Mesnevi'den Hikayeler - 05
Totaal aantal woorden is 3602
Totaal aantal unieke woorden is 2045
29.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden
43.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden
51.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
Bütün kuşlar, cik cik ötmeyi bırakmışlar; kardeşinin seninle konuşmasından daha fasih bir surette Süleyman'la konuşmaya başlamışlardı. Aynı dili konuşma, hısımlık ve bağlılıktır. İnsan yabancılarla kalırsa mahpusa benzer.
Nice Hintli, nice Türk vardır ki dildeştirler. Nice iki Türk de vardır kibirbirlerine yabancı gibidirler. Şu halde mahremlik dili, bambaşka bir dildir. Gönül birliği dil birliğinden daha iyidir. Gönülden sözsüz, işaretsiz, yazısız yüz binlerce tercüman zuhur eder. Kuşların hepsi, bütün sırlarını, hünerlerine, bilgi ve işaretlerine ait şeyleri.
Süleyman'a birer birer apaçık söylüyorlar, kendilerini bildirmek ve tanıtmak için öğünüyorlardı. Bu öğünmek kibirden, varlıktan dolayı değildi. Her kuş, onun huzuruna varsın, yakınlarından olsun diye öğünüyordu.
Bir kul, bir efendiye kul olmak dilerse hünerinden bir miktarını ona arz eder. Fakat o efendi tarafından satın alınmayı istemezse kendisini hasta, sağır, çolak ve topal gösterir. Hüthüdün hünerini arz etme sırası geldi; sanatını ve düşüncelerini bildirme nöbeti erişti.
Dedi ki; "Ey Padişah, en küçük bir hünerimi kısaca arz edeyim. Kısa söylemek daha iyidir."
Süleyman "Söyle bakalım, o hangi hünerdir?" dedi. Hüthüt, "Gayet yükseklerde uçtuğum zaman, havadan bakınca yerin ta dibindeki suyu görürüm. O su nerededir, derinliği ne kadardır, rengi nedir, topraktan mı kaynıyor, taştan mı? Hepsini görür, bilirim.
Ey Süleyman! Ordu kurulacak yeri tayin etmek üzere beni sefere beraber götür" dedi. Süleyman da "Ey iyi yoldaş! Susuz ve uçsuz bucaksız çöllerde sen bize arkadaş ol; bu suretle su bulur, seferde yoldaşlara saka olursun" dedi.
Karga, bunu işitince hasedinden ilerleyip Süleyman'a "Hüthüt aykırı ve kötü söyledi. Padişah huzurunda söz söylemek, edebe aykırıdır. Hele yalan ve olmayacak söz olursa. Eğer onun böyle bir görüşü olsaydı bir avuç toprak altındaki tuzağı nasıl görmezdi? Nasıl olur da tuzağa tutulurdu, nasıl olur da ümitsiz bir halde kafese girerdi?" dedi.
Bunun üzerine Süleyman dedi ki: "Ey Hüthüt! Daha ilk kadehte böyle bulunman layık mı, akla sığar mı? Ayran içen! Kendini nasıl oluyor da sarhoş gösteriyor, huzurumda sonu yalan çıkacak bir söz söylüyorsun?"
Hüthüt dedi ki: " Padişahım, Allah aşkına bu çıplak yoksul hakkında düaAşmanın söylediği sözü dinleme! Eğer ettiğim dava yalansa işte başımı koydum, boynumu vur! Kaza hükmünü inkar eden karga, binlerce aklı olsa yine kafirdir. Sende "kafirler" sözünden " " harfi, küfür sıfatlarından bir sıfat bulunsa kadının ferci gibi şehvet yerisin, pis pis kokarsın .
Eğer kaza gözümü ve aklımı kapatmazsa ben tuzağı havada da görürüm. Fakat kaza gelince bilgi, uykuya dalar, ay kararır gün tutulur. Kazanın bu çeşit hilesi nadir midir ki? Kaza ve kaderi inkar edenin inkarı bile bil ki kaza ve kaderdendir".
"Allemelesma" ya bey olan, her damarında yüz binlerce ilim bulunan insanlar atası, her şeyin adını, nasılsa öylece bilmiş sonunda ne olacaksa sonuna kadar da agah olmuştu. O, eşyaya ne lakap verdiyse değişmemiştir; çevik dediği tembel çıkmıştır.
Sonunda mümin olacak kimseyi önceden gördü; sonunda kafir olacak adamda ona belli oldu.
Her şeyin adını bilenden işit; "Allemelesma" remzinin sırrını duy! Bize göre her şeyin adı, görünüşe tabidir; nasıl görünüyorsa biz, ona öyle deriz. Fakat Tanrı'ya göre iç yüzüne hakikatine tabidir.
Musa'ya göre sopasının adı asa; Yaratan yanında ise ejderha idi. Bu alemde Ömer'in adı puta tapan idi, halbuki "Elest" te onun ismi mümindi.
Bizim yanımızda adı meni olan şey, Hak yanında şu benlikle zahir olan süretti. Bu meni yokluk aleminde vardı; eksiksiz, artısız aynen Tanrı'nın ilminde mevcuttu.
Hasılı Tanrı indinde sonumuz ne olacaksa hakikatte adımız o olmuştur. Tanrı insana akıbetine göre bir ad koyar. Halkın taktığı ödünç ada göre değil!
Adem'in gözü Tanrı'nın pak nuru ile gördüğünden adların hakikati ve iç yüzü ona ayan olur. Melekler onda Hak nurunu görünce hepsi ona yüzüstü secdeye vardılar.
Adını andığım şu Adem'i kıyamete kadar övsem, vasıflarını saysam yine övmekten acizim! Adem bunların hepsini bildi. Fakat kaza gelince nehyi bilme yüzünden hataya düştü. Acaba bu nehiy, haram olduğundan mıdır, yoksa korkutmak için mi?
Gönlünce tevili üstün tutunca kendisi hayrette iken tabiatı, buğdaya doğru koştu. Bahçıvanın ayağına diken batınca hırsız fırsat buldu, esvabını çalıp kaçtı.
Adem hayretten kurtulup tekrar yola gelince gördü ki hırsız eşyayı iş yerinden götürmüş! "Rabbena İnna zalemna" deyip ah etmeye başladı. Yani "karanlık bastı yol kayboldu" dedi.
Bu kaza, güneşi örten bir buluttur. Aslan ve ejderha bile ondan feryat ve figan etmektedir. "Kaza ve kader zuhur edince bir tuzağı bile görmüyorsam bu yolda cahil olan yalnız ben değilim ya!"
Zorlamayı bırakıp feryad ü figana koyulan kişi ne kutlu kişidir; o, iyi bir işe sarılmıştır. Eğer kaza, seni gece gibi sararsa sonunda yine elinden tutacak odur. Yüz kere canına kastederse yine sana can veren, derdine derman olan kazadır. Bu kaza yüz kere yolunu kesse de yine senin çadırını göklerin üstüne kurar. Seni eminlik mülküne götürmek için bu korkutmasını inayet bil!
Bu sözün sonu gelmez, söz de uzadı. Sen tavşanla aslan hikayesini dinle.
Kuyu yanına gelince aslan, tavşanın geri kaldığını gördü. Dedi ki: "Niçin ayağını geri çektin. Ayağını geri çekme ileri gel!"
Tavşan "Ayağım nerede? Elim ayağım kesildi. Canım tir tir titriyor,yüreğim yerinden oynadı. Yüzümün rengini görmüyor musun? Altın sarısı gibi. Rengim, ne halde olduğumu bildiriyor.
Tanrı yüze "bildirici" demiştir. Onun için ariflerin gözü, yüze dalmış kalmıştır. Renk ve koku, can gibi haber verir; atın kişnemesi atın mevcudiyetini bildirir.
Eşeğin sesini kapının sesinden fark edesin diye her şeyin sesi, o şeyi haber verir. Peygamber insanları ayırt etmek hususunda "insan sözünde gizlidir" dedi.
Yüzün renginde gönül halinden bir nişan vardır. Bana acı sevgimi kalbinde tut! Kırmızı yüz sahibinin, refah ve saadetine delalet eder, sarı yüz, meşakkat ve bela içinde olduğunu bildirir.
Elimi, ayağımı alana, yüzümün rengini uçurana, kuvvetimi giderene, çehremi bozana uğradım. Önüne geleni kırana, ağaçları kökünden, dibinden söküp çıkarana sataştım. Adamları, hayvanları, cemadat ve nebadatı mat edene rastladım.
Bunlar cüziyattır, küllüyatın da onun yüzünden renkleri sararmış, kokuları bozulmuştur. Cihan; gah sabredip gah şükrettikçe bağlar, bahçeler gah giyinir, gah çırılçıplak kalır. Güneş ateş renginde doğmuşken diğer bir saatte baş aşağı batar; göklerde parıldayan yıldızlar; zaman zaman ihtirake uğrarlar. Güzellikte yıldızlardan daha parlak olan ay da ince ağrıya tutulup hilal olur. Çok sakin ve edepli olan bir yeri de sarsıntı sıtmaya düşürür.
