🕙 29 minut uku
Moñlı Çişmä - 1
Süzlärneñ gomumi sanı 3828
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1887
33.5 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
47.0 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
55.4 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
(şiğırlär)
Minem küñelem moñnarında tirbälergä teläp bu kitapnı kulına algan şiğır söyüçe dustım! Miña kuşılıp moñlansañ, sagışlansañ, ägär sineñ ömetläreñne aklagan bulsam, min bik bähetle.
Kötmägändä, uylamaganda yaza başlagan şiğırläremne bergä tuplap, kitap itep bastırıp çıgaruda yärdäm itkän barlık keşelärneñ üzlärenä dä iñ izge teläkläremne citkeräm.
Rähmätemneñ iñ zurısı – yaña tugan şiğırläremne berençe bulıp tıñlauçı, aña bäyä birüçe, mine tudırıp, tärbiyäläp üstergän ğazizlärdän ğaziz äniyemä, tugannarıma, balalarıma, duslarıma, onıklarıma, hezmättäşläremä.
«Şiğırläreñ köy sorap tora, alar cırlar bulıp yañgırarga layık», dip sanap, şiğri tälgäşläremne matur-matur moñlı köylärgä salgan üzeşçän kompozitor Rubis abıy Zaripovka ihlas rähmätlemen.
İcat yulımda oçrap, iñ yakın kiñäşçemä äverelgän, şiğırläremneñ kileşmägän cirlären kileşterep, küñelemne töşermiçä, üzeneñ cılı süzläre belän kanatlandırıp torgan, kıskası, bu kitapnı çıgaruda töp rolne başkargan şagıyrä Siren Yakupovaga olı rähmät hislärem barıp ireşsennär ide dip telim.
Minem icat ğazaplarımnı häm söyeneçläremne büleşkän, miña härvakıt ışanıçlı teräk bulgan, tön yokıların kaldırıp, kompyuter artında şiğırläremne bitlärgä salgan ulım Maratka da iñ izge niyätläremne citkeräm.
Häm, älbättä inde, minem icat cimeşläremne kitap itep bastıruda matdi yärdäm kürsätkän İcau şähärendä yäşäp yatuçı ğailä duslarıbız Gölnur belän İldus Häyrullinnarga çın küñelemnän rähmät äytäm.
Avtor.
1 bülek
Olı yul sukmagı
Olı yul kürsätte Hoday,
Omtıl, diyep, sin, şunda.
Kiläçägeñ matur bulır,
Çıksañ ägär şul yulga.
Aşıkmıyça gına atla
Üzeñ tapkan sukmaktan.
Küñellärgä iñsen cılı
Sin kabızgan uçaktan.
Äzerlä sin köçläreñne
Zur yullarga çıgarga.
Şiğırläreñ tuıp torsın
Cırlar itep cırlarga.
Bügen yazgan şiğırläreñ –
Olı yulga sukmak ul.
Kurıkma alga atlarga,
Kıyu da, köçle dä bul!
30.01.2008
Yäşärgä yaratam
Kışkı salkın açı burannarda
Kire kayttı yämle cäylärem.
Acaganday uylar, hislär uynıy,
Äyterseñ lä ğomer bäyrämem.
Yarlarına sıymıy yazgı taşu,
Minem hislär taşu şikelle.
Küñellärgä sıymas hiskäylärem
Cırlar bulıp aga, tügelä.
Cırlap yäşim min bügenge köndä,
Kaygı-şatlıklarım añlatam.
Şundıy rähät cirdä yäşäüläre,
Min yäşärgä cirdä yaratam.
31.01.2008
Ğomer – ber mizgel
Tormış kuabız dip kabalanıp,
Sizmi kaldık yıllar uzganın.
Sizmi kaldık yäşlek uzganın da,
Hislär sürelep, töslär uñganın.
Kay arada ğomer ütep kitkän,
Ölgermi dä kaldık yäşärgä.
Hoday tagın yäşäü büläk itsä,
Beler idek anısı nişlärgä.
Läkin yäşäü barı ber birelä,
Ğomer kıska – barı ber mizgel.
Yäşik anı räncü-üpkälärsez,
Ükenmäslek bulsın här mizgel.
15.12.2007
Agıla küñelem moñnarı
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla sagışım taratıp.
Çişmälär agışın tıñlıymın,
Tıñlıymın tavışın yaratıp.
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla sagışım cır bulıp.
Çıñlıylar yörägem kılları
Çişmälär tavışına kuşılıp.
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla cır bulıp yırakka.
Cırlarım artınnan küñelem
Aşkına yırakka-yırakka.
19.02.2008
Birçe sabırlık
Ap-ak karlar yaugan cir östenä
Aklık, saflık östäp dönyaga.
Kuanıçlar, yaktı hislär toyıp,
İh, yäşise ide haman da!
Yuk ikän şul, alay bula almıy,
Tormış bit ul bik tä katlaulı.
Kıyınlıklar aşa kilä bähet,
Sınau ikän härber atlavı.
Sınau öçen birelä bähetläre,
Sınau öçen kilä avırlık.
Sınmıy ütär öçen sınaularnı,
Ber Hodayım, birçe sabırlık.
15.12.2007
Ğomerem – köräş kenä
Yazmışımnı tiñläp kıyalarga,
Min tırışam öskä menärgä.
Usal yazmış, miña üçekläşep,
Etä tora aska, tübängä.
«Tormış» digän köräş mäydanında
Min üzemneñ köçem sınıymın.
«Yazmışıma buysınamın», - digäç,
Kire uylap alga atlıymın.
Yazmışıma buysınmaska teläp,
Omtılamın yänä kıyaga.
Bulsa bulsın ğomerem köräş kenä,
Tik uzmasın buşka, zayaga.
21.01.2008
Şayaru
Tönge tınlık. Kemder äytte:
«Qaläm al kullarıña.
Uy-fikereñ, hisläreñne
Yaz käğaz yullarına».
Menä şulay kötmägändä
Şiğır yaza başladım.
Üzemä dä oşap kitte,
Bar eşemne taşladım.
Yazdım, sızdım, bozgaladım
Näq Tukayça bulsın dip.
Ukıp kürsättem yazgannı,
Min şagıyrä buldım dip.
Kaysı äytte:» Bar da yukka,
Cırlamıy şiğırläreñ».
Kaysı äytte: «Buldırgansıñ,
Bar töple fikerläreñ».
Min alarnıñ härber süzen
Küñelgä sala tordım.
Yöräktäge hisläremne
Tuktamıy yaza tordım.
Kemnär ni genä disä dä,
Kilä haman yazası.
Kulımdagı qalämkäyem
Güyä yöräk dävası.
15.01.2008
Kar börtege
Ence kebek ap-ak kar börtege
Böterelä cilgä kuşılıp.
Uramdagı keşelärgä däşä:
«Uynıyk, äydä, bergä, kuışıp!».
Küregezçe, diyep, biyüemne
Böterelä talgın köylärgä.
«Maturlıgım kürep soklanıgız,
Aşıkmagız, zinhar, öylärgä».
Uynıy-uynıy oça kar börtege,
Äyterseñ ul ap-ak kübäläk.
Kübäläk dip kullarıña alsañ,
Erep yukka çıga, üpkäläp.
23.01.2008
Kar astında kalgan göllär
Ak cäymädäy ap-ak karlar
Cir östen kaplap algan.
Küz kamaşa karap torsañ,
Berkem yuk soklanmagan.
Karlar yomşak tüşäk bulıp
Tüşälgän cir östenä.
Yaz könendä cirne yämläp
Tagın göllär üssengä.
Sular bulıp agar karlar
Yaz könnäre citügä.
Cir östenä çıgar göllär
Karlar erep betügä.
Kar astında tınıç yoklıy
Orlıkları göllärneñ.
Karlar erü belän yämlär
Göllär cirneñ öslären.
28.01.2008
Minem färeştälärem
Hodayıma rähmät ukıym
Färeştälärem öçen.
Alar oçar kanatlarım,
Alarda yäşäü köçem.
Minem yanda tora sakta
İzge färeştälärem.
Yazmışım yulında alar
Olı yärdämçelärem.
Färeştäkäylärem mine
Härvakıtta saklıylar.
Yalgışlardan kisätälär,
Doşmannardan yaklıylar.
Uñay barsın eşlärem dip,
Sorıym färeştälärdän.
Yärdäm kulların suzalar,
Saklap yaman eşlärdän.
Üzläre kamil akıllı,
Üzläre sabır, çıdam.
Alarnıñ kiñäşen totsam,
Härvakıt ciñep çıgam.
Färeştäkäylärem minem
Hodaydan iñgän ilçe.
Alar mine taşlamasın,
Min alar belän köçle.
29.01.2008
Bormalı yazmış yullarım
Borma-borma yazmış yullarınnan
Bireşmiçä alga atlıymın.
Kayçagında kerep adaşamın,
Çıgar yulım ozak tapmıymın.
Kayçak yazmış yalgan sukmak belän
Alıp kitä ällä kaylarga.
Yazmış yulın ütär yuldaşnı da
Kiräk ikän belep saylarga.
Borma-borma yazmış yullarınnan
Äle haman alga atlıymın.
Yörägemdä bulgan yäşäü därten
Sündermiçä, şöker, saklıymın.
27.01.2008
Täüge adım
Täüge adım yasıy näni ulım,
Buınnarı nıgıp citmägän.
İke adım yasap tuktap kala,
Kurku hise äle betmägän.
Işanıçı bik az üz köçenä,
Täcribäse äle yuk anıñ.
Kurkıp kına atlıy adımnarın,
Şulay başlıy härkem yul başın.
Min üzem dä näni ulım tösle
Kurkıp toram adım yasarga –
Küñelemä tulgan hisläremne
Matur cırlar itep yazarga.
02.02.2008
Salavat küpere
Salavat küpere kürdem küktä,
Bähetemä anı yuradım.
Küper östendäge Zöhrä kızga
Cir kızınnan sälam yulladım.
Köyäntäsen askan Zöhrä kıznıñ
Çäçlärenä yoldız ürelgän.
Çilägennän, ahrı, sılu kıznıñ
Allı-gölle buyau tügelgän.
Şuña inde ällä küpere dä
Yanıp tora kükne balkıtıp.
Bez dä şulay yäşi alsak ide
Keşe küñellären yaktırtıp.
02.02.2008
Yaratam kayınnarnı
Yaratam kayınnarnıñ
Kul bolgap kalgannarın.
Cırlar cırlap, bähet teläp,
Ozata bargannarın.
Yaratam kayınnarnıñ
Ak külmäk kigännären.
Yäş käläş kebek yılmayıp,
Karşıga kilgännären.
Yaratam kayınnarnıñ
İrkä, nazlı bulganın.
Küñellärgä rähät birep,
Cillärdä şaulaganın.
Yaratam kayınnarnıñ
Cil belän serläşkänen.
Yäşel yafrakka törenep,
Maturlık öläşkänen.
Yaratam kayınnarnıñ
Yaz sayın yäşärgänen.
