Hikäyä
Avılda yäşägän vakıtım ide. Malay çagım. Aryak uramınnan beräüneñ oça torgan çıpta yasavın, anı oçarga öyrätüen söylädelär. Duslarım şunı kararga yögerdelär. Min alarga iyärmädem, çönki üzlärenä äytep:
— Oça torgan keläm disägez — ber häl bulır ide! Ämma oça torgan çıpta? İşetkänem dä, kitaplardan ukıganım da yuk, döres süz tügel bu!— dip kirelänäse itkän idem.
Ämma häbärneñ çınnan da hak buluın ölkännär avızınnan işetkäç, barırga, kürergä uyladım. Haman da ürtälä-ürtälä genä atladım: «Oça torgan çıpta, imeş! Oça torgan çıpta!..»
Kapka töplärenä barıp cittem. Uramda berär keşe kürenmäsme dim. Kazlar gına kötüläre belän üzara törteşep-çukışıp yörenälär, tavıklar-ätäçlär koyma buylarında älseräp, tuzan tibenep-koyınıp yatalar. Başka etle can da yuk.
Şulay da kötärgä buldım.
Tegelärneñ kapka töplärendä eskämiyä ide, şunda utıra biräm. Cil dä iskäläp kuya. Ä annarı işetäm, ata keşe işek aldı yagında sorıy:
— Malay kaya?— di.
— Tagın tauga kitte,— di ana keşe.— Çıptasın oçırta!
— Oçamı şul?
— Oça ikän, oça! İke bavı asılınıp tora. Bersennän tarta ikän — öskä menep kitä di, ikençesennän tartsa — aska töşerä!
— Hi-i, alay da bula mikänni?
Süzlären işettem, kolaklarım yanganday kızdılar, yörägem urınınnan kuptı. Tauga taba yögerdem.
Anda, tau östendä, tip-tigez bolın ide. Yaz buldımı, aryaklar şuşında tup tibep, uynap rähätlänälär inde...
Baş oçımnan gına vıcıldap kap-kara olı çıpta oçıp uzdı. Kotım kaçtı diyärlek.
— Tot koyrıgınnan, tot! Içkındı!— dip kıçkırdılar miña.
Kaya di inde ul, sikerep tä, yögerep tä karadım, ä çıpta haman da yugarıga, biyekkä taba oçıp kütärelä-kütärelä arı taba yıragaya bardı. Ber kötü malay-şalay şaulaşıp anıñ artınnan taşlandılar. Min karap kaldım.
Çıpta äüväle avıl östennän oçıp uzdı. Annarı borıldı da urman yagına, taular arasına kitep yugaldı. Malaylar anıñ artınnan dönya beterep, uramnarda-tıkrıklarda şaulaşıp çaba birdelär. Tamaşanıñ ahırın şul räveşle genä kürep kaldım.
İkençe könne duslarım miña söylädelär, çıpta Ämerikägä oçıp barıp citkän imeş, şuña kürä anı kuıp tota almagannar.
Şunda min dä ällä kem bulıp äytep kuydım:
— Borçılmagız, çıpta gına bit ul! Keläm bulsa — kızganıç kalır ide!— didem.
Moña inde barıbız da çiksez söyeneştek.