აველუმი - 29

სურვილით. ეს იყო წინათ, დიდი ხნის წინათ. სად? როდის? რისთვის? არ ვიცი. იყვნენ
ოდესღაც და მიეძინათ. ღელავს ფოთლების მწყობრი კამარა. ჩემს შვილიშვილს კი სცივა. წეღან,
მგონი, დაახველა. იქნებ მე შემტენო, შეშის მაგივრად, ცეცხლფარეშო, შენს ღუმელში?! ერთი,
ყველგან ერთი, ყოველთვის ერთი. სამი თაობის ჯამი. სამი უდრის ერთს. მაგრამ ერთი მაინც
ერთია. ჭკნება, ყვითლდება საბრალო ბაღი. როგორც სიზმარში უცხო სიზმარი. შეყვარებულს
და მეოცნებეს ჩვენი სალამი. მაგრამ დაცინვას კაცი არ მოუკლავს. რანაირი მოწყენილი მივალ.
მივდივარ ცისკენ და შორიდან ვხედავ ჩემს აჩრდილს. მაგრამ სადაც არ უნდა მივიდე, მკვდარი
ქალივით დამხვდება ლოგინი. გათოშილი. თითქოს სველიც. აი, ახლა ხელს შევახებ და
არაფერი არ მოხდება მეთქი. ესე იგი, არც მე მოვკვდები ამის გამო და არც ის გაცოცხლდება
მეთქი. ასე ვებრძოდი შიშსაც და სურვილსაც ერთდროულად. მაგრამ ბოლოს მაინც რომ
გავბედე და ფრთხილად, მორიდებით შევახე ხელი, ზეწრიდან წამსვე გამოჟონა გვამის სიცივემ.
სწორედ ის დრო ვერ მომინელებია, რომელიც მხედველობიდან გამომრჩა. იღელვე, მაგრამ
მშვიდად, როგორც დედა გაფრთხილებდა ყოველთვის. ოი, რომ იცოდე, როგორ მოაბეზრე
ყველას თავი შენი დაუცხრომელი ყბედობით და მაინც არ დაგადგა საშველი, თბილისისკენ
მიმავალ გზასავით. მაგრამ ყველაზე მეტად მაინც შენს სისხლსა და ხორცს მოეწვება გული,
გინდაც გააჩუქე, გინდაც გადაჩეხე. აკი პოეტის დაც განუწყვეტლივ კითხულობდა - გადარჩება
თუ არაო - ერთსა და იმავეს იმეორებდა სულ, გალიის თუთიყუშივით, მაგრამ თავად პოეტს

არავინ ეკითხებოდა, უნდოდა თუ არა გადარჩენა. ის უეცარ სიკვდილს ელოდა. ირგვლივ კი
მწუხარება ღელავდა მშვიდად. და მაინც, რანაირი მოწყენილი მივალ... ქრისტე მიხმობს
ვარსკვლავიდან. უნდა წავიდე. უხერხულია. ვალდებული ვარ. მაგრამ მართლა მე მიხმობს?!
იქნებ ბედნიერაში ვეშლები? რა არის, ბოლოს და ბოლოს, ცხოვრება? უძილო ღამე. ყრუ
ფიქრები. გნებავთ, მზე და ჭუჭყი. და მაინც მიწას ვარ მიჯაჭვული. პოეტისა არ იყოს, ვნახოთ
ერთი, როდემდე გასტანს ეს ტანჯვა. ცხოვრება მთვარის შუქში მიძინებული სოფელია. ალვის
ხეებს წმინდა ფოთოლი სცვივა. ხეებს შორის მოულოდნელად გაბრწყინდება ხოლმე
ცრემლივით ჩუმი წყალი. სადღაც ორთქლმავალი კივის და გული ასვენია მაღალ სიჩუმეში და
შენ გაგონდება შენი წარსულის მზეც და ჭუჭყიც და სიშორეზე ტირის როიალი და გული
მიგაქვს ძვირფასი ცხედარივით. მხოლოდ ის გაწუხებს, არ დაგივარდეს და რამე არ ეტკინოს
მკვდარს. ვიდრე ტკივილის შეგრძნება ჰქონდა, ამაზე არ გიფიქრია. მაღლა ვარსკვლავები
ჟივჟივებენ, დაბლა ფოთოლი ფაჩუნობს. შენ კი სიზმრების ქსელში გაბმულხარ და ძლივსღა
მიიკლევ იმისკენ გზას და მაინც, დიდი მადლობა ღმერთს, კიდევ რომ მოგეცათ სიყვარულის
გამოვლენის საშუალება. თუნდაც ცოტა ხნით. იმას უკვე იმქვეყნიური სინათლე ედგა თვალში,
შენ კი ჩაქცეული სისხლისგან გადალურჯებულ მკლავებს უკოცნიდი და უსინდისოდ
ატყუებდი, გიშველიო. იმასაც სჯეროდა და ავადმყოფის კვალობაზე საკმაოდ მომხიბვლელად
კეკლუცობდა კიდეც. აიო - გაჩვენებდა ჩამტვრეულ კბილს, გულწასულს რომ ჩაამტვრია
სასწრაფოს ექიმმა - აი, რა მიყვესო - ისიც სასწრაფოს ექიმს გულისხმობდა, თუმცა
დარწმუნებული არ იყო, თავად რომ არ ჩაამტვრიე კბილი. ყოველ შემთხვევაში, აშკარად არ
გადებდა ხელს, გზოგავდა, გიფრთხილდებოდა და, ამავე დროს, შენს დადანაშაულებას, ერჩია
შენთვის შეეჩივლა თავისი საწუხარი, როგორც უახლოესი მეგობრისთვის, ცხოვრების
თანამგზავრისთვის, უღლის მოზიარისთვის, თანამეცხედრისთვის. შენ კი ყალბად უღიმოდი,
საკუთარი უმწეობისგან გულდაკოდილი, ყელგამშრალი, თავგზააბნეული და უკბილოდ
ოხუნჯობდი. მოკლედ, ისე დაამთავრეთ, როგორც დაიწყეთ - შეფარული, გადაკრული
ქათინაურებითა და საყვედურებით, ბუზღუნ-ჭუკჭუკით. სიყვარულის გამჟღავნების დიდ
სურვილს იყავით ისევ აყოლილნი და, ამდენად, გარეშე თვალისთვის ალბათ უფრო
გაუგებარნი და სასაცილონი ჩანდით, ვიდრე საბრალონი. მით უფრო, თუკი თქვენ
მდგომარეობასთან ერთად, თქვენს ასაკსაც გავითვალისწინებთ. ეგ იყო და ეგ. მერე
სალაპარაკოდ აღარ გინახავთ ერთმანეთი. თუმცა, მერე აღარც დაულაპარაკნია იმას საერთოდ.
