Tatararrow-right-bold-outlineFur Learn Tatar

“да” on Tatar-Fur dictionary

da
да (Cyrillic)
Kız da malay.
Kız da malay.
message-reply
1
üzebezneñ avılda da
message-reply
Literature Examples
News Examples
favicon
Add meaning, image or audio
Tatararrow-right-bold-outlineRussian open-in-new
I частица усил.; = dä; ta; tä
1)
  • а) и, также, тоже
    bez dä sineñ täqdimeñne yaklıybızи мы поддерживаем твоѐ предложение; мы также поддерживаем твоѐ предложение
    ul da aşıgaи он торопится
  • б) и, даже (и)
    sorama daдаже и не спрашивай
    bez kilmäs idek tä, taläp itälärмы бы и не приехали, но требуют
2) уже, уже и
hi, onıtkanmın daой, уже (и) позабыл
köz dä kilep citteуже (и) осень наступила
belep tä alganуже узнал
3) при отриц. предл.
  • а) после сущ. со словом ber ni
    ber minutka da kiçegergä yaramıyнельзя опаздывать ни на минуту
    tirä-yündä ber can iyäse dä kürenmiвокруг (не видно) ни одной живой души
  • б) же, уж
    bu hiç tä döres tügelэто уже совершенно не верно
  • в) тж.; индив. в сравн. сочет. и после отриц. мест. для усиления их значений
    keşedän dä akıllırak can iyäse yukнет существа более разумного, чем человек
    berkayda daнигде
    berkayçan daникогда
    berkem däникто
    bernindi däникакой
    berniçek täникак
4) каждый, еже-
yıl daкаждый год, ежегодно
kön dä oçraşabızвстречаемся каждый день (ежедневно)
5) разг. между компонентами усил. гл. сочетаний да (и) всѐ; взять и (да, да и)
kayttı da kitteвзял да уехал: уехал да всѐ
çıktı da kitteвзял да вышел; вышел да и всѐ
söylim dä birämвозьму да расскажу и всѐ
kuarga da çıgarırgaвзять да и выгнать; выгнать да и всѐ
6) разг.
  • а) между усил. повторами выраж. категоричность высказывания так
    kontsertka bara da bara inde ulна концерт он уж пойдѐт так пойдѐт
    siña äytmi dä äytmi indeтебе уж он не скажет так не скажет
  • б) чувство восхищения, одобрения так, ну и
    atı da atı!конь так конь; ну и конь!
    menä bu yeget uynıy da uynıy bayanda!вот этот парень играет так играет на баяне; ну и играет этот парень на баяне!
  • в) в эмоц. предл. ну и
    matur cırlıysıñ da inde!ну и поѐшь ты красиво!
    birdeñ dä inde üzenä kirägen!ну и дал же ты ему жару!
7) после усил. гл. повторов да (и) вдруг, раз и
yörde, yörde dä yukka çıktıходил-ходил да вдруг исчез
söyli, söyli dä tuktap kalaговорит-говорит - раз и останавливается
8) в сложносоч. предл. с противит. знач. -то
alar şulay dilär dä bit... они-то говорят так...
kilüen kildek tä soñ, läkin yulıbız uñmadı — приехать-то приехали, но вот не повезло
9) в сочет. с указ. мест. с составным menä, şul -то ... и
menä şul serne ul sezdän yäşerep saklagan daвот эту-то тайну он от вас и скрывал
menä şul kiräk tä inde bezgäвот это-то нам и нужно
10) в сочет. с гл. булу в усл. накл.
а) хоть, хоть (хотя) бы
ber atna bulsa da avılda yal itхоть неделю отдохни в деревне
ber säğatkä bulsa daхотя бы на один час
kiçkä qadär bulsa daхоть бы до вечера
б) хоть (хотя) и; хоть (хотя) и, ... но
siräk bulsa da oçraşabızвстречаемся, хоть и редко; хоть и редко, но встречаемся
az bulsa da yärdäm bulırхотя и не много, но будет помощь
11) при гл. на -ıpи, но
belep tä äytmägänseñзнал и не говорил
avılda bulıp ta küreşmägänsezбыл в деревне, и не встретились
12) при гл. на -gaç сразу, сразу же, тут же; как только
avılnı çıkkaç ta asfalt yul başlanaсразу же за деревней начинается асфальтовая дорога
kaytkaç ta häbär itärmenсообщу тут же по приезде; сообщу, как только приеду
13) употр. в образов. составных неопр. мест. и нареч. со словом булса (да) хоть
kem dä bulsaкто-нибудь (да), кто-либо
närsä dä bulsaчто-нибудь (да), хоть что-нибудь (что-либо)
nindi dä bulsaкакой-нибудь (да), хоть какой-нибудь
kayda da bulsaгде-нибудь (да), хоть где-нибудь (где-либо)
kayçan da bulsaкогда-нибудь (да), хоть когда-нибудь (когда-либо)
niçek tä bulsaкак-нибудь (да), хоть как-нибудь (как-либо)
14) при составных союзах с усил. знач. же
ägär däесли же
şulay daвсѐ же, однако же
II союз
1) соед.
