланып, күш қуатын үнемдеу: а) құрылыстық сұйықтар;
б) судың анықталған изомерлерiмен химиялық құрамы бiрдей, физикалық
құрамы түрлiше;
в) сəуле шашатын сұйықтық;
г) метаболитi (ыдыраған заттары) бар сұйықтық
д) əртүрлi тұздармен қаныққан сұйықтықпен емдеудiң пайдасы – несептi
пайдаланудан несеп қышқыл реакциясын беретiндiктен, мочевина
иммундық, антибактериялық қасиетi бар биогендiк дем бередi, көп
гормонды əсер етедi. Несептiң метаболитi – қоздырушы жəне өмiр
процесстерiнiң реттеушi тетiгi болып саналады.
Сонымен автор ғылыми негiздерге сүйене отырып, несеп – барлық
дəрiлердiң негiзi – ең пайдалысы, дұрыс пайдалана бiлсе, қолайлы зиянсыз
дəрi деген.
НЕСЕПТIҢ ТҮРЛЕРI ЖƏНЕ ЕРЕКШЕЛIГI
А.Н.Масленниковтың «керемет сусынның сыры» деген кiтабында: барлық
дерттi несеппен емдеуге болады деп жауап берген, ал өмiрде өзгеше,
Шивамбукальпада жазылғандай, несептi пайдаланумен барлық дерт
жазылып, науқас адам аяғынан тiк тұра алмайды жəне пайдасы тез арада
көрiне де бермейдi. Мұның себебiн iздестiруден оның ерекшелiктерi де
табылған, емдеудiң жетiстiктерi сол ерекшелiктердi пайдалана бiлуде
болып отыр.
1.Жаңа туылған балалар, ер жеткен адамдар, қарттар, ерлер, əйелдер,
екiқабат əйелдердiң несебi деген сияқты түрлерi көп.
2.Жаңа шыққан, ескi, өте ескi, қайнатылған суытылған, əртүрлi заттармен
қаныққан, белсендiлiгiн арттырған т.б.
3.Таңертеңгi, күндiзгi, кешкi жəне түнгi.
4.Несептiң алғашқы аз бөлiгiн жəне соңғы бiр шаптырымынан қалғанын
iшкенде тақ санмен iшу керек.
Несептiң сапасына iшкен тамақтың құрамы, көңiл-күйi жеке басының дене
бiтiмiне жəне ақыл-ойына байланысты əсер етедi. Айдың айналымы жəне
жылдық мерзiмнiң əсерiмен де санасу керек.
Бұдан шығатын қорытынды: аурудың əр түрiмен денсаулығы бұзылған
жағдайда адам өзiнiң несебiн пайдалануы қажет. Осыдан былай айтылатын
басқа да ерекшелiктерiн бiлмейiнше, несеппен емдеудiң «ғажабы» деген
ұғымның барынан да түңiлесiң.
Несептiң əртүрлi ерекшелiгiн толығынан қарап көрелiк:
1.Жаңа туылған бала несебiнiң алғашқы күндерi қышқылдығы күштi.
Азоттың көптеген бөлшегi несеппен бiрге мочевинаға айналып шығады.
Жаңа туылған баланың несебi тiршiлiк барысын астын үстiне
шығаратындай ақпаратпен қаныққан. Шiру барысын тоқтату үшiн жаңа
туылған бала несебiнiң осы ерекшелiгiн пайдалану абзал. Бұл шiрудiң
сыртқы белгiсi: кəрiлiк иiсi мүңкидi. Осындай иiсi мүңкiген адамдарға оны
iшу ұсынылады, ал тоқ iшекте дисбактериоз, iш қатуы т.б. жағдайларда –
iшегiн шаю ұсынылады. Жаңа туылған баланың несебi жазылмайтын жара,
гангрена жəне сол сияқты ауруларға таптырмайтын дəрi. Оның құрамында
мочевин көп болғандықтан, оны несептi сыртқа көп шығаратын дəрi
ретiнде денедегi артық сұйықтарды арылту, ми, жұлынның iшкi
сұйықтарының қысымын азайту үшiн де, бүйректi сауықтыру (əсiресе,
жұқпалы микробтар болса) оны тек асқорыту арқылы барысын күшейту
қандағы фибриндердi ұйып қалған қанды ерiту үшiн ұюын азайту,
онкологиялық iсiктерге (сыртына компресс қойып, iшiне iшкiзу қажет)
қолданады.
