MAZMŪNY
Gulliverdiñ saiahattary. Roman.
Baspagerde n oqyrmanğa
Tuysy Riçard Simpsonğa kapitan Gulliverdiñ haty
Birinşi bölim
LİLİPUTİİaĞA SAİaHAT
I tarau
Avtor özi jäne öziniñ äuleti turaly keibir mağlūmattardy
baiandaidy. Saiahattauğa degen alğaşqy talpynystar. Ol keme apatyna
ūşyraidy, jüze jürip, liliputtar eliniñ jağalauyna aman-esen
jetedi. Ony tūtqyndap, eldiñ işki jağyna äketedi
II tarau
Qalyñ nöker qaumalağan Liliputiiä patşasy tūtqynda jatqan
avtordyñ hal-jağdaiyn bilmekke keledi. Patşanyñ syrt keipi men
kiımderin sipattau. Avtorğa liliputter tilin üiretu üşin mūğalimder
tağaiyndalady. Öziniñ montany tärtibimen ol patşanyñ meiirimine
iligedi. Avtordyñ qaltalary tintilip, onyñ qylyşy men pistoleti
tartyp alynady
III tarau
Avtor meilinşe tosyn ülgide patşanyñ, sarai bikeleri men
bekzattarynyñ köñilin köteredi. Liliputiiä saraiyndağy oiynsauyqtardy sipattau. Naqty şarttar qoiyla otyryp, avtorğa birşama
erkindik syilanady
IV tarau
Liliputiiä astanasy Mildendo men patşa saraiyn sipattau.
Avtordyñ birinşi hatşymen memlekettik ister turaly äñgimesi. Avtor
patşağa soğysqa qatysty qyzmetterin ūsynady
V tarau
Asqan tapqyrlyqpen oilastyrylğan qulyğynyñ arqasynda avtor
dūşpan şabuylynyñ aldyn alady, oğan joğary lauazym tartu etiledi.
Blefusku patşasynan elşiler kelip, bitim sūraidy. Qamsyzdyq
saldarynan patşaiym bölmesinde bolğan ört jäne saraidyñ özge
böligin qūtqaryp qalu üşin avtor oilap tapqan amal
VI tarau
Liliputiiä tūrğyndary haqynda; olardyñ ğylymy, zañdary men
ğūryptary; balalardy tärbieleu jüiesi. Avtordyñ osy eldegi ömiriniñ
beinesi. Aqsüiek bikeşterdiñ birin onyñ aqtap aluy
VII tarau
Özine “Memleketke opasyzdyq jasady” degen aiyp tağu äreketi
oilas-tyrylyp jatqanynan qūlağdar bolğan avtor Blefuskuge
qa şu dyñ o rai yn ke ltire di . Oljaqta oğan körsetilgen
qūrmet
VIII tarau
Sätimen orailasqan jağdaidyñ arqasynda avtor Blefusku
patşasyn artta qaldyrudyñ amalyn tabady jäne birtalai
qiyndyqtardan keiin, aman-esen öz otanyna oralady.
İekinşi bölim
BROBDİNGNEGKE SAİaHAT
I tarau
Küşti dauyldy sipattau. Tūşy su äkeluge barkas jiberu. Eldi
zerttemek bolğan avtor da barkasqa minedi. Jağada qalğan ony jergilikti
adam ūstap alyp, fermerge aparady. Avtordyñ fermada boluy jäne
sol jerdegi türli oqiğalar. Tūrğyndardy sipattau
II tarau
Fermer qyzynyñ beinesi. Avtordy körşi qalağa, odan keiin
astanağa aparady. Onyñ saparlarynyñ jai-japsary
III tarau
Avtordy sarai talap etedi. Patşaiym ony fermerden satyp
alady jäne patşağa körsetedi. Avtor ūly ağzamnyñ körnekti
oqymystylarymen pikir talastyrady. Ony saraiğa ornalastyrady.
Ol patşaiymnyñ zor iltipatyna bölenedi. Ol öz otanynyñ abyroiyn
qorğaidy.
Patşaiymnyñ ergejeilisimen onyñ daulasuy
IV tarau
Eldi sipattau. Avtordyñ geografiiälyq kartalardy tüzetuge
qatysty ūsynysy. Patşa saraiy jäne astana turaly birer söz.
