Кәкүк менән ҡояш

Бер ваҡыт бөтә ҡоштар йомортҡа баҫырға ултыралар. Урман тып-тын булып ҡала. Һайыҫҡан урман буйлап осоп барғанда кәкүкте күреп ҡала. Һайыҫҡандың йомортҡа менән һыйланғыһы килә. Ул кәкүк эргәһенә барып ҡуна ла: «Кәкүк, күрәһеңме, күктә һаман ай тора, китергә уйламай ҙа. Ябалаҡ миңә ҡунаҡҡа килде, насар хәбәр килтерҙе. Ҡояш үпкәләгән, ҡоштар мине һайрап ҡаршы алманылар, башҡа ер өҫтөнә сыҡмайым, тигән. Ишетәһеңме, ябалаҡ нисек уфтана. Ай яҡтыһында ғына һыуыҡ булыр, бәпкәләребеҙ үлеп бөтөрҙәр. Мин һинең йомортҡаларыңды һаҡлап торам, һин ҡояшты һайрап ҡаршы ал инде,» - тигән. Кәкүк һайыҫҡанға ышанған, ояһын уға ҡалдырып, тиҙерәк ҡояшты ҡаршы алырға осҡан. Ул иң бейек ағас башына ҡунған да ҡояшты саҡыра башлаған. «Мин - кәкүк, мин һине көтәм, ҡояш, сыҡ,» - тип саҡырған ул.

Ә һайыҫҡан был арала уның йомортҡалары менән һыйланған да ҡасҡан. Кәкүк ҡояш сыҡҡас, ашығып ҡайтһа, ояһында тик ҡабырсаҡтар ғына туҙышып ята, ти. Шунан һуң да кәкүк көн һайын ҡояшты ҡаршы алырға оса – ҡояш сыҡмаҫ тип ҡурҡа ул. Йомортҡаларын, һайыҫҡан ашамаһын тип, башҡа ҡоштар ояһына йәшерә икән.

Ә кешеләр башҡа ҡоштарҙы “һайрай” тип һөйләһәләр ҙә, кәкүкте “саҡыра”, тиҙәр. Уның ҡояшты саҡырғанын белеп әйтәләр улар.