Koyaş nurına ürelep,
Şatlanıp yäşägänen.
06.02.2008
Sündermik yöräk utların
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Ğomeremneñ yazı ütmägän,
Yäşlektäge hislär sünmägän.
Küñelemdä hislär yañara,
Ällä yazmış şulay şayara.
Küñelemdä kabına hislär,
Äyterseñ lä küktä yoldızlar.
Sündermiçä yöräk utların
Saklıyk äle, yäşlek dusların.
Tormış yalgışların tözätep,
Yäşik yazmışlarnı üzgärtep.
Kurıkmıyça yäşik kartlıktan,
Torsın tormış barı şatlıktan.
07.02.2008
Ofıklarga atlıym
Avırlıklar aşa kilä bähet,
Här adımım - tormış sınavı.
Üzäklärem nıklı, köçle bulsın,
Kiräk äle anıñ sınmavı.
Taşu sıymıy yılga yarlarına,
Minem hislär – küñel yarına.
Yäşen yäşni hislär davılında,
Çıgam yänä tormış yavına.
Yazmışımnı başlıym ör-yañadan
Tormış digän yullar çatınnan.
Zur korabtay üzem his itämen,
Çıgıp kitkän yılga portınnan.
Keşelärgä cılı yılmayamın,
Nazlı süzlär belän däşämen.
Kuanamın yaña tugan köngä,
Nindi rähät cirdä yäşäve!
Här yaña tañ şatlık alıp kilä,
Şatlıklardan arta köçlärem.
Ofıklarga atlıym bähet yullap,
Tik sünmäsen yaktı hislärem.
08.02.2008
Köräş kırı
Däftär aldım kullarıma,
Açtım berençe biten.
Qalämemne uyga manıp,
Yazdım berençe süzen.
Däftär bite – köräş kırı,
Qalämem – yau koralı.
Uylar – batır sugışçılar,
Bar da safta tora äle.
Üzgärter öçen yazmışnı
Köräşkä çıgu kiräk.
Yaña sınaular ütärgä
Nık, köçle bulu kiräk.
08.02.2008
Utçäçäk
Kışkı suıkka karamıy,
Gölem atkan utçäçäk.
Uttay kızıl göl çäçäge
Tora öyemne yämläp.
Uramda kış, öyemdä cäy,
Göllärem çäçäk ata.
Küñelkäyem göllärgä tiñ,
Şat yäşärgä yarata.
Göllär büläk itäm sezgä
Kızılın saylap kına.
Yäşim äle bu dönyada
Cırlarım cırlap kına.
09.02.2008
Bähet
Bähet süze - ul bik zur töşençä,
Härkem añlıy anı üzençä.
Şul bäheten cirdä tabar öçen
Yögerä keşe yalın belmiçä.
Kemder uylıy olı bähet dip,
Tulıp torsa härkön öställär.
Kem öçender bähet – asıl taşlar,
Östendäge zatlı külmäklär.
Minem öçen bähet – cirdä yäşäü
Här kön kürep tañnar atkanın.
Olı bähet – kürü sabıyıñnıñ
Berençe kat täpi baskanın.
Olı bähet – yäşlek hıyallarım
Aşkan bulsa ägär tormışka.
Ayagımda basıp kalsam ägär
Buysınmıyça açı yazmışka.
Bähetlärgä tiñlim yäşävemne
Söyü hise bulsa küñeldä,
Cılı hislär, yaktı uylar belän
Yäşi alsam ägär min cirdä.
09.02.2008
Uyna garmunıñnı
Äytegezçe bezneñ garmunçıga
Sızdırıp ber garmun uynasın.
Çibär kızlar ul uynagan köygä
Kuşılıp la cırlar cırlasın.
Özderep lä uyna garmunıñnı,
Bezneñ cırlar moñga bay alar.
Küñelemdä yaña cırlar tua,
Äyterseñ lä canda gel yazlar.
Uyna äle, kuyma garmunıñnı,
Küñellär gel cırga tuymasın.
Bez cırlagan därtle, matur cırlar
Ğalämnärgä hätta sıymasın.
09.02.2008
Yazmışım sukmagı
Ap-ak karlar ak cäymädäy
Cir öslären kaplagan.
Äle berkemneñ eze yuk,
Berkem sukmak salmagan.
Berençe bulıp basamın
Ap-ak kar öslärenä,
Täüge kabat kagılganday
Yazmışım däftärenä.
Yazmışımnıñ yaña biten
Ör-yañadan başlıymın.
Belmim alda nilär kötä –
Bik sak kına atlıymın.
Kıyın da, rähät tä baru
Üzemneñ sukmagımnan.
Färeştälärem saklasın
Mine yalgış adımnan.
12.02.2008
Kanatlanu
Mölderämä tulı küñelemnän
Cırlar aga, moñnar tügelä.
Bähet öçen kildek bu dönyaga,
Yılar öçen genä tügel lä.
Cırlıy küñelem basıp sagışlarım,
Ofıklarga kitä moñnarım.
Bähetemä yakınaya baram,
Şatlık östäp ata tañnarım.
Här yaña kön şatlık alıp kilä,
Kanatlıday üzem his itäm.
Kanatlarda oçam hıyalıma,
Şunnan zurrak bähet yuk ikän.
19.02.2008
Yazmış sınauları
Ütkännärem – yazmış sınauları,
Härber sınau – sirat küpere.
Sınaularnı üzeñ ütü kiräk,
Birgän Hoday şuña ğomerne.
Ütkännärem öyrätälär mine
Avırlıkka tüzä belergä.
Avırlıklar aşa bähet kilä
Sabırlar häm tüzemlelärgä.
Yazmış sınauları öyrätälär
Sabırlıkka, çıdam bulırga.
Yıgılgaçtın yänä torıp basıp,
Ahırgaça alga barırga.
Yazmış sınauları kiräk ikän
Bezneñ cannıñ köçen sınarga.
Üzäkläreñ nıklı bulu kiräk
Sınaularda ciñep çıgarga.
22.02.2008
Karlar yılıy
Cir ösläre suıklardan kurkıp,
Yomşak kardan yurgan yabıngan.
Yuk, kar kızı cirgä ğaşıyq bulıp,
Koçagına cirneñ sarılgan.
Söyuläre şundıy köçle ahrı,
Onıtkan ul yazlar citäsen.
Anıñ kebek cirgä ğaşıyq koyaş
Cılı nurın küpläp sibäsen.
Koyaş härkön cirgä yakınlaşa,
Mulrak sibä nazlı nurların.
Vakıt citte diyep uyatırga
Kar astında yatkan kırların.
Üksep-üksep yılıy ence karlar,
Üpkäse zur cirgä-yarına.
Söygän yarı anı añlamadı,
Ğaşıyq buldı koyaş nurına.
Söyü utlarında yana karlar,
Yılıy köndä tügep küz yäşen:
«Cirsez yäşäü mömkin tügel miña,
Yugalttım, - di, - tormışım yämen.»
24.02.2008
Ak bolıtlar
Törkem-törkem bulıp ak bolıtlar
Agılalar dönya çitenä.
Üz illären taşlap kitep alar
Nilär kürer ikän çit cirdä?
Ak bolıtnıñ berse artka kalgan
Üze agıp bargan törkemnän.
Kayın başlarına totıngan ul,
Kitmim, diyep, tugan ilemnän.
Kitäse lä kilmi ak bolıtnıñ
Küz kürmägän yırak cirlärgä.
Tik köç citmi cilgä karışırga,
Kalır öçen tugan illärdä.
Ap-ak bolıt ak yaulıklar kebek
Cilferdider iskän cillärdä.
Äyterseñ lä şulay huşlaşa ul,
Rähmät äytep tugan cirlärgä.
24.02.2008
Yasalası hata yasalgan
Yazmışımnan kayçak zarlanamın
Üz yalgışım üzem kürmiçä.
Yalgışlarnı añlap bulmıy ikän,
Yazmış sınauların ütmiçä.
Ğomer kıyasınnan aska karıym,
Küpme yıllar inde uzılgan.
Küpme hata, yalgışular inde
Yöräk yaram bulıp yazılgan.
Tersäk yakın, läkin mömkin tügel
Üz tersägeñ üzeñ teşlärgä.
Şuña häzer inde tırışamın
Hatalarsız gına yäşärgä.
Yasalası hata yasalgan dim,
Hatalarnı bulmıy tözätep.
Yäşi başlıym äle bügennän min
Üz-üzemne genä üzgärtep.
26.02.2008
Kar astında göllär üsälär
Koyaş cirgä cılı nurın sibä
Çäçäklärgä kümäm dip anı.
Kışnıñ gına bireşäse kilmi,
Yaratmıy ul çäçäkle yaznı.
Kitäse lä kilmi salkın kışnıñ,
Ämer birgän usal cillärgä:
«Därtle, matur yaznı tuktatıgız,
Uzdırmagız, - diyep, - türlärgä».
Tuktatırga teläp yämle yaznı
Salkın, usal cillär isälär.
Tik cillärgä ise kitmi yaznıñ –
Kar astında göllär üsälär.
02.03.2008
Saksız kagılmagız küñelemä
Hislär belän tulı küñelemä
Saksız kagılmagız, tügeler.
Küz yäşläre kebek küñelem moñı
Kömeşlänep cirgä sibeler.
Saksız kagılmagız yörägemä,
Yarasınnan äle kan tama.
Küñelemnän çıkkan cır-moñnarım
Bulsa ide canga ber däva.
5.03.2008
Hislär yañara
Havalardan yaz isläre kilä,
Barlık dönya nurga kümelä.
Karlar bezneñ belän saubullaşa,
Küzlärennän yäşlär tügelä.
Cir dä änä sala karlı tunın
Koyaş nurın göllär kürsengä.
Koyaş nurı moğcizaga iyä,
Yañaralar hislär küñeldä.
Küñelem dä yaz gölenä oşap,
Koyaş nurlarına sarışa.
Cılı, yaktı hislär koçagında
Yäşäp kalırga ul tırışa.
05.03.2008
Küñelem yazga ğaşıyq
Küñelkäyem yämle yazga ğaşıyq,
Nazlı yaznı şaşıp yaratam.
Yazgı koyaş bitläremnän übä,
Çäçläremne cillär tarata.
Yazgı koyaş bitläremnän übep,
Bähet teli miña kön sayın.
Koyaş büläkkäye – sipkellärem
Söyü bilgeläre möğayın.
Yazgı koyaş yaktı nurlar sibä,
Şat yäşärgä cirdä öyrätä.
Nık bulırga, bireşmäskä kuşa,
Omtıl, di ul, yaña ürlärgä.
Tıp-tıp itep tama şayan tamçı,
Uçlarıma anı cıyamın.
Bitläremä çıkkan sipkellärdän
Koyaş yaratuın toyamın.
06.03.2008
Yoldızlarga oçam
Baskıçlar yuk kükkä menärgä dip,
Tormadım la ber dä aptırap.
