Aldarzıñ yır hatqanı

Berzän-ber köndö Aldar häbär taratqan: «Şulay za şulay, ber äsmuhä säygä ber tütäräm yır hatam». Aldarzıñ bıl niäten işetkäs tä, iñ täüzä mulla kilep inä.

— Şulay za şulay, mulla kem Aldar, hin yıreñde miñä hathañ, urınıñ ocmahta bulır.

— Äyzä, rähim it, ala kür. Tik haqına kileş kenä.

— Haqı küpme huñ äle? — tigän bula mulla belmämeşkä halışıp.

— Ber äsmühä säy, mulla abzıy.

Mulla tiz genä säyze birä lä qaytıp kitä. Şunan küp tä ütmäy mäzin kilep inä.

— Yıreñde miñä hathañ, sauaplı bulırhıñ,— ti bıl,— ike donyalıqta la izgelek kürer ineñ.

— Al äyzä, mäzin abzıy, tik min äytkän haqına ğına kün. Haqın aldan belgäs ni, ber äsmühä säyen alıp kilgän mäzin.

— Künäm, künäm,— tip, ber äsmühä säyze qaldırıp, mäzin sığıp kitä.

Küp tä ütmäy, işek töböndä tağı beräüzeñ tamaq qırğanı işetelä.

— Äyzä, äyzä,— tip qısqırıuğa, tuq-tuq tayağın tayanıp, mötäüälli kilep inä.

— Yıreñde hatahıñ ikän, tip işetkäynem, haq hüzme!'

— Haq, haq.

— hin unı, Aldar qustım, mineñ keüyek izgelek yulında yörögän keşegä Hat. Ğümergä yaqşılıq kürerheñ.

— Al, mötäüälli ağay, rähim it.

Mötäüälli zä ber äsmühä säyze qaldırıp sığıp Kitä. Aldar samauır quya başlauğa ğına ber bay kilep inä.

— Yıreñde miñä hat, Aldar qustı,— ti bınıhı la,— min hiñä haqtı arttırıp birermen.

— Rähim it, bay ağay,— ti Aldar,— artığı käräkmäy. Aldar bınan da üze äytkän haqtı alıp qala. Bay sığıp kitä.

İnde Aldar säy esergä genä ultırğanda, ber sauzagär kilep inä.

— Ey Aldar qustım, küz küreş keşebez, ağayıña äytmäy-nitmäy, yıreñde oslarğa yöröy ikänheñ. Miñä, hat, min hiñä säy yanına ike şaqmaq şäkär zä östärmen,— ti sauzagär.

— Al, sauzagär ağay,— ti Aldar,— üz haqına biräm min unı.

— Ähä, şulaymı?

Sauzagär halırğa torğan şäkären tiz genä kesähenä tığıp, säyen genä qaldırıp sığıp kitä. Aldar ber sınayaq säyen esep bötöügä yort starşinahı kilep inä.— hin, Aldar qustı, yıreñde sitkä hatırğa teyeş tügelhen,,— ti bıl.— Miñä hat, eye, min bit, üzeñ beläheñ, zakon keşehe.

— Ala kür,— ti Aldar,— tik haqına künhäñ, tim inde.

— Haqı bezzeñ ösön büstäk,— tip starşina la ber äsmühä säyze östälgä sığarıp hala. Şunan üz yulına kitä. Aldar säyen esep bötöp, inde toram tigändä genä, işektän mirauay sudya kilep inde, ti.

— Aldar Fälänoviç, hez yıregezze hatahığız ikän. Min unı üzem alırğa buldım,— ti bıl.

— Rähim it, gospodin sudya, yır bik yaqşı. Vo, tigän! Sudya la artıq tuqtalıp tormay ber äsmühä säyze kesähenän

sığarıp Aldarğa tottora la üz yulına kitä.

İrtägähen irtük tegelär, berehe lä qalmay, hezmätselären alıp, Aldar kürhätkän yırze hörörgä kilgändär, ti. Kilhälär, ber genä tütäräm yırzä yıte huca bulıp kitkändär, ti. Ni eşlärgä?

— Aldar bıl yırze miñä hattı,— tip äytä, ti, berehe.

— Yuq, hiñä tügel, miñä hattı,— tip äytä, ti, qalğandarı.

Şulay itep bıl yıte huca arahında tauış sıqtı, ti. Tamaqtarı qarlıqqansı talaşqandıñ huñında, yağalaşıuğa yıtä yazğan saqta ğına, mirauay sudya:

— Yämäğät, ulay zakondı bozmağız. Sabır itegez. Kittek Aldarzıñ üzenä! — tip qısqırıp, ularzı añdarına kilterä. Kitälär Aldarzıñ üzenä. Şau-gör kilep inälär bılar, Aldarzı özgäläp taşlarzay bulıp. Mulla qısqıra:

— Hin, ahmaq, nişläp ulay ber tütäräm yıreñde yıte keşegä hatahıñ?

Aldar ise kitmäy genä yauap birä:

— Bäy, mulla abzıy, yır yıte qat, tip äytkän keşe hin tügelme ni äle ul?

— Min.

— Huñ?

— Min bulha ni! Yır yıte qat inde ul. Kitap şulay ti. Unı bına il ağaları la belä.

— Yıte qat, mulla, yıte qat! här kemsängä mäğlüm inde ul yırzeñ yıte qat ikäne,— tiyeşälär tegeläre.

— Bäy, şulay bulğas, hezzeñ ğauğa kütäreüyegezze añlap yıtmäyem. Min yıtäüyegezgä yırzeñ yıte qatın hatqanmın, hatıu minän, büleşeü üzegezzän. Yäräbä halahığızmı, nişläyhegez, unıhın üzegez qarağız,— tip, üz eşenä totondo, ti.

Tegelär ni eşlähen inde? Yılkälären tırnay-tırnay sığıp kitkändär, ti.