Nice dağlar, bu ansızın gelen felaketten dolayı yeryüzüne kumlar gibi dağılıvermiştir! Ruhla eş olan hava bile kaza baş gösterince veba kesilir, ufunetlenir:
Ruhun kız kardeşi olan latif su, bir gölcükte sarı, acı ve bulanık bir hale gelir; azametli ve kibirli ateşi bile bir yel söndürüverir!
Denizin halini de ıstırabından, coşkunluğundan anla, akılının değişik durduğunu, kalıptan kalıba girdiğini bil! Tanrı rızasını arayıp duran başı dönmüş feleğin hali de oğullarının hali gibidir:
Gah en altta, gah ortada, gah en tepede. Onda da bölük bölük kutlu ve yomsuz zamanlar var! Ey külliyat ile karışmış olan, ey insan! Basit cisimlerin halini de kendinden kıyas et! Külliyatın böyle hastalıkları, böyle dertleri olunca onların cüzilerinin yüzü nasıl sararmaz?
Hele birbirine zıt olan şeylerden; su, toprak, ateş ve yelden meydana gelmiş cüzü...
Koyunun kurttan kaçmasına şaşılmaz; şaşılacak şey bu koyunun kurda gönül vermesidir! Sağlık zıtların sulhüdür; aralarında savaşın başlamasını da ölüm bil!
Tanrı'nın lütfu, bu aslanla yaban eşeğine, bu iki zıtta, vefakarlık hususunda bir ülfet vermiştir. Dünya hasta ve mahpus olunca, hastanın fani olmasına şaşılır mı?"
Tavşan aslana bu çeşit nasihatler verip "Ben bu sebepler yüzünden geriledim" dedi.
Aslan dedi ki: "Sen bu sebepleri bırak ta şu geriye çekilmenin sebebini söyle, benim maksadın o."
Tavşan, O "aslan bu kuyunun içinde oturuyor; bu kalenin içinde bütün afetlerden emin" dedi.
Aklı olan kimse oturmak için kuyu dibini seçmiştir. Çünkü gönül, sefaları halvetler.
Kuyunun karanlığı, halkın verdiği karanlıklardan daha iyidir. Halkın ayağını tutan, halkla karışıp görüşen; başını kurtaramamış, selamete erişememiştir.
Aslan "İleri yürü. Benim açacağım yara, onu kahreder, bir bak , o aslan orada mı?" dedi.
Tavşan "Ben o ateşten bir kere yanmışım. Sen beni kucağına alırsan, ey kerem madeni, ancak o vakit yardımınla gözümü açar, kuyuya bakabilirim" dedi.
Aslan onu kucağına aldı. O da aslanın himayesinde kuyuya kadar vardı. Kuyunun içine, suya bakınca aslanın ve onun aksi parıldadı. Aslan su içinde parıldayan aksiiini gördü. Suda bir aslan şekliyle kucağında şişman bir tavşan şekli gördü. Su içinde düşmanını görünce tavşanı bırakıp kuyu içine sıçradı.Kendi kazdığı kuyuya kendi düştü. Çünkü yaptığı zulüm kendi başına geldi.
Zalimlerin zulmü karanlık bir kuyudur; bütün alimler böyle dediler:
Daha ziyade zalim olanın kuyusu, daha korkunçtur. Adalet "daha kötüye daha kötü ceza verilir" buyurmuştur. Ey zulümle bir kuyu kazan! Sen kendin için tuzak hazırlıyorsun. İpek böceği giiibi kendi etrafını örme; kendine kuyu kazarsan bari kararlıca kaz! Zayıfları sen yardımcısız, kimsesiz sanma; Kur'andan "İza cae nasrullah"ı oku.
Sen filsen, düşmanın senden ürkmüşse sana ceza olarak işte ebabil kuşu gelip çattı.
Yerde bir zayıf aman dilerse, gökyüzü askerleri birbirlerine karışırlar. Sen birisini dişinle ısırıp da kan içinde bırakırsan diş ağrısına tutulunca ne yaparsın?
Aslan, kuyuda kendisini görünce hiddetinden o anda kendini düşmanından ayırt edemedi. Kendi aksini kendi düşmanı sandı,
hulasa kendine kılıç çekti.
Ey Adam! İnsanlarda gördüğün bir çok zulümler, senin huyundur; sen kendi huyunu onlarda görüyorsun.
Senin varlığın, nifakın, zulmün, gafletin onlara aksetmiştir. Sen o sun, sen kendini yaralamaktasın. O anda lanet ipliğini kendine kendin dokuyorsun!
O kötülüğü sen kendinde açıkça görmüyorsun. Görsen kendine kendin candan düşman olurdun. Ey ahmak kendine saldıran o aslan gibi sen de kendine saldırıyorsun. Ahlakının künhüne erişir, hakikatini anlarsan o adam olmamazlığın senden olduğunu bilirsin. Aslan; başka bir aslan gibi görünen şeklin, kendi aksinden ,ibaret olduğu kuyu dibinde zahir oldu. Bir zayıfın dişini söken, o ters gören aslanın işini işlemektedir.
Ey başkasının yüzünde kötü bir ben gören! Gördüğün kendi beninin aksidir, ondan nefret etme! "Müminler birbirinin aynasıdır". Bu haberi Peygamberden rivayet etmediler mi?
Gözünün önüne gök renkli bir cam koymuşsun, o sebepten alem sana gök görünüyor. Kör değilsen bu körlüğü kendinden bil. Kendine kötü de başkasına deme!
Eğer mümin Tanrı nur ile bakmamış olsaydı; gaip mümine bütün çıplaklığı ile nasıl görünürdü? Fakat sen Tanrı nuru ile değil Tanrı ateşi ile baktığından kötülükte kaldın iyilikten gafil oldun.
İyiliği kötülükten ayırt edemedin, kötülükten de gafil oldun; iyilikten de. Ey gama kedere dalmış adam! Azar azar ateşe nur serp ki ateşin nura dönsün.
Ya Rabbi, sen de o tertemiz suyu serp de alemin şu ateşi tamamıyla nur olsun.
Denizin suyu hep ferman altındadır; ya Rabbi su da senindir, ateş de.
Sen istersen ateş, latif su olur; dilemezsen su bile ateş kesilir. Bizim şu niyazımızı da yine sen ilham etmektesin. Zulümden kurtulmamız, senin ihsanındır. Sen bize bu isteği, biz istemeksizin verdin, hadsiz, hesapsız ihsanlar da bulundun.
Tavşan kurtulduğuna sevinerek ovaya, av hayvanlarına koştu. Aslanın kuyuda öldüğünü görünce çayıra doğru güle oynıya gitmekte idi. Ölümün pençesinden kurtulduğundan ayağı yerden kesilmiş, sevinmiş; el çırpmakta, dallar, yapraklar gibi yeşermiş neşelenmiş, oynamaktaydı.
Dallar, yapraklar toprak hapsinden kurtulunca başlarını yükseltir, rüzgarın eşi arkadaşı olurlar. Yapraklar, daldaki tomurcukları yarıp çıkınca ağacın ta üstüne çıkarlar.
Her meyve ve her yaprak, tomurcuğunun diliyle Tanrı'nın şükrünü terennüm eder. Bizim aslımızı ihsan sahibi Tanrı yetiştirdi, nihayet ağaç kalınlaştı, doğrulup yükseldi de. Su çamur içinde olan canlar da bataklıklardan, su ve çamurdan kurtulunca gönülleri sevinç dolu bir halde.
Tanrı aşkının havasında raks ederler; ayın on dördü gibi noksansız ve tam bir hale gelirler. Tenleri oynayıp durur, ya canları ne haldedir? Sorma! Tamamı ile can olanlara gelince; onları hiç sorma (anlatmaya imkan yok!)
Tavşan aslanı zindana soktu, aslan için ne ayıp şey; bir tavşancıktan geri kaldı! Böyle bir ayıba sahip olduğu halde şaşılacak şey şurasıdır ki bir de kendisine Fahrettin lakabını takmalarını ister!
Ey kişi! Sen bu dünya kuyusunun dibinde mahpus kalan bir aslansın. Tavşan gibi olan nefsin seni nasıl kahretti? Senin tavşan nefsin sahrada yiyip içmekte, zevk ve sefa etmekte. Sen ise şu dedikodu, bahis ve münakaşa kuyusunun dibindesin!
O aslan avcısı tavşan, av hayvanlarının bulunduğu yere koşup "birbirinizi muştulayın. Size müjdeci geldi. Müjde ey zevki sefaya dalmış olanlar! Müjde ki o cehennem köpeği, geldiği cehenneme gitti.
Müjde! Tanrı, o can düşmanının dişlerini söktü. Pençesiyle nice başlar ezen düşmanı, ölüm süpürgesi çerçöp gibi süpürdü gitti" dedi.
O zaman bütün hayvanlar, sevinçli bir halde gülüp oynayarak, onun yüzünü öptüler. Etrafına halka oldular. O çırağ gibi ortalarındaydı. Bütün sahradakiler ona secde ettiler.
"Sen gökten inen bir melek misin, yoksa peri misin? Hayır ne meleksin ne peri! Sen, erkek aslanların azrailisin! Ne olursan ol; canımız sana kurban olsun! Ona galip geldin, elin kolun sağ olsun!
