Berägäyle bulhın «Quray»!
Respublikabızzıñ tönyaq-könbayışında urınlaşqan Ağizel, Neftekama, Yañauıl qalalarında, Krasnokama, Qaltası, Täteşle häm Yañauıl rayondarında yäşägän millättäştärebez ösön şatlıqlı vaqiğa buldı. Bında başqort telendäge «Quray» isemle töbäk ictimaği-säyäsi gäziteneñ täüge hanı donya kürze. Unıñ devizı – mäşhür şağirıbız Şäyehzada Babiçtıñ olo mäğänägä eyä häm äle lä ähämiäten yuğaltmağan «qanatlı» hüzzäre – «Al da nur säs halqıña!»
Äytelgän qala häm rayondarzıñ ber nisähendä üzallı, qalğandarında urıs telendäge töp basmalarğa quşımta bularaq, başqortsa gäzittär bığa tiklem dä sığıp kilde. Ularzı urındağı redaktsiya hezmätkärzäre möhärrirläne. Äytergä käräk, hönärzäştärebez vazifalarına olo yauaplılıq menän qaranı, tuğan telebezzäge basmalarzı bay yökmätkele häm uqımlı iteü ösön bar tırışlığın haldı. Bıl yähättän Ağizeldeñ «Aq qala» gäziten sığarğan İrina Vildanovanı (häzer ul «Ogni Agideli» isemle qala gäziteneñ baş möhärrire), Krasnokama rayonında näşer itelgän «Quray» gäzitenän Gölnara Ğilemhanovanı, Yañauıl qalahı häm rayonındağı «Yıyın»dan Rauşaniya Ğarifullinanı ayırım bildälärgä käräk. Filologiya fändäre kandidatı Gölfirä Baybulatova «Kama tulqındarı» gäziten sığarıuzı Başqort däülät universitetınıñ Neftekama filialında häm qala mäktäptäreneñ berehendä uqıtıusılıq eşe menän bergä uñışlı alıp barzı. Äytkändäy, Gölfirä Ğälimyän qızınıñ icad yımeştäre «Başqortostan» gäzitendä lä yış donya kürä.
Un biş-yıgerme yıllıq tarih tuplap ölgörgän basmalarzı, qızğanısqa qarşı, iqtisadi körsök urap ütmäne. Küptäreneñ bäläkäy tiraclı bulıp, totonolğan sığımdarzı aqlamauı arqahında ularzı berläştereü yäki tönyaq-könbayış töbäktäge qala häm rayondar ösön sıqqan ber döyöm gäzit menän almaştırıu turahında qarar qabul itelde. Möhärririätteñ eş urını itep «Respublika Başkortostan» näşriät yorto däülät unitar predpriyatiyehı filialı – Krasnokama mäğlümät üzäge haylandı. Urındağı poçta büleksäläre aşa ikense yartı yıllıqqa gäzitkä yazılıu oyoştoroldo häm iyul azaqtarında millättäştärebez «Quray»zıñ täüge hanın qulına aldı.
Basma baş möhärrir Firüzä Niğmätullinanıñ uqıusılarğa möräcäğäte menän asıla: «Gäzitebezzeñ isemenä iğtibar itegez, dustar – «Quray»! Quray – başqort halqınıñ milli muzıka qoralı. Ägär keşelä milli ruh, milli toyğo bar ikän, quray moño unıñ yänen-tänen teträtmäy qalmay. Şuğa kürä lä gäzitebez zä uqıusılarzı bitaraf qaldırmas...»
Baş möhärrir «millät, äzäbiät häm mäzäniät basmanıñ töp temaları bulasaq» tip väğäzäläy. Qalalar häm rayondar tormoşondağı möhim vaqiğalar, sänäğättäge häm auıl hucalığındağı häldär, hezmät keşehe häm unıñ maqtaulı eştäre, qızıqlı şähestär turahında la gäzit daimi yazasaq. «Sälämätlek», «Ğailä», «Yäntöyäk», «Zaman häm yäşäyeş», «Auıl hucalığı» häm başqa mahsus bittär zä bay yökmätkele bulırğa teyeş. Qısqahı, töbäk basmahı qızıqhınıu ölkähe törlö-törlö bulğan uqıusıların ularzıñ zauığına tulıhınsa yauap birerlek mäqälälär menän şatlandırmaqsı. Hönärzäştärebezgä yuğarı icad qomarı ğına telärgä qala. Afarin, kese tuğanıbız «Quray», aq yul hiñä!
Basmanıñ üz kiläsägen küzallauı täüge handa ber ni tiklem däräcälä sağılış tapqan da inde. Gäzittä respublika buyınsa häbärzär menän ber rättän töbäk yañılıqtarı urın alğan. «Räsäy başqorttarı» rubrikahında «Yolalarzı haqlap, ruhilıqqa eyä bulabız» isemle mäqälä iğtibarzı yälep itä. Unda Gölsäsäk Timerşina Yañauıl rayonı väkildäreneñ Başqortostan delegatsiyahı sostavında Perm krayı habantuyında qatnaşıuı turahında bäyän itä. Millättäştärebez qorğan başqort tirmähe bayramğa kilgändärze tañ qaldırğan, unıñ menän, döyöm isäpläüzär buyınsa, ös meñ yarımdan küberäk keşe tanışqan.
