Амзаҭәымҭа - 6

Насыԥк саҳәоит саргь гәаныла...
Схала ацәажәара саҿуп...

***
Здунеи зыԥсахыз аԥсыцқьа,
Џьанаҭ имоуп гыларҭас.
Дыԥсит, аха уи дыԥсыҵәҟьам,
Иԥсы ацгылоит мрагылара.
Дубом, аха уаԥхьа дгылоуп,
Уажәгьы иузиуеит ҩызара.
Угәырҩа-игәырҩоуп гәыла-ԥсыла,
Есымша иуиҭоит гәҽанызарак.
Угага еиԥш уара дуцуп,
Уахьынаԥшлак дубарҭаӡам.
Уԥсҭазаара даԥсахацуп,
Иара идагьы ухәарҭаӡам.
Ухы-уԥсы адгьыл иамадоуп,
Аха адунеи дықәуп ухаҭа-ԥсаҭа.
Нас угәы каршәны гәырҩада,
Ԥсра ақәӡам уара уԥсы амаӡа.
Здунеи зыԥсахыз аԥсыцқьа,
Џьанаҭ имоуп гыларҭас,
Дыԥсит, аха уи дыԥсыҵәҟьам,
Иԥсы ацгылоит мрагылара!
***
Аԥхыӡ еиԥш ишарккеит ашара,
Ирхьыӡсоит амахәқәа рлымҳарыҩ.
Ашьхақәа ирыҿдыршеит лашарак,
Аҵарақәа ршарашәа еигәныҩт.
Инхәыҵԥрааит агәырӷьаҿҳәаша, аԥшалас,
Ашьацра инхәыҵаҳәҳәит аӡаӡа.
Аԥша иҿнаршәеит аҵых ишалаз,
Цқьа аҟалаха змаӡаз аҳаӡа.
Ушьҭа ашареи ахәлареи еилыҵит,
Адаӷьгьы амрагьы иҭалеит рыԥсы.
Ашәҭгьы гәылҵит, амаҭгьы цәырҵит,
Цәгьагьы бзиагьы еицралаш лассы.
Зегьы ачҳауеит адунеи гәаҵәажәпа,
Ақәыџьмагьы ачҳауеит ауасагьы.
Иараби, амаалықь жәҩангәы дналԥан,
Доуҳак ҟаиҵар замуазеи иахьагьы.
Адгьыл иақәлоуп, џьым, ацәгьеи абзиеи,
Иҟьаҟьаӡа ишан, аҵәылашьца илашьцеит.
Иахьатәи амышгьы цаӡеит иниас,
Аамҭа иаҵахаз, аӡәгьы ибжьы мгаӡеит.
Амыш имҩасызгьы уажә аабыкьа,
Уаҵәы аҷараҳәа иаанартуеит агәашә.
Гәырҩеи-гәаҟреи рышьҭақәа рыцқьан,
Ҩаԥхьа амыш ҿыц нылаҷҷоит сԥенџьыр ахышә!
***
Ҩ-цәаҟәак рҽеихыршьит ахәылԥаз,
Амшыни ашьхеи рыхқәа ҭакуп.
Ахәылԥаз аӷныжәҩан еихапыз,
Мраҭашәара зегьы лашьцакуп.
Ҩ-цәаҟәак аԥҭақәа ирылԥхоит,
Ҩ-цәаҟәак абжьас еиԥш иӷроуп.
Алакә цәашьқәа сыԥсы рылахоит,
Аҩбагьы еилыблаа ажәҩан иандоуп.
Ҩ-цәаҟәак зныкоуп ианцәырҵуа,
Издыруеит, уаха исҳәо ҟалоит.
Аха уажәы сыци-сышәи хыстуам,
Ихыстыр, схаԥыц кашәар ҳәа сшәоит.
«Ацәаҟәа икыду ухаԥыц аурбар,
Дад, раԥхьатәи ухаԥыц кашәоит!» –
Уажәы исзыгәыӷьуам, сҿы неихыԥхьар,
Раԥхьатәи схаԥыц кашәар ҳәа сшәоит.
Исгәалашәоит сабду иажәақәа,
Убысҟан ажәҩан икыдын цәаҟәак...
Стәоуп сылаԥш жәҩангәы иналакуа,
Са схаан ҩ-цәаҟәак кыдлеит уахак.
Ацәаҟәақәа ажәҩан ианыҵӡом,
Ажәҩан ашана ҩ-цәаҟәак лашоит.
Стәашьа сыԥсышьоуп, сҿы еихысхӡом,
Саԥхьатәи схаԥыц кашәар ҳәа сшәоит!
***
Апрезидент игәырӷьа ҵҩадоуп,
Президентс дахьалырхыз.
Сара сзыҳәан илакә ҳамҭоуп,
Ажәеинраалак сгәы иалысхыз.
Уи дгәырӷьацәан, изхом аҳауа,
Иара ихашҭит иаабац шиакәу.
Нас насыԥ змоу дарбан ҳауа,
Иара иакәу сара сакәу?