2.Бала несебiнiң құндылығы туралы бұрын да айтылған. (Бiр айдан бастап
12-13 жас аралығында иммундық денемен қанықтырылған. Иммунитет
жүйесi орталық жəне шеткi ағзаларды иеленедi. Орталық ағзаларға майы,
кемiгi жəне айыршық (төс сүйектiң жоғарғы арт жағында жататын безi),
шеткi ағзаларға көкбауыр, сөлi жолдарындағы түйiн (без), iшек-қарын
жолдарындағы лимфоид торлары жатады. Қартайған шақта айыршық 90 %ға, көкбауырдың көлемi 50 %-ға азаяды. Сүйек майы мен кемiгi
лимфотүйiндерiн қоқыспен ластап, иммунитет қызметiн тұншықтырады.
(Басқаша айтқанда көр-жөрдiң денеде көп жиналғандығы.)
Ғалымдардың зерттеуiне қарағанда, егер ескi иммунитет жасушаларын жас
денеге көшiрiп отырғызса, оның белсендiлiгi артады. Егер кəрi денеге жас
жасушаларды отырғызса, онда оның əрекетi сөнедi. Бұл дененiң
иммунитетi оның ластану дəрежесiне бағынышты екендiгiнiң дəлелi.
Сондықтан иммунитеттi күшейту жұқпалы вирус жəне iсiк дертiнен құтылу
үшiн, балалардың несебiмен бiрге дененi жасуша деңгейiне дейiн тазарту
үшiн, баланың несебiн iшiп, уақытылы астан бас тартып-ашығу қажет-ақ.
3.Дертiнен айығуға тек өзiнiң несебiн пайдаланған жөн. (0з несебi
науқасының «нозодомы» барлығымен күштi).
4.Қарттар несебi. Қартайған адамдардың иммунитетi төмендейдi.
Гормондар қызметi тепе-теңдiгiн жоғалтатындықтан, қарттардың несебi
өзiнiң дертiн емдеу үшiн ғана жарамды.
5.Əйел, еркектердiң несебi өзiнiң ерекшелiктерiмен əйелдiң, еркектiң
магниттелген негiздерiне байланысты. Сондықтан «несеп донорын»
таңдағанда бiр жынысты адамдардың несебiн пайдалану дұрыс. Басқа
жынысты адамдардың несебiн өте сирек жəне қысқа мерзiмге пайдалануға
болады. Балалардың несебiн (1 жастан 10 жасқа дейiн) жыныстық
айырмашылыққа сəйкес құрамында гормон аздығын ескерiп, қарсы
жынысты адамдардың несебiн пайдалануға болады (əйелдiң несебiн ерлер
немесе керiсiнше), бiрақ 2-3 айдан артық пайдалануға болмайды. Бала
қаншалықты жас болса – оның несебiн соншама ұзақ уақытқа қабылдауға –
ол 10 жасқа таяған сайын несебiн соншама қысқа мерзiмге пайдалануға
болады.
6.Екiқабат əйелдердiң несебi өте пайдалы. Екiқабат кезiнде бүйрек, несеп
жолдарының қызметi жəне құрылысы өзгерiстерге түседi. Екiқабат
əйелдердiң денесiнде өзгерiстiң ең жоғарғы шегi 20-35 апталық кезеңiнде
байқалады. Бүйрек арқылы плазманың ағысы 45 %-ға, ал сүзгiштiгi 60 %-ға
артады. Нəтижесiнде метаболикалық жəне азықтық мəнi бар (глюкоза амин
қышқылы, суда еритiн дəрумендер) ақуыздың зат алмасудағы соңғы өнiмi
(мочевина жəне нуклеопротеиндердiң несеппен сыртқа шығуы) көбейедi.
7.Жаңа алынған несеп көбiрек пайдаланылатын, негiзiнде тұзбен қаныққан
қан плазмасы. Ол денеден шығысымен, қажетке асады. Ол сау адам жəне
науқас адам пайдаланатын болып екi түрге бөлiнедi. Сау адам
қоректенгенде аурудың алдын алу үшiн гормондық тепетеңдiктi тоқтамды
деңгейде ұстап, денедегi энергетикалық материалдардың қорын үнемдеу
үшiн iшедi. Несептi бiраз уақыт қойып қойсақ, суығаннан кейiн ол өзiнiң
қасиеттерiнен айрыла бастайды, жылу шығару қасиетi жойылады, сұйық
кристалл құрылысын жоғалтады, жарықта ыдырайды, ауада тотығады,
түбiне шөгiндiлер пайда болады.
8.Ескi несеп заттарының ыдыраған алғашқы белгiсi – аммиак иiсi шыға
бастайды. Бұл несептiң негiзгi ерекшелiгi – ол аз «магнетизмнiң» iшкi
құрылысы мен сəуле таратуын жойып алады. Сондықтан несептi алғашқы
көлемнiң -i қалғанша қайнатып, буландырылғаннан кейiн ғана денеге
жағып, пайдалан деген йогтардың қағидасын орындауға мəжбүрмiз.
