Search in Definitions

ходячийAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
-ая, -ее 1. јойу базып турган; 2. разг. (такой, который может ходить, передвигаться на своих ногах) бойы базып јÿрер, бойы базып турган; палата для ходячих больных бойы базып јÿрер оору улустыҥ палатазы; 3. разг. (движущийся, подвижный) кыймыктанып турар, бош јӱрер; 4. (широко распространённый, широко употребительный) таркаган; ходячая истина таркаган чындык
ходокAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
1. (пешеход) јойу јӱрер кижи; 2. ист. (выборное лицо, посылавшееся куда-л. с поручением, с ходатайством) айбыга јӱрер кижи
пройтиAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
сов.
1. что и без дополнения; öдÿп барар (бар-), öдö берер (öдö бер-); поезд прошёл по мосту поезд кÿрле öдö берди; он прошёл всю дорогу пешком ол бастыра јолды јойу öдÿп барган; вода прошла через потолок суу потолокты ӧткӱре öдö берди; 2. (выпасть — об осадках) öдÿп барар; вчера прошёл град кече мöндÿр öдÿп барган; 3. (пролечь, протянуться) öдöр; здесь пройдёт газопровод мында газӧткӱш öдöр; 4. разг. (оказаться принятым, избранным в результате отбора) öдö берер; она прошла в финал ол финалга öдö берди; 5. что (испытать, пережить) öдÿп ийер (öдÿп ий-); пройти испытания ченелтелер öдÿп ийер; 6. (протечь, миновать — о времени) öдö берер, öдÿп калар (öдÿп кал-); прошёл целый час бир саат öдö берди; с тех пор прошло много времени оноҥ бери кöп öй öдÿп калды; 7. что (завершить какой-л. курс обучения, лечения и т.п.) öдÿп салар (öдÿп сал-); они прошли курс лечения олор эмдеништиҥ курсын öдÿп салган; 8. (изучить) öдÿп салар; пройти по литературе новую тему литературала јаҥы тема öдÿп салар; 9. (прекратиться) öдö берер; дождь прошёл јаҥмыр öдö берди; головная боль прошла баштыҥ оорузы öдö берди; ♦ пройти в жизнь јÿрÿмде бÿдÿп калар; пройти огонь и воду (и медные трубы) кöпти кöрÿп салар; даром не пройдёт тегин öтпöс; этот номер не пройдёт мындый неме öтпöс; пройти между рук калас ÿрелип калар; пройти через руки колы ажыра öдöр
прогнатьAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
сов. кого-что 1. айдап ийер (айдап ий-); прогнать лошадей аттарды айдап ийер; 2. (заставить, принудить уйти откуда-л.) сӱрӱп ийер (сӱрӱп ий-); прогнать из дома айылдаҥ сÿрÿп ийер; 3. разг. (быстро проехать, пробежать) öдö конор (öдö кон-); прогнать пешком два километра јойу эки километрди öдö конор; 4. спец. (провести репетицию, просмотр) кöрÿ эдип ийер (эдип ий-); прогнать спектакль до премьеры премьеранаҥ озо спектакльдыҥ кöрÿзин эдип ийер
пойтиAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
сов.
1. (начать идти) барар (бар-); пойти пешком јойу барар; 2. (иметь какое-л. направление) öдö берер (ӧдӧ бер-); дальше дорога пошла лесом оноҥ ары јол агаштыҥ аразыла öдӧ берди; 3. (об осадках) јаай берер (јаай бер-), јаап баштаар (башта-); пошёл снег кар јаай берди; пошёл дождь јаҥмыр јаап баштады; 4. (исходить откуда-л.) чыгып баштаар (башта-); из трубы пошёл дым трубадаҥ ыш чыгып баштады; 5. (начать работать) јÿрӱп баштаар; часы пошли час јÿрÿп баштады; 6. (приступить к какой-л. деятельности) болуп барар (болуп бар-); пойти в учителя ӱредӱчи болуп барар; 7. (использоваться, израсходоваться) барар; на платье пошло три метра платьеге ÿч метр бöс барган; 8. кому-чему, к комучему; разг. (стать подходящим; оказаться к лицу) јарай берер (јарай бер-); эта шапка вам пошла бу бöрÿк слерге јарай берди; 9. (вступить в брак — о женщине) барар; пойти замуж кижиге барар; 10. (сделать ход в игре) барар; пойти семёркой јетиле барар; ♦ голова пошла кругом баш айланып баштады; в рот еда не пойдёт (еда не пойдёт, кусок в горло не пойдёт) ажанар кӱӱн јок; пойти по наклонной (плоскости) ӱрелип калар; пойти по рукам колдоҥ колго кӧчӧр; если на то пошло андый болзо
пешкомAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
нареч. јойу; идти пешком јойу барар
пешийAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
-ая, -ое јойу, јойу јÿрер; пешие путешественники јойу јорыкчылар; пеший путь јойу јÿрер јол; ♦ пешим ходом јойу; пеший караул јойу јÿрер каруул
пешеходныйAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
-ая, -ое јойу јÿрер; пешеходный мост јойу јÿрер кÿр; пешеходные прогулки јойу базып јÿрери
пешеходAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
јойу кижи; дорога для пешеходов јойу улус јÿрер јол
пехотинецAltay mäğnälärdäUrıs mäğnälärdä
пехотинец, јойу јÿрер черÿниҥ јуучылы