Latin

Куӵо скал но чырсам шыд

Süzlärneñ gomumi sanı 823
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 467
0.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
Куӵо скал но чырсам шыд


Одӥг гуртын кык агайёс улӥллям — Эртемей но Юрмаш. Эртемеез бубиз ултӥяса возем, пыдйылаз поттэм, нош Юрмаш бубиз доры кылем, туж узыр улэм. Эртемей гурт пуме пичи гинэ корка пуктэм, одӥг уродос куӵо скал басьтыны быгатэм — озьы курадӟыса но мар улэ, пе, ини ас семьяеныз. Ӵем гинэ ужам вылэ нянь курыны Юрмаш агаез доры ветлоно луылэм.

Огпол со куӵо скалэзлы куро юаны мынэм. Нош Юрмаш малпам:

"Та кулэтэм Эртемеен акыляк потӥськиз ини. Ма гинэ карод на меда таин?"

Малпам но Эртемей вынызлы шуэм:

— Вот, Эртемей брат, али мон городын вал, тынад кадь куӵо скалъёс отын туж дуноесь, куӵотэмзэ куиньзэ басьтыны быгатод. Ну но вуза али. Эртемей оскем. Куӵо начар скалзэ кутыса, базаре кошкем. Нош со базаре чик но вуымтэ — скалэз сюрес вылэ пограм но кулэм. Эртемейлэн сюлэмыз чутрак чигиськем ини. Соку тодаз лыктэм, Юрмаш агаез алдам шуыса. Эртемей, мар карыны паймыса, калык вылтӥ калгыны кошкем. Сюрес вылысен олошай сямен кучыранэз кутэм но пияз понэм, "оло, таин кӧттыр шедьто" шуыса малпам, лэся.

Ӝытазе Эртемей одӥг бадӟым гуртэ вуэм. Пумаз ик, лапеггес корка, кӧлыны пырыны йыгаськем, йыгаськем — вазись луымтэ. Мар карыны валатэк, укно улазы пуксем но малпаськыны кутскем. Коркась маке вераськем куара, пе, кылӥськиз. Умойгес кылзӥськем, укноетӥз но лушкемак учкылэм, кин мар вераське шуыса. Ваньмыз валамон луэм: та коркан попен кышномуртэн мусояськыса пуко вылэм. Озьы гинэ тодыса вуттэм но, ураметӥ валэн лыктӥсь адскиз, пе. Эртемей укно улын пуке, валэн мурт та корка доры ик коже.

— Тон мар татын пукиськод? — юам со адями.

— Мон кӧлон инты уг шедьтӥськы: тон уд лэзьы-а кӧлыны?

— Малы ут лэзьы, пыр но кӧл,— шуэм та коркалэн кузёез. Таос, азбаре ӵош ик пырыса, валэз юскиллям, собере ини корка пыриллям. Кузё кышно корказ огназ гинэ кылле, пе. Сиён куремезлы пумит "тӥни, ӝӧк вылын самовар пӧсь", пе, шуэ. Собере, Эртемеез адӟыса, куаретыны кутскем:

— Кинэ кӧлыны пыртӥд? Ма адями та?

— Ма, урамын-а кӧлоз адями? — шуэм картэз.

Я, таос ӝӧк сьӧры пуксиллям ини чай юыны. Кӧс нянез чаен, пе, гылтыса уло. Чай юыкузы, Эртемей пиысьтыз кучыранзэ каллен гинэ зӥбем но, керр! каре, пе, со.

Кузё, пе, юа ини талэсь:

— Маид озьы вазиз, родня?

— Туное та мынам.

— Мар бен туна? Я, тунаты ай.

— Со мыным вераз ини: учогад, пе, ӟазегед пӧзьтэмын . Кузё утчаны кутскиз но ӧжыт гинэ палэстэм ӟазегез шедьтӥз, пе.

— Ну, туноед тодэ вылэм тынад,— шуэ кузё,— вай сиём та ӟазег сӥлез, такем ӟеч сиськеме кемалась вал ини.

Эртемей нош ик кучыранзэ зӥбе но, кучыран керр! вазе, пе.

— Нош ик маке вера, лэся, ук туноед,— шуэм кузё.

