Слахьынҵа аҿаԥхьа - 2

Сыбжьагылоуп урҭ рыгәҭа.
Бжьык еихсыӷьуам. Слымҳа иҭаҩуеит.
Иахьынтәиго Анцәа идырп.
Сыӡын мшы асы аҩуеит,
Уи азын ишԥацо са сгәы ҭыԥ.
АНЦӘА ИУМҲӘАН
Иӡырызгом сыхьӡ сҿыҿны,
Аҳәоуп уи ӡырызго, иҿыҿуа.
Сымшқәа иқыдбажәу мҿны,
Анцәа имҳәароуп иҿыпуа.
Сымхы напхыцла исцәаӷәоит,
Сшылагылогь аҟәара.
Сгәалақәа зегь сырцәынхоит,
Сҩызцәа срыццоит ныҟәара.
Имацқьа-шьацқьаӡоуп уажәы,
Ирмысӡацшәа сымшқәа ақәа.
Иԥшӡаӡа икнарҳахьеит скәымжәы,
Уа илатәамзар аԥсынкәа.
ДАҼА МЧЫБЖЬЫК
Даҽа мчыбжьык, даҽа мчыбжьык,
Иахыҩуеит сџьынџь иҿыцӡоу бжьык.
Сгәырҩап, сҵәыуап, ҿымҭ сџьабап,
Аԥсны хьыԥшымра дук ахьӡап.
Даҽа мчыбжьык, даҽа мчыбжьык,
Аԥсны иахыҩроуп убас еиԥш бжьык,
Ҳҵеицәа, зхы ақәызҵаз Аԥсны,
Ҿыц иҭалартә еиԥш рыԥсы.
Мышкы – уи шәышықәса иаҟароуп,
Мчыбжьык уанагха – уи тҟәароуп.
Ихьчатәуп ҳажәлар рлахьынҵа,
Иарктәуп рҭоурых цәашьы ххаӡа.
Даҽа мчыбжьык, даҽа мчыбжьык,
Иахыҩуеит сџьынџь иҿыцӡоу бжьык…
Амшын сшьамхышәара инаӡоит,
Аӡыршы сыҵазҭәо дканӡоит.
***
Амра шеишеи амшын иӡаалом,
Ажәҩан ахь икыдхалт алаԥш.
Саргьы сашҭа сыԥсы анӡалом,
Сҿара лабжыш сашҭа ихбалашт.
СЫЛАҲАНДАЗ…
Ақәа кыдҵәеит,
Зынӡа икыдҵәеит.
Аҽны скылсит
Сбааӡаӡа.
Сгәаҵа кылҵәеит,
Сгәаҵа кылҵәеит,
Хьаак саман
Сыԥхаҵа.
Схы сымагәыхьха
Аҩны сыҩналеит,
Ҳәынҵәак сылсны
Џьара сцон.
Ҭыԥкаҿ сымҟәыбоушәа,
Скынҩалеит,
Аха гәаӷьк уеизгьы
Исыӷралеит,
Сгәырҩеи сгәырӷьареи
Еизон…
Аҩны сыҩналеит
Сыҽкамыжькәа,
Сымч еизца.
Ауарҳал еиҩырҿа
Убра сканажьит
Еизыҵәан уи,
Ихәахәаӡа…
Сылаҳандаз
Аҳәынҵәа,
Сара нҵәа,
Сара нҵәа.
***
Уахынлоума, ҽынлоума,
Шьапылоума, ҽылоума,
Асааҭ сзыԥҵәоуп жәеизанӡа,
Сзырццакуазеи, анамӡа.