Hıyal kanatların cilpi-cilpi,
Oçtım yoldızlarga min karap.
Yoldızlar da, cılı yılmayışıp,
Suzdı miña yärdäm kulların.
Yugarıga omtıluı rähät,
Moğcizadır küktä här adım.
Oçar kanatlarıñ talmasın dip,
Färeştälär tora yanımda.
Niçek inde kükkä omtılmıysıñ
Şundıy yärdämçelär barında.
Yärdämçelär bulgaç, kurıkmıyça
Kanatlarım cilpim, därtleräk.
Yoldızlarga oçam hıyalımda,
Yana tösle alar yaktırak.
06.03.2208
Küñellär çista kalsın
Kışnıñ äle hiç kitäse kilmi,
Ör-yañadan karlar yaudıra.
Ak karlarga törep tirä-yaknı,
İstälekkä aklık kaldıra.
Ak täñkädäy yomşak karlar yava,
Küñellärgä saflık börkelä.
Ak külmägen kigän käläş tösle
Böten dönya akka kümelä.
Ak karlarga turı karıy almıym,
Çagıladır küzem alması.
Ak küñelem çista kileş kalsın,
Berkem anı taplıy almasın.
07.03.2008
Yalgız yulçı
Yalgız yulçı, çal çäçle ber yulçı
Tuktap kalgan yullar çatında.
Yazmışınıñ böten açılıgı
Yözlärendä anıñ çagıla.
Könnär buyı ozın yullar uzgan,
Kiyemenä tuzan utırgan.
Yal itärgä uylap yul çatında
Näni genä uçak kabızgan.
Uçak kırındagı yalgız yulçı
Uylıy niçek ğomer uzganın.
Ozın-ozın ğomer yıllarında
Nilär kürgän, nilär bulganın.
Yazmış, ahrı, bulgan märhämätsez,
Usal ügi ana şikelle.
Uylarınıñ oçı-kırıyı yuk,
Ütkän-kötkän yullar şikelle.
08.03.2008
Öyränü
Gorur börket oya kora härçak
İñ oçına biyek kıyanıñ.
Koşçıkların şunnan oçıra ul
Kürsennär dip yämen dönyanıñ.
Koşçıklar da anaları kebek,
Kurku hise gel yat alarga.
Atkan uktay atılalar aska
Kütäreler öçen havaga.
Armas kanatların cilpi-cilpi,
Oça alar karşı cillärgä.
Tormış sınauların ütä-ütä,
Öyränälär şulay ciñärgä.
15.03.2208
Söyü kiler
Ütkännärem iskä töşkäç,
Ärnider minem canım.
Ömet itäm atar diyep,
Koyaşlı alsu tañım.
Cır bulıp yañgırar äle
Minem yazgan şiğırlär.
Tulır şatlık belän küñel,
Ütär sagış-ärnülär.
Minem olı bähetemä
Bar cihan şahit bulır.
Ütkändäge hatalarım
Mine kisätep torır.
Kiler söyü, tulır küñel
Yaña saf hislär belän.
Kalgan ğomerem uzarmın
Üzemä tiñ yar belän.
16.03.2008
Söyä belgänemä kuanam
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Onıtırga telim bar ütkänne,
Onıtırlık kına tügel lä.
Mölderämä tulı söyü hise
Yörägemnän taşıp tügelä.
«Söyü ütä,»– diyep söyläüçelär
Yüri genä söyli, möğayın.
Dörli-dörli yana söyü utı,
Yalkınnarı arta kön sayın.
Yäşim şulay söyulärdä yanıp,
Söyä belgänemä kuanıp.
Arta bargan söyü hisläremnän
Yäşär öçen yaktı köç alıp.
19.03.2008
Yazmış yalgışın tözät
Kışlarnıñ, kür, gel kitäse kilmi,
Ör-yañadan yaugan ak karlar.
Tabiğat tä äytäder şikelle
Bula diyep yaña yazmalar.
Däftär bite kebek ap-ak dönya
Ör-yañadan yaz, di, yazmışıñ.
Äyterseñ lä ürnäk kürsätä ul,
Tözät diyep yazmış yalgışın.
20.03.2008
Yaznı yaratam
Yaratam min yazgı cılı köndä
Tıp-tıp itep tamçı tamganın.
Koyaş büläk itkän sipkellärneñ
Yözläremne bizäp yanganın.
Tırışamın, sıyırçıklar kilgäç,
Alar cırın otıp kalırga.
Därtle cırlar cırlıy-cırlıy koşlar
Aşıgalar oya korırga.
Tirä-yakta yäşäü köçe arta,
Bar tabiğat yäşi yäşärep.
Keşelär dä yaz sulışın toyıp,
Yäşi başlıy yänä därtlänep.
20.03.2008
Bähetemne Hoday küpsenmäsen
Närsä buldı miña añlıy almıym,
Küñelkäyem oça, aşkına.
Kiläçägem nider väğdä itä,
«Sabır it, - di, - beraz, az gına...»
İrtän torıp täräzämne açam,
Koyaş nurı nazlıy yözemne.
Koyaş nurlarınnan köçlär alıp,
Başlıymın min yaña könemne.
Söyenep lä yäşim dönyalarda,
Kuanıçım arta kön sayın.
Qaderlären beläm här könemneñ,
Rähmät ukıym siña, Hodayım.
Yazmışıma rähmät äytep yäşim,
Küñelemdä yaña cır tua.
Bähetemne Hoday küpsenmäsen –
Bar telägem minem şul gına.
25.03.2008
Çäçkäsez göl
Täräz töben yämlär diyep
Utırttım göllär.
Berse bigräk matur inde,
Soklanmas kemnär.
Härkön irtän gölkäyemä
Sular sibämen.
Üskäç çäçkä atar diyep
Ömet itämen.
Börelär cibärde gölem,
Mine añladı.
Tik nigäder ber säbäpsez
Kibä başladı.
Nider buldı gölkäyemä,
Ällä küz tide.
Kötmägändä ällä nidän
Suldı, özelde.
Härkön torıp gölkäyemä
Sular sibämen.
Bälki äle tereler dip,
Ömet itämen.
Çäçkäsez kalgan göl kebek
Minem küñel dä.
Söyep nazlar keşem yukka
Açılmıy ber dä.
Uyanalar barlık göllär
Koyaş bulganda.
Cırlıy küñel yörägemä
Söyü tulganda.
25.03.2008
İlham kötep yäşägändä
İlhamga ber iyäläşkäç,
Ansız bik kıyın ikän.
Dönyam törle töstä ide,
Ansız gel sorı ikän.
Bu arada yalgızım min,
İlhamsız ütä könem.
Bik yamansu kiçlärem dä,
Hiç yoklap bulmıy tönen.
İlham kiler diyep kötäm,
Ul nikter kaçıp yöri.
Ällä inde yalındıra,
Ällä sagınuım sizmi?
Sagınıp kötäm ilhamnı,
Däftär-qalämem äzer.
Cırsız- moñsız, şiğırlärsez
Yäşi almıym min häzer.
29.03.2008
Miläş
Salkınnardan kurkıp barlık dönya
Kigän çakta kardan tunnarın,
Miläş tälgäşläre uçlap çäçte
Üze cıygan koyaş nurların.
Cäyneñ maturlıgın cıygan miläş,
Koyaş nurlarınnan naz algan.
Kızıltüşlär kilgäç, oyaludan
Bit oçları yanıp kızargan.
Alsu alma kebek kızıltüşlär
Bizägännär miläş agaçın.
Kışkı salkınnarda bäyräm yasap,
Sıylıy miläş yakın dusların.
04.04.2008
Közlärdä dä bula yaktı könnär
Gel sin diyep sataşularımnıñ
Cittem ahrı soñgı çigenä.
Sine uylap yörülärdän tuyıp,
Citär, didem, bügen üzemä.
Sine genä uylap yörep, irkäm,
Sizmägänmen yıllar ütkänen.
Cäyläremneñ ütep, ğomeremneñ
Közlärenä kilep citkänem.
Közlärdä dä bula yaktı könnär,
Kötäm äle şul kön kilgänen.
Ğomer közendä dä yörägemneñ:
«Yaratam!» – dip şaşıp tipkänen.
10.04.2008
Koyaş cılısı
Kışkı salkınnardan tuygan cirgä
Koyaş sibä muldan nurların.
Nazlı koyaş aşkınıp la kötä
Bakçalarda göllär şıtkanın.
Tüzemsezlek belän yaznı kötkän
Bäbkä ülän törtkän borının.
Gacäplänep küzätä ul häzer
Cir östendä nilär barlıgın.
Koyma buyındagı şuk kıçıtkan
Küzen kısa yäşel ülängä.
«Ğadätemne yahşı beläseñ, - di, -
Küzeñ salma minnän bütängä».
Yäş ülängä bar närsä dä kızık,
İşetmi ul anıñ süzlären.
Koyaş nurlarında irkälänä,
Ala almıy annan küzlären.
13.04.2008
Ğomer alkışı
Kar-buranlı salkın kış aldınnan
Bula közneñ sihri könnäre.
Üze yaktı, üze sagış-moñlı,
Uyatuçı cılı hislärne.
Niçek şulay cılı, yomşak itep
Cannarıma ütep kerdeñ, köz?
Kabatlanmas inde diyep yörgän
Hislär yalkınına tördeñ, köz!
Yanam häzer şuşı yalkınnarda,
Monnan rähät halät yuk sıman.
Küñel yöri yäşlek moñın köyläp,
Yäşlektäge naznı yuksınam.
Yäş çaktagı kebek yörim oçıp
Kart könemdä - nindi yülärlek!
Şul halätneñ härber mizgelenä
Yartı ğomer belän tülärlek.
18.04.2008
Küñelemdä hislär uynıylar
Ğomeremneñ köze citte diyep,
Yörgän çakta küñelem borçılıp,
Küñelemä tuldı sihri hislär,
Cäyläremä kayttım borılıp.
Uynaklagan şayan dulkınnar kük
Küñelemdä hislär uynıylar.
Tönge yokılarım yoklamıyça
Törle tatlı uylar uylıymın.
Şundıy hislär kiçerä aluıma
Yörim üz-üzemä soklanıp.
Här minutı öçen şul halätneñ
Yäşim bügen çiksez kuanıp.
19.04.2008
Dönya yämle, törle töstä ikän
Dönya yämle, törle töstä ikän,
Min yörgänmen kara kiyenep.
Här mizgelne toyam min yañaça,
Şuña, şöker, yäşim söyenep.
Gel koyaşlı, yaktı ikän könnär,
Min kürgänmen barı yañgırın.
Koyaş kebek inde yılmayamın,
Mähäbbättä - böten barlıgım.
Yahşılıklar kübräk ikän cirdä,
Min kürgänmen nikter naçarın.
Kara töslär minem töslär tügel,
Ak hislärgä törenep yäşärmen,
Yaktı uylar uylap yäşärmen!
21.04.2008
Bar dönyaga ğaşıyqmın
Yäşim äle dönya kua-kua,
Kartayırga ber dä aşıkmıym.