***
Ажәҩан ауадыхә акәнаршеит ацәаҟәа,
Абжьас еиԥш еилыӷраауп ажәҩан ацәашьы.
Ақьышә хышра аасра инылакуа,
Ацыхаӡыхь ажәуеит ашьабысҭа шьыжьы.
Иахьа ашьабысҭа ӡыс лбааит ахала,
Ахала анасыԥ аԥшаауеит уажәшьҭа.
Аҳауа иалаӡсоит ашьабсҭа хиаалан,
Ашьха агәы амоуп, илашоит алакҭа.
Иахьа раԥхьатәи абҭәа канаршәит,
Ашьабсҭа абзаласа ахьшуп ашәахәа.
Ашьхақәа рынасыԥ иашьҭаӡам ашәи,
Цаҟьаш иқәгылоуп ацәашь еиԥш икахәхәа.
Ашьабсҭа, иуцыз ашьхақәа рылыԥха,
Лаԥшыцәгьа-ҿаԥшыцәгьа ахара иуҟәгаз.
Ашьыжь мырхәага ахра инықәыԥхаз,
Ашьабсҭа, уара узы иҳақыз, идоуҳаз.
Сгылоуп ахәылԥаз аҩ-шьхак рыбжьара,
Сынасыԥ ацәаара снахьыԥшуеит хара.
Схьанҭахеит, сшьабсҭа, ариабжьарак.
Сазхәыцуеит апҟақәа ирыцԥрыз схәыҷра!
***
Уааи, сҩыза, ҳашьхақәа рычҳараз,
Ажәытәӡатәи аныҳәаҿа шьҭаҳхып.
Аԥсуа жәлар алахьынҵа зцәыхараз,
Рышәиԥхьыӡ ахрақәа ирхаҳхып.
Иаҳныҳәап ҳашьхақәа рдоуҳа амаӡа,
Ахрақәа змырхәашаз иахьанӡа.
О, уара, Анцәа ду уқәраду рараӡа,
Ирараӡа рҽаҳәатәы ҟалаанӡа.
Ацаҟьа цаҟьазтәыз ҳныҳәап ахаҳәқәа,
Арҩашқәа ҳныҳәап Нарҭаа рӡышхәа.
Зхьыӡрацара ашәа ашьхақәа ирхыҩуа,
Даҳныҳәап Сасрыҟәа аеҵәа ҿызхуа.
Иаҳныҳәап ҳашьхақәа рылыԥха,
Зшаеҵәа арку ашара ашамҭаз.
Иаҳныҳәап амзаҿа ажәҩан иалыԥхаз,
Ашацкыра ашарашәа аҳәамҭаз.
Иаҳныҳәап ҳашьхақәа рыламыс,
Иаҳныҳәап рхаҵара, рыцқьара.
Иаҳҳәап урҭ ҳарамрак шрыламыз,
Есымша иҵҩадахарц ргәырӷьара.
Ааи, сҩыза, ҳашьхақәа рычҳараз,
Ажәытәӡатәи аныҳәаҿа шьҭаҳхып.
Абарҭ ашьхақәа рымцахә мыцәарцаз,
Рышәиԥхьыӡ ҳахрақәа ирхаҳхып!
***
Зымаха ахәы шлахьаз ашла,
Илабашьа нарсны дцәажәон.
Ахәараҳәа аӡ-хьамԥш ҩеихашлон,
Ахаҳә шьанҵа қьуан, игәжәажәон.
Ашла дцәажәон иажәа еицралан,
Аҩыжәлантәык ахҟа рыбжьихуан.
Ашьха дықәын, ажәҩан далан,
Ашацәа рымза аххьа ахихуан.
Еилаԥсон ашла иҩи-икәари,
Лакә дунеи ссирк ашҭа дҭыҵуан.
Ашла иажәа убас ихәмарит,
Ахаҳә шьанҵа ашәҭ агәылҵуан.
Абырг дахьцәажәоз ажәа ҟәышла,
Аԥҳәызба хымкых лыхцәы кьларуан.
Аҵыхәтәан ажәаԥҟак ииҳәаз ашла,
Са сышәҟәқәа зегьы акапануан!

***
Ацәарҭаӷәы сықәиоуп ҳахьатә кәасқьа,
Аххаҳәа икыдхаҽан илеиуеит ақәа.
Аӡын ҵых иагәылеиҳәоз сабду анкьа,
Сасрыҟәа илакә еиҭеиҳәоит иажәа хыркуа.
Арашь-хәа неиуеит аҳауа иалаӡсо,
Ажәҩан дырлашоит Сасрыҟәа ихҿақәа.
Аеҵә кыдхәашан ажәҩан иалаԥсоит,
Днеиуеит Сасрыҟәа ахрақәа ԥыҟҟа.
Акәасҭхарамца былуеит еицралан,
Ацыԥхьқәа рхьыӡсоит архышьна, ахәыблы.
Аҽҳәа ахаҿы ахац рыԥхуп жьҵаала,
Уаха арбаӷь иахәхьеит аҵых агәы.
Аӡхыҵреиԥш сабду илакә хыш-хыҵәоит,
Иԥаҵашла иҿацәқәырԥо дтәоуп аԥеамбар.
Дгьыли-жәҩани рыбжьара ацҳа хиҵоит,
Ахрақәа дыргәылҟьаны днеиуеит абар.
Адәахь ақәаршҩы кашуеит ирыдшԥсаран,
Ҳашҭа иҭыкьасан илеиуеит аҩар.
Ажәҩан ахьыршаӡ саркьа ххыран,
Ацәыкәбарқәа аҵәымыӷ аларҵоит аҟауар!..
***
Хәыцра ссирқәак ашьацра инылаԥсо,
Ашьац шьалҭа сылаиоуп шьыбжьон.
Аԥҭа хьышьашқәа ажәҩан иаҵаӡсо
Иахьнеиуа гәасҭоит рыжәҩаш цәқәырԥо.
Лакәшәа исҭааз ашара еимҟьареиԥш,
Сгәалаҟара иналаԥхеит шәахәацк,
Сыхҭыс сахьақәа амасар гәареиԥш
Схаршышуеит, ирыларшәым хәахәацк.
Сыгәгьы каршәуп, сыԥсгьы каршәуп,
Цәашьхәыс срымоуп ладеи-ҩадеи.
Амаалықьцәа рҽыкәаҳа схаршәуп,
Сшақәлахо здыруеит абри адунеи.
Сгәыӷрақәа рышьҭыбжь адгьыл аҩуеит,
Сықәиоуп ԥшьшьала,
Дгьыли-жәҩани ӡырҩуеит.
Ихьы рҩашха са сгәаҵа иҭыҩуа,
Сцәаҳәақәа рсаркьал бжьы саҳауеит!..

Азаҵәра

Хәылԥ шәаԥшь налаӡуан мраҭашәара,
Ушьҭа аҽкаршәны амыш еилашәшәуан.
Ашықәсқәа ршәахсҭа, дааԥса-дкара,
Ауаҩытәыҩса игәырҩа ашҭа дҭаԥшуан.
Ихҭыс мышқәа игәыӷра еижьагаз,
Абӷьыжә еиԥш иԥыххаа иаԥхьа икаԥсан.
Иԥсҭазаара аԥхыӡ цәгьа знигаз
Имҩахәасҭа цәеицәыԥсуа ишьҭан.
Илахьынҵа ашәиԥхьыӡ зыцрашуаз,
Лаҳәа еиқәаҵәан ишьҭан есымша.
Шьыбжьышьҭахь амырхәага ихьашуаз,
Иара изыҳәан сыҭәҳәан есшар.
Амҳаҵә иоуамызт амшын қашьхар,
Аӡыҵәҟьа амца ацралан ибылуан.
Ҩысҭаа чысхон ҽеик иқәашьхар,
Абас ауаҩ инасыԥ ашьшьыҳәа ишӡыҭуаз,
Арҟыра бна дылсит абас мацара,
Уажәы иҵыхәтәы мыш абла дҭаԥшуан.
Ччаԥшьк неиҿысуан аимгеимцараз...
Аҵыхәтәантәи икәиц абла ҭаауан.
Аԥхыӡ цәгьеиԥш ибон, нахьхьи, иҷкәынра,
Аарла, аарла ицәашьызаҵә лашон.
Ишлара далыԥшны дыԥшуан ахара,
Ашла иҷкәынра хынҳәырҳәа дшәон...