Qaltası rayonınan Inyı Söläymänova Bötä Räsäy auıl hucalığı isäben alıuzıñ nisek üteüye turahında häbär ithä, Krasnokama rayonınan Gölnara Ğilemhanova Urındağı başlanğıstarzı yaqlau programmahı buyınsa Quyan häm Yañı Qayınlıq auıl sovettarında nindäy eştär başqarılasağı haqında yaza.
Vatansılıq häm ilhöyärlek toyğoları tärbiäläü mäsäläläre lä gäzitteñ iğtibar üzägendä bulmaqsı. Täüge handağı ber nisä material bıl temağa bağışlanğan. Mäsälän, Yañauıl rayonınan Rämil İziätullin Kese Qor auılında Böyök Vatan huğışı yaugirzäre istälegenä häykäl asılıuın yaqtırtha, Ağizel qalahınan İrina Vildanova Räsäy diñgez pehotasıları soyuzınıñ Yugra töbäk oyoşmahı kursanttarınıñ Ağizel yılğahı buylap küp könlök pohodta bulıuın hürätläy. Altı yäştän un biş yäşkä tiklemge malayzar säfären Mäläüyez qalahınan başlağan häm respublikabızzıñ töp yılğahı buylap Kamağa qoyğan yırgä tiklem yılkänle şlyupkalarza ağıp töşkän.
Neftekama qalahınan Gölfirä Baybulatova Morazım tarlauığına, Yomağuca häm Nögöş hıu haqlağıstarına barıuzarın bäyän itep, respublikabızzıñ hozur täbiğätenä hoqlanıuın häm ğorurlıq hisen yäşermäy.
Älbittä, dürt rayon ösön sıqqan gäzittä auıl hucalığına arnalğan materialdar za yıterlek urın alğan. Täteşlelärzeñ mal azığı äzerläüye, yañauıldarzıñ yäyge yäyläüzäge eştäre häm igen urağında tırışıuı yaqtırtıla. Şunda uq Qaltası rayonı hauınsıhı Räsimä Kamaletdinovanıñ respublikala 41-se tapqır uzğarılıp, Miäkä rayonında ütkän maşina menän hıyır hauıu ostaları bäygehendä qatnaşıuı turahında bäyän itelä. «Voshod» hucalığı aldınğıhı altmıştan artıq bäygese arahında yuğarı hözömtä kürhätkän: döyöm isäptä higezense bulıp, Başqortostandıñ iñ yaqşı un hauınsıhı isemlegenä ingän.
Basmanıñ «Zaman häm yäşäyeş» tip isemlängän bitendä Neftekama qalahınan Anatoliy Butorindıñ zaman yäştärenä arnalğan «Ber qalıpqa halıu yaramay» tigän yazmahı iğtibarzı yälep itä. Kiläsäk bıuındıñ tormoşona bayqau yahap, avtor «yäştärzeñ bötähen dä ber qalıpqa halıp ärläü yaramay. Ular arahında aqıllıları, eşsändäre, talantlıları küberäk, tik bez, ölkändär, yäştärgä ölgö bula beläyek!» tigän hığımta yahağan.
Ayına ber tapqır donya kürgän gäzit oşo arauıqta bildälängän hönäri bayramdarzı häm istälekle datalarzı onotmay, ularğa bağışlanğan yazmalar tönyaq-könbayış töbäkteñ törlö qala häm rayondarınan tuplanğan.
Baş möhärrir möräcäğätendä äytelgände dälilläp, «Quray» üzeneñ täüge hanında qızıqlı yazmışlı şähestärgä lä yıterlek urın birä. Näq oşo yusıqta Ağizel qalahı poçtalonı Gölnara Haciyiva, Täteşle rayonınan irle-qatınlı Rozaliya menän İldar Sitdiqovtar haqında höylänelä. Şunda uq Qaltası rayonınıñ imam-möhtäsibe İbrahim haci Äbyäletdindeñ buş vaqıtın iske säğättär tözäteügä arnauı, ularzıñ ike yözzän küberäk törön yıyıp, bay kollektsiya tuplauı haqında la uqırğa mömkin.
Ä «Sälämätlek» mahsus bitendä basılğan «Unıñ yılmayıuı la daualay» tigän hürätlämäne bötön handı bizägän material tip bildälärgä bula. Nuriya Ğämileva Ağizel qala dauahanahı hirurgı indus Abhikeş Koçale turahında küñel birep tasuirlay. Hindostandıñ Bombey qalahında tıuıp üskän yıget 2003 yılda Räsäy däülät programmahı buyınsa bezzeñ ildäge yuğarı uqıu yortonda buşlay uqırğa kvota alıp, Harıtau qalahında tabip hönären üzläşterä, ös yıl ordinatura ütä. Sit ildän kilgän doktor az ğına vaqıt esendä Ağizel halqınıñ abruyın yaulağan.
Tönyaq-könbayış töbäk gäzite «Quray»zıñ täüge hanı menän tanışıu unıñ yaqın kiläsäktä uqıusılarzıñ yaratqan basmahı bulıp kitäsägenä nigezle ışanıs uyattı. Olo yulğa sıqqan «keskäy tuğanıbızğa» bäräkätle, nıqlı azımdar teläyek. Şulay uq halıq şağirı Rämi Ğaripov «köslö lä ul, bay za, yağımlı la» tip bik tä märtäbäle bildälägän tuğan telebezgä daimi iğtibar büler, täü siratta gäzit teleneñ dä teyeşle kimäldä bulıuına ölgäşer tip yurayıq.