  • а) и, да; да и
    yal itep aldı da eşkä totındıнемного отдохнул и приступил к работе
    uynıy da köläиграет да смеѐтся
    urmanga kitkän dä adaşkanпошѐл в лес и (да и) заблудился
  • б) при усил. повторах и, да; да и только
    haman kaytmıy da kaytmıyвсѐ не возвращается и не возвращается; всѐ не возвращается да и только
    cılıy da cılıyплачет да всѐ; плачет да и только
    yaza da yazaпишет и пишет; кар яуды да яуды снег валил и валил
  • в) употр. в составных числительных после чисел yöz, meñ, million, milliard, а также после наименований мер измерения (и)
    yöz dä unikeсто двенадцать
    öç metr da un santimetrтри метра и десять сантиметров
    balaga ike yäş tä dürt ayребѐнку два года (и) четыре месяца
  • г) и ..., и; ни ..., ни при перечислении однородных членов с оттенком усиления
    häzer aña küñelle dä, rähät täсейчас ей и весело, и приятно
    cırlıy da, bii dä, bayanda daуйный и поѐт, и пляшет, и на баяне играет
    eş tä, yokı da, yal da yukни работы, ни сна, ни отдыха
    eş belän dä, kiñäş belän dä yärdäm itä almadıне смог оказать помощи ни делом, ни советом
2) присоед. да и
ul äle yäş, eş täcribäse dä azон ещѐ молод, да и опыта маловато
cır matur yañgırıy, süzläre dä bik eçtälekleпесня звучит красиво, да и слова содержательные
3) против. но, да, однако
väğdä birdegez dä kilmädegezобещали, но не приехали
••
tersäk yakın da, teşläp bulmıy(посл.) близок локоть, да не укусишь
4) уступ.
  • а) хоть, хотя, хотя и, хоть ... и, хотя ... и; несмотря на то, что
    yañgır yausa da, eştän tuktamadık — продолжали работать, несмотря на то, что шѐл дождь
    bik aşıksak ta, poyızdga ölgerä almadıkне успели к поезду, хотя и очень торопились
  • б) хоть и, хотя и, даже если, пусть даже
    böten doşman berläşsä dä, ciñmi kalmabızпобедим, даже если объединятся все враги
    belsä dä, siña äytmägän bulır ideхоть и знал бы, тебе не сказал
  • в) ни
    kayda (gına) kürsäm dä ...где бы ни встретил
    kaya (gına) barsa da ...куда бы ни шѐл
    küpme genä uylasa da, häterenä töşerä almadıсколько ни думал, не смог вспомнить
I частица усил.; = дә; та; тә 
1)
  • а) и, также, тоже
    без дә синең тәкъдимеңне яклыйбызи мы поддерживаем твоё предложение; мы также поддерживаем твоё предложение
    ул да ашыгаи он торопится
  • б) и, даже (и)
    сорама дадаже и не спрашивай
    без килмәс идек тә, таләп итәләрмы бы и не приехали, но требуют
2) уже, уже и
һи, онытканмын даой, уже (и) позабыл
көз дә килеп җиттеуже (и) осень наступила
белеп тә алгануже узнал
3) при отриц. предл.
  • а) после сущ. со словом бер ни
    бер минутка да кичегергә ярамыйнельзя опаздывать ни на минуту
    тирә-юньдә бер җан иясе дә күренмивокруг (не видно) ни одной живой души
  • б) же, уж
    бу һич тә дөрес түгелэто уже совершенно не верно
  • в) тж.; индив. в сравн. сочет. и после отриц. мест. для усиления их значений
    кешедән дә акыллырак җан иясе юкнет существа более разумного, чем человек
    беркайда данигде
    беркайчан даникогда
    беркем дәникто
    бернинди дәникакой
    берничек тәникак
4) каждый, еже-
ел дакаждый год, ежегодно
көн дә очрашабызвстречаемся каждый день (ежедневно)
5) разг. между компонентами усил. гл. сочетаний да (и) всё; взять и (да, да и)
кайтты да киттевзял да уехал: уехал да всё
чыкты да киттевзял да вышел; вышел да и всё
сөйлим дә бирәмвозьму да расскажу и всё
куарга да чыгарыргавзять да и выгнать; выгнать да и всё
6) разг.
