Амзаҭәымҭа - 3

Споезиа, сыччаԥшь ашәахәа.
Сара сгәахәра уаԥсахацуп,
Сыԥсеиқәырхага сгәацаԥха.
Сымши сыҵхи ашәеиқәа иалоу,
Гәыӷрак рыцшала есымша.
Асыҭәҳәа ашәагәы саныцәхало,
Ушьыжьы мрашәахәан улаша.
Сгәыӷра еицоумкын ашараз,
Есымша уԥсрахәшәны усзыԥшыз.
Усзыхаша ашара еимҟьараз,
Уааԥны шәҭыцха сыбла ухыз.
Сҿахәы сырҳәа аҵыхәтәанынӡа,
Снумыжьын, споезиа, мҩабжара.
Уеиҭаҩаҵха сышьха ҳәымца,
Сышьха ҳәымца лашоз хара.
О, споезиа, са сынасыԥ,
Уаҵәгьы срыцҳашьан усԥыл.
Ушьҭа саргьы лассы сниасып,
Уара убаҟа мраны усхагыл!

Сышьха ӡыхь

Са сышьха ӡыхь сукәыхшоуп,
Ашьыжь шәахәа зҿыкәыршоу.
Усыциит шьыжьык, ашамҭазы,
Ашара-шәа агамҭазы.
Мҩак ҳаицықәлеит убринахыс,
Мышьҭа мышла зхы ыҵызхыз
Сажәеинраала ацәашьы иаҵәа,
Схәыҷра ашьацра унхәыҵаҵәа,
Уҿыноухеит схәы ԥшӡа ухалан.
Убринахыс ԥсыс усхалан, –
Сгәырӷьа уацуп, сгәырҩа уацуп,
Угәырӷьаҿҳәашоуп, ҽазны ууазуп.
Сӡыхь, споезиа, сыхьӡырҳәага,
Исыҵамкыкәа ҳамҭак снага.
Сан лбызшәа уаҵәгьы еицоумкын,
Ахы иақәиҭыз, ахыц иҭоумкын.
Сбызшәа еинаала, сӡыхь ихыҵыз,
Укәылӡы ҩацан схәыҷқәа урыцыз.
Уныхахәыраз зегьы рзыҳәан,
Иҳәа, уҵыхәтәажәа, зегьы ирзымҳәаз.
Сҿахәы зласҳәаз сабду иажәа,
Анцәа еицоумкын аԥсуара ашәа!
Сышьха ӡыхь хәыҷ, сыԥсыршьага,
Ахҭа аҟынӡа сашәахә нага!
***
Мҩакы дашьҭоуп згәыӷра еижьагоу,
Уи инымҵәаӡо мҩак дазыԥшуп.
Амҩа ихыччоит иаԥхьа инагоу,
Инҵәахьеит, хыџьара еиԥшьуп.
Аха зегьы акоуп дгәыӷуеит ахәаша,
Уи дышзахәо имышқәа еиҵихуеит.
Даҽа шықәса ҩажәа ихәаша,
Аҵәҩан ҿиҟьоит, ахи-аҵыхәеи...
Шә-ааԥынрак еихеигалоит гәаныла,
Гәаныла еиԥишьуеит шә-кьларк рхац.
Зегьы ириааиуа игәыӷрақәа иԥылан,
Ихашҭит шәышықәса зҭигаз аихац.
Инымҵәаӡо амҩа иахьагьы дашьҭоуп,
Дгьыли-жәҩани хыла иҵиԥссоит.
Адунеи иакәшо иара аӡәзаҵәык ишьҭоуп,
Ибаӡом, имышқәа абӷьыжә еиԥш икаԥсоит.
Ашьшьыҳәа снеиуеит хәымҩала,
Нахьхьи мза ҭахамҭа абла ҭаауеит.
Хәыцрақәак рыцәқәырԥа сагәылалан,
Ауаҩы дуаҩызтәыз гәаныла сазҵаауеит!

***
Исгәалашәоит хәылԥы мра аҭашәамҭа,
Хәылԥы-галуан иналаҭәоз ашәаԥшь.
Абнара! Аҵла даӷьқәа рашәаҳәарҭа,
Ҳҵәамҵа зҽырқьақьа итәалоз ҳлаԥшь.
Исгәалашәоит амзаҿа иациз хәылԥы еҵәа,
Алахьынҵеиԥш ажәҩан иналшәоз нахьхьи.
Икаҳәҳәуаз аӡаӡа ахәлара ихәыҵаҵәа,
Ах, убарҭ зегьы уажәы иҿыцӡа срызхьит.
Са схәыҷра амшқәа ахә иеиԥш еиҭашәон,
Мраҭашәара иацҭашәон са схәыҷра.
Сгәаҵаҿ, аҵааршә еиԥш, сыҷкәынра хьшәашәон,
Збахаҵәҟьа самраӡа, иниасыз хара.
Ахәлара исымнахуеит шәымҭак исаӡаз,
Аԥхыӡ цәгьеиԥш ҩымыш сызҭааз адунеи.
Аха, макьанагь снеиуеит аҩсҭаа ицасаз,
Абга аҟырҟы сҭысны, ахҭа аҟынӡа снеит.
О, са сыхәылԥ, сажәреи сҿареи рынасыԥ,
Слахьынҵа амаӡа зҭаӡу, счықьмаџьа.
Саргь уаҵәы ухәылԥ шәаԥшь еиԥш сниасып...
Ажәак сашьҭоуп исымҳәац, убранӡа сыхьча!
***
Илашоит ацәашьқәа ацәаӡыӡ ргәыҵарш,
Илашоит ауахәамаҿ Анцәа иан лцәашьқәа.
Амаалықьцәа ирхаршәуп
Рҽыкәаҳа бырлаш,
Анцәа диҳәоит ауаҩы, ицәашьы ԥшӡа ихаркуа.
Ауаҩытәыҩса даҳәоит уаҵәтәи амыш,
Каҳада-ԥҽыда иҟьаҟьаӡа изшарц.
Ауаҩ ихигаз игәаҟрақәа ихамыршҭ,
Диҳәоит уаҵәтәи амыш, амыш ҿыц ахшарц.
Ауаҩытәыҩса рыцҳа, адгьыл ашьана,
Есымша дықәзарц шԥеиҭаху адунеи?
Гәырԥынҵак дақәгәыӷуеит ауаҩы маџьана,
Анцәа ду диашьапкуеит иахьеи-уахеи...
Ацәашьқәа рыԥсылҩа ҩеиуеит икашьшьы,
Ауахәама иҭыҩуеит асаркьал абжьы!..