Tanrı bu suyu senin arkından akıttı; eline koluna aferin. Bir daha söyle! Onu hile ile nasıl inandırdın; o zalimi düzenle nasıl kahrettin?
Bir daha söyle ki hikayen dertlere derman, canlara merhem olsun! Bir daha söyle ki o sitemkarın zulmünden canlarımızda yüz binlerce yaralar var" dediler.
Tavşan dedi ki: "Ey ulular! Tanrı yardım etti, yoksa dünyada bir tavşan kim oluyor ki? Koluma kuvvet, kalbime kudret verdi, cenneti, huriyi kucağıma attı.
Üstünlükler Hak'tan gelir, hallerin değişmesi de ondandır. Hak; bu kuvvet kudreti zan ve yakin ehline nöbetleşe göstermektedir.
Ey ikbal nöbetine erişen! Kendine gel, sevinme! Sen nöbetle mukayyetsin, hürlük taslama! Saltanatı nöbetten üstün olan, ikbali ebedi bulunan nöbet davulunu yedi yıldızdan üstün bir yerde çalarlar.
Nöbetten üstün olanlar, baki padişahlardır; onlar daima ruhlara sakidir. Bir iki gün su içmeyi terk edersen ağzını ebediyet şarabına daldırır, o hakikat şarabını içersin.
Mesnevi'den Hikayeler 6
HZ.ÖMER'İN KERAMETİ
"KÜÇÜK MUHAREBEDEN BÜYÜK MUHAREBEYE DÖNDÜK" SÖZÜNÜN TEFSİRİ
Ey padişahlar! Dışarıdaki düşmanı öldürdük; içimizde ondan beter bir hasım var. Bunu öldürmek, aklın fikrin işi değil. İçerideki aslan öyle tavşan maskarası olmaz. Cehennem, bu nefistir; cehennem, bir ejderhadır ki harareti denizlerle eksilmez. Yedi denizi içer de yine kocakarıya benzeyen nefsin harareti ve coşkunluğu azalmaz.
Taşlar, taş yürekli kafirler; ağlayıp inleyerek mahcup bir halde cehenneme girerler. Hak'tan ona şu nida gelmedikçe bu kadar azaba da kanaat etmez:
"Doydun mu" denir. O kurt ve sırtlan gibi "Hayır doymadım" der. İşte ateş, işte sana hararet! Bütün bir alemi, bir lokma edip yutar da yine midesi "Daha fazla yok mu" diye bağırır.
Nihayet Hak onun üstüne Lamekan aleminden ayağını koyar da işte o vakit derhal sakinleşir. Bizim nefsimiz de cehennemin bir parçasıdır. Onun için cüziler daima küllün tabiatındadır. Nefsi öldürecek ayak da ancak Hak'ın ayağıdır. Zaten nefsin yayını Hak'tan gayrı kim çekebilir? Yaya ancak doğru ok koyarlar. Bu yayın ters ve eğri okları da vardır. Ok gibi doğru ol da yaydan kurtul! Çünkü her doğru okun, yaydan fırlayacağına şüphe yok.
Dış savaşından kurtulunca iç savaşına yüz tuttum. Biz şimdi küçük muharebeden döndük; Peygamberle beraber büyük muharebedeyiz. Tanrı'dan denizleri yaran bir kuvvet isterim ki bu kaf dağını iğne ile yerinden koparıp atayım.
Şunu bil ki safları bozup dağıtan aslanla savaşmak kolaydır. Asıl aslan nefsini mağlup edendir. "
Bunun hakkında sen bir hikaye dinle de sözümden hisse al:
Rum Kayseri'den, Medine'de Ömer'e uzak çölleri aşarak bir elçi geldi. Medine halkına "Halifenin köşkü nerededir ki atımı, eşyamı oraya çekeyim" dedi.
Halk dedi ki: "Onun köşkü yok; Ömer'in köşkü ancak aydın canıdır.
Gerçi emir diye adı sanı duyulmuşsa da onun, yoksullar gibi ancak bir kulübeciği var.
Kardeş onun köşkünü nasıl görebilesin? Gönül gözünde kıl bitmiş. Gönül gözünü kıldan ve hastalıktan arıt, sonra köşkünü görmeyi gözet. Kimin canı heveslerden arınmışsa derhal tertemiz Tanrı tapusunu, Tanrı dergahını görür.
Muhammed, bu ateşten, bu dumandan temizlendiğinden nereye yüz çevirse orada Allah cemalini gördü. Seni kötülüğe sevk eden vesveselere yoldaş, oldukça "Semme vechullah"ı nasıl bilebilirsin?
Kimin kalbinde kapı açılırsa gönül göğünde yüzlerce güneş görür. Yıldızların içinde ay nasıl görünürse başkaları arasında Tanrı da öyle görünür. Fakat iki parmağını iki gözünün üstüne koy; bir şey görebilir misin? İnsaf et!
Sen görmesen de dünya yok değildir. Kusur, ancak şom nefsin parmağında. Kendine gel! Gözünden parmağını kaldır da ne istiyorsan gör.
Nuh'un ümmeti, Nuh'a "nerede sevap" dediler. Nuh "duymamak, görmemek için elbisenize büründüğünüz cihette. Elbiselerinizi bürünüp yüzünüzü, başınızı sardınız; ondan dolayı gözünüz olduğu halde görmediniz" dedi.
İnsan gözden ibarettir. Geri kalanı bir deridir. Göz de dostu gören göze derler. İnsan dostu görmeyince kör olsun, daha iyi. Böyle adam Süleyman bile olsa karınca ondan yeğdir".
Bu yepyeni sözler, Rum elçisini semaa getirdi, Ömer'i görmek iştiyakı arttı. Gözünü o padişahı aramaya dikti, eşyasını da kaybetti, atını da. O iş erinin ardına düşmüş, her tarafa koşmakta, delicesine onu aramaktaydı. "Dünyada böyle adam da olur mu ki cihandan can gibi gizlenmiş" diyordu.
Candan kul olmak için onu aradı. Şüphesiz, arayan bulur. Bir bedevi karısı, onun yabancı olduğunu gördü; Ömer'i aradığını anlayıp "İşte şuracıkta, şu hurma ağacının altında ; hurma ağacının dibinde, halktan ayrılmış, yapayalnız gölgelikte uyuyan Tanrı gölgesini gör" dedi. Elçi oraya gelip uzakta durdu. Ömer'i görünce titremeye başladı.
O uyuyandan elçiye bir heybet, gönlüne hoş bir hal geldi. Muhabbet ve heybet birbirinin zıttı iken gönlünde bu iki zıttın birleştiğini gördü.
Kendi kendine "Ben nice Padişahlar gördüm; büyük sultanların makbulü oldum. Onlardan korkmaz, ürkmezdim. Bu adamın heybeti aklımı başımdan aldı. Aslanlar, kaplanlar bulunan ormanlara daldım, yüzümün rengi bile kaçmadı. Bir çok savaşlarda bulundum; savaş başlayınca ağır yaralar aldım, düşmanları ağır bir surette yaraladım. Bütün bu ahvalde kalbim, diğerlerinden daha kuvvetli idi.
Bu adam silahsız, kuru yerde yatıyor; benim yedi azam tir tir titremekte; bu ne? Bu heybet Hak'tan halktan değil; bu heybet şu abalı adamdan gelmiyor" dedi.
Bir kişi Hak'tan korkup takva yolunu tuttu mu: cin olsun, insan olsun, onu kim görse korkar. Bu düşünce içinde hürmetle ellerini bağladı. Bir müddet sonra Ömer, uykudan uyandı.
Elçi Ömer'i tazim etti, ona selam verdi. Peygamber "önce selam sonra söz" demiştir.
Ömer, selamı alıp onu yanına çağırdı, onu teskin etti, karşısına oturdu.
Korkanı, emin ederler, gönlünü yatıştırırlar. "Korkmayın" sözü, korkanlara sunulan hazır yemektir. Ve bu yemek tam onlara layıktır.
Korkusu olmayana nasıl" korkma" dersin? Niye ona ders veriyorsun? O, derse muhtaç değil ki! Ömer, o yüreği oynayan kimseyi sevindirdi, yıkılmış gönlünü yaptı. Ondan sonra en güzel bir yoldaş olan Tanrı'nın tertemiz sıfatlarına dair ince bahislere daldı. Elçiye makam nedir? Hal neye derler? Anlasın bilsin diye Tanrı'nın Abdallara gönderdiği lütuf ve ihsanları nakletti.
Hal güzel bir gelinin cilvesidir; makam ise o gelinle halvet olup vuslatına erişmektir.
Gelinin cilvesini padişahta görür, başkaları da. Fakat onunla vuslat ancak aziz padişaha mahsustur. Gelin, havassa da cilve eder, avama da. Ama onunla halvete giren ancak padişahtır.
Sufiler içinde hal ehli çoktur, fakat aralarında makam sahibi nadirdir. Ömer elçiye can mevzilerini söyledi, ruh seferlerini anlattı.