***
Ишԥа ссиру иахьатәи ашьыжь,
Амшра аԥсаҟьоит ашәахәа.
Икаи-бзиуа ԥшаласк сашьышьт,
Схәыҷра анаҟә хыҵуеит икахәхәа.
Сеиҭаԥылеит ашьыжь шара,
Лакә дунеик сыциит иахьа.
Избоит исныруеит цәалашәарак,
Насыԥ шкәакәак сзыԥшуп ҩаԥхьа.
Исахәыҭ-хәыҭуеит бжьык аҽкаршәны,
Уи гәырӷьаӡк санаҳәоит уажәы.
Стәоуп ашәшьыраҿ сгәы каршәны,
Хыхь амрагь каҵәоит икажжы.
Ауаҩы Анцәа дықәҵа мҩамыш,
Анцәа иԥеиԥшумтәын ҟалаак.
Ишԥа ссиру иахьатәи амыш,
Рыцҳарак ҟамландаз, џьушьҭ наҟ...
***
Аӡәгьы имражәыц адунеи,
Саргьы уаҵәынӡа исыцуп,
Са сымҩа аԥынҵаҿ снеит,
Аха исҳәаз сажәа ҿыцуп.
Мшаҽнеиԥш сымзаҿа нахьхьи,
Жәҩан икыдыршәылоу хыцуп.
Ҩаԥхьа аԥсҭазаара сназхьит,
Аеҵә рышьхыҵәгьы еимхәыцуп.
Ишысҭахыз исхәыцит зегьы,
Ишысҭахыз рсахьа ҭысхит.
Адунеи сықәуп иахьагьы,
Иахьагь амза аххьа ахысхит.
Уахатәи аҵыхгьы рҩышьуп,
Аҭынчра ахыҵәоит аԥсабара.
Саргьы сҿаҳәатәы сазыԥшуп,
Сазыԥшуп, ԥшӡала, ашара.
Аӡәгьы имражәыц адунеи,
Саргьы уаҵәынӡа сықәуп.
Ахҭа аҟынӡа сҿахәы сҳәеит,
Убри храҭахьгьы исыцуп.

***
Ашара ашьҭыбжь ааҩуеит ашамҭаз,
Ақәаршҩы еиԥш ихыкьасоит лашарак.
Аԥсҭазаара ҿыц аналагамҭаз,
Ициит ауаҩы ԥсра зқәым зҵаарак.
Ауаҩытәыҩса ицииз азҵаара,
Ицуп имаха ахәы шлаанӡа.
Жәҩангәы иҵаршәу еҵәа лашарак,
Аҵыхәтәантәи ашәахәац кашәаанӡа.
Ԥсра зқәым зегьы гәаҟрала иаахәоуп,
Ашьа зхьыршам анасыԥ, насыԥӡам.
Ашара ашәа аҳәоит, уаха хахоуп,
Аха исаҳацоуп уи ашәа ҿыцӡам.
Адунеиаҿ иҿыцу ҳәа егьыҟаӡам,
Инарҳәуп, иаарҳәуп, зегь жәижәыхуп.
Адунеиҵәҟьа макьана ирҿыхаӡам,
Ауаҩы дызхьымӡаз зегьы ныхоуп!..
***
Ахьыбӷьыш иҿнаршәаз аԥшалас,
Ацәарҭәеиԥш илаԥсоуп ашьац.
Ажәҩан ахәуеит амзаҿа ихалаз,
Ашара ҵыс ашәабжь гоит ишгац.
Ахәыцра шкәакәеиԥш икаҳәуеит аӡаӡа,
Ажәҩан иахәуеит ахьыршаӡ.
Гәырӷьаҿҳәашак хыҵуеит сгәаҵаҿ,
Ашара шандаз уаҵәгьы абас.
Инасхыԥрааит исымаз гәалас,
Ашьыжь иарҳауеит аԥсаҭа.
Ихәыҭ-хәыҭуеит ашьыжь ԥшалас,
Икыдышьшь илеиуеит аԥсата.
Нахьхьи шәахшәа анаҟә хыҵуеит,
Амышреи аҵыхреи нкаԥса.
Иахьагь ашәҭ еиԥш амыш гәылҵуеит,
Анцәа еицоумкын ҳлахьынҵа!

Аты абжьы

Абыжь-ныхак иҭарцаԥхаша,
Сара сԥенџьыр ахышә аартны,
Быжьрабыжьҵәа иаҵҩахаша,
Иԥсҭыхгаха абжьы гоит аты.
Аҵых лашәы аҽеиҩшамҭаз,
Исԥубаауазеи нас уаха?
Иарбан ҩысҭаа мусхәу ашамҭаз,
Аҵых ҿазҳәаз еиқәырхха.
Цәыӡ думоума абри аҵых?
Нас дызусҭа зшәаџь уҳәо.
Аҵәылашьца убжьы наҵых,
Дарбан зыԥсырӡы зауҳәо?
О, атыҩарҩар, мышьҭацәгьа,
Есымша иаазыцҳауа агәырҩа.
Аҵла гәаҩа иԥсхьаз анкьа,
Убжьы ҭыҩуеит агылҩа.
Убжьы ҭыҩуеит,
Убжьы шәиԥхьыӡ,
Убжьы ҭыҩуеит агылҩа.
Иахатәи аҵых ԥхыӡ цәгьак сеиԥхыӡт,
Исымаз сзымхозшәа агәырҩа.
Аҵых лашәы аҽеиҩшамҭаз,
Исԥубаауазеи, џьым, уаха?
Иарбан ҩысҭаа мусхәу ашамҭаз,
Аҵых ҿазҳәаз еиқәырххаа?

***
Ашьха ӡыхь ахьара иҵаршәуп,
Ахыҵхырҭа ахьыҟоу маӡоуп.
Иныҵабоит аӡыхь зныкыршәа,
Иахьатәи амыш знык аҽаӡоит.
Ашьха ӡыхь доуҳала иадыруеит,
Алаԥшыцәгьа ааигәа дантәоу.
Усҟан уи адгьыл уазыруеит,
Иадыруеит ҩысҭаак дшаҭоу.
Уи мацәазк атәарҭа атәарҭоуп,
Иаҵыҵуеит хьацак ашьапы.
Зегьы абарҭоуп, зегьы аҳарҭоуп,
Ианцәырҵыз амышгьы мшаԥын.
Ианиз аахыс аԥсра иахәшәын,
Амаӡагьы идыруан амҳаџьыр.
Иҵыҵуан абри аӡыхь лакәшәа...
Аамҭа қәасит, иӡысит акыр...
Ицеит, иқәҵит адгьыл зџьынџьыз,
Иршьаркыцит аӡыхь ахҩагьы.
Аӡыхь амаӡа нықәны иҭазӡыз,
Иахьа, ԥшӡала, ихынҳәит даргьы.
Ашьха ӡыхь ахьара иҵаршәуп,
Ахыҵхырҭа ушьҭа имаӡаӡам.
Иҵхәраауеит аӡыхь хьырҩашшәа,
Аԥсра иахәшәу ацыхаӡыхь ҵәахӡам!

