🕥 30 minut uku
Кьурагь Дагълар - 3
Härber sızık iñ yış oçrıy torgan 1000 süzlärneñ protsentnı kürsätä.
Süzlärneñ gomumi sanı 3849
Unikal süzlärneñ gomumi sanı 1739
0.0 süzlär 2000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 5000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
0.0 süzlär 8000 iñ yış oçrıy torgan süzlärgä kerä.
Хтана хва
Ви Ватандиз.
– Ваз хвашгелди,
Сафагелди,
Андреян хва
Аскер Ариф!
Женнет къушар –
Ава рушар
Датӏана вахъ
Чӏугваз гьайиф!
Мехъер хьана,
Демер хьана,
Кьисмет хьуй ваз
Варз алай йиф!
Шишер хьана,
Вишер хьана
Кьилелни жен
Пак лацу лиф!
* * *
Композитор Абдулмуталибова МАИНАДИЗ.
Мукьва я ваз Кьурагь, Кьепӏир,
Вили цава гъед, Маина.
Лезгийриз вун хьанва къе пӏир,
Мецел гьава-мед, Маина.
* * *
Хтул ПАТӏИМАТАЗ
Патӏимат, чи Патӏимат,
Ви амалрал я аламат!
Стхайрин вах хьана,
Къизилдин хат хьана,
Бахтунин тахт хьана,
Уьмуьр виш йис вахт хьана,
Амукьрай вун саламат,
Патӏимат, чи Патӏимат!
* * *
Сириядин агьали хьанвай кьурагьви
алим дишегьли Гьасанова РУМИНАДИЗ
Лезги чӏал ава рикӏе,
Вад стхадин вах, Румина.
Агалкьунар илимд рекье
Гзаф хьурай вахъ, Румина!
Лезгистанни Арабистан
Ватан хьана ваз, лезги руш.
Ражидинан Унейзатан
Илгьам хьана ваз, гуьзгуь Руш!
* * *
Подполковник Расим ИСАЕВАЗ
Сувар юкъуз хайи кӏвале
Кьазва, хваяр, куьн гъилерал.
Мубаракрай ваз чӏехи чин,
Гъетер алаз ви къуьнерал!
2-ПАЙ
ИШИГЪ АМА ЦӏАРАРА…
(Ш. Исаеван хсуси архивдай
гьат хъувур шиирар)
Рагъ авай хьи, дах, ви тӏварцӏе,*
Вахтар фена, хкахьна рагъ.
Ишигъ ама гьар са цӏарцӏе,
Хкахьмир вун, руьгьдин чирагъ.
*
(«Шамс» – араб чӏалал «Рагъ» лагьай гаф я)
ЗИ ХАЙИ ХУЬР
«Элкъвей кьилер» цуьк акъатай.
Шишер хьтин синер сагърай!
Зи хайи хуьр, багъри Кьурагь,
Садрани чаз лугьуз тахьай,
Дериндавай сирер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи ери хуьр,
Бецер кӏамни Вилен кӏам.
Дагъдин свалар, цӏегьер сагърай!
Чӏафар дагъни Киткенин кӏам,
Кьве Хутадин бегьер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи рехи хуьр,
«Къванцин гурар», «Эфенд карар».
Гьа капӏ авур вирер сагърай!
Рикӏел хкиз хъсан ксар,
Абурун пак тир пӏирер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи чӏехи хуьр,
Ханд дугуна багълар кутур,
Чи бубайрин гьекьер сагърай!
Гьар са велед дуьз рекье тур
Чи дидейрин рикӏер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи цӏийи хуьр,
Гияр шегьер пеле хьайи.
Душман ягъай сенгер сагърай!
Ватан хуьнин йикье хьайи
Дирибаш хва-аскер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи къадим хуьр,
Мурсал – ханди буьркьуь авур
Ви Саидан вилер сагърай!
Ашкъи – гьевес экуь авур
Афизатан гуьллер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи къени хуьр,
Рагъ пелеваз никӏел хьайи.
Чи вахарин сегьер сагърай!
Абидатан рикӏе хьайи
Мани лугьур тегьер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи бике хуьр,
«Мухак дере», «Нуькӏре булах»,
Анрай къвезвай сесер сагърай!
Зейнал вуч я! Ильгьамд булах. –
Адан чӏагъанд мецер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи еке хуьр,
Заргар Гьадис-хуьруьн абур.
Адан къизилд сятер сагърай!
Шагьсена ва Гьажид авур,
Япунжияр, литер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи гуьзгуь хуьр,
Яр-дустунин хатур амай.
Ви устӏаррин муькъвер сагърай!
Кьве таза цуьк луьгьуьм жезвай
Кӏвале-кӏвале мехъер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи экуь хуьр,
Ви суварик атанавай
Мугьманарин кьуьлер сагърай!
Стхайри ваз тебрикзавай
Чими – чими телер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи багъри хуьр,
Элдиз раиж алимар гай.
Чпин экуь кьилер сагърай!
Хуьре таза къелемар цай
Сефербеган гъилер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи чан жигер,
Ханарин рикӏ хьайи меркез,
Ахьтин уьмуьр ваз тахкурай!
Кьадайвал тӏвар мад ви екез,
Бахтлу девир ваз ахкурай!
Зи хайи хуьр, чан зи Кьурагь,
Аман-иви, даях, панагь.
Рикӏел хьайи хирер сагърай!
Хкаж жезвай, квачиз гунагь,
Гележегдин цӏирер сагърай!
I999 йисан 3 июль
(26.05.2005 й. шиир цӏийи
кьилелай туькӏуьр хъувуна)
НАМУСАР ХВЕЙ ДИДЕЯР
Пакаман яр яру хьана алукьда,
Гевгьерар хьиз чиг цуькверал ацукьда,
Ракъинин нур тазаз-тазаз галукьда,
Диде я гьа, къуьлуьн никӏер гуьзвайди.
Гьейран я зун тӏебиатдин сирерал,
Дурнайри хьиз сирнавзавай вирерал,
Регьиматан, Дуриядин вилерал,
Шад уьмуьр чаз, диде я гьа, хуьзвайди.
Рушар физва манидик ван кутуна,
Абур ава муьгьуьббатдин тахтуна.
Диде шад я и бахтлувал акуна,
Лайихлу тир баркалаяр гъизвайди.
Дидеди чан-рикӏ ийизва баладиз,
Яб це адан ширин-секин лайладиз
И гуьрчеквал герек я чаз, дуьньядиз,
Ви иви я чи дамарриз физвайди.
Абидата, Суьлгьуьята, Айнара
Хуш авазар лагьана квез, дидеяр.
Мадни чӏалар кхьида за квез, гьазур я,
Дар йисара намусар хвей, дидеяр!
ША, ЛЕЗГИЯР!
(мани)
Чӏалар Ш. Исаеванбур
Музыка К. Ибрагимован
Чи дагъларин хур атӏана авахьзавай
Самур вацӏни, Кьурагь вацӏни, Чирагъ вацӏ,
Шарвили ваз перишандиз аквазва
Къе лезгийрин кьве паднавай рикӏин кьацӏ.
Припев : Ша, лезгияр, ша, багърияр,
Са дидедин веледар.
Дуьзмиш ийиз терс араяр,
Шарвилидин невеяр!
Хвена вуна лезги хуьрер,
Гияр шегьер, Ахцегь шегьер,
Дербент, Къуба, Кцӏар шегьер,
Шарвили, ви бинеяр!
Припев:
Кӏелед хивяй вун дагълариз килигайла,
Кетин дагъдай эркекар сих экъечӏда.
Душмандал на ви хци тур илигайла,
Шалбуз дагъни ви женгерик экечӏда.
Припев: Ша, лезгияр, ша, багърияр,
Шарвилидин суварик!
Рикӏер дегьне, туьнт рухваяр
Няметар квай суфрайрик!
Дявеяр чаз мад тахкурай
Ви тур сагъ яз чаз амукьрай!
Зуьрнеди хуш ван кутурай,
Лезгистандин чилерик,
Пелазгийрин эвледрихъ!
СТАЛИНГРАДДИН ЖЕНГИНИН ИШТИРАКЧИ –
СОВЕТРИН СОЮЗДИН ИГИТ АРАЗ АЛИЕВАЗ
(мани)
Лезгистанда са хуьр ава:
Элдиз масан Цилингар.
Хуьрел илгьамд къир ала,
Тарихда тур вичин тӏвар
Ваз шукур хьуй, первердигар.
Припев : Шаир Эмин, Игит Араз –
Цилингарин къизилгуьлер.
Эмин илгьам рикӏе аваз
Ви рухвайри чӏугур женгер
Рикӏелай гьич фидани мегер?
Цӏуругуд сан аваз яшда
Гьатна, Араз, вун савашда.
Душман вуна хупӏ кармашна,
Тӏвар гьатна ви цавун аршда.
Гъалиб йикъаз вун тамашна
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Волгадални Свирь вацӏал
Ви ивидин гелер ала.
80 йисан уьмуьрд кьацӏал
Ваз тебрикдин телер ала,
Вахъ тамарзлу вилер ама
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Лекьрен ериш, Араз-аяз
Жида хьтиз, душманд акьаз.
Тергна гъуьлягъ, Гъалибвал гваз
Хтана вун, Игит хва яз,
Къизилдин гъед хурал алаз
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Цилингарни Ивановка,
Урусатни Дагъустан
Ви гьунарри сад авуна.
Шад авуна Лезгистан,
Рекьидач вун, Игит жаван
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
ДЯВЕДИН АЯЛАР
Аялар – чун, таяр – туьшер,
Гишин руфун, кьецӏил кӏвачер.
Яру хьана, къаю кьур нер
Эцигдай за дидед метӏел.
Припев: Дяведин чун аялар
Гележегдин хиялар:
«Хъсан хьана чи гьалар,
Чунни жеда кьегьалар!»
Диде – векье, вахни – никӏе,
Амукьдай зун текдиз кӏвале.
Бубад кагъаз кьуна гъиле,
Гуьзетдай за диде кимел.
Садра хтай чаз кагъаздай
Хабар хьана рикӏ акъваздай:
«Дирибаш хва тир Кавказдай,
Телеф хьана душманд чилел».
Юкьвак канаб еб кутӏунна,
Дидеди чун кӏевиз кьуна,
Уьмуьрдин дуьз рекье туна,
Намусдин таж алаз кьилел.
ӏӏ.05.2000 й.
ГЪАЛИБВИЛИН 60 ЙИС
(мани)
Экуьн бере, кьуд пад гуьзел, гатун тав,
Фашистрин къузгъунри кӏев авур цав.
