🕙 26-منٹ پڑھا گیا۔

Ah iphha - 1

الفاظ کی کل تعداد ہے 3339
منفرد الفاظ کی کل تعداد ہے 2250
0.0 الفاظ 2000 سب سے عام الفاظ میں ہیں
0.0 الفاظ 5000 سب سے عام الفاظ میں ہیں
0.0 الفاظ 8000 سب سے عام الفاظ میں ہیں
ہر بار فی 1000 سب سے عام الفاظ کے الفاظ کی فیصد کی نمائندگی کرتا ہے۔
  Valeri Kaslandzia
  
  AH IPhHA
  Axyçka rzy ajeinraalakei alakkei
  
  Aphhyntşqtyjyrta
  Aqa, 2016
  
  Kaslandzia, V. P.
  K 31 Ah iphha : axyçka rzy ajeinraalakei
  alakkei / Valeri Kaslandzia. – Aphhyntşqtyjyrta. Aqa, 2016. – 184 d.
  
  Aizga ianyleit apoet, adramaturg Valeri
  Kaslandzia axyçka rzy iaphitsaz aoymtaka.
  
  © Kaslandzia, V. P., 2016
  © Aphhyntşqtyjyrta, 2016
  
  Aphxaja
  Apoet Valeri Kaslandzia aphxaotsa dyrdyrueit ir­tçiam­taka ryla. Ui inapy itsytsxeit
  Aphsadgyl, aioyzara, abziababara uha naunagdza
  iqou atemaka ryla iaphtsou ajeinraalaka,
  aprozat, aadramat rtçiamtaka. Ui ioym­
  taka çydaras irymoup ja maçla itsauylou
  axşyotsakka raarphşra, axtyska kraamta auaoy ixatçy iaanxart iqaztso aşygaka ryla
  rtyxra.
  Valeri Kaslandzia irtçiarat moa danyleit
  axyç­ka iryzku aoymtaka raphtsarala. 50-ti
  aşyk­ska ralagamtazy aphsua phxaotsa axyç­­
  ty poet du Şalua Tsydjba itijyz aşqy
  «Aphşma xyçy» eigyrgany işrydyrkylaz eiphş, datça 15–20 şyksa ryştax urt
  irgarphxany irydyrkyleit Valeri Kaslandzia
  axyçka irzikyz iajeinraalakagy. Urt
  şamaxamzar atsa­byrg ialxup, axyçka rdunei
  aazyrphşua siujetkoup. Dara aarphşup isaxarku ajala. Apoet iphsadgyl iza­qymtxo bzia
  
  iboit aphsua ibyzşa. «Aphsua ibyzşa» zyxdzu,
  – aja mariala, aja qandala, auaoy igy
  ştyzxua, auaoy xameigdzarada iphsadgyl bzia
  izyrbo ajala iou ari ajeinraala, ui eibarkny izmou asaxaka, ajoan aqynt Aphsny
  zxazy iztaxyz Antsa du iaai­ştyzşa aphxara
  rytsoup, iphşdzoup, axyçy igatçy-itçatçy iaaiueit, igalaşaratçy inxoit.
  Aphsua ibyzşala
  Adunei eibarkup.
  Aphsua ibyzşala
  Adunei eilkaatup.
  
  Ari ajeinraala iagylou o-tsahak –
  «Aphsua ibyz­şala adunei eilkaatup» ala avtor
  iheit aph­­sua iphsuara aty, iaairphşit iqazşa,
  ixytsşa, idu­­nei­xaphşyşa. Aphxao xyçy
  izy art atsahaka iaadyrphşueit ajaka
  ryphşdzara, reixyşşaşa, axa aphxao nadzaadza
  izy atsahaka rtsaky iaha it­baaup, aphstazaara
  du iatup, afilosofia atsoup. Aph­sua izy
  aphsşa – iara igy eizyrsua, iphsy lazgaoazgo,
  iphstazaara agamaçyda aztou aky akny iqoup.
  Axa ui zakytsqou sara seiha irkatçny, imariany, ei­xyşşo iqou ajaka ryla iheit
  avtor:
  Phsyşak ulymhatç
  Imgar, hageita,
  
  Xaarak axylom
  Adunei axata!
  
  Aştka rybjara ştyk kan­dzar, abahça zeg
  kandzar alşoit, ubri azynoup aphsşa anyqam adunei xaarak axymlar qalap ha aphsua agaanagara
  ziz­tsyrtsuagy. Ajeinraalak axtsajara aam­
  ta ra­tsany iasteit, axa abastsqa iugaphxany
  uzyph­xaşa jeinraalakoup: «Armagyrma»,
  «Aham­ta», «Ab­jy», «Abrskyl», «Hart akytatçy
  hanxoit», «Atsu­­fa­ra» uha ubas egyrt ajeinraalakagy.
  Valeri Kaslandzia ari işq tçyts ialeigaleit şamaxamzar hara hpoettsa roymtaka
  reizgaka rtçy iumphyxamşo aqşaka. Ui
  iaxdzup «Iajeinraalou atsufaraka». Eilkaaup, atsufara axyç izyn aiphş iara adu izyngy iamou atsaky zeiphşrou. Ui hara iah­nartsoit
  axytsşa, aphşaaşa, ui hara hxy-hgy ar­
  xytxytueit, iaadyrua agra hnargoit, iah­zym­
  dyrua haştanatsoit, harqyşueit, hankydxalo
  akym­ka, iaartstsakny az­tsaa­raka rtak qahtsart adyr­raka hnatoit. Abar atçyr­phşty.
  Atsla sykup
  Aj taaua,
  Raxa zmada
  Itso, iaaua.
  
  Axa usgy
  Uara uaait,
  Isouho iarban?
  Nar ...
  