***
Уахагьы башаӡа, башаӡа стәанхалеит,
Сшәымҭақәагьы наҟ имҩасит имцурашан.
Икыдлаҳәылаз амзагьы кыдхалт ахала,
Сгәаҟуеит.
Ажәак сԥыхьамшәеит исҭынхашаз.
Сцәашьы заҵәы лаӷырӡышоит уахантәарак,
Алуажә еиԥш ихьанҭоуп уахатәи адунеи.
Уахатәи аҵых бзагәырҩа хьанҭаран,
Ҵәымыӷ жьакцан сгәаҵа иазнеит.
Изури исҳәари Анцәа ус сишазар,
Сыԥсҭазаара иациҵазар гәырҩашәк.
Сынасыԥ цыгә ҵыхәахан иҟьаҟьаӡа ишазар,
Сызҭамло, иныҵашьых, иаркызар агәашә.
Амзагьы ҵааԥсха жәҩан гәаҵаҿ икыдуп,
Ԥҭа шәы-цахашк самсалхан ихун.
Амза агәы иангылоу адауы игәхьаа зкыда,
Жәлар рхьарахә зҭархьо иныга ҭацәуп.
Сгәырҩарҭа аҵых саларшәуп са схала,
Еҵәак абла жәҩан калҭаҿ иҭаауеит.
«Дад, Анцәа иузишаз улахьынҵа уацрамлан», –
Икараха бжьы маӡак џьарантәи исаҳауеит.
***
Ицеит аԥхынра, ажәҵарақәа ԥрит,
Апҟақәагь ажәҩн иаларҵеит асал.
Аԥша хьшәашәа ашьацраҿ икаҳәит,
Саргьы хынҩежәеижәаба ашҭа сҭалт.
Снаԥшуеит адәахьы, хәыцрак еимыггоит,
Гәҿыӷьра заҵәуп, уаҳа шьҭабжьык гаӡом.
Аҽҳәа ахахьы арашәыга абжьы гоит,
Ҭынчроуп.
Ахаҳә еиԥш сеидара хьанҭоуп.
Сеихала-еихыҵуеит, хәыцрақәак ырзо...
Ардәынак нцәыҵасуеит ашҭа аханы.
Стәоуп.
Ажәак сгәы иҭасҳәом сыԥсы иахырзан,
Ихагьыжьуеит абӷьыц кашәарҳәа ишәаны...
Иааҩуеит сыччабжьи сҵәыуабжьи рышьҭыбжь,
Игәырҩазгоит амҩа изнызгаз схәыҷра...
Ах, ишԥашьацоу иахьатәи ашьыжь,
Ах, ишԥасҭахым сажәра ашҭа аҭаԥшра!..

***
Амҿы мца былуеит амца ацралан,
Ацыԥхь иаҵәа ахьыӡсоит архышьна.
Амцабз далаӡсоит ԥҳәызба еинаалак,
Ԥҳәызбак, лыхцә ԥарақәа еихышьны.
Аҽҳәа иҽҳәаԥыруеит са схәыцрақәа,
Мцабз шәаԥшьуп аԥҳәызба дызлаԥыруа.
Аҽҳәаҿ еивысуеит сымҩа хҵәрырақәа,
Аҽҳәа мшын ихыԥсалоит аԥрақәа.
Инсыжьыз сымышқәа зегьы ҿыхан,
Ашьхыҵә реиԥш исықәыԥсоит сахьтәоу.
Исхысхьоу сымышқәа зегьы сыхан,
Срыман, тыша ҵалашәык иҭоуп.
Амцаҵәҟьа иазымблыз схәыцрақәа,
Амцаԥшь еиԥш ибылуеит еицралан.
Ибылуеит еицралан сныхахәырақәа,
Сыбзиабареи сцәымӷреи сыгә иалаз.
Амцазаҵә былуеит ауахәажә еиԥш,
Ахәыблы иаҵаԥсоит амцабз ракәа.
Схы сгәы ҭацәуп аҳәысҭажә еиԥш,
Акәиц иннажьуеит аццышә шкәакәа!..
***
Са исгәалашәоит амза ҭәымҭа,
Асаранџь еиԥш ианхыхәхәоз.
Бҩа лагьанҵас ажәҩан ашҭаҿ,
Аеҵә рышьхыҵә анаҿаԥсоз.
Исгәалашәоит, аҵх салагылан,
Слахьынҵазы амза саԥшуан.
Илаша-лашо ашәахәа сԥылан,
Сыкәа-смаӷра инҭаҳәуан.
Лакә ԥхыӡк салан, насыԥк сгәыҵак,
Аргамә сҿаҳәатәы ҟалон.
Сматанеиуан сыбжьы ныҵак,
Аҵых ашареиԥш еимыггон.
Избон сышхалоз адгьыл ныжьны,
Ажәҩан ашҭахь насыԥк сагон.
Аеҵә џьарсахьа рҽеихышьны,
Ажәҩан агәаҵаҿы илашон!

***
Аԥҭа еиқәаҵәа иагәылҟьаз амацәыс,
Ажәҩан ахьача рахәыц аннадеит.
Ақәыршҩы-ԥша аҵлақәа ирыласыз,
Ацәарҭәеиԥш ахьы бӷьыш канаԥсеит.
Аӡынреи аԥхынреи еилыҵуеит,
Игоит аҵыхәтәантәи адыд абжьы.
Асыршҩы ԥҭақәа ажәҩан дрысуеит,
Аԥшалас асуеит икашьшьы.
Аҳәҳәыҳәа асы ахәуеит ажәҩан лыхәҭа,
Асышәҭ ас цырақәа аҿаҳәҳәуп.
Ашәыб идрыбуеит аҵла рыхәда,
Алаҳәара ҵарақәа каҳәҳәуп.
Аӡынреи аԥхынреи еилыҵуеит,
Иауеит аҵыхәтәантәи асы.
Мра насыԥ уаҵәашьыжь ицәырҵуеит,
Ааԥынра хыш-хыҵәоит лассы!
***
Бзиа избоит аҽыхәа иаҵәа ӡса-ӡсо,
Адәы иаҵәа аҽықәыршә ианнеиуа.
Изакә шьамхузеи, иԥрышашәа, иназцо,
Рашьҵас аҽышьапхыц адгьыл аҩуа?
Ишԥарҵысуеи лакәҵас, аҽа шьамхы!
Идәықәлама нас аҽыхәа хьыӡрацара?
Инеиуеит арашь-хәа ахраш иаҵаххы,
Инеиуеит имҵарсны Нарҭаа рхаҵара!
Аҽыхәа иахьыӡсоит Бзоу ахьы шәахәа,
Сасрыҟәа иҽгәара ҟамч иармацәыст.
Инеиуеит аҽыхәа ахрақәа ирыҵаӷәӷәа,
Инеиуеит аҽыхәа ашьхақәа рыламыс.
Инеуеит аҽыхәа адәы иаҵәа аҽықәыршә,
Икаххаа саныԥшылоит Нарҭаа рхьышьҭра.
Саҭанеи лша еҵәа ашҭа ԥшӡа инықәыршә,
Аҽыхәа иаҵәа неиуеит рдаракәац ашҭахь!