ოპერაციის შემდეგ გონზე არც მოსულა, მაგრამ ორი კვირა მაინც იომა, მაინც ეცადა
მობრუნებულიყო მისიანებთან. მაგრამ ამაოდ. ღმერთმა არ ინება. თორემ მისიანები სულ ექიმს
იყვნენ პირში მიჩერებულნი, იქნებ უფრო ძნელად საშოვნელი წამალი წამოსცდესო. ვიდრე
წამალს დაეძებდი, კიდევ გჯეროდა შეუძლებელს რომ შესძლებდი. ეს რწმენა გაძლიერებდა, ეს
რწმენა აძლევდა აზრს ყველაფერს, უჭმელობასაც, უძილობასაც, საავადმყოფო-საავადმყოფო
სირბილსაც,
თხოვნასაც,
მუდარასაც,
ცდას,
ყურყუტს,
მორჩილებას,
ნებისმიერი
უსამართლობის მოთმენას, ნებისმიერი დამცირების ატანას... მოკლედ, ყველაფერს, რასაც
ავადმყოფობა ავალდებულებს ავადმყოფის პატრონს. ახლა დაძაბული ელოდები კაკუნის
გამეორებას, მაგრამ კაკუნი აღარ მეორდება. დაძაბულობისგან კისერი გეტკინა, მაგრამ ისევ
დაძინება კი არ სცადე - თუნდაც ამაოდ - მაგიდის ნათურა აანთე, სათვალე მოირგე და
საწოლთან, იატაკზე დაყრილი და ვინ იცის როდინდელი გაზეთები ერთიანად მობოჭე.

იფიქრე, კითხვით დავიფრთხობ უაზრო ფიქრებსო, მაგრამ ვერ მოგართვეს, არც ისე იოლი
აღმოჩნდა ეს ამბავი - ფიქრის ონკანი მოშლილა და ბოლომდე არაფრით არ იკეტება. უფრო
სწორად, ფიქრი პატრონზე ვერაგი აღმოჩნდა - სახე იცვალა (გარდაიქმნა), გაზეთიდან
ამოკითხულს შეერია, შეერწყა და იმასთან ერთად შებრუნდა უკანვე, პატრონის გონებაში.
ჩვეული უტიფრობითა და დაუდევრობით გაუყვა ტვინის უსასრულო, უთავბოლო ტალანებს,
ოღონდ,
ყველაფერზე
დაფეთებული
კი
არა,
შემთხვევით
შემოხეტებული
კაცივით,
შინაურივით მცოდნე და გამომრჩეველი იმისა, რაც იმ წუთას სჭირდებოდა, ანდა მეორე წუთას
დასჭირდებოდა. ვერ უყურებთ! ევროპის უდიდეს ქვეყანას, უკრაინას უცვნია პაწია
საქართველო. საქართველო საუკუნის დასაწყისშიც პაწია იყო, მაგრამ დიდ უკრაინასაც
ეიმედებოდა. იცვალნენ დრონი. თბილისის ზოოპარკი ეროვნულ ზოოპარკად გადაკეთებულა,
ოპერისა და ბალეტის თეატრისა არ იყოს. სხვათა შორის, სამართლიანი გადაწყვეტილებაა.
თუკი ჩვენია, თუკი ჩვენ გვემსახურებიან, მაშინ კენგურუცა და ნიანგიც ისეთივე ეროვნული
ცხოველები არიან, როგორიც მეგრული თხა თუ კახური სახედარია. ქართველ მანდილოსნებს
კიდევ
ერთი
კარავი
დაუციათ
რუსთაველზე.
ქვეყნის
ინტერესებიდან
გამომდინარე,
მოსალოდნელია მატრიარქატის აღდგენა. ექსპერიმენტი გრძელდება. მე როგორც ქალი, მე,
როგორც დედა, მე, როგორც ცოლი, მე, როგორც გამგებელი ხმელთა
და წყალთა... თბილისის მინიატურული "ულანბატორი" კიდევ ერთ ღირსშესანიშნაობად იქცა
არა მარტო უცხოელი ტურისტებისთვის (სადღა არიან, თორემ კი!), არამედ ადგილობრივი
მოსახლეობისთვისაც.
ცნობისმოყვარენი,
დილიდან
საღამომდე,
პირდაღებულნი
დაბორიალობენ კარვებს შორის. კარვებში კი, როგორც იტყვიან, ცხოვრება დუღს და
გადმოდუღს.
გაყვანილია
სატელეფონო
ქსელი,
ელექტრონი...
მომავალში
ალბათ
კანალიზაციასაც გაიყვანენ. შესვლა უფასოა, გამოსვლა - სათუო. ვინაიდან მოუცლელობისა
ქვეშე შევრდომილი არს ერნი ჩვენნი და არა აქუსთ მოცალებაი დროისა ძალით მიზეზითა
ერთა ქართლოსიანთა, რითამცა აზნაურებითი ხედვუათა, გინა ფილოსოფიათა იყვნენ
შემეცნებელ, ანუ ზედმიწევნილ, ამის გამო ვჰყავ შრომაი ესე. რუსთაველზე კი ისვრიან. სხვათა
შორის, მას მერე ისვრიან, რაც "ვჰყავით შრომაი ესე". უბრალოდ, დღეს ჩვენ შევესწარით
სროლას, ხვალ სხვები შეესწრებიან. ჯერ დრო ითმენს. საქართველოს ტახტის უკანასკნელი
მემკვიდრე და მისი დამაქცევარი რუსეთის იმპერიის პირველი ვოლტერიანელი გახლდათ.