Zamandan dışarı olan, zamana sığmayan bir zamandan, azamete mensup kutsiyet makamından. Ruh simurgunun, bu aleme gelmeden önceki geniş uçuşlarından bahsetti. Ruhun, o alemde bir uçuşu ufukları aşıyordu; iştiyak çekenlerin ümitlerinden de ileri gidiyordu, hırslarından da! Ömer, o yabancı çehreli zatı tam dost buldu, canının Tanrı sırlarını dilediğini anladı.
Şeyh, kamildi, talibin de tam bir isteği vardı. Yolcu çevikti, at da kapıdaydı. O mürşit, onun irşat edilmeye kabiliyeti olduğunu gördü; tertemiz tohumu temiz yere ekti.
Elçi "ya Emirülmü'minin! Can yücelerden yere nasıl indi? Hiçbir şeyle mukayyet olmayan can kuşu nasıl kafese girdi?" diye sordu. Ömer dedi ki: "Hak, ona afsunlar okudu, hikayeler söyledi.
Tanrı; gözü kulağı olmayan yokluklara afsun okuyunca onlar, coşmaya başlarlar; varlık alemine konarlar. Yok olanlar, onun afsunu ile varlık diyarına takla atarak ve derhal gelirler. Sonra var olana yine bir afsun okuyunca onu yokluğa derhal ve iki çifte atla sürer.
Gülün kulağına bir şey söyledi, güldürdü. Taşın kulağına bir şey söyledi, akik ve maden haline getirdi. Cisme bir ayet okudu, can oldu. Güneşe bir şey söyledi parladı. Sonra yine güneşin kulağına korkunç bir şey üfler yüzüne yüzlerce perde iner. O kelam sahibi Tanrı, bulutun kulağına bir şey okur; gözünden misk gibi yaşlar akıtır. Toprağın kulağına ne söyledi ki murakebeye vardı, dalgın bir halde kaldı!
Tereddüt içinde kalan, hayretlere düşen kişinin kulağına da Hak, bir muamma söylemiştir. Bu süretle onu iki şüphe arasında hapseder. "Ey yardımı istenen Tanrı! Şunu mu yapayım, bunu mu?" der. İki şıktan birini üstün tutar, üstün tuttuğunu yaparsa o da yine Hak'tandır.
Can aklının tereddüt içinde bocalamasını istemezsen o pamuğu can kulağına tıka. Ki Tanrı'nın o muammalarını anlasın, gizlice ve açıkça söylenen sözleri idrak edesin. Böyle yaparsan can kulağı vahiy yeri olur. Vahiy nedir? Zahiri duygudan gizli söz.
Can kulağı ile can gözü, zahiri duyguya yabancıdır; o duygu, bu duygudan bambaşkadır. Akıl ve duygu kulağı bu hususta muhlistir
Cebir meselesi, aşkımı ihtiyarsız bir hale getirdi, sabrımı elden aldı. Aşık olmayansa cebri hapsetti, onu inkar yahut takyid eyledi.Halbuki bu, Hak'la beraberlik ve birliktir, cebir değil... Bu, ayın tecellisidir bulut değil. Cebir bile olsa, herkesin bildiği cebir; yalnız kendi menfaatini gözeten Nefsi Emmarenin cebri değildir.
Ey oğul! Tanrı, kimlerin gönül gözünü açtıysa bu cebri onlar anlar. Gayb ve istikbal onlara apaçık görünmektedir. Maziyi anış onlarca değersiz bir şeydir. Onların ihtiyarı da başka türlüdür, cebri de. Yağmur damlaları sedeflerin içinde inci olur. Sedeften dışarıda küçük, büyük damlalar var, sedefin içinde ise küçük, büyük inciler.
Onlarda misk ahusunun göbeğindeki kabiliyet vardır. Dışarıdaki kan damlaları, bunların içlerinde misktir. Sen dışarıdaki kan, göbeğin içinde nasıl misk olur? Deme! Bu bakır, dışarıda adi ve bayağı bir şeyken iksirin içinde nasıl altın olmuş da deme!
İhtiyar ve cebir, sende bir hayalden ibarettir. Onlardaysa Tanrı azametinin nuru haline gelmiştir. Ekmek sofrada durduğu müddetçe cansızdır. Fakat insan vucudunda neşeli ruh kesilir. Sofranın ortasında duran o ekmeğin can olması imkansızdır. Fakat can, sel sebil suyu ile o olmayacak şeyi yapar, ekmeği ruh haline getirir.
Ey doğru okuyup doğru anlayan! Bu can kuvvetidir; bir düşün, o canlar canının kuvveti ne olabilir? İnsanın bir tek kolu, candan gelen kuvvetle dağı, denizle madenlerle yarıp delmekte. Dağ yaran (Ferhat) ın candan gelen kuvveti taş delmek, canlar canının kuvveti de ayı ikiye bölmektir.
Gönül, Tanrı sırları dağarcığını açarsa can, arşa doğru süratle koşar gider.
Ömer'den, bu sözleri işitince elçinin gönlünde bir parlaklık belirdi. Sual de mahvoldu cevapta... hatadan da kurtuldu, doğrudan da.Aslı anladı, ferilerden geçti. Ancak bir hikmete erişip faydalanmak için sormaya başladı:
Ömer'e "O duru suyun bulanık yerde hapsedilmesinin hikmeti ne, bunda ne sır var? Duru su, toprakta gizlenmiş; saf can cisimlerde mukayyet olmuş, sebebi ne?" dedi.
Ömer dedi ki: "Sen derin bir bahse dalıyorsun. Mesela manayı harflerle takyid eder(bir söz söylersin). Serbest olan manayı hapsettin, nefesi bir kelime ile takyid eyledin. Sen faydadan mahçup iken; ruhun bedene gelmesindeki faydayı bilmezken; bunu bir fayda elde etmek için yaparsın da.
Fayda, kendisinde zuhur eden Tanrı, bizim gördüğümüzü nasıl görmez? Mananın kelimelerle söylenmesinde yüz binlerce fayda var. Bu faydaların her biri, canın cesede girmesindeki faydaya nispetle pek değersiz.
Cüzilerin cüz'ü olan senin bu nefesin, bu söz söylemen, külli bir fayda temin ederse ruhun bedene girmesiyle meydana gelen kül, neden faydasız olsun? Sen bir cüz iken fayda görüyorsun. O halde neden kınama elini külle uzatıyor, onu neden kınıyorsun?
Nice Hintli, nice Türk vardır ki dildeştirler. Nice iki Türk de vardır kibirbirlerine yabancı gibidirler. Şu halde mahremlik dili, bambaşka bir dildir. Gönül birliği dil birliğinden daha iyidir. Gönülden sözsüz, işaretsiz, yazısız yüz binlerce tercüman zuhur eder. Kuşların hepsi, bütün sırlarını, hünerlerine, bilgi ve işaretlerine ait şeyleri.
Süleyman'a birer birer apaçık söylüyorlar, kendilerini bildirmek ve tanıtmak için öğünüyorlardı. Bu öğünmek kibirden, varlıktan dolayı değildi. Her kuş, onun huzuruna varsın, yakınlarından olsun diye öğünüyordu.
Bir kul, bir efendiye kul olmak dilerse hünerinden bir miktarını ona arz eder. Fakat o efendi tarafından satın alınmayı istemezse kendisini hasta, sağır, çolak ve topal gösterir. Hüthüdün hünerini arz etme sırası geldi; sanatını ve düşüncelerini bildirme nöbeti erişti.
Dedi ki; "Ey Padişah, en küçük bir hünerimi kısaca arz edeyim. Kısa söylemek daha iyidir."
Süleyman "Söyle bakalım, o hangi hünerdir?" dedi. Hüthüt, "Gayet yükseklerde uçtuğum zaman, havadan bakınca yerin ta dibindeki suyu görürüm. O su nerededir, derinliği ne kadardır, rengi nedir, topraktan mı kaynıyor, taştan mı? Hepsini görür, bilirim.
Ey Süleyman! Ordu kurulacak yeri tayin etmek üzere beni sefere beraber götür" dedi. Süleyman da "Ey iyi yoldaş! Susuz ve uçsuz bucaksız çöllerde sen bize arkadaş ol; bu suretle su bulur, seferde yoldaşlara saka olursun" dedi.
Karga, bunu işitince hasedinden ilerleyip Süleyman'a "Hüthüt aykırı ve kötü söyledi. Padişah huzurunda söz söylemek, edebe aykırıdır. Hele yalan ve olmayacak söz olursa. Eğer onun böyle bir görüşü olsaydı bir avuç toprak altındaki tuzağı nasıl görmezdi? Nasıl olur da tuzağa tutulurdu, nasıl olur da ümitsiz bir halde kafese girerdi?" dedi.
Bunun üzerine Süleyman dedi ki: "Ey Hüthüt! Daha ilk kadehte böyle bulunman layık mı, akla sığar mı? Ayran içen! Kendini nasıl oluyor da sarhoş gösteriyor, huzurumda sonu yalan çıkacak bir söz söylüyorsun?"