***
Схәыцуеит, адыд, усԥырхагамхан,
Исырҿыхоит ицәахьоу схәыҷра.
Жәҩангәы ушԥаҵалеи ухагахан,
Адыд, ицәгьахеит ухгара.
Жәынгьы-ҿангьы са усыцрыҵуам,
Са сышьҭақәа урхуп, ушырхыц.
Иухьзеи, изакәызеи узыргәамҵуа?
Ҩысҭаак дысхарамзар, усԥырҵ.
Умацәыс насхугоит џьарсахьан,
Иаасыкәыршан уцыԥхь ҿыпуеит.
Ацәа иҭаӡыӡоит сқәыԥшра асахьа,
Сажәра шкәакәа асеиԥш иӡыҭуеит.
Сыԥсҭазаара шдыды-мацәысуаз,
Ус иажәразгеит слахьынҵа.
Ушьҭа анарцә сызламҩахыҵуа,
Анцәа ушәахәа ашьҭала иқәҵа.
Схәыцуеит, адыд, усԥырхагамхан,
Жәҩангәы ушԥаҵахеи ухагахан!..
***
Саргь уаҵә ашьыжь ахәылԥ ӡаӡаеиԥш сныҵабап,
Сдунеи лакә ссир инықәҵып сҳарҭа-сырҭа.
Ахраҭ исхигап амаалықьгьы ихьылаба...
Ҳаԥсцәа гылап, ирибаҭарым анарцә скырҭа.
Лассы снықәҵып абри адгьыл гәырҩа згымыз,
Ушьҭа исхысхып заа сызҵалаз агәнаҳа.
Ушьҭа инсыжьып сыԥсҭазаара шәахәа зцымыз,
Уаҳа исаӡом схәыҷра амышқәа рԥылаха.
Сара сышьҭахь имԥсуа ажәак сызҳәазар,
Убри сзынхап, насыԥ шкәакәа сымазар.
Есымша игәҩараз саамҭа ауаз сҭынхазар,
Дунеи ҿыцк иқәлап сыхҭыс мышқәа руазыр.

***
Сҿарагьы сажәрагьы абзиабара сыцын,
Абзиабара сыцын амра ашәахәеиԥш.
Ес-ишаргьы сыҷкәынра агәаҳәара ҿыцын,
Ус Анцәа исиҭеит слахьынҵа аԥеиԥш.
Иахьагьы абзиабароуп сажәра еицазымкуа,
Схы-сгәы азҭазҵо, сгәашьамх зырӷәӷәо.
Иахьагьы сныҟәаӡом шәшьырак сыҽныҵакуа,
Иахьагь сҿара агәы сымоуп, сарԥысра хыхәхәоит.
Аразра сызҭаз, агәаԥшьгьы сызҭеиҵеит,
Аупцәарҳәы сызҭеимҵеит агәы ацымхәрас.
Сажәреи сҿареи ахьтәы цҳа рыбжьеиҵеит,
Абас амышра рыциҵеит са сымышқәа ицаз.
Уаҵәгьы сыбзиабара шсыцу иажәразгоит,
Абзарагьы сацәшәом, аԥсрагьы сацәшәом.
Макьанагьы, ихха-ххо, сцәашьы иаҵәа назгоит,
Сыбзиабара сыцнаҵы сиеҵәахә кашәом!
***
Лакә ҵхы ссирк салан иахатәи аҵых,
Рҩашк сынхықәгылар, сҿаҳәатәы ҟалон.
Ажәҩан салан аеҵә рхьыршаӡ сгәыҵых,
Амза срышҳауан, мза шәахәа лашон.
Сҭан схыш-хыҵәо аеҵә рџьанаҭ ашҭа,
Схәыҷра аӡаӡа рхьеимхәыц
Аҳәҳәыҳәа икаԥсон.
Шьхагәы иқәлашон ашацәа ртәарҭа,
Ишәахха ахшцеиԥш ашьха ӡыхьқәа каҭәон.
Амаалықьцәа рҿаҵахәы ықәын сеишәахьча,
Ацәырцәмеи ашьха рыхши сырхыԥхьалан.
Саԥхьа илашон ашацәа рцәашьы гәылыҷҷа,
Жәҩангәашәԥхьара аԥхыӡ ссир салан.
Иаацәылашеит, слакәгьы цеит инхыӡла,
Алашарагь нықәлеит аԥсабара.
Сара иаха зегьы-зегьы сыман ԥхыӡла,
Аха исымаз зегьы сымнахит ашара!..

***
Ашьха рыхш, аҵысхш иныдкылан,
Уи ауаҩ имам ҳәа егьыҟаӡам.
Ашьха дҵәыуоит ага дгылан,
Изхаӡом рыцҳа, егьимаӡам.
Иахьа хәлаанӡа лбӷьыла дҵәыуоит,
Иеишәахьча хьыла ишҩычоугьы.
Ишьапы еилыхны асыршәы дцәылоит,
Шәынтә дызжыша шимоугьы.
Амҵ кнаҳан ацәа ахихуеит,
Еимаа еицаҟьак алихырц.
Аӡмах ҭабаа ахҷаҭ хихуеит,
Асариаӷ ахәша агәылихырц.
Хьажь хык ҵааны инеиҿеижьуеит,
Ашәымкьаҭ ҭамҳа цыцашха.
Ахьыруа чуан архышьна ихишьуеит,
Мцада-мҿыда, иҿамбасха.
Зегь аншьан еиԥш икҿоуп дреигӡан,
3аарах-ҳәаарахуп имцураша.
Абарҭ зегьы ифо џьишьоит дреиӡан,
Уаҵәашьтахь ишьтахь ицәырыргаша.
***
Иахьа абас сыҟоуп, уаҵә ҽакала,
Март шәахәацшәа слаша-ҩашоит.
Иахьатәи амыш ԥхыӡ цәгьак салан,
Уаҵәтәи аша-мра сыԥсы ацхалоит.
Зны шәиԥхьыӡк ацуп мраҭашәара,
Зны Анцәа синыҳәоит ихылԥа нкаршәны.
Зны адәы сыцәхалоит сымацара,
Уаҵәтәи ашара сгәыӷра ҷышәны.
Иахьатәи амшгьы слаша-ҩашоит,
Сеидроу исԥеиԥшу аринахысгьы.
Гәыӷра еижьагоуп, рызегь башоуп,
Абзиабарагь ԥхыӡуп — анасыԥгьы.