Ашьыжь, асааҭ жәеизанӡа,
Зхы иахыццакуа, анамӡа,
Усқәак еидырҵәаҵәала,
Срацәажәоит аӡәаӡәала.
Шаҟаҩ сыԥхарра рысҭозеи,
Сгәы рыцҳа ҷкәын иахыҵӡозеи,
Сара сыцәгьархәыхәыҩӡам,
Ԥшандага ажәала схыхыҩӡам.
Ашьыжь, асааҭ жәеизанӡа,
Адәы сықәзааит, анамӡа.
Иаанхо сымш зтәу – дхаҵаҵәҟьоуп,
Ахьааҵәҟьа ахьсымоу сгәаҵаҿоуп…
КӘЫРКӘНАА КӘАКӘАРА
Дынхоит ашьха Наа
Кәыркәнаа Кәакәара.
Дхықәынхалоит, аа,
Наа захьӡу акәара.
Изҿнаҭуеит акәыкәу
Кәыркәнаа Кәакәара.
Абжьы имаҳартә, ишԥыкәу,
Ахьхьаҳәа ицоит акәара.
Иаҳәоит акәыкәу: «Кәыкәу»,
Ҳалнахырц зегь ацәа.
Абжьы ахьго иабыкәу,
Шәынхарауеи ҳәа ахацәа?
Аха дыцәоуп, дыцәоуп
Кәыркәнаа Кәакәара.
Уи дҟәышуп, дуаҩ дырцәоуп…
Абжьы гоит акәара.
ИШГЫЛАЦ ИГЫЛОУП АШЫЦ
Ргәы иҭаӡам урҭ сашҭаз аргама иашшырц,
Аха усгьы иазыԥшуп рыбла ҭраа.
Игәныргоит имҩацкәа иахьгылоу ашыц,
Сырцәымӷуп доуҳамчык сахьамоу сышьҭԥаа.
Зегь ргәаҳәа ду сашьҭам. Сымчгьы азхом,
Ишқьаԥҭамхо здыруеит сымҩашьо сыҩны.
Аха сашҭа иазашшыц дазашшуеит, деиқәтәом,
Ихы ибоит, маӡала дахьҟәындҟәындуа, дуаҩны.
Иазԥшуп урҭ сашҭа ишазыԥшыц иахьагьы,
Ихырҵәарц иахгәаҟуеит уаҵәы-зны са сшыц.
Сшеихац сеихоит еиҭах ԥхьаҟагьы,
Аӡәгьы дыҟаӡам сашҭаҿ аказыҳәан дашшырц.
Маҷ-маҷ абжьқәа бжьаӡуеит. Сацәажәоит схы.
Ашәа гәырҩак сгәаҵаҿ еихсыӷьуам, инҵәом.
Аҟәраан алатәеит ашьыжь сымхы,
Уи сцәафаӡаргьы, мап џьушьҭ, сыхҵәом.
Аргамаҵәҟьа ицәырган ажәак аӡәгьы иҳәом.
Аха рыбла ҭраа сашҭахь иԥшуеит ишыԥшыц.
Саргьы, цас изуазшәа, макьаназ сыхҵәом,
Сашҭаҿ ишгылац игылоуп ашыц.
ҴХЫБЖЬОНТӘИ АХӘЫЦРА
Слахьынҵа арахәыц па еилымҵызт, еиқәҳәалан,
Аҩсҭаа дацрыхо даҿуп иԥиртларц.
Сыжәлар рыхьӡ зларҳәоз амшын ихыҭәҳәалан,
Ианыҟала еиӷьуп хабарда сыржӡарц.
Аамҭала зҽыҵәахны, зҽеибызҭо малла,
Ихы дшақәгәырӷьо, дҭазырхаша ҟалоит.
Дыхьҟәыршәа насыԥны ианылаз зны амҩа
Дацәҟьалар, изысԥшаарц гәаныла исҭаххоит.
Хаҳәк збеит икаршәны. Аӡәгьы иҭахӡамкәа.
Ишьҭысхын, ихьшәашәаӡа ус исзыԥшын.
Иагәылан аԥсадгьылаз ашәа аԥсы ҭамкәа,
Изымҵаз акәтеиԥш уи ашәа аӷраԥҽын.
Ашәа ахаҭыԥан, ҳҵеицәа рыбаҩқәа еицәажәоит,
Адунеиаҿ урҭ рыӡбахә шырҳәац ирҳәоит.
Адгьыл иҵыҩуеит ирзымҳәаз урҭ ражәа,
Адгьыл алымҳаҿ ишыҳәҳәац иҳәҳәоит.
СХЬАԤАРЧУШӘА
Избоит макьанагь акрамчушәа,
Еснагь сзықәгәыӷуа са сдоуҳа.
Сцәа сҭалаӡом схьаԥарчушәа,
Агәырқәа шсылақшогь иаҳа.
САРА СЫМЦА
Ишԥеиқәыз, шьыри, сымца агәгәаҳәа,
Схы шԥазбоз, иараби, суаҩны.
Шьҭа маҷ-маҷ еиԥхьбоит са сгәаҳәа,
Иҩналоит хьшәашәарак сыҩны.
Шарԥазыла аҵар рҵәитситра,
Исыхьыз сеидру, схы ҭнаҟьоит.
Аҟәраан ахаҩоит иафарц суҭра,
Иԥсымлашь цәарӡгаха ишаҟьоит.
Аӡәгьы издырӡом са сзеиуоу ҳәа,
Сзеиуоу сыздырӡом схаҭагьы.
Сырхашҭит, иҟаӡам сызуоу ҳәа,
Хьаас измада суахҭагьы.
Шарԥазыла аҵар рҵәитситра,
Схы ҭнаҟьозаргь, исычҳап.
Аҵәитситра иазырԥшӡар сымра,
Уаҵәазы сдоуҳамч ӷәӷәахап.
Аха сылахь кыр еиқәырҵоит,
Ицәыканӡаз сӡахәа абӷьқәа.
Сымца еиқәызҵаз, уи еиқәырҵеит,
Ирцәымшәа ирывыҟьҟьоз ахқәа.
ИЧҲАТӘУП
Изыхҵаалаз амҩа саныланы сцоит,
Санымҵыр, уи сгәыхәтәы сахьнагӡоит.
Кырцхк сзауит ҳәа, уи акгьы аурым,
Анаатә сыжәлар, ажәакгьы сҳәарым.
Сымшқәа рырҭмаҟ иҭасҵаз хьчатәуп,
Убри аҳаҭыраз зегьы-зегь чҳатәуп.
Схы збоит сҭахазшәа сызҭымҵуа ахәура,
Исцәыӡыр ҳәа сшәоитеи амаҷаз схаҿра.
Иахьала сызхашҭхьоу уаҵәы сыӡбахә рҳәалоит,
Акгьы даԥсаӡамызт ҳәа, џьоукгьы ҳәҳәалоит.
Сшәымкын, сшәыҳәоит, шәарҭ сара ԥскы,
Сшаблыц сабылуеит, ижәдыруаз, мцакы.
Сымшқәа рырҭмаҟ иҭоу зегь хьчатәуп,
Сзықәшәашагь здыруеит, аха ичҳатәуп.
ӶЬЫЧИ-ҚӘЫЧИ
Еицуп ишеицыц ӷьычи-қәычи,
Алыцәҳа реиԥш урҭ еишьҭоуп.
Уанрылаха, исаҳә, иумчи,
Аӷьыч дуашьоуп, ақәыч дуашьоуп.
Анхаҩ ижәзаҵә згаз иӷьычны,
Аџьырмыкьаҿ изҭииз.
Ҵарҭышала дҟалеит кыр имчны,
Иԥырхагамхеит дызҿыз.
Амаҵурауаҩ – аӷьычҩы нага,
Иахьа дысԥылт аԥшаҳәаҿы.
Уиҿаԥшыр, абар, ауаҩага,
Ихы-иҿы узгәаҭаҵәҟьар – амҿы.
«Ба» ала инҵәоназ иара ижәла,
Изыфац шифоз, дҳаракхеит.
Иҟамчы еиҩырҿа, данызҽыжәла,
Днызкылодаз, даҽаӡәхеит.
Еицуп ишеицыц ӷьычи-қәычи,
Ԥхыӡк еицырбоит, урҭ еишьцәоуп.
Рмал қамсоуп, нас, урҭ ирымчу,
Дара ирымаз, ацәа рцәоуп.
ҲҴЕИ ЛАША
Аԥсны Афырхаҵа, аинрал-леитенант
Сергеи Платон-иԥа Дбар ихьӡынҩылоуп

