Latin

Карт тарихның соңгы көннәре

Общее количество слов 582
Общее количество уникальных слов составляет 424
47.0 слов входит в 2000 наиболее распространенных слов
60.6 слов входит в 5000 наиболее распространенных слов
67.0 слов входит в 8000 наиболее распространенных слов
Каждый столб представляет процент слов на 1000 наиболее распространенных слов
1
Баш ягының бик күп оригиналы
Югалып, наборлары сибелгән,
Килә торган канлы юлларына,
Маяк булып, скелет тезелгән.
Күперләре — адәм сөягеннән,
Елгалары — кеше каныннан,
Эчеп кәефләнгән шәраблары
Күз яшеннән сыгып алынган.
Мең елларча юлын үзгәртмичә,
Бер юл белән алга атлаган,
Җилләр, давылларга очраса да,
Кара төсен һаман саклаган.
Сөмсез тарих керде зур көч белән
Егерменче гасыр эченә;
Алпамышлар адымы белән атлап,
Мәгърур булып кара көченә...
Коралланган чиксез гаскәрләре
Җирнең йөзен буяп кан белән,
Вәзирләре, көчле сакчылары,
Тантаналы олуг дан белән.
Җарияләр, коллар, әсирәләр —
Хезмәтендә тора сызганып,
Ялан кылыч тоткан кансыз җәллад,
Шпионнар белән чолганып...
Эчтә саклап яшерен, серле вәхшәт,
Тыштан тантаналар күрсәтеп,
Кылыч,
Мылтык
Белән коралланып,
Кешеләрне көчләп эшләтеп!..
«Ул» гына бар, аның әмере кискен!..
Башкалар чүп аңа... юк аңа!..
Каршы бер сүз әйтсәң, харап булдың!
«Ул» диктатор бөтен дөньяга...
Аның юлы өстенә каршы килгән
Кеше, кирәк булсын кем генә —
Йә тапталып шунда сытылып кала,
Яисә куркып артка чигенә.
Йә булмаса, бүреген кулына алып,
Сәлам биреп, «аңа» баш бөгә.
Ул күрмәгән чакта, золымнарын
Санап, күздән кайнар яшь түгә...
Аны зурлап, «аңа» сәҗдә кылып,
Хөрмәтлиләр махсус коллары.
Аның сызган юлын тәкъдис итә[12]
Итагатьчел, куркак уллары...
Аяк тузаннары — күзгә сөрмә,
Тырнак, сакаллары, чәчләре
Җылы күкрәкләрдә генә сакланалар,
Кәммәсе дә аның төсләре...
Ирек беткән адәм баласында, —
Нәммәсе дә аның кулында;
Үзен, үз баласын, үз кызларын
Корбан итә аның юлында...
Мең-мең еллар буе шулай уйлап,
Шулай килгән, шулай торылган;
Бөтен эшләр, бөтен «фәлсәфә»ләр
Шул нигезгә каратып корылган.
Кара-кара!.. Тизрәк читкә тайпыл,
Кач тиз, сине таптап сытмасын!..
Эләктереп сине көпчәгенә,
Җәнчемәсен, җаның чыкмасын!..
Изелсәң дә, сине кызганмас ул,
Кан әчүдән генә тәм таба;
Аһ-зарлардан, кайнар күз яшеннән
Ләззәт таба, матур ямь таба!..
«Тукта!.. Үтте дәүрең, бетте гомрең!..
Соңгы көнең җитте, карт тәре!»
Дигән көчле тавыш чыкты беркөн,
Баш күтәрде эшче гаскәре.
«Ул» елмайды шунда мыскыл итеп,
Акырынды: — Их сез!.. Сез — надан!.
Алда көтә сезне ачы үлем,
Үз каныгызга үзегез сусаган!..
Каныгыз чучкаларга сусын булыр,
Эткә азык булыр итегез!..
Нәрсә монда борчып тавышлыйсыз?!
Тизрәк күз алдымнан китегез!..
«Каты җәза!..» Кайда, кил тиз монда,
Күз алдымнан алып кит барын!..
Караңгы, тар, салкын таш зинданда
Берәм-берәм өздер башларын!..
Әйдә, җәллад, үткер кылычың ал!..
Ас, кис, дөньядан җуй шул арны,
Кемнәр болар «кеше» булган булып
Кычкыралар?!
Авыз ачтырма син боларны!..

— Сугыш!.. Сугыш!.. Олуг дошман белән
Соңгы сугыш, катгый зур сугыш!..
«Йә сез, йә без!..» дигән көчле тавыш,
Соңгы минут, соңгы куркыныч!..
— Җиңү!.. Бердән бәреп, катгый җиңү!..
Алга, алга!.. Хәзер юк чигү!..
«Карт шайтан»ның муйнын өзеп ташлыйк!
Бетсен җир йөзендә кан түгү!..
Озак канлы сугыш, катгый сугыш
Белән дошман тәмам җиңелде,
Сарайлары ватылып, җәлладлары,
Куркып, артка карап чигенде!..
«Карт дошман»га очлы штык терәп
Торгач...
Бөгелеп төште, әлсерәп,
Сакалыннан сөйрәп, тәхетеннән
Төшерделәр җиргә өстерәп...
Алтыннары, җәүһәр-якутлары
Белән таптап, җиргә күмделәр...
«Изге мәгъбәдләре» алдындагы
Утлар берәм-берәм сүнделәр...
Җәлладларын тотып, берәм-берәм
Кәрберсенең башын кырыктылар.
Алтын хисапларын, байлыкларын
Язган дәфтәрләрен ерттылар...
Төркем-төркем коллар азатлыкка
Чыгу шатлыгыннан көлделәр...
«Карт тарих»ның калдык-постыкларын
Җырлый-җырлый җиргә күмделәр...

Яз!..
Кояш нурын болыт капласа да,
Яз язлыгын итә, эретә...
Карлар бетеп, кара җир яшәреп,
Сандугачлар сайрар көн җитә.

Җирнең йөзен, кара чатыр кебек,
Кара болыт каплап ятса да;
Яз язлыгын итте, үлән чыкты
Көнгә каршы булган бакчада.
Кояш, бара торгач, җиңеп чыкты,
Җир йөзенә карап көлде ул;
Салкын кара болыт саф кояшның
Көчле нурларына бирде юл.
Нурдан булган кояш җәдрәләре
Ертыклады болыт пәрдәсен;
Зифа буйлы, ялангач кызлардай,
Күрсәтте ул бөтен гәүдәсен.
Күрәм: ертык болыт кисәкләре
Куркынып читкә китәләр,
Китәләр дә... бераз бару белән,
Төтен кебек таралып бетәләр.
Төтен — һәрвакытта тиз югала,
Тиз тарала торган нәрсә ул.
Һәм шулай ук һәммә караңгылык
Кояш нурларына бирә юл...
_________
[12] Тәкъдис итә — изге дип ышана.
Вы прочитали 1 текст из Татарский литературы.