Avtordyñ saiahattau täsili. Basty ğibadathanany sipattau
V tarau
Avtordyñ ärqily hikaialary. Qylmyskerdi jazalau. Avtor öziniñ
teñizde jüzu önerin körsetedi
VI tarau
Patşa men patşaiymdy köñildendiru üşin avtor oilap tapqan
neşe türli jaittar. Ol öziniñ muzykalyq qabiletin körsetedi.
Patşany Europadağy qoğamdyq qūrylys qyzyqtyrady, avtor oğan
tüsinik beredi. Osy mäsele boiynşa patşanyñ eskertuleri
VII tarau
Avtordyñ öz otanyna süiispenşiligi. Ol patşağa öte paidaly
ūsynys jasaidy, biraq patşa qabyl almaidy. Patşanyñ saiasat
isindegi sauatsyzdyğy. Būl halyqtağy bilimniñ tiiänaqsyzdyğy men
şekteuliligi. Būl jaqtağy zañdar, äskeri is jäne partiiälar
VIII tarau
Patşa men patşaiym memleket şekaralaryna saiahattauğa qam
qylady. Avtor olarğa ilesedi. Avtordyñ elden qalai ketkeni turaly
tolyqqandy äñgime. Ol Angliiäğa oralady
Üşinşi bölim
LAPUTAĞA, BALNİBARBİGE, LAGGNEGGKE,
GLABBDOBDRİBKE JÄNE JAPONİİaĞA
SAİaHAT
I tarau
Avtor üşinşi saiahatqa attanady. Ol teñiz qaraqşylarynyñ qolyna
tüsedi. Bir gollandtyqtyñ öşpendiligi. Avtordyñ äldebir aralğa
kelui. Ony Laputağa köterip alady
II tarau
Laputalyqtardyñ minez-qūlyqtary men ädet-ğūryptaryn sipattau.
Olardyñ ğylymy turaly tüsinik. Patşa men onyñ saraiy jaiynda.
Avtordyñ saraida qabyldanuy. Laputalyqtardyñ qorqynyşy men
alañy. Laputalyqtardyñ äielderi
III tarau
Qazirgi filosofiiä men astronomiiä şeşip bergen esep.
Laputalyqtardyñ astronomiiädağy ülken jetistikteri.
Patşanyñ köterilisterdi basu ädisteri
IV tarau
Avtor Laputadan ketedi. Ony Balnibarbige tüsiredi. Avtordyñ
astanada boluy. Törelerdiñ biri avtordy qonaqjailana qabyldaidy.
Onyñ älgi töremen pikirlesui
V tarau
Avtorğa Lagadodağy Ülken Akademiiäny qarap şyğuğa rūqsat
etedi. Akademiiäny jerine jetkize sipattau. Professorlar zerttepzerdelep jatqan önerler
Akademiiäny sipattaudy jalğastyru. Avtor ūsynğan birneşe
jetildiru amaldary rizaşylyqpen qabyldanady
VII tarau
Avtor Lagadodan ketip, Maldonaduğa keledi. Ol kemege ilige
almaidy. Glabbdobdribke qysqa saiahat jasaidy. Avtordy arad
bileuşisiniñ qabyldauy
VIII tarau
Glabbdobdribti sipattaudyñ jalğasy. Ejelgi jäne jaña tarihtarğa
tüzetuler
IH tarau
Avtor Maldonaduğa qaita oralady jäne Laggnegg patşalyğyna
jüzip ketedi. Ony tūtqynğa alyp, saraiğa jöneltedi. Oğan saraida
jasalğan yqylas. Patşanyñ öz bağynyştylaryna qaiyrymdylyq
tanytuy
H tarau
Laggneggtikterge madaq söz. Struldbrugterdi tiiänaqtai sipattau
jäne avtor men birneşe tanymal adamdardyñ osy mäselege qatysty
birtalai äñgimeleri
HI tarau
Avtor Laggneggti artta qaldyryp, Japoniiäğa jüzip ketedi. Sol
jaqtan ol gollandiiälyq kememen Amsterdamğa, Amsterdamnan
Angliiäğa oralady
Törtinşi bölim
GUİGNGNMDAR ELINE SAİaHAT
I tarau
Avtor keme kapitany retinde saiahatqa attanady. Onyñ ekipajy
oğan qarsy qastandyq jasap, ūzaq uaqyt boiy kaiutada qamauda
ūstaidy, beimälim elde jağalauda qaldyrady. Ol eldiñ işine qarai
bağyt alady. Januarlardyñ ehu dep atalatyn erekşe türi
sipattalady. Avtor eki guigngnmdy keziktiredi
II tarau
Guigngnm avtordy öz üiine alyp keledi. Üidiñ sipattamasy.