Yäşäü tämen yaña tatıdım iç,
Bu dönyaga ülep ğaşıyq min.
Bar tirä-yak törelgän kük nurga,
Şıtkan ülängä dä kuanam.
Kıçıtkannar kullarımnı çaksa,
«Şifası bar», - diyep yuanam.
Cirgä basam, caylap, yomşak kına,
Ülännäre şiñä kürmäsen.
Göllär üssen görläp tirä-yakta,
Tik küzlärem genä timäsen,
Yäşäü yäme mäñge sünmäsen.
22.04.2008
Yörägemne açam şatlıklarga
Niçeklär yäşädem ikän lä min,
Gel sagışlı gına uy belän?
Niçä yıllar buşka äräm ütkän,
Üzem häzer şuña ükenäm.
Tormış yämen, maturlıgın kürmi
Yıl artınnan yıllar ütkännär.
Küñeldäge sagışlardan tuyıp,
Şatlıklar da, ahrı, kitkännär.
Sagış-moñda ütkän könnär öçen
Aşıgamın şatlık cıyarga.
Yörägemne açam bu dönyaga
Söyü bähetlären toyarga.
23.04.2008
Cillär kua salkın kışlarga
Yazlarımda kalam diyep yördem,
Alar bik tiz şaulap uzdılar.
Cäyläremdä inde kalam didem –
Çäçäkläre, ay, tiz suldılar.
Közläremdä kalam diyep uylıym,
Kalıp bulmas, ahrı, monda da.
Ğomeremneñ altın, yalkın çagı
Ber yugalır kerep kışlarga...
23.04.2008
Şatlıklarda yäşäü rähät
Koyaş kebek yaktı, cılı hislär
Tibrätälr küñel kılların.
Koyaş kebek öläşäsem kilä
Hisläremneñ yaktı nurların.
Küñelemä tulgan bar cılını
Keşelärgä kilä biräsem.
Tirä-yaknı yaktı, matur itep,
Şatlık itep kilä küräsem.
Üzem toygan şuşı yaktı hisne
Başkalar da toysın dip telim.
Şatlıklarda yäşäü rähätlegen
Başkalar da belsen ide dim.
Şatlıklarda yäşäü rähätlegen
Min üzem dä yaña tatıdım.
Yörägemne açkaç şatlıklarga,
Koyaş kebek yänä balkıdım.
01.05.2008
Rozalar nigä yılıy
Roza göle nigä yılıy bügen,
Küz yäşläre nigä taclarda?
Çäçäkläre sulıp kalgan anıñ,
Kem öçen ul yılıy tañnarda?
Ence börtegedäy küz yäşläre
Koyaş nurlarında yaltırıy.
Alsu tañda roza çäçäkläre
Sandugaçın kötep zar yılıy.
Sandugaçkay bıyıl ni öçender
Başka gölgä korgan oyasın.
Uylamagan roza gölläreneñ
Anıñ öçen köyep-sulasın.
Roza göle yılıy-yılıy kötä
Çın küñeldän söygän koşçıgın.
Roza gına tügel, min dä kötäm
Alsu tañnıñ därtle cırçısın.
07.05.2008
Mähäbbätsez yäşäp bulmıy
Küptän inde tınıçlangan idem,
Ütte diyep yanu-köyulär.
Küñellärgä yazlar kayta ikän,
Kaytsa ägär kaynar söyulär.
Cirdä tormış dävam itä ikän
Koyaş kön dä nurın sipkändä.
Mähäbbätsez yäşäp bulmıy ikän
Yöräkkäyeñ äle tipkändä.
Küñellärne yaulap algan hislär
Tirä-yakka şatlık sibälär.
Küzlärem dä oçkınlana başlıy
Cillär mine nazlap ütsälär.
Könnär buyı cırlar cırlap yörim,
Koyaş nurlarında koyınıp.
Şatlıklarım eçläremä sıymıy
Sez bulganga cirdä söyenep.
Söyü-şatlıklarda gına yäşäü
Şundıy rähät, şundıy küñelle.
Yörägemä tulgan söyü-nazlar
Yäşärtäder minem küñelne.
08.05.2008
Hoday büläge
Sınau artı sınau ütkän çakta
Çıdam buluımnı telädem.
Hodayıma rähmätemne äytäm
Nıklı bulgan öçen üzägem.
Avırlıklar karşı oçraganda
Sabır buluımnı telädem.
Avırlıklar artta kala bardı,
Kabul buldı härber telägem.
İñnäremne yazmış baskan çakta
Köçle buluımnı telädem.
Şuña ahrı ğomer yullarında
Köçsezlärne üzem terädem.
Barsı öçen meñ-meñ rähmät äytep,
Bähet birülären telädem.
Söyü bäheten birde Hoday miña,
Kabul ittem anıñ bülägen.
11.05.2008
Yäşim yañaça
Bügengedän kiçäge kön ezläp
Vakıtlarnı yukka uzdırmıyk.
Ul kön ütte inde, moñı kaldı
Yöräklärne genä özderep.
Kiçäge kön gel başkaça ide,
Sagış - moñı anıñ üzgä ide.
Bügenge kön tua ör-yañadan,
Cırınıñ da yaña bizäge.
Min dä bügen gel ikençe keşe,
Küp närsägä karıym başkaça.
Kılgan yalgışlarım istä totıp,
Alga atlıym, yäşim yañaça.
14.05.2008
Hıyallarım belän bügen yäşim,
Ömetlärem minem bik zurdan.
Cirdä kalsın ide yaktı ezem,
Kalgan kebek nurlar yoldızdan.
II-BÜLEK
Yöräk moñnarı
Tabiğat balaları barıbız da,
Barıbız da annan çıkkanbız.
Yämländerep böten tirä-yaknı
Yäşär öçen cirgä tuganbız.
Hıyallarım belän bügen yäşim,
Ömetlärem minem bik zurdan.
Cirdä kalsın ide yaktı ezem,
Kalgan kebek nurlar yoldızdan.
Küñelkäyem minem cırlar yaza,
Yörägemnän çıga moñnarı.
Yörägemnän çıkkan cırım tıñlap,
Tibränsennär küñel kılları.
13.02.2008
Yaratam tugan yagım
Matur-matur bizäklärdän torgan
Tirä-yagım kürep soklanam.
Soklandırgıç matur bezneñ yaklar,
Monda tuganıma kuanam.
Kilä här ülängä sälam birep,
Yafrakların sıypap uzası.
Çäçäklären koçagıma alıp,
Şuşı hakta cırlar suzası.
Cir öslären bizi urman-küllär,
Mätrüşkäle ciläk alanı.
Huş is börki göläp kuakları,
Canga yakın açı balanı.
Dönya maturlıgın kürer öçen
Kiräk tügel miña çit illär.
Küñelemä yakın tugan yagım,
Tugan cirdä üskän al göllär.
Alsu gölne koçagıma alıp,
Tugan cirem, sine uyladım.
Tugan yagım, maturlıgıñ kürep,
Yuk, tuymadım äle, tuymadım!
01.02.2008
Zöbäyer çişmäläre
Bezneñ avılnıñ tauları
Ural tau itäkläre.
Tau-taşlarnı yarıp çıga
Salkın su çişmäläre.
Suları salkın, şifalı,
Yöräk yanuın basa.
Kilgän-kitkän, ütkän-sütkän
Bar da çişmägä bara.
Çişmä suların eçkännär
Rähätlänep kalalar.
Uynıy-kölä şayaralar,
Äyterseñ yäş balalar.
Onıtıla borçılular,
Onıtıla sagışlar.
Çişmä suı belän bergä
Kayta bähet-şatlıklar.
Menä şundıy hikmätle ul
Bezneñ yak çişmäläre,
Yäşlekne kire kaytara
Torgan ak çişmäläre.
Çitkä kitsäm, sagınıp kaytam
Avılım çişmälären,
Tämle sulı, çelter moñlı
Zöbäyer çişmälären.
06.02.2008
Kendegem cirgä bäylängän
Küñelem çiksez ğalämnärgä menä
Koyaş nurlarına totınıp.
Hıyalımda oçam ğaläm buylap
Barlık dönyalarım onıtıp.
Bällür bişegendä ğalämnärneñ
Tirbälgäç tä, kaytam äylänep.
Cirsez kıyın ikän, yaralgaçtın
Kendek belän cirgä bäylänep.
Cirgä kaytam özelep yaratkanga
Yılgaların, urman-küllären.
Koyaş nurlarına ürelep üskän
Alsu yözle, nazlı göllären.
Tüzemsezlek belän kötep alam
Alsu koyaş irtän çıkkanın.
Anıñ cılı yaktı nurlarınnan
Bar dönyanıñ nurga çumganın.
Min dä çumam koyaş nurlarına,
Bar halätem yäşi yañarıp.
Koyaştan yäşärgä öyränämen
Bar dönyanı tigez yaratıp.
03.04.2008
Canım yäşi tugan yaklarda
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Cillärenä karşı toralmadım,
Alıp kitte yazmış böterep.
Çit cirlärdä yäşim, canım yılıy
Tugan yagım iskä töşerep.
Yazmışıma şulay yazılganmı,
Çit cirlärdä yäşim yäm tapmıy.
Havası yat, eçkän sularım da
Ni öçender, canıma yatmıy.
Kaytıp kürer idem tugan yagım
İñnäremdä bulsa kanatlar.
Yörägemne cılıtırlar kebek
Tugan yakta yaugan ak karlar.
Töşläremä kerep uyatalar
Huş isläre yäşel alannıñ.
Bernigä dä bulmıy alıştırıp
Tugan yaknıñ açı balanın.
Töşläremdä genä küräm häzer
Tugan yaknıñ alsu göllären.
Kaytıp sıypar idem balaçaknıñ
Tuzannarda kalgan ezlären.
Urar idem yäşlek yarım belän
Tugaylarnı alsu tañnarda.
Tänem genä yäşi çit cirlärdä,
Canım minem tugan yaklarda.
15.04.2008
Min yaratam cirdä yäşäülärne
Min yaratam cirdä yäşäülärne
Kön dä kürep koyaş yaktısın.
Yalanayak çirämnärgä basıp,
Toyam cirneñ kükräk cılısın.
Yaratamın cirneñ bar barlıgın:
Kükkä aşkan biyek tauların,
Yıraklarga kitkäç sagındırgan
Urmannarın, çişmä-suların.
Yaratuım köçle tugan cirne,
Havaların sulap tuya almıym.
Bitläremnän cillär sıypaganda
Änkäyemneñ kulın toyam min.
25.04.2008
Cirdä yäşäü üze bähet
Cirdä yäşäüläre üze bähet,
Qaderlären genä belmibez.
Baylıklarnı zur bähetkä sanap,
Baylık artı baylık ezlibez.
Kiñ kırlarga çıgam rähätlänep,
Kükräk tutırıp hava sularga.
Ğaziz tugan tufrak isen toyam,
Yäşäü köçem arta şuñarga.
