Şiğırlär - Näqıy İsänbät

Akkoş
Tuganlınıñ tıp-tın külendä
Koyaş yata kölep töbendä,
Kül östenä töşkän kük östendä
Akkoş yözep bara tın gına.
Muyınnarı ayday uyılgan,
Agıp töşkän suday koyılgan,
Koyılıp-çäçelep kitkän şul su kebek,
Kanatları öskä kıyılgan.

Urman sagışı
Karañgı urman, koñgırt narat
Uralıp üskän Ural-tau buyında,
Şau-şulı avıl, ildän yırak
Ber öy utıra şul urman kuynında.
İske dä iske, hay, tübäse,
Yıllar ütep kıyıklar iyelgän;
Kakmıy da kakmıy ber yafragın
Täräzägä baş igän kart imän.
Çıgadır şunda kiç ber karçık,
Tınıp utıra busaga töbendä;
Küz alda üskän umırzaya
Äkren söyli ütkänne küñeldä.

Şäreq kızı
Kızganam kayçak küräm dä göl yañaklar, yözlären,
Ul tamıp torgan ilahi karlıgan kük küzlären;
Ul çigäsen kaplagan huş çäçlären, här töklären,
Ul gönahsız gäüdäsen, ak kulların, paq kükrägen.
— Nik yaraldıñ,— dim eçemnän,— küktän iñgän hur kebek?
Nik yılıysıñ aulak-aulak küzläreñnän nur tügep?
Yä sizämseñ algı köndä şomlı hällär kötkänen?
Ul yefäktäy çäçläreñneñ kan yuarga üskänen?
Kemgä soñ läzzät sineñ tavışıñ, sämavi süzläreñ?
Kemgä soñ niğmät, ğacäep küz karaşıñ, küzläreñ?
Nik yaraldıñ bu tübän çüplek eçendä sin, çäçäk?
Ah! Sizämseñ: sin çäçäkne nindi kullar çertäçäk?

Soldat hatını
Uramnardan uzgan nikrutlarnıñ
Garmun tartkan moñlı tavışına,
Söyäläm dä täräz yañagına
Min bireläm avır sagışıma.
Kar östenä akkan kannar kebek,
Könbatışta kürenä kan bolıt,
Minem dä şul kaygım kükrägemdä
Ukmaştı la kara kan bulıp.
Öy artında yılıy, cildän iñräp,
Yätim kalgan şıksız ak kayın;
Yaz ayların kötkän şul kayınday,
Min dä kötäm anıñ kaytkanın.
Uramnarga baksam, cansız öylär,
Kükkä baksam, kozgın-kargalar;
Baş oçımda yörep: «Karr!»— dilär dä
Yara sala canga tagı alar.
Niçä yıllar monda min ber başım
İrlär tüzmäs eştä integäm;
Beläklärem taldı, yort talandı,
Sarı buldım, ahrı, yötkeräm.
Kıçkırmalay, kozgın, äy karşımda,
Kıçkırganıñ töşsen başıña!
Kükrägemä poskan aç sabıyım:
— Ät-tä,— di dä töyelä yäşenä.

Gıysyan cırı
Nık ayaklarnı basıp kiñ,
Kanlı kükräk östeñä,
İşetäseñme, äy Cir-ana,
Antlar oram min siña!
Kol bulıp çükkän tezem argaç,
Menä tordım da min,
Cilkäm östennän olaktırdım
Tähet-tac, şannarın!..
Östeñä bärdem böten
Zıncırların kırdım da min!
*
Tön. Ofıkta — yangan utlar.
Tau vatam min, yul yörim;
Atlıgam min zur ciñüneñ
Tähtenä, äy Cir şarı!
Ber dä şiksez, iñ citez
Arbam bulırsıñ sin minem!
*
Kulda — tukmak. Nık ayaklarnı
Basıp cir östenä,
İştäseñme, äy Kük-ata,
Antlar oram min siña!
Ut yagıp, kön-tön şulay
Gıyfrit kebek min eşlimen.
Zur çükeçlärne sugam da
Kıçkıram: äy Kük yöze!
Ber dä şiksez, tañ belän
Hucañ bulırmın min sineñ!
*
Şanlı yul algan yulım, äy Kük!
Baramın min siña!
Kanlı arbamda sineñ
Allañ bulırga min baram!
At itep arkañ iyärlim,
İnde menäm östeñä!