Кӏвалер барбатӏ, какадарна чилни къав,
Ахварик квай инсанриз кьеб авур чӏав.
Припев : Миллионар кьейибурун
Пудкъад йис.
Хендедаяр хьайибурун
Пудкъад йис.
Етимринни язух хьайи
Пудкъад йис.
Несиларни янух хьайи
Пудкъад йис.
Гьахълувилин, сагьибвилин
Пудкъад йис.
Бахтлувилин Гъалибвилин
Пудкъад йис.
Суварарни, юбилеяр чаз буллух я,
Чӏехи сувар Гъалибвилин шад югъ я.
Ухшар хкай уьлкве дигай хунчадиз,
Цуькни билбил ашукь хъхьай бахчадиз.
Припев:
Ватан патал дяве авур кьегьалар,
Квез баркалла, дуьзмиш хъувур чи гьалар!
Пайдахар хьиз хкаж хьана цавариз
Рикӏел гъизва къурбанд хьайбур сувариз.
Припев:
Инсаният вуна хвена, ветеран,
Гележег ви хьанач, валлагь, аваран.
Герек чӏавуз вун халкь патал дагъ хьана,
Къахлурна чаз дуьнья чими рагъ хьана.
Припев:
25.0I.2005 й.
ША, ХПЕЖИЗ
(Хпеж Къурбанан I30 йисаз)
Гьикӏ фида, дуст, чун Хпежиз,
Ярар-дустар чеб галачиз?
Кьурагь дагъдин рекьер течиз
Хпеж Къурбан вич амачиз?
Хпеж Къурбан къе кӏубан я,
Гьар лезгидиз ам масан я,
Хъфида, дуст, чун Хпежиз,
Ам ашукьрин лап макан я.
Гатфарни гад чара хьайла,
Къизмиш жедай, я инид пеш.
Ви мугьманар кӏватӏ хъхьайла,
Кьабулиз шад, чан чи Хпеж!
Гьикьван хьанай вун, я Хпеж,
Кьегьал тир ви рухвайрихъ шез,
Къурбанакай рахаз тежез,
Кьуранай ви сивевай мез.
Къурбан-шаир, Къурбан – жерягь,
Халкьариз ам хьанай панагь.
Пуч хьанай хва, квачиз гунагь,
Женнет жагъуй вичиз, яллагь!
Буюр, дустар, ша Хпежиз,
Хпеж Къурбан рикӏел хкиз!
I4.ӏӏ.I998 й.
ГЬАЗУР Я ЧУН
Рикӏ хьана тӏар, чан зи Ватан,
Атайла вал хаин душман.
«Несилриз чи ягь, намус тан!»
Гафар хьана ван, Дагъустан.
Чи бубайрин пак аманат:
Веси тир вун хуьн саламат.
Къунши хьайла къачагъ, жаллатӏ,
Уьмуьр хьана къан, Дагъустан.
А весияр туна рикӏел,
Дидейрин дуьа алаз кьилел,
Къарагъна эл вири кӏвачел,
Сергьят хуьз масан, Дагъустан.
А чалкечир къачагъариз
Кӏан хьана чун муьтӏуьгъариз.
Нуьсрет гана къуччагъариз.
Кукӏварда душман, Дагъустан.
Душманарин фикир якъин:
Къачагъвалин ягъиз-рекьин.
Абур рекьиз гьар сад вичин
Гуз гьазур я чан, Дагъустан.
2I.I0.I999 й.
2000 - ЙИС
(мани)
Азиз дустар, кьве агъзур и лагьай йис
Ша тебрикин, къурмишна дем, гур межлис!
Рекье хутан, рикӏер гьакьван тӏар хьай пис,
Душман тергна, гуьгьуьлар шад хъувур йис!
Припев : Рагъ пелеваз къвезва йис, мубарак!
Экуь вахтар хквезва, ахъай рак!
Ша, илиф, чаз багьа йис, крар-пак,
Къад асирдин буба йис, мубарак!
Ваз хвашгелди, чан кьве агъзур лагьай йис!
Халкьариз вун тахьуй зерре агъур йис!
Чаз къалурмир, къалурмир гуж, я зур йис,
Бахт дуьзмишиз, вахт уьтмишиз гьазур йис!
Агалкьунрин нур чукӏуриз вилерай,
Акурай чаз мехъер хунча гъилерай!
Берекатар хъичез къизил тилерай
Уьмуьр саз яз, зарламишиз, Цӏийи йис!
Кьве агъзур йис – тарихдин са девир чи,
Яваш, белки, хъсан хъижен эхир чи.
Дуьнья гуьзел, жен ана хуш атир ви,
Бахтар пайиз, хуьх, Цӏийи йис, хатир чи!
30.I2.I999 й.
ВУЧДАЙ КВЕКАЙ ХАЛКЬ АВУНА?
(террористриз лянет яз)
Инсанар яз куьн халкь хьана,
Ният чӏуру яракь хьана,
Вучиз, иблис, ахлакь хьана,
Халикьди куьн халкь авуна?
Тамаравай вагьшияр яз,
Иви хъвадай, къуншияр яз,
Юкъуз йифиз къучияр яз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Чир хьанач квез пабни аял,
Гапур, тфенг алаз къвалал,
Инсанар яз и дуьньядал
Вучдай квекай халкь авуна?
Эрчӏи гъиле къуръан аваз,
Тарашиз мал, акваз-такваз,
Инсан куьне хеб хьиз тукӏваз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Мецел жеда куь Сад Аллагь,
Халкь алцурриз, кьаз ам панагь,
Къачуз лянет, къачуз гунагь,
Вучдай квекай халкь авуна?
Муьтӏуьгъ тахьай я пачагьдиз,
Икрам тийир Сад Аллагьдиз,
Хьун кӏан хьайи шейхни шагь хьиз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Вишералди ислягь халкьар,
Зуруналди ягъиз ракьар,
Зулукар яз инсанар кьар,
Вучдай квекай халкь авуна?
Жемят куьзиз икӏ суьзекдай,
Сурун азаб гуз гьелекдай.
Чанар вегьез лап куьлегьдай
Вучдай квекай халкь авуна?
Акъваз акьван жемир дели,
Вилерай куь хкведа вири,
Жаллатӏар яз хьана сейли,
Вучдай квекай халкь авуна?
Сад къанлу яз, муькуьд угъри,
Хъитӏкьинариз туш гьич регъуь,
Кьилер атӏуз халкьдин дугъри,
Вучдай квекай халкь авуна?
Мичӏи йифиз гъуьлягъ хьтиз,
Гьахьна, къанлу, чарад кӏвализ,
Къаст авуна инсан рекьиз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Кешкина куьн хьаначиртӏа,
Дидейри куьн ханачиртӏа,
Хуралай нек ганачиртӏа,
Вучдай квекай халкь авуна?
Куьн жедалди къван хьанайтӏа
Инсан кьена къан жедачир,
Садазни такӏан жедачир,
Вучдай квекай халкь авуна?
Тарихда, лагь, вуч гел тазва?
Эхь, ивидин вацӏ, сел тазва!
Лянет гузвай эл тазва,
Вучдай квекай халкь авуна?
ЗУЛУМ ХЬАЙИ КАСПИЙСКДИЗ
Гъалибвилин шад сувариз
Халкь кукӏвардай кас жедани?
Шек аялриз, гьакӏ сусариз
Къаст ийидай кас жедани?
Чандиз хуш яз гатфар гьава,
Рагъ хъуьрезваз вили цава,
Бомба элдин юкьни-юкьва,
Хъиткьинардай кас жедани?
Къизилгуьлер кьуна хурал,
Физавайла пак сурарал,
Кьасаб авун пабни аял,
Къимиш къведай кас жедани?
Десте-десте багьа чанар,
Фашистрлай къахчур къанар,
Агъсакъалар, чеб тир гьунар,
Санал тергдай кас жедани?
И гуьзел югъ кӏуьд лагьай май,
Дуьнъяд винел акъвазрай цӏай,
Эл къирмишдай, ивид кьацӏай,
Мурдар гъил квай кас жедани?
Я къанлу, ви вуч тир хиял,
Гьакьван такӏан жез халкьдин ял?
Кьасабхана шегьерд юкьвал
Яратмишдай кас жедани?
Шумуд кӏвале йикьни шуван
Туна вуна, пехъи душман!
Акъваз, къвечи, а ви дуван
Аквадай гьахъ касни жеда.
Галатнавай кӏвачер гъилер,
Инсанарин ивид вирер,
Ахъазамай аскерд вилер! –
Эхират кай кас жедани?
Кас яни ам? Туш! Я вагьши,
Магъардавай алчах, наши.
Гунагьсуз халкь кьена, хвеши
Жедай хаин кас жедани?
Тӏарам яхъ жув вуна, къанлу,
Кутӏуда ви фура далу!
Лянет авай накьвад пару,
Уьмуьр жегьнем кас жеда вун!
I0.05.2002 й.
УРУСАТ ХУЬХ!
Пуд виш йисуз татаррин
Гьижран кьуна, урус на.
Эхир абур кукӏварна,
Ракъурна дуьз суруз на.
Полякарни французар,
Туьркверни гьакӏ шведар,
Мих яна, лап кукӏурна,
Бахтлу уна веледар.
Фашистрин тӏегъуьндикай
Хвена михьиз дуьнья на.
Эхир кьиляй «демократри»
Стха халкьар мидяйна.
Декабристар, герценар,
Намус хвейи урусар!
Кӏур гузва, русвагьзава
Къе бубайрин пак сурар.
Ватан патал женгера
На эркеквал къалурна.
Урусат хуьх, урус стха,
Душманриз къалумна.
Урусат хуьх, урус стха,
Чун гала вахъ далу хьиз.
Чаз чизва: Урусат чаз
Хьайиди я пару хьиз.
АЛАТДАЧ, ХВА, ВУН РИКӏЕЛАЙ
Минажидин хва тир уьтквем,
Асландин рикӏ авай еке.
Намусдин карч, беден мягькем,
Чан къурбандна Ватанд рекье.
Припев: Гьам дидедин, гьам бубадин
Рикӏин хиял Минажидин,
Са ваханни, пуд стхадин
Арха кьегьал, Минажидин.
Халкьди гьалал фу тӏуьн патал
Атанай, хва, вун ОМОН-диз.
Милицадин алаз партал,
Экъечӏнай вун, серт майдандиз.
Душмандал терс къурна на цӏай,
Викӏегьдаказ женг чӏугуна.
Акъуднай лап гьарай-вургьай,
Бандитарин кар акуна.
