Altı Yäşlek «Babay» Malay

Hikäyä
«Ägär cil morca belän söyläşep issä, irtägä kön üzgärä, ägär dä cil sızgırıp issä, irtägä kön cılına, hätta kar eremägäye, ägär dä cil büre kebek ulap issä, buran kiläçäk, ägär dä cil mıştım gına issä, irtägä yäki bügen kiçen tuñdıraçak, salkın bulır»,— digän süzlärne ölkännärdän işetkälägänem säbäple, malay vakıtımda miç başına menep, tıñlaştırıp utırgalıy idem. Şul säbäple irtägä närsä bulaçagın bügennän ük, aldan belep torıp:
— Änkäy, irtägä yañgır yavaçak,— digäç, miña aptırap:
— Kış urtasında nindi yañgır inde ul, ulım?— dip äytä torgan ide. Ämma farazım ras kilgäç, ikençe könne aptıraşta yöri.
— Yañgır yaudı bit!— dip kurkınıp kaytıp kerä ätkäy, başımnı totıp karıy, kulımdagı tamır tibeşen barlıy.— Berär cireñ avırtmıydır bit?— dip sorıy.
Şulay könneñ cılınaçagın da, karlı buran bulasın da, yegerme cide-utız graduska qadär suıklar kiläsen dä aldan äytep kuya bardım. Ul vakıtta bezneñ televizorıbız yuk ide äle. Radiobız da divarga elenep torganı gına. Annan da «hava torışı» dip häbärlär tapşıralar, küp kenä rayonnarnıkın äytälär, ämma Sarmannı da, bezneñ avılnı da telgä almıylar. Ätkäy:
— Bezgä Aznakaynıkı turı kilä!— di.
Bötenebez dä aña ışanabız. Ä menä radiodan: «Buran bulmıy!»— disälär dä, min äytäm:
— Änkäy, irtägä buran çıga! Böten cirgä kar tutıra!— dim.
Radiodan: «İrtägä könne suıta!»— dilär. Min dä şulay dim:
— Änkäy, irtägä suık kilä!
— İşettek inde, işettek! Radiodan äyttelär, kolaklarıbız bezneñ dä bar!— dilär.
Ä min tagın miç başına menep kitäm.
— Bezneñ «babay» kaya yugaldı?— digän bulalar. Öydägelärneñ minnän kölüläre inde bu. Haman da miç başında utırırga yaratkanıma kürä mine şulay atadılar.
— Änkäy, suık kilgän!— dip töşep äytäm.
İşek aldına çıgıp kerälär.
— Äle genä cılı sıman ide,— dilär,— tuñdırıp ta ölgergän. Katıra bügen. Tön suık bulır!
Annarı miña şiklänep karap alalar. Apalarım äytä:
— Sin närsä anda, malay aktıgı, miç başında suık çakırıp utırasıñmı ällä tagın? İrtägä bezneñ çañgıda çıgasıbız bar ide. Tagın tau şuarga barıp bulmas mikänni?— dilär.
— Nigä irtäräk minnän soramadıgız anı?— dim, küp belüemne säbäp itep:— Yegetläregezne ışandırmagan bulır idegez!
— Kolagıñnı boram!— dip suzılmakçılar, ä min miç başına menep kaçam. Änkäy, bu hälemä söyenep, töten yulların açtıra, miçkä yagıp cibärä.
Şuşındıyrak hällär berniçä tapkır kabatlangaç, apamnar da, hätta ätkäy-änkäy dä süzläremä ışana başladılar.
— «Babay», irtägä kön niçek bula?— dilär.
Min cavap biräm:
— Şäp bula: kar yava!
İkençe könne näq şulay dönyalıknıñ östen häm kügen kar kübäläkläre biläp ala. Uramda şundıy matur, şundıy rähät, havası da saf.
Şulay ber kön, ike kön uza.
— İrtägä buran bula!— dip, öydägelärneñ kotın alam.
Minem «baba» digän märtäbäm şulkadär arta, hätta kürşelär dä, başkalar da, anda-sanda oçravıma-kürenüemä ük, yöräklärenä ut alıp, kurkınıp kuyalar. Ämma barıber dä:
— İrtägä kön niçek bula?— dip sorıylar.
— Cılıta!— min äytäm.
Alar, tagın da kotları oçıp, «aguze-billähi»lär ukıp, avızların totıp, karşımnan tizräk kitü cayın karıylar. Barı tik usal malaylar gına:
— Aldama, radiodan suık bula didelär! Döres işetmägänseñ!— dip, kükrägemä törtkäläp, beraz üçekläp alalar.
Eh, ägär dä miña altı gına yäş bulmasa, bireşep torır idemme soñ?
Ämma «döres işetmägänseñ» digän süzläre isemä töşä. Öygä kerep, miç başına ürmälim. Morcabız cil belän söyläşä. Häyläkär bu suık, mıştım gına yöri, kilgänen sizdermi dä, hätta yegetlärneñ izülären açtırıp, könne cılıtkanday itep aldalıy. Kötmägändä çana tabannarın yabıştırırlık itep katırıp kuyaçak äle, kürersez menä!
Ä radiodan, irtägä dä kön cılı bulır, didelär. Urını belän buran da bar imeş.
Bezneñ avılda şul töndä ük täräzälärneñ ikençe katına qadär şıgırdap bozga katkan ide. İrtän toruga, apalarım:
— «Babay», könne cılıt!— dip bäylänä dä başladılar.
Min tagın miç başına menep utırdım. Morca belän cil haman da kiçägeçä söyläşä ide. Tiz töştem.
— Bulmıy, bügen-irtägä genä cılıtmas, ozakka kilgän, ahrısı. Suıknı ozatıp bulmıy!— didem.
Şulay apalarımnıñ da kotların ala torıp, çak kına cen malayına äverelmi kaldım. İñ äüväldä änkäy olı kamır küäsen miç başına utırtu ğadäten uylap taptı, annarı min dä, ozak vakıtlar aralaşmıy torgaç, morca belän söyläşüçe cil telen onıtkanmın.
— İrtägä kön niçek bula?— dip sorasalar:
— Radiodan äyttelär,— diyäräk tezep kitü ğadäten taptım.
— İ-i-i,— dip, miña kul seltäp, üzemne ütkän-sütkännär dä iğtibarga almıy başladılar. Şulay «babay» kuşamatım da onıtıldı, kabat ğadi avıl malayına ävereldem dä kaldım.