***
Асы алышәшәоит жәҩан сакара,
Ашьашьал шкәакәақәа кынхалт.
Ашьха, абна, ашҭа, ахкаара,
Ашьалҭа шьашьа шкәакәа рхалт.
Ԥшаласк кашәшәоит иаҩымцакәа,
Асы-шәҭыц цырақәа каԥсоит.
Асы-шәҭыц цырақәа хымкәаӡакәа,
Рыҩи-ркәари еилаԥсоит.
Илеиуеит асы, схәыҷра анасыԥ,
Ажәҩан иахәуеит асырҳәы.
Грапарала абас сниасып,
Абырлаш с-цырақәа схьыҳәҳәы.
Схәыҷра ҿыхеит гәеиламгыла,
Алакәқәа рашҭа сҭалт иахьа.
Асы шәыб амахә насгәыдкыла,
Ҽа ӡынрак саԥылт ҩаԥхьа.
Асырҳәы леиуеит еимагылан,
Схәыҷра агәырӷьаҿҳәаша асы!
Сажәра шкәакәа сгәыҵак сгылоуп,
Сышлац шкәакәақәа схьыссы!
***
Инымҵәаӡо ахәыцреиԥш илашоит сцәацәашь,
Аҭынчра абжьы ҵәыҵә слымҳа ҵнахуеит.
Сцәацәашь иакәшоит ԥарԥалыкьк ԥаԥашьк,
Сара ҩапьхьа схәыцрақәа рышҟа схынҳәуеит.
Амшын ихуп схәыцрақәа ррыԥхра,
Урҭ зны иччаԥшьуп, ҽазны илаӷырӡуп.
Исхыҵәоит аԥхыӡ цәгьақәа рыӡхыҵра,
Сыбзиабара аԥра шкәакәа
Ацәқәырԥқәа ирхуп.
Сеимырдоит афарҭыни амырхәагеи,
Адунеи сазкуам, адунеи акьанҿаа.
Са схәыцрақәа ахҭа аҟынӡа снаргеит,
Исцәыӡыз сынасыԥ уашьҭал, иԥшаа...
Абри ахәы ԥшӡа снықәгылан ҿысҭит,
Исымбац исмаҳац ак саҳарц сҭахуп.
Аԥхын ҵых иналыггаз сахьак гәасҭеит,
Абжьарак, ҿымҭроуп, зегьы-зегьы ҵәахуп.
Инымҵәаӡо схәыцреиԥш илашоит сцәацәашь,
Сцәацәашь иакәшоит ԥарԥалыкьк ԥаԥашьк!..

***
Сыҩыр сҭахуп, аха сабаҩуеи?
Саԥхьа асыҭәҳәа асы аҩуеит.
Ашьхарахь имацәысын, ихысит,
Иахьатәи амшгьы қәасит-иӡысит.
Сыҿҳәара мҩасит хыҭҟьаран,
Есымша сымышқәа шыгәҩараз,
Мҩакы сықәын, сызго сга ҳәа,
Уаха сышьҭалон насыԥк саҳәан.
Лаҳәа еиқәаҵәан, гагак сышьҭан,
Акьу мышьҭацәгьа хылон сышьҭа.
Ишынеилаԥсоз сышлеи сықәи,
Сышьхәа иныҵӷәых ҿҟьареи хықәи,
Сааит абранӡа саӷа ицасгьы,
Хәҵыш аамҭа шлак саҳәоит насгьы.
Сышгәыӷ-гәыӷуаз абас мацара,
Снаӡеит сымҩа ахаҩаӡараҿ.
Избоит уашьҭа сажәра схыҵәоит,
Аҵыхәтәантәи скәицгьы ҿыцәоит.
Сыҩыр сҭахуп, аха сабаҩуеи?
Саԥхьа асыҭәҳәа асырҳәы аҩуеит!..
***
Схы сыԥшаарц сшашьҭаз, сышлеит аргама,
Сынкашәазар, схы здыруазар сҭахын.
Ашьха, ага, аӡымшын — акры нхама...
Аха слахьынҵа зҭаӡыз акәалаԥ ҵәахын.
Мыткәма бжьуп иналҩыз са сҿара амыш,
Сгәырҩеи сгәырӷьеи еицрыхон есымша.
Урҭ зегь, аҳәҳәабжь еиԥш иахьагьы исхамышҭт,
Сгәы иалоуп аҵәымыӷ жьакцеиԥш есшар.
Са схы сыԥшаауан ԥсҭазаарак шеибгаз,
Зны сыччаԥшь шкәакәан, ҽазных, еиқәаҵәан.
Ишьацәхыслон схәыҷра амышқәа еихгаз,
Аҵәы лашьца иналхны, сышлац сыԥшаауан.
Адунеи сзықәыз адырха смаӡаӡакәа,
Сынасыԥ, ахәылԥ ӡаӡеиԥш инкабеит.
Ианааз, ианцаз ҳәа сызгәамҭаӡакәа,
Сҵыхәтәы мыш ашамҭазы ишарккеит!

***
Сара сдунеи зхәыцыз сара соуп,
Иахьагьы убри сдунеи ҿыц сықәуп.
Сдунеигьы саргьы акалашәа ҳшоуп,
Уи са слахьынҵа иацлашо ҳақуп.
Ишысҭахыз дысхәыцит сынцәахәгьы,
Ишысҭахыз исыциҵеит сынасыԥ.
Са ишысҭахыз дсыцуп ихаҭагьы,
Ушьҭа уаҵәтәи амышгьы ирласып.
Уаҵәтәи амышгьы ааигәахоит ушьҭа,
Ииасыз сымшқәа зегьы насыԥын.
Ишыцқьац ицқьоуп сышьыжь алакҭа,
Иахьатәи ашьыжьгьы сыразра сыцын.
Аамҭацк сызҭааз слакә дунеи
Макьанагьы илашоуп,
Исаранџьха икыдуп амза аҭәымҭа.
Макьанагьы сгәыӷрақәа рымҩа хароуп,
Исҿахәмаруеит ааԥынтәи ашәымҭа!
***
Са сымаӡа аӡәгьы идырырц сҭахӡам,
Уи аԥшь-рҩашк рхаҳә ҟаԥшь иагәылоуп.
Амаӡа, маӡоуп, абжьарак, сҵәахӡам,
Сгәы ҭырхьахьа шьыжь шәаԥшь саԥылоит.
Сацәшәоит уаҵәашьҭахьтәи слахьынҵа,
Исаҩсыз зегьы схызгоит гәырҩала.
Саауеит нахьхьынтәи мҩахәасҭак шьҭаҵа,
Саауеит ршәыра рҟыра мҩала.
Иҟоуп маӡа хәаԥса, иҟоуп маӡа ԥшӡа,
Анцәа ицәуҵәахыз амаӡа, гәнаҳауп.
Схы-сыԥс каршәуп, сышьҭахьҟа схьаԥшӡом,
Зегьы Анцәа ибоит, иарбан исҭаху уаҳа.
Сымаӡа са сзын есымшагь имаӡоуп,
Сҵыхәтәы мшазоуп сымаӡа анцәырҵуа,
Сымаӡа маӡазаргьы, ицқьоуп, илашоуп,
Са сышьҭахьгьы, сымаӡоуп зышьҭа мыӡуа!