Кичӏе тушиз жуьретлу яз,
Авуна, хва, на кьегьалвал.
Къарамахи, рагьмет хьуй ваз,
Хьана ваз ам эхиратд кӏвал.
Чапхунчияр катарна, хва,
Садни, валлагь, тамукьна,
Халкьдин мецел хьана кард, хва,
Несилариз тӏвар амукьна.
Элди хуьзва вун кӏевелай,
(Школадал ала ви тӏвар).
Алатдач, хва, вун рикӏелай,
Алач дидед вилел накъвар.
28.0I.2003 й.
ГЬАЙИФ РУХВАЯР
(мани)
Чӏалар Ш. Исаеванбур
Музыка К. Ибрагимован
Гьикьван ширин тир хайи дидейриз
Душмандин хуруз фейи рухваяр.
Ахкунач хьи мад багъри вилериз
Женгера телеф хьайи рухваяр.
Припев : Гьайиф рухваяр, душман барбатӏиз
Дявейра хьайи!
Рикӏера хуьда куьн, халкь азадиз
Дидейри хайи!
Вучиз куь кьисмет икьван кур хьана?
Вучиз куь женгер икьван гур хьана?
Ватан хуьдай куьн хци тур хьана
Несилриз чи нур хьайи рухваяр.
Ахвар къведани, я Успагьи ваз,
Магьамдали хва мурад рикӏемаз,
Капитан Закир, Наврузбег галаз
Мичӏи сур кьисмет хьайи рухваяр?
Йифен бере я, фикирар къалин,
Дидейриз даим карагзава куьн.
Хкажай элдин винизвал кьилин,
Лезгийрин намус хвейи рухваяр.
Припев : Гьайиф рухваяр, душман барбатӏиз
Дявейра хьайи!
Рикӏера хуьда куьн, халкь азадиз
Дидейри хайи!
I2.07.200I й.
АМЕРИКАДИ ВЕГЬЕНА ВИЧ АБУРДАЙ
Килиг садра куьн иердиз Иракдиз,
Ухшар я ам цӏун кьулавай кабабдиз.
Вуч лугьуда Америкад ахлакьдиз,
Яшинда гьич тахьай вичихъ жаваб дуьз?
СССР амач, уьтквемдиз тӏуб юзурдай,
«Чка кьуна, ацукь!» – лугьуз, мажбурдай.
Уьлкве авач, хуру кьуна югъурдай,
Америкад вегьена вич абурдай.
Хиросима, Нагасаки бес тахьана,
Дяве ийиз мад Иракдиз атана.
Гитлеран эхир фикирдиз тагъана
Ислягь халкьар гьелекзава датӏана.
Буш! Гьич жери туш, вун дуьньядин агъа,
Капӏ жерид туш ивид кьацӏай ви чухва!
Саддам Гьуьсейн – Ирак халкьдин Игит хва
Гъалиб жеда, ахпа ваз айиб жеда!
I5.03.2003 й.
АСКЕРВИЛИЗ ФИЗВАЙ ЯРДИЗ
Гьевеслу яз аскервилиз
Физвай ярдин чан сагъ хьурай.
Аманат яз гайи яйлух
Армида ваз чирагъ хьурай!
Чарар кхьихь мукьвал-мукьвал,
Галай чпихъ барутдин ял.
Шикил рахкур на заз, кьегьал,
Автоматни кьуна хурал.
Зи гьамиша жеда рикӏе,
Мурад я хьун, яр вун кӏвенкӏве.
Диде Ватан яхъ на вине,
Тфенг аваз эрчӏи гъиле.
Вахъ низамлу къадам хьурай,
Тапшуругъар тамам хьурай.
Сагъ-саламат хтана, яр,
Вун вафалу заз чам хьурай!
Кьин кьазва: мягькем я зун
Намуслу яз гуьзетда вун.
Баркаладин таж алаз, яр,
Акурай заз газетда вун.
2.05.2004 й.
МЕХЪЕР ХЬАНАЧ, ЙИКЬЕР ХЬАНА…
Кьуд пад гуьзел гатун юкъуз
Рагъ алатна, сел акадна.
Сусан шейъэр гъизвай юкъуз
Азраил рекьел акъатна.
Вири элдик шел акатна,
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Сел акадна, эл акъатна:
Свас гъизвай хцин буба,
Хтуларни аваз гъапа,
Гьатайлахъди вацӏун юкьва,
Вири элдик шел акатна.
Свас гъизвай наврузбег хва
Ирид мурад амаз хура,
Тав кӏвал хьайла мичӏи сура,
Вири элдик шел акатна,
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Урсунарин гъвечӏи хуьре,
Тракторист Гьамид кӏвале
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Хквезвай шад мугьманариз
Вилин накъвар, дердер еке,
Хажалатдин рекьер хьана.
Мехъерзавай дидедиз, шез,
Хизан квахьна, йикьер хьана.
Рекьидалди къене мур жез,
Рикӏни жигер, лекьер хьана.
Вуч пашман я Урсунар къе,
Муьжуьд велед чилик кутур.
Вуч гъамлу я лугьунар къе,
Бейчарайрин кьилихъ авур!
Перишан я сусан рикӏ къе,
Несиб тахьай, гуж хьайи руш.
Сабур це, свас, къаст тур рикӏе
Жегьил уьмуьр пуч жери туш.
Йикьерикай мехъер хьурай,
Урсунар, ви гьар са кӏвале!
28.07. 2005 й.
ШИМИХЬУЬР
(мани)
Кьурагь дагълар къужахдава,
Хуьрехуьрни Кӏимихуьр чи.
Квел лезгийри дамахзава,
Ашанхуьрни Шимихуьр чи.
Припев: Кусна деред кӏеме авай
Такабурлу хуьр, Шимихуьр.
Къелед пару сине авай
Рикӏиз гьакьван чими я хуьр.
Хупӏ гуьзел я ви дереяр,
Кьегьалар хвей, дидейрин хуьр.
Игитар хьуй мад дидеяр,
Шад авазрин, мехъеррин хуьр.
Припев:
Зуьрне ягъиз, ашукьар яз,
Фенай картар ви, ери хуьр.
Душман тергна, ахкуна ваз
Рухваяр сагъ ви, Шимихуьр!
Припев:
Ажеб гуьрчег аквада вун
Гатфар кьиляй нур, цӏийи хуьр.
Мубарак ваз хуьруьн сувар,
Берекатар бул, Шимихуьр!
Припев:
ТАБАСАРАН
Табасаран, гуьзел Ватан,
Кӏанда вун зи рикӏиз гьакьван.
Тахьурай ваз са кар такӏан,
Жумарт къунши, Табасаран.
Гияр шегьер тарашдайла,
Надир шагьди къачагъди.
Табасаран кармашдайла,
Зур къалурна эл-къучагъди.
Кьурагьарин Мирчӏиярин,
Жуьмя мискӏин мягьле я.
И мягьледал табасаранрин,
Тӏвар акьалтай вяде я.
Табасаранар-са стхаяр,
Яман юкъуз я архаяр.
Чӏални сад я, кӏвални сад я,
Хийир-шийир, тӏални сад я.
Лезгистандин са лув я вун,
Берекатдин хунча масан.
Цуьк акъатай са сув я вун,
Аран-бахча, Табасаран!
2003 й.
ЦӏАХЪАР БУЛАХ
(мани)
Чӏехи хуьре ава ви ад,
Булахрикай тек вун я сад.
«–Эй, баркаван земземдин яд!» –
Тарифзава, Цӏахъар булах.
Припев : Цӏахъар булах, хуьруьн дамах,
Кьилихъ галаз гуьзел яйлах.
Ви яд хъвайла жезва уях,
Эй бахтавар, Цӏахъар булах!
Кьурагь хуьре авач вахъ тай,
Акъатзавай дагъдин юкьвай.
Вилен кӏамун сивел алай
Къайи булах, Цӏахъар булах.
Припев:
Къифле-къифле, гьар экуьнихъ,
Гимиш кварар галаз къуьнуьхъ,
Гичинарни кьуна гъилик
Илифда вал, Цӏахъар булах.
Припев:
03.03.I996 й.
САЛАМ, МЕКТЕБ!
Акваз-акваз хъфена гад,
Мад зенгинин акъатна сес.
Гъвечӏи дустар тушни хупӏ шад,
Хкаж хьана ашкъи-гьевес!
Кьадар-кьисмет ухшарбур я,
Мектеб, вуна яхъ чи салам.
Ви алемда къашар бул я,
Вегьезавай сифте къадам.
Салам, мектеб, илимдин кьеб,
Кьилин метлеб – чирвал, эдеб.
Ви са тӏвар кьун, гьакьван ажеб,
Рикӏиз хуш я, хайи мектеб!
25.08.2005 й.
ДИЛШАД
(мани)
Чӏалар Ш.Исаеванбур.
Музыка Тӏ. Мегьамедован.
Таму-тара ахъайна цуьк,
Кефи жеда акурла куьк.
Хура авай къизилдин рикӏ,
Кьурагьжуван руш я Дилшад.
Припев : Дилшад, Дилшад,
Вун женнетдин цуьк ятӏа?
Дилшад, Дилшад.
Вун къизгъин са рикӏ ятӏа?
Къаш-къаматдин гъед тир Зугьре,
Гуьзел рушан макан Куьре.
Тай авачир гьич са хуьре,
Кьурагьжуван руш я Дилшад.
Припев:
Рагъ алай югъ, варз алай йиф,
Вун акурла, цӏрада циф.
Уьмуьр тахьуй, яллагь зайиф,
Кьурагьжуван руш ви, Дилшад.
Припев : Дилшад, Дилшад,
Вун женнетдин цуьк ятӏа?
Дилшад, Дилшад,
Вун къизгъин са рикӏ ятӏа?
ЭКУЬН СЕГЬЕР
(мани)
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер
Зуьрнедин сес япа аваз.
Кӏанда рикӏиз хипер, цӏегьер
Хам дагъларин гъапа аваз.
Припев : Сегьер, сегьер, экуьн сегьер,
Кӏанда рикӏиз чӏагъанд мецер
Сегьерар яз, мехъер аваз.
Гъизвай свас, лале гевгьер,
Шамси къемер, таза бегьер,
Сивел мили хъвер алаз.
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер,
Лавсандин марф акатайла.
Къчарал чиг алаз иер,
Ракъин нурар аватайла.
Припев:
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер,
Лай-лай дидед сиве аваз.
Кӏанда рикӏиз камбард цуьквер
Кӏани ярдин гъиле аваз.