Minem küñelem moñnarında tirbälergä teläp bu kitapnı kulına algan şiğır söyüçe dustım! Miña kuşılıp moñlansañ, sagışlansañ, ägär sineñ ömetläreñne aklagan bulsam, min bik bähetle.
Kötmägändä, uylamaganda yaza başlagan şiğırläremne bergä tuplap, kitap itep bastırıp çıgaruda yärdäm itkän barlık keşelärneñ üzlärenä dä iñ izge teläkläremne citkeräm.
Rähmätemneñ iñ zurısı – yaña tugan şiğırläremne berençe bulıp tıñlauçı, aña bäyä birüçe, mine tudırıp, tärbiyäläp üstergän ğazizlärdän ğaziz äniyemä, tugannarıma, balalarıma, duslarıma, onıklarıma, hezmättäşläremä.
«Şiğırläreñ köy sorap tora, alar cırlar bulıp yañgırarga layık», dip sanap, şiğri tälgäşläremne matur-matur moñlı köylärgä salgan üzeşçän kompozitor Rubis abıy Zaripovka ihlas rähmätlemen.
İcat yulımda oçrap, iñ yakın kiñäşçemä äverelgän, şiğırläremneñ kileşmägän cirlären kileşterep, küñelemne töşermiçä, üzeneñ cılı süzläre belän kanatlandırıp torgan, kıskası, bu kitapnı çıgaruda töp rolne başkargan şagıyrä Siren Yakupovaga olı rähmät hislärem barıp ireşsennär ide dip telim.
Minem icat ğazaplarımnı häm söyeneçläremne büleşkän, miña härvakıt ışanıçlı teräk bulgan, tön yokıların kaldırıp, kompyuter artında şiğırläremne bitlärgä salgan ulım Maratka da iñ izge niyätläremne citkeräm.
Häm, älbättä inde, minem icat cimeşläremne kitap itep bastıruda matdi yärdäm kürsätkän İcau şähärendä yäşäp yatuçı ğailä duslarıbız Gölnur belän İldus Häyrullinnarga çın küñelemnän rähmät äytäm.
Avtor.
1 bülek
Olı yul sukmagı
Olı yul kürsätte Hoday,
Omtıl, diyep, sin, şunda.
Kiläçägeñ matur bulır,
Çıksañ ägär şul yulga.
Aşıkmıyça gına atla
Üzeñ tapkan sukmaktan.
Küñellärgä iñsen cılı
Sin kabızgan uçaktan.
Äzerlä sin köçläreñne
Zur yullarga çıgarga.
Şiğırläreñ tuıp torsın
Cırlar itep cırlarga.
Bügen yazgan şiğırläreñ –
Olı yulga sukmak ul.
Kurıkma alga atlarga,
Kıyu da, köçle dä bul!
30.01.2008
Yäşärgä yaratam
Kışkı salkın açı burannarda
Kire kayttı yämle cäylärem.
Acaganday uylar, hislär uynıy,
Äyterseñ lä ğomer bäyrämem.
Yarlarına sıymıy yazgı taşu,
Minem hislär taşu şikelle.
Küñellärgä sıymas hiskäylärem
Cırlar bulıp aga, tügelä.
Cırlap yäşim min bügenge köndä,
Kaygı-şatlıklarım añlatam.
Şundıy rähät cirdä yäşäüläre,
Min yäşärgä cirdä yaratam.
31.01.2008
Ğomer – ber mizgel
Tormış kuabız dip kabalanıp,
Sizmi kaldık yıllar uzganın.
Sizmi kaldık yäşlek uzganın da,
Hislär sürelep, töslär uñganın.
Kay arada ğomer ütep kitkän,
Ölgermi dä kaldık yäşärgä.
Hoday tagın yäşäü büläk itsä,
Beler idek anısı nişlärgä.
Läkin yäşäü barı ber birelä,
Ğomer kıska – barı ber mizgel.
Yäşik anı räncü-üpkälärsez,
Ükenmäslek bulsın här mizgel.
15.12.2007
Agıla küñelem moñnarı
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla sagışım taratıp.
Çişmälär agışın tıñlıymın,
Tıñlıymın tavışın yaratıp.
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla sagışım cır bulıp.
Çıñlıylar yörägem kılları
Çişmälär tavışına kuşılıp.
Küñelem moñnarı agıla,
Agıla cır bulıp yırakka.
Cırlarım artınnan küñelem
Aşkına yırakka-yırakka.
19.02.2008
Birçe sabırlık
Ap-ak karlar yaugan cir östenä
Aklık, saflık östäp dönyaga.
Kuanıçlar, yaktı hislär toyıp,
İh, yäşise ide haman da!
Yuk ikän şul, alay bula almıy,
Tormış bit ul bik tä katlaulı.
Kıyınlıklar aşa kilä bähet,
Sınau ikän härber atlavı.
Sınau öçen birelä bähetläre,
Sınau öçen kilä avırlık.
Sınmıy ütär öçen sınaularnı,
Ber Hodayım, birçe sabırlık.
15.12.2007
Ğomerem – köräş kenä
Yazmışımnı tiñläp kıyalarga,
Min tırışam öskä menärgä.
Usal yazmış, miña üçekläşep,
Etä tora aska, tübängä.
«Tormış» digän köräş mäydanında
Min üzemneñ köçem sınıymın.
«Yazmışıma buysınamın», - digäç,
Kire uylap alga atlıymın.
Yazmışıma buysınmaska teläp,
Omtılamın yänä kıyaga.
Bulsa bulsın ğomerem köräş kenä,
Tik uzmasın buşka, zayaga.
21.01.2008
Şayaru
Tönge tınlık. Kemder äytte:
«Qaläm al kullarıña.
Uy-fikereñ, hisläreñne
Yaz käğaz yullarına».
Menä şulay kötmägändä
Şiğır yaza başladım.
Üzemä dä oşap kitte,
Bar eşemne taşladım.
Yazdım, sızdım, bozgaladım
Näq Tukayça bulsın dip.
Ukıp kürsättem yazgannı,
Min şagıyrä buldım dip.
Kaysı äytte:» Bar da yukka,
Cırlamıy şiğırläreñ».
Kaysı äytte: «Buldırgansıñ,
Bar töple fikerläreñ».
Min alarnıñ härber süzen
Küñelgä sala tordım.
Yöräktäge hisläremne
Tuktamıy yaza tordım.
Kemnär ni genä disä dä,
Kilä haman yazası.
Kulımdagı qalämkäyem
Güyä yöräk dävası.
15.01.2008
Kar börtege
Ence kebek ap-ak kar börtege
Böterelä cilgä kuşılıp.
Uramdagı keşelärgä däşä:
«Uynıyk, äydä, bergä, kuışıp!».
Küregezçe, diyep, biyüemne
Böterelä talgın köylärgä.
«Maturlıgım kürep soklanıgız,
Aşıkmagız, zinhar, öylärgä».
Uynıy-uynıy oça kar börtege,
Äyterseñ ul ap-ak kübäläk.
Kübäläk dip kullarıña alsañ,
Erep yukka çıga, üpkäläp.
23.01.2008
Kar astında kalgan göllär
Ak cäymädäy ap-ak karlar
Cir östen kaplap algan.
Küz kamaşa karap torsañ,
Berkem yuk soklanmagan.
Karlar yomşak tüşäk bulıp
Tüşälgän cir östenä.
Yaz könendä cirne yämläp
Tagın göllär üssengä.
Sular bulıp agar karlar
Yaz könnäre citügä.
Cir östenä çıgar göllär
Karlar erep betügä.
Kar astında tınıç yoklıy
Orlıkları göllärneñ.
Karlar erü belän yämlär
Göllär cirneñ öslären.
28.01.2008
Minem färeştälärem
Hodayıma rähmät ukıym
Färeştälärem öçen.
Alar oçar kanatlarım,
Alarda yäşäü köçem.
Minem yanda tora sakta
İzge färeştälärem.
Yazmışım yulında alar
Olı yärdämçelärem.
Färeştäkäylärem mine
Härvakıtta saklıylar.
Yalgışlardan kisätälär,
Doşmannardan yaklıylar.
Uñay barsın eşlärem dip,
Sorıym färeştälärdän.
Yärdäm kulların suzalar,
Saklap yaman eşlärdän.
Üzläre kamil akıllı,
Üzläre sabır, çıdam.
Alarnıñ kiñäşen totsam,
Härvakıt ciñep çıgam.
Färeştäkäylärem minem
Hodaydan iñgän ilçe.
Alar mine taşlamasın,
Min alar belän köçle.
29.01.2008
Bormalı yazmış yullarım
Borma-borma yazmış yullarınnan
Bireşmiçä alga atlıymın.
Kayçagında kerep adaşamın,
Çıgar yulım ozak tapmıymın.
Kayçak yazmış yalgan sukmak belän
Alıp kitä ällä kaylarga.
Yazmış yulın ütär yuldaşnı da
Kiräk ikän belep saylarga.
Borma-borma yazmış yullarınnan
Äle haman alga atlıymın.
Yörägemdä bulgan yäşäü därten
Sündermiçä, şöker, saklıymın.
27.01.2008
Täüge adım
Täüge adım yasıy näni ulım,
Buınnarı nıgıp citmägän.
İke adım yasap tuktap kala,
Kurku hise äle betmägän.
Işanıçı bik az üz köçenä,
Täcribäse äle yuk anıñ.
Kurkıp kına atlıy adımnarın,
Şulay başlıy härkem yul başın.
Min üzem dä näni ulım tösle
Kurkıp toram adım yasarga –
Küñelemä tulgan hisläremne
Matur cırlar itep yazarga.
02.02.2008
Salavat küpere
Salavat küpere kürdem küktä,
Bähetemä anı yuradım.
Küper östendäge Zöhrä kızga
Cir kızınnan sälam yulladım.
Köyäntäsen askan Zöhrä kıznıñ
Çäçlärenä yoldız ürelgän.
Çilägennän, ahrı, sılu kıznıñ
Allı-gölle buyau tügelgän.
Şuña inde ällä küpere dä
Yanıp tora kükne balkıtıp.
Bez dä şulay yäşi alsak ide
Keşe küñellären yaktırtıp.
02.02.2008
Yaratam kayınnarnı
Yaratam kayınnarnıñ
Kul bolgap kalgannarın.
Cırlar cırlap, bähet teläp,
Ozata bargannarın.
Yaratam kayınnarnıñ
Ak külmäk kigännären.
Yäş käläş kebek yılmayıp,
Karşıga kilgännären.
Yaratam kayınnarnıñ
İrkä, nazlı bulganın.
Küñellärgä rähät birep,
Cillärdä şaulaganın.
Yaratam kayınnarnıñ
Cil belän serläşkänen.
Yäşel yafrakka törenep,
Maturlık öläşkänen.
Yaratam kayınnarnıñ
Yaz sayın yäşärgänen.
Koyaş nurına ürelep,
Şatlanıp yäşägänen.