***
Хәылбыҽхоуп, инҵәеит амыш,
Амра иацҭашәеит дунеик.
Аӡәы имҩа дықәлеит ԥсаҭа мыш,
Хәылԥ шәаԥшь далаиит аҵеи.
Дунеик кьаҭоит, дунеик ҿыхоит,
Алахьынҵа еилнахӡом аӡәгьы.
Зегьы Анцәа иҿаԥхьа ихырхәоит,
Амра ақәыԥхоит аҳәазагьы.
Уаҵәтәи амшгьы леибарфагоуп,
Уаран-саранрагьы нҵәаӡом.
Зегь нарцәыҟа рышьҭа нагоуп,
Аха агәыӷра еижьага иднарбаӡом.
Мши-ҵхи еихала-еихыҵуеит,
Ҳаамҭа мцылаҵәҟьа еибаркуп.
Ауаа ашьхыҵә реиԥш еилысуеит,
Аӡәгьы ирыздырӡом ирыԥсхаку.
Хәылбыҽхоуп.
Арбаӷь хәамзам аҿыҭымҭаз,
Ашәаԥшь иналыггеит хәынгак...
Иуалуашоит амра аԥсымҭаз,
Аӡыжь ихыршәлоуп ҩ-гагак!
***
Сара адгьыл инықәыххыз шәахәацуп,
Иахьатәи ашара амыш ҿыц сацуп.
Аӡаӡа сацуп, сацуп амырхәага,
Абжьы хаа сгароуп амышзырҳага.
Аҳәаха саӡеит иахьа сҵыхәтәажәа,
Исҳәеит сыԥсҭазара шәымҭак ашәа.
Ушьҭа аԥсабара ашәаԥшь нықәбоит,
Аха иахьагь гәыӷрак сыкәшоит.
Санԥшылоит мҩак сызнысыз,
Ҵлакгьы ныжьӡам мцабзк зхысыз.
Иԥашәсыркыз ашәҭқәа гәылҵит,
Ацәашь еиԥш ӡыхь ҿыцк цәырҵит.
Шәымҭак адгьыл инықәыххыз шәахәацуп,
Аха, есымша сыҟоуп,
Ес-ишаргьы аԥшалас сацуп!

***
Мшаԥы мышҵас иахьа ҭынчроуп,
Сгәы нкаршәны ҽеила схәыцып.
Џьара сыҭәҳәоуп, џьара ӡхыҵроуп,
Сахьынаԥшуа гәыӷрак ҿыцым.
Схала исхәыцыз дунеик салоуп,
Сбаҩҷала анышә ахьрысу.
Иара абраҟагь сшыҟоу схалоуп,
Иаасыкәыршан ԥша мацәысуп.
Сарҭаслымуеит уажә цәаныррак,
Са сыҵакуп лакәк амҵәыжәҩа.
Зны снықәгылоит ҳаракырак,
Нас снықәԥыруеит аԥҭа рыжәҩа.
Зны сыдгьылтәуп, зны сыжәҩантәуп,
Саршаҟьоит хәыцра еиқәарак.
Уажә сыччаргьы, уашьҭан гәамҵтәуп...
Абас сацуп амш ашара.
Мшаԥы мышҵас иахьа ҭынчроуп,
Схәыцып, схәыцып, сеиҭахәыцып.
Снаԥшын ҿҟьароуп, сааԥшын ҳәишроуп,
Егьоурым нас, џьара сыӡхыҵып!..
***
Ахьытәы цҳа рыбжьоуп дгьыли-жәҩани рыбжьара,
Ахьтәы цҳа иқәыршоуп амра каԥхара.
Амза ашәахәа акәыршоуп ацҳа маакырас,
Аеҵәа рхьыӡсоит алакә ҵлақәа ахьгылаз.
Асар рымҩа наҵаҽҽоит ажәҩан агәы-мҩа,
Амаалықьцәа нықәԥыруеит ашьхақәа рыжәҩа.
Сԥырны сныбжьалеит аҩ-шьхак рыбжьара,
Ажәеиԥшь рыбӷаб ахагылоуп ахра ҩаскьара.
Сныҽԥынгылеит арҩаш, ишыцәаз иҭаххаа,
Ашьха раҳ ишьха жәҩан лашоит икаххаа.
Хажәа заҵәык нхысҳәалеит ашьха рҩаш ицәаз,
Иҿыхеит ахрақәа ҵаҟа аӡыхшьах зхыҵәаз.
Иҟалеит сҿаҳәатәы, уажә хажәак сызқәиҭыз,
Сынасыԥ абжьы ахрақәа ирхыҩит сызҿызҭыз.
Сҿаҳәатәы ҟалеит, исоуит сара амҵәыжәҩа,
Сыԥшаласхан салалан снеиуан аӷныжәҩан.
Аԥсра ахәшә ахьыҵәахыз сашьҭан сышзахәоз,
Уажәымзар-уажәы, снеиуан ԥҭа еиқәаҵәак снахо.
Аԥсра иахәшәыз ашәҭыц ацаҟьа иаҿаршәын,
Ашәҭ абӷьыцқәа мцабзха, ахраш иаҿашәҭын,
Аԥсра ахәшә рыбжьагылан, ҩ-хаҳәык рыбжьара.
Еразнак сынкаԥрит ашәымҭа еимҟьараз,
Сынасыԥаз ҿысҭит сгәырӷьара хыҵын...
Ашара еимҟьараз избаз слакә ссир ԥхыӡын!

***
Акаршәра ԥша еиԥш ииасуеит аԥҭақәа,
Сгәалашәарақәа рышьхыҵә еилысуеит.
Игәырҿыӷьгоу рыбжьы ааҩуеит апҟақәа,
Ахшцеиԥш ас-шәах быбышӡа ихыҵуеит.
Илеиуеит еимаҩны шьжьтәи асы-насыԥ,
Ашьшьыҳәа сшьапышьҭақәагь еималоит.
Ԥшьшьала схәыҷра аҿаԥхьа сниасып
Сыгәхьаагареи сыгәҿыӷьреи еицралоит.
Еиԥылап сажәреи сҿареи рымҩахәасҭа,
Лахә-лахәы инеиҿаԥшып жәа мҳәаӡакәа.
Схыцәхәыц шкәакәагь шкашәаз гәасҭап,
Иԥытлап гәырҩа маӡак хымкәаӡакәа...
Акаршәра ԥшеиԥш ииасуеит аԥҭақәа,
Сгәалашәарақәа рышьхыҵә еилысуеит.
Игәырҿыӷьгоу рыбжьы ааҩуеит апҟақәа,
Ахшцеиԥш, ӡшәахшәа, сышларагь хыҵуеит.
Агәҿыӷьра