Припев:
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер
Хважамжамди гуьл ийирла.
Лезги руша «Гияр шегьер»
Мани лугьуз кьуьл ийирла.
МЕХЪЕР
(мани)
Къе мягьледал мехъер ала,
Ша жегьилар, ша эгьлияр.
Рушан сивел хуш хъвер ала,
Са макьам ягъ чаз, Алияр.
Припев : Мехъер я къе, мехъер я,
Аквазвай чаз эквер я,
Енгид кьилел цуьквер я,
Шагьдин гъиле шишер я,
Мехъер я, чан, мехъер я,
Къе шад жезвай рикӏер я.
Свас къвезва-куькӏвей лампа,
Чӏагъандин сес аваз япа.
Кьуьлуьник ква диден-буба
Шабаш-гъута, хунча-гъапа.
Припев:
Къе мехъер я, кьуьлер ийин,
Лагь, гадаяр, баяд ширин.
Кьве жегьилдин ифин рикӏин
Гурлу жезвай югъ тебрикин!
Припев:
Кӏанда рикӏиз мехъер сегьер
Дустар галаз булахд кьилел.
Тамадади кьасабна гьер,
Шиш-кабабар алаз гъилел.
I3.04.2002 й.
ЦӏИЙИ ЙИСАН ДЕМ КЪУРМИШНА
(аялрин мани)
Рагъ атана,
Чил ифена.
Ёлка гъиз зун
Тамуз фена.
Маргъалдикай
Сев хкечӏна,
Магъарадай
Сикӏ экъечӏна.
Къуьрени заз
Далдам яна,
Чакъалдини
Лап ав яна.
Вирибуруз
За эверна.
Ихьтин гафар
Икӏ эзберна:
Сикӏни, севни,
Къуьрни кьуьгъуьр.
Куьн вири зи
Дустар я.
Ша, чи кӏвализ,
Кьуьлер ийиз,
Цӏийи йисан
Сувар я.
Жанавурди
Гуьг саз кьуна,
Гьарда вичиз
Са таз кьуна.
Хтана чун
Къай-аяздал.
Дустарин, пагь,
Шад аваздал.
Цӏийи суфра
Акӏ дуьзмишна,
Яргъалди лап
Дем къурмишна.
I6.0I.2003 й.
ЗАЗ КӏАНЗАВА
Заз кӏанзава,билбил хьана,
вун зал элкъуьн.
Заз кӏанзава, цуьк хьана
зи гъилел атун.
Заз кӏанзава, чӏиж хьана
ваз вирт гъун.
Заз кӏанзава, лекь хьана зун
вал лув гун.
Заз кӏан туш, вакай
кьефесдавай къуш хьун!
«БИЗНЕСМЕНДИЗ ФИДА, ДИДЕ»
– Чан руш, за вун чубандиз гун,
Чубан ярдиз бахт тушни хьун?
– Чубан кӏвале жедайди туш,
Ада гъай як недайди туш.
– Чан руш, за вун шофердиз гун,
Машиндаваз къекъведа вун.
– Машин кӏанда, шофер хуш туш,
Шофердиз на гумир ви руш.
– Чан руш, за вун муаллимдиз гун,
Ада пакдиз хуьда лап вун.
– Кӏандач, диде, адаз финиф,
Муаллимар я кесиб-синиф.
– Чан руш, ша вун духтурдиз гун,
Вири уьмуьр сагь жеда вун.
– Ваъ, ваъ, диде, духтур кӏан туш,
Бахтсуз мийир на жуван руш.
– Чан руш, за вун ашукьдиз гун,
Адан кӏвале шад жеда вун.
– Ашукьризни амач кьимет,
Чи арада жедач гьуьрмет.
– Я чан руш, бес за вун низ гун,
Бизнесмендиз фидани вун?
– Эхь – эхь, диде, зи рикӏ, зи чан,
Бизнесмен заз хьурай къурбан.
– Меквелди пул ада гъида,
Бизнесмендиз, валллагь, фида.
– Гьакӏ лагь, чан руш, бахтлу хьуй вун,
Бизнесмендиз гуда за вун.
04.0I.200I й.
КЬУРАГЬВИ РУШ РОЗА
Гьар сеферда вун сегьнедиз атайла,
Вилер хъуьрез на зи мани лагьайла,
Маралдин суй, седеф сарар къалайла,
Хабар кьазва-билбил ятӏа, чи Роза!
Припев: Экуьнин тек гъед ятӏа вун, лезги руш,
Ширин верцӏи мед ятӏа вун, лезги руш?
Ваъ, я Роза, вун чи хуьруьн са руш я,
Акьул камал, къизилгуьлдин са къуш я.
Сес ухшар я, куркур хьтин гимишдин,
Битмиш хьанвай атир галай емишдин.
Хас тушни ваз къекъуьн катран еришдин,
Къаш къамат хуш къвед ятӏа вун, чи Роза?
Рагъни я вун, варзни я вун, гъедни я,
Шекерни я, къенфетни я, медни я.
Туьтуькъушни, кардни я вун, къведни я,
Кьурагьрин билбил я вун, чи Роза!
Припев:
I6.I0.200I й.
ЛУВ ЦЕ, ЛИФЕР
Вили цава къугъвазвай лацу лифер,
Лув це тадиз, хабар ая эллериз.
Къе Штула сувар ава, къекъечӏ цифер,
Рагъ акурай дарих хьанвай вилериз.
Гьар са хуьруьхъ вичин дамах-даях хьиз,
Чӏехи-гъвечӏи крар жеда, ксар жеда.
Лезгинцевар Лезгистанда пайдах хьиз,
Алмаздин рикӏ чахмахдин кӏусар жеда.
Штулрин ад акъудна Лезгинцева,
Дагъви хци гьейранарна Урусат.
Адан пайдах Умарова кьур цава,
Хуьз гьазур я Штулвияр вири сад.
Лув це, лифер, дагъларилай элячӏна,
Умарован тӏвар цавара эзбериз.
Фена адан руьгь бедендай экъечӏна,
Бахтар пайиз, багъри халкьдиз эвериз.
Умарова дагъларин тик синерал
Шегьре рекьер, цӏийи кӏвалер туькӏуьрна.
Гила, лифер, ацукь хъия чилерал,
Гьажидини хуьре эквер куькӏуьрна.
Кьепӏирдални консервийрин хьун завод,
Ви зигьиндин бегьер я хьи, Сражидин.
Машинар физ асфальт авай рекьяй худ,
На лугьуди, шегьер я хьи, Сражидин.
Сражидназ Гьажиагьмед, Гелхен Гьажи,
Маякар хьиз рехъ къалурдай дустар тир.
Крар ийиз рикӏиз кӏани халкьдиз чи,
Кьурагь дере авадан хьун къастар тир.
Лув це, лифер, Кӏутӏуларин гьамамдал,
Умарован тӏвар жезва къе мектебдал.
Чилин таж яз кьегьал хцин зегьметдал,
«Курахский» ятар хьурай хунчадал.
2I.I0.I999 й.
ША, ТЕКИДАЛ
(Зи дуст Мердали Жалиловаз бахшзава)
Ша, Мердали, зун твах вуна
Тӏвар-ван авай Теки хуьруьз.
Хъсан ксар, пак тир тӏварар
Чими я чи гьакьван рикӏиз.
«Лезги газет» рахкурзавай
Эвер хъийин Шагьмурадаз.
Хуьр рикӏелай ракъур тизвай
Яргъи хьурай уьмуьр адаз.
Хелефазни хъфидайла,
Ийин чна рикӏин теклиф.
Теки хуьруьз илифдайла
Пак Гьасанал ийин са йиф.
Акваз кӏанда Шалбуз дагъ заз
Рагъ экъечӏдай пакамаз.
Патав кӏанда Къурбанни заз,
Шихнесирни рикӏел алаз.
Текид хуьруьн кьилихъ галай
Булахдин яд къайид ялда.
А булахдин цин ял галай
Тӏигьираз пай гайид ялда.
Дагълара пӏир Текид хуьруьн
Такурбуруз Шеки я хуьр.
Шейхер-пӏирер пара авай
Лезгистандиз экуь я хуьр.
МЕГЬАМЕД, ВУН РИКӏЕЛ ГЪИДА...
Гьар са гатфар алукьайла,
Къацу либас алукӏайла,
Булахд кьилел ацукьайла,
Мегьемед, вун рикӏел гъида...
Акурла чаз дуьзен рекьер,
На эцигай мягькем муькъвер,
Ви клубда хьайла мехъер,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гелхен тир ви «Гӏвечӏи Тӏифлис»,
Къурмиш ийиз гурлу межлис.
Мугьман хьайла чаз Цӏийи йис,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Хуьруьз дустар ви атайла,
Вун ацукьай ким гьалтайла,
Ихтилат-суьгьбет кватайла,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Шаиррин дем эверайла,
Рикӏе илгьамд цӏай зверайла,
Ви шиирар эзберайла,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гелхен Мухтар, Гелхен Шабан,
Дустар хьанай ваз мегьрибан.
Ви багърияр тирла кӏубан,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Ви эсерар чаз акурла,
Чи арада вун такурла,
Пашман яз чи рикӏ дакӏурла
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гъизва чна къе вун рикӏел,
Несиларин жеда мецел.
Гуьмбет хьана хуьруьн кьилел,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
50-ЙИС
Азиз дустар, яхцӏурни цӏуд йис я къе
Школа куьтягьна, уьмуьр кечирмишиз.
Виридаз чаз и югъ межлис я къе
Хьана ам гьакӏ бахтлу йисар багъишиз.
Припев : Гафаралди ви тариф
Авун, валлагь, четин я.
Чан чи багъри школа,
Вун чаз гьакьван ширин я.
Зур виш йис алатнава а йикъалай
Зигьин-кьатӏун гана вуна гьар садаз.
Буба хьанва, диде хьанва кар алай,
Амма, мектеб, вун рикӏева зар алаз.
Припев:
Яхцӏурни цӏуд йисан и юбилей шад
Тухузва вири юлдашар амачиз.
Рагьмет хьурай, рикӏера сагъ я гьар сад,
Абурун крар вирибуруз ава чиз.
Припев:
I2.06.2004 й.
ХЦИН ДУСТАР ХТАЙЛА
Расим, рикӏе ви къастар ава,
Дуьнья хуьзвай ялаврикай
Вахъ вафалу дустар ава!
Къе ихьтин хуш суфрадихъ
Лугьудай заз тостар ава.
Цӏун ялаврай акъатзавай,
Дуьнья хвена, хуьзвай инсан,
Кьегьалриз за икрамзава!