***
Ахҭырԥажә еиԥш ихеит абри адунеи,
Лассы аҵларкырақәа еимыҵуеит.
Ауаҩы машәыргьы ахаҿы днеит,
Асеиԥш адгьыл ишьҭақәа аныҵуеит.
Аҭра иҭыҵуеит, еилагылом амшын,
Амцеиԥш амшынгьы адгьыл иазыҩуеит.
Ауаҩы иахьамзар, уаҵәы ҳәа дыԥшын,
Аха, аԥсцәа руаз адамра аҵа иҭыҩуеит.
Уаҵә иҟалаша, анарцә иадыруеит аԥсы,
Ахраҭахь аԥсцәа рызқәаҭыԥ ҭынчым.
Саргьы рыцҳарак сцәа ианыруеит лассы,
Нахьхьи аԥшь-еҵәак рыгага еихышьым.
Игоит аҵым-ҵым, слымҳақәа рыбжьы,
«Ашәышьханхыҵ!» – Анцәа сиҳәоит сыҽкаршәны.
Ҿымҭроуп зехьынџьара, амш еихашьшьы,
Шәиԥхьыӡк ааҩуеит аҵәы еиқәаҵәа нкаршәны.
Есақьырсҭа дналыггоит ажәҩан агәы,
Наҟ-ааҟ сџьарны ихьы шәахәа схигоит.
Сықәгылоуп раԥхьа сахьынкашәаз ахәы,
Аҵыхәтәантәи ашәышықәса наскьазгоит!
***
Амра аҿы аӡәӡәоит ашьыжь,
Аԥҭа рӡаӡаш аҿаҳәҳәы.
Ахра ашьанҵа шәахәацк иашьышьт,
Ишьҭоуп аҵыҭәа еикәарҳәы.
Абнакәты ықәтәоуп ахаҳә ҳаҟьа,
Амырхәага нахьырша.
Абнакәты ықәтәоуп ахаҳә гәакьа,
Анцәа исасу — Ҳазшаз.
Ацыхаӡ ажәуеит абӷаџьма,
Атәыҩа хырша неикәырша.
Еиқәыӡырҩуеит ашьха абна,
Уажәоуп ашьхарахь ианша.
Аԥслаҳә ԥшӡа зморохә мыӡыз,
Иҽырба-ҽырбо ашьха раҳ,
Иаҿагылоуп шьапы зхьымсыц,
Акаҵәара, ҿыцбарах.
Ашьха рҩаш гәеиламгыла,
Ашьхатәыла зегьы хнахт.
Ашьыжь шара иаԥылан,
Аҳарҩа иахьыӡсеит аԥҭа ршәах.
Ацәашьы иаҵәа рыԥсаӡ гылоуп,
Иҟам рыцҳарак ахәынга.
Абарҭ зегьы сыԥсы рылоуп,
Ашьха лыԥха сыман сгылоуп,
Аӡыжь ихыршәлоуп ҩ-гагак!
***
Амра лассы иҭашәар ҳәа сышԥашәо,
Сзахӡыӡои, нахьхьи, амзаҿа игылаз?
Избоит аргама цәаныррак сыԥнашәоит,
Иӡыӡымкуеит лаԥшҵашәарак исԥылаз.
Еҵәак, амахә иаҿаршәу цәыкәбарҵас,
Ӡаӡашшәа илашоит ажәҩан ашьана.
Сеиқәышлаҳәа сахьгылоу ԥааимбарҵас,
Срызхәыцуеит шәымҭқақәак рнашана.
Сизхәыцуеит абри адгьыл ашәахсҭа,
Ауаҩ рыцҳа, адунеи иагәларшәхаз.
Сизхәыцуеит шәымҭак ашәахәасҭа,
Ауаҩы шара-мша, Анцәа ду инаршәхаз.
Избан нас сара абас сзыгәыҩ-ҿыҩхаз?
Уажә абарҭ зегьы аансыжьра зџьысшьои?
Абас изыршаҟьои сгәыӷра зыԥсы ықәхаз?
Игәыбзыӷуеит сгәыӷра, аха исылшои.
Акымзарак. Избоит сыгага сзахыԥом,
Саҿуп ԥшьшьала сшәымҭақәа рныхра.
Ашәагьы сыхәом, амыткәмагьы сыхәом,
Стамашәҭ каԥсоит, аҵыхәтәантәи сгәыӷра!

***
Ашәшьыра-ԥша еиԥш иныҵԥрааит аԥшалас,
Икаи-бзаиит ашьыжьтәи ашәахәа.
Агәырӷьаҿҳәаша еиԥш амахә иҿалеит,
Ашәҭ, аӡыхь еиԥш ихыхәхәа.
Ах, ҩаԥхьа ҿыц сеиҭеир шԥасҭаху!
Ак шԥахымҵи сшәымҭақәа рдунеи.
Сзынамӡеит сыцә тәыҩа ахьыҵәаху,
Ԥшьынҩежәантә сааԥынра шәҭын икаԥсеит.
Аха иахьагьы ҽааԥынрак саҳәоит,
Ҽазныкгьы сышьха рҩаш
Хышхыҵәар сҭахуп.
Шьыжьаахыс цәаныррак схыҵәоит,
Инымҵәаӡо гәыӷрақәак рышьҭамҭа схуп.
Ицәырҟьа-цәырасуеит иԥсхьоу сахьақәак,
Ашәшьыра-ԥшеиԥш иныҵԥыруеит аԥша.
Схы-сгәы дырлашоит ашьхыц рашәақәа,
Уаҵәгьы ҳгәыӷра еицоумкын Анцәа ҳазшаз!
* **
Ажәҩан ӡымшын ӡыжь иаҵәароуп,
Амырхәага хьырҩашха икаҭәоит.
Адгьыл ҿажәкуеит иахьантәарак,
Ашьха ӡыхь аарла ихыхәхәоит.
Жәҩан ихыгьыжьылоит уарбак,
Игәаҟуеит, иҵәуеит, абжьы хҵаны.
Иҿажәкуеит, иӡышоит ауарба,
Арҩашқәа леиуеит иҭҟьаны.
Ауарба арҩашқәагь абоит, аӡыхьқәагь,
Ауарба кьууеит, ишаҟьоит.
Арҩашқәагь леиуеит, аӡыхьқәагь,
Аха, ишәиуп ауарба, аӡ шьашәа иабоит!