Диит ҳара ҳҵеи лаша Мгәыӡырхәа, –
Ашәахәақәа ахьы хҭарԥа ахьырӡахуа.
Амшын еишьыл ацәқәырԥа згәыҵаххуа, –
Мгәыӡырхәа, Мгәыӡырхәа, Мгәыӡырхәа.
Жәҩан иаҵәаран иашҭа ҳҵеи лаша,
Аԥсны зегь иашҭан. Уи акәын дзеилашуаз.
Иара инапсыргәыҵан ахсаалагьы,
Уи адассақәа ихьаан лымкаалагьы.
Ҳхьыԥшымра амра хаа анҩыҵхахоз,
Аԥардеиқәаҵәа ҳџьынџь ԥшьа аныҵахоз,
Ҳаӷа ҳдац-ԥашә аныҵихуаз,
Ҿымҭ ԥшьаала узтәарызма Мгәыӡырхәа.
Иџьынџьыз шаҟаҩ аибашьцәа бжьаӡхьоузеи,
Гьамас иџьынџьдоу ифырхаҵара иамоузеи.
Ажәак иҳәозма аинрал быжь гәаҩала,
Иааира ҭынчран ибжьы, дыҟан ус цәаҩала…
Ашәахәақәа ахьы хҭарԥа ахьырӡахуа,
Арԥыс хазынак даҳзуааӡеит, Мгәыӡырхәа.
Иԥсы кыдуп Ҳабҩы Цугәыркагьы,
Аԥсны агәыԥҳәы иалақшон урҭ гәырқәаны.
Уи дзыԥгылаз ҳхьырԥарцәа ҟасақәа,
Ирыбжьигон ахсаала адассақәа.
Ааи, иҭашәагәышьон шьоук рымрагьы,
Рлымҳа ишҭаҩуаз Гәымсҭа агәрымрагьы.
Аԥсны цон ашьарҩаш агәыҵыхәхәа,
Уҵеи ахызаҵә даҿалон, Мгәыӡырхәа.
Деицнеиуан уи гәылагьы хшыҩлагьы,
Дабылуан амцаԥшь ӷәӷәа ашырагьы.
Игәы разын, аха иҳәҳәон: «Аҟәаҟа, Аҟәаҟа,
Иалцатәуп Аҟәа иалаҳаз апҟақәа.
Ҳаԥсадгьыл ақырҭқәа ирымпыҵжәаны,
Ҳарҭ Егрынӡа ҳнаӡароуп ҳжәыланы».
***
Угәацәыхьажәа сымҳәеит,
Сгәацәыхьажәак умҳәеит!
Угәы нсырхан, ажәак умҳәеит,
Сгәы нурхан, ажәак сымҳәеит,
Ҳгәынхарақәа ҳаҩныҟа иаҳгеит,
Ҿымҭ хьшәашәарак аԥша ҳагеит…
Ах, еиӷьын, еиӷьын знык ҳаицәҳар,
Иахаҳхыр ҳамц ҵлагьы ацәҳар.
АҚАРУАСА
Дыҩноуп, рҳәеит, ақаруаса,
Инымха-хымҵәаз уи Қаласа.
Амал қамса дармақьасын,
Аԥсны далалт иара дкьаасын.
«Апатриот» идыруеит цқьа аӷьычшьа,
Аамҭацк нихуам хымҳа-џьымшьа.
Ақаруаса мра ихаҷҷоит,
Иԥсы ҭоуп, сара сыччоит.
ДАҼА ЖӘҨАНК
Уҿазаргь, уажәызаргь,
Иужәызаргь, иумжәызаргь,
Уашҭа ажәырҭ иуцәакызар,
Ԥхашьароуп, ԥхашьароуп,
Ԥхашьароуп.
Ҽынлаз, уахынлаз
Уҩныҟа уахыла.
Знык узахылар,
Ухы узаиааир – насыԥуп…
Аԥсҭазаара – ԥсыԥуп,
Зны – иҭачуеит, зны – иҭабоит.
Зны иуҩызаз, иҽыҵәах –
Ишьхыцыз ашхырцәаӷь –
Ухьӡ хәыҷ иуоуз
Гәаныла иџьабоит,
Даҽа хьӡык ичаԥоит.
Уажәыргьы, умажәыргьы,
Иужәыргьы, иумжәыргьы,
Иухаршҭны уҷышә-мышәгьы,
Уашҭаҿ иҵҳәа ажәырҭгьы,
Иузкылыԥшуа мышәгьы,
Ишашьклауҵо уеигәышәгьы,
Удунеи ҭынч ахала
Еиқәтәоит.
Нас даҽа жәҩанкаҿ
Ԥшьаала унаӡоит.
СЫШХӘА
Ажәха сыҭан, ажәха сыҭан сара сӡышхәа,
Анцәа суҳәоит, соужь, сақәыртәан наҟ сышхәа.
Сынҟьеиныруа ацәқәырԥа еишьылқәа срылаз,
Сцарц шԥасҭаху зны урҭ наҟ снарылаӡ.
Сыԥсы ҭамзи адунеи зегь сымҽхак,
Сымш, сзыхгәаҟуаз, иазынсыжьырц сымшра.
Амшын схымлеит, амшын схымлеит са сыԥсыҽха,
Уи схьаа асырдырӡом, иасырдырӡом сажәымҭыҽха.
Ажәха соуам, шьҭа избоит, сара сӡышхәа,
Ҳаи абааԥс, сумырԥхашьан, са сышхәа.
Амшын уахьалоу имааҳәын уԥынҵа,
Сыргьежьны сумган уара Ерцахә аҟынӡа.
СНЫХАҚӘА РЫЖӘҴЫС
Ԥхьаҟеи шьҭахьҟеи исыхақәо,
Иҟрым-ҿрымуа сызфо лажәҵас.
Сгәаҵа збылуа сыгәҭыхақәа,
Рымахә-па иқәтәоуп ажәҵыс.
Сдәеиужьқәа, нас сырхақәа,
Ҳаҭыр ду зқәысҵо ҳкәажәҵас.
Ԥхьаҟеи шьҭахьҟеи исыхақәо,
Ирхаҷырҷыруеит ажәҵыс.
Сгәаҵа збылуа сыгәҭыхақәа,
Шәымблын уаҟа бажәҵас.
Ах, сныхақәа, са сныхақәа,
Ишәхаҷырҷырлааит сыжәҵыс.
***
Ицәгьоуп уџьабаа аныбжьаӡуа,
Зхы изахамшәало рҿы ианақәым ҳаҭыр,
Абгақәа ианырфо ажьаӡа,
Аԥсны ахы-аҵыхәа иҟалҭыр.
Зныкыр Аԥсуа Аԥсны дымлакхьазма…
Дрыцҳагәышьоуп иҩны дымлакыр.
Иҵәҩан ахьарсым уахык дыԥхьахьазма,
Дизхәыцуан нышәк дазҭоз дыԥсыр.
Ус башаҵәҟьа имҩасуам исқәашьу,
Схаҭа сзы ирызҳәашам «агәаҟ».
Абрыскьыл дзыдҿаҳәалоу агәашьа,
Сҽадҿаҳәалан, сҽысхәыруан наҟ.
Аха доуҳамчк насыԥшәа исыцуп:
Угәамч абжа сыҭ, Абрыскьыл.
Аԥсҭазаарагь ԥхыӡым, иԥхыӡуп,
Сдунеи сықәнаҵ исмоурами кьылк.

АРХНЫШЬНАҚӘА
Архнышьнақәа еиҩызҵәаз,
Урҭ рацәаҩӡоуп.
Архнышьнақәа – аиҩызцәа
Ҿыц рыхьӡқәа рххатәӡоуп.
Архнышьнақәа еиҩызҵәаз,
Зны бзиа еибабон.
Еишьцәан, дад, еиҩызцәан,
Рыгәра еибагон.
Аха еиҿыҵуаз, еиҿыҵуан,
Инаскьон урҭ хара.
Иаҭахым шьҭа аҽырҿыцра,
Жәытәк арххара.
Иҳәҳәон аԥсабара,
Зегь ахьчарц ҿнаҭуан.
Ихжәатәыз зыхәдапара,
Дацәшәон акәаҭан.
Аҩымаақәа, ахымаақәа,
Рышьҭыбжьқәа еиԥхьбеит.
Рҽабарҵәахи ахымаҭқәа,
Аӡыхәашьқәа ҭабеит.