Ви Ватандиз.
– Ваз хвашгелди,
Сафагелди,
Андреян хва
Аскер Ариф!
Женнет къушар –
Ава рушар
Датӏана вахъ
Чӏугваз гьайиф!
Мехъер хьана,
Демер хьана,
Кьисмет хьуй ваз
Варз алай йиф!
Шишер хьана,
Вишер хьана
Кьилелни жен
Пак лацу лиф!
* * *
Композитор Абдулмуталибова МАИНАДИЗ.
Мукьва я ваз Кьурагь, Кьепӏир,
Вили цава гъед, Маина.
Лезгийриз вун хьанва къе пӏир,
Мецел гьава-мед, Маина.
* * *
Хтул ПАТӏИМАТАЗ
Патӏимат, чи Патӏимат,
Ви амалрал я аламат!
Стхайрин вах хьана,
Къизилдин хат хьана,
Бахтунин тахт хьана,
Уьмуьр виш йис вахт хьана,
Амукьрай вун саламат,
Патӏимат, чи Патӏимат!
* * *
Сириядин агьали хьанвай кьурагьви
алим дишегьли Гьасанова РУМИНАДИЗ
Лезги чӏал ава рикӏе,
Вад стхадин вах, Румина.
Агалкьунар илимд рекье
Гзаф хьурай вахъ, Румина!
Лезгистанни Арабистан
Ватан хьана ваз, лезги руш.
Ражидинан Унейзатан
Илгьам хьана ваз, гуьзгуь Руш!
* * *
Подполковник Расим ИСАЕВАЗ
Сувар юкъуз хайи кӏвале
Кьазва, хваяр, куьн гъилерал.
Мубаракрай ваз чӏехи чин,
Гъетер алаз ви къуьнерал!
2-ПАЙ
ИШИГЪ АМА ЦӏАРАРА…
(Ш. Исаеван хсуси архивдай
гьат хъувур шиирар)
Рагъ авай хьи, дах, ви тӏварцӏе,*
Вахтар фена, хкахьна рагъ.
Ишигъ ама гьар са цӏарцӏе,
Хкахьмир вун, руьгьдин чирагъ.
*
(«Шамс» – араб чӏалал «Рагъ» лагьай гаф я)
ЗИ ХАЙИ ХУЬР
«Элкъвей кьилер» цуьк акъатай.
Шишер хьтин синер сагърай!
Зи хайи хуьр, багъри Кьурагь,
Садрани чаз лугьуз тахьай,
Дериндавай сирер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи ери хуьр,
Бецер кӏамни Вилен кӏам.
Дагъдин свалар, цӏегьер сагърай!
Чӏафар дагъни Киткенин кӏам,
Кьве Хутадин бегьер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи рехи хуьр,
«Къванцин гурар», «Эфенд карар».
Гьа капӏ авур вирер сагърай!
Рикӏел хкиз хъсан ксар,
Абурун пак тир пӏирер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи чӏехи хуьр,
Ханд дугуна багълар кутур,
Чи бубайрин гьекьер сагърай!
Гьар са велед дуьз рекье тур
Чи дидейрин рикӏер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи цӏийи хуьр,
Гияр шегьер пеле хьайи.
Душман ягъай сенгер сагърай!
Ватан хуьнин йикье хьайи
Дирибаш хва-аскер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи къадим хуьр,
Мурсал – ханди буьркьуь авур
Ви Саидан вилер сагърай!
Ашкъи – гьевес экуь авур
Афизатан гуьллер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи къени хуьр,
Рагъ пелеваз никӏел хьайи.
Чи вахарин сегьер сагърай!
Абидатан рикӏе хьайи
Мани лугьур тегьер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи бике хуьр,
«Мухак дере», «Нуькӏре булах»,
Анрай къвезвай сесер сагърай!
Зейнал вуч я! Ильгьамд булах. –
Адан чӏагъанд мецер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи еке хуьр,
Заргар Гьадис-хуьруьн абур.
Адан къизилд сятер сагърай!
Шагьсена ва Гьажид авур,
Япунжияр, литер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи гуьзгуь хуьр,
Яр-дустунин хатур амай.
Ви устӏаррин муькъвер сагърай!
Кьве таза цуьк луьгьуьм жезвай
Кӏвале-кӏвале мехъер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи экуь хуьр,
Ви суварик атанавай
Мугьманарин кьуьлер сагърай!
Стхайри ваз тебрикзавай
Чими – чими телер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи багъри хуьр,
Элдиз раиж алимар гай.
Чпин экуь кьилер сагърай!
Хуьре таза къелемар цай
Сефербеган гъилер сагърай!
Зи хайи хуьр, зи чан жигер,
Ханарин рикӏ хьайи меркез,
Ахьтин уьмуьр ваз тахкурай!
Кьадайвал тӏвар мад ви екез,
Бахтлу девир ваз ахкурай!
Зи хайи хуьр, чан зи Кьурагь,
Аман-иви, даях, панагь.
Рикӏел хьайи хирер сагърай!
Хкаж жезвай, квачиз гунагь,
Гележегдин цӏирер сагърай!
I999 йисан 3 июль
(26.05.2005 й. шиир цӏийи
кьилелай туькӏуьр хъувуна)
НАМУСАР ХВЕЙ ДИДЕЯР
Пакаман яр яру хьана алукьда,
Гевгьерар хьиз чиг цуькверал ацукьда,
Ракъинин нур тазаз-тазаз галукьда,
Диде я гьа, къуьлуьн никӏер гуьзвайди.
Гьейран я зун тӏебиатдин сирерал,
Дурнайри хьиз сирнавзавай вирерал,
Регьиматан, Дуриядин вилерал,
Шад уьмуьр чаз, диде я гьа, хуьзвайди.
Рушар физва манидик ван кутуна,
Абур ава муьгьуьббатдин тахтуна.
Диде шад я и бахтлувал акуна,
Лайихлу тир баркалаяр гъизвайди.
Дидеди чан-рикӏ ийизва баладиз,
Яб це адан ширин-секин лайладиз
И гуьрчеквал герек я чаз, дуьньядиз,
Ви иви я чи дамарриз физвайди.
Абидата, Суьлгьуьята, Айнара
Хуш авазар лагьана квез, дидеяр.
Мадни чӏалар кхьида за квез, гьазур я,
Дар йисара намусар хвей, дидеяр!
ША, ЛЕЗГИЯР!
(мани)
Чӏалар Ш. Исаеванбур
Музыка К. Ибрагимован
Чи дагъларин хур атӏана авахьзавай
Самур вацӏни, Кьурагь вацӏни, Чирагъ вацӏ,
Шарвили ваз перишандиз аквазва
Къе лезгийрин кьве паднавай рикӏин кьацӏ.
Припев : Ша, лезгияр, ша, багърияр,
Са дидедин веледар.
Дуьзмиш ийиз терс араяр,
Шарвилидин невеяр!
Хвена вуна лезги хуьрер,
Гияр шегьер, Ахцегь шегьер,
Дербент, Къуба, Кцӏар шегьер,
Шарвили, ви бинеяр!
Припев:
Кӏелед хивяй вун дагълариз килигайла,
Кетин дагъдай эркекар сих экъечӏда.
Душмандал на ви хци тур илигайла,
Шалбуз дагъни ви женгерик экечӏда.
Припев: Ша, лезгияр, ша, багърияр,
Шарвилидин суварик!
Рикӏер дегьне, туьнт рухваяр
Няметар квай суфрайрик!
Дявеяр чаз мад тахкурай
Ви тур сагъ яз чаз амукьрай!
Зуьрнеди хуш ван кутурай,
Лезгистандин чилерик,
Пелазгийрин эвледрихъ!
СТАЛИНГРАДДИН ЖЕНГИНИН ИШТИРАКЧИ –
СОВЕТРИН СОЮЗДИН ИГИТ АРАЗ АЛИЕВАЗ
(мани)
Лезгистанда са хуьр ава:
Элдиз масан Цилингар.
Хуьрел илгьамд къир ала,
Тарихда тур вичин тӏвар
Ваз шукур хьуй, первердигар.
Припев : Шаир Эмин, Игит Араз –
Цилингарин къизилгуьлер.
Эмин илгьам рикӏе аваз
Ви рухвайри чӏугур женгер
Рикӏелай гьич фидани мегер?
Цӏуругуд сан аваз яшда
Гьатна, Араз, вун савашда.
Душман вуна хупӏ кармашна,
Тӏвар гьатна ви цавун аршда.
Гъалиб йикъаз вун тамашна
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Волгадални Свирь вацӏал
Ви ивидин гелер ала.
80 йисан уьмуьрд кьацӏал
Ваз тебрикдин телер ала,
Вахъ тамарзлу вилер ама
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Лекьрен ериш, Араз-аяз
Жида хьтиз, душманд акьаз.
Тергна гъуьлягъ, Гъалибвал гваз
Хтана вун, Игит хва яз,
Къизилдин гъед хурал алаз
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
Цилингарни Ивановка,
Урусатни Дагъустан
Ви гьунарри сад авуна.
Шад авуна Лезгистан,
Рекьидач вун, Игит жаван
Игитрикай сад, хвейи Сталинград.
ДЯВЕДИН АЯЛАР
Аялар – чун, таяр – туьшер,
Гишин руфун, кьецӏил кӏвачер.
Яру хьана, къаю кьур нер
Эцигдай за дидед метӏел.
Припев: Дяведин чун аялар
Гележегдин хиялар:
«Хъсан хьана чи гьалар,
Чунни жеда кьегьалар!»
Диде – векье, вахни – никӏе,
Амукьдай зун текдиз кӏвале.
Бубад кагъаз кьуна гъиле,
Гуьзетдай за диде кимел.
Садра хтай чаз кагъаздай
Хабар хьана рикӏ акъваздай:
«Дирибаш хва тир Кавказдай,
Телеф хьана душманд чилел».
Юкьвак канаб еб кутӏунна,
Дидеди чун кӏевиз кьуна,
Уьмуьрдин дуьз рекье туна,
Намусдин таж алаз кьилел.
ӏӏ.05.2000 й.
ГЪАЛИБВИЛИН 60 ЙИС
(мани)
Экуьн бере, кьуд пад гуьзел, гатун тав,
Фашистрин къузгъунри кӏев авур цав.
Кӏвалер барбатӏ, какадарна чилни къав,
Ахварик квай инсанриз кьеб авур чӏав.
Припев : Миллионар кьейибурун
Пудкъад йис.
Хендедаяр хьайибурун
Пудкъад йис.