06.02.2008
Sündermik yöräk utların
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Ğomeremneñ yazı ütmägän,
Yäşlektäge hislär sünmägän.
Küñelemdä hislär yañara,
Ällä yazmış şulay şayara.
Küñelemdä kabına hislär,
Äyterseñ lä küktä yoldızlar.
Sündermiçä yöräk utların
Saklıyk äle, yäşlek dusların.
Tormış yalgışların tözätep,
Yäşik yazmışlarnı üzgärtep.
Kurıkmıyça yäşik kartlıktan,
Torsın tormış barı şatlıktan.
07.02.2008
Ofıklarga atlıym
Avırlıklar aşa kilä bähet,
Här adımım - tormış sınavı.
Üzäklärem nıklı, köçle bulsın,
Kiräk äle anıñ sınmavı.
Taşu sıymıy yılga yarlarına,
Minem hislär – küñel yarına.
Yäşen yäşni hislär davılında,
Çıgam yänä tormış yavına.
Yazmışımnı başlıym ör-yañadan
Tormış digän yullar çatınnan.
Zur korabtay üzem his itämen,
Çıgıp kitkän yılga portınnan.
Keşelärgä cılı yılmayamın,
Nazlı süzlär belän däşämen.
Kuanamın yaña tugan köngä,
Nindi rähät cirdä yäşäve!
Här yaña tañ şatlık alıp kilä,
Şatlıklardan arta köçlärem.
Ofıklarga atlıym bähet yullap,
Tik sünmäsen yaktı hislärem.
08.02.2008
Köräş kırı
Däftär aldım kullarıma,
Açtım berençe biten.
Qalämemne uyga manıp,
Yazdım berençe süzen.
Däftär bite – köräş kırı,
Qalämem – yau koralı.
Uylar – batır sugışçılar,
Bar da safta tora äle.
Üzgärter öçen yazmışnı
Köräşkä çıgu kiräk.
Yaña sınaular ütärgä
Nık, köçle bulu kiräk.
08.02.2008
Utçäçäk
Kışkı suıkka karamıy,
Gölem atkan utçäçäk.
Uttay kızıl göl çäçäge
Tora öyemne yämläp.
Uramda kış, öyemdä cäy,
Göllärem çäçäk ata.
Küñelkäyem göllärgä tiñ,
Şat yäşärgä yarata.
Göllär büläk itäm sezgä
Kızılın saylap kına.
Yäşim äle bu dönyada
Cırlarım cırlap kına.
09.02.2008
Bähet
Bähet süze - ul bik zur töşençä,
Härkem añlıy anı üzençä.
Şul bäheten cirdä tabar öçen
Yögerä keşe yalın belmiçä.
Kemder uylıy olı bähet dip,
Tulıp torsa härkön öställär.
Kem öçender bähet – asıl taşlar,
Östendäge zatlı külmäklär.
Minem öçen bähet – cirdä yäşäü
Här kön kürep tañnar atkanın.
Olı bähet – kürü sabıyıñnıñ
Berençe kat täpi baskanın.
Olı bähet – yäşlek hıyallarım
Aşkan bulsa ägär tormışka.
Ayagımda basıp kalsam ägär
Buysınmıyça açı yazmışka.
Bähetlärgä tiñlim yäşävemne
Söyü hise bulsa küñeldä,
Cılı hislär, yaktı uylar belän
Yäşi alsam ägär min cirdä.
09.02.2008
Uyna garmunıñnı
Äytegezçe bezneñ garmunçıga
Sızdırıp ber garmun uynasın.
Çibär kızlar ul uynagan köygä
Kuşılıp la cırlar cırlasın.
Özderep lä uyna garmunıñnı,
Bezneñ cırlar moñga bay alar.
Küñelemdä yaña cırlar tua,
Äyterseñ lä canda gel yazlar.
Uyna äle, kuyma garmunıñnı,
Küñellär gel cırga tuymasın.
Bez cırlagan därtle, matur cırlar
Ğalämnärgä hätta sıymasın.
09.02.2008
Yazmışım sukmagı
Ap-ak karlar ak cäymädäy
Cir öslären kaplagan.
Äle berkemneñ eze yuk,
Berkem sukmak salmagan.
Berençe bulıp basamın
Ap-ak kar öslärenä,
Täüge kabat kagılganday
Yazmışım däftärenä.
Yazmışımnıñ yaña biten
Ör-yañadan başlıymın.
Belmim alda nilär kötä –
Bik sak kına atlıymın.
Kıyın da, rähät tä baru
Üzemneñ sukmagımnan.
Färeştälärem saklasın
Mine yalgış adımnan.
12.02.2008
Kanatlanu
Mölderämä tulı küñelemnän
Cırlar aga, moñnar tügelä.
Bähet öçen kildek bu dönyaga,
Yılar öçen genä tügel lä.
Cırlıy küñelem basıp sagışlarım,
Ofıklarga kitä moñnarım.
Bähetemä yakınaya baram,
Şatlık östäp ata tañnarım.
Här yaña kön şatlık alıp kilä,
Kanatlıday üzem his itäm.
Kanatlarda oçam hıyalıma,
Şunnan zurrak bähet yuk ikän.
19.02.2008
Yazmış sınauları
Ütkännärem – yazmış sınauları,
Härber sınau – sirat küpere.
Sınaularnı üzeñ ütü kiräk,
Birgän Hoday şuña ğomerne.
Ütkännärem öyrätälär mine
Avırlıkka tüzä belergä.
Avırlıklar aşa bähet kilä
Sabırlar häm tüzemlelärgä.
Yazmış sınauları öyrätälär
Sabırlıkka, çıdam bulırga.
Yıgılgaçtın yänä torıp basıp,
Ahırgaça alga barırga.
Yazmış sınauları kiräk ikän
Bezneñ cannıñ köçen sınarga.
Üzäkläreñ nıklı bulu kiräk
Sınaularda ciñep çıgarga.
22.02.2008
Karlar yılıy
Cir ösläre suıklardan kurkıp,
Yomşak kardan yurgan yabıngan.
Yuk, kar kızı cirgä ğaşıyq bulıp,
Koçagına cirneñ sarılgan.
Söyuläre şundıy köçle ahrı,
Onıtkan ul yazlar citäsen.
Anıñ kebek cirgä ğaşıyq koyaş
Cılı nurın küpläp sibäsen.
Koyaş härkön cirgä yakınlaşa,
Mulrak sibä nazlı nurların.
Vakıt citte diyep uyatırga
Kar astında yatkan kırların.
Üksep-üksep yılıy ence karlar,
Üpkäse zur cirgä-yarına.
Söygän yarı anı añlamadı,
Ğaşıyq buldı koyaş nurına.
Söyü utlarında yana karlar,
Yılıy köndä tügep küz yäşen:
«Cirsez yäşäü mömkin tügel miña,
Yugalttım, - di, - tormışım yämen.»
24.02.2008
Ak bolıtlar
Törkem-törkem bulıp ak bolıtlar
Agılalar dönya çitenä.
Üz illären taşlap kitep alar
Nilär kürer ikän çit cirdä?
Ak bolıtnıñ berse artka kalgan
Üze agıp bargan törkemnän.
Kayın başlarına totıngan ul,
Kitmim, diyep, tugan ilemnän.
Kitäse lä kilmi ak bolıtnıñ
Küz kürmägän yırak cirlärgä.
Tik köç citmi cilgä karışırga,
Kalır öçen tugan illärdä.
Ap-ak bolıt ak yaulıklar kebek
Cilferdider iskän cillärdä.
Äyterseñ lä şulay huşlaşa ul,
Rähmät äytep tugan cirlärgä.
24.02.2008
Yasalası hata yasalgan
Yazmışımnan kayçak zarlanamın
Üz yalgışım üzem kürmiçä.
Yalgışlarnı añlap bulmıy ikän,
Yazmış sınauların ütmiçä.
Ğomer kıyasınnan aska karıym,
Küpme yıllar inde uzılgan.
Küpme hata, yalgışular inde
Yöräk yaram bulıp yazılgan.
Tersäk yakın, läkin mömkin tügel
Üz tersägeñ üzeñ teşlärgä.
Şuña häzer inde tırışamın
Hatalarsız gına yäşärgä.
Yasalası hata yasalgan dim,
Hatalarnı bulmıy tözätep.
Yäşi başlıym äle bügennän min
Üz-üzemne genä üzgärtep.
26.02.2008
Kar astında göllär üsälär
Koyaş cirgä cılı nurın sibä
Çäçäklärgä kümäm dip anı.
Kışnıñ gına bireşäse kilmi,
Yaratmıy ul çäçäkle yaznı.
Kitäse lä kilmi salkın kışnıñ,
Ämer birgän usal cillärgä:
«Därtle, matur yaznı tuktatıgız,
Uzdırmagız, - diyep, - türlärgä».
Tuktatırga teläp yämle yaznı
Salkın, usal cillär isälär.
Tik cillärgä ise kitmi yaznıñ –
Kar astında göllär üsälär.
02.03.2008
Saksız kagılmagız küñelemä
Hislär belän tulı küñelemä
Saksız kagılmagız, tügeler.
Küz yäşläre kebek küñelem moñı
Kömeşlänep cirgä sibeler.
Saksız kagılmagız yörägemä,
Yarasınnan äle kan tama.
Küñelemnän çıkkan cır-moñnarım
Bulsa ide canga ber däva.
5.03.2008
Hislär yañara
Havalardan yaz isläre kilä,
Barlık dönya nurga kümelä.
Karlar bezneñ belän saubullaşa,
Küzlärennän yäşlär tügelä.
Cir dä änä sala karlı tunın
Koyaş nurın göllär kürsengä.
Koyaş nurı moğcizaga iyä,
Yañaralar hislär küñeldä.
Küñelem dä yaz gölenä oşap,
Koyaş nurlarına sarışa.
Cılı, yaktı hislär koçagında
Yäşäp kalırga ul tırışa.
05.03.2008
Küñelem yazga ğaşıyq
Küñelkäyem yämle yazga ğaşıyq,
Nazlı yaznı şaşıp yaratam.
Yazgı koyaş bitläremnän übä,
Çäçläremne cillär tarata.
Yazgı koyaş bitläremnän übep,
Bähet teli miña kön sayın.
Koyaş büläkkäye – sipkellärem
Söyü bilgeläre möğayın.
Yazgı koyaş yaktı nurlar sibä,
Şat yäşärgä cirdä öyrätä.
Nık bulırga, bireşmäskä kuşa,
Omtıl, di ul, yaña ürlärgä.
Tıp-tıp itep tama şayan tamçı,
Uçlarıma anı cıyamın.
Bitläremä çıkkan sipkellärdän
Koyaş yaratuın toyamın.
06.03.2008
Yoldızlarga oçam
Baskıçlar yuk kükkä menärgä dip,
Tormadım la ber dä aptırap.
Hıyal kanatların cilpi-cilpi,
Oçtım yoldızlarga min karap.
