🕙 5 minut uku
Халкьдин чирагъдиз элкъвенвай шаир
Süzlärneñ gomumi sanı 625
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 422
0.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
18-майдиз Махачкъалада Дагъустандин халкьдин шаир, чӏехи камалэгьли Стӏал Сулейманан тӏварунихъ галай багъда XX асирдин Гомеран гуьмбетдал цуьквер эцигун патал хейлин инсанар кӏватӏ хьанвай. Чӏехи шаирдин экуь къамат рикӏел хкиз мярекатдиз РД-дин Гьукуматдин Председателдин сад лагьай заместитель Анатолий Къарибов, Дагъустандин писателрин Союздин председатель Мегьамед Агьмедов, Дагъустандин халкьдин шаир Ханбиче Хаметова, Дагъустандин халкьдин писатель Абдуселим Исмаилов, алимар, общественный деятелар, Дагъларин уьлкведин музыкадинни искусстводин, яратмишдай интеллигенциядин векилар, журналистар, муаллимар, студентар, школьникар атанвай.
— Стӏал Сулейман Дагъустандин шиират вири дуьньядиз машгьур авур сад лагьай шаир я, — къейдна Мегьамед Агьмедова мярекат ачухдайла. — СССР-дин писателрин сад лагьай Съезддилай кьулухъ, Стӏал Сулейман себеб яз, Дагъларин уьлкведин литература еримлу жез эгечӏна. 1930-йисара Дагъустандин шииратдин антологиядиз дуьнья акуна, 1932-1933-йисара чи республикадиз Николай Тихонов, Владимир Луговский кьиле аваз урусрин шаиррин кьве десте мугьман хьана.
Стӏал Сулейман вичикай XX асирдин виридалайни машгьур инсанар раханвай шаиррикай сад я.
Адан эсерриз, бажарагъдин, камалдин, инсанвилин дережадиз Шолохова, Пастернака, Мандельштама, Фадеева ва масабуру еке къимет гана. Шаирди, са куьнихъайни, садахъайни кичӏе тахьана, ачухдиз вичин рикӏе авай гьиссерикай, сирерикай, халкьдин четин яшайишдикай, къазанжида вил тунвай чиновникрикай, лутуйрикай, девирдикай… шиирар яратмишна.
Вафалувилиз, инсанвилиз, ихтибардиз гьуьрметзавай Стӏал Сулеймана вири уьмуьрда гьахъсузвилерихъ галаз женг тухвана. И рекье ада халис кьегьалди хьиз, къагьриманди хьиз чан гайивиляй, халкьдин рикӏера ам гьич садрани туьхуьн тийидай экуь чирагъдизни элкъвена. Чӏехи шаирдин пак дуьайриз тешпигь авай эсерри асирралди Дагъустандин акьалтзавай несилрик руьгь кутада, — лагьана М.Агьмедова.
Анатолий Къарибова вичин рахунра сифте яз республикада Стӏал Сулейманан шииратдин йикъар 2002-йисуз чӏехи сувар хьиз Расул Гьамзатова къейд авурди рикӏел хкана. Адалай кьулухъ гьар йисуз шаир хайи юкъуз милли литературадал рикӏ алайбур Стӏал Сулейманан и гуьмбетдин патав кӏватӏ жезва, ам рикӏел хкизва, адан лайихлувилер къейдзава.
— Дагъустан бажарагълу шаирралди девлетлу макан я. Етим Эминан, Омарла Батыраян, Йирчи Казакан, Стӏал Сулейманан, Гьамзат Цӏадасадин, Хуьруьг Тагьиран, Расул Гьамзатован… рехъ алай аямдин писателри чешнелудаказ давамарзава. Къейд ийин хьи, РД-дин Кьил Рамазан Абдулатипова литературадиз, культурадиз, искусстводиз кьетӏен фикир гузва. Алатай йисуз Махачкъалада чи уьлкведа мад санани авачир Шииратдин театр арадал гъанва. Яратмишдайбурун лайихлувилер къейд авун патал республикада «Дагъустандин халкьдин шаир» лагьай гьуьрметдин тӏварни тешкилнава. За квез виридаз РД-дин Кьилин, Халкьдин Собранидин, Гьукуматдин патай Стӏал Сулейманан шииратдин йикъар тебрикзава. Къуй квехъ чӏехи агалкьунар, сагъламвал, бахтлувал хьурай, — акьалтӏарна вичин рахунар вице-премьерди.