***
Анарцәи-аарцәи ҳәаа рымаӡам,
Адунеи уаароуп, ахраҭ наӡоуп.
Аԥсреи абзареи еилоуп рымаӡа,
Ахраҭ амаӡа, усгьы имаӡоуп.
Адунеиажә еихала-еихыҵуеит,
Ес-ишаргьы алоура ауеит.
Анарцә амаӡа анцәырҵуа,
Аҽныҵәҟьа иҟалоит акаамеҭ!..
***
Ацәашьы иаҵәақәа идрыԥхит аҵәаҵла,
Аҵәаҵла иахьыӡсоит аеҵәақәа рышьхыц.
Ааԥын иаҩычеит аҵәаҵла шәахәацла,
Ашәҭ рыԥсаҟьоит ашьхыц, аԥсахац ахырхырц.
Амахә иаҿалашоит ашәҭыц абӷьыцқәа,
Амахәқәа ирықәуп ааԥынра анасыԥ.
Ааԥынра ихнахыз аххьа рахәыцқәа
Каԥсоуп. Ушьҭа ԥшаласык ниасыр,
Ашьацра инылаҳәҳәып мра-мырхәага,
Иныҵкәыр-ааҵкәырп ашьац иаҵәара.
Нырцә-аарцә еигәныҩп ашьха-ага,
Абқәа рԥыза нықәыххып акаҵәара...
Лацәарӡасрак аиҳа зхымҵыз, гәҩараха,
Аҵыхәтәантәи ашәҭыц амахә ннажьуеит.
Аԥшӡара иамаӡам, дад, анарха,
Уаҵәы икьаҭо ашәҭыцгьы
Абҭәа канажьуеит!

***
Сара слаԥықәшәа, мышә лаԥықәшәоуп,
Игәасҭахьеит ариабжьарак.
Иахьа слаԥықәшәа сафар лакәшәа,
Лакәшәа исԥылоит гәырӷьа-ччарак.
Слакә лаԥықәшәа, сԥеиԥш еиҭазҳәо,
Суҳәоит, иахьагь ҽазнык уафа.
Иахьакгьы сыҟаз са схы-сгәаҳәо,
Сыхьӡ иахьакгьы исзынеиҭаҳәа.
Смышә лаԥықәшәа, слакә лаԥықәшәа,
Сақәзыргәыӷуа мра лашара.
Сгәы сҽанӡамкәа сқьышә унықәшәар,
Уаҵәгьы саԥылоит амшаԥ шара!
Амзаҭәымҭа

Амзаҭәымҭа сакәыршоуп сҽыкәаҳан,
Жәлар рлахьынҵа сымаҿа иануп.
Аеҵә рымца срылаӡсоит среилаҳан,
Ауаҩытәыҩса адунеи дақәлахар сҭахуп.
Амза амҵәыжәҩа сықәтәан ҿасҭоит,
Хьы-шәахәан иандоуп ажәҩан сыбжьы.
Сара уаха зегьы-зегь шсылшо хасҵоит,
Сылԥха рыҭо ажәҩан салоуп шьыжьы.
Анцәа идоуҳа сиҭеит ашара ашамҭаз,
Иразрагьы сиҭеит, имышрагь убас.
Уаха амаалықьцәа сыкәшон сгәазҭаз,
Илашон ашацәа рашҭа сызҭаз.
Абринахыс, уажәшьҭа, са сыжәҩантәуп,
Дгьыли-жәҩани хьтәы цҳаны срыбжьоуп.
Аԥсыуашәак саҳауеит, аха иабантәи?
Нас, гәырӷьаҿҳәашак саҭәашьа, Ҳазҭоу.
Амза ҭәымҭа сакәыршоуп сҽыкәаҳан,
Сишь! Абыржәоуп ашьхарахь ианшаз.
Анцәа ду, уашҭа сықәлеит суеилаҳан,
Суҳәоит,
Жәлар риеҵәахә каумыршәын, Ҳазшаз!

***
Исараӡа, ҳамҭак сындәылҵып,
Аҵых гәасҭап ишәшьу, иҵәцоу.
Гәаныла жәҩангәашә сынҭыҵып,
Избап ауарҳал, амаалықь дзықәтәоу.
Сынҭысып нас ажәҩан ашҭа,
Амза аҭәымҭагьы снахьыԥшып.
Ҳамҭак схылап ашацәа рышьҭа,
Слакә мрагьы саԥхьа инкашып.
Ажәҩан дунеи сықәыз ҳамҭак,
Аԥсыцқьақәагьы ртәарҭа збап.
Ашьхагь гәасҭап, агагь гәасҭап,
Саргь зны сышхало агәра згап.
Исараӡа, ҳамҭак сындәылҵып,
Аҵых гәасҭап ишәшьу, иҵәцоу.
Ҳамҭак сџьанаҭгьы сназхәыцып,
Амшын сырып, ашьха схыҵып,
Сназхәыцып сҵыхәтәы мыш инҵәо!..
***
Са сылаиоуп ашьац тата,
Гәыҩ-ҿыҩрақәак цоит-иаауеит.
Мышә лаԥықәшәак сзааиуеит сгәаҭан,
Зҵаара ҟьалак сызҵаауеит.
Зҵаара ҟьалак иснаҭом ҭаха,
Аԥси-абзеи рышьхәа еивҵалт.
Ԥхыӡ еиқәаҵәан арҭ аҩаха,
Зҵаарак сгәаҵаҿы икынхалт.
Сырзыӡырҩуеит сгәырӷьеи суази,
Сызҵаара аҭак баша инхоит.
Аҭак сашьҭоужьҭеи иҵуазеи,
Ӡаӡаш шәахшәа ишьҭабоит.
Салаиоуп шьац тата,
Гәыҩ-ҿыҩрақәак цоит-иаауеит.
Гәырӷьа еимҟьарак кәата-бӷата,
Сышәхымс инылаххын, иӡырҩуеит!..

***
Сгәы каршәуп, аха ишԥакаршәу!
Рхы-ргәы сҭысит дгьыли-жәҩани.
Избоит ашәҭыц адгьыл ашәит,
Анцәа ииныҳәаз сара сами!
Са сгәаҳәара хышхыҵәан,
Лакә дунеи ҿыцк ашҭа сҭысит.
Сҽыхәа неиуеит иаркы-ирцәан,
Аԥҭа хьышьаш еилаҩ-еиласит.
Хәылԥы еҵәак цәырҟьа-цәыраст,
Инҭашәахыр еҵәак сыкәа!
Схәыҷра агәы ырзо шәахәак ниаст,
Сгәаҵа иҭашәҭит гәыӷра ҿыцқәак.
Убас сжьала, сгәыӷра еижьага,
Исырба адгьыл сақәлахоушәа.
Ҽышьапхыц ахьакуа снага,
Иршеи-шеила сгәыӷра мроушәа!
Абри амышгьы абас имҩасып,
Баҩ-баҩы сшәымҭақәа еиҿышәшәап.
Даҽазныкгьы сымза еиҭасып,
Еҵәак кыдлап, еҵәак ҭашәап!..
***
Инхыкьасаз жәҩангәы иаҵәара,
Ажәҩан ӡы-мшын сҭаԥшуеит ашҭа.
Аҵых иалԥхоит асыԥса лашара,
Ажәҩан қәырҵоит аеҵә гәарҭа.
Ԥшь-еҵәак жәҩангәы рџьаруеит,
Быжь-хьыцәыкәбарк жәҩан иантәалоуп.
Илаша-лашо амза қаруа,
Цгәы шьаҿала жәҩангәы ихалоит.
Жәабжьк еибырҳәоит дгьыли-жәҩани,
Жәабжьк еибырҳәоит бжьы маӡала.
0, дгьыли-жәҩани раҳ сасами,
Уахатәи аҵых са сыԥсалоуп.
Аҵх, усацәажәоит уаха схала,
Сҩыза гәакьа, са сгәырдага.
Адунеи сақәлоуп, са сгәы акалам,
Аҵх усымоуп гәҭыха ҳәагас.
Исыздырам уахынлоу, ҽынлоу,
Сиеҵәахәгьы, уахык уналшәап.
Сгәы сҽанӡамкәа, абра сахьгылоу,
Ункаӡыҭып лакә шәахәацшәа!..

