LatinJokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.
Аамҭа иазымҵәахыз - 2
Sanojen kokonaismäärä on 3060
Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 2112
0.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa
0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa
0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
Нас, идыруада ҳахьцо?!
07.02.2015
***
Уажәраанӡа ҳаицәажәон аиаша ҳҭахызшәа,
Шьоукы инаҳымпыҵԥаан иган ирҵәахызшәа,
Аха уи ацәыргара уажәы иргәаӷьызшәа…
Ихазҵо ӡәыр дыҟазар, иаҳҳәо акагь лакәӡам,
Уи ԥшралеи сахьалеи иаҳбахьац акәӡам,
Аха аиашаҵәҟьа гәазҭо, ара аӡәгьы дақәӡам…
Урҭ аамҭа дара ԥшьаала иахьырҭаху инаргоит,
Рҳәатәы хазҵо илабжьан ҭыԥ
ҟәазкгьы дарҭоит,
Ахаан цәгьара шыҟаҳамҵац
жәдыруоу ҳәа ҿарҭоит!..
Аиаша абаҟоу?! Акьышәкьышәраҿ икақәхеит!
Аамҭақәа иреиӷьуи?! Ҳазҵаарагьы лакәхеит!
Ицаз акәу, иааз акәу, ҳзымдыруа ҳақәхеит!..
07.02.2015
***
Аамҭа даара даргаӡеит,
Аԥша ахьасыз имбаӡеит,
Иеимаагь баша ихаӡеит,
Уаҳҭахуп ҳәа рымҳәаӡеит!..
Ихагылаз дныҟәырцеит,
Ивагылаз ԥхьаҟа ицеит,
Аҭыԥ ԥхақәа зегьы нҵәеит,
Ацҳақәагьы шьҭа иԥыҵәҵәеит!..
Иазҳәауада дахьцара,
Акгьы имыхәеит иҵара?!
Аха дыргәаԥхар џьара?
Наҟ ҳаҟәыҵып ирџьара!..
07.02.2015
***
Сыхьӡ набхабрышҭып бара,
Зынӡа ахаангьы ибмаҳацшәа!..
Багьаргәырӷьашам сбара,
Џьара уажәадагьы сбымбацшәа!..
Аха аҵх цәца агәаны,
Бгәы бамырцәакәа бааԥшуазар…
Быхчы бқьышә инаҿагәаны,
Еихабкроуп, сыхьӡ бцәаҳәауазар!..
07.02.2015
АПОЕТ
Урҟәаҵ, ургәаламшәааит аӡәгьы,
Араҟа иумам уара хара…
Урҟәаҵ, унармыԥхьааит џьаргьы,
Уаддмыртәалааит рымца аԥхарра…
Убаҩхатәра иақәым ҭабара,
Шьоукгьы уԥырҵт убри иаргәаан!..
Ара аамҭа уршанхеит уара,
Уиоуп узхамышҭуа ахаан!..
14.02.2015
***
Ахаан сымгылаӡацт зымҩа,
Иумбаз арбан, сара сышьҭоу?..
Сазымфаӡакәан сааит сгәырҩа,
Алацәгьеиш ахухуҳәа ишсышьҭоу…
Уара иахьа даара уццакцәоит,
Иубо акәу џьушьоит иҟоу…
Зны аиаша ушадгылогь инҵәоит,
Уиԥырҵны уцоит уи ахәда ԥызҟоу…
Абри сшьа рҭаныҟәонаҵ сдақәа,
Аҵәы сахазаауеит, сгәаҭеиуеит…
Са сиаша иаҵоуп сцәаҳәақәа,
Ианырзышьҭымх, саргьы слеиуеит!..
14.02.2015
АԤСҬАЗААРА – УСГӘАԤХОИТ!..
Еиҭах аамҭа ԥыҭк анца,
Сқьышә иҭасит слахьынҵа!..
Сымҩашьарц, аныҟәашьа сырҵа,
Ишагәыладыршәуа еиԥш, ашәҟә агәлаҵа…
Иааган схьаақәа сыцраҵа!
Сызқәу ацҳа ҵысҵысуеит,
Избоит, сгәыӷрақәа сцәыԥсуеит…
Ажәҩан хыхьынтә исзыԥшуеит,
Бамбоушәа аԥҭақәа асуеит,
Сгәырҩа сԥырҵуам, сҭанасуеит…
Зных шәахәакгьы насҿаԥхоит,
Нас иаразнак иҭадырхоит…
Уи анызбо, сҿаҳәатәхоит…
Схьаақәа абазго, ирыххатәхоит,
Аха аԥсҭазаара усгәаԥхоит!..
***
Ус ҳаиԥырҵызшәа ҟаҳҵеит,
Ҳаибамбаргьы, акагь ҟамлозшәа…
Ба бминуҭқәа быԥхьаӡеит,
Саргьы сдәықәлахт сыццакӡозшәа!..
Ус ҳахьынӡазцо еилкааӡам,
Шьҭа ишаҳзымчҳауа ҳамбаӡоушәа!..
Машәыршәа ҳанеиқәшәогьы ҳҭахӡам,
Ҳаибамбар шамуа ҳзымдырӡоушәа!..
03.03.2015
***
Сгәы схәыҷушәа снарбауеит,
Ба баабеит, иҽырбауеит!..
Сызлаҿагылои, агәра згауеит,
Иара иахьаҭаху сагауеит,
Ҳамнеиц шысҳәо, ҳнаӡауеит!..