  Ajaka alphşaany, aphsua bzazara iatu atemala, aja tlapqaka alamtsaka, eixyşşaeitsyşşa ioup ari aşqatçy eidkylou
  «Iajeinraalou atsufa­raka». As iqou, zaphtsara
  mariam aja, axyçy ibz ianaalo, atçatçy iaaiua ajaka ryla iou ajeinraalaka iaxa,
  aphsua byzşa iamou atagylazaaşa zdyrua zeg
  adgyloit, ahaua aiphş, adzy aiphş irtaxup.
  Ikatçu axyçty poezia iaçydany Valeri
  Kas­lan­dzia aphxaotsa iritoit eiha ineitsyxu,
  zsa­xa­rkyrat şygaka auao ilaphş atçy iaanxo aoymta­kagy. Art artçiamtaka rtçy, –
  xydzhala iaagozar, «Atsan Kana», «Aşyşphaga iazku alak», «Dag-Da­gyna» ahaşala,
  asiujet atsaşala, aoym­taka ir­ziphşaaz
  aritm ala, ajlar rtçaphyts ham­­taka rbyz­şa,
  rsaxarkyrat zneişaka, aua­­oi aphsabarei
  rei­madaraka, rxibartaara atoup iuarho.
  Dag-Dagyna anyqaraka, izynio axtyska,
  iaxiz, ady iaxyklaz «axan» aşqa axyn­­hra,
  ui zyniaz aşar­taraka rsaxa antixuaz, avtor
  urt iry­ts­tixit, aiaşazy, Aphsny iamou alak
  typh­ka rsa­xa­kagy. Ui iaanago maçdzam, aphxao
  xy­çy maka­na itsyrimgats isaxarkyrat gama aarph­şra­zy.
  
  Sara sganala Valeri Kaslandzia poetk,
  xytsoyk, saxatyxoyk iahasabala dharakny
  dqanatsoit ilak po­ema «Ah iphha». Araqagy
  auaoy iphyloit ajlar rham­taka rmotivka,
  rforma, axa aoymta agy aartny untaphşyr –
  iubo avtor ibaoxatra ia­xyl­­tsyz aphşdzara aup.
  Raphxadza irgylany, lymkaala ari aoym­ta­tçy
  aphxao dxyzxua ak akny iqoup apoet ibyz­­
  şa. Iarban oymtazaalakgy, ajytdzati
  ali­­­teraturat ba­qaka inadyrkny iaxati
  aph­tsam­­taka rqyndza phseiv­gagas, gythaagas,
  rtçyxagas iry­­­mou abyzşa atska­ra aup. Aurys
  şqyoo du Kon­stan­­­tin Fedin ali­­te­raturat
  statiaka ruak atçy iouan: «Byzşa tska­la iou
  aphtsamtatç zda phsyxa yqam akompozitsiagy
  iuz­gam­tadzaka ştaxqa ixa­­tsyr alşoit».
  Zydzbax hamou alak avtor axy ikueit ah iphha
  ily­z­ku atsahaka ryla. Axa as phsabarala işany ady iklaz aphhyzba şaqa dyssiru, şaqa
  dyjoantu aar­phşra azin zmou avtor iakdzam,
  ahyntkar iakdzam. Aphhyzba lyphşdzara asaxa
  tyzxua, ui «alaphş lyzmyrkua» ha iqoup hara
  iahambo, axa izahalak zydgylo, irydyrkylo
  ajaka zho axphati amç: «Phha ssirk dimoup
  izyzhaz, Adjnyş ilaphş ui lyqgaz»… «Ui deinaaloup, ui dgykup, Daara, daaradza drazup»…
  Ah iphha ataatsara dalalart ilyzhait. Laştatç arphartsa eizeit, eitslabit, ileitçyrbeit,
  axa la­ra il­gaphxoz adzgy dlymbeit. Aseiphş
  ajoan agaph­xarala işany ady iklaz
  
  aphhyzba nasyphda dynxari aphsaba­ra aphşdzara
  amtsari eiphşyn.
  Ui lylaphş rykşoit oydja atçtsa, adz
  iatskys adz deinaalany: «Ialylxryda – adoutsa,
  Igarphxany işeit Antsa». Abri inarkny ialagoit alak-phhyz­ba ialylxran iqou alakrphys ikşamykşa asiujeit atçiara, avtort
  eitçyrphşra, aphsabara asaxaka raarphşra.
  Iara ubas aşqy ianup prozala iou «Kams
  ipha Kasei Gaphxa-Phşdzei» zyxdzu alak. Ui
  uanaphxo arytshaşarei axaagarei şumou,
  atsyxtany tsgaras, zalymdaras iqaz zegy
  inytsabga itsoit, alakgy ntsoit laxyntsa
  bziala.
  Abas, gaxala, itsegy ahaty şyqougy,
  haja hamroutsaka, aphxao ixata daahaphxap
  dara ajeinraalakei alakkei rax.
  Terent Çania
  
  Aphsua ibyzşa
  Aphsua ibyzşala
  Adunei eibarkup.
  Aphsua ibyzşala
  Adunei eilkaatup.
  Aphsua ibyzşada
  Iphşdzam Aphsynra.
  Aphsua ibyzşaloup
  Işho Aphsynra.
  Aphsua daphsyuan
  Dqaztsaz ibyzşoup.
  Iarada daphsyuan
  Dqalom zegakoup.
  Phsyşak ulymhatç
  Imgar, hageita,
  Xaarak axylom
  Adunei axata.
  Issirup Aphsny,
  Işoup uamaşa,
  Igoitaz abraqa
  Aphsua ibyzşa!
  
  AJӘEINRAALAKӘA
  
  Taati
  Ua taati, taati,
  Aş-axyş uaati.
  Iqatsa şatçak,
  Iaqaraz matçak.
  Abas zegy irtseit,
  Amzaka rytstseit.
  Uaai taati hgagap,
  Uşatça harggap.
  