Иасуеит аԥшазаҵә, ахуы ԥшӡа ҩхала,
Апҟақәа ажәҩан иаларҵоит асал.
Ҩ-ҳәыҳәк ҩ-мыхәык ирықәтәоуп еинаалан,
Ииасхьоу бзиабарак сгәаҵаҿы еицралт.
Баргьы саргьы ҳқәыԥшӡақәан убысҟан,
Абри аӡиасгьы убысҟан абас иццакуан.
Исгәалашәоит абжьынҵ амахә хысҵәан,
Жәа мҳәаӡакәа бнапы иасыркуан.
Иахьагьы уи ашәҭ афҩы сқьышәқәа ирықәуп,
Бнапы аԥхарагьы сныруеит иахьагьы.
Схәыц-бӷьыцуа сқәыԥшра адәы сахьықәу,
Бхәыҷра асахьа сыбла ихгылоуп есқьынгьы.
Уи аахыс заҟа ӡиас ҭыкәкәахьоузеи,
Заҟа ӡыхь ҿыц ныҵхәраахьоузеи уи аахыс.
Заҟа ааԥынра акәыкәугьы ҿнаҭхьоузеи,
Аха бшызбац бсыҭан, аамҭа цеит имҩас.
Уажә стәоуп сымала изгәамхәуаз зҵалаз,
Са сышлареи сыгәҿыӷьреи неилаҩҩит.
Лацәарӡасрак зхымҵыз ԥхыӡ ссирк сшалаз,
Сыҷкәынра ашҭаҿы инеилашәшәит.
О, уара, аԥсҭазаара хымхәа еижьага,
Ушԥанасԥыршәеи лашәхәык сырбаны.
Аамҭа еиқәаҵәак алакҭаҿы снаган,
Уцеит уара, нырцәҟа сыцҳаҵәры хганы.
Иасуеит аԥшазаҵә, стәоуп сара схала,
Апҟақәа ажәҩан иаларҵоит асал.
Ҩ-ҳәыҳәк ҩ-махәык ирықәтәоуп еинаалан,
Саргь сышлара ашә-гәашә сынҭалт.
***
Аԥсреиԥш иаацәырҵит уахатәи ахәлара,
Зҵаарашәк саԥхьа иаагылоит есымша.
Заҟа маӡа ҵәахузеишь абри архәараҿ,
Аӡәы заҵәык иоуп издыруа — Анцәа ҳазшаз.
Уахатәи аҵых лахьынҵаӡбарҭоу ахьџьысшьо,
Аҵых ҭынч, аеҵәақәа, амза лашара,
Зегьы неихҳәаалан аҟырҟыр исхыччоит,
Са сзеиуоу сзымдыруа сгылоуп смацаран.
Хаҳә ҿымҭра иҿымҭроуп иаасыкәыршан,
Зхы еиқәҳәалоу дгьыли-жәҩани шьаркыцуп.
Еҵәа заҵәык ашәахәа аҵых иагәыҵыршоуп,
Ажәҩан икыдхалаз амза хыцырхәа, хыцуп.
Гәырҩа рахәыцла иҳауп уахатәи аҵыхгьы,
Ахҿа заҵәы игәхьаанагоит ацәҟьара.
Акгьы збаӡом, мҩа мыждагь, мҩа мышгьы,
Ус, баша сазыԥшуп уаҵәтәи ашара.

2003 ашықәс ҿыц ауха

Шықәсынаҟьак амш зырлашоз амра,
Шықәсынаҟьак иакәшоз ажәҩан абарбал,
Инанагӡан ауал, иаҵамкәа ҳарамрак,
Ашьшьыҳәа ашықәс ҿыц ҳашҭақәа ирҭалт.
Ииасыз ашықәс цәгьа-мыцәгьа зегь аман,
Иҳахьша зегьы мҵарсны ицеит ишцара.
Ииасыз ашықәс абзиарагьы алан,
Аха алаӷырӡ иацыз еиҳан акырџьара.
О, аамҭа, зегьы зышьхәа иҵызӷәыхуа ашылеиԥш,
Ахра еиҩыцәрақәа ԥслымӡшәа изырхәашо.
Ашықәс ҿыц азы, ашықәс ҿыц уаҳхылаԥш,
Лабжыш алоумҭәан ашьыжь шара иҳазшо.
О, аамҭа, аамҭа ашәышықәсақәа зыԥсахуа,
Шәышықәса ахарҭа аԥсырҭазтәуа уара.
Шьханхыҵ аҵАнцәа рҵангәарақәа зӷәыхуа,
Асакара ԥша рҩынтуа иқәызцо хара.
Ашьха ԥшӡа алашәага иршьагьырҭоуп,
Зны еихахха ркәасқьақәа ахьгылаз адоуцәа.
Ажәытәӡатәи абаашқәа аҟарма рыкәыршоуп,
Ахҿақәа идырӷӷаз ахрашқәа ирхыхуп рцәа.
Иҭацәуп зны иахьықәҩуаз Нарҭаа рергьашәа,
Ар ахьнеибацоз, ар ахьааибацоз мышкызны.
Иԥыххаа икаԥсоуп Ҩаӡамакьат лакәшәа,
Ахра иаҵаԥсоуп аԥҽыхақәа ԥсаҟьаны.
О, аамҭа, аамҭа, адунеи ҵада аԥшатлакә,
Аамҭа, мышкызны еиҟаразтәуа геи-шьхеи,
Адгьыл гәнаҳа еиқәырхха иҿоуҳәоит еихацла,
Иахьагь абас мацара еикәшоит адунеи.
Ауаҩылашә, зыԥсы ахзыжьыз зымгәа азага,
Имцурашоу умал шымцурашахо убаӡом.
Уара иубаӡом, иахьа уаҵәы ушьҭа шнагоу
Ахраҭ ашҭахь, аха уцламҳәа ашьҭыбжь уаҳаӡом.
Агәаҟ иҳақ ҳақк ишеиԥшым уздыруам,
Уара арыцҳа иҿаҵахәала акраҿоуҵоит ула.
Ахы зырҭәо ашәиԥхьыӡ ушьҭоуп иуазыруа,
Анцәа ифы ҟамчы ухиҟьаанӡа ушцац уцала.
Авара ахышра уеишәа иқәуп ашықәс ҿыцаз,
Аҟьамсарҭра дҭоуп аҭакәажә,
Дашьҭоуп ча-хәашак.
Аҵых наскьоит, ушьҭа егьагым адәахь шарцаз,
Ушьҭа иуҭахуп, зышша хыҵыз, ицәыругарц ашәак...
Ауаҩытәыҩса, уара аԥхыӡ ссир узлоу зегьы
аамҭалоуп,
Уаҵәы уара узыҳәан џьаҳаным агәгәаҳәа еилашуп.
Мышкызны уара уҵыхәала здамра иҭалаз
Ауаа, ашьараӡа ргәыҵаш анарцә иузыԥшуп.
Уара џьаҳаным ашьоуцәа ахраҭаҿ иуԥылап,
Ашьашә рқәаб аҿы иушәап урҭ зегьы рҳақ.