Архнышьнақәа еиҩызҵәо,
Урҭ рацәаҩхоит.
Раԥсуараҿ еиҩызцәоуп,
Ихеибаршҭыз ҭахоит.
СЫНЦӘА
Сынцәа иҿы џьара инаҳәуп,
Мчыла исықәижәоит ахыза.
Сзырхәыцуазеи… Сгәы хаҳәуп,
Иара иалҟьаӡом ахызаҵә.
Аҽада ақьышә еиԥш ицәҳәуп
Сшьаҵақәа, сызхыҽхәоз, рԥынҵа.
Сыҩни сашҭеи срызгәыҳәуп,
Ҳаицны ҳазнеиндаз ааԥнынӡа.
Насыԥк роурашәа иҭаҳәуеит,
Сара схылԥа кәамҟьа аҵысқәа.
Еснагь аԥсҭазаараҿ смаҳәуеит,
Сзырхыԥомаз аԥсуа ҵасқәа.
Алажә аҵыхәеиԥш еикәарҳәуп,
Сызну амҩа сеихьымӡа-еиԥымӡо.
Еиқәаҵәаӡа исзыԥшу хаҳәуп,
Ааԥнынӡа, сшьымхы сҽарго санзымца.
Ҽаџьара дыԥшуеит Анцәа,
Аха са сахь иҿы ирхароуп.
Исымоуп с-Аԥсуара агәаҵәа,
Иахьцалакгьы сеиқәнархароуп.
АМАҬ – МАЦӘЫС
Сҵәаҟаԥшьны ҵлак зны саҿалан,
Ԥшак аакылҟьан наҟ сыҿнаршәеит.
Сдәықәлан мра шәахәацк саҿалан,
Амаҭ-мацәыс сыкәшан, саршәеит.
Аха усгьы, Нарҭ Сасрыҟәа ибжьала,
Слымҳа иҭаҩит: уҽырҟаса хәыҷык…
Сцеит гәарабжьарак сыбжьалан,
Сцеит сахьызхнымҳәшаз шьыжьык.
Аԥсуаа, нас иҟазааит уаҩак,
Уахь мҩак иқәлан еиццоит.
Урҭ ҭымҵӡеит, идыруп, ҵла-гәаҩак,
Игәырҩозаргь, чча-гәырӷьак рыхьӡоит.
Ауаҩи адгьыли ахьеицу,
Аҳәыҳә амҵәыжәҩа ус баша иаҟьом.
Дгьыли-жәҩани ркалҭқәа ахьеиду,
Аҵысҵәҟьа рыбжьыԥраар ҟалом.
…Мра шәахәацк сцон са саҿалан,
Амаҭ-мацәыс сафарц еихон.
Ихьчон иашьцәа Сасрыҟәа ихҿала,
Ҵыси-ҳәыҳәи ишьа рыблаҟьон.
СҨЫЗЦӘА РАҲАҬЫРАЗ
Издыруеит ажәакаҿ аргылашьа акьарда,
Ажәакаҿ аргылашьа здыруеит акәаԥ.
Мышкы адәы сықәларц сҭахым сара қьарда,
Саԥсуара аҿаԥхьа сымгылац сҽыргәаԥ.
Абысҟак сҩызцәа сзықәгәыӷуаз ансымҵәа,
Схы сымагәыхьха абас санынха.
Сымҩасуам, сыԥсҭазаара, уҿаԥхьа са сҽыҵәах,
Сҩызцәа раҳаҭыраз даҽа маҷк сеиқәырха.
СЦӘАҲӘА ԤШАНДАГАҚӘА
Шәарҭ, сцәаҳәа ԥшандагақәа,
Агәшаҭақәа, агәырдагақәа.
Шәҵәылырхлоит ауаа нагақәа,
Ишәхыччалоит ауаа агақәа.
Злымҳа еимаҷыҩу адагәақәа,
Зцәеижь иалҵуа аҭагәақәа…
Шәымшәан, сцәаҳәа ԥшандагақәа,
Сгәы аныԥжәо сгәырдагақәа.
Адәы шәықәым шәылахь ҷышәны,
Сышәзыҵҟьаӡом сҽаршьны, ижәны.
Асаркьал ҽнак зны ианысзаслак,
Ҽԥныҳәак сышәҭом санымҩаслак.
РАМЗЕС
Аҳ Рамзес иеиԥш сыбла хҩазар,
Сылацәақәа шьҭыхны ишәкы.
Исҿалозар шьҭа аҩаза,
Шықәсыла исхыҵуеит сара шәкы.
Ҽа-шәкгьы схыҵааит. Уи иацәшәода?
Ишәҭахызаргь снаганы сҵашәкы.
Зыҟәџьал шбылгьо ахҩа ахашәода?
Зыҟәџьал мбылгьо иҿы ашәыркы.
УАХА-САХА
Ԥсыӡҵас исыҵабан аӡы,
Аҟәара сықәыршәым сԥаҭԥаҭуа…
Уахынла изсылҵуеи абас аԥхӡы,
Изыхҟьо саҳәи, сыӡӷаб Ԥаҭа?