  Kaha–bgala
  Kaha-bgala, kaha-bgala,
  Utsala uşzaxo uxala.
  Iqam imariou akgy,
  Uşatça rygga uargy.
  Us uarphysxap, iuzhap,
  Ianu, iqou eilurgap.
  Kaha-bgala, nas iaxala
  Utsala uşzaxo uxala.
  
  Uaaqyjbyj
  Na-na, ba-ba,
  Uaaqyjbyj.
  Uxyçuma,
  Uikloup Kryj.
  Kryjaa ryçkyn,
  Kryjaa rpha,
  Dtsajoit dasny,
  Axa işpha!
  Uara, haçkyn,
  Hgygyrta,
  Uaaqyjbyjny
  Ihei eita:
  Na-na, ba-ba,
  Ba-ba-du.
  Afyrxatsa,
  Ubjy rdu!
  
  Armagyrma
  Armagyrma, armagyrma!
  Armagyrma
  Us iauam.
  Arma şyqou,
  Arga şyqou,
  Eilsyrgeijtei akgy tsuam.
  Eivagyloup seimaa tçytska,
  Urt einaalan eixaphşueit.
  Ruak arymoup,
  Ruak arygoup,
  Uoaşar,
  Udyrphxaşar aueit.
  
  Ahamta
  – Byst ahamta, bara btoup.
  Sa snapala dara qşoup.
  Iaxa iamşup ba bira.
  Stsap aşkolax şta sara, –
  Şytsrak aştka nasyrkny
  Dtseit aşkolax daatstsakny.
  Sgy qaitseit abas saşa,
  Daara issirup iqazşa.
  
  Adzyrki
  Adzyrki xyç, adzyrki,
  Amtsa ulzyrqo zaki?
  Iarban usu iutsynxaz,
  Alaştsara iutsagaz?
  Xylphazyla iha uzyştou,
  Amşlaşara uphşaauou?
  Adzyrki xyç, adzyrki,
  Amtsa uylzyrqo zaki?
  Snapy uktsany uskup,
  Saaiga uqazarts staxup.
  
  Apha
  Apha, apha,
  Unypha-aapha.
  Ştypha-kapha,
  Xyph qatsa.
  Apha, upha,
  Xypha – tsypha.
  Oapha-tçapha
  Uph, utsa!
  
  Abjy
  Ibyrbyrueit abjy,
  Isahaueit abjy
  Byrr argan iphrit,
  Ganxa nas ibrit.
  Itsadzeit xara,
  Iubadzom djara.
  Iqadzam abjy.
  Isahadzom abjy.
  
  Amza
  Sxala sneiueit, sytstsakueit.
  Amza ikydu snazyphşueit.
  Isgaphxom ui aqazşa,
  Stanatsoitaz aphxaşa.
  Amza nyqo ijbaxo?!
  Sara isytsnyqoit saxtso!
  Ma saangylar — iszyphşup,
  Uimo, isyxaççarts iatçup.
  Us ha hphatsxandza snadzoit,
  Axa izbaz shom, izdzoit.
  Amza kydup, ikatsom,
  Sara uaha sabadzom.
  
  Agaga
  Afymtsa dyrtseit. Dyqam sab.
  Itam agazgy akaçab.
  San adnyqa aky datçup,
  Sara aphatsxatç sylzyphşup.
  Arymdz syktoup seibaxa.
  Işeişeiueit akyztxa.
  Mtsabzk nalqoit, inkaboit,
  Idudzdzan sygaga snarboit.
  Itsyrşagou ui gagoup.
  Izbo daaradza iagoup.
  Aga-agaga-gadza,
  Iatsşatytsqazar zyndza?
  Axa, abar, dyzboit sahşa —
  Dkaasua dgaroupei Kaşa.
  Ui dyztsymşaz szatsşari,
  San lax sdyltsny syztsari.
  
  Slasba
  Soyza Gyd alatsga imoup,
  Uknargylom amdzyrxa.
  Xmarra işqa sa syşneiuaz,
  Sşapy iatshaxan jaxa.
  Aony isymou ibajgalamdza,
  Sara isaadzo alasba,
  Iduxargy uaoy ikysdzom,
  Imkyka şaaila alaba.
  
  Asalam
  – Dad, iuzaaltit asalam
  Uandu, –
  Abas seiheit
  Sgydkylo sabdu.
  – Ui ulymkaa
  Ilzyfom akagy.
  Tçamatçak
  Aaştysxit sargy.
  Işyra itixueit
  Aşyrka
  Zeg ryxky,
  Syla rqymgo
  Sryxaphşueit sargy,
  Axa artka
  Tsyphxgy izbaxan.
  Axa artka
  Tsyphxgy isfaxan.
  Sa zeg reiha
  Istaxu tçakaup, –
  Asalam antixua ha
  Syphşup.
  Izeiphşrouzei
  Lysalam sandu?
  Djara itsydzzar
  Amoan ui sabdu?
  Abar aşyra
  Uaha
  Akgy tam.
  Idjybaka
  Eimidartsgy
  Igy itam.
  Izeiphşraaz
  Lysalam sandu?
  Syphxaşot,
  Syziaztsaauam sabdu.
  
  Soura katçyn
  Anka smaçyn, soura katçyn,
  Oajak rakyn isyzhoz.
  Sara sykla seitskys dqatçyn,
  Dtsajon, ddjarşauan dyzboz.
  Sara usqan zeg gynkylo
  Saaiuan daara soura ştua.
  Şart syjboit nas, aa saxgylo,
  Ajeinraalaka haua.
  