Hüthüt dedi ki: " Padişahım, Allah aşkına bu çıplak yoksul hakkında düaAşmanın söylediği sözü dinleme! Eğer ettiğim dava yalansa işte başımı koydum, boynumu vur! Kaza hükmünü inkar eden karga, binlerce aklı olsa yine kafirdir. Sende "kafirler" sözünden " " harfi, küfür sıfatlarından bir sıfat bulunsa kadının ferci gibi şehvet yerisin, pis pis kokarsın .
Eğer kaza gözümü ve aklımı kapatmazsa ben tuzağı havada da görürüm. Fakat kaza gelince bilgi, uykuya dalar, ay kararır gün tutulur. Kazanın bu çeşit hilesi nadir midir ki? Kaza ve kaderi inkar edenin inkarı bile bil ki kaza ve kaderdendir".
"Allemelesma" ya bey olan, her damarında yüz binlerce ilim bulunan insanlar atası, her şeyin adını, nasılsa öylece bilmiş sonunda ne olacaksa sonuna kadar da agah olmuştu. O, eşyaya ne lakap verdiyse değişmemiştir; çevik dediği tembel çıkmıştır.
Sonunda mümin olacak kimseyi önceden gördü; sonunda kafir olacak adamda ona belli oldu.
Her şeyin adını bilenden işit; "Allemelesma" remzinin sırrını duy! Bize göre her şeyin adı, görünüşe tabidir; nasıl görünüyorsa biz, ona öyle deriz. Fakat Tanrı'ya göre iç yüzüne hakikatine tabidir.
Musa'ya göre sopasının adı asa; Yaratan yanında ise ejderha idi. Bu alemde Ömer'in adı puta tapan idi, halbuki "Elest" te onun ismi mümindi.
Bizim yanımızda adı meni olan şey, Hak yanında şu benlikle zahir olan süretti. Bu meni yokluk aleminde vardı; eksiksiz, artısız aynen Tanrı'nın ilminde mevcuttu.
Hasılı Tanrı indinde sonumuz ne olacaksa hakikatte adımız o olmuştur. Tanrı insana akıbetine göre bir ad koyar. Halkın taktığı ödünç ada göre değil!
Adem'in gözü Tanrı'nın pak nuru ile gördüğünden adların hakikati ve iç yüzü ona ayan olur. Melekler onda Hak nurunu görünce hepsi ona yüzüstü secdeye vardılar.
Adını andığım şu Adem'i kıyamete kadar övsem, vasıflarını saysam yine övmekten acizim! Adem bunların hepsini bildi. Fakat kaza gelince nehyi bilme yüzünden hataya düştü. Acaba bu nehiy, haram olduğundan mıdır, yoksa korkutmak için mi?
Gönlünce tevili üstün tutunca kendisi hayrette iken tabiatı, buğdaya doğru koştu. Bahçıvanın ayağına diken batınca hırsız fırsat buldu, esvabını çalıp kaçtı.
Adem hayretten kurtulup tekrar yola gelince gördü ki hırsız eşyayı iş yerinden götürmüş! "Rabbena İnna zalemna" deyip ah etmeye başladı. Yani "karanlık bastı yol kayboldu" dedi.
Bu kaza, güneşi örten bir buluttur. Aslan ve ejderha bile ondan feryat ve figan etmektedir. "Kaza ve kader zuhur edince bir tuzağı bile görmüyorsam bu yolda cahil olan yalnız ben değilim ya!"
Zorlamayı bırakıp feryad ü figana koyulan kişi ne kutlu kişidir; o, iyi bir işe sarılmıştır. Eğer kaza, seni gece gibi sararsa sonunda yine elinden tutacak odur. Yüz kere canına kastederse yine sana can veren, derdine derman olan kazadır. Bu kaza yüz kere yolunu kesse de yine senin çadırını göklerin üstüne kurar. Seni eminlik mülküne götürmek için bu korkutmasını inayet bil!
Bu sözün sonu gelmez, söz de uzadı. Sen tavşanla aslan hikayesini dinle.
Kuyu yanına gelince aslan, tavşanın geri kaldığını gördü. Dedi ki: "Niçin ayağını geri çektin. Ayağını geri çekme ileri gel!"
Tavşan "Ayağım nerede? Elim ayağım kesildi. Canım tir tir titriyor,yüreğim yerinden oynadı. Yüzümün rengini görmüyor musun? Altın sarısı gibi. Rengim, ne halde olduğumu bildiriyor.
Tanrı yüze "bildirici" demiştir. Onun için ariflerin gözü, yüze dalmış kalmıştır. Renk ve koku, can gibi haber verir; atın kişnemesi atın mevcudiyetini bildirir.
Eşeğin sesini kapının sesinden fark edesin diye her şeyin sesi, o şeyi haber verir. Peygamber insanları ayırt etmek hususunda "insan sözünde gizlidir" dedi.
Yüzün renginde gönül halinden bir nişan vardır. Bana acı sevgimi kalbinde tut! Kırmızı yüz sahibinin, refah ve saadetine delalet eder, sarı yüz, meşakkat ve bela içinde olduğunu bildirir.
Elimi, ayağımı alana, yüzümün rengini uçurana, kuvvetimi giderene, çehremi bozana uğradım. Önüne geleni kırana, ağaçları kökünden, dibinden söküp çıkarana sataştım. Adamları, hayvanları, cemadat ve nebadatı mat edene rastladım.
Bunlar cüziyattır, küllüyatın da onun yüzünden renkleri sararmış, kokuları bozulmuştur. Cihan; gah sabredip gah şükrettikçe bağlar, bahçeler gah giyinir, gah çırılçıplak kalır. Güneş ateş renginde doğmuşken diğer bir saatte baş aşağı batar; göklerde parıldayan yıldızlar; zaman zaman ihtirake uğrarlar. Güzellikte yıldızlardan daha parlak olan ay da ince ağrıya tutulup hilal olur. Çok sakin ve edepli olan bir yeri de sarsıntı sıtmaya düşürür.
Nice dağlar, bu ansızın gelen felaketten dolayı yeryüzüne kumlar gibi dağılıvermiştir! Ruhla eş olan hava bile kaza baş gösterince veba kesilir, ufunetlenir:
Ruhun kız kardeşi olan latif su, bir gölcükte sarı, acı ve bulanık bir hale gelir; azametli ve kibirli ateşi bile bir yel söndürüverir!
Denizin halini de ıstırabından, coşkunluğundan anla, akılının değişik durduğunu, kalıptan kalıba girdiğini bil! Tanrı rızasını arayıp duran başı dönmüş feleğin hali de oğullarının hali gibidir:
Gah en altta, gah ortada, gah en tepede. Onda da bölük bölük kutlu ve yomsuz zamanlar var! Ey külliyat ile karışmış olan, ey insan! Basit cisimlerin halini de kendinden kıyas et! Külliyatın böyle hastalıkları, böyle dertleri olunca onların cüzilerinin yüzü nasıl sararmaz?
Hele birbirine zıt olan şeylerden; su, toprak, ateş ve yelden meydana gelmiş cüzü...
Koyunun kurttan kaçmasına şaşılmaz; şaşılacak şey bu koyunun kurda gönül vermesidir! Sağlık zıtların sulhüdür; aralarında savaşın başlamasını da ölüm bil!
Tanrı'nın lütfu, bu aslanla yaban eşeğine, bu iki zıtta, vefakarlık hususunda bir ülfet vermiştir. Dünya hasta ve mahpus olunca, hastanın fani olmasına şaşılır mı?"
Tavşan aslana bu çeşit nasihatler verip "Ben bu sebepler yüzünden geriledim" dedi.
Aslan dedi ki: "Sen bu sebepleri bırak ta şu geriye çekilmenin sebebini söyle, benim maksadın o."
Tavşan, O "aslan bu kuyunun içinde oturuyor; bu kalenin içinde bütün afetlerden emin" dedi.
Aklı olan kimse oturmak için kuyu dibini seçmiştir. Çünkü gönül, sefaları halvetler.
Kuyunun karanlığı, halkın verdiği karanlıklardan daha iyidir. Halkın ayağını tutan, halkla karışıp görüşen; başını kurtaramamış, selamete erişememiştir.
Aslan "İleri yürü. Benim açacağım yara, onu kahreder, bir bak , o aslan orada mı?" dedi.
Tavşan "Ben o ateşten bir kere yanmışım. Sen beni kucağına alırsan, ey kerem madeni, ancak o vakit yardımınla gözümü açar, kuyuya bakabilirim" dedi.
Aslan onu kucağına aldı. O da aslanın himayesinde kuyuya kadar vardı. Kuyunun içine, suya bakınca aslanın ve onun aksi parıldadı. Aslan su içinde parıldayan aksiiini gördü. Suda bir aslan şekliyle kucağında şişman bir tavşan şekli gördü. Su içinde düşmanını görünce tavşanı bırakıp kuyu içine sıçradı.Kendi kazdığı kuyuya kendi düştü. Çünkü yaptığı zulüm kendi başına geldi.