Етимринни язух хьайи
Пудкъад йис.
Несиларни янух хьайи
Пудкъад йис.
Гьахълувилин, сагьибвилин
Пудкъад йис.
Бахтлувилин Гъалибвилин
Пудкъад йис.
Суварарни, юбилеяр чаз буллух я,
Чӏехи сувар Гъалибвилин шад югъ я.
Ухшар хкай уьлкве дигай хунчадиз,
Цуькни билбил ашукь хъхьай бахчадиз.
Припев:
Ватан патал дяве авур кьегьалар,
Квез баркалла, дуьзмиш хъувур чи гьалар!
Пайдахар хьиз хкаж хьана цавариз
Рикӏел гъизва къурбанд хьайбур сувариз.
Припев:
Инсаният вуна хвена, ветеран,
Гележег ви хьанач, валлагь, аваран.
Герек чӏавуз вун халкь патал дагъ хьана,
Къахлурна чаз дуьнья чими рагъ хьана.
Припев:
25.0I.2005 й.
ША, ХПЕЖИЗ
(Хпеж Къурбанан I30 йисаз)
Гьикӏ фида, дуст, чун Хпежиз,
Ярар-дустар чеб галачиз?
Кьурагь дагъдин рекьер течиз
Хпеж Къурбан вич амачиз?
Хпеж Къурбан къе кӏубан я,
Гьар лезгидиз ам масан я,
Хъфида, дуст, чун Хпежиз,
Ам ашукьрин лап макан я.
Гатфарни гад чара хьайла,
Къизмиш жедай, я инид пеш.
Ви мугьманар кӏватӏ хъхьайла,
Кьабулиз шад, чан чи Хпеж!
Гьикьван хьанай вун, я Хпеж,
Кьегьал тир ви рухвайрихъ шез,
Къурбанакай рахаз тежез,
Кьуранай ви сивевай мез.
Къурбан-шаир, Къурбан – жерягь,
Халкьариз ам хьанай панагь.
Пуч хьанай хва, квачиз гунагь,
Женнет жагъуй вичиз, яллагь!
Буюр, дустар, ша Хпежиз,
Хпеж Къурбан рикӏел хкиз!
I4.ӏӏ.I998 й.
ГЬАЗУР Я ЧУН
Рикӏ хьана тӏар, чан зи Ватан,
Атайла вал хаин душман.
«Несилриз чи ягь, намус тан!»
Гафар хьана ван, Дагъустан.
Чи бубайрин пак аманат:
Веси тир вун хуьн саламат.
Къунши хьайла къачагъ, жаллатӏ,
Уьмуьр хьана къан, Дагъустан.
А весияр туна рикӏел,
Дидейрин дуьа алаз кьилел,
Къарагъна эл вири кӏвачел,
Сергьят хуьз масан, Дагъустан.
А чалкечир къачагъариз
Кӏан хьана чун муьтӏуьгъариз.
Нуьсрет гана къуччагъариз.
Кукӏварда душман, Дагъустан.
Душманарин фикир якъин:
Къачагъвалин ягъиз-рекьин.
Абур рекьиз гьар сад вичин
Гуз гьазур я чан, Дагъустан.
2I.I0.I999 й.
2000 - ЙИС
(мани)
Азиз дустар, кьве агъзур и лагьай йис
Ша тебрикин, къурмишна дем, гур межлис!
Рекье хутан, рикӏер гьакьван тӏар хьай пис,
Душман тергна, гуьгьуьлар шад хъувур йис!
Припев : Рагъ пелеваз къвезва йис, мубарак!
Экуь вахтар хквезва, ахъай рак!
Ша, илиф, чаз багьа йис, крар-пак,
Къад асирдин буба йис, мубарак!
Ваз хвашгелди, чан кьве агъзур лагьай йис!
Халкьариз вун тахьуй зерре агъур йис!
Чаз къалурмир, къалурмир гуж, я зур йис,
Бахт дуьзмишиз, вахт уьтмишиз гьазур йис!
Агалкьунрин нур чукӏуриз вилерай,
Акурай чаз мехъер хунча гъилерай!
Берекатар хъичез къизил тилерай
Уьмуьр саз яз, зарламишиз, Цӏийи йис!
Кьве агъзур йис – тарихдин са девир чи,
Яваш, белки, хъсан хъижен эхир чи.
Дуьнья гуьзел, жен ана хуш атир ви,
Бахтар пайиз, хуьх, Цӏийи йис, хатир чи!
30.I2.I999 й.
ВУЧДАЙ КВЕКАЙ ХАЛКЬ АВУНА?
(террористриз лянет яз)
Инсанар яз куьн халкь хьана,
Ният чӏуру яракь хьана,
Вучиз, иблис, ахлакь хьана,
Халикьди куьн халкь авуна?
Тамаравай вагьшияр яз,
Иви хъвадай, къуншияр яз,
Юкъуз йифиз къучияр яз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Чир хьанач квез пабни аял,
Гапур, тфенг алаз къвалал,
Инсанар яз и дуьньядал
Вучдай квекай халкь авуна?
Эрчӏи гъиле къуръан аваз,
Тарашиз мал, акваз-такваз,
Инсан куьне хеб хьиз тукӏваз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Мецел жеда куь Сад Аллагь,
Халкь алцурриз, кьаз ам панагь,
Къачуз лянет, къачуз гунагь,
Вучдай квекай халкь авуна?
Муьтӏуьгъ тахьай я пачагьдиз,
Икрам тийир Сад Аллагьдиз,
Хьун кӏан хьайи шейхни шагь хьиз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Вишералди ислягь халкьар,
Зуруналди ягъиз ракьар,
Зулукар яз инсанар кьар,
Вучдай квекай халкь авуна?
Жемят куьзиз икӏ суьзекдай,
Сурун азаб гуз гьелекдай.
Чанар вегьез лап куьлегьдай
Вучдай квекай халкь авуна?
Акъваз акьван жемир дели,
Вилерай куь хкведа вири,
Жаллатӏар яз хьана сейли,
Вучдай квекай халкь авуна?
Сад къанлу яз, муькуьд угъри,
Хъитӏкьинариз туш гьич регъуь,
Кьилер атӏуз халкьдин дугъри,
Вучдай квекай халкь авуна?
Мичӏи йифиз гъуьлягъ хьтиз,
Гьахьна, къанлу, чарад кӏвализ,
Къаст авуна инсан рекьиз,
Вучдай квекай халкь авуна?
Кешкина куьн хьаначиртӏа,
Дидейри куьн ханачиртӏа,
Хуралай нек ганачиртӏа,
Вучдай квекай халкь авуна?
Куьн жедалди къван хьанайтӏа
Инсан кьена къан жедачир,
Садазни такӏан жедачир,
Вучдай квекай халкь авуна?
Тарихда, лагь, вуч гел тазва?
Эхь, ивидин вацӏ, сел тазва!
Лянет гузвай эл тазва,
Вучдай квекай халкь авуна?
ЗУЛУМ ХЬАЙИ КАСПИЙСКДИЗ
Гъалибвилин шад сувариз
Халкь кукӏвардай кас жедани?
Шек аялриз, гьакӏ сусариз
Къаст ийидай кас жедани?
Чандиз хуш яз гатфар гьава,
Рагъ хъуьрезваз вили цава,
Бомба элдин юкьни-юкьва,
Хъиткьинардай кас жедани?
Къизилгуьлер кьуна хурал,
Физавайла пак сурарал,
Кьасаб авун пабни аял,
Къимиш къведай кас жедани?
Десте-десте багьа чанар,
Фашистрлай къахчур къанар,
Агъсакъалар, чеб тир гьунар,
Санал тергдай кас жедани?
И гуьзел югъ кӏуьд лагьай май,
Дуьнъяд винел акъвазрай цӏай,
Эл къирмишдай, ивид кьацӏай,
Мурдар гъил квай кас жедани?
Я къанлу, ви вуч тир хиял,
Гьакьван такӏан жез халкьдин ял?
Кьасабхана шегьерд юкьвал
Яратмишдай кас жедани?
Шумуд кӏвале йикьни шуван
Туна вуна, пехъи душман!
Акъваз, къвечи, а ви дуван
Аквадай гьахъ касни жеда.
Галатнавай кӏвачер гъилер,
Инсанарин ивид вирер,
Ахъазамай аскерд вилер! –
Эхират кай кас жедани?
Кас яни ам? Туш! Я вагьши,
Магъардавай алчах, наши.
Гунагьсуз халкь кьена, хвеши
Жедай хаин кас жедани?
Тӏарам яхъ жув вуна, къанлу,
Кутӏуда ви фура далу!
Лянет авай накьвад пару,
Уьмуьр жегьнем кас жеда вун!
I0.05.2002 й.
УРУСАТ ХУЬХ!
Пуд виш йисуз татаррин
Гьижран кьуна, урус на.
Эхир абур кукӏварна,
Ракъурна дуьз суруз на.
Полякарни французар,
Туьркверни гьакӏ шведар,
Мих яна, лап кукӏурна,
Бахтлу уна веледар.
Фашистрин тӏегъуьндикай
Хвена михьиз дуьнья на.
Эхир кьиляй «демократри»
Стха халкьар мидяйна.
Декабристар, герценар,
Намус хвейи урусар!
Кӏур гузва, русвагьзава
Къе бубайрин пак сурар.
Ватан патал женгера
На эркеквал къалурна.
Урусат хуьх, урус стха,
Душманриз къалумна.
Урусат хуьх, урус стха,
Чун гала вахъ далу хьиз.
Чаз чизва: Урусат чаз
Хьайиди я пару хьиз.
АЛАТДАЧ, ХВА, ВУН РИКӏЕЛАЙ
Минажидин хва тир уьтквем,
Асландин рикӏ авай еке.
Намусдин карч, беден мягькем,
Чан къурбандна Ватанд рекье.
Припев: Гьам дидедин, гьам бубадин
Рикӏин хиял Минажидин,
Са ваханни, пуд стхадин
Арха кьегьал, Минажидин.
Халкьди гьалал фу тӏуьн патал
Атанай, хва, вун ОМОН-диз.
Милицадин алаз партал,
Экъечӏнай вун, серт майдандиз.
Душмандал терс къурна на цӏай,
Викӏегьдаказ женг чӏугуна.
Акъуднай лап гьарай-вургьай,
Бандитарин кар акуна.
Кичӏе тушиз жуьретлу яз,
Авуна, хва, на кьегьалвал.
Къарамахи, рагьмет хьуй ваз,
Хьана ваз ам эхиратд кӏвал.