  Sa sphyruan – isyzhauan
  Tçnak, şybjonkaz, sytsoup staxxa,
  Labtçaba izboit sphyrua.
  Işamşamueit amza kaxxaa,
  Dgyloup Gyd tsaqant dyphşua.
  – Ei, Damei, uztçu zakyzei?
  As uanbaqaz uphyrua!?
  Sara adgyl sykk szakyzei,
  Nas usxyççarts tsas iaua? –
  Gyd zyxdzu sara dysgyloup,
  Hart haioyztsoup, haiklatsoup.
  Ioura tsan dysxyhho dgyloup,
  Katç ha seihoit, maçk dratsoup.
  Sara ajoan itseg sxaloit.
  Sxaloit, aizhara satçup.
  Tsaqa izbo zeg eitsaloit,
  Ryşagaaka xyçup.
  Sgy aatrysyn atsa saltsit.
  Map, symphryka sqalarym.
  Us,syphşyzar Gydgy dtsyrtsit,
  Ui simbazar egaurym.
  
  Amoa sykup
  Amoa sykup, sneiueit sxala.
  Sgy aatrysueit znyx akala.
  Saphxa iqoup dzyççakarak,
  Savsny stsaroup dzmydjeikarak.
  Uaqa dzyzlan daman şarda,
  Axatçy ssir, aşapkarda.
  Axa usgy sgy neikhalan,
  Sneiueit sxala agaoa stalan.
  Iara abna?! Abna şartoup.
  Agygşygka uaqa irtartoup.
  Abna dyloup adauy.
  Qarak uaaigom egauy.
  Urtka xytsua stsoit syştxysaa.
  Ega sdjeişap soyza Pysa,
  Sxala sneir ua iony,
  Sgy myştyka, zeg gagny.
  Nas haxmaryr hazxara,
  Haşqa dsytstsondaz iara.
  
  Amtsa tçarhoit
  Esyuaxa
  Arymdz syktan,
  Atsa satslabueit sara,
  Axa isiaaiueit,
  Axa isiaaiueit,
  Işyşeişeiua hxyştaara.
  Sara sşytso
  Amtsa tçarhoit,
  Sa santçyxo
  Tçyts eikup.
  Amtsa ştçarho,
  Izlatçarho,
  Znyk izbandaz ha
  Syphşup.
  
  Abrskyl
  Idydueit, ieimatsysueit,
  Ilaştsoup adaxy.
  Dtoup dtsajo sabdu
  Axçnyza axaxy.
  Amtsabz arxnyşna
  Iaxynhalan ixnoit,
  Gtyxaki gygraki
  Sryma inaskoit...
  Axa ahaphy
  Itytsueit auaa,
  Rtsatsaşka ntsan,
  Izboit iaxaaua.
  Abrskyl iura
  Abjy sahaueit.
  Dtsajoit sabdu,
  Sa sgy xytxytueit.
  Isyzhanda lassy,
  Isyzhanda sara,
  Usqan tçakala
  Iqastson itgara!
  
  Anbanka zdyruazar
  San dyxtalkueit
  Sa saşa,
  Ui aşkol ax dnyquoit.
  – Uaphxa, nan,
  Uaphx aşqy,
  Uaphxaqa iuphyloit.
  Irho anbanka
  Zaku,
  Syqaztgy idyrny,
  Syjbarymyzt as aony
  Sşakto
  Stçy kadyrny.
  
  Şaai haisap
  Şaai haisap,
  Şaai haisap –
  Atyras adza
  Eimtçharxxap.
  Axa raphxa iphqatup,
  Ats aiurt ikatçatup,
  Nas urt rytska
  Eikharphap,
  Agga zzalxyz
  Axdz igap.
  
  Nbank saroaşoit
  Iarban izbaz,
  Iarban isfaz,
  Batsu bnatsu
  Uara idyr.
  Atsla sykyn,
  Amax atska
  Iulakakar –
  Apapantsqyr.
  Izbaz batsu,
  Isfaz bnatsu –
  Nbank saroaşoit,
  Axdz syzhom.
  Işaban ui,
  Ikampha-tatan,
  Itçysxyz maçyn,
  Isyzxom.
  
  Han dhargyrgap
  – Ampyr, ampyr!
  Amhaph targj.
  Amhaph targj,.
  Eita targj.
  Abysta huroup
  Atsyrtsmeiphş.
  Han dhargyrgap
  Jaxa zneiphş.
  
  Aşarytsara
  – Iatsazy saaueit umhaz,
  Uaanzyrxei umhoi, Maxaz?
  – Hkatsa sytsan, hla tsyzgon,
  Ui atsarra asyrtson.
  – Xudyş alymhaka galo.
  Işarytsart iqalo?
  – Igadzam, iabaz atseit,
  Şhan axşyra itanatseit.
  
  Akaxça
  – Akaxça dylyzgeit, abar,
  Hnykiap hoydjagy, Nahar.
  Iutaxyzar egi uzaazgoit,
  Axa arigy ihazxoit.
  Uaxaphş, uaxaphş izeiphşrou,
  Djara iqam iaqarou.
  Symç arxomyzt iaxaazgoz,
  Iumboz iaxsyrhazoz?
  Mşan, uzgyloi urhany,
  Iumbatskanu tsany?!
  – Szyrgaçamkyz datçakup,
  Atsa zlaxuxyz djaşatup.
  
  Şyntsa–kyntsa
  Şyntsa-kyntsa, şyntsa-kyntsa,
  Uztsaru agaş aqyndza?
  Şyntsa-kyntsa qatsany
  Haklap aşta haisany.
  Eiha ilasu daabap,
  Zynarx yqou deilhargap.
  Şyntsa-kyntsa – şapzatsy
  Daag isytsnazgo tçadzy.
  
  Qaraqantça
  Qaraqantça, qaraqantça,
  Amşhys karakamtça,
  Hxala phşaala iqahtsalap,
  Tsaqant aoada htsalap,
  Uaxynt htalalap tsaqa,
  Bzia işphazbauei şaqa!
  Sykandja karakamtça,
  Iqabtsaxou qaraqantça?
  