***
Гәашьамхуп иҟоу, агәра згеит, қәраӡам,
Уҽаанкыл, макьана, сашәахә ҳәаӡам.
Сааԥынра ашҭа санҭалаз уажәоуп,
Иахьа ашьыжь раԥхьа исҳәаз ашәоуп.
Сашәоуп сара сықәра иамоу нархас,
Сыҷкәынра цеи-цеиуа еихазҳаз абас.
Ушьҭа акызаҵәык, макьана иҵәаху,
Ашьха рҩаш шыцәоу избар сҭахуп.
Убысҟан аԥсра ахәшәгьы ааҵраҿы избоит,
Убысҟан адгьыл сшақәлахо агәра згоит.
Сашәоуп сара сыҷкәынра иамоу маӡас,
Сыҷкәынра цеи-цеиуа еихазҳаз абас.
Иахьатәи сдунеигьы ҿыцбарах избоит,
Схаҭа сышлазаргьы, сшыхәыҷу сынхоит!
***
Иахьа мра-мшуп, мза-ҵхуп уаха,
Анцәа иҳаҭәашьа улыԥха-угәыԥха!
Уахатәи аҵых Анымераҳ иатәуп,
Аҵых саранџьшәа гәыӷрала иҭәуп.
Хы-мҩак ахьеихагалоу сгылоуп сара,
Х-еҵәак еицлабны иаҿуп аԥхара.
Сааит сиеҵәа џьарсахьа саԥшырц,
Уаҵәтәи слахьынҵа ашҭа сҭаԥшырц.
Сыҽкаршәны сиҳәоит хыхь сгәыӷырҭа,
Аеҵәа џьарсахьа сҭаԥшуеит алакҭа.
Сҿаҳәатәы ҟаиҵарцаз сиҳәоит Анцәа,
«Амин!» – сыцырҳәоит хыхь ашацәа.
Сара жәлар рынасыԥ сашьҭоуп уахагьы,
Сдунеи сахьынӡақәыз сзымхеит саргьы.
Зехьынџьара акәтаӷь былгьозар сҭахуп,
Алаԥшыцәгьа илаԥш иџьам ԥыҽха иануп.
Ашьашәырбаӷь ашәышьханхыҵ икакеит,
Сыҵыхгьы каххааит, сымышгьы еихыккеит,
Ӡра-ԥсра адунеи иқәымлар стахуп,
Аԥсра ахәшә ааҵраҿ ицәырҵыр сҭахуп.
Сынасыԥ сгәыҵакны сыԥшуп сеилыхха,
Хы-мҩак ахьеихагалоу сгылоуп уаха!

***
Сара абри адунеи еиԥш срыцҳауп,
Ажәҩан еиԥш сразуп есымша.
Сыԥсҭазараҿ шуқьаҭҵас срышҳауп,
Са сзы адгьыл шьаркыцуп есшар.
Амҳаҵә соуӡом амшын қашьхар,
Снахьысыр, ҵәашахоит ақәыԥсҳа.
Машәыршәа иахьа насыԥк сқәашьхар,
Уаҵә амца ацралаӡом скәасҭха.
Аха доуҳак самоуп саанкылан,
Агәыр аҵа скылнаршәоит зназы.
Сгәыӷра анҵәамҭаз, лакәшәа исԥылан,
Адунеиахь сархынҳәуеит ҽазны.
Зных, сзахыԥо џьысшьоит сыгага,
Сгәыӷрагьы рахәыц хацхоит са сзы.
Зны, аргама сеиԥшхоит аӡымлага,
Сзеиуоу сзымдыруа сықәхоит лассы.
Сеихала-еихыҵуеит иахьантәарак,
Зны – схарахоит, зны — сааигәахоит.
Ақьышә инықәкны аԥсы ахаара,
Гәыӷрак ацәаара аарла илашоит!..
***
Аҵыс ашәа аҳәаӡом абзиабара ахьыҟам,
Аԥсра ашьҭахьгьы абзиабара ԥсӡом.
Аҩны гәырҩозар, амра уарԥхаӡом адәныҟа,
Алаӷырӡ иамблыц, аҳәҳәабжь иаҳаӡом.
Абзиабара лаӷырӡуп, – зны-иччаԥшьуп,
Иахьа имра шәахәоуп, уаҵәы имацәысуп.
Абзиабара наҳә-ааҳәуеит иҟамаҿуп,
Еиқәаҵәоуп, ишкәакәоуп, зынгьы иламысуп.
Зегь акоуп, абзиабара Анцәа икәа иҭысуеит,
Ауаҩытәыҩса иԥсҭазаара иамоуп доуҳас.
Абзиабара агәаҵаҿы иқәасуеит, иӡысуеит,
Абзиабара кьаҭаргьы, еицралахуеит нас.
Днасыԥдаҵәҟьоуп бзиабарак иамыршаҟьаз,
Аӡын ҵхы имшаӡо иҟьаҟьаӡа измыршаз.
Зхы зхашҭны кәасҭхарамцак иахымҟьашаз,
Изызгәамҭаз ашәахәашла,
Ашәаԥшь иаҭынхаз.
Днасыԥдоуп зыбзиабара заа изцәыӡыз,
Уи ахааназы гәырҩала имышқәа ӡыҭуеит.
Аирак реиҳабы зынарцә гәашә иҭыҵыз,
Ихьатә кәасқьа, аԥшь-ҭӡамцк ҵысуеит...