Yoldızlar da, cılı yılmayışıp,
Suzdı miña yärdäm kulların.
Yugarıga omtıluı rähät,
Moğcizadır küktä här adım.
Oçar kanatlarıñ talmasın dip,
Färeştälär tora yanımda.
Niçek inde kükkä omtılmıysıñ
Şundıy yärdämçelär barında.
Yärdämçelär bulgaç, kurıkmıyça
Kanatlarım cilpim, därtleräk.
Yoldızlarga oçam hıyalımda,
Yana tösle alar yaktırak.
06.03.2208
Küñellär çista kalsın
Kışnıñ äle hiç kitäse kilmi,
Ör-yañadan karlar yaudıra.
Ak karlarga törep tirä-yaknı,
İstälekkä aklık kaldıra.
Ak täñkädäy yomşak karlar yava,
Küñellärgä saflık börkelä.
Ak külmägen kigän käläş tösle
Böten dönya akka kümelä.
Ak karlarga turı karıy almıym,
Çagıladır küzem alması.
Ak küñelem çista kileş kalsın,
Berkem anı taplıy almasın.
07.03.2008
Yalgız yulçı
Yalgız yulçı, çal çäçle ber yulçı
Tuktap kalgan yullar çatında.
Yazmışınıñ böten açılıgı
Yözlärendä anıñ çagıla.
Könnär buyı ozın yullar uzgan,
Kiyemenä tuzan utırgan.
Yal itärgä uylap yul çatında
Näni genä uçak kabızgan.
Uçak kırındagı yalgız yulçı
Uylıy niçek ğomer uzganın.
Ozın-ozın ğomer yıllarında
Nilär kürgän, nilär bulganın.
Yazmış, ahrı, bulgan märhämätsez,
Usal ügi ana şikelle.
Uylarınıñ oçı-kırıyı yuk,
Ütkän-kötkän yullar şikelle.
08.03.2008
Öyränü
Gorur börket oya kora härçak
İñ oçına biyek kıyanıñ.
Koşçıkların şunnan oçıra ul
Kürsennär dip yämen dönyanıñ.
Koşçıklar da anaları kebek,
Kurku hise gel yat alarga.
Atkan uktay atılalar aska
Kütäreler öçen havaga.
Armas kanatların cilpi-cilpi,
Oça alar karşı cillärgä.
Tormış sınauların ütä-ütä,
Öyränälär şulay ciñärgä.
15.03.2208
Söyü kiler
Ütkännärem iskä töşkäç,
Ärnider minem canım.
Ömet itäm atar diyep,
Koyaşlı alsu tañım.
Cır bulıp yañgırar äle
Minem yazgan şiğırlär.
Tulır şatlık belän küñel,
Ütär sagış-ärnülär.
Minem olı bähetemä
Bar cihan şahit bulır.
Ütkändäge hatalarım
Mine kisätep torır.
Kiler söyü, tulır küñel
Yaña saf hislär belän.
Kalgan ğomerem uzarmın
Üzemä tiñ yar belän.
16.03.2008
Söyä belgänemä kuanam
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Onıtırga telim bar ütkänne,
Onıtırlık kına tügel lä.
Mölderämä tulı söyü hise
Yörägemnän taşıp tügelä.
«Söyü ütä,»– diyep söyläüçelär
Yüri genä söyli, möğayın.
Dörli-dörli yana söyü utı,
Yalkınnarı arta kön sayın.
Yäşim şulay söyulärdä yanıp,
Söyä belgänemä kuanıp.
Arta bargan söyü hisläremnän
Yäşär öçen yaktı köç alıp.
19.03.2008
Yazmış yalgışın tözät
Kışlarnıñ, kür, gel kitäse kilmi,
Ör-yañadan yaugan ak karlar.
Tabiğat tä äytäder şikelle
Bula diyep yaña yazmalar.
Däftär bite kebek ap-ak dönya
Ör-yañadan yaz, di, yazmışıñ.
Äyterseñ lä ürnäk kürsätä ul,
Tözät diyep yazmış yalgışın.
20.03.2008
Yaznı yaratam
Yaratam min yazgı cılı köndä
Tıp-tıp itep tamçı tamganın.
Koyaş büläk itkän sipkellärneñ
Yözläremne bizäp yanganın.
Tırışamın, sıyırçıklar kilgäç,
Alar cırın otıp kalırga.
Därtle cırlar cırlıy-cırlıy koşlar
Aşıgalar oya korırga.
Tirä-yakta yäşäü köçe arta,
Bar tabiğat yäşi yäşärep.
Keşelär dä yaz sulışın toyıp,
Yäşi başlıy yänä därtlänep.
20.03.2008
Bähetemne Hoday küpsenmäsen
Närsä buldı miña añlıy almıym,
Küñelkäyem oça, aşkına.
Kiläçägem nider väğdä itä,
«Sabır it, - di, - beraz, az gına...»
İrtän torıp täräzämne açam,
Koyaş nurı nazlıy yözemne.
Koyaş nurlarınnan köçlär alıp,
Başlıymın min yaña könemne.
Söyenep lä yäşim dönyalarda,
Kuanıçım arta kön sayın.
Qaderlären beläm här könemneñ,
Rähmät ukıym siña, Hodayım.
Yazmışıma rähmät äytep yäşim,
Küñelemdä yaña cır tua.
Bähetemne Hoday küpsenmäsen –
Bar telägem minem şul gına.
25.03.2008
Çäçkäsez göl
Täräz töben yämlär diyep
Utırttım göllär.
Berse bigräk matur inde,
Soklanmas kemnär.
Härkön irtän gölkäyemä
Sular sibämen.
Üskäç çäçkä atar diyep
Ömet itämen.
Börelär cibärde gölem,
Mine añladı.
Tik nigäder ber säbäpsez
Kibä başladı.
Nider buldı gölkäyemä,
Ällä küz tide.
Kötmägändä ällä nidän
Suldı, özelde.
Härkön torıp gölkäyemä
Sular sibämen.
Bälki äle tereler dip,
Ömet itämen.
Çäçkäsez kalgan göl kebek
Minem küñel dä.
Söyep nazlar keşem yukka
Açılmıy ber dä.
Uyanalar barlık göllär
Koyaş bulganda.
Cırlıy küñel yörägemä
Söyü tulganda.
25.03.2008
İlham kötep yäşägändä
İlhamga ber iyäläşkäç,
Ansız bik kıyın ikän.
Dönyam törle töstä ide,
Ansız gel sorı ikän.
Bu arada yalgızım min,
İlhamsız ütä könem.
Bik yamansu kiçlärem dä,
Hiç yoklap bulmıy tönen.
İlham kiler diyep kötäm,
Ul nikter kaçıp yöri.
Ällä inde yalındıra,
Ällä sagınuım sizmi?
Sagınıp kötäm ilhamnı,
Däftär-qalämem äzer.
Cırsız- moñsız, şiğırlärsez
Yäşi almıym min häzer.
29.03.2008
Miläş
Salkınnardan kurkıp barlık dönya
Kigän çakta kardan tunnarın,
Miläş tälgäşläre uçlap çäçte
Üze cıygan koyaş nurların.
Cäyneñ maturlıgın cıygan miläş,
Koyaş nurlarınnan naz algan.
Kızıltüşlär kilgäç, oyaludan
Bit oçları yanıp kızargan.
Alsu alma kebek kızıltüşlär
Bizägännär miläş agaçın.
Kışkı salkınnarda bäyräm yasap,
Sıylıy miläş yakın dusların.
04.04.2008
Közlärdä dä bula yaktı könnär
Gel sin diyep sataşularımnıñ
Cittem ahrı soñgı çigenä.
Sine uylap yörülärdän tuyıp,
Citär, didem, bügen üzemä.
Sine genä uylap yörep, irkäm,
Sizmägänmen yıllar ütkänen.
Cäyläremneñ ütep, ğomeremneñ
Közlärenä kilep citkänem.
Közlärdä dä bula yaktı könnär,
Kötäm äle şul kön kilgänen.
Ğomer közendä dä yörägemneñ:
«Yaratam!» – dip şaşıp tipkänen.
10.04.2008
Koyaş cılısı
Kışkı salkınnardan tuygan cirgä
Koyaş sibä muldan nurların.
Nazlı koyaş aşkınıp la kötä
Bakçalarda göllär şıtkanın.
Tüzemsezlek belän yaznı kötkän
Bäbkä ülän törtkän borının.
Gacäplänep küzätä ul häzer
Cir östendä nilär barlıgın.
Koyma buyındagı şuk kıçıtkan
Küzen kısa yäşel ülängä.
«Ğadätemne yahşı beläseñ, - di, -
Küzeñ salma minnän bütängä».
Yäş ülängä bar närsä dä kızık,
İşetmi ul anıñ süzlären.
Koyaş nurlarında irkälänä,
Ala almıy annan küzlären.
13.04.2008
Ğomer alkışı
Kar-buranlı salkın kış aldınnan
Bula közneñ sihri könnäre.
Üze yaktı, üze sagış-moñlı,
Uyatuçı cılı hislärne.
Niçek şulay cılı, yomşak itep
Cannarıma ütep kerdeñ, köz?
Kabatlanmas inde diyep yörgän
Hislär yalkınına tördeñ, köz!
Yanam häzer şuşı yalkınnarda,
Monnan rähät halät yuk sıman.
Küñel yöri yäşlek moñın köyläp,
Yäşlektäge naznı yuksınam.
Yäş çaktagı kebek yörim oçıp
Kart könemdä - nindi yülärlek!
Şul halätneñ härber mizgelenä
Yartı ğomer belän tülärlek.
18.04.2008
Küñelemdä hislär uynıylar
Ğomeremneñ köze citte diyep,
Yörgän çakta küñelem borçılıp,
Küñelemä tuldı sihri hislär,
Cäyläremä kayttım borılıp.
Uynaklagan şayan dulkınnar kük
Küñelemdä hislär uynıylar.
Tönge yokılarım yoklamıyça
Törle tatlı uylar uylıymın.
Şundıy hislär kiçerä aluıma
Yörim üz-üzemä soklanıp.
Här minutı öçen şul halätneñ
Yäşim bügen çiksez kuanıp.
19.04.2008
Dönya yämle, törle töstä ikän
Dönya yämle, törle töstä ikän,
Min yörgänmen kara kiyenep.
Här mizgelne toyam min yañaça,
Şuña, şöker, yäşim söyenep.
Gel koyaşlı, yaktı ikän könnär,
Min kürgänmen barı yañgırın.
Koyaş kebek inde yılmayamın,
Mähäbbättä - böten barlıgım.
Yahşılıklar kübräk ikän cirdä,
Min kürgänmen nikter naçarın.
Kara töslär minem töslär tügel,
Ak hislärgä törenep yäşärmen,
Yaktı uylar uylap yäşärmen!
21.04.2008
Bar dönyaga ğaşıyqmın
Yäşim äle dönya kua-kua,
Kartayırga ber dä aşıkmıym.