  Şagatyr
  Djara izymto – şagatyr,
  Uleişa bziamxar idyr,
  Mym aakylsny uşago,
  Sa syrtsyuo, sgy sargo.
  Isylşagyşoi takajyk,
  Dadu iakzar – lygajyk.
  Mym phşratsga eimassy,
  Uambarts syşqa uaalasy.
  Skalt unylakny uzdzap,
  Mymgy grymua işaaz itsap.
  Mşan uzgyloi umşadzo,
  Saja ulymhatç imnadzo?!
  – Iihaz bdyruanda dadu:
  «Us eiphş duaxmarueit nandu.
  Izbaxada dad, ui mym,
  Dgyl xarakatçgy ianym,
  Axa ilho xatsala,
  Aqazşabziaka tsala».
  – Nas ui iueihaz aagynkyl,
  Aşagatyrra kaj, iaankyl.
  
  Auao aga irbaadzaga
  Amra phxoit, iaueit aka,
  Itsaakueit maç-maç adka.
  Hart haxmarua aşta htoup.
  Aga dzyrbaadzo ui koup.
  Us ixkeit, işaaz itseit,
  Axa hartgy hgadzaxeit –
  Iahşu hamata tsaakup,
  Şta urt amratç irbatup.
  
  Akyrçyj-agargalei
  Akyr-akyr, akyrçyj
  Isyrgargaryp zny uaanyj.
  Syoua snyklap amdzyrxa,
  Uphşy ugylany nastxa.
  Sneiueit akyr karatso,
  Aşta aşats atçy iantso.
  Amoa ylgoup, şta uara
  Amaa ustoit auaara.
  Ulaxa-oaxa, nas abas
  Unagytsas, unagtas.
  Znykyr uaktaxou Damei,
  Akyrçyj-agargalei?
  
  Auardyn
  Sgyrgo saktop auardyn.
  Sitsup tsxyraaoys Dadyn.
  Ui dahgyloup, tsga drazup,
  Akyr sa seitskys deihabup.
  Amoa hakup mtçaagara,
  Dzytqak htamsyndaz djara.
  Xi-oor-aş! Xi-oor-aş!
  Uax uabatsoi akambaş!?
  
  Asy azyphşra
  Adzyn htaleit, asy auam.
  Şourak yqam, usgy ixtam.
  Tsxla atsx tsaarççoit,
  Syk auyzşa sa sajoit.
  Iaxa ajoan alakta
  Itsyrşaany iaaphşueit eita.
  Map, dadu sara sijom,
  Adzyn syda us iztsom.
  
  Aşyks tçyts
  Aşyks tçyts htaleit abar,
  Sgyrgoit, iauam symkaşar!
  Aseiphş iubaşam djara –
  Issirxeit zyndzask Aphsynra!
  Iaphşymoup araqa hbyzşa,
  Einaaloup zegy uamaşa!
  Aşyks tçyts, uaai, ulaşa,
  Tçaangy abas iahzyrşa!
  
  Açu-açu!
  Açu-açu! – Slaba-tçy,
  Ikarkaşeiueit adatçy.
  Axy symnaxyrts iatçup,
  Sagra saaxany iskup!
  Axa iuuei iphnatsar —
  Agra zlougari atshar?
  Usgy saktoup, satsşadzom,
  Sşapka ryda iztsadzom.
  
  Aqab
  Aqab arakaka tskatup
  Iaxa sus ubri iazkup.
  Sandu slytsup, islyrtsoit,
  Iamxtu-iaanyjtu slyrboit.
  Phsua qabup iahzanu.
  Ajla alylxueit nanu.
  Nas aujratç ilaltsoit,
  Uax dantso sargy sylgoit.
  Axa axyxrazy smatam —
  Iqam çuan duk iaqaram.
  Egaurym ui, us iaanxom,
  Zegy akoup aqab tçaxom.
  – Phsyua qabup iahzanu,
  Ajla bmyrdzyn, – lhoit nanu.
  
  Başa sşozaaryn
  Sab anymoa isyrkueit.
  Aphh eikitsoit, dytstsakueit.
  Amş egagym ilaştsarts.
  Itaxup ius daxdzarts.
  Axa ieiktsaşa sgaphxom,
  Gank aanijuany izbom.
  Mşan, uaştangy ilbaatup,
  Atsla daara iharakup.
  Izuei–ishoi şta sara?
  Phsyxak itatup djara.
  Sxytsua nymoak neisyrkueit,
  Hbatgy aain izyphşueit.
  Husut halgeit – aphh eikup.
  Sab dzyzxytsuaz zbar staxup.
  – Axa kydtsa, – iheit iara.
  Başa sşozaaryn sara.
  
  Akara-karaçça
  Akara-karaçça hala,
  Naq uanyrlak utçxala.
  Inxyts-xytsan intykkeit,
  Axa atsha axnageit.
  Şta baxuoup hailzyrgo,
  Adzy hargany hazgo.
  Abaxua eikşyrşa,
  Imanşaloup uamaşa.
  
  Adzyntsa
  Amtsyş xaloit, ilbaaueit,
  Sab htsagaoa itaaueit.
  Atsagaoa – adzyntsa
  Samtsagyloup sgyrgatsa.
  Ui aaphnyndza intsadzom,
  Atuan ikup, ibaadzom.
  Atsagaoa – adzyntsa,
  Atsaka zegy rxytstsa!
  