Чапхунчияр катарна, хва,
Садни, валлагь, тамукьна,
Халкьдин мецел хьана кард, хва,
Несилариз тӏвар амукьна.
Элди хуьзва вун кӏевелай,
(Школадал ала ви тӏвар).
Алатдач, хва, вун рикӏелай,
Алач дидед вилел накъвар.
28.0I.2003 й.
ГЬАЙИФ РУХВАЯР
(мани)
Чӏалар Ш. Исаеванбур
Музыка К. Ибрагимован
Гьикьван ширин тир хайи дидейриз
Душмандин хуруз фейи рухваяр.
Ахкунач хьи мад багъри вилериз
Женгера телеф хьайи рухваяр.
Припев : Гьайиф рухваяр, душман барбатӏиз
Дявейра хьайи!
Рикӏера хуьда куьн, халкь азадиз
Дидейри хайи!
Вучиз куь кьисмет икьван кур хьана?
Вучиз куь женгер икьван гур хьана?
Ватан хуьдай куьн хци тур хьана
Несилриз чи нур хьайи рухваяр.
Ахвар къведани, я Успагьи ваз,
Магьамдали хва мурад рикӏемаз,
Капитан Закир, Наврузбег галаз
Мичӏи сур кьисмет хьайи рухваяр?
Йифен бере я, фикирар къалин,
Дидейриз даим карагзава куьн.
Хкажай элдин винизвал кьилин,
Лезгийрин намус хвейи рухваяр.
Припев : Гьайиф рухваяр, душман барбатӏиз
Дявейра хьайи!
Рикӏера хуьда куьн, халкь азадиз
Дидейри хайи!
I2.07.200I й.
АМЕРИКАДИ ВЕГЬЕНА ВИЧ АБУРДАЙ
Килиг садра куьн иердиз Иракдиз,
Ухшар я ам цӏун кьулавай кабабдиз.
Вуч лугьуда Америкад ахлакьдиз,
Яшинда гьич тахьай вичихъ жаваб дуьз?
СССР амач, уьтквемдиз тӏуб юзурдай,
«Чка кьуна, ацукь!» – лугьуз, мажбурдай.
Уьлкве авач, хуру кьуна югъурдай,
Америкад вегьена вич абурдай.
Хиросима, Нагасаки бес тахьана,
Дяве ийиз мад Иракдиз атана.
Гитлеран эхир фикирдиз тагъана
Ислягь халкьар гьелекзава датӏана.
Буш! Гьич жери туш, вун дуьньядин агъа,
Капӏ жерид туш ивид кьацӏай ви чухва!
Саддам Гьуьсейн – Ирак халкьдин Игит хва
Гъалиб жеда, ахпа ваз айиб жеда!
I5.03.2003 й.
АСКЕРВИЛИЗ ФИЗВАЙ ЯРДИЗ
Гьевеслу яз аскервилиз
Физвай ярдин чан сагъ хьурай.
Аманат яз гайи яйлух
Армида ваз чирагъ хьурай!
Чарар кхьихь мукьвал-мукьвал,
Галай чпихъ барутдин ял.
Шикил рахкур на заз, кьегьал,
Автоматни кьуна хурал.
Зи гьамиша жеда рикӏе,
Мурад я хьун, яр вун кӏвенкӏве.
Диде Ватан яхъ на вине,
Тфенг аваз эрчӏи гъиле.
Вахъ низамлу къадам хьурай,
Тапшуругъар тамам хьурай.
Сагъ-саламат хтана, яр,
Вун вафалу заз чам хьурай!
Кьин кьазва: мягькем я зун
Намуслу яз гуьзетда вун.
Баркаладин таж алаз, яр,
Акурай заз газетда вун.
2.05.2004 й.
МЕХЪЕР ХЬАНАЧ, ЙИКЬЕР ХЬАНА…
Кьуд пад гуьзел гатун юкъуз
Рагъ алатна, сел акадна.
Сусан шейъэр гъизвай юкъуз
Азраил рекьел акъатна.
Вири элдик шел акатна,
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Сел акадна, эл акъатна:
Свас гъизвай хцин буба,
Хтуларни аваз гъапа,
Гьатайлахъди вацӏун юкьва,
Вири элдик шел акатна.
Свас гъизвай наврузбег хва
Ирид мурад амаз хура,
Тав кӏвал хьайла мичӏи сура,
Вири элдик шел акатна,
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Урсунарин гъвечӏи хуьре,
Тракторист Гьамид кӏвале
Мехъер хьанач, йикьер хьана…
Хквезвай шад мугьманариз
Вилин накъвар, дердер еке,
Хажалатдин рекьер хьана.
Мехъерзавай дидедиз, шез,
Хизан квахьна, йикьер хьана.
Рекьидалди къене мур жез,
Рикӏни жигер, лекьер хьана.
Вуч пашман я Урсунар къе,
Муьжуьд велед чилик кутур.
Вуч гъамлу я лугьунар къе,
Бейчарайрин кьилихъ авур!
Перишан я сусан рикӏ къе,
Несиб тахьай, гуж хьайи руш.
Сабур це, свас, къаст тур рикӏе
Жегьил уьмуьр пуч жери туш.
Йикьерикай мехъер хьурай,
Урсунар, ви гьар са кӏвале!
28.07. 2005 й.
ШИМИХЬУЬР
(мани)
Кьурагь дагълар къужахдава,
Хуьрехуьрни Кӏимихуьр чи.
Квел лезгийри дамахзава,
Ашанхуьрни Шимихуьр чи.
Припев: Кусна деред кӏеме авай
Такабурлу хуьр, Шимихуьр.
Къелед пару сине авай
Рикӏиз гьакьван чими я хуьр.
Хупӏ гуьзел я ви дереяр,
Кьегьалар хвей, дидейрин хуьр.
Игитар хьуй мад дидеяр,
Шад авазрин, мехъеррин хуьр.
Припев:
Зуьрне ягъиз, ашукьар яз,
Фенай картар ви, ери хуьр.
Душман тергна, ахкуна ваз
Рухваяр сагъ ви, Шимихуьр!
Припев:
Ажеб гуьрчег аквада вун
Гатфар кьиляй нур, цӏийи хуьр.
Мубарак ваз хуьруьн сувар,
Берекатар бул, Шимихуьр!
Припев:
ТАБАСАРАН
Табасаран, гуьзел Ватан,
Кӏанда вун зи рикӏиз гьакьван.
Тахьурай ваз са кар такӏан,
Жумарт къунши, Табасаран.
Гияр шегьер тарашдайла,
Надир шагьди къачагъди.
Табасаран кармашдайла,
Зур къалурна эл-къучагъди.
Кьурагьарин Мирчӏиярин,
Жуьмя мискӏин мягьле я.
И мягьледал табасаранрин,
Тӏвар акьалтай вяде я.
Табасаранар-са стхаяр,
Яман юкъуз я архаяр.
Чӏални сад я, кӏвални сад я,
Хийир-шийир, тӏални сад я.
Лезгистандин са лув я вун,
Берекатдин хунча масан.
Цуьк акъатай са сув я вун,
Аран-бахча, Табасаран!
2003 й.
ЦӏАХЪАР БУЛАХ
(мани)
Чӏехи хуьре ава ви ад,
Булахрикай тек вун я сад.
«–Эй, баркаван земземдин яд!» –
Тарифзава, Цӏахъар булах.
Припев : Цӏахъар булах, хуьруьн дамах,
Кьилихъ галаз гуьзел яйлах.
Ви яд хъвайла жезва уях,
Эй бахтавар, Цӏахъар булах!
Кьурагь хуьре авач вахъ тай,
Акъатзавай дагъдин юкьвай.
Вилен кӏамун сивел алай
Къайи булах, Цӏахъар булах.
Припев:
Къифле-къифле, гьар экуьнихъ,
Гимиш кварар галаз къуьнуьхъ,
Гичинарни кьуна гъилик
Илифда вал, Цӏахъар булах.
Припев:
03.03.I996 й.
САЛАМ, МЕКТЕБ!
Акваз-акваз хъфена гад,
Мад зенгинин акъатна сес.
Гъвечӏи дустар тушни хупӏ шад,
Хкаж хьана ашкъи-гьевес!
Кьадар-кьисмет ухшарбур я,
Мектеб, вуна яхъ чи салам.
Ви алемда къашар бул я,
Вегьезавай сифте къадам.
Салам, мектеб, илимдин кьеб,
Кьилин метлеб – чирвал, эдеб.
Ви са тӏвар кьун, гьакьван ажеб,
Рикӏиз хуш я, хайи мектеб!
25.08.2005 й.
ДИЛШАД
(мани)
Чӏалар Ш.Исаеванбур.
Музыка Тӏ. Мегьамедован.
Таму-тара ахъайна цуьк,
Кефи жеда акурла куьк.
Хура авай къизилдин рикӏ,
Кьурагьжуван руш я Дилшад.
Припев : Дилшад, Дилшад,
Вун женнетдин цуьк ятӏа?
Дилшад, Дилшад.
Вун къизгъин са рикӏ ятӏа?
Къаш-къаматдин гъед тир Зугьре,
Гуьзел рушан макан Куьре.
Тай авачир гьич са хуьре,
Кьурагьжуван руш я Дилшад.
Припев:
Рагъ алай югъ, варз алай йиф,
Вун акурла, цӏрада циф.
Уьмуьр тахьуй, яллагь зайиф,
Кьурагьжуван руш ви, Дилшад.
Припев : Дилшад, Дилшад,
Вун женнетдин цуьк ятӏа?
Дилшад, Дилшад,
Вун къизгъин са рикӏ ятӏа?
ЭКУЬН СЕГЬЕР
(мани)
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер
Зуьрнедин сес япа аваз.
Кӏанда рикӏиз хипер, цӏегьер
Хам дагъларин гъапа аваз.
Припев : Сегьер, сегьер, экуьн сегьер,
Кӏанда рикӏиз чӏагъанд мецер
Сегьерар яз, мехъер аваз.
Гъизвай свас, лале гевгьер,
Шамси къемер, таза бегьер,
Сивел мили хъвер алаз.
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер,
Лавсандин марф акатайла.
Къчарал чиг алаз иер,
Ракъин нурар аватайла.
Припев:
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер,
Лай-лай дидед сиве аваз.
Кӏанда рикӏиз камбард цуьквер
Кӏани ярдин гъиле аваз.
Припев:
Кӏанда рикӏиз экуьн сегьер
Хважамжамди гуьл ийирла.
Лезги руша «Гияр шегьер»
Мани лугьуз кьуьл ийирла.