ფრიად განათლებული და ფრიად ურწმუნო. მამას შეუთვალა, რაც შენ გწამს, მე გამიწყრეს, რაც
მე მწამს - შენო. მამა-შვილი ყოველთვის მამა-შვილია. მალე მამამისი, საქართველოს
უკანასკნელი მეფე, ზაქიჭამია გიორგი, არაბივით გაშავებული და რუმბივით გაბერილი იპოვეს
საკუთარ საწოლში. შვილის წყევლამ უწია. თუმცა, არც თვითონ დარჩა ვალში - შვილიც
ახალგაზრდა მიიცვალა პეტერბურგს. ერთმანეთს მოუღეს ბოლო, რადგან ორივე ერთნაირად
ზედმეტი იყო მესამისათვის: რაკი თავად ტახტი აღარ არსებობდა, აღარც მეფისა და აღარც
მემკვიდრის არსებობას ჰქონდა გამართლება. ახლაც იმიტომ ისვრიან რუსთაველზე. აქამდე ვერ
გაგვირკვევია, რა ამბავია ჩვენს თავს. ვისიც უნდა გვეშინოდეს, იმის იმედითა ვართ.
გაანათლოს
მამის
ღმერთმა,
მაგრამ
პეტერბურგიდან
როგორ
მიეხმარებოდა
ქიტესას
"აზნაურებითი ხედვის" გამომუშავებასა და "ფილოსოფიათა" შემეცნებაში?! შემთხვევისა გამო
სხვისა და სხვისა, ვერც ერთმა მისმა ნაშრომმა ვერ მიაღწია თავის დროზე ქიტესამდე და
პირდაპირ სამუზეუმო ექსპონატად იქცა. იცის ბიჭმა თავისი საქმე. ასე რომ არ მომხდარიყო,

იქნება ქიტესაც აღარ ყოფილიყო დღეს ასეთი ქიტესა, მაგრამ ასე თუ არ მოხდებოდა, მაშინ ხომ
აღარც
რუსეთი
იქნებოდა
ასეთი
რუსეთი.
არადა,
მართლაც
მრავალმხრივ
გამათვითცნობიერებელი ლიტერატურა დაუტოვებია საწყალს. საქართველოს ისტორიაო,
სახელმძღვანელო ფიზიკისაო, არტილერიისაო (ჩვენ კი დღესაც რუს არტილერისტებს
ვქირაობთ, აქეთაც და იქითაც), აგრეთვე, გეოგრაფიისა და მითოლოგიისაო, ნადირ შაჰის
ისტორიაო, მოკლე ქართული გრამატიკაო (ლევანი კი არა, ლევან! ბოდიშით კი არა, ბოდიში!),
ფილოსოფიური კითხვა-მიგებანიო, შემოკლებული კატიღორიაო, ღვთისმეტყველებაო... რომ
არაფერი
ვთქვათ
ლექსებზე
(პოეზია
ბაგრატიონთა
აქილევსის
ქუსლია),
პროზაულ
ნაწარმოებებზე, თარგმანებზე... ნაბუქოდონოსორისაგან წარტყვევნა იერუსალიმისა. თუმცა,
არც დღეს გვაწყენდა ეს წიგნები. დღესაც გამოვიყენებდით რამეში. ტუალეტისკენ მიმავალი
უმოკლესი გზა დღეს სწორედ წიგნზე გადის. ერთი იდიოტური რომანიდან თავისუფლად
შეიძლება მივიღოთ ტუალეტის ქაღალდის ორი-სამი რულონი. ისე, კაცმა რომ თქვას, სულიერი
საზრდოც, ნებისმიერ საზრდოსავით, ადრე თუ გვიან თავისებურ განავლად იქცევა. შემინდე
უფალო და დიდება შენს სახელს! ქაშვეთის ეზოში სარეცხი გამოუფენიათ, ეკლესიაში კი
წირვააო - შფოთავს გაზეთი. უსინდისო. ეგ არ იყო, ჯერ კიდევ გუშინ, იმ მომაკვდინებელ შხამს
რომ ადარებდა რელიგიას, ოვანესას ბინაზე რომ აღმოუჩენიათ ერთხელ კიდევ?! რისი თქმა
გნებავთ ამჯერად, ბატონო გაზეთო? სარეცხი შეურაცხყოფს წირვას თუ წირვა სარეცხს? ახლა
შეამჩნიეთ პირველად? რაც თავი მახსოვს იმ ეკლესიის ეზოში ყოველთვის ხალხი ცხოვრობდა.
ხალხი კი უსარეცხოდ სად გაგონილა?! მარტო წირვა-ლოცვით ვერ გაიტან თავს, პურიც გინდა
არსობისა. ის კი ოფლით მოიპოვება მხოლოდ. თანაც, ერთხელ და სამუდამოდ კი არა,
ყოველდღე, ყოველდღიური ტანჯვით. ასევე ყოველდღიურად თუ არ მოიშორე ოფლი, თუ არ
გაირეცხე გაოფლილი პერანგი, პური ოხრად დაგრჩება და შენ თვითონ შეგჭამს ჭუჭყი. ხოლო
სარეცხი თუ არ გაფინე, ვერ გააშრობ. მოკლედ, ერთმანეთზეა ყველაფერი გადაბმული.
ეკლესიაში წირვაა, ღია კარიდან გალობის ხმა და საკმევლის სუნი გამოდის, ეკლესიის ეზოში
კი ქალი სარეცხს
ფენს. ფენდა. ახლა ცეცხლი უკიდია იქაურობას. ეკლესიის ჩუქურთმას ავტომატის ტყვია
ფშხვნის. სარეცხის თოკზე ბავშვის პერანგი დარჩენიათ. ისიც ტყვიითაა დაცხრილული. სხვები,
იმედია, გაიხიზნებოდნენ... რუსთაველი რახანია გადაკეტილია. დღეს დილით სამმწკრივად
იდგნენ ბეტონის ლოდებით დატვირთული "კამაზები". ახლა, შეიძლება, უკვე ოთხმწკრივად
დგანან. ბევრი ხალხი იყრის თავს სეირის სანახავად. შავ ტბორებად გროვდებიან და ყრუდ
გუგუნებენ. ბავშვები ხომ იქ ათენ-აღამებენ, არაფერი გამოგვრჩესო. ჩვენი ხვალინდელი დღე.
დღეს რაც ხდება, იმათთვის ხდება, კარგიც და ცუდიც. რასაც დღეს შეითვისებენ, ხვალ
გამოიყენებ. ამდენს, ეტყობა, თავადაც ხვდებიან და ერთი წუთითაც არ იცვლიან იქიდან ფეხს.
მამა არა, ტოროლა! არაფერი აღარ უნდათ, არც როკის კლიპები, არც პორნოფილმები, არც კევი
და არც კოკა-კოლა. კალაშნიკოვის ერთი ჩაკაკანება ყველაფერს ურჩევნიათ. წამო, ბიჭო, რა,
დეიდაჩემი ცხოვრობს აქვე. რამეს გვაჭმევს. მშია. აუ, არა რა. უცებ შევჭამოთ. ჯერ არ დაიწყება.