  Ntsara zkym aitahara
  – Maka, Maktina,
  Xima, Ximur,
  Kama, Kamilla
  Iszaajg akatskyr.
  Işystap itçyxny
  Ixaau aşyr,
  Şoyztsa syrzasyp
  Atryş, aşyrşyr.
  Şabaqou, şabadzi,
  Izbomei şxabar, –
  Dgylany ioyztsa
  Ryztçitueit Nahar.
  – Mança, Maçaga,
  Daryqa, Daur,
  Gdisa, Gadala
  Iszaajg akatskyr.
  Işystap itçyxny
  Ixaau aşyr,
  Şoyztsa syrzasyp
  Atryş, aşyrşyr.
  Şabaqou, şabadzi,
  Izbomei şxabar,—
  Dgylany ioyztsa
  Ryztçitueit Nahar.
  Iuzharu uara?
  – Au-au-au, – işueit ala,
  Jouma, bgouma itsaz bnala?
  – Miaau, – aheit, ihoit atsgy,
  Ixnarçap axçat agy.
  – Kaa-kaa-kaa, – akty kakoit,
  Es-aaşar ui ktagk atsoit.
  Siş! Igoit: kyky-kyky!–
  Harbag ianahoit atsky.
  – «Muu», – argoit ahys axtou,
  An aauaşa phxydzk abou!
  Adzys iamşup: beke-ke, –
  Uax umtsakan arax uaaskei.
  Zeg akaka rhoit abas,
  Nas iuhozar, başa, tsas:
  Au, miaau, muu! Kaa-kyky!
  Beke-ke atra itaky.
  
  Aitaxara
  Sab iaşa diphoup Miron,
  Ui dynxoit daxiz Afon.
  Sanşa diçkynup Madol,
  Ui daaizar dyqoup Ktol.
  Uajy roydjag hart iahtoup,
  Aqa iqoup, isastsoup.
  Us iheit Batal – saşa,
  – Haqoup usgy haphsy şa,
  Ampyl hasyp haisany,
  Oydja-oydja hatçşany.
  Şara «Phsyrdzxazy» şyxmar,
  «Bzana» azyha, hart abar. –
  Ampyl ştyphoit, ampyl ştasueit,
  Ampyl haur ambax hasueit.
  Bzanaa rymba itaşoit,
  Madol daara igy phnajoit.
  Ggala djyloit, ggala dast,
  Ampyl hambagy itast.
  Miron ixyz izxatsom,
  Izbo dgaadzeit, deiktom.
  – Iqou jdyruou, – sheit sara, –
  Halgap axmarra abra.
  Uajazyha haitaxap,
  «Bzanei» «Phsyrdzxei» dara eikşap.
  Akalak atçy
  Aqa syqan, zny sasra.
  Lahak gylan ua djara.
  Aphşma dyklon, dylbaauan.
  Aşyr tçyxny itiuan.
  Gylak dyklo znyk dsymbeit,
  Ui sa szyha idjaşatxeit.
  As kadjbeişa symbadzats.
  Izbaz xeitsom sgyla Mats.
  
  Hart akytatçy hanxoit
  Hart akytatçy hanxoit.
  Dadu adjmaka ixçoit.
  Arax hamoup iaadzany,
  Aphsaat hamoup iratsany.
  Xqyzka iuxadyrştyp agad,
  Haiphş izmada auaxad.
  Şyri-kyri rydzbax shom,
  Urt ianakzaalak intsom.
  Aşxa-gara abar xazy,
  Atsxa xşyzaap zegy rzy.
  Abas akytatçy hanxoit,
  Isyzhaait – ara saanxoit.
  
  Zegy ireigup haxynxo
  Atsla syklart sqalaxan,
  Sa sanylgaz Aqa san.
  Uaqa hauaduk dynxon,
  Hart auxa ua haanxon.
  Atçny izymbats sdyrbeit.
  Sdyrgaçamkit, zny sşanxeit,
  Axa eigup haxynxo,
  Iratsoupaz isgaphxo.
  Akgy aasxom, istaxxar,
  Hauma, tsouma zeg abar.
  Aj afoyxaa kazaueit,
  Alaha atsa xtsyrueit.
  Akarpyj, aşynka şit,
  Anaşa itçahamxyz ajit.
  Akakan tçyşşoit ara.
  Daara ibziaxeit haura.
  Ihamam arban? Izbadzom.
  Xyçi-dui haaşadzom.
  Adjarmykax znyk hamtsats,
  Hafat aaxan iaahamgats.
  Aqa bziam, map ishom,
  Axa uaqa sa szynxom.
  Atsufara
  Atsu sfeit nas, atsu sfeit,
  Atsu iatsu şta ihatxeit.
  Saja iuzatsymxit iahoz, –
  Itçadaxeit atçy uaazgoz.
  Agy tskapua itsygua itsoit,
  Aççarx ççarxup, auaa ççoit.
  Phinak tsyrqeit mit aua,
  Içyg-çygua, amtsa ruka.
  Sara sakdyrteit atçyz,
  Zeiphş qamlo araş ianyz.
  Sneiueit skapho, znyx sphyrua,
  Sdjaşany iaaphşueit auaa.
  Skymjy, skaba, syxtyrpha,
  Deilaham as ah ipha.
  Aga skaphan aşxa stseit,
  Lyxtak azna amşyndz aazgeit.
  Atsu iatsoup aai, madzak,
  Axa adyrra tsgam zyndzak.
  
  Jakyr gymşa
  Ilaxtçyxdza, eilyxxa
  Jak aataleit amdzyrxa.
  Inarauit us abjy:
  – Ailqa dgyloit es şyjy!
  Ei, şabatsei axyçka?
  Amra phxoit, iauam aka.
  Sara Jakyr gymşa soup.
  Imşo daara kyr daphsoup.
  Mşan uzdzydzoi Damş, ala,
  Itso dtçyxart eiphş uşla.
  Suphyrxagaxom zyndza,
  Axyş uavamtan utçdza.
  Saait syxmaryrts, aşa sharts,
  Syklan phsuala skaşarts.
  Agyrgyn eiphş sgejgejua,
  Aşta snakşap sşatsxyrtua.
  As-saa, as-saa; as-saa şas!
  Şai haitsykaşap abas, –
  Dyqam iaanxaz lada,
  Dyqam iaanxaz oada,
  Jakyr iakşeit axyçka,
  Aşa rhoit, einqo rnapka.
  Urt ui daara irgaphxoit.
  Urt ui daara idyrtçxoit.
  Us inytsaşkeit iara,
  Hşanxany haanxeit hara.
  