Zalimlerin zulmü karanlık bir kuyudur; bütün alimler böyle dediler:
Daha ziyade zalim olanın kuyusu, daha korkunçtur. Adalet "daha kötüye daha kötü ceza verilir" buyurmuştur. Ey zulümle bir kuyu kazan! Sen kendin için tuzak hazırlıyorsun. İpek böceği giiibi kendi etrafını örme; kendine kuyu kazarsan bari kararlıca kaz! Zayıfları sen yardımcısız, kimsesiz sanma; Kur'andan "İza cae nasrullah"ı oku.
Sen filsen, düşmanın senden ürkmüşse sana ceza olarak işte ebabil kuşu gelip çattı.
Yerde bir zayıf aman dilerse, gökyüzü askerleri birbirlerine karışırlar. Sen birisini dişinle ısırıp da kan içinde bırakırsan diş ağrısına tutulunca ne yaparsın?
Aslan, kuyuda kendisini görünce hiddetinden o anda kendini düşmanından ayırt edemedi. Kendi aksini kendi düşmanı sandı,
hulasa kendine kılıç çekti.
Ey Adam! İnsanlarda gördüğün bir çok zulümler, senin huyundur; sen kendi huyunu onlarda görüyorsun.
Senin varlığın, nifakın, zulmün, gafletin onlara aksetmiştir. Sen o sun, sen kendini yaralamaktasın. O anda lanet ipliğini kendine kendin dokuyorsun!
O kötülüğü sen kendinde açıkça görmüyorsun. Görsen kendine kendin candan düşman olurdun. Ey ahmak kendine saldıran o aslan gibi sen de kendine saldırıyorsun. Ahlakının künhüne erişir, hakikatini anlarsan o adam olmamazlığın senden olduğunu bilirsin. Aslan; başka bir aslan gibi görünen şeklin, kendi aksinden ,ibaret olduğu kuyu dibinde zahir oldu. Bir zayıfın dişini söken, o ters gören aslanın işini işlemektedir.
Ey başkasının yüzünde kötü bir ben gören! Gördüğün kendi beninin aksidir, ondan nefret etme! "Müminler birbirinin aynasıdır". Bu haberi Peygamberden rivayet etmediler mi?
Gözünün önüne gök renkli bir cam koymuşsun, o sebepten alem sana gök görünüyor. Kör değilsen bu körlüğü kendinden bil. Kendine kötü de başkasına deme!
Eğer mümin Tanrı nur ile bakmamış olsaydı; gaip mümine bütün çıplaklığı ile nasıl görünürdü? Fakat sen Tanrı nuru ile değil Tanrı ateşi ile baktığından kötülükte kaldın iyilikten gafil oldun.
İyiliği kötülükten ayırt edemedin, kötülükten de gafil oldun; iyilikten de. Ey gama kedere dalmış adam! Azar azar ateşe nur serp ki ateşin nura dönsün.
Ya Rabbi, sen de o tertemiz suyu serp de alemin şu ateşi tamamıyla nur olsun.
Denizin suyu hep ferman altındadır; ya Rabbi su da senindir, ateş de.
Sen istersen ateş, latif su olur; dilemezsen su bile ateş kesilir. Bizim şu niyazımızı da yine sen ilham etmektesin. Zulümden kurtulmamız, senin ihsanındır. Sen bize bu isteği, biz istemeksizin verdin, hadsiz, hesapsız ihsanlar da bulundun.
Tavşan kurtulduğuna sevinerek ovaya, av hayvanlarına koştu. Aslanın kuyuda öldüğünü görünce çayıra doğru güle oynıya gitmekte idi. Ölümün pençesinden kurtulduğundan ayağı yerden kesilmiş, sevinmiş; el çırpmakta, dallar, yapraklar gibi yeşermiş neşelenmiş, oynamaktaydı.
Dallar, yapraklar toprak hapsinden kurtulunca başlarını yükseltir, rüzgarın eşi arkadaşı olurlar. Yapraklar, daldaki tomurcukları yarıp çıkınca ağacın ta üstüne çıkarlar.
Her meyve ve her yaprak, tomurcuğunun diliyle Tanrı'nın şükrünü terennüm eder. Bizim aslımızı ihsan sahibi Tanrı yetiştirdi, nihayet ağaç kalınlaştı, doğrulup yükseldi de. Su çamur içinde olan canlar da bataklıklardan, su ve çamurdan kurtulunca gönülleri sevinç dolu bir halde.
Tanrı aşkının havasında raks ederler; ayın on dördü gibi noksansız ve tam bir hale gelirler. Tenleri oynayıp durur, ya canları ne haldedir? Sorma! Tamamı ile can olanlara gelince; onları hiç sorma (anlatmaya imkan yok!)
Tavşan aslanı zindana soktu, aslan için ne ayıp şey; bir tavşancıktan geri kaldı! Böyle bir ayıba sahip olduğu halde şaşılacak şey şurasıdır ki bir de kendisine Fahrettin lakabını takmalarını ister!
Ey kişi! Sen bu dünya kuyusunun dibinde mahpus kalan bir aslansın. Tavşan gibi olan nefsin seni nasıl kahretti? Senin tavşan nefsin sahrada yiyip içmekte, zevk ve sefa etmekte. Sen ise şu dedikodu, bahis ve münakaşa kuyusunun dibindesin!
O aslan avcısı tavşan, av hayvanlarının bulunduğu yere koşup "birbirinizi muştulayın. Size müjdeci geldi. Müjde ey zevki sefaya dalmış olanlar! Müjde ki o cehennem köpeği, geldiği cehenneme gitti.
Müjde! Tanrı, o can düşmanının dişlerini söktü. Pençesiyle nice başlar ezen düşmanı, ölüm süpürgesi çerçöp gibi süpürdü gitti" dedi.
O zaman bütün hayvanlar, sevinçli bir halde gülüp oynayarak, onun yüzünü öptüler. Etrafına halka oldular. O çırağ gibi ortalarındaydı. Bütün sahradakiler ona secde ettiler.
"Sen gökten inen bir melek misin, yoksa peri misin? Hayır ne meleksin ne peri! Sen, erkek aslanların azrailisin! Ne olursan ol; canımız sana kurban olsun! Ona galip geldin, elin kolun sağ olsun!
Tanrı bu suyu senin arkından akıttı; eline koluna aferin. Bir daha söyle! Onu hile ile nasıl inandırdın; o zalimi düzenle nasıl kahrettin?
Bir daha söyle ki hikayen dertlere derman, canlara merhem olsun! Bir daha söyle ki o sitemkarın zulmünden canlarımızda yüz binlerce yaralar var" dediler.
Tavşan dedi ki: "Ey ulular! Tanrı yardım etti, yoksa dünyada bir tavşan kim oluyor ki? Koluma kuvvet, kalbime kudret verdi, cenneti, huriyi kucağıma attı.
Üstünlükler Hak'tan gelir, hallerin değişmesi de ondandır. Hak; bu kuvvet kudreti zan ve yakin ehline nöbetleşe göstermektedir.
Ey ikbal nöbetine erişen! Kendine gel, sevinme! Sen nöbetle mukayyetsin, hürlük taslama! Saltanatı nöbetten üstün olan, ikbali ebedi bulunan nöbet davulunu yedi yıldızdan üstün bir yerde çalarlar.
Nöbetten üstün olanlar, baki padişahlardır; onlar daima ruhlara sakidir. Bir iki gün su içmeyi terk edersen ağzını ebediyet şarabına daldırır, o hakikat şarabını içersin.
Mesnevi'den Hikayeler 6
HZ.ÖMER'İN KERAMETİ
"KÜÇÜK MUHAREBEDEN BÜYÜK MUHAREBEYE DÖNDÜK" SÖZÜNÜN TEFSİRİ
Ey padişahlar! Dışarıdaki düşmanı öldürdük; içimizde ondan beter bir hasım var. Bunu öldürmek, aklın fikrin işi değil. İçerideki aslan öyle tavşan maskarası olmaz. Cehennem, bu nefistir; cehennem, bir ejderhadır ki harareti denizlerle eksilmez. Yedi denizi içer de yine kocakarıya benzeyen nefsin harareti ve coşkunluğu azalmaz.
Taşlar, taş yürekli kafirler; ağlayıp inleyerek mahcup bir halde cehenneme girerler. Hak'tan ona şu nida gelmedikçe bu kadar azaba da kanaat etmez:
"Doydun mu" denir. O kurt ve sırtlan gibi "Hayır doymadım" der. İşte ateş, işte sana hararet! Bütün bir alemi, bir lokma edip yutar da yine midesi "Daha fazla yok mu" diye bağırır.
Nihayet Hak onun üstüne Lamekan aleminden ayağını koyar da işte o vakit derhal sakinleşir. Bizim nefsimiz de cehennemin bir parçasıdır. Onun için cüziler daima küllün tabiatındadır. Nefsi öldürecek ayak da ancak Hak'ın ayağıdır. Zaten nefsin yayını Hak'tan gayrı kim çekebilir? Yaya ancak doğru ok koyarlar. Bu yayın ters ve eğri okları da vardır. Ok gibi doğru ol da yaydan kurtul! Çünkü her doğru okun, yaydan fırlayacağına şüphe yok.