МЕХЪЕР
(мани)
Къе мягьледал мехъер ала,
Ша жегьилар, ша эгьлияр.
Рушан сивел хуш хъвер ала,
Са макьам ягъ чаз, Алияр.
Припев : Мехъер я къе, мехъер я,
Аквазвай чаз эквер я,
Енгид кьилел цуьквер я,
Шагьдин гъиле шишер я,
Мехъер я, чан, мехъер я,
Къе шад жезвай рикӏер я.
Свас къвезва-куькӏвей лампа,
Чӏагъандин сес аваз япа.
Кьуьлуьник ква диден-буба
Шабаш-гъута, хунча-гъапа.
Припев:
Къе мехъер я, кьуьлер ийин,
Лагь, гадаяр, баяд ширин.
Кьве жегьилдин ифин рикӏин
Гурлу жезвай югъ тебрикин!
Припев:
Кӏанда рикӏиз мехъер сегьер
Дустар галаз булахд кьилел.
Тамадади кьасабна гьер,
Шиш-кабабар алаз гъилел.
I3.04.2002 й.
ЦӏИЙИ ЙИСАН ДЕМ КЪУРМИШНА
(аялрин мани)
Рагъ атана,
Чил ифена.
Ёлка гъиз зун
Тамуз фена.
Маргъалдикай
Сев хкечӏна,
Магъарадай
Сикӏ экъечӏна.
Къуьрени заз
Далдам яна,
Чакъалдини
Лап ав яна.
Вирибуруз
За эверна.
Ихьтин гафар
Икӏ эзберна:
Сикӏни, севни,
Къуьрни кьуьгъуьр.
Куьн вири зи
Дустар я.
Ша, чи кӏвализ,
Кьуьлер ийиз,
Цӏийи йисан
Сувар я.
Жанавурди
Гуьг саз кьуна,
Гьарда вичиз
Са таз кьуна.
Хтана чун
Къай-аяздал.
Дустарин, пагь,
Шад аваздал.
Цӏийи суфра
Акӏ дуьзмишна,
Яргъалди лап
Дем къурмишна.
I6.0I.2003 й.
ЗАЗ КӏАНЗАВА
Заз кӏанзава,билбил хьана,
вун зал элкъуьн.
Заз кӏанзава, цуьк хьана
зи гъилел атун.
Заз кӏанзава, чӏиж хьана
ваз вирт гъун.
Заз кӏанзава, лекь хьана зун
вал лув гун.
Заз кӏан туш, вакай
кьефесдавай къуш хьун!
«БИЗНЕСМЕНДИЗ ФИДА, ДИДЕ»
– Чан руш, за вун чубандиз гун,
Чубан ярдиз бахт тушни хьун?
– Чубан кӏвале жедайди туш,
Ада гъай як недайди туш.
– Чан руш, за вун шофердиз гун,
Машиндаваз къекъведа вун.
– Машин кӏанда, шофер хуш туш,
Шофердиз на гумир ви руш.
– Чан руш, за вун муаллимдиз гун,
Ада пакдиз хуьда лап вун.
– Кӏандач, диде, адаз финиф,
Муаллимар я кесиб-синиф.
– Чан руш, ша вун духтурдиз гун,
Вири уьмуьр сагь жеда вун.
– Ваъ, ваъ, диде, духтур кӏан туш,
Бахтсуз мийир на жуван руш.
– Чан руш, за вун ашукьдиз гун,
Адан кӏвале шад жеда вун.
– Ашукьризни амач кьимет,
Чи арада жедач гьуьрмет.
– Я чан руш, бес за вун низ гун,
Бизнесмендиз фидани вун?
– Эхь – эхь, диде, зи рикӏ, зи чан,
Бизнесмен заз хьурай къурбан.
– Меквелди пул ада гъида,
Бизнесмендиз, валллагь, фида.
– Гьакӏ лагь, чан руш, бахтлу хьуй вун,
Бизнесмендиз гуда за вун.
04.0I.200I й.
КЬУРАГЬВИ РУШ РОЗА
Гьар сеферда вун сегьнедиз атайла,
Вилер хъуьрез на зи мани лагьайла,
Маралдин суй, седеф сарар къалайла,
Хабар кьазва-билбил ятӏа, чи Роза!
Припев: Экуьнин тек гъед ятӏа вун, лезги руш,
Ширин верцӏи мед ятӏа вун, лезги руш?
Ваъ, я Роза, вун чи хуьруьн са руш я,
Акьул камал, къизилгуьлдин са къуш я.
Сес ухшар я, куркур хьтин гимишдин,
Битмиш хьанвай атир галай емишдин.
Хас тушни ваз къекъуьн катран еришдин,
Къаш къамат хуш къвед ятӏа вун, чи Роза?
Рагъни я вун, варзни я вун, гъедни я,
Шекерни я, къенфетни я, медни я.
Туьтуькъушни, кардни я вун, къведни я,
Кьурагьрин билбил я вун, чи Роза!
Припев:
I6.I0.200I й.
ЛУВ ЦЕ, ЛИФЕР
Вили цава къугъвазвай лацу лифер,
Лув це тадиз, хабар ая эллериз.
Къе Штула сувар ава, къекъечӏ цифер,
Рагъ акурай дарих хьанвай вилериз.
Гьар са хуьруьхъ вичин дамах-даях хьиз,
Чӏехи-гъвечӏи крар жеда, ксар жеда.
Лезгинцевар Лезгистанда пайдах хьиз,
Алмаздин рикӏ чахмахдин кӏусар жеда.
Штулрин ад акъудна Лезгинцева,
Дагъви хци гьейранарна Урусат.
Адан пайдах Умарова кьур цава,
Хуьз гьазур я Штулвияр вири сад.
Лув це, лифер, дагъларилай элячӏна,
Умарован тӏвар цавара эзбериз.
Фена адан руьгь бедендай экъечӏна,
Бахтар пайиз, багъри халкьдиз эвериз.
Умарова дагъларин тик синерал
Шегьре рекьер, цӏийи кӏвалер туькӏуьрна.
Гила, лифер, ацукь хъия чилерал,
Гьажидини хуьре эквер куькӏуьрна.
Кьепӏирдални консервийрин хьун завод,
Ви зигьиндин бегьер я хьи, Сражидин.
Машинар физ асфальт авай рекьяй худ,
На лугьуди, шегьер я хьи, Сражидин.
Сражидназ Гьажиагьмед, Гелхен Гьажи,
Маякар хьиз рехъ къалурдай дустар тир.
Крар ийиз рикӏиз кӏани халкьдиз чи,
Кьурагь дере авадан хьун къастар тир.
Лув це, лифер, Кӏутӏуларин гьамамдал,
Умарован тӏвар жезва къе мектебдал.
Чилин таж яз кьегьал хцин зегьметдал,
«Курахский» ятар хьурай хунчадал.
2I.I0.I999 й.
ША, ТЕКИДАЛ
(Зи дуст Мердали Жалиловаз бахшзава)
Ша, Мердали, зун твах вуна
Тӏвар-ван авай Теки хуьруьз.
Хъсан ксар, пак тир тӏварар
Чими я чи гьакьван рикӏиз.
«Лезги газет» рахкурзавай
Эвер хъийин Шагьмурадаз.
Хуьр рикӏелай ракъур тизвай
Яргъи хьурай уьмуьр адаз.
Хелефазни хъфидайла,
Ийин чна рикӏин теклиф.
Теки хуьруьз илифдайла
Пак Гьасанал ийин са йиф.
Акваз кӏанда Шалбуз дагъ заз
Рагъ экъечӏдай пакамаз.
Патав кӏанда Къурбанни заз,
Шихнесирни рикӏел алаз.
Текид хуьруьн кьилихъ галай
Булахдин яд къайид ялда.
А булахдин цин ял галай
Тӏигьираз пай гайид ялда.
Дагълара пӏир Текид хуьруьн
Такурбуруз Шеки я хуьр.
Шейхер-пӏирер пара авай
Лезгистандиз экуь я хуьр.
МЕГЬАМЕД, ВУН РИКӏЕЛ ГЪИДА...
Гьар са гатфар алукьайла,
Къацу либас алукӏайла,
Булахд кьилел ацукьайла,
Мегьемед, вун рикӏел гъида...
Акурла чаз дуьзен рекьер,
На эцигай мягькем муькъвер,
Ви клубда хьайла мехъер,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гелхен тир ви «Гӏвечӏи Тӏифлис»,
Къурмиш ийиз гурлу межлис.
Мугьман хьайла чаз Цӏийи йис,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Хуьруьз дустар ви атайла,
Вун ацукьай ким гьалтайла,
Ихтилат-суьгьбет кватайла,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Шаиррин дем эверайла,
Рикӏе илгьамд цӏай зверайла,
Ви шиирар эзберайла,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гелхен Мухтар, Гелхен Шабан,
Дустар хьанай ваз мегьрибан.
Ви багърияр тирла кӏубан,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Ви эсерар чаз акурла,
Чи арада вун такурла,
Пашман яз чи рикӏ дакӏурла
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
Гъизва чна къе вун рикӏел,
Несиларин жеда мецел.
Гуьмбет хьана хуьруьн кьилел,
Мегьамед, вун рикӏел гъида...
50-ЙИС
Азиз дустар, яхцӏурни цӏуд йис я къе
Школа куьтягьна, уьмуьр кечирмишиз.
Виридаз чаз и югъ межлис я къе
Хьана ам гьакӏ бахтлу йисар багъишиз.
Припев : Гафаралди ви тариф
Авун, валлагь, четин я.
Чан чи багъри школа,
Вун чаз гьакьван ширин я.
Зур виш йис алатнава а йикъалай
Зигьин-кьатӏун гана вуна гьар садаз.
Буба хьанва, диде хьанва кар алай,
Амма, мектеб, вун рикӏева зар алаз.
Припев:
Яхцӏурни цӏуд йисан и юбилей шад
Тухузва вири юлдашар амачиз.
Рагьмет хьурай, рикӏера сагъ я гьар сад,
Абурун крар вирибуруз ава чиз.
Припев:
I2.06.2004 й.
ХЦИН ДУСТАР ХТАЙЛА
Расим, рикӏе ви къастар ава,
Дуьнья хуьзвай ялаврикай
Вахъ вафалу дустар ава!
Къе ихьтин хуш суфрадихъ
Лугьудай заз тостар ава.
Цӏун ялаврай акъатзавай,
Дуьнья хвена, хуьзвай инсан,
Кьегьалриз за икрамзава!
Sez Lezgin ädäbiyättän 1 tekst ukıdıgız.