Latin

Şiğırzar - Bayazit Bikbay

Süzlärneñ gomumi sanı 540
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 406
36.6 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
49.7 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
53.9 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.

Bezzeñ babay

Qış babay, yäşel sanağa
Par attar yıgep,
Buran tuzzırıp dalala,
Äy, kilä yılep.
Başında oslo aq bürek,
Östöndä aq tun,
Auız yırıp kilä kölöp,
Küñelle qart ul!
Yäşel sanağa halğan ul
Uyınsıq attar,
Alma, tup, maymıl, kübäläk,
Qaz, samolyottar...
Quyandar aptırap qala,
Yuldarğa sığıp:
— Qayza bara huñ Qış babay,
Şul hınlı sabıp?
 
 

1988 yıl

***

Bulmam samasa
- Samasa ğına yäşä, dus,
Samasa ğına eşlä,
Küptän yıget sağıñ ütkän,
Häzer hin ille yäştä...

Şunday käñäş bireüselär
Kübäyep kitte, ay-bay,
Hatta olo aqıl birä
Başı samalı ağay.

Samasa ğına yäşähäm,
Samasa ğına yazham,
Mineñ ösön bulır ine
Tormoş samahız arzan.

Atakağa barğan haldat
Samasa bulalır şul?
Samasa ğına huğışhañ,
Yıñeüzär tıualır şul?..

Şağir za - toyğo haldatı -
Bula almay samasa,
Toqandırmay başqalarzı,
Dörläp üze yanmaha!

Samahız höyäm donyanı,
Halqım - samahız yaqın,
Qabatlanmas ğümerem dä
Üze - samahız altın.

Birmägez samasa käñäş,
Sama samağa kilmäy,
Aralarzıñ sige bula,
Yöräk samanı belmäy.

Samasa bulmamın hatta
Yöräk aqtıq tipkändä...
Qalır samahız küp hüzem
Hatta yırzän kitkändä!..

1964

***

Möhäbbät töphöz tigängä,
Işanmanım ber vakıt.
Bik isär bulganmın ikän:
Sak ülmäy kaldım batıp!

1941

Telefonsı qız (şayarıu)

Min telefonsı ber qızzı
Bigeräk yanıp yaratam,
Es seremde asır ösön,
Kön hayın şıltıratam.

Ozaq-ozaq şıltıratam,
Telefonı buş tügel.
Ällä telefon buş tügel,
Ällä üzem iş tügel?..

Nomerzarzı yıya-yıya
Şıbır tir bulıp bötäm,
Trubkanı quymayınsa,
Yauap kötäm dä kötäm...

Telefonı, telefonı
Qasan buş bulır ikän,
Bezzeñ qaynar yörägebez
Bergä quşılır ikän?..

Telefonı buşamaha,
Sıbıqtarı özölhön,
Äyzä, qızzıñ da yöräge,
Minekeläy, telenhen!

1957

Ut (şayarıu)

Tamam yözättelär mine,
Küzze lä asıp bulmay,
Ällä yurıy şayartalar,
Ällä ısınlap şulay:
- hezzä ut sıqqan ikän, - tip,
Qayğımdı büleştelär,
Tanış tügeldär zä kilep,
Uftanıp küreştelär...
Ber nindäy ut sıqqanı yuk,
Qayzan aldılar ikän?
Ällä yörägem yalqınlanıp,
Tışqa sağıla mikän?

1944

Fritstıñ kresı

Bına qulımda timer krest..
Sirkänderges uğa qarauı!
Küptän tügel unı beräy frits
Tağıp yörögänder haualı.

häm iräyep kükrägen kirgänder
Paradtarza uzğan sağında;
Qatınına, bälki, hüz birgänder
Qrest alırmın, tip tağı la...

Yañılışmanı frits, moratına yıtte:
Krest aldı, buldı yırle lä,
Tik ul üze... yöztübängä kitte,
Qaytmas inde höyönöp ilenä.

Alıs Ukraina qırzarında
Urman bulıp ultıra krestar,
Oşö krestarzıñ arahında
Fritsqa la usak krest bar!

Ul tın yata. Tik äse yıl örhä,
Iñraşalar ağas krestar...
Äyterheñ dä şökäthez Gitlerğa
Läğnät uqıy ülek fritstar!

1941


Qatı auırığanda

Qatı auırığanda
Salğılı şır höyäk qarsıq
Yaqında ğına yöröy,
Bala aldaşqan şikelle,
Kürmägän bula yurıy...

Ällä yalınır ti mikän?
Bik isem kitte bına:
Yäşär ösön tıuğan keşe –
Üler ösön dä tıua.

Namıslı ütelde ğümer,
Eşlände eşläyhe eş,
İlap donyağa kileüse
Kölöp kitergä teyeş.

Auırlıktar za kürelde,
Bizmänem tik donyanan,
Min yırze höyöp tuymanım,
Şunı ğına qızğanam!

1957

Qozğon

Ber qozğon maqtanıp qaqtı qanattar,
Küz asqansı tübän qaldı bolottar.
Quyandar qurqışıp, qıuğa hıyındı,
hayrauzan bar asıl qoştar tıyıldı;
Osa ul tiñdäşen toymay hauala,
Tübän qalğandarzı huqmay hanğa la...

Bına taşqa sığıp yäş ausı bastı,
Kirep qolas, kereş tarttı, uq attı.
Yazlıqmanı yäş ausı uq atıuza,
Qozğonoñ qaplanıp töştö basıuğa.
Yata ul tırpandap, tın da ala almay,
Kösänhä lä qanattarın qağalmay...

O, qayza kös? Ğorurlık qayza bulgan?..
Häzer inde seben dä qurqmay unan!

1941

Hırğalaq

 Yabalaqlap qar yaua,
 Tekä tauzar öyölä.
 Bez sığabız sanala
 Hırğalaqtar eyergä.
 Yıl yıtkermäs yırändäy,
 Tau tübängä sababız;
 Käyelep kithä sanalar,
 Qolaybız za qalabız.
 Äy, küñelle hırğalaq,
 Onotola barı la;
 Şıuhın sana şäberäk,
 Tekä bulhın tau ğına.
 

1988 yıl

































Sez Başkort ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.