— Гур сьӧрад одӥг черык винаед, пе, вань — сое вера со. Кузё кышно пушнер кадь лек луэм ини:

— Оло шайтан гыжкалъёсты но корка пыртӥськод! — тышкаське, пе.

Нош кузёез гур сьӧрысьтыз черык винаен потэ ини. Нош ик Эртемеен валче юыны кутскиллям. Кузё паймыса сие-юэ, пе.

— Мар та мыным вина ноку уг сётка вал кынмем, жадем вылам? Сиён но, кӧс нянь сяна, ут донгиськы вал — ӧвӧл ик шуыса улӥсько,— ӝожтӥське, пе, кузё.

Соин валче Эртемей нош ик туно кучыранзэ зӥбем.

— Мае меда нош ик шӧдэм ини туноед, родняе? — юам кузё.

— Тынад юртад укылтэм каръяськем. Сое со вера. Соин, пе, тынад сиёнэд но начар, юонэд но чай но ву гинэ. Умой сиёндэ, пе, со кузь йырсиё укылтэм сиыса-юыса быдтэ,— шуэм Эртемей.

— Бен тынад сое уллямед уз луы меда, мон тыныд, мар курид, сое сёто,— шуэ ини кузё. Вить сю манет вераськиллям таос. Эртемей соку ик валэктыны кутскем:

— Тон боды кут, сое мон потто но, эн кышка, тышкаса лэзь. Эртемей выж улэ, гулбече, пырем но попез адӟем ини: сэреге шымырскыса пуке, пе. Эртемейлэсь куриськыны кутскем:

— Ӟечкын лэзь вал тон монэ, одйг сюрс манет коньдонэ но жаль ӧй потысал.

— Яралоз,— шуэм Эртемей,— вай уксёдэ.

Сюрс манетсэ басьтэм но поплэсь вань ымнырзэ суэн наштам, себере "я, пот ини,— шуэм,— эн ветлы ни та корка".

Лусьтро поп гулбечысь потэм но, кузёлэн бодыез ик усем киысьтыз — сокем кӧшкемыт вылэм со. Кузё шуккыны но вуымтэ, поп пегӟем.

Эртемейлэн та кучыранэзлы кузё туж синмаськем, вуза но вуза, пе, шуэ. Вить сю манетэн вузаса кельтэм. Кык сюрс манет люкаса, Эртемей выльысь ас гуртаз бертэм.

Бертэм но Юрмаш агайзэ куное ӧтем. Кыӵе гинэ сиён пӧрамтэ, кыӵе гинэ юон дасямтэ — паймод но бырод! Агайзэ куно каре, тау каре:

— Верамед туж умой луиз али, агае,— шуэ,— куӵо скалме кык сюрс манетэн вузай. Юрмашлэн аслыз йырыз кур луыны кутскем ини, эсьмаса, ачим озьы вузано вылэм шуыса малпа со.

— Нош базарын мар меда сокем дуно али? — юаны кариськем со Эртемейлэсь.

— Картопкаен шыд туж дуно — пуньылы быдэ манет сёто,— шуэм. Эртемей дорын Юрмаш пукыны ик чидамтэ ини. Ӵуштырак бертэм но кышнозэ картопка шыд пӧзьтыны косэм. Толэзь ӵоже пӧзьтытэм.

Вал медъяса, ог дасо валэн шыд нуэм базаре. Вузкарыны интыяськем ини. Кесяське, пе: "Кинлы шыд кулэ, кинлы картопкаен шыд кулэ, картопкаен шыд дунтэм — пуньыез манетэн!"

Ма таӵе шуыса, калык гыж-гыж лыктэм. Котыраз люкаськиллям но, шыдлэн чырсэныз шоканы, пе, уг луы.

Урядникез ваиллям. Урядник Юрмашез, пе, янгыше уськытӥз, малы сыӵе отраваен вузкариськод шуыса, штраф тырытӥз, шыдзэ ваньзэ ик нюке кисьтытӥз. Собере Юрмашез тюрьмае пытсазы, пе.

Эртемейлэсь алдамзэ Юрмаш берло валам ик но — йыркурзэ берыктыны вуымтэ ни.
Sez Udmurt ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.