Ԥсыӡҵас исыҵабом аӡы,
Сыԥсҭазаара иҵәыҵәу кәахам.
Џьоукы исгәыдырҵоит абҵы,
Еибарҳәҳәоит: уаха-саха.
ҴҞӘЫРГЬЫЛ
Ҵҟәыҵҟәаа иҵырхуеит Ҵҟәыргьыл,
Ахаҳә ссаӡа, абӷанҷ.
Дыԥшӡаӡа, зегьы дрыԥгыл,
Аӡәы иҟаиҵоит ахарџь.
Ҵҟәыҵҟәаа ирымымҵәац Ҵҟәыргьыл
Макьана абӷанҷ, абӷанҷ.
Абӷанҷ иалиаауеит агәил,
Нас уԥшыр – адаҷ.
Ашәа рызҳәа, уара, абӷанҷ,
Сҭампыли, нас Шәачеи.
Аԥсыуак имоушәа агәамч,
Иҳәагәышьароуп «ҳаи-чеи».
МЦЫКИ-МЦЫКИ
Мцыки-мцыки
Еиԥылан
Амцԥсшәа
Еибырҳәеит.
Икәаԥӡа ишыҟаз,
Арыжәтә – рыхәда ԥызҟоз –
Анрылсҵәҟьа,
Реиҩызара
Мараҳәхеит…
Мцыки-мцыки
Наҟ-ааҟ
Еибарҳәҳәеит.
АХЏЬАЏЬА
Иқьышә иқәтатоуп ахџьаџьа,
Аҳәыс гыргыр ахш ацәиӡоит…
Избоит дшахыччо сара сџьа,
Иахылаԥштәуп ҳәа ибжьы ҭицоит.
Дыцәҳауеит ҭыԥкаҿы дыҭҳаш,
Адунеи итәызаап, ашә нкыдҵа…
Схәыҷра сгәалашәоит Лаҳаш,
Икылчаа ианыҟазгьы слакыҵа.
Зқьышә арҩежьыз ахџьаџьа,
Газеҭ ҩежьҵас зегь ҳирҩежьуеит.
Илоуп зҳәода мшәан ахәча,
Кәаԥ-кәаԥ ҳаҟьашьуеит илеижьгьы.
***
Схы сшьон, схәыҷын, сара аҳ Ҷыҷын иеиԥш…
Акгьы сацәшәомызт сан лҷын еиԥш.
Икыдлыршаалон лара сҟәаҟәа,
Уи сарҵәыуалон, саргәаҟуан.
Срыԥхьаӡон зынӡа са ҷынҷас,
Аха схы сымшьози аҳ Ҷыҷынҵас.
Уахынла аӡын асы анаҩуаз,
Исгәалашәоит сашәа шкаҩуаз.
Сан лҷын мыжда сшацәшәозгьы,
Маҷ-саҷк ыҟақәан сзыхьӡозгьы.
Насыԥк смоургьы иҟалозма,
Сыхьӡҵәҟьа рымҳәо сзынхалозма…
ШӘЫСХЫМЧЧАН
Сшәыргәындам сара, аха сеибашьҩым,
Сеиԥш зеиԥшу, иахьынӡауа, дысшьырцгьы сҭахым.
Сыҟаӡам ахызаҵә ҟьала сацәшәо,
Уи сықәшәар, исҳәаша сеидру ашәоу?
Санқәыԥшыз, зны-зынла, схьамҵкәа сеисуан,
Аҭаҷкәымқәа ршьаршәы сӡамҩа иҭашәуан.
Аԥсуара азыҳәан еснагь сеибашьҩын,
Уи азы зхы зыхьуаз, згәы зыхьуаз уаҩын.
Шьыбжьон сылатәом шьацк қашәқашәо,
Ахызаҵә ҟьала саахап ҳәа сшәо.
Исҳәоит, нас, еиҭасҳәоит, усҵәҟьа сшәаҩым.
Амыткәма сҳәаӡом, аха сшәаҳәаҩым.
Сшәышықәса ашәеиқәаҵәа, ҿысҭӡом, исшәуп,
Исызгәаҭом акәымзар, шьаҟәандак сҿашәуп.
Санқәыԥшыз, зны-зынла, схьамҵкәа сеисуан,
Дԥышәырччо дсыхәаԥшуан џьарантә аԥелуан.
АХАҲӘ СШЬЫШЬУЕИТ
Сажәеинраалеи изжәуа аҩи,
Сара макьана еиҭнысыԥсахлом.
Снапқәа ԥҵәандаз, шаҟа зҩи,
Смыцәаӡакәа, ҭаҭынк сахо.
Акьыԥхьаҿ сыхьӡ рбар џьоукы,
Иршәны кәакькаҿ икҿадыршәуеит.
Ирбозаргь сшабылуа мцакы,
Рыбыз бҩыдақәа еиурыжьуеит.
Зегьы сырхыгәырҩартә сҟазҵеи,
Сҟазҵеи сара зегь сусушәа?
Ахаҳә сырԥхап, дахылҵп аҵеи,
Агәы сырҟәандап ԥҳәысушәа.
Самоуп мчык сара сырххо,
Мцак сабылуеит, саршаҳәшаҳәуеит.
Избоит, дыԥсуеит исаӷахо,
Сдоуҳатә ԥсҭазаара ԥшӡа дшаҳәо.
ЗЫԤСЫ ҬОУГЬЫ, ЗЫԤСЫ ҬАМГЬЫ
Зан дыԥсыз, заб дыԥсыз, идыруп, нас, иҽишьӡом,
Алаӷырӡ – цхаӡам, амҳаҵә аӡәгьы иуҿишьӡом.
Аҟәџьал ҭацәы иҭашәаз, ҿымҭ ихигоит игәырҩа,
Иашҭа иҭицоит инапала аԥсцәаҳажәгьы изҩа.
Зашьцәа ԥсыз, заҳәшьцәа ԥсыз – зеиӷьаҟаӡам арԥар,
Рыԥсқәа амшын ихыхәхәала иагагәышьоит аԥра.
Рҭынхауаҩ дашьҭоуп иаиркырц цәашьык,
Аха уи еиқәылом, цас иахаԥоитаз шәшьык.
Зан дыҟоу, заб дыҟоу, иҟоу зхы-зыхшара,
Шәарҭ шәеиқәгәырӷьо шәеицаԥыл шьыжь шара.
Шәамблын, сшәыҳәоит, аԥсҭазаара апырпыл,
Шәымгәырҩан знык шәымбаҿ иҭадыршәыр мпылк.
Зан дыԥсыз, заб дыԥсыз, иргәырҩаша рымоуп,
Зан деибгоу, заб деибгоу ашьхацамҩа рымҩоуп.
Зан дыҟоугьы ма дыҟамгьы, идыруп, урҭ аӡә роуп,
Зыԥсы ҭоугьы, зыԥсы ҭамгьы
ишеишьцәац еишьцәаӡоуп.
НАРА ЛАХЬ
Дзыргаӡазеи абри Нара,
Даҿаланы дцоите наарак.
Хәык дынхыҵыр, иқәнымҵәаша,
Иԥаҵақәа хьаша-ԥаша,
Аӡә дылԥылар наҟ ҳалхашҭып,
Иахьыҟалогьы сеидру лашҭа.
Ех Нара, Нара, ус иахәҭами, Ари – аԥсҭазаара ахаҭами.
Ибхашҭрушь, дад, бабду иҩны,
Ҳарҭ зегь ҳақәызҵаз ҳуаҩны?
АԤСҬЫНХА
Ажәҩан дуӡӡаҵәҟьа – ԥсҭынхоуп,
Адгьыл дуӡӡаҵәҟьа – ԥсҭынхоуп.
Амшын акәзаргьы – ԥсҭынхоуп,
Ԥсык еицырхан, нас, еицырхоуп.
Аеҵә хьыршәыгәқәагьы – ԥсҭынхоуп,
Амза хцәышаагьы – ԥсҭынхоуп.
Амроуп, амра – иԥсҭынхам,
Аҵәы ишахоугьы згәы нырхам.
АДУНЕИ АГАРА
Избоит, абар, ԥшаӷьык ҵысуеит,
Ҵыси-ҳәыҳәи рыԥсқәа рӡоит.
Адунеи ду агара сырҵысуеит,
Хәыҷҵас уи ажьжьара сахьӡоит.
Злеишәа цәгьоу ԥшаӷьык ҵысуеит,
Сышьҭԥаа сагарцгьы агәы иҭоуп.
Адунеи ду агара сырҵысуеит,
Дысмааӡар игароу – ԥхашьароуп.
***
Згәы иажьо, уҟәышра уамжьан,
Рыҩбагь уеижьаргьы, уԥхамшьан.
Згәы иажьо, зҟәышра иеижьо,
Иҟалар ҳәа сшәоит иԥхеишьо.
Згәы иажьаз, иҟәышра хьаацәгьоуп,
Имаӷрақәа, деисрызшәа иԥхьарҵәоуп.