თანაც, იქიდან უფრო გავძვრეთ იქნებ. პირდაპირ ბაღზე ავჭრათ, მოკლეზე. აუ, არა. საცაა
დაიწყება. დაიწყება და ჩვენც მოვალთ. ქაშვეთიდან ავიდეთ. უფრო ახლოს არ ვიქნებით?!
პორშე გირჩევნია თუ კალაშნიკოვი? არ დაფიქრდე! უცებ თქვი. აუ პორშე. არა კალაშნიკოვი:
პორშე რად მინდა? თანაც აქ, ამ დამპლებთან. რამე თუ გაუფუჭდა, გათავდა, მოგჭამა ჭირი. სად

გინდა გააკეთებინო?! კალაშნიკოვი ნაღდია. იცი რა ღირს? მე კალაშნიკოვში ყველაფერს მივცემ.
შენ კი მისცემ, მაგრამ ვინ აიღებს? აუ, მაგარია. გისვრია? სიზმარში ვისვრი ხოლმე. მთელი ღამე.
მარტო მაგის გამო ვწვები ადრე. ტა-ტა-ტა-ტა-ტა. წიუ-წიუ-წიუ-წიუ... აუ, მაგარია. აუ, გუშინ
კიტოვანი დავინახე. აუ, დაიფიცე. აუ, ბოზიშვილი ვიყო. ყველა მოუთმენლად ელოდება
როდის განახლდება სროლა მთავრობის სასახლესთან. ახლა, მაგალითად, ისვრიან. ეს ახალი
წლის აღსანიშნავი სროლა არ არის. ჯერ მთელი საათია იქამდე. მანათობელი ტყვიები უწყვეტ
ნაკადად მიფრინავენ ერთმანეთის შესახვედრად. "ივერიიდან" მთავრობის სასახლისკენ,
მთავრობის სასახლიდან "ივერიისკენ". "თბილისი" უკვე იწვის. მხატვრის სახლიც. პირველი
სკოლაც. კავშირგაბმულობის სასახლეც. და სხვა მრავალი. ხანდახან ძველი, ჩამოწერილი
ქვემეხიც დაიბუხუნებს ხოლმე, ზოოპარკში ჩაბერებული ლომივით. შეიძლება, მეთერთმეტე
არმიის შემოტანილიც იყოს თავის დროზე, მაგრამ რაკი დღეს გავიყარენით ძმები, ძველი და
უვარგისი, სასამართლომ ჩვენ გვარგუნა. დიახ, ჩვენ. მე, შენ, მას. ყველანი საქმეში ვართ გასული
და არავითარი მნიშვნელობა არა აქვს, ცხადია ეს თუ სიზმარი. სიზმარი ცუდად დავიწყებული
ცხადია და, რასაც სიზმარში აკეთებ, ან ცხადშიც გაგიკეთებია, ან ცხადშიც გააკეთებდი, რომ
შეგეძლოს. "გამატარეთ, იქ ჩემი შვილიაო" - იყვირებ უცებ. ისევ გაოფლილხარ. ძლივს სუნთქავ
დაღლილობისგან. არადა, არც გაგიგია, როდის მოირბინე აქ. "ახალი ამბავი, ჩვენი შვილებიც იქ
არიანო". - აყაყანდება ხალხი. იქამდე კი შავ ტბორად იდგა "კამაზების" წინ და ყრუდ
გუგუნებდა. "ეს ეკაეკატერინეკატოს მამაა და უფლება აქვს აქ შემოსვლისაო" - დაიძახებს
ბეტონის ლოდზე ზურგით მიწოლილი გვარდიელი და თვალს ჩაგიკრავს. ცალ ხელში
ავტომატი უჭირავს, მეაორეში მთელი ძეხვი, ჯერ კიდევ გაბაწრული, და მადიანად ილუკმება.
ვერ ხვდები, რატომ გიკრავს ის ბიჭი თვალს, რას განიშნებს, მაგრამ რაკი აღარავინ გეღობება
წინ, დაადებ თავს და წახვალ, თითქოს იცოდე, სად მიდიოდე. ახლაც მიდიხარ, გაოფლილი,
აქოშინებული, თითქოს წუთი-წუთზე წყდება შენი ბედი. სანახევროდ ბნელი გვირაბია, ყოველ
წუთას ვირთხა გადაგირბენს ხოლმე წინ, ნელა, აუჩქარებლად. მგონი რომელიღაც ფილმში
გინახავს ეს გვირაბი, მაგრამ ახლა ამის გახსენების დრო არ არის. ტანი გიგრძნობს, შენი შვილიც
აქ არის სადღაც და იქნებ ამჯერად მაინც გადაარჩინო. ვიღაცებს მუყაოს დიდ ყუთზე პურმარილი გაუშლიათ და ქეიფობენ. სამლიტრიანი ქილებით უდგათ ღვინო. გილოცავთ ახალ
წელსო - გეძახიან სუფრიდან. შენ კი იმის შიში გკლავს, სუფრაზე არ მიმიპატიჟონო, მაგრამ
მაინც ჩერდები და მორიდებით კითხულობ, ხომ არ იცით სად არიან აქ გერმანიაში გასაგზავნი
გოგო-ბიჭებიო. ისინი კი იცინიან, კვდებიან სიცილით. გაპიპინებული ჭიქებიდან ღვინო
ეღვრებათ. შენ ჯერ გაოცებული უყურებ ახარხარებულ მოქეიფეებს, მაგრამ ნელ-ნელა
თვითონაც გეღიმება, უფრო სწორად ხვდები მათი გამხიარულების მიზეზს. ისინი არიან, იმათ
ეძებ სწორედ. ერთ-ერთი მათგანი კი ეკაეკატერინეკატოა. მართალია, ბიჭად არის გადაცმული
და
ნახშირით ულვაშებიც მიუხატავს, მაგრამ მაინც სცნობ შვილს. თავისთავად ცხადია, ისიც
გცნობს. "რომ იცოდეთ, ეს კაცი მწერალიაო" - ეუბნება დანარჩენებს, მუყაოს ყუთზე
ატამანურად ფეხშემოდგმული. ეტყობა, ის არის ამათი უფროსი. დანარჩენები გაოცებულნი,
დაინტერესებულნი იყურებიან შენსკენ. "შენთვის მაინც მწერლობაა, არა, მთავარი?!" გეკითხება ჩუმად, დაძაბულად მომღიმარი. არ უნდა რომ სხვებმაც გაიგონ - "აქაც იმიტომ