9.Өте ескi несепте аммиак иiсi пайда болса – ол несептегi ақуыз
ыдырағанының алғашқы белгiсi жəне қышқыл РЊ-тың сiлтiлiкке
өзгергенiн көрсетедi. Егер осындай несепке профессор В.П.Филатовтың
биогендiк демеу жағдайын жасасақ, онда ол сауықтыру сұйығына
айналады. Ол мынадай қорытындыға келедi. Барлық денелер мен
жасушаларда тiршiлiк жабыла қырылып қалмайды, дегенмен дене бүтiндей
өлдi десек те, өте қолайсыз жағдайда да биогендiк демеушi салдарынан бiр
жоғары сапалы «қарсыласу заты» жасалып шығады. Тағы бiр ескеретiн
нəрсе – биогендiк демеушiнiң əсер етуi не бiр мүшемен не бiр мiндетiмен
шектелмейдi, бүтiндей барлық денеге əсер етедi. Ыдырап жатқан несеп өте
шектен асқан қолайсыз жағдай пайда болса да биогендiк демеушi жасалып
шығады. Несепте осындай демеушi 20°С температурада 3-7 күннiң iшiнде
пайда болуы мүмкiн. 0те ескi несептiң осы ерекшелiгi туралы Армстронг
«дененi сылап, сипауға не жаңа несеппен араластырып пайдалануға
болады» деген. Сондықтан осы несептi терiге пайдаланып, нығайтумен
денеге жағдай жасау ретiнде алдын ала РЊ-ын əлсiздеу қышқылды
сiлтiлiкке айналдырып, əртүрлi қышқылдардан пайда болған шөгiндiлердi
ерiту жөн. 0те ащы аммиак иiсi терi бездерiнiң ұсақ көздерiн ашып,
несептiң денеге өтуiне жағдай жасайды. Ғалымдардың зерттеу нəтижесi
көрсеткендей, аммиак иiсi адамның жұмыс қабiлетiн арттырады. Терi
бездерiнiң көзiн кеңейту арқылы удың сыртқа шығуын арттыруға болады,
ал аммиактың өзi уды ығыстырады. Оның ашытып, күйдiретiн қасиетi iшек
құрттарын жояды. Ол қантамырларын тазартады, бiтелiп қалғандарын
ашады, аммиак буының жылжымалылығын қозғалысқа келтiрiп,
қорытындысында тазарту əсерiмен өлi еттерiн күшпен жұлып алып,
шiрiген тор көздерiн ерiтiп, сауықтырып, қышқылды торға дейiн өзгертiп
барып тоқтайды. Несептiң бөгелуiн емдейдi, кейбiр жағдайда несептiң
бөгелуi несеп жолының жиырылып, тарылып қалуынан болады, ал аммиак
иiсiнiң əсерi оны кеңейтедi.
Өте ескi несеппен емдеудiң бiрнеше əдiстемесi:
а) тоқ iшектiң өте ластанған кезiнде, iшек құрттары болған жағдайда 20°С
температурада 3-5 күн тұрып қалған аммиак иiсi аздап шығатын бiр литр
несеппен клизма жасауға болады. 0те күштi иiс шығаратын несеппен
клизма жасау əсер етiп, тоқ iшектiң iшкi шырыш қабатын тiптi, одан да
терең күйдiрiп жiберуi мүмкiн. Иiсiнiң болуы заңды бiрақ, күштi болмасын;
б) тамырлардың бiтелiп қалғанын тазартып ашу үшiн осы сияқты несеппен
компресс жасағанда, терiнiң сыртындағы өлi еттер мен iрiңдерден тазарту
үшiн əсiресе өкше мен аяқ-қолдың терiсiндегi мүйiздердi арылту үшiн де
қыздыру ретiнде (шүберекке сiңiрiп) жасауға болады. Əуелгi кезекте
аммиак иiсiне ауыздан бастап бiрте-бiрте дененi үйрете келе, иiсiнiң
күштiсiне дейiн пайдалануға болады;
в) денеге шөккен тұздарды ерiту үшiн ауыратын жерге шүберекке сiңiрiп,
компресс жасау, шөккен тұз қаншама ескi болса, соншама иiсi күштi
несептi пайдалану, бiрақ, күйдiрiп алмау керек.
10.Ежелгi үндi жазбаларында «Шивамбукальпа» тек буландырылған
«несептi» пайдалануды ұсынады. Ол былайша дайындалады: сырлы не
балшықтан жасалған ыдысқа 400 г кез келген (жаңа, ескi, баланың
несебiмен араластырылған т.б.) несептi құйып, отқа қойып, 100 г
қалғанынша қайнатамыз. Осы қалғаны төрттен бiр бөлiгi болып саналады
(4 литрден 1 литр қалдырса да, бiр литрден 250 г қалдырса да төрттен бiрi
болады).