  Sabdu
  Sab daxaanym,
  San daxaanym,
  Iara ubas sandu,
  Adzgy dyqam
  Dyzbaxaz,
  Dynxyçyz sabdu.
  Başa iseihazar
  Iara:
  – Uara ueiphş sxyçyn, –
  Zny dyşimaz
  Ui abdu,
  Izyxdzyz Dydyn?
  Axa usgy
  Igra zgoit,
  Amts imhats axaan.
  Nartaa rydzbax
  Itçakdzoup,
  Ibaxan egaraan.
  
  Djanhat hatxamtsa
  – Uqybçaz syçkyn, nan, Djanhat.
  An iutsatsamlaait abat.
  Iumyrtçygyn ugy zyndza.
  Şqyk unaphxa, ak qatsa,
  Aony azyha itsourou,
  Naq inkajny akabrou.
  Djara stsaroup. Seilaxoup.
  Phşymas iqou uara uoup, –
  An dyntytsit amdzyrxa,
  Dşaaua naihan xylbytçxa
  Dtoup Djanhat ixala abar.
  Iqam ioyztsagy rxabar.
  – Izlatytsri aşta abat? –
  Agaş yloup asapat,
  Stsap agylara, syxmarp,
  San dgejaandza usgy saap.
  Dyoua-dypho, dgyrgatsa,
  Labak naleitsan atsa,
  Dtseit ui xmarra dkalaaua.
  Abat gyloup iqaaua.
  An dgejyzar xylbytçxa,
  Rkambaş ykup amdzyrxa...
  Daslaait ampyl şta Djanhat,
  Işifo hbaroup uaxa axçat!
  Labtçabei aphxydzi
  Argama sybla işaboz,
  Amra amşyn axytseit.
  Imha-myrza, sa syşşoz,
  Atsa sxalan sytseit.
  San igaltazaap ari,
  Abar, izboit symoaşo,
  Amşyn itygany naxxy,
  Amra ştyx iaxylku.
  – Amra, amra! – sybjy geit,
  Atsa saltsny sgyloup.
  Amraxaga nastçaççeit.
  Sangy saaiga dyqoup.
  Phxydzu izbaz labtçabou,
  Sxata tska isyzdyram.
  Amra kydup, dgyrgoit san,
  Şta szytsşo akyqam.
  
  Arbagi asasi
  Uaa kyky,
  Kyky, kyky!
  Sybjy tsazargy
  Taky,
  Atsx naxygany
  Xara,
  Amra tsyryzgeit
  Sara.
  Uaa kyky,
  Kyky, kyky!
  Umoaxytsit
  Ua usasny,
  Axa ueilamhan
  Aktyj,
  Amrei arbagi
  Haiznyj.
  Uaa kyky,
  Kyky, qarqar!..
  Atsx axyztsoda
  Sqamlar?
  Amra iamkyrts
  Tsyblaqy,
  Sybjy tyslaroup
  Sqyrqy.
  Sara isymoup aqaphqaph
  Işphaçyçei, mşan, hamxy.
  Iphyrtseit daaradza hgaxy –
  Axaj hryxom, iahzyrşom,
  Atsyrşagatsqa iatsşom.
  Phşadzak hauam eibgany,
  Iqoup rytstyph iargany.
  Znyk syrxaoeit, oynt – saşa,
  Phsaxşak zyqamleit rqazşa.
  Axa ştarnaxys iaabap,
  Agytqara şasyrgap.
  Sab iseihaz naigdzeit –
  Aqaphqaph sa szy iqaitseit.
  
  Ui agama usyrbaxeit
  – Şa şrasatrax utsaxou?
  Akamçaçyraka ubaxou?
  Şyri, ihamazar abra,
  Haşphaxmarryz hazxara.
  Rasakakal qahtsaryn.
  Aphxadzaşa usyrtsaryn.
  Uka, udjyba zegy rtny.
  Iszaaugarauei uaalasny.
  Saaqrymtçrymyp nas myştsas,
  Saaçamçamyp bgaxyçtsas,
  Ubas rykryfaşa qastsap,
  Uşyçço ukahargy qalap.
  Mşan, uzgyloi, umtsadzoi?!
  Şrasa agama hambadzoi?
  – Ui agama usyrbaxeit,
  Tsyphx abas eiphş sujaxeit.
  
  Atama şkaka
  – Işpha bziou atama şkaka,
  Ilyzgyloup sandu Kaka.
  Agama gaztaxou ma znyk,
  Ixaştran dyqadzam bzantsyk.
  Abas katskyrla iszaalgoit,
  Unaxa-aaxar, agaggy tphoit.
  Aa, iustoit, ui latsa,
  Saja uadgyl, ixatsa.
  Şykskak ryla nas iazhap,
  Itçalaz tçyxny agama ubap.
  – Iuhaz şaxup, ugra zgoit,
  Agag autratç ilastsoit,
  Nas, myşkymzar-myşky iaap,
  Kalatk azna usgy istaap,
  Axa uaandza ukatskyr,
  Tamak tyxny inasurkyr,
  Kalatk azna ha izgap,
  Sargy zaa agama zbap.
  