Yäşäü tämen yaña tatıdım iç,
Bu dönyaga ülep ğaşıyq min.
Bar tirä-yak törelgän kük nurga,
Şıtkan ülängä dä kuanam.
Kıçıtkannar kullarımnı çaksa,
«Şifası bar», - diyep yuanam.
Cirgä basam, caylap, yomşak kına,
Ülännäre şiñä kürmäsen.
Göllär üssen görläp tirä-yakta,
Tik küzlärem genä timäsen,
Yäşäü yäme mäñge sünmäsen.
22.04.2008
Yörägemne açam şatlıklarga
Niçeklär yäşädem ikän lä min,
Gel sagışlı gına uy belän?
Niçä yıllar buşka äräm ütkän,
Üzem häzer şuña ükenäm.
Tormış yämen, maturlıgın kürmi
Yıl artınnan yıllar ütkännär.
Küñeldäge sagışlardan tuyıp,
Şatlıklar da, ahrı, kitkännär.
Sagış-moñda ütkän könnär öçen
Aşıgamın şatlık cıyarga.
Yörägemne açam bu dönyaga
Söyü bähetlären toyarga.
23.04.2008
Cillär kua salkın kışlarga
Yazlarımda kalam diyep yördem,
Alar bik tiz şaulap uzdılar.
Cäyläremdä inde kalam didem –
Çäçäkläre, ay, tiz suldılar.
Közläremdä kalam diyep uylıym,
Kalıp bulmas, ahrı, monda da.
Ğomeremneñ altın, yalkın çagı
Ber yugalır kerep kışlarga...
23.04.2008
Şatlıklarda yäşäü rähät
Koyaş kebek yaktı, cılı hislär
Tibrätälr küñel kılların.
Koyaş kebek öläşäsem kilä
Hisläremneñ yaktı nurların.
Küñelemä tulgan bar cılını
Keşelärgä kilä biräsem.
Tirä-yaknı yaktı, matur itep,
Şatlık itep kilä küräsem.
Üzem toygan şuşı yaktı hisne
Başkalar da toysın dip telim.
Şatlıklarda yäşäü rähätlegen
Başkalar da belsen ide dim.
Şatlıklarda yäşäü rähätlegen
Min üzem dä yaña tatıdım.
Yörägemne açkaç şatlıklarga,
Koyaş kebek yänä balkıdım.
01.05.2008
Rozalar nigä yılıy
Roza göle nigä yılıy bügen,
Küz yäşläre nigä taclarda?
Çäçäkläre sulıp kalgan anıñ,
Kem öçen ul yılıy tañnarda?
Ence börtegedäy küz yäşläre
Koyaş nurlarında yaltırıy.
Alsu tañda roza çäçäkläre
Sandugaçın kötep zar yılıy.
Sandugaçkay bıyıl ni öçender
Başka gölgä korgan oyasın.
Uylamagan roza gölläreneñ
Anıñ öçen köyep-sulasın.
Roza göle yılıy-yılıy kötä
Çın küñeldän söygän koşçıgın.
Roza gına tügel, min dä kötäm
Alsu tañnıñ därtle cırçısın.
07.05.2008
Mähäbbätsez yäşäp bulmıy
Küptän inde tınıçlangan idem,
Ütte diyep yanu-köyulär.
Küñellärgä yazlar kayta ikän,
Kaytsa ägär kaynar söyulär.
Cirdä tormış dävam itä ikän
Koyaş kön dä nurın sipkändä.
Mähäbbätsez yäşäp bulmıy ikän
Yöräkkäyeñ äle tipkändä.
Küñellärne yaulap algan hislär
Tirä-yakka şatlık sibälär.
Küzlärem dä oçkınlana başlıy
Cillär mine nazlap ütsälär.
Könnär buyı cırlar cırlap yörim,
Koyaş nurlarında koyınıp.
Şatlıklarım eçläremä sıymıy
Sez bulganga cirdä söyenep.
Söyü-şatlıklarda gına yäşäü
Şundıy rähät, şundıy küñelle.
Yörägemä tulgan söyü-nazlar
Yäşärtäder minem küñelne.
08.05.2008
Hoday büläge
Sınau artı sınau ütkän çakta
Çıdam buluımnı telädem.
Hodayıma rähmätemne äytäm
Nıklı bulgan öçen üzägem.
Avırlıklar karşı oçraganda
Sabır buluımnı telädem.
Avırlıklar artta kala bardı,
Kabul buldı härber telägem.
İñnäremne yazmış baskan çakta
Köçle buluımnı telädem.
Şuña ahrı ğomer yullarında
Köçsezlärne üzem terädem.
Barsı öçen meñ-meñ rähmät äytep,
Bähet birülären telädem.
Söyü bäheten birde Hoday miña,
Kabul ittem anıñ bülägen.
11.05.2008
Yäşim yañaça
Bügengedän kiçäge kön ezläp
Vakıtlarnı yukka uzdırmıyk.
Ul kön ütte inde, moñı kaldı
Yöräklärne genä özderep.
Kiçäge kön gel başkaça ide,
Sagış - moñı anıñ üzgä ide.
Bügenge kön tua ör-yañadan,
Cırınıñ da yaña bizäge.
Min dä bügen gel ikençe keşe,
Küp närsägä karıym başkaça.
Kılgan yalgışlarım istä totıp,
Alga atlıym, yäşim yañaça.
14.05.2008
Hıyallarım belän bügen yäşim,
Ömetlärem minem bik zurdan.
Cirdä kalsın ide yaktı ezem,
Kalgan kebek nurlar yoldızdan.
II-BÜLEK
Yöräk moñnarı
Tabiğat balaları barıbız da,
Barıbız da annan çıkkanbız.
Yämländerep böten tirä-yaknı
Yäşär öçen cirgä tuganbız.
Hıyallarım belän bügen yäşim,
Ömetlärem minem bik zurdan.
Cirdä kalsın ide yaktı ezem,
Kalgan kebek nurlar yoldızdan.
Küñelkäyem minem cırlar yaza,
Yörägemnän çıga moñnarı.
Yörägemnän çıkkan cırım tıñlap,
Tibränsennär küñel kılları.
13.02.2008
Yaratam tugan yagım
Matur-matur bizäklärdän torgan
Tirä-yagım kürep soklanam.
Soklandırgıç matur bezneñ yaklar,
Monda tuganıma kuanam.
Kilä här ülängä sälam birep,
Yafrakların sıypap uzası.
Çäçäklären koçagıma alıp,
Şuşı hakta cırlar suzası.
Cir öslären bizi urman-küllär,
Mätrüşkäle ciläk alanı.
Huş is börki göläp kuakları,
Canga yakın açı balanı.
Dönya maturlıgın kürer öçen
Kiräk tügel miña çit illär.
Küñelemä yakın tugan yagım,
Tugan cirdä üskän al göllär.
Alsu gölne koçagıma alıp,
Tugan cirem, sine uyladım.
Tugan yagım, maturlıgıñ kürep,
Yuk, tuymadım äle, tuymadım!
01.02.2008
Zöbäyer çişmäläre
Bezneñ avılnıñ tauları
Ural tau itäkläre.
Tau-taşlarnı yarıp çıga
Salkın su çişmäläre.
Suları salkın, şifalı,
Yöräk yanuın basa.
Kilgän-kitkän, ütkän-sütkän
Bar da çişmägä bara.
Çişmä suların eçkännär
Rähätlänep kalalar.
Uynıy-kölä şayaralar,
Äyterseñ yäş balalar.
Onıtıla borçılular,
Onıtıla sagışlar.
Çişmä suı belän bergä
Kayta bähet-şatlıklar.
Menä şundıy hikmätle ul
Bezneñ yak çişmäläre,
Yäşlekne kire kaytara
Torgan ak çişmäläre.
Çitkä kitsäm, sagınıp kaytam
Avılım çişmälären,
Tämle sulı, çelter moñlı
Zöbäyer çişmälären.
06.02.2008
Kendegem cirgä bäylängän
Küñelem çiksez ğalämnärgä menä
Koyaş nurlarına totınıp.
Hıyalımda oçam ğaläm buylap
Barlık dönyalarım onıtıp.
Bällür bişegendä ğalämnärneñ
Tirbälgäç tä, kaytam äylänep.
Cirsez kıyın ikän, yaralgaçtın
Kendek belän cirgä bäylänep.
Cirgä kaytam özelep yaratkanga
Yılgaların, urman-küllären.
Koyaş nurlarına ürelep üskän
Alsu yözle, nazlı göllären.
Tüzemsezlek belän kötep alam
Alsu koyaş irtän çıkkanın.
Anıñ cılı yaktı nurlarınnan
Bar dönyanıñ nurga çumganın.
Min dä çumam koyaş nurlarına,
Bar halätem yäşi yañarıp.
Koyaştan yäşärgä öyränämen
Bar dönyanı tigez yaratıp.
03.04.2008
Canım yäşi tugan yaklarda
(Cır)
Rubis Zaripov köye
Cillärenä karşı toralmadım,
Alıp kitte yazmış böterep.
Çit cirlärdä yäşim, canım yılıy
Tugan yagım iskä töşerep.
Yazmışıma şulay yazılganmı,
Çit cirlärdä yäşim yäm tapmıy.
Havası yat, eçkän sularım da
Ni öçender, canıma yatmıy.
Kaytıp kürer idem tugan yagım
İñnäremdä bulsa kanatlar.
Yörägemne cılıtırlar kebek
Tugan yakta yaugan ak karlar.
Töşläremä kerep uyatalar
Huş isläre yäşel alannıñ.
Bernigä dä bulmıy alıştırıp
Tugan yaknıñ açı balanın.
Töşläremdä genä küräm häzer
Tugan yaknıñ alsu göllären.
Kaytıp sıypar idem balaçaknıñ
Tuzannarda kalgan ezlären.
Urar idem yäşlek yarım belän
Tugaylarnı alsu tañnarda.
Tänem genä yäşi çit cirlärdä,
Canım minem tugan yaklarda.
15.04.2008
Min yaratam cirdä yäşäülärne
Min yaratam cirdä yäşäülärne
Kön dä kürep koyaş yaktısın.
Yalanayak çirämnärgä basıp,
Toyam cirneñ kükräk cılısın.
Yaratamın cirneñ bar barlıgın:
Kükkä aşkan biyek tauların,
Yıraklarga kitkäç sagındırgan
Urmannarın, çişmä-suların.
Yaratuım köçle tugan cirne,
Havaların sulap tuya almıym.
Bitläremnän cillär sıypaganda
Änkäyemneñ kulın toyam min.
25.04.2008
Cirdä yäşäü üze bähet
Cirdä yäşäüläre üze bähet,
Qaderlären genä belmibez.
Baylıklarnı zur bähetkä sanap,
Baylık artı baylık ezlibez.
Kiñ kırlarga çıgam rähätlänep,
Kükräk tutırıp hava sularga.
Ğaziz tugan tufrak isen toyam,
Yäşäü köçem arta şuñarga.
Sez Tatar ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.