***
Зегьы ирықәлоу, зегьы ирхаану,
Амра иннажьын ашәахәа.
Инықәыԥсан ацыԥхь рааны,
Амшын ихшәалеит ихыхәхәа.
Мышк ахнахит ауаҩ иқәра,
Даҽа мшык ихраҭ ааигәахеит.
Даҿуп ауаҩ иаамҭа аныхра,
Иҿара агәаԥшьгьы ҵаӷахеит.
Ауаҩы дҭалеит ишлара ашҭа,
Шьахәапара ишьҭалт асы.
Уаҵәы изыԥшуп аҵаҳәарҭа,
Адунеи ҿыц ахь дцоит лассы.
Еиқәиҳәалоит иҵыхәтәы ашәа,
Иашәа еизигахьеит ушьҭа.
Уажә дазхәыцуеит амҩа иашәаз,
Ауаҩытәыҩса иуахҭа.
Ахәылԥаз, ашәаԥшь аԥсымҭаз,
Ашәахәа ацыԥхьқәа каԥсоуп.
Ахәылԥы мра аҭашәамҭаз,
Агага иканаршәыз, агага шьҭоуп!
***
Иҟаӡам ԥсра-хәагьы, ԥсра ҿашагьы,
Аԥсра ҽеи ахаангьы иақәлаӡом аԥсра.
Аԥсра хануп аԥшьашагьы ахәашагьы,
Ҽеи-ԥсышьа зауз итәарҭоуп ахраҭ.
Бжь-цаҟьашк ирҿысыз гәнаҳа имаӡам,
Бжь-хаҳәк ирхысыз рҩашхоит аӡы.
Шьоура ахьыҟам, гәнаҳагьы ыҟаӡам,
Ашьауардын ахраҿ иканаршәом ахӡы.
Аҳәҳәабжь ахьгаз, аччабжьгьы гароуп,
Аԥсреи абзареи еицықәтәоуп махәык.
Ауаҩгьы зны дҩадароуп зны дладароуп,
Убырҭ зегьы рныхахә дыҟоуп нцәахәык.
Абзара еиԥш, дад, аԥсрагьы ырҽырба,
Џьабара қамса ахаангьы иҟамлаӡац.
Гәырҩахҽыгас иуҵарс ушыцлаба,
Зышьҭахь аӡықәыршам, иуоу рымҳәаӡац.
Иудыруаз,
Бзиа нагӡа нарха амаӡам,
Ԥхыӡуп, ԥсыԥуп иҟоу ладеи-ҩадеи.
Уаргьы саргьы шәымҭакоуп иҳараӡоу,
Аԥсра хануп, аԥсроуп иақәлахо адунеи!

***
Уҟанаҵ уԥсы раӡа,
Уҟанаҵ уԥсы уаԥымсын.
Иуаԥысыз умыш уахьӡа,
Анцәа иныхахә уакьымсын.
Ҩымыш иуаӡаз удунеи,
Уаԥсуа ламыс еицоумкын.
Мҩа разыла ушнеиц-унеи,
Ахьажь ахы аҵәы иахоумкын.
Хык уаԥшны, шә-хык шаҭ,
Амшә иакыз дад имҳәароуп,
Ухьӡ уахӡыӡа, ухьыӡ гәаҭ,
Ахьыӡ, дад, ихьанҭоу џьаруп!
***
Зыхаара зцәыӡхьоу, иҿшәаз ақәыԥсҳа еиԥш,
Слахьынҵа самҵаршәуп аргама.
Аамҭа аӡыблара иалахаз сԥеиԥш,
Ҳәыԥы-ӡыԥуеит, ҽа дунеик ааигәахама?
Шьыжьтәи ашәаԥшь зхьача сырмоу ашәахәа,
Аҿаӡыҭуеит, нахьхьи, ахра ҩашра.
Аԥсылҩеиԥш, амаалықьцәа рыԥсы кахәхәа,
Асар рымҩа иакәшоит ажәҩан хьашраҿ.
Избоит, ԥшь-еҵәак, ԥшь-маӡак еибырҳәоит,
Зиеҵәахә кыдло дарбанушь уаха?
Анцәа ихьы шьаргәыҵа сгәыҵак схырхәоит,
Ҳазшаз суҳәоит сныҳәаԥхьыӡ еиқәырха.
Уаха аҵых ҭынчуп, аха ишԥа ҭынчу!
Бжьыда-шьҭада уаха ԥсыцқьак диуеит.
Жәҩангәаҵаҿ ҩ-ԥҭа цахашк еихышьуп,
Анцәа ран лныҳәаԥхьыӡ саҳауеит...
Аҵых салагылоуп аамҭа ахәыцха,
Ацыԥхь аԥсаҟьоит аеҵә реихымца.
Анцәа, исымҳәац ажәак аҳәаха сгәарԥха,
Слахьынҵа, сумҵаршәуп,
Адунеи агәырԥынҵа!

АԤшӡара

Аԥшӡара ақәагьы иацуп, асгьы иацуп,
Ақәасабгьы иацуп, ашьха аҭыԥҳа.
Алабжышгьы аԥшӡара акьарзуп,
Аԥшӡароуп смилаҭ еиқәзырха.
Нас, ахызаҵәгьы аԥшӡара ацыз,
Ахаангьы аԥшӡара изалҟьом ахы.
Шьыжь лыԥхала аԥсаса игәарҵыз,
Шәиԥхьыӡ иқәнакуам шьхагәы.
Аԥшӡара зцыԥсыз џьанаҭ иҭыԥуп,
Иԥшӡара мрашәахәан иқәлоит адәы.
Са исыздырам иахьынтәааз ахьыкәу,
Аԥшӡареи ацқьареи нҵәом рҵыхәтәы.
Аԥсра ԥшӡа иаҳәон ҳа ҳабацәа:
«Дад, аԥсра ԥшӡа хәамаӡам!» – рҳәон.
Аԥсра ԥшӡа ишаҳәоз ҳаибашьцәа,
Рыԥсадгьылаз ҳаҷкәынцәа ҭахон.
Аԥсра ԥшӡа ахаангьы ԥсра ақәӡам,
Мрагылара иацгылоит есымша.
Џьым, аԥшӡареи ацқьареи лакәӡам,
Анцәа идоуҳаи иҳақи роуп изыхша.
Сара сыԥшӡара сыцзааит сыԥсымҭаз,
Сыԥшӡара ахраҭахьгьы ишәҭлап.
Адгьыл изаламгылар, ашамҭаз,
Сыԥшӡара, мшаҽнеиԥш, ашьҭыбжь галап!