  Adzyx
  Xşyroup, naaroup, ibnaroup,
  Imanşalan moak atçgoup,
  Ui adzyx ax ilbaaueit,
  Hart eitsahxyn şta itueit.
  Akapei tçyts qatsatup,
  Oaphxa amqyba xyrqatup.
  Ui azqaza – sandu loup,
  Axa ixyztso sara soup.
  Sara soup adzyx aazgo,
  Sab dançaltua, dantsago.
  Ixyrzaa–xyrzaany istoit
  Nas, atsyxtan, zny snaxoit.
  Tsoup, iahzaaiguadzam usqak,
  Ulbaa–uxalala mardak.
  Zeg akoup atsedj hajdzom,
  Adzyx zyphsaxua qaladzom.
  
  Raphxati asy
  Asy bymbyl, asy bymbyl,
  Eimaçyony ileiueit.
  Sgy tshafyrua, seilyxxa,
  Soyza işqa sneiueit.
  Asyrkympyl inyrkmpyl,
  Inytsak snapsyrgytsa:
  – Tçaangy bziala abas! –
  Iashap, ui neigydtsa.
  Nas hneiştalap hgyrgatsa
  Hdzamoaka qaphşxaroup.
  Asy htaauam esymşa,
  Ianahzaai – haxmarroup.
  
  Sanşa içkyn
  Sanşa içkyn hart dahtoup.
  Krala jaşyksa dyrtoup.
  Sizelkaauam sa santsajo,
  Daasyxaphşueit ui dygjajo.
  – Izakyzei, – iheit, – ataqa?
  Ismahats aoyza Aqa.
  – Arax hamoup, aşamaqa,
  Zeg aaizutsar – oajaqa.
  Irtaxup nas aqaşa, –
  Isho djeişoit uamaşa.
  Us hazaaiueit adjmatra.
  O-djmaky takup ubra.
  – Uaha hamam, axa phasa,
  Iahzanyzaaryn aphsasa.
  Dgyloup başa, dqyzgadza.
  Daara dieiphşxa agadza.
  Map, darphysym, dagxyçdzam,
  Axa aphsşa irtsadzam.
  
  Asy auit
  Atsx ialagdzan asy
  Iştagylt, isxytso.
  Isyzgatadzom akgy,
  Stahany sanytso.
  Agrapara qartsaxeit
  Iseihau, adutsa.
  As, axaan isymbats,
  Iştany eikytsa.
  Amra ntsytsaççeit şyjdza,
  Itsymxany iaaphşyzşa.
  Hbora iaknauz asy,
  Isnarboit iajyzşa.
  Aşyb iaalyrqan ileit,
  Ikaphseit işylan.
  Sara syşqa atçarxxeit,
  Us, hladu oagylan.
  Imoa xoumaş hara hax
  Soyzak, sara sykla?
  Agrapara tsoit arant,
  Daanagoit danykla.
  Atsx ialagdzan asy,
  Iştagylt isxytso.
  Isyzgatadzom akgy,
  Stahany sanytso.
  Kazou
  Agatça davoup, akalak daloup,
  Daştam xyrhagak, ibom itsourou.
  Ausatç dmanşalam, dmargup, ui dçaloup,
  Axa dyfratup ikyr akabrou.
  Nas ui aşkol ax dtsaroup şyjyla,
  Aiaşaz daxymdzeit arax itsatyz.
  Dneiueit dytskasua, amoa danyla,
  Izdyrua dabaqo akaad iantsatyz.
  – Ei uara soyza, aqyş, zegy zdyrua,
  Isaztsaar usytsxraa, symgylart szazo.
  Atsha uaxsyrphap adzias uanyrua,
  Ianuha sa szyha daaueit ha kazou, –
  Ileişa djbaroup, deilqoup,
  dytshafyrup,
  Axa iazuuei itsomei akgy.
  Usda kazoura itçeim, idyrup,
  Ibzian, zaa eilikaar iargy.
  
  Agygym
  – Usqan, beitskysgy seitsan,
  Amoa tçeimyzt, imardan,
  Ubra, amarda xyntsoz,
  Tsaqa dzyxyn itatoz.
  Stson symşaka dzaagara.
  Sgygym kahargy djara,
  Airdzeiphş iqamyzt iphtçua.
  Sdjarşon amoan syzbaua, –
  Sandu ilgalarşo lxyçra,
  Tçnak iszeitalhon sara.
  Usqan sxytsra djara itson –
  Adzyx sxykgylaz djysşon,
  Axa iskymyzt agygym.
  Isymbats ui, şta ianym,
  Axa iqoup amuzei,
  Iarban iqam ua uannei?!
  Aqa, Aqaqa sgatup,
  Amuzeigy syrbatup.
  ...Aa, idzyz ianakym,
  Sandu ilkyz agygym!
  
  Sandui sarei
  Tçnak sandu abas lheit :
  – Smata, nan, abysta sxeit,
  Şta inasymdany bara,
  Znyk btçazyşei antsara, –
  Lylagyrazka xaadza,
  Syşqa dtsytsyphşueit madza.
  Sara aznyk saaşanxeit,
  Nas, iknysxyrgy staxxeit,
  Isymkyts arax amhaph.
  Irharyzeiş soyztsa Garph?
  Iamanşaloup urt zegy.
  Sara sakxeit amargy.
  Axa, us, sandu daxxit.
  – Nan, abysta hart iaauit.
  Sara iknysxyp uajazy.
  Byxiaz smata, uatsazy, –
  Uatsoup sangy danaaua.
  Hratsaoxoit abysta zua.
  …Dytstsakuan san, dymtadzeit,
  Dşaaiz Aqaqa saalgeit.
  
  Aitsyrqaqa
  Atsx laşymxarts,
  Sa symşartsaz,
  Amza gylan
  Ilaşoit.
  
آپ نے ابخاز-ابازہ سے 1 متن پڑھا ہے ادب۔