მოხვედი, არა?! - ბრაზდება უცებ - ჩვენზე წიგნს დაწერ და ამით მოიხდი შენს მამულიშვილურ

ვალს, არა?!" - გაცივდება გაწიწმატებული. "არაო" - ყვირი შვილის მიუხვედრელობით
შეწუხებული, გამწარებული, თუმცა, მთლად გულწრფელი არ არის შენი პასუხი. უფრო
სწორად, ვერ მიმხვდარხარ, ვერ გაგიგია, რა დაშავდება, რითი იქნება ცუდი, თუნდაც მართლა
წიგნის დასაწერად რომ იყო აქ მოსული. მაგრამ ახლა წიგნი არც გაგხსენებია. რა დროს წიგნია
საერთოდ! კი ხვდები, შეფარვით რომ დაგცინის შვილი, მაგრამ იმის აგდებული ღვარძლიანი
ლაპარაკი კი არ შეურაცხგყოფს, კიდევ უფრო გასევდიანებს, კიდევ უფრო გაუძლურებს და,
იმავე დროს, კიდევ უფრო გავალდებულებს, ყველაფერი იღონო, ყველაფერს გაუძლო,
ყველაფერი აიტანო, ოღონდ შვილი როგორმე გამოვიდეს ამ გვირაბიდან, ვირთხის სუნით
გაჟღენთილი წყვდიადიდან. მაგრამ თავის დროზე რა შეგეძლო, ახლა რომ გამოიდო თავი! აბა,
მართლა რიღასთვის მოხვედი აქ? რიღასთვის დაიმცირე თავი? ახალგაზრდები, დავუშვათ,
შეგნებულად მიდიან სასიკვდილოდ, უეცარი და ლამაზი სიკვდილი ურჩევნიათ (თუნდაც
ასაკის გამო), გაუთავებელსა და აუტანელ მოლოდინს, მაგრამ შენ რა გრჯის? შენ რისთვის
იგდებ თავს განსაცდელში? მით უფრო რომ, შენი ბედი ისედაც გადაწყვეტილია. როგორც არ
უნდა დამთავრდეს ამღამინდელი ღამე, შენ მაინც დამნაშავე იქნები. უკვე დამნაშავე ხარ,
რადგან არასოდეს არ ყოფილხარ იქ, სადაც შენი ადგილი არ იყო და, როცა, ბოლოს და ბოლოს,
მაინც აღმოჩნდი, თვითონვე გაგიჭირდა ამის აღიარება. ამიტომ, არც შენს ახალგაზრდა
თანამოქალაქეებს
გაემტყუნებათ,
ეჭვის
თვალით
თუ
შეხედავენ
შენს
მოულოდნელ
გამოცხადებას, პროვოკატორად ანდა შემოგზავნილად თუ ჩაგთვლიან. პროვოკატორი და
შემოგზავნილი საქვეყნოდ განთქმული ხელოვანიც შეიძლება იყოს და დილეგიდან ნეხვის
გამომხვეტავი არარაობაც. შენც გეძახიან აქეთ-იქიდან, ვითომ ხუმრობით, მოგზავნილი ხომ არა
ხარო, შენ კი ვერაფერს პასუხობ, იმიტომ რომ... კაცი როცა ტყუის, წინასწარ იმარაგებს
ტყუილის
გასამართლებელ,
ტყუილის
დასაცველ
ვერსიებსა
თუ
ლეგენდებს,
მაგრამ
სიმართლესაც რომ დაცვა უნდა, ასევე ყოველთვის ავიწყდება. მართალი კაცი თავს ვერ
იმართლებს და რასაც დამტკიცება არ სჭირდება, იმის დამტკიცებაა სწორედ ძნელი. მაგრამ
შენდა ბედად, ვირთხის სუნით გაჟღენთილ ბინდბუნდში ერთი წამით ცეკას-ჩეკა დაგიდგება
თვალწინ, ფრანსუაზას უდანაშაულობის დამტკიცებას რომ მოითხოვდა შენგან ოდესღაც, და
რაც იმას უთხარი მაშინ, არანაკლებ სახიფათო სიტუაციაში, ახლაც იგივეს თქმას აპირებ - ეგ
საკითხი თქვენ თვითონ უნდა გაარკვიოთო - ესე იგი, როცა ამხელა საქმეს ჰკიდებთ ხელს,
კაცის გარჩევა მაინც უნდა შეგეძლოთო. მაგრამ, საბედნიეროდ, არ გჭირდება ამის თქმა, შვილი
გევლინება მხსნელად. "ეგ პროვოკატორი კი არა, მამაჩემიაო" - იცინის ეკაეკატერინეკატო და
ნახშირით მიხატულ ულვაშს იგრეხს ვითომ. "აბა, გარკვევით გვითხრას, რა უნდა, რატომ
მოვიდა ჩვენთანო" - არ ცხრებიან დანარჩენები და მართლებიც არიან. სადმე თუ მიდიხარ,
გინდაც სიზმარში, მისასვლელი მიზეზიც უნდა გქონდეს და მიზანიც. "აუ, კიდევ კარგი
გამახსენდაო" - შესძახებ იმათებურად და მაშინვე უბეში ჩაიყოფ ხელს. ახალგაზრდა
თანამოქალაქენი დაძაბულნი მოგჩერებიან. შენ კი უბიდან მელანიას ცელოფანის პარკს
ამოიღებ, პარკიდან - ძაფის გორგალს და ეკაეკატერინეკატოს გაუწვდი - აი, ეს გორგალი
გამოგიყვანს ლაბირინთიდანო. "ვერ უყურებთ ამ ძველს, რა შებერტყილი ვინმე ყოფილაო" გულწრფელად
უკვირთ
და
უხარიათ
ეკაეკატერინეკატოს
ამხანაგებს
და
აჩოჩქოლ-
აყაყანებულნი გეხვევიან გარშემო, როგორც მოწაფეები შემოეხვეოდნენ ხოლმე ადრე,
დაახლოვებულსა და დაძმაკაცებულ მასწავლებელს. შენ კი სული გეხუთება. ქვეყანა იყინება,
შენ კი ოფლად ხარ გაღვრილი. გეგონებათ, სიზმრიდან კი არა, მოქმედი ვულკანის კრატერიდან

ამომძვრალაო. სამაგიეროდ, მთავარი გაირკვა - საშველი არის! მომილოცავს. გილოცავთ.