***
Ауахәамаҿы сааит иахьагьы,
Цәашьы зқьы лашоит аҩныҵҟа.
Анцәа имшуп иахьагьы, уаҵәгьы,
Схәыцрақәа халоит ҵәҩанҵәыҟа.
Ҳаԥсцәа рзы изблит ацәашьы,
Анцәа сиҳәеит рызқәаҭыԥ ҭынчхарц.
Ихаларц рыԥсы лҩа кашьшьы,
Зегьы џьанаҭ лашара рҭыԥхарц.
Ҽеи тәарҭа роурц,
Ҽеи ԥсышьа зауз,
Адгьыл иақәлахарц рыԥсы цқьа.
Адунеи аҿы гәнаҳа змауз,
Рыԥсы ахьы ахьыршо инеирц ирыцқьан.
Рышьҭахьҟа ихьамԥшырц
Сиҳәеит Анцәа,
Анцәа ҳазшаз зегьы збарҭоу.
Иԥсышьа ҽеихарц зыҿҳәара нҵәаз,
Зҵыхәтәы мшы зыԥсы ацарҭоу.
Илашоит сцәашьы иаҵәа,
Агәыӷра иахшаз,
Искуп сцәацәашь схы-сыԥс ҿысхырц.
Сыҽкаршәны сиашьапкуеит ҳазшаз,
Исықәысҵаз агәнаҳа схысхырц.
***
Са сзыхьӡаз адунеи жәижәыхуп,
Ашьеи алаӷырӡи идраӡахьеит.
Аразреи аԥшӡареи ашәыхуп,
Алашәага ирҳәахьеит, ирфахьеит.
Ара акырынтә еимырдахьеит ауоу,
Алабжыш иарҵәыӷьахьеит ашьац.
Ихышхыҵәон амыткәма агәаҟраз иҳәоу.
Иахьагь ауазашәа гоит ишгац.
Агәырҩа иаркараз асыԥсақәа тҟәацуеит,
Ахрашқәа еиҿышәшәоит баҩ-баҩы.
Ргәы ҭагылом ашьхақәа еиҵасуеит,
Ара дихьеит, ара дхыԥсаахьеит ауаҩы…
Икаԥсоит саԥхьа схәыцрақәа ццышәха,
Ахәылԥ ԥсымра еибакуеит имцаха.
Иахьагьы сықәуп адгьыл мчымха,
Ашәышықәсақәа ирцәынхаз ахәыцха!

***
Иахьатәи амыш сгәалаҟоуп,
Абӷьыц иҿалаз ԥыр-ԥыруеит.
Хьаас исымоу гәалакоуп:
Иреиӷьу сымышқәа ӡыҭуеит.
Ицаз гәырҩазгом, ицеит ԥшӡала,
Сыбзарӡыкгьы рҳәеит шьоукы.
Шьхарԥыкгьы схалеит, схала,
Уаҳа саҳәаӡом ҽакы.
Адунеи зегьы сгәыдсыгӡалоит,
Сыҷкәынра хьаҳәит иахьа.
Сымрагь халоит, сымзагь халоит,
Насыԥ ссирк ҿыхоит ҩаԥхьа.
Ҩ-ԥҭа хаҽрак хыхь еихышьуп,
Аҳәҳәыҳәа аӡаӡаш каҳәуеит.
Уаха убас аҵых ҭынчуп,
Ашәҭ агәылҵыбжьы саҳауеит!
***
0, ес-шәымҭа сышлац казыршәуа, аамҭа,
Насыԥк сшахьҵәыуо исымызхуа ҽакы.
Еиҳагьы аԥсҭазаара шԥасҭаххеи схамҭаз!
Ҽазнык, сынасыԥ, ашара-цәашь сзаркы.
Ҽазныкгьы сықәырԥш адунеи лашара,
Анеихыхха сараӡа даҽа шьаҿак.
Схажьла, сынасыԥ, сызхамлац ҩадарак,
Аԥшырҭа иқәтәоу имышьҭа схьырша!
Ҽазнык саҵаргыл шьыжь шәаԥшь каԥхара,
Ҽазныкгьы арҩаш абжьы хаа сырҳа.
Анцәа инумыжьын сымҩақәа гәҩаран,
Игәырҩадоу ҵхы ласык сзымҩажь уаха.
Инырҵәа нас сыҿҳәара, сымш хьмыӡӷыдаз,
Насыԥк сшахьҵәыуо еицоумкын сразҟы.
Еиҳагьы аԥсҭазаара шԥасҭаххеи сыԥсымҭаз!?.
Иалшозар,
Сынасыԥ, ҽазнык ашара-цәашь сзаркы!..

***
Аеҵәақәагь сызхом, аӡаӡагь сыԥс алоуп,
Амзагьы аҿы аӡәӡәан, иаацәырҵит уаха.
Исыздырам, цәаныррак, гәахәароу, гәалоу,
Аххаҳәа еицралоит сгәаҵахь имцаха.
Еиҭеизахт уаха схәыцрақәа рыӡхыҵра,
Сыгәнаҳақәа рышьҭыбжь слымҳа ҵырхуеит.
Арбаӷьқәа еиқәҿырҭхьеит, егьагӡам ҵхыбжьхыҵра,
Амыҵмыџь еиԥш, ажәҩан быбышӡа ишәҭуеит.
Цәаблаҟы дысхароуп уаха сара аӡәзаҵәык,
Дгьыли-жәҩани рымаӡа самоуп шаҳаҭс.
Инеиҵаԥсоит уажәы-уажәы сых-мацәак,
Анцәа ду сиашьапкуеит, исымоу гәыӷырҭас.
Исызгәамҭаз сылабжыш сӡамҩа инахьысуеит,
Адгьыл раз насхықәҵан сиҳәоит Анцәа.
Шьашә иҭарцаԥхаз аҩысҭаагь дысԥырҵуеит,
Жәҩангәы иналыггаз амаалықь икуп игәаҵәа...
Абри аҵхаз гәыҵхак сымам иауан-иашәан,
Рыцҳаракгьы сыхәда иқәым џьаргьы...
Ах, заҟа идуузеи сахьаҵаԥшуа ажәҩан,
Заҟа схәыҷузеи, ажәҩан иашьапкуа саргьы!..
***
Дегьыԥмаха иҷанха ақьаԥҭа уашьҭамлан,
Аҷан, ҷанҳәара ишцо удыруаз есымша.
Унеила ухала удоуҳаи уҳақи рышьҭала,
Анцәа иуҭаз ухы ахыԥхьал есишар.
Ауаҩытәыҩса, ауалыр ҵада уаҩызоуп,
Уԥсы ҭанаҵы акымзарак уарҭәӡом.
Дгьылгьы-жәҩангьы зегьы уара иухызоуп,
Аха ауаҩ рыцҳа ӡынгьы-ԥхынгьы уԥхаӡом.
Иузхаӡом ахра иалҟьо арҩаш хьшәашәа,
Ӡаарах-ҳәаарахла иурҭәит учықьмаџьа.
Иуҳәеит иахьагьы аҽа-аԥа Џьамхәыхә иашәа,
Аӷба шаха рак аԥушьуеит насыԥс ишьа.
Аха, ахәаша, урҭ зегьы лаԥшҵашәароуп,
Ҳәҳәабжь иаҳаӡом ахаангьы ацәқәырԥ зхаԥо.
Иахьагьы мрагылара, мраҭашәароуп...
Иудыруаз, аӡ иаанаго, аԥшацәгьа ишаго!