Avtordy qabyldau. Guigngnmdardyñ tağamy. Özine qolaily tağam
taba almai avtordyñ qinaluy jäne būl qiyndyqty joiu. Avtordyñ
būl eldegi tağamy
III tarau
Avtor jergilikti tildi yqylaspen üirenedi. Onyñ qojaiyny
guigngnm oğan tildi üirenuge kömektesedi. Guigngnmdardyñ tili.
Aqsüiek guigngnmdar avtordy köruge keledi. Ol qojaiynğa öziniñ
saiahattary turaly qysqaşa aityp beredi
IV tarau
Guigngnmdardyñ aqiqat pen jalğan jönindegi tüsinigi. Avtordyñ
sözi onyñ qojaiynynyñ aşu-yzasyn tudyrdy. Avtordyñ özi men
saiahattary turaly tolyğyraq äñgimeleui
V tarau
Qojaiynnyñ būiryğy boiynşa avtor ony Angliiädağy jağdaimen
tanystyrady. Europa memleketteriniñ arasyndağy soğys sebepteri.
Avtor ağylşyn konstitutsiiäsyn mazmūndauğa kirisedi
VI tarau
Angliiäny sipattaudy jalğastyru. Europa sarailaryndağy birinşi
nemese bas ministrdiñ sipattamasy
VII tarau
Avtordyñ tuğan eline degen ūly mahabbaty. Avtordyñ parallelder
men salystyrular arqyly sipattağan ağylşyn konstitutsiiäsy men
ağylşyn biligine qatysty qojaiynnyñ eskertuleri. Qojaiynnyñ
adamzat jaratylysy jaily oilary
VIII tarau
Avtor ehulardyñ keibir erekşelikterin sipattaidy. Guigngnmdardyñ ūly qasietteri. Olardyñ jas ūrpaqty tärbielep,
jattyqtyruy. Olardyñ bas jiyny
IH tarau
Guigngnmdardyñ bas keñesindegi ülken dau-tartys jäne olardyñ
aiaqtaluy. Guigngnmdardyñ bilimi. Olardyñ qūrylystary. Jerleu
räsimderi. Olardyñ tilderiniñ jetimsizdigi
H tarau
Avtordyñ üi şaruaşylyğy jäne onyñ guigngnmdar arasyndağy
baqytty ömiri. Ol guigngnmdarmen qarym-qatynasy nätijesinde
jaqsy qasietterin jetildire tüsedi. Olardyñ äñgimeleri. Qojaiyny
avtorğa onyñ eldi tastap ketui tiıs ekenin mälimdeidi. Qaiğydan
esinen aiyrylsa da, ol būiryqqa könedi. Qyzmetşi joldasynyñ
kömegimen qaiyq jasap alğan ol tağdyryn sättilikke tapsyryp, teñizge
şyğady
HI tarau
Avtordyñ qauipti saiahaty. Ol Jaña Gollandiiäğa jetip, sol jerde
mekendeudi ūiğarady. Tüzemdikterdiñ biri onyñ aiağyn sadaqpen atyp,
jebemen jaralaidy. Ony tūtqyndap, portugaliiälyq kemege
zorlyqpen otyrğyzady. Kapitannyñ avtorğa degen jaqsy qarymqatynasy. Avtor Angliiäğa qaityp oralady
HII tarau
Avtordyñ şynşyldyğy. Onyñ būl eñbekti jariiälaudağy
maqsaty. Şynşyldyqtan auytqityn saiahatşylarğa narazylyğyn
bildiredi. Avtor būl kitapty jazuda öziniñ eşqandai jaman oiy
bolmağanyn däleldeidi. Bir qarsy pikirge jauap. Koloniiälardy
mekendeu ädisi. Otandy madaqtau. Avtor sipattağan elderge täjdiñ
talassyz qūqyğy. Olardy jaulap aludyñ qiyndyğy. Avtor
oqyrmanmen qoştasady; ol bolaşaqtağy ömir salty turaly
josparlarymen bölisedi, paidaly keñester berip, kitabyn
aiaqtaidy
ESKERTULER