Мярекат Дагъустандин халкьдин шаир Ханбиче Хаметовадин рахунри давамарна. «Эгер Стӏал Сулеймана лагьай дерин метлеб авай фикирар вири санал кӏватӏайтӏа, камалдин виридалайни хъсан ктаб арадал къведа. Зун къе абурукай виридакай рахадач. Жуван рахунра заз шаирдин пуд веси рикӏел хкиз кӏанзава. “Эй, жаван, жуван бажарагъдихъ жуван намусдихъ хьиз агъугъ. А вахтунда мумадикай авур хьтин кӏвачер галай шиирар арадал къведач” лагьанва Стӏал Сулеймана вичин “Жегьил шаирриз” шиирда. Им сад лагьай веси я. Шаирдин кьвед лагьай веси виридалайни кьетӏенди я: “Мад девирдин чарх чӏурукӏа элкъвезва. Им сад лагьай сефер туш. Мумкин я и кар мадни тикрар хьун. Амма я геж, я фад халкьди и вахтунай кьил акъудда ва гьар са хцив, гьар са рушав вичин гьахъ агакьда”. Ихьтин гафар лугьуналди, Стӏал Сулеймана шаир, эгер ам халис шаир ятӏа, гьич садрани кис тийидайди къейдна. «Йисар са сад хкахьзава, зунни рекьида. Амма зи халкьди зун са патахъайни айибдач. И карда гъалатӏ хьун мумкин туш” лагьана ада вичин са шиирда. Им пуд лагьай веси я. Стӏал Сулейман кӏел тавур арифдар тир. Ада гьич садрани халкь маса ганач, гьавиляй халкьдини ам гьич садрани рикӏелай алуддач”, — къейдна Ханбиче Хаметовади.
Гуьгъуьнлай шаирри — Шейитханум Алишевади, Абдуселим Исмаилова, Аминат Абдулманаповади, Арбен Къардаша, Мирзе Давыдова, Зульфикъар Къафланова, Сувайнат Куьребеговади, Саират Агьмедпашаевади, Анварбег Култаева, Мегьедин Къардашова, Магьсуд Зейналабидова, Супьянат Мамаевади, Агьмед Джачаева, Фейзудин Нагъиева, Владик Батманова милли чӏаларал Стӏал Сулейманаз бахшнавай шиирар кӏелна.
Мярекатдин эхирдай лезги халкьдин манияр тамамарзавай “Суна чан” тӏвар алай дестеди лагьай мани иштиракчийри гурлу капар ягъуналди кьабулна.
Къейд ийин хьи, 18-майдиз Стӏал Сулейманан уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьиз бахшнавай мярекатар адан ватанда, Дагъустандин маса пипӏерани вини дережада аваз кьиле фена. Абурукай чи газетдин къведай нумрада суьгьбетда.
Мегьамед Ибрагьимов
Лезги газет
— Стӏал Сулейман Дагъустандин шиират вири дуьньядиз машгьур авур сад лагьай шаир я, — къейдна Мегьамед Агьмедова мярекат ачухдайла. — СССР-дин писателрин сад лагьай Съезддилай кьулухъ, Стӏал Сулейман себеб яз, Дагъларин уьлкведин литература еримлу жез эгечӏна. 1930-йисара Дагъустандин шииратдин антологиядиз дуьнья акуна, 1932-1933-йисара чи республикадиз Николай Тихонов, Владимир Луговский кьиле аваз урусрин шаиррин кьве десте мугьман хьана.
Стӏал Сулейман вичикай XX асирдин виридалайни машгьур инсанар раханвай шаиррикай сад я.
Адан эсерриз, бажарагъдин, камалдин, инсанвилин дережадиз Шолохова, Пастернака, Мандельштама, Фадеева ва масабуру еке къимет гана. Шаирди, са куьнихъайни, садахъайни кичӏе тахьана, ачухдиз вичин рикӏе авай гьиссерикай, сирерикай, халкьдин четин яшайишдикай, къазанжида вил тунвай чиновникрикай, лутуйрикай, девирдикай… шиирар яратмишна.
Вафалувилиз, инсанвилиз, ихтибардиз гьуьрметзавай Стӏал Сулеймана вири уьмуьрда гьахъсузвилерихъ галаз женг тухвана. И рекье ада халис кьегьалди хьиз, къагьриманди хьиз чан гайивиляй, халкьдин рикӏера ам гьич садрани туьхуьн тийидай экуь чирагъдизни элкъвена. Чӏехи шаирдин пак дуьайриз тешпигь авай эсерри асирралди Дагъустандин акьалтзавай несилрик руьгь кутада, — лагьана М.Агьмедова.