АҲӘЫҲӘ ШКӘАКӘА
Схы схәыцраха снеины снықәтәеит арымӡ,
Уа слымҳа иҭашәышәуан, ԥшоушәа, шьоук рымц.
Ихьыԥшым мҩак санылеит. Аԥсы ҭалоит са сшьа,
Ҳҵеицәа риааира аҽышькыл аусышьҭуам шьҭа.
Схы схәыцраха снеины снықәтәеит арымӡ,
Сгәы иснаҭоит: сааигәара игылоуп аирыӡ.
Ҩыла иҭәуп ихыхәхәо. Ихҭәалан изжәуеит,
Аԥсны шқәыԥшыц иқәыԥшуп. Схаҭагәышьа сажәуеит.
…Слымҳа иҭашәышәуан уаҟа шьоук рымц,
Сара снеины сыхьшәашәаӡа сықәтәан арымӡ.
Днасывст аӡә дмақаруа: «Абасҵәҟьа ихәҭоуп,
Давазааит ааҵра, изхароугьы иара иоуп…»
Схы схәыцраха стәамзи. Ӡынразма? Ӡынран,
«Уԥхын мра уалахәмарт», – дсацәҳауан сан…
Ус сгәысҽанӡамкәа ҳәыҳәк саԥхьа инкаԥрит,
Аҽырԥагьан иаҳәеит уи: «Уанзымԥыр, уԥсит.
Ажәҩан унаҵаԥш, уҽышьҭых, уаԥсоуп,
Избоит, избагәышьоит, аргама уааԥсоуп.
Иҟалома уҽуражәыр гәыла уара,
Аԥсцәаҳа уҽимпыҵжәаан уцароуп хара».

Ахьҭа сакыҵәҟьон. Аӡынра – ӡнын,
Макьаназ акгьы самыҳәацт схазын.
Исхачыз аԥсҭҳәа ацҟьон наҟ сҳәыҳә,
Иԥхамшьакәа исанаҳәон: «Иухьи, мшәан, сныҳә».
Исҟәаҵуам аҳәыҳә: «Угәырҩо абра умтәан,
Аӡәыр иҭаххома иац ихшәылаз атәан.
«Ҳаи» ҳәа, уҩагылан уқыҭахь уца,
Духаршҭ иуцәӷьычыз, зны иҭалаз уца.
Ашықәс ҿыцха акгьы умыхьӡазшәа сныҳә…»
О, исҟәаҵуам, исҟәаҵуам, исҟәаҵуам аҳәыҳә:
«Амла уакуазар, абар, чахәашак,
Абриакоуп исылшо, иаҳцәамгааит уи ԥшак».
…Аҳәыҳәҵәҟьагьы сабжьоит. Сӡырҩуеит.
Сеицрашәом.
Сыӡын мра, ижәдыруаз, ус баша иҭашәом.
Сара ихшәылахьоу тәаным, сгәы еилашуеит,
Сҩагылан амшын ду агәеисрахь сыԥшуеит.
АҞАБАРДА ҶКӘЫН ИЧАРАҾЫ
Сулҭан Сосналиев икәашара иазкны

Хысбжьык имаҳацшәа, гәаҟрак имбацшәа,
Сулҭан ачараҿ днықәлеит дкәашо.
Дӡасон уи аҳауаҿ, ажәҩан дазшазшәа,
Шьха уарбоушәа ижәҩахырқәа еиҵыхны, длашо.
Дкәашон Сосналиев аҟабарда ҷкәын ичараҿ,
Уи дҳамаҳәхеит аԥсуаа. Аԥсны азы деибашьуан.
Алаӷырӡ иабылхьаз адгьыл еиҩшьараҿ,
Мчыла дәыкрын ԥшӡак алиаарц иаҿын.
Дкәашон Сосналиев, длықәгәырӷьо иҭаца,
Дышәҭышха дахьгылаз лаԥшыла деимдо.
Аԥсуа чара данаалон ҳажәлар рфырхаҵа,
Аԥсни Ҟабардеи зыхьӡ хьтәы цҳан ибжьдоу.
…Уа издырран иҟадаз Арӡынба игәҭыхаз,
Аҭаҭын дахо акалашәа дтәан деиқәышьшьы.
Агәырӷьабжь иалҵәрааны хәыцрақәак ихон,
Ихаԥазар акәхап нас уи аибашьра ашәшьы.
Дкәашон Сосналиев акгьы ҟамлаӡацшәа,
Гәыла дарԥысын. Омашәа дшьацәхыртәуан.
Хыхьӡа ишьҭыҵуан иаҳа-иаҳа ашәа,
Ашәа-хәрарӷьаган, уи злыхыз хырҭәан.
Далаӡсо аҳауа, Сулҭан ду дышнеиуаз,
Аганахьшәа игылаз дышьҭихит хәыҷык.
Амаалықь диеиԥшын, деҵәоушәа дшеишеиуан,
Ҳ-Сосналиев, длахҿыххеит, илалеит мчык.
Ҳгенерал иқьышәқәа ирықәыххит ачча.
Аԥшқа илахь ҟәымшәышәра дагәӡит.
Ԥшьаала аҭра ԥшӡа иҭихит итапанча…
Зегь аршанхеит уи, иџьашьо иааӡырҩит.
– Сыхьӡала, – ҿааиҭит, – абри умазааит ҳамҭас, –
Имӡакәан иуасҳәоит ус сгәы изаҭаххаз:
Уаниз аҽны аибашьра ауеиа цәгьа дшалаз,
Издыруеит иқәыԥшӡаз уара уаб дышҭахаз…
…Уа издырран иҟадаз Арӡынба игәҭыхаз,
Аҭаҭын дахо акалашәа дтәан деиқәышьшьы.
Агәырӷьабжь иалҵәрааны хәыцрақәак ихон,
Ихаԥазар акәхап, нас, аибашьра ашәшьы.
Дкәашон Сосналиев… Аха аамҭа еикәшара,
Дымшаҭакәа ицәеижь ҳамхны иагеит.
Ԥсыуак дихашҭуам. Дырхашҭуам ҳахшара.
Аԥсни Ҟабардеи дрыхьтәыцҳан дынхеит.
ДСЫМОУП САРА НЦӘАК
Дсымоуп сара Нцәак,
Снызмыжьуа схала ҽнак.
Сырган мытҟалашьк,
Сақәзыртәо арашь.
Сара дсымоуп Нцәак,
Сшигәамԥхогь рацәак.
Срыцҳашьан иара,
Сахирԥалоит аԥсра.
Сихьчоит сара Нцәак.
Исхаирԥхоит еҵәак,
Игәра згеит схаҭа,
Санҭаха ахҭа.
Сыԥсы сыхшәаанӡа ҽнак,
Сихӡыӡоит сара Нцәак.
Сахыццакӡом са схы,
Исыркәадом сшьамхы.
Дысхылаԥшуеитаз Нцәак,
Сгәы еиҩнажәаанӡа хҿак,
Сыццакны сцалоит,
Схьаақәа зӡалоит.
Сыхьӡ ҳареикуеит Нцәак,
Снапы ианиҵоит ҵәак.
Иҿагәыбзыӷра – мап.
Имҵақьақьарагь – мап.
Зегь зымчу Анцәа,
Сеилукааӡоит рацәа…
Сара сзеиуоу сатәыз…
Уа ужәҩан ҳаракыз!
***
Аԥсны Аҳәынҭқарра Раԥхьатәи Ахада
Владислав Арӡынба ишәҟәы
«Урҭ игәыҭшьаагаӡаз амшқәа» иазкны