დაესწარით მრავალს. თუ გადაგარჩენთ, მელანიას ძაფის გორგალი
გადაგარჩენთ მხოლოდ. ასე რომ, წმინდაო ღვთისმშობელო, ერთხელ კიდევ დაიცავი შენი
წილხვედრი ქვეყანა. ის კი ტირის. ტირის. იცრემლება. ათონის ივერთა მონასტრიდან კი
მოაშურა თავის წილხვედრ ქვეყანას (თუნდაც ასლის სახით), კი დააჩოქა აეროდრომზე მის
შესაგებებლად გამოსული ხალხი (რა დიდი ამბავი კიდევ თბილისელების დაჩოქებას უნდა,
ახლა წესადაც კი ითვლება. "ნიანგი" და "თბილისი" იმიტომ დააქვთ თან, მუხლის ქვეშ რომ
დაიფინონ, დაჩოქება თუ მოუწევთ უცებ), კი დატოვა ხალხი მის იმედზე, მაგრამ იმის
მაგივრად, რომ ამოქმედდეს, ტირის. დედანი ათონის მთაზე ტირის თურმე, ერთი ასლი - ნიუიორკში, მეორე - თბილისში. რა ხდება, მამაო, რა ამბავია ჩვენს თავს? აღარ უნდა გაირკვეს,
ბოლოს და ბოლოს? თქვენ თავს ჰკითხეთ. ყველამ თავის ინფორმაციულ ბანკს მოუაროს. ისე,
რომ იცოდეთ, სხვა ხატებიც ტირიან - ზოგი გელათს, ზოგი მცხეთას, ზოგი ბოდბეს, ზოგი
მარტვილს. მაგრამ, დამერწმუნეთ, ღმერთს ვერ ვიხილავთ. მე ერთხელ მწერალი ვიყავი.
ღმერთი დიდი სინათლეა, გამაბედნიერებელი, და ნურავის ეგონება, რაკი თავისუფალი ვარ,
ყველაფერს მოვიმოქმედებო. ეს წმინდაწყლის მკრეხელობაა, რადგან მხოლოდ ღმერთია
თავისუფალი. მაგრამ, როგორც სტატისტიკა მოწმობს, მთელი კაცობრიობის მხედველობის
სიმძაფრე განუხრელად კლებულობს თურმე. ერთადერთი ხსნა კონტაქტური ლინზები
ყოფილა. არადა, აგერ უკვე ოცდაათი წელი იქნება, იმ ლინზებს ხმარობს ფრანსუაზა.
პირველად რომ ვნახე, უფრო შემეშინდა, ვიდრე გამიკვირდა. ჯერ რაღაც სითხე ჩაიწვეთა
უპეებში, პლასტმასის პატარა ბოთლიდან, და მერე პირდაპირ გუგებზე მიიწება ლამის უჩინარი
მინის ნახევარსფეროები. ვითომც არაფერი. ეგ იყო, რომ ოდნავ გაუმუქდა მოცისფრომონაცრისფრო თვალები. თუმცა, არა, ლინზების მიწებებისთანავე, არა მარტო გარეგნობა,
გუნებაგანწყობილებაც მაშინვე ეცვლებოდა, რასაკვირველია, უკეთესობისკენ. და მაინც,
მიუხედავად ასეთი ოპტიკური აღჭურვილობისა, მაინც ვერ განსჭვრიტა მომავალი. მაინც
ვერავინ ნახა ჩემზე უკეთესი-მეთქი, მინდოდა მეთქვა. საერთოდ, საქართველოში ჩამოსული
უცხოელი ტურისტები, ჭუჭყის მეტს ვერაფერს ხედავენ თითქოს. თუმცა ჩვენში რომ ვთქვათ,
მართლა არ შეისვლება სადარბაზოებში. ლიფტის კედლებზე ხომ რაღა არ არის მისხმული.
მაგრამ ტყუილად ჰგონია ვინმეს, ჩვენ რომ დავასუფთავებთ აქაურობას. მშობლიური ქალაქი
რომ
დაგავო,
ტეტჩერი
უნდა
იყო
ჯერ.
გუშინ
თბილისის
სამგზავრო
სადგურში
ცეცხლწაკიდებული მატარებელი შემოსულა. ორი კვირით ადრე კი, ხალხით გაჭედილი
ტრამვაისთვის დემონსტრანტებს ხუმრობით ქვები დაუშენიათ. მაგრამ, მე თუ მკითხავთ,
ბევრად აჯობებდა, საერთოდ არ კითხულობდეს კაცი გაზეთს. ზედმეტად იხეთქავ გულს.
დეკემბერი, ნოემბერი, ოქტომბერი, სექტემბერი, აგვისტო... სულ ცოტა, ხუთი თვე მაინც ვიყავი
ამისგან თავისუფალი. სამაგიეროდ, ახლა ყელამდე ვარ ჩაფლული, თანაც უკვე დაძველებულ
გაზეთებში, ხუთი თვის მაკულატურაში დავფაჩუნობ, როგორც ხოჭო ნეშოში. მეცნიერები კი
შესაძლებლად თვლიან ადამიანის ხელახლა შექმნას, ოღონდ ისევ ტალახისაგან კი არა,
რომელიღაც ხელოვნური ნივთიერებისაგან. ტალახმა არ გაამართლა. სხვა თუ არაფერი,
ხელოვნური ბავშვი ქვეშ ვერ ჩაიფსავს. ღმერთო, მომიტევე, ღმერთო, გაანათლე იმის სული. არ
უყვარდა ასეთი ლაპარაკი. სხვათა შორის, აღარც მე ვლაპარაკობ. ლაპარაკმაც დაკარგა აზრი.
მაგრამ მაინც უნდა ითქვას, რომ ბატონი ადამი ყოველთვის სიამოვნებით ყლაპავს ერთხელ

უკვე ჩაყლაპულს, რაც ფრიად მრავლისმთქმელი ფაქტია, თუკი ღრმად ჩავუკვირდებით და
საერთოდაც, ყოველთვის უფრო ღრმად უნდა ჩავიხედოთ ხოლმე საკუთარ გულში, რადგან
კაცი რასაც ვერ ამბობს, გულში მალავს. კარზე კი ისევ აკაკუნებს ვიღაცა. აბა, სად გაგონილა ამ
სიგრძე მოჩვენება?! ღმერთო, შენი სახელის ჭირიმე! ნუთუ მართლა შესაძლებელია?! არაფერი
არ ვიცით, არც ამ ქვეყნისა, არც იმ ქვეყნისა. მაგრამ რასაც ხალხი ამბობს, ხშირად მართლდება.