Анатолий Къарибова вичин рахунра сифте яз республикада Стӏал Сулейманан шииратдин йикъар 2002-йисуз чӏехи сувар хьиз Расул Гьамзатова къейд авурди рикӏел хкана. Адалай кьулухъ гьар йисуз шаир хайи юкъуз милли литературадал рикӏ алайбур Стӏал Сулейманан и гуьмбетдин патав кӏватӏ жезва, ам рикӏел хкизва, адан лайихлувилер къейдзава.
— Дагъустан бажарагълу шаирралди девлетлу макан я. Етим Эминан, Омарла Батыраян, Йирчи Казакан, Стӏал Сулейманан, Гьамзат Цӏадасадин, Хуьруьг Тагьиран, Расул Гьамзатован… рехъ алай аямдин писателри чешнелудаказ давамарзава. Къейд ийин хьи, РД-дин Кьил Рамазан Абдулатипова литературадиз, культурадиз, искусстводиз кьетӏен фикир гузва. Алатай йисуз Махачкъалада чи уьлкведа мад санани авачир Шииратдин театр арадал гъанва. Яратмишдайбурун лайихлувилер къейд авун патал республикада «Дагъустандин халкьдин шаир» лагьай гьуьрметдин тӏварни тешкилнава. За квез виридаз РД-дин Кьилин, Халкьдин Собранидин, Гьукуматдин патай Стӏал Сулейманан шииратдин йикъар тебрикзава. Къуй квехъ чӏехи агалкьунар, сагъламвал, бахтлувал хьурай, — акьалтӏарна вичин рахунар вице-премьерди.
Мярекат Дагъустандин халкьдин шаир Ханбиче Хаметовадин рахунри давамарна. «Эгер Стӏал Сулеймана лагьай дерин метлеб авай фикирар вири санал кӏватӏайтӏа, камалдин виридалайни хъсан ктаб арадал къведа. Зун къе абурукай виридакай рахадач. Жуван рахунра заз шаирдин пуд веси рикӏел хкиз кӏанзава. “Эй, жаван, жуван бажарагъдихъ жуван намусдихъ хьиз агъугъ. А вахтунда мумадикай авур хьтин кӏвачер галай шиирар арадал къведач” лагьанва Стӏал Сулеймана вичин “Жегьил шаирриз” шиирда. Им сад лагьай веси я. Шаирдин кьвед лагьай веси виридалайни кьетӏенди я: “Мад девирдин чарх чӏурукӏа элкъвезва. Им сад лагьай сефер туш. Мумкин я и кар мадни тикрар хьун. Амма я геж, я фад халкьди и вахтунай кьил акъудда ва гьар са хцив, гьар са рушав вичин гьахъ агакьда”. Ихьтин гафар лугьуналди, Стӏал Сулеймана шаир, эгер ам халис шаир ятӏа, гьич садрани кис тийидайди къейдна. «Йисар са сад хкахьзава, зунни рекьида. Амма зи халкьди зун са патахъайни айибдач. И карда гъалатӏ хьун мумкин туш” лагьана ада вичин са шиирда. Им пуд лагьай веси я. Стӏал Сулейман кӏел тавур арифдар тир. Ада гьич садрани халкь маса ганач, гьавиляй халкьдини ам гьич садрани рикӏелай алуддач”, — къейдна Ханбиче Хаметовади.
Гуьгъуьнлай шаирри — Шейитханум Алишевади, Абдуселим Исмаилова, Аминат Абдулманаповади, Арбен Къардаша, Мирзе Давыдова, Зульфикъар Къафланова, Сувайнат Куьребеговади, Саират Агьмедпашаевади, Анварбег Култаева, Мегьедин Къардашова, Магьсуд Зейналабидова, Супьянат Мамаевади, Агьмед Джачаева, Фейзудин Нагъиева, Владик Батманова милли чӏаларал Стӏал Сулейманаз бахшнавай шиирар кӏелна.
Мярекатдин эхирдай лезги халкьдин манияр тамамарзавай “Суна чан” тӏвар алай дестеди лагьай мани иштиракчийри гурлу капар ягъуналди кьабулна.
Къейд ийин хьи, 18-майдиз Стӏал Сулейманан уьмуьрдин ва яратмишунрин рекьиз бахшнавай мярекатар адан ватанда, Дагъустандин маса пипӏерани вини дережада аваз кьиле фена. Абурукай чи газетдин къведай нумрада суьгьбетда.
Мегьамед Ибрагьимов
Лезги газет
Sez Lezgin ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.