***
Ажәҩан иахәуеит аԥсата ахәыӡ,
Ишьац аагаганы икаҳәҳәуеит.
Уаҵәтәи амш азы сеиҭахәыцт...
Сыкәша-мыкәша зегь ӡырҩуеит.
Аԥсата каҳәуеит бжьыда-шьҭада,
Икаҳәуеит ажәҩан ахьыршаӡ.
Шьыжьык сымбац абас иахьада,
Дгьыли-жәҩани ахьлашаз.
Насыԥ лашак жәҩан иахьахәуа,
Ауаа рзы анасыԥ ахькаԥхо,
Абыржәыҵәҟьа сыԥрып сгәахәуеит,
Лакә хәыцрақәак сгәы инҭаԥсо.
Аԥсата ахәуеит ажәҩан лыхәҭа,
Ашәҭқәа рынасыԥ каԥсоит.
Сҭаԥшуеит сажәра бырлаш ашҭа,
Гәырҩашәак ныҵакны исҳәоит!..
***
Мшаҽнеиԥш сҭаԥшуеит алакҭа,
Са схәыҷра ахәылԥ ахаҭа.
Уаха мраҭашәара агәаԥшь,
Ах, ишԥеиԥшу схәыҷра ашәаԥшь!
Хәылԥы еҵәеиԥш сгәы лашоуп,
Хәылԥы галуанла иҵыршоуп,
Мраҭашәара ажәҩан хтуп,
Ахәылԥ ԥшаласгьы ласуп.
Зны сахьаслоз хыхь кьаброу,
Сара схәы ԥшӡа ашҭа сҭоуп.
Ушьҭа сыхәылԥгьы еилашәшәуеит,
Сдунеи хьшәашәахь сыццакуеит.
Са саныҟамгьы мышкызны,
Исҭахуп ишәасҳәарц иаартны:
Шәнықәыԥш, сҩызцәа, Тур ихәы,
Иахьысҳәаз раԥхьатәи сҿахәы!

***
Гәырҩа маӡак ицуп апоет есымша,
Аҵых аԥсымҭаз ицәацәашь ҭаауеит.
Абар, уаха арбаӷь ҿнаҭит аҵых еиҩша,
Гәыӷрак бжьаӡуеит, гәыӷрак хынҳәуеит.
Уаха ихәыҷра амышқәа зегь гәареиҵан,
Ишьҭахь инижьыз дықәыԥшуеит идунеи.
Дхәыцуеит апоет, атлареиԥш дамацан,
Игәаҵахь, џьара, сахьақәак ӡыҭуеит .
Каршәрак дықәлан днеиуеит дышьҭрақәлан,
Иашәеи иуази рышьҭа дхуп уаха.
Икаххаа ицәоуп уахатәи аҳабла,
Еҵәала ажәҩан рыԥхуп ихыхәхәа.
Апоет заҵәык дамоуп аҵых шаҳаҭыс,
Апоет заҵәык ибарҭоуп аҵых агәырҩа.
Иааҩуеит бжьы ласык ахаан имаҳацыз,
Аҵых хәыҭхәыҭуеит, аҵых цәажәоит зымҩа.
Гәырҩа хьанҭак ицуп апоет есымша,
Аҵых аԥсымҭаз ицәацәашь ҭаауеит.
Абар, арбаӷь ҿнаҭит аҵых еиҩша,
Дтәоуп апоет.
Гәыӷрак бжьаӡуеит, гәыӷрак хынҳәуеит.
***
Аамҭа зегь сзацәымгеит исҭахыз,
Ԥсҭазаарак ыҟоуп исзымҳәаз, инхаз.
Зегь сызцәырымгеит, Тур ихәы иҵәахыз,
Сырхьымӡеит сабдуцәа ирҭынхаз.
Убырҭ зегь абыржә ҵәымыӷ жьакцан,
Еихымсыӷьуа хьаан иалоуп сгәахы.
Аххаҳәа еибакуан акәасҭхарамца,
Арҵуқәа еимырдон аҽҳәа ахаҟны.
Ци-шәи ирыҵраӡаан сабду дцәажәон,
Еихала-еихыҵуан алакәқәа рдунеи.
Ашьшьыҳәа акәасҭхарамцагь хьшәашәон,
Ушьҭа аҵыхгьы агәыгәҭахь инеит.
Зегьы сгәалашәоит иҟалаз-инылаз,
Иӡшәах ԥаҵа иҿаӡсо сабду дыштәаз.
Алҩа афҩы хаа сыблақәа ирхылоз,
Еицырҭәоз аҭубар ашша икаҭәоз.
Ҳархышьнақәа ирхьыӡсоз ацыԥхьқәа,
Ҳԥенџьыр ахышә хәыҷ илатәаз еҵәак.
Иахьагь сгәы иқәыҩуеит инахмырҟьакәа,
Сабду иныҵакны ирӷызуаз ашәак!

***
Ҳәасашәҭ шәахла ирҩышьуп аҳауа,
Ҳәасашәҭ шәахла асы-шәыб рысуп.
Абри амыш знасыԥхаз дарбан ҳауа?
Иаҳзаанагазеи ԥхыӡс иҿыцу?
Абри амыш лакәгьы гәырҩак ацуп,
Аӡәы ихаҳәҵәҟьа ашәҭ агәылҵуеит.
Ҽаӡәы ихарҭа, иԥсырҭа хацуп,
Шьапы еимаада арҟыра дылсуеит.
Саргьы абыржәы ԥхыӡ цәгьак салоуп,
Ԥхыӡ цәгьак салоуп сеибак-еибашьҭуа.
Зны дунеик сықәуп, зны ахраҭ сынҭалоит,
Ҭыԥ сымаӡам са сахьашшуа.
Амра аԥсымҭаз, акылкәыҷыҳәа,
Аԥсаатә жәҩахырла ашәа еимырдоит.
Амаалықь иԥсеиԥш ашьшьыҳәа,
Ашәахәашла ахәылԥ иарцәоит.
***
Уара адунеи хьанҭа еижьага,
Уара уҟынтәи акымзарак сҭахӡам.
Иуҭаху дхагал, длага-дҩага,
Аҳрагьы иаҭәашьа хәызмаӡам.
Изыргыл инаган ахьтәы қаруаса,
Аԥырча еиԥш далартәа аԥара.
Сара исҭахӡам аҳаса-маса,
Исыҭ жәкы атәарҭа
Жәҩангәы иаҵәарак!

***
Сиит сара уахык, ашамҭаз,
Сиеҵәахә, сшаеҵәа анкыдлоз.
Сиит сара, ашәа ҿыцк сҭынхарцаз,
Ашәа ҿыцк, адгьыл ианхалоз.
«Амин!» – иҳәеит, зегьы збарҭаз,
Убри ауха ҵәымыш ԥиҵәеит.
Анцәа исиҭеит илԥха, ихарҭа,
Сыхьтәы џьаргьы сыхәда иахеиҵеит.
Убринахыс иԥытлеит сӡиас,
Иԥытлеит сыӡхьамԥш ицәаз иҭаххаа.
Саргь дунеи ҿыцк снықәлеит сниас,
Сымзагь сымрагь лашеит икаххаа.
Рҟыра мҩак сануп убринахыс,
Есшар цәгьеи-бзиеи еиҿыхоит.