  • а) между усил. повторами выраж. категоричность высказывания так
    концертка бара да бара инде улна концерт он уж пойдёт так пойдёт
    сиңа әйтми дә әйтми индетебе уж он не скажет так не скажет
  • б) чувство восхищения, одобрения так, ну и
    аты да аты!конь так конь; ну и конь!
    менә бу егет уйный да уйный баянда!вот этот парень играет так играет на баяне; ну и играет этот парень на баяне!
  • в) в эмоц. предл. ну и
    матур жырлыйсың да инде!ну и поёшь ты красиво!
    бирдең дә инде үзенә кирәген!ну и дал же ты ему жару!
7) после усил. гл. повторов да (и) вдруг, раз и
йөрде, йөрде дә юкка чыктыходил-ходил да вдруг исчез
сөйли, сөйли дә туктап калаговорит-говорит - раз и останавливается
8) в сложносоч. предл. с противит. знач. -то
алар шулай диләр дә бит... они-то говорят так...
килүен килдек тә соң, ләкин юлыбыз уңмадыприехать-то приехали, но вот не повезло
9) в сочет. с указ. мест. с составным менә, шул -то ... и
менә шул серне ул сездән яшереп саклаган давот эту-то тайну он от вас и скрывал
менә шул кирәк тә инде безгәвот это-то нам и нужно
10) в сочет. с гл. булу в усл. накл.
а) хоть, хоть (хотя) бы
бер атна булса да авылда ял итхоть неделю отдохни в деревне
бер сәгатькә булса дахотя бы на один час
кичкә кадәр булса дахоть бы до вечера
б) хоть (хотя) и; хоть (хотя) и, ... но
сирәк булса да очрашабызвстречаемся, хоть и редко; хоть и редко, но встречаемся
аз булса да ярдәм булырхотя и не много, но будет помощь
11) при гл. на -ып и, но
белеп тә әйтмәгәнсеңзнал и не говорил
авылда булып та күрешмәгәнсезбыл в деревне, и не встретились
12) при гл. на -гач сразу, сразу же, тут же; как только
авылны чыккач та асфальт юл башланасразу же за деревней начинается асфальтовая дорога
кайткач та хәбәр итәрменсообщу тут же по приезде; сообщу, как только приеду
13) употр. в образов. составных неопр. мест. и нареч. со словом булса (да) хоть
кем дә булсакто-нибудь (да), кто-либо
нәрсә дә булсачто-нибудь (да), хоть что-нибудь (что-либо)
нинди дә булсакакой-нибудь (да), хоть какой-нибудь
кайда да булсагде-нибудь (да), хоть где-нибудь (где-либо)
кайчан да булсакогда-нибудь (да), хоть когда-нибудь (когда-либо)
ничек тә булсакак-нибудь (да), хоть как-нибудь (как-либо)
14) при составных союзах с усил. знач. же
әгәр дәесли же
шулай давсё же, однако же
II союз
1) соед.
  • а) и, да; да и
    ял итеп алды да эшкә тотындынемного отдохнул и приступил к работе
    уйный да көләиграет да смеётся
    урманга киткән дә адашканпошёл в лес и (да и) заблудился
  • б) при усил. повторах и, да; да и только
    һаман кайтмый да кайтмыйвсё не возвращается и не возвращается; всё не возвращается да и только
    җылый да җылыйплачет да всё; плачет да и только
    яза да язапишет и пишет; кар яуды да яуды снег валил и валил
  • в) употр. в составных числительных после чисел йөз, мең, миллион, миллиард, а также после наименований мер измерения (и)
    йөз дә уникесто двенадцать
    өч метр да ун сантиметртри метра и десять сантиметров
    балага ике яшь тә дүрт айребёнку два года (и) четыре месяца
  • г) и ..., и; ни ..., ни при перечислении однородных членов с оттенком усиления
    хәзер аңа күңелле дә, рәхәт тәсейчас ей и весело, и приятно
    җырлый да, бии дә, баянда дауйный и поёт, и пляшет, и на баяне играет
    эш тә, йокы да, ял да юкни работы, ни сна, ни отдыха
    эш белән дә, киңәш белән дә ярдәм итә алмадыне смог оказать помощи ни делом, ни советом
2) присоед. да и
ул әле яшь, эш тәҗрибәсе дә азон ещё молод, да и опыта маловато
җыр матур яңгырый, сүзләре дә бик эчтәлеклепесня звучит красиво, да и слова содержательные
3) против. но, да, однако
вәгъдә бирдегез дә килмәдегезобещали, но не приехали
••
терсәк якын да, тешләп булмый(посл.) близок локоть, да не укусишь
4) уступ.
