Шигырьләр - Төхфәт Ченәкәй

Вөҗданлы
Кичә күрдем бер кеше мин: бик үтә вөҗданлы ул!
Сөйли сиңа һәр вакытта: «Әй туган, вөҗданлы бул!»
Сизми һәр дәм ул үзенең юкка-барга янганын,
Вөҗданын шайтан кимергәч, ярты булып калганын.
Син аның алдында бәгъзән бер хилаф эш эшләсәң,
«Төпле вөҗдансыз икәнсең!» ди, әгәр сүз кушмасаң.
Әйттем: «Иптәш, син әгәр вөҗданлы ир булса идең,
Нәр кешегә: «Төпле вөҗдансыз икән...» димәс идең!»
Кисәк
Күрче, монда, күз уңымда бар да чын дуст — мактыйлар,
Мин югында бар да дошман — кыйммәтемне таптыйлар...
Сәбатым
Мин дә бастым алга уң аякны,
Кулга алдым гайрәт чырагын;
Искә алмыйм бер дә барган якны —
Якынлыгын яки ерагын.
Тезеп барам вак-вак адымнарны,
Узып барам үргә үрмәләп,
Өскә яуган каты явыннарны,
Җилләр, бураннарны к үргә л әп.
Сизәм: башка килер кыенлыклар,
Чыдамлыгым саклар — түзәрмен;
Өмид өчен кал да бу дөньяда —
Өмид берлән барып үләрмен.
Кайберәү
Бик кызык ул: бервакыт һичбер урынсыз мал түгә;
Тагъ да бер көн: шул мал өчен ул, күрерсез, кан түгә.
Дуэль алдында
Дошманым, чыксаң да син
каршы миңа хәнҗәр белән,
Мин тотып чыксам сиңа каршы
кылычның алмасын[1].
Тик таза җирдән китеп, бик
иске чүплеккә барыйк,
Исле каныңнан гөнаһсыз
җиргә тамчы таммасын.
[1]. Алмас — алмаз.
Бер дустыма
Тоз кеби бул син — каһәр дошман исәң!
Бал кеби бул син — әгәр дустым дисәң!
Дуст булырсың — кил, кулың бир, берләшик,
Бергә уйныйк ямьле тормыш уйныны...
Дошман улсаң — килче, көчне үлчәшик!
Җөрьәт итсәң — ал кылыч, чап муйнымы!