Амаша иҭадмыргылаз унаургьы гылап,
Аҵалашә иҭарцаԥхаз ушәибжьгьы раҳап.
О, аамҭа, зегьы зышьхәа иҵызӷәыхуа ашылеиԥш,
Ахра еиҩыцәрақәа ԥслымӡшәа изырхәашо.
Ашықәс ҿыц азы, ашықәс ҿыц уаҳхылаԥш,
Гәырҩа ацумҵан ашьыжь шара иҳазуршо!
***
Хәылԥазтәи аԥҭақәа рыгага,
Адгьыл ауаҩа ианыԥсалоит.
Аарла аԥҭа иналыггаз,
Аеҵәа жәҩангәы иантәалоит.
Рҽеикәдыршеит ашәҭи аӡаӡеи,
Хәылбыҽха ацәырҵшьа лакәуп.
Анахәаԥшыха заҵәык саӡеит,
Еҵәак кыдшәеит, сеидроу иззакәу.
Жәҩангәы армацәыст асар рымҩа,
Агеи-ашьхеи еиқәызҳәало.
Аԥҭа хьышьашқәа ажәҩан хымҩа,
Нахьхьи асыԥсақәа ирхалоит.
Дгьыли-жәҩани рашәа еимырдоит,
Зышьҭыбжь ыҟам бжьы маӡак.
Амш иаркараз рыԥсы еивыргоит,
Иҭынчуп аҵых, шьҭыбжь ыҟаӡам.
Амза ашәахәа ххьа рахәыцуп,
Адгьыл иқәҭәоит насыԥ хьшәашәан.
Уахатәи аҵых ссиршәа ихәыцуп,
Аҵых гароуп ашацәа рашәа!

***
Амацәыс ԥыххаа ажәҩан аҩуеит,
Икыдыхәхәа илеиуеит ақәа.
Адыд абжьы ахәқәа ирҿыҩуеит,
Ашәҭ еиҵнахуеит анапқәа.
Садаԥ ҳәынҵәран, аҳаскьын рыхәда
Иахаԥсоит аԥҭақәа рхьыршаӡ.
Хыхь ақәа ахәуеит ажәҩан лыхәҭа,
Еилаарцыруеит ҵаҟа ашьац.
Ақәа цәыкәбарқәа лымҳарыҩшәа,
Аҵла ирхьыӡсаны икаԥсоит.
Ашәҭ бӷьыц хәыҷ амахә иқәшәан,
Ԥарԥалыкьшәа ҵаҟа итәоит.
Ақәа ашәахәацқәа барфын бырсан,
Ххьа рахәыцшәа икынхалт.
Ашьха ԥшалас ахыҵ ианырҵан,
Икахәхәа аԥсыԥ еиԥш ихалт.
Ахьы рахәыц ажәҩан аҩуеит,
Икыдышьшь илеиуеит ақәа.
Адыд саркьал ахәқәа ирҿаҩуеит,
Насыԥк еиҵнахуеит анапқәа!
Егьараан инаҳәы-ааҳәып адгьыли ажәҩани,
Егьараан иҟьаш-ҟьашап абри адунеи.
Аӡреи аԥсреи аԥсҭазаара иажәҩами,
Иааԥсагәышьеит адгьылгьы, атыҟә аҿы инеит.
Ауаатәыҩса рбысҭахәашәа еичычоит,
Амшын сакара ихибарӡалом ҩ-кьанҿаак.
Архәараҿы аҩысҭаа дырхыччоит,
Ибоит ауаатәыҩса ишырԥеиԥшу ҟалаак.
Аӡыҵәҟьа аххаҳәа ибылуеит амца ацралан,
Ашаеҵәа аарла аблақәа ҭаауеит.
Уажәы-уажәы амра атыҩ иакуеит иҩхалан,
Дгьыли-жәҩани ӡыӡымкуа акы иазыԥшуеит.
Ахраш шьанҵа иаҿахаҳәхоит арҩашқәа,
Ахра еилаҭәахрақәа рхала еиҟәыжәжәоит.
Адамра иҭагылом, рыԥсы гәаҟуеит ҳашлақәа,
Анцәа рныхақәа рыцыԥхь ԥыххаа икаԥсоит.
Адгьылқәа ҵысуеит, ари агәнаҳа ззымычҳаз,
Аӡыхьқәа ҭабоит ахра кнаҳақәа ршьапаҿы.
Аҵеи диуеит дымрины, амгәарҭаҿы илашәхаз,
Ан лгәыԥҳәы ихаԥшьом асаби аҩнаҭаҿы.
Абарҭ зегьы ибаӡом ауаҩытәыҩса илашәхаз,
Амҵәышә аӷәарӷәал амца анакы,
Иахыччон акәырсыб.
Ибаӡом ауаҩы иҿҳәарамыш шыласхаз,
Ибаӡом ихала ихы ишеимҭо насыԥ.

Абас, адунеи ҟьала уахгьы-ҽынгьы игәамҵуеит,
Излакнаҳау абамба рахәыц, ахыц еиԥш ирххоуп.
Мшынгьы дгьылгьы, џьым, зегьы-зегьы ықәҵуеит,
Уҟанаҵ уԥсы цқьазар,
Уԥсы заҵәык ауп иуҭынхо!
***
Инхышхыҵәаз аӡыхь еиԥш ааԥынра сҿаччеит,
Иҿыцәаахьаз сыҷкәынрагь хьаҳәит ҩаԥхьа.
Аӡырҩаш хьшәашәагьы ишәахха инеилаҽҽеит,
Ишәаӡыӡо сынасыԥ сықәҿнаҭит иахьа.
Рыцҳарак шысԥеиԥшыз абжьы исанаҳәон,
Ишызбоз аргама сцәеицәыԥсуан саргьы.
Иаҳәон инсыжьыз агәнаҳа шсанамхоз,
Иаҳәон хҿыхшьа шсымамыз џьаргьы.
Сара гәаныла исшәиуан сҿара амышқәа,
Сира мышгьы кнысҵон саӡаны сахьтәаз.
Аҭынчра хьанҭа, ахаҳә еиԥш, аӡы алымкәо,
Аӡхыҵреиԥш исыхижьуан Анцәа ҳазшаз.
Зегьы зымчу саҭеимҵарц сиҳәон,
Сара сылабжышқәа аҳәҳәыҳәа икаԥсон.
Хәылԥ шәаԥшь снаҵагыланы схырхәон,
Ихыҵуан схәыцрақәа, схы-сгәы еилаԥсон.
Сынасыԥ иааҟәымҵӡакәа исықәҿнаҭуан,
Аха аҭак ҟасҵаӡомызт, ус сӡырҩуан.
Сразҟы насыԥ сықәҿнаҭуан, сықәҿнаҭуан,
Сан ахраҭахь дсыԥхьозшәа саҳауан!

***
Амза ашәахәақәа аҵых иагәылыршоуп,
Ацәашьы заҵәы аарла абла ҭаауеит.
Ацәацәашь ацәаӡыӡ агәыҵыршоуп,
Алабжыш агәыҵыхәхәа илашауеит.
Стәоуп сымала аҭынчра сҽалаӡан,
Ауаџьаҟ аҿы амҿымца еибакуеит.
Арҵу заҵәы аҽҳәа ахы аҽаваӡан,
Игәырҿыӷьгоу, ихымкәаӡо
Ашәак аҳәауеит.
Сыбла ихгылоуп иԥхыӡхахьоу сҿара амышқәа,