Dış savaşından kurtulunca iç savaşına yüz tuttum. Biz şimdi küçük muharebeden döndük; Peygamberle beraber büyük muharebedeyiz. Tanrı'dan denizleri yaran bir kuvvet isterim ki bu kaf dağını iğne ile yerinden koparıp atayım.
Şunu bil ki safları bozup dağıtan aslanla savaşmak kolaydır. Asıl aslan nefsini mağlup edendir. "
Bunun hakkında sen bir hikaye dinle de sözümden hisse al:
Rum Kayseri'den, Medine'de Ömer'e uzak çölleri aşarak bir elçi geldi. Medine halkına "Halifenin köşkü nerededir ki atımı, eşyamı oraya çekeyim" dedi.
Halk dedi ki: "Onun köşkü yok; Ömer'in köşkü ancak aydın canıdır.
Gerçi emir diye adı sanı duyulmuşsa da onun, yoksullar gibi ancak bir kulübeciği var.
Kardeş onun köşkünü nasıl görebilesin? Gönül gözünde kıl bitmiş. Gönül gözünü kıldan ve hastalıktan arıt, sonra köşkünü görmeyi gözet. Kimin canı heveslerden arınmışsa derhal tertemiz Tanrı tapusunu, Tanrı dergahını görür.
Muhammed, bu ateşten, bu dumandan temizlendiğinden nereye yüz çevirse orada Allah cemalini gördü. Seni kötülüğe sevk eden vesveselere yoldaş, oldukça "Semme vechullah"ı nasıl bilebilirsin?
Kimin kalbinde kapı açılırsa gönül göğünde yüzlerce güneş görür. Yıldızların içinde ay nasıl görünürse başkaları arasında Tanrı da öyle görünür. Fakat iki parmağını iki gözünün üstüne koy; bir şey görebilir misin? İnsaf et!
Sen görmesen de dünya yok değildir. Kusur, ancak şom nefsin parmağında. Kendine gel! Gözünden parmağını kaldır da ne istiyorsan gör.
Nuh'un ümmeti, Nuh'a "nerede sevap" dediler. Nuh "duymamak, görmemek için elbisenize büründüğünüz cihette. Elbiselerinizi bürünüp yüzünüzü, başınızı sardınız; ondan dolayı gözünüz olduğu halde görmediniz" dedi.
İnsan gözden ibarettir. Geri kalanı bir deridir. Göz de dostu gören göze derler. İnsan dostu görmeyince kör olsun, daha iyi. Böyle adam Süleyman bile olsa karınca ondan yeğdir".
Bu yepyeni sözler, Rum elçisini semaa getirdi, Ömer'i görmek iştiyakı arttı. Gözünü o padişahı aramaya dikti, eşyasını da kaybetti, atını da. O iş erinin ardına düşmüş, her tarafa koşmakta, delicesine onu aramaktaydı. "Dünyada böyle adam da olur mu ki cihandan can gibi gizlenmiş" diyordu.
Candan kul olmak için onu aradı. Şüphesiz, arayan bulur. Bir bedevi karısı, onun yabancı olduğunu gördü; Ömer'i aradığını anlayıp "İşte şuracıkta, şu hurma ağacının altında ; hurma ağacının dibinde, halktan ayrılmış, yapayalnız gölgelikte uyuyan Tanrı gölgesini gör" dedi. Elçi oraya gelip uzakta durdu. Ömer'i görünce titremeye başladı.
O uyuyandan elçiye bir heybet, gönlüne hoş bir hal geldi. Muhabbet ve heybet birbirinin zıttı iken gönlünde bu iki zıttın birleştiğini gördü.
Kendi kendine "Ben nice Padişahlar gördüm; büyük sultanların makbulü oldum. Onlardan korkmaz, ürkmezdim. Bu adamın heybeti aklımı başımdan aldı. Aslanlar, kaplanlar bulunan ormanlara daldım, yüzümün rengi bile kaçmadı. Bir çok savaşlarda bulundum; savaş başlayınca ağır yaralar aldım, düşmanları ağır bir surette yaraladım. Bütün bu ahvalde kalbim, diğerlerinden daha kuvvetli idi.
Bu adam silahsız, kuru yerde yatıyor; benim yedi azam tir tir titremekte; bu ne? Bu heybet Hak'tan halktan değil; bu heybet şu abalı adamdan gelmiyor" dedi.
Bir kişi Hak'tan korkup takva yolunu tuttu mu: cin olsun, insan olsun, onu kim görse korkar. Bu düşünce içinde hürmetle ellerini bağladı. Bir müddet sonra Ömer, uykudan uyandı.
Elçi Ömer'i tazim etti, ona selam verdi. Peygamber "önce selam sonra söz" demiştir.
Ömer, selamı alıp onu yanına çağırdı, onu teskin etti, karşısına oturdu.
Korkanı, emin ederler, gönlünü yatıştırırlar. "Korkmayın" sözü, korkanlara sunulan hazır yemektir. Ve bu yemek tam onlara layıktır.
Korkusu olmayana nasıl" korkma" dersin? Niye ona ders veriyorsun? O, derse muhtaç değil ki! Ömer, o yüreği oynayan kimseyi sevindirdi, yıkılmış gönlünü yaptı. Ondan sonra en güzel bir yoldaş olan Tanrı'nın tertemiz sıfatlarına dair ince bahislere daldı. Elçiye makam nedir? Hal neye derler? Anlasın bilsin diye Tanrı'nın Abdallara gönderdiği lütuf ve ihsanları nakletti.
Hal güzel bir gelinin cilvesidir; makam ise o gelinle halvet olup vuslatına erişmektir.
Gelinin cilvesini padişahta görür, başkaları da. Fakat onunla vuslat ancak aziz padişaha mahsustur. Gelin, havassa da cilve eder, avama da. Ama onunla halvete giren ancak padişahtır.
Sufiler içinde hal ehli çoktur, fakat aralarında makam sahibi nadirdir. Ömer elçiye can mevzilerini söyledi, ruh seferlerini anlattı.
Zamandan dışarı olan, zamana sığmayan bir zamandan, azamete mensup kutsiyet makamından. Ruh simurgunun, bu aleme gelmeden önceki geniş uçuşlarından bahsetti. Ruhun, o alemde bir uçuşu ufukları aşıyordu; iştiyak çekenlerin ümitlerinden de ileri gidiyordu, hırslarından da! Ömer, o yabancı çehreli zatı tam dost buldu, canının Tanrı sırlarını dilediğini anladı.
Şeyh, kamildi, talibin de tam bir isteği vardı. Yolcu çevikti, at da kapıdaydı. O mürşit, onun irşat edilmeye kabiliyeti olduğunu gördü; tertemiz tohumu temiz yere ekti.
Elçi "ya Emirülmü'minin! Can yücelerden yere nasıl indi? Hiçbir şeyle mukayyet olmayan can kuşu nasıl kafese girdi?" diye sordu. Ömer dedi ki: "Hak, ona afsunlar okudu, hikayeler söyledi.
Tanrı; gözü kulağı olmayan yokluklara afsun okuyunca onlar, coşmaya başlarlar; varlık alemine konarlar. Yok olanlar, onun afsunu ile varlık diyarına takla atarak ve derhal gelirler. Sonra var olana yine bir afsun okuyunca onu yokluğa derhal ve iki çifte atla sürer.
Gülün kulağına bir şey söyledi, güldürdü. Taşın kulağına bir şey söyledi, akik ve maden haline getirdi. Cisme bir ayet okudu, can oldu. Güneşe bir şey söyledi parladı. Sonra yine güneşin kulağına korkunç bir şey üfler yüzüne yüzlerce perde iner. O kelam sahibi Tanrı, bulutun kulağına bir şey okur; gözünden misk gibi yaşlar akıtır. Toprağın kulağına ne söyledi ki murakebeye vardı, dalgın bir halde kaldı!
Tereddüt içinde kalan, hayretlere düşen kişinin kulağına da Hak, bir muamma söylemiştir. Bu süretle onu iki şüphe arasında hapseder. "Ey yardımı istenen Tanrı! Şunu mu yapayım, bunu mu?" der. İki şıktan birini üstün tutar, üstün tuttuğunu yaparsa o da yine Hak'tandır.
Can aklının tereddüt içinde bocalamasını istemezsen o pamuğu can kulağına tıka. Ki Tanrı'nın o muammalarını anlasın, gizlice ve açıkça söylenen sözleri idrak edesin. Böyle yaparsan can kulağı vahiy yeri olur. Vahiy nedir? Zahiri duygudan gizli söz.
Can kulağı ile can gözü, zahiri duyguya yabancıdır; o duygu, bu duygudan bambaşkadır. Akıl ve duygu kulağı bu hususta muhlistir
Cebir meselesi, aşkımı ihtiyarsız bir hale getirdi, sabrımı elden aldı. Aşık olmayansa cebri hapsetti, onu inkar yahut takyid eyledi.Halbuki bu, Hak'la beraberlik ve birliktir, cebir değil... Bu, ayın tecellisidir bulut değil. Cebir bile olsa, herkesin bildiği cebir; yalnız kendi menfaatini gözeten Nefsi Emmarenin cebri değildir.