«Урҭ игәыҭшьаагаӡаз амшқәа»,
Игәыҭшьааган иаанхоит есқьынгьы.
Амш гәыҭшьагақәа зхашҭуа,
Иаԥсуара ихашҭуеит уеизгьы.
«Урҭ игәыҭшьаагаӡаз амшқәа»,
Дунеи дук ҳанто иазыԥшын.
Аԥсны ҳәа хьӡык шыҟаз ахашҭны,
Жьыхәҭак сзацәгозар ҳәа иаҿын.
«Урҭ игәыҭшьаагаӡаз амшқәа»,
Иргәылԥраан ажәа шаҟьон.
Ажәа, уи ажәа – ҳџьынџь амшра,
Ажәҩан ахы аннаҟьон.
Аԥсуа иҭахым ҽа гәадурак:
Иџьынџь дахьақәиҭхаз изхоит.
Идыруеит ишыбжьатәу ҽурак
Уа дақәтәарц аӡәы иҽирххоит.
«Урҭ игәыҭшьаагаӡаз амшқәа»,
Аполитикатә ԥсҭҳәа ӡлачқәа рхуп.
Иқәԥоит ҳҵеицәа рхы рхашҭны,
Ршьа икарҭәахьоу шьҭаҵәҟьа имыцхәуп.
Аԥсуа идоуҳамч ду зыргәашо,
Акгьы ыҟам – шьхарԥык иаҟароуп.
«Урҭ игәыҭшьагаӡоу амшқәа»,
Гәыҭшьаагазтәыз ҳаҷкәынцәа роуп.
АМЦА МҨАХӘАСҬА
Амца мҩахәасҭан иаҿалакьуеит
Аисырра.
Ԥхынроуп. Еилашәшәуеит, абар шьҭа
Еилашәшәы.
Схаҭа сыԥсабара амца сагәылоуп
Ассирра,
Уи сцәа-сжьы ианыруеит, слашәӡамеи,
Слашәы.
Амца мҩахәасҭан иаҿалакьуеит
Аисырра,
Харантәи амца уанахәаԥшуа –
Иԥшӡоуп.
Аԥсны сықәым аԥсабара салақьуа,
Ари адгьыл Анцәа изыҳәан ишоуп,
Ишаӡоуп.
Амца аҿалакьуа идәықәлозар
Аисырра,
Амра аҭашәамҭаз изызхәыцтәу
Рацәоуп.
Зҽызҵәахуа, иззымгәаӷьыз уажәы уи
Аисара,
Ҽнак дықәган дызгоугьы
Мца-ԥшоуп.
Аԥсныҵла аҵәаҟаԥшь
Ԥшӡаӡа ианаҿало,
Дцәырҵуеит уаҩԥсык.
Знапала изырцәо
Аисырра иаҿалакьуа амца,
Зынӡа имыргаӡароуп
Шьҭыбжьык.
***
Сгәыӷуан, сгәыӷра башамхеит,
Илакьҭазаргь сымҩа, сиашахеит.
Сымч ду схаҭа саршанхеит,
Сцәаҳәа аҽеиԥнашьт, сиашахеит.
Сылахь баша, иҿашамхеит,
Ҽнак сҟамлазт, уи иаршанхеит.
Мышкала, сабиц, сиашахеит,
Схьаақәа исыжәлаз – кыкахшхеит.
АБАР, ИЗБОИТ…
Абар, избоит, блак иамбо:
Мпылк ҭаиршәырц амба,
Иҽыҵәахны, ихала,
Дыхәмаруеит аӡәы.
Шьҭа ахәмарха абаҟоу?..
Дуазҵаауам: «Ушԥаҟоу?»
Ихала ҽнак дахалан,
Дахагьежьуеит аҵәы…
Уи аӡын-ҵәа кәамԥа,
Уқәижьлаӡом амԥын,
Дшәоит нас, лыԥхала,
Импылхар ҳәа уаҵәы.
Иҿаԥхьа знык сқьақьама?
Иҵәа кәамԥа агьама
Збама? Изымбаӡеит.
Аҵәа кәамԥа – ампыл,
Пырпылцаҵас санамбыл,
Исыхьрызеи, сеиқәхашт.
Агьама збарц санацҳа,
Иҭамбгеи сашҭаҿ ацҳа,
Схаԥыц мыждагь кашәеит.
Сшәеит…
Ампыл аԥсыԥ цоит…
Ҳамаӡақәа ҳӡоит…
Аҵәа кәамԥа ахәҵәы канӡа
Аԥша
Иарқәацқәацоит…
САЖӘРА АШЛЫЦҚӘА
Игәаӷьны исызҳәарыма: «Схала схы зжьон…
Ҽнак сҽацәызгеит сызҿыз аҳәынҳәах».
Ихәыҭхәыҭуан маӡа: «Дыбжьаӡуеит» ҳәа, рҳәон.
Аха усгьы смыӡӡакәа сыҟоуп еиҭах…
…Бмырҿыхакәа сдәылҵит ҽнак ԥшьаала шьыжьӡак,
Сахьцашаз сақәшәомызт, сабылуан мцак.
Сыццакцәозар исхарам, саргәаҭеиуеит маӡак,
Сӷьычкәырны сышҭамло бдыргәышьоит цак.
Мҩак сықәлан, абар, схы сгәашаха сцоит…
Сышьҭа ихлыршәлеит аџьнышқәа ран.
Шьҭак схы аҿаԥхьа схы амаӡа зӡоит…
Анкьа сшаныз еиԥш саныз акаҭран.

Изҳәода, сеидру, сзыниаша уаҵәы?
Уи здыруа хыхь иқәтәоу Анцәа заҵәык иоуп…
Сыбла ихымҵуа ихгылоуп: еиқәароуп быхцәы,
Сгәы зҟычуагь, ибдыруаз, сымыш, иароуп:
Сымышьҭа цәгьамызт: сымшра зегьы,
Аҟәа иазынсыжьырц сҭахымзи сара.
Нас сажәра ашлыцқәа ируҵәҟьом уеизгьы,
Акаҭран мҩа ианҷаблан рҽыршьуеит дара.
АБЫЗ
Импахьшь хәыҷы имбаӡо, –
баҩык злаӡам уи ибыз,
Иаҳәац аҳәоит, изыҵәахуам
иаҳаз, мамзаргьы иибаз.
Ауҳәан-сҳәанқәа рымц ҵәыргыла
дахыԥоит наҟ, дахькьысуам,
Ажәа еигәыдҵа ишьклаҳәыргьы,
хьаас икым, дхәылкьысуам.
Ибыз хәыҷы-иқадақь бызшәа –
дыҟам згәы иамысуа,
Иажәа ҭарчеи, уи уарчалоит –
ишәхымс уанахысуа.
Импыхьшь хәыҷы – ибыз хәыҷы…