იღელვე, მაგრამ მშვიდადო. მშვიდად ღელვა რაღა ოხრობაა მეთქი, ან მშვიდად უნდა იყო, ან
უნდა იღელვო მეთქი. თურმე კვდებოდა, მე კი არ ვიცოდი. არადა, უნდა მცოდნობდა, მე უნდა
მივმხვდარიყავი ყველა ექიმზე, ყველა აპარატზე ადრე. ამიტომაც ვღელავ ასე მშვიდად.
აკაკუნონ, სანამ არ მობეზრდებათ. მე ამდგომი აღარა ვარ. კაკ-კუკ. ვინ არის? კურდღელი ვარ,
ყურცქვიტა. რა გნებავს კურდღელო? რა მნებავს და სტაფილო. აჰ, არ შეიძლება! სტაფილოში
ბევრი ნიტრატი ყოფილა. ჩვენ ბავშვს არ
ვაძლევთ. შენზე არ მოქმედებს ნიტრატი? ნიტრატი მომკლავს თუ უსტაფილობა, რა
მნიშვნელობა აქვს?! ეგ ჩემს ქალიშვილს უთხარი. ნეტავი თუღა დარჩა კურდღელი? რახანია,
მულტფილმის გარდა, აღარსად მინახავს. მეც აღარა ვარ. ყოველ შემთხვევაში, ჩემი უდიდესი
ნაწილი თან წაიღეს. შეიძლება, მე თვითონ გავატანე, როგორც ბარგის ნაწილს გაატანენ ხოლმე
წინასწარ უფრო ადრე მიმავალს იქითკენ, საითკენაც ახლო მომავალში თავადაც აპირებენ
გამგზავრებას. შენი ჭირიმე, თუ ძალიან არ შეგაწუხებს, იქნება გააყოლო ხელს ეს ერთი ჩანთა
(ჩემოდანი არაცა მაქვს). კი ბატონო. რა სათხოვარია. დიიიიდი სიამოვნებითაც. მაინც ვერ
გაძლებ უჩემოდ დიდხანს. ნაწილ-ნაწილ წაგიღებ, როგორც შენი სამშობლო მიაქვთ მტრებს, თუ
ერთიანად, ეს სხვა საკითხია. უფრო სწორად, ეს უკვე სუფთა წყლის პოლიტიკაა. იმპერია
ინგრევა, პოლიტიკა რჩება. იმპერიას თუ კაშხალს შევადარებთ, პოლიტიკა მდინარეა. მდინარე
მარადიულია, ხოლო კაშხლის დანგრევა ისევე შეიძლება, როგორც აშენება. გადაღებვაგადაკეთება ხომ მთლად ადვილია. ფერიცვალებით არსი არ იცვლება. ფერიცვალება დღესაო
ფოთოლი მოწყდა ხესაო. ჩვენ ფოთლები ვართ მხოლოდ. რაც მთავარია, ადამიანი ყველაფერს
იოლად ითვისებს და ეგუება კიდეც, რაც მისი არსებობის გასახანგრძლივებლად არის
აუცილებელი. ასე რომ, რომელ მხარესაც არ უნდა გადავივარცხნოთ ქოჩორი (სადღაა - თორემ
კი!), დიდი-დიდი გამომეტყველება შეგვეცვალოს ოდნავ, ან უკეთესობისკენ (მეტი არ არის
ჩვენი მტერი), ან უარესობისკენ, რაც სავსებით შეესაბამება სინამდვილეს. ბუნება კი იგივე
რჩება. აი, თურმე რა მაწუხებდა ამდენი ხანი! თითქოს მართლა მხედავდეს. თითქოს
შეგნებულად მიყურებდეს ასე დაჟინებით. თითქოს, როგორც იცოდა, კონვერტი უნდა
გამომიწოდოს და მითხრას: წერილია, ბატონო ჩემო, მოსკოვიდანო. მხოლოდ "ბატონო ჩემო"
ამხელდა მის დაფარულ მღელვარებას. შეიძლება მრისხანებასაც. ძლიერია ის, ვინც უკეთ
მალავს საკუთარ გრძნობებს. განზრახვებსაც. ამ სურათზე ოცდახუთი წლისაა. ზღვაზე ვართ.
ოღონდ, ბათუმში. ბიჭვინთამდე ჯერ შორს არის. აი, ასეთი იყო მეთქი, ვეუბნები ჩემს თავს,
თითქოს სხვადასხვა ადამიანები ვიყოთ მე და ჩემი თავი. ანდა, თითქოს იმან ჩემზე ნაკლებად
იცოდეს, რაც მე გადამხდენია (თუმცა, ჩვენში რომ ვთქვათ, რა გადამხდენია ისეთი, სხვათა
მიერ წინასწარ არ ყოფილიყო განსაზღვრული და მკაცრად რეგლამენტირებული). ლამაზი კი არ
არის, კარგია ყველანაირად. ახალგაზრდაცაა (ჯერ თმას არ იღებავს), ჯანმრთელიც (ჯერ ხელს
არ იდებს კეფაზე, აი, აქ რაღაცააო...), ხალისიანიც (ქსოვისა არაფერი გაეგება), სანდომიანიც
(მახსოვს შინ ვერ ვახერხებდით განმარტოებას, ვიღაცეები შევიხიზნეთ მგონი, და ღამღამობით

ბაღში, ლეღვებთან ვუნიშნავდი პაემანს) და, რასაკვირველია, ბედნიერიც (ჯერ ჰორიზონტი
სუფთაა - ფრანსუაზა თოთხმეტი წლისაა მხოლოდ, ხოლო სონიას მშობლები ჯერ არც იცნობენ
ერთმანეთს წესიერად). ასეთი რომ იყო, იმიტომ შევირთე და მას მერე ერთხელაც არ
წარმომიდგენია ჩემი თავი უიმისოდ, ვის ლოგინშიც არ უნდა ვყოფილიყავი, ის ყოველთვის
ჩემს მარადიულ ცოლად რჩებოდა. აი, ასეა საქმე ჩემო ყურცქვიტავ და აღარაფერი აღარ
შეიცვლება, რამდენაც არ უნდა აკაკუნო. წეღან (შეიძლება, წეღანაც) დამესიზმრა, თითქოს
ვიღაცა ადგა ჩემს დასახედად, მე კი, მხრებზე საბანმოხურული (სიზმარშიც ისევე ცივა,
როგორც ცხადში), დაჩოქილი ვიდექი საწოლზე და ვტიროდი. დიდი შვება ყოფილა ცრემლი.