Ey oğul! Tanrı, kimlerin gönül gözünü açtıysa bu cebri onlar anlar. Gayb ve istikbal onlara apaçık görünmektedir. Maziyi anış onlarca değersiz bir şeydir. Onların ihtiyarı da başka türlüdür, cebri de. Yağmur damlaları sedeflerin içinde inci olur. Sedeften dışarıda küçük, büyük damlalar var, sedefin içinde ise küçük, büyük inciler.
Onlarda misk ahusunun göbeğindeki kabiliyet vardır. Dışarıdaki kan damlaları, bunların içlerinde misktir. Sen dışarıdaki kan, göbeğin içinde nasıl misk olur? Deme! Bu bakır, dışarıda adi ve bayağı bir şeyken iksirin içinde nasıl altın olmuş da deme!
İhtiyar ve cebir, sende bir hayalden ibarettir. Onlardaysa Tanrı azametinin nuru haline gelmiştir. Ekmek sofrada durduğu müddetçe cansızdır. Fakat insan vucudunda neşeli ruh kesilir. Sofranın ortasında duran o ekmeğin can olması imkansızdır. Fakat can, sel sebil suyu ile o olmayacak şeyi yapar, ekmeği ruh haline getirir.
Ey doğru okuyup doğru anlayan! Bu can kuvvetidir; bir düşün, o canlar canının kuvveti ne olabilir? İnsanın bir tek kolu, candan gelen kuvvetle dağı, denizle madenlerle yarıp delmekte. Dağ yaran (Ferhat) ın candan gelen kuvveti taş delmek, canlar canının kuvveti de ayı ikiye bölmektir.
Gönül, Tanrı sırları dağarcığını açarsa can, arşa doğru süratle koşar gider.
Ömer'den, bu sözleri işitince elçinin gönlünde bir parlaklık belirdi. Sual de mahvoldu cevapta... hatadan da kurtuldu, doğrudan da.Aslı anladı, ferilerden geçti. Ancak bir hikmete erişip faydalanmak için sormaya başladı:
Ömer'e "O duru suyun bulanık yerde hapsedilmesinin hikmeti ne, bunda ne sır var? Duru su, toprakta gizlenmiş; saf can cisimlerde mukayyet olmuş, sebebi ne?" dedi.
Ömer dedi ki: "Sen derin bir bahse dalıyorsun. Mesela manayı harflerle takyid eder(bir söz söylersin). Serbest olan manayı hapsettin, nefesi bir kelime ile takyid eyledin. Sen faydadan mahçup iken; ruhun bedene gelmesindeki faydayı bilmezken; bunu bir fayda elde etmek için yaparsın da.
Fayda, kendisinde zuhur eden Tanrı, bizim gördüğümüzü nasıl görmez? Mananın kelimelerle söylenmesinde yüz binlerce fayda var. Bu faydaların her biri, canın cesede girmesindeki faydaya nispetle pek değersiz.
Cüzilerin cüz'ü olan senin bu nefesin, bu söz söylemen, külli bir fayda temin ederse ruhun bedene girmesiyle meydana gelen kül, neden faydasız olsun? Sen bir cüz iken fayda görüyorsun. O halde neden kınama elini külle uzatıyor, onu neden kınıyorsun?
Je hebt 1 tekst gelezen van Turks literatuur.
Volgende - Mesnevi'den Hikayeler - 06
- Onderdelen
- Mesnevi'den Hikayeler - 01Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3710Totaal aantal unieke woorden is 204429.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 02Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3738Totaal aantal unieke woorden is 209027.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden39.7 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden46.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 03Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3690Totaal aantal unieke woorden is 206128.4 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.2 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 04Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3642Totaal aantal unieke woorden is 196429.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 05Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3602Totaal aantal unieke woorden is 204529.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 06Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3690Totaal aantal unieke woorden is 193428.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 07Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3680Totaal aantal unieke woorden is 202228.4 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden40.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden47.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 08Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3635Totaal aantal unieke woorden is 200129.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.7 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 09Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3599Totaal aantal unieke woorden is 197129.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 10Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3628Totaal aantal unieke woorden is 200829.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 11Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3657Totaal aantal unieke woorden is 194230.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 12Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3619Totaal aantal unieke woorden is 202329.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 13Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3506Totaal aantal unieke woorden is 200930.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 14Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3586Totaal aantal unieke woorden is 201227.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden47.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 15Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3637Totaal aantal unieke woorden is 195429.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.7 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 16Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3642Totaal aantal unieke woorden is 204829.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 17Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3694Totaal aantal unieke woorden is 194931.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.7 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.7 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 18Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3656Totaal aantal unieke woorden is 197129.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 19Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3684Totaal aantal unieke woorden is 196428.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 20Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3666Totaal aantal unieke woorden is 198828.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 21Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3719Totaal aantal unieke woorden is 206429.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.2 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 22Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3832Totaal aantal unieke woorden is 203130.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.5 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 23Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3726Totaal aantal unieke woorden is 200629.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 24Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3668Totaal aantal unieke woorden is 205027.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 25Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3741Totaal aantal unieke woorden is 197129.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 26Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3731Totaal aantal unieke woorden is 198329.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 27Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3711Totaal aantal unieke woorden is 208827.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden40.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden47.7 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 28Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3630Totaal aantal unieke woorden is 203728.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 29Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3653Totaal aantal unieke woorden is 203128.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 30Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3616Totaal aantal unieke woorden is 202429.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 31Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3707Totaal aantal unieke woorden is 201129.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 32Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3777Totaal aantal unieke woorden is 199230.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 33Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3683Totaal aantal unieke woorden is 190830.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden45.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 34Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3601Totaal aantal unieke woorden is 194531.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden46.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden53.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 35Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3716Totaal aantal unieke woorden is 194630.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.7 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 36Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3704Totaal aantal unieke woorden is 201029.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 37Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3628Totaal aantal unieke woorden is 196230.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.5 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 38Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3642Totaal aantal unieke woorden is 193728.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 39Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3685Totaal aantal unieke woorden is 197329.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 40Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3578Totaal aantal unieke woorden is 194229.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 41Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3779Totaal aantal unieke woorden is 189130.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.5 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 42Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3591Totaal aantal unieke woorden is 199728.4 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 43Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3600Totaal aantal unieke woorden is 201329.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.7 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 44Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3789Totaal aantal unieke woorden is 204128.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 45Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3662Totaal aantal unieke woorden is 199827.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden40.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden47.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 46Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3602Totaal aantal unieke woorden is 195028.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 47Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3826Totaal aantal unieke woorden is 198829.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.2 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.5 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 48Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3622Totaal aantal unieke woorden is 196130.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 49Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3720Totaal aantal unieke woorden is 199830.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 50Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3774Totaal aantal unieke woorden is 206028.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 51Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3721Totaal aantal unieke woorden is 203029.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.5 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 52Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3688Totaal aantal unieke woorden is 194930.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 53Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3799Totaal aantal unieke woorden is 191330.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden53.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 54Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3878Totaal aantal unieke woorden is 199430.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.7 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 55Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3764Totaal aantal unieke woorden is 203830.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 56Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3733Totaal aantal unieke woorden is 196130.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden45.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden53.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 57Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3763Totaal aantal unieke woorden is 204629.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 58Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3668Totaal aantal unieke woorden is 196529.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 59Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3574Totaal aantal unieke woorden is 189028.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 60Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3639Totaal aantal unieke woorden is 195829.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.2 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 61Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3698Totaal aantal unieke woorden is 194530.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden52.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 62Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3553Totaal aantal unieke woorden is 194930.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 63Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3729Totaal aantal unieke woorden is 195229.4 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 64Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3705Totaal aantal unieke woorden is 198929.0 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 65Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3686Totaal aantal unieke woorden is 195430.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 66Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3778Totaal aantal unieke woorden is 205831.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 67Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3637Totaal aantal unieke woorden is 197330.1 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden44.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 68Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3702Totaal aantal unieke woorden is 202028.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden40.6 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden48.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 69Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3675Totaal aantal unieke woorden is 203130.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 70Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3674Totaal aantal unieke woorden is 202029.4 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.8 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 71Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3664Totaal aantal unieke woorden is 198428.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 72Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3737Totaal aantal unieke woorden is 207328.5 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.5 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.2 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 73Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3599Totaal aantal unieke woorden is 199229.9 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden50.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 74Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3656Totaal aantal unieke woorden is 206626.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden40.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden47.6 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 75Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3704Totaal aantal unieke woorden is 203929.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.3 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 76Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3784Totaal aantal unieke woorden is 199131.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden45.9 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden53.3 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 77Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3608Totaal aantal unieke woorden is 203129.7 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.1 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.9 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 78Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3648Totaal aantal unieke woorden is 205329.8 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden42.4 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.0 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 79Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3659Totaal aantal unieke woorden is 208028.6 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden41.7 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden49.1 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 80Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 3811Totaal aantal unieke woorden is 205829.3 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden43.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden51.4 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden
- Mesnevi'den Hikayeler - 81Elke regel vertegenwoordigt het percentage woorden per 1000 meest voorkomende woorden.Totaal aantal woorden is 2152Totaal aantal unieke woorden is 128037.2 van de woorden behoren tot de 2000 meest voorkomende woorden50.0 van de woorden behoren tot de 5000 meest voorkomende woorden56.8 van de woorden behoren tot de 8000 meest voorkomende woorden