Auırıu vaqıtta

Bögön ösönsö kön inde min eşkä bara almay, bik qatı auırıp yatam. Qıştıñ bığasa bulğan halqındarına bireşmäy, tüzep kilgän qara bişmätem, ğinuar hıuıqtarı başlanıu menän, ber az ser birep taşlanı bulha käräk, halqın teyzerzem. Başta bizgäk hımaq ber nämä yafalağaynı, häzer bötä tamaqqa küste: aşap ta, esep tä, vaqıt-vaqıt hatta tökörök yotop ta bulmay, auırta.

Bötä donya energiya menän eşkä, hezmätkä därt menän, möhäbbät menän tulıp torğan ber vaqıtta auırıp yatıu harap ikän ul: äyterheñ, unıñ köndäre köndär genä tügel, ber nisä kön häm ayzar bergä quşılıp, ber yıl täşkil itälär. Yatıp ta qarayhıñ, torop ta, ultırıp ta qarayhıñ — berehe lä fayza birmäy, kön tıuha, kis bulmay, töngä inhäñ, tañ attıra almay yäneñ sığa.

Şunday vaqıttarza iñ fayzalı eş — uqıu bulır ine. Auırıu vaqıtta uqıp ta bulmay ikän: küzzärzeñ häle bötä; ber nisä yul uqıu menän aldağı häreftär bötähe bergä qatnaşa, butqa hasil bula, ber häref biş bulıp, un bulıp kürenä başlay. Karauatqa yatıp torouzı unı höylärgä lä yaramay inde, min üzem, pokranimer, tänem iñ aqtıq tapqır hıuına başlap, ayaqtarım mäñgegä häräkättän tuqtamay torop, ul eşkä riza bulıp qalıu ihtimalım yuq. Şulay bulğas, ni eşlärgä?

«Bına oşonday vaqıttarza mineñ yaqşımı-yamanmı elektän ük qalğan ber ğäzätem bar. Ergämdä bala-sağa bulha, auırıu qulına inep bötmäy qalğan bötä hälemde yıyıp qulğa alam da şular menän şayarırğa kere¬şäm. Vaqiğan, min bıl «uyın»dı hau vaqıtta la yaratam, läkin huñ auırıu vaqıtta inde... Auırıu vaqıtta unıñ birgän läzzäten, rähäten min höyläp tä, yazıp ta añlata almayım. (Auırıu vaqıtta tigäs tä, här ber auırıu vaqıtında tigän hüz tügel, älbittä, balalarğa yoğou ihtimalı bulmağan auırıuzar vaqıtında ğına şulay.)

Bıl yulı la auırıu tän esendä qalıp yarhığan yöräkte asır ösön berzän-ber sara itep min oşo eşemde hodqa yıbärzem. Bähetkä qarşı, öy tulı bala. Üzebez bez bötäbez zä yäştär bulıp, qayhıbız bötönläy qatınhız, balahız, qayhıbız qatınlı-balalı bulhaq ta, balalar bezzeñ äle bik yäş bulıuına la qaramastan, näselebezzä bulğan barlıq yıtem-yılpe bezzeñ tirägä yıyılğanğa, öyzäge «uyın»ğa qatnaşırlıq balalarzıñ barıhın bergä quşqanda, ber undan artığıraq han täşkil itäler. Ul yaqtan, yäğni bala yuqlıqtan, älhasil, eş yartı yulda tuqtap qalırlıq tügel ine.

Kisä şular menän yınlänep sıqtıq. «Uyın» yartı säğättärgä huzılğandır, huñğa taban şul tiklem qızıp kitte, ular mineñ auırıu ikänemde bötönläy onottolar bulha käräk, ber nisä tapqır izängä yığıp, sästäremde tartqılanılar. Ular tügel, hatta üzem dä auırıu ikänemde onotqanmın, artaban ayaqqa basıp tora almaslıq däräcägä yıtep, karauatqa kilep yığılğas qına auırıulığım isemä töştö. Tändärem tağı qıza, qaynar tänemdän nindäyzer halqın tirzär börkölöp sığa başlanı...

Balalar za tındı; mineñ karauatımdı äylänep, tauışhız-tınhız ğına miñä qarap tora başlanılar.

Ber nisä minuttan huñ miñä tağı azıraq häl ingän: töslö buldı, başımdı qalqıta töşöp balalarğa qaranım:

— Nihäl, yıgettär, tutaştar? Äle hez haman bındamı ni?

Balalar ber-berehenä qarap yılmayışıp quyzılar...

Balalar arahında yañı ğına auıldan kilgän Ähkämetdin isemle ber yıtem bar ine. Öyzä balalar ğına qalğanda unıñ här vaqıt yırlap yörögänen höyläyzär ine. Häzer zä, ällä ni eşläp, mineñ başqa şunı yırlatıu uyı kilep töştä.

— Häzer,— min äytäm, — Ähkämetdin tuğan, hin ber yırlap yıbär inde,— tinem.

Bala tartına, iptäştärenä qarap oyat qatış yılmaya. Kemder unıñ yıñenän tartıp, qolağına nämäler äytä, az ğına tınlıqtan huñ bala qısqırıp yırlap ta yıbärä.