Ибааӡажжыроу ибыз, –
Зыкәа иҭазыршәуада ишьҭкәыцәаан
иҿацырцыруа абаз,
Арахь иџьыба мааҭк ацәыӡыр,
аргама зымгәа ԥызжәо,
Арахь аԥсуа ичҳарала
зпатриотра ду ԥызшәо.
АХӘЫШӘТӘЫРҬАҾ
Руслан Гәажәба иахь

Абри ахыбра сара саныҩнало,
Сгәы, мҟәыбоушәа, уаҟа икынҩалоит.
Исҭахым сыбла иабарц абри ахыбра,
Санавсуа ишԥасҭаху сцарцгьы снахыԥраан.
Абраҟоуп саҳәшьцәа аԥсцәаҳа дахьрықәлаз,
Абраҟоуп рҩыџьагь рынарцә мҩа иахьықәлаз.
Сара абри ахыбра сабозаап сшәикәагәны,
Зыбӷа уаҩҵас иззеиҵымхуа сакәны.
Ах, уара ахыбра, угәы баша уамеижьан,
Сашҭа дҭыҵит аԥсцәаҳа, ихы ԥхеишьан.
Исцәымӡыц сыхьчоит, исцәыӡызгьы сцәыӡит,
Ҿыц сизшәа схы збоит… Хәыцрак сызцәырҵит.

Абри ахыбра сара саныҩнало,
Сгәы, амҟәыбеиԥш, ижәдыр, ишкынҩало.
Аха ишԥазури, сзавсуам… Ԥшьаала сныҩналоит,
Сгәалақәа схаршҭны, еиҭах уи санаалоит.
Дышьҭоуп сара сҩыза… Мап џьушьҭ, дуашәшәырам,
Маӡала ифарцаз ҵәак ҭигом ишәыра.
Уи иҭиго абӷьыцқәа зегьы-зегь ҭоурыхуп,
Игәаҵан ҳҭоурых ахсаала ду ҭыхуп.
Анцәа ду сызкәыхшоу! Исырдыртәу сырдырла,
Сзыцәгәааз ахыбра… Сузыҟоуп ҳаҭырла,
Дансуҭа са сҩыза деибга-дызҩыда,
Днеины ҭынч даннадтәала иҩырҭа!..
Уара, аҳақьым, мариала суцрыҵуам,
Абри ахыбра, сҩыза дсыцымкәа, сдәылҵуам.
ДАҼА ДУНЕИК
Суаҩыбжара – слыгажә хәмарра,
Қәрала снеины сынҭагылт.
Издыруеит: шьҭа сыргом сара арра,
Аха еиҭах бара бысԥылт.
Бҿаԥхьа егьамчым сара сажәа,
Сдоуҳа аӡыхь цқьа атҟьап хуп.
Насыԥ лашоума абас бзымражәуа?
Избоит, башҭа ҽаӡә дахуп.
Бара банқәыԥшыз – ԥҳәызба еинаалан,
Напык бхьымсыцшәа бҽырбон.
Ажәак зҿыҵшәодаз игәнаалам.
Бхаҿала сықалақь лашон.
Аҭакәажә лықәра шьҭа бҭагылоуп,
Аԥҳәыс-ҿа лоуп арахь бзеиԥшу.
Быџьымшь шәхымсқәа срылагылоуп,
Урҭ игәарҭаҵәҟьоит сышшу.
Суаҩыбжара – слыгажә хәмарра,
Нҵырас иамоузеи иара?
Макьаназ иаҵазар уи ԥхаррак,
Снанагароуп сгәы хара.
Аҭакәажәӡара ашықәс ааины,
Быџьымшь шәхымсқәа рҟны ҿнаҭуеит…
Сбыхӡыӡацәоит, схы саиааины,
Даҽа дунеи лашак сзатуеит.
АСҚЬАЛАҾЫ
Хәыцра хьанҭак еидараҵас саҵан.
Исҭахын схы саиааирц. Сықәԥон.
Асқьалаҿы маакырак сыҽнадҵан,
Сыҟәрышь хәыҷқәа – смал – сыԥхьаӡон.
Снапсыргәыҵа ианыԥсалан абазқәак,
Идырцырцыруан шьыжьтәи ашәахәа…
Ԥарақәак соуӡаргьы иабазго,
Иузынхозеи каҳуак уанахәа.
Издыруада, изҳәода сызбаз уа.
Исзааирызшәа хьтәы ԥсыӡк сыԥшын…
Снапсыргәыҵа ианыршәлан абазқәак,
Ицәыҵахәмаруа исхыччон амшын.
Искын снапсыргәыҵа еиҵыхны…
Сгәы иснаҭон: «Ҿумҭын, усҭыҳә»…
Амҵәыжәҩа ласкәантрақәа еиҵыхны,
Исҿаԥрит ишкәакәаӡа аҳәыҳә…
Снапсыргәыҵа ианыршәлаз абазқәак,
Амшын инахәлашәа ицеит...
Шьхарԥ дук сықәыԥшуан азқәа…
Ажәак, ажәак сымҳәаӡеит.
***
Ианартәи амра бацәыбнамлан,
Бнагыл сҿаԥхьа ба бкахәхәа.
Сгәеисра бацын… Уи банаалон,
Цәашьык сарцәон наҟ сҭахәхәа…
…Сыҩналт буада… Ацәа балан,
Схы схашҭны сыҟан. Бхы-бҿы лашон.
Сара цәқәырԥа еишьылрак салан,
Уи ацәқәырԥа сахәаҽыр ҳәа сшәон.
***
Изӡеит, изӡеит, зегьы-зегь зӡеит,
Аха быҟам, быҟаӡам, схәаҽӡеит.
Снапы сроуит ҳәа ибыхьӡом,
Изӡом. Бахьыҟам сызхаҵом.
Бышьҭыбжь мгозар, сышьҭыбжь гом,
Уи азы аԥсҭазаара еиқәыбгом.
Бара аҵх батәуп, сатәуп сара амш,
Убас ҳаԥсҭазаарагь нкакәкәашт.
ИАХЬА ХӘАШОУП
Аӡә лахь

Иахьа хәашоуп. Сцоит ақыҭахь сылахь еиқәҵа.
Сыхьҭакуп. Сбыҳәоит, мцак уаҟа еиқәҵа.
Аҿы ҭбаацәагәышьоуп, издыруеит, ҳуаџьаҟ,
Саб дынхаҩгәышьан, ихы деигӡомызт, гәаҟ.
Иахьа хәашоуп. Сыҟоуп цәгьала сыхьҭакны,
Сыҟазшәа дунеи дук абахҭаҿ сҭакны.
Иԥхасшьоит иахьбасҳәо: мҿык уаҟа иршьшьа,
Анкьа зны ишыҟаз бхамшҭын сҟазшьа.
Иахьа хәашоуп. Қьырсамшуп. Ирзыхҵа асыкәмал
Сани саби, саҳәшьцәеи. Убри ами урҭ рмал.
Сара Аҟәа сшалахаз ббоит смыждаха,
Зегьы рзы смақьасуа, схазы сгәаџаха.