დასიზმრებულიც კი! ამწინებზე კი მართლა დავიჩოქე სადღაც. ხო, თვითმფრინავში.
პარიზიდან ვბრუნდებოდი. სხვათა შორის, თვალს რომ ვახელ, უფრო მცივა. ვითომ სიცივე
თვალითაც აღიქმება?! შეიძლება, სიცივეს ვხედავთ და არ ვიცით, რომ სიცივეა. ზეწარში კი
მაშინვე გამოჟონა, როგორც კი შევეხე. თითქოს მე გამომივარდა, როგორც ტაძრის ყრუ-მუნჯი
დარაჯი - საეჭვო გამვლელს. გავითოშე. გავშეშდი. არადა, ერთსა და იმავე გაზეთს ვკითხულობ
თითქოს. ყველგან ერთი და იგივე სწერია. ახლა ჩაქუჩი რომ დამკრას ვინმემ, დავიფშხვნები.
მაგრამ,
საინტერესოა,
რა
ბრალდებას
წაუყენებენ
ამის
ჩამდენს,
მკვლელობისა
თუ
ხულიგნობისა, ანუ, ცოცხალი ადამიანის თუ თაბაშირის ქანდაკების ხელყოფას, გინდაც არავინ
არაფერი იცოდეს იმ ქანდაკების წარმომავლობისა და დანიშნულების შესახებ. თავისთვის იდო.
ხელს არავინ უშლიდა. თქვენ კი დაამტვრიეთ. რატომ? ახლა კეთილი ინებეთ და აგეთ პასუხი.
ხვიშტი! არავინ არ იცის, ვინ რა სასჯელს იმსახურებს, როცა კანონი ემორჩილება ნებას და არა
ნება კანონს. ესე იგი, შეიძლება, საერთოდ არ დასაჯო კაცი და ამით დასაჯო სწორედ.
დაუსჯელობაც
სასჯელის
სახეობაა.
რამდენი
დაისაჯა
ასე!
უგულვებელყოფით,
ათვალწუნებით, გაუფასურებით. სიცივისგან განსხვავებით, ისინი ნამდვილად ჩანდნენ, მაგრამ
ხელისუფლება ვერ ხედავდა, უფრო სწორად, არ ხედავდა. ისინი ყელს იხევდნენ, გულ-მუცელს
იტრიალებდნენ, იხრჩობოდნენ სიბრაზისგან, ეჭვებისგან, შიშისგან, ხელისუფლება კი არაფრად
აგდებდათ, დაჭერის ღირსადაც არ თვლიდათ, რაც არ უნდა ეწერათ და ეკითხათ. სხვათა
შორის,
ხალხიც
მხოლოდ
იმ
ხელოვანს
სცნობს,
რომელიც
ხელისუფლებისგანაა
ოფიციალურად აღიარებული. ამიტომ ისინიც, უგულებელყოფილნი, ათვალწუნებულნი,
გაუფასურებულნი
-
სულ
ტყუილუბრალოდ
იწრთობდნენ
თავს
საციხოდ.
სულ
ტყუილუბრალოდ ეჩვეოდნენ ტკივილის, შიმშილისა თუ წყურვილის ატანას. იმათი ცოლები
რომ ფიქრობდნენ, ქეიფობენ ალბათ სადმე, თუ კიდევ უარეს ადგილას არ არიანო, ისინი
საკუთარი სახლის სარდაფებში ისხდნენ მთელი ღამე, უსანთლოდ და უსასთუმლოდ, უფრო
ახლოს რომ გასცნობოდნენ და შესჩვეოდნენ ჯურღმულის ბინადრებს, წყვდიადის ფლორასა და
ფაუნას. ხან ობობა გადააცოცდებოდათ სახეზე, ხან ვირთხა ჩასწივლებდათ ყურში. ისინი კი
ფრჩხილების ქვეშ ნემსებს ირჭობდნენ ჯიუტად, წარმოდგენილი წამებისთვის რომ გაეძლოთ
მომავალში და თვეობით უჩირქდებოდათ ხოლმე ინფექციაშეჭრილი ნუნები. რუსეთში ტყვედ
ჩავარდნილი გერმანელებივით, თითებდაბინტულნი დადიოდნენ და აღარც კალმის დაჭერა
შეეძლოთ, აღარც "ერიკაზე" დაკაკუნება. ყველა სიკეთესთან ერთად, ათასნაირი სისულელის
მოგონება სჭირდებოდათ, თავი რომ ემართლებინათ ეჭვებითა და ვარაუდებით გაწამებულ
ახლობლებთან და თავი დაეცვათ ცნობისმოყვარე და უყურადღებო ნაცნობებისაგან. კარში
მომეწეწკა. კონსერვს ვხსნიდი. ლურსმანს ვაჭედებდი. აბაზანაში ნათურას ვცვლიდი და...

ეტყობა, თვითონ ზარი მოიშალა (დენი ნამდვილად არის), თორემ რატომ უნდა აკაკუნებდეს,
თუკი მართლა აკაკუნებს ვინმე. მე გავახილე თვალი და მოვკვდი. შენ გაახილე თვალი და
მოკვდი. მან გაახილა თვალი და მოკვდა. ისე, ჩვენში რომ ვთქვათ, მთელი სიცოცხლე
დაკაკუნებას ველოდებოდი და, მგონი, ბოლოს ამისრულდა, გამიმართლდა ამდენი ხნის
მოლოდინი. თუ (ვიმეორებ) არ მეჩვენება. მაშინ თორმეტი წლისაც არ ვიქნებოდი, როცა
ცხოვრებამ სახლს მომაშორა და თუშეთის მთებში მიკრა თავი - ყაჩაღად გავვარდი, ჩემი ჭკუით.
სინამდვილეში კი მეზობელმა, თავადაც ყაჩაღმა, წამიყვანა ყაჩაღებთან. უფრო სწორად, ხელს
გამაყოლა, უპატრონო ნივთივით. შეიძლება, შევეცოდე, შეიძლება, შემაცდინა - ვითომ,
გადასახლებული მშობლებიც უნდა დაებრუნებინა ჩემთვის, გაჩუქებული დაც და გაგიჟებული