  • а) хоть, хотя, хотя и, хоть ... и, хотя ... и; несмотря на то, что
    яңгыр яуса да, эштән туктамадыкпродолжали работать, несмотря на то, что шёл дождь
    бик ашыксак та, поездга өлгерә алмадыкне успели к поезду, хотя и очень торопились
  • б) хоть и, хотя и, даже если, пусть даже
    бөтен дошман берләшсә дә, җиңми калмабызпобедим, даже если объединятся все враги
    белсә дә, сиңа әйтмәгән булыр идехоть и знал бы, тебе не сказал
  • в) ни
    кайда (гына) күрсәм дә ...где бы ни встретил
    кая (гына) барса да ...куда бы ни шёл
    күпме генә уйласа да, хәтеренә төшерә алмадысколько ни думал, не смог вспомнить
message-reply
Tatararrow-right-bold-outlineEnglish open-in-new
1. (terk.) and
Sin dä min - You and me
2. (kis.) too
Sin dä eşlä - You works too
1. (терк.) and
Син дә минYou and me
2. (кис.) too
Син дә эшлә - You works too
message-reply
Tatararrow-right-bold-outlineGerman open-in-new
1. auch; ebenfalls, 2. sowohl... als auch...; (mit neg.) weder... noch..., 3. aber, 4. sogar; noch mehr, 5. wiederum, 6. und, 7. ja; doch, 8. danach; ул да биредә auch er ist hier; атасы да, анасы да юк er hat weder vater noch mutter; бер кайда да (mit neg.) nirgends; бер нәрсә дә (mit neg.) nichts; бер кайчан да (mit neg.) niemals; бер кайдан да (mit neg.) von nirgends
message-reply
Tatararrow-right-bold-outlineTatar open-in-new
кисәкчә
1) Үзеннән алда килгән сүзнең тәэсирен, мәгънәсен көчәйтү  максатында кулланыла, шул сүзгә басым ясауны белдерә. Аның өчен үтә җаваплы эш иде бу. Эш кенә дә түгел, сынау. Сынауның да ниндие әле. Р.Мөхәммәдиев. [Мирвәли:] Алпавытның да ниндие генә әле. Бер миллион  десятина җире бар. Т.Гыйззәт. Айгырның да ниндие әле: кеше талый торганы! Ш.Маннапов
2) Кабатлап әйтелгән исемнәр ара сында килеп, соклану хисе белән бел дерелгән тезмәдә басымны куәтли. Атлары да атлары, - канатлары гына юктыр. М.Хәбибуллин
3) Тиңдәш кисәкләрдән соң кабатла нып килеп, аларны үзара бәйләү белән бергә экспрессияне арттыра, мәгънәне көчәйтә төшә. Минем җаныем – бригадир, Күкрәгендә медале; Казанда да, Мәскәүдә дә Белмәгән юк инде аны. Җыр. Яныңда Зыя да юк, бакча да, нур да, чәчәкләр дә, теге чатыр эчендәге диңгез дә – берсе дә юк. Г.Ибраһимов
4) «Хәтта» мәгънәсен белдерә. Авыл башындагы куш наратка атлар да бит борылып карады. М.Галиев
5) Исемнәр янында ялгыз үзе генә килеп, «тагын», «шулай ук» мәгънәсен белдерә. Башкалар белән Җиһанша бабай да килгән иде. Г.Ибраһимов. Быел Шәмгун Сафасы да язны мыек чыккан егет кебек каршы алды. А.Шамов
6) Иярчен урын җөмлә хәбәреннән соң килеп, «шунда ук», «шуннан соң ук», «үтү белән» сүзләренә якын тиз лек, кинәтлек мәгънәләрен белдерә. Йортның эргәсе янында ятып торган Караборын, бу көтелмәгән шәһәр киемендәге кунакларны куркытырга теләп, урыныннан сикереп торды да, арка йоннарын торгызып, аларга ташланды. Һ.Такташ
7) Шарт фигыльләр составында килгәндә, кире шарт мәгънәсен бел
message-reply
Meaning of “да” in Fur language – definitions, images, pronunciation, examples, synonyms, antonyms, learn more...
Request to translate if there is no definitions or definitions is not clear enough "да"?
Ask a question if something is not clear about the word "да".