Ендi несептi қайнатқанда не шығатынын көрейiк:
а) шексiз, қолайсыз жағдайдың əрекетiмен органикалық заттардан
биогендiк дем берушi пайда болады деген В.П.Филатовтың теориясымен
келiссек, қайнатылған несеп дəл осы жағдайға сəйкес келедi. Биогендiк дем
берушi ұлпалардан алынған, 4-6 күн қараңғы жерде минус 3-тен 4°С дейiн
тұрған несептiң 120°С-ге төзетiнiн зерттеу көрсеттi. Осыдан өте қажеттi
қорытынды шықты: биогендiк дем берушi ақуыз қайнатқанда белсендiлiгiн
жоғалтқан болар едi, ал ерекше жасалған өзiне тəн жылылыққа
тұрақтылығын көрсеттi.
Жоғары температураның ықпалымен несепте өте көп биогендiк дем берушi
пайда болады. Несептi төрттен бiрiнен ары қарай артық буландыруға
болмайды. 0йткенi төрттен бiрi қалғанша қайнатып, буландырғанмен
сапасы бүлiнбейдi, қайта артады. РЊ қашанда қышқыл сұйық ретiнде қала
бередi;
б) буландырылған несептi пайдалана отырып, бiз құрылысы кристалл,
жылуға төзiмдi, бұзуға қиын, денеге пайдалы қарапайым суға өзгерте
аламыз. Басқаша айтқанда, көмiртектi денеден бiрте-бiрте «алмасқа»
айналдырамыз. Мұның текстiң теориялық негiзi былайша: несептi
буландырғанда судың 48 табиғи түрiнен жылу əрекетiне төзiмдiсi қалып,
төзiмдiлiгi əлсiздерi – буға айналып ұшып кетедi.
Кристофер Берд «0сiмдiктердiң жасырын тiршiлiгi» деген кiтабында сұйық
кристалдың өмiрi қаншама ұзақ болса, денеге соншама пайдалырақ, оның
адамның өмiр шырынымен туыстығы да жақынырақ деген. Буланған
несепте дəл сондай кристалл пайда болады.
Sez Kazah ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.
Çirattagı - Саулық кiлтi өз қолыңда - 11
  • Büleklär
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 01
    Süzlärneñ gomumi sanı 3709
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2062
    18.7 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    27.9 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    33.2 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 02
    Süzlärneñ gomumi sanı 3743
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2072
    21.1 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    30.6 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    36.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 03
    Süzlärneñ gomumi sanı 3714
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1998
    19.6 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    29.1 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    35.1 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 04
    Süzlärneñ gomumi sanı 3761
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1937
    18.9 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    28.4 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    33.8 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 05
    Süzlärneñ gomumi sanı 3700
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1924
    19.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    26.9 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    33.0 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 06
    Süzlärneñ gomumi sanı 3672
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1925
    18.6 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    27.2 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    31.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 07
    Süzlärneñ gomumi sanı 3698
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1778
    19.7 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    28.8 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    33.8 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 08
    Süzlärneñ gomumi sanı 3796
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1750
    19.4 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    28.4 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    32.6 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 09
    Süzlärneñ gomumi sanı 3726
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2007
    19.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    27.1 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    32.3 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 10
    Süzlärneñ gomumi sanı 3603
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1810
    18.2 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    25.7 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    30.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 11
    Süzlärneñ gomumi sanı 3649
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1969
    19.3 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    27.8 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    33.4 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 12
    Süzlärneñ gomumi sanı 3739
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1921
    20.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    28.8 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    34.3 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 13
    Süzlärneñ gomumi sanı 3818
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2043
    21.9 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    31.9 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    37.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 14
    Süzlärneñ gomumi sanı 3744
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2021
    20.8 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    30.2 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    35.6 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 15
    Süzlärneñ gomumi sanı 3793
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1895
    21.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    29.5 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    34.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 16
    Süzlärneñ gomumi sanı 3762
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2084
    22.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    31.1 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    37.1 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 17
    Süzlärneñ gomumi sanı 3654
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 2114
    19.3 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    29.1 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    35.5 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 18
    Süzlärneñ gomumi sanı 3717
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1931
    21.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    31.1 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    36.3 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 19
    Süzlärneñ gomumi sanı 3734
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1709
    21.7 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    31.2 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    36.0 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
  • Саулық кiлтi өз қолыңда - 20
    Süzlärneñ gomumi sanı 930
    Unikal süzlärneñ gomumi sanı 640
    26.2 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    37.2 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    42.6 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
    Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.