Баргьы амцаԥшь бзыркуеи?!
Ҳанеибабо бзырццакуеи?!
Бгәы иҭаӡамгьы бзырҳәауеи?!
Амыцхә самхаҳәеит, иаууеи,
Знык базыӡҩрыр, ибымбауеи!
03.03.2015
***
Гәыбӷан бысҭаӡом сара,
Бысмеигӡакәа баҿыз сбылра!..
Бымца бцәыцәар ҟалаӡом,
Сара сеиԥш ҽаӡәы дбылӡом!
Аха срыцҳашьа зынгьы,
Иҳәатәы хабымҵан аӡәгьы…
Аԥша бцәаҵасыр ҟалоит,
Ҽаӡәы илхьысыр, дбыллоит…
Уда схәарҭам наҳәаны,
Бара бымца нҿаҳәаны,
Бца, бысԥырҵуашәа ҟаҵа,
Аха ибызжьашам блахьынҵа!..
08.03.2015
***
Ба бхәыҷыхәмарра сгәаԥхоит,
Сыҩуа сбышьҭоуп бахьцалак!
Ех, мышкызны дҭалырхоит,
Ргәы иҭырҳәаауеит ҳазбалак!..
Сара шәарҭарак збаӡом,
Ус ҳахәмарлап ҳазхара!..
Ба бхәыҷыхәмарра нҵәаӡом,
Аамҭа мааицшәа бызҳара!..
14.03.2015
***
Быблақәа ирҳәааит, сырҭаху сырҭахыму,
Урҭ рыгәра згоит!
Быблақәа ирҳәааит, смыцхәу смыцхәыму,
Сныҵашәкәа сцоит!..
Уахык быштәоу бгәыбҽанӡамкәа сыбҭаар,
Бхышә хәыҷ арктәхоит!..
Быблақәеи бгәи зынӡак еибаргәаар,
Са сыбзынхоит!..
15.03.2015
***
Урҭ злацәажәоз зегьы иашан,
Уаҩы дзавамло ирҳәеит…
Ҳара ҳзыҳәан – гәырӷьаҽҳәашан,
Аиаша ашьҭаҵәҟьа дырхеит!..
Аха ирҳәаз лыҵшәа амоуит,
Акгьы ахылымҵит зынӡак…
Реиҳаб баша иажәа ироуит,
Реиҵбгьы иахирҟьаӡеит иахьак…
Шьҭа иҳаԥсыхәои, зыгәра аагода,
Иԥшӡан ицәажәо рацәаҩхеит!..
Ажәа агаӷь шагәылам збода?
Ианузгәамҭагьы – уҭахеит!..
15.03.2015
***
Сажәеинраала нхәыҵкәраан
инеир бахьыцәоу,
Ахьҭа иабыркрым!..
Амца бамыҭәҳәар, акәиц хәыҷ анҿыцәоу,
Уаҳа еибакрым…
Сажәеинраала иадыруеит
ианалымшо иахьнеиуа,
Ахы нықәнаҵоит уа…
Шьҭа иҟахуи рыцҳа уи зыргәаҭеиуа,
Иԥсааит ишгәыкуа…
20.03.2015
***
Акры ансылшоз, схы сзамыхәеит,
Схы санахәа, сымчқәа цеит…
Са сзыцхырааз, сыбӷа дырхәеит,
Ирылшоз сзыҟамҵакәа ирӡеит…
Зны ҳзышьҭаз аиаша абаҟоу,
Уигь шьҭа иҳауоу, иҳаӷоу?!.
Икаҳашт аҵлеиԥш. Баша ирҟәаҟәоу?..
Иахьлеиуа сеидру, иахьҿаҟәоу…
20.03.2015
***
Убас дыччеит илгәарԥханы,
Закә шәахәа хааузеи илхылҵыз!
Зынзаҵәык иаҳҿарԥханы,
Дыхнымҳәит уаҳа дахьындәылҵыз!..
Шьҭа уԥшлароуп утәаны,
Иарбан ԥшоу арахь даазгаша!..
Уҩны, угәара, ухырҵәаны,
Ак уҵалгалоу, ла лахь узгаша!..
Шьҭа иуԥсыхәои, џьым, ухҵәеит,
Ухала утәаз убра ууазыруа!..
Мацәысҵас диасит, уи дцеит,
«Дзысыз» иоуп данааша здыруа!..
21.03.2015
***
Уи лшьап ԥынҵақәа ҵыркьакьа,
Сыжәҩахыр аҟны дааӡеит!..
Саргьы даашьҭысԥааит смыԥшӡакәа; –
«Ах, сыԥсықәара ббааӡеит!»
Ажәҩан даарак иаҭахымкәан,
Избоит, хыхьынтә идыдлоит…
Ақәа, укыдҵәала, ухымкәан,
Уи лқьышә хаақәа сыгәӡлоит!..
29.03.2015
***
Уажәшьҭа еибаҳамҳәап акагьы,
Ҳаблақәа еицәажәеит заа…
Зегьы бдыруеит бхаҭагьы,
Баша бҿынабхеит бҽыргәаа…
Уажәшьҭа сазхәыцит еиҳагьы,
Сгәы ыргәыбзыӷны ишысзымго…
Хәыҷҵас ибналеит иахагьы,
Ишадыруагь схала ишсызхымго!..
Уаҳа сашьҭалом зынӡак,
Ҳаибамбар?! Салаӡап ишԥазуеи?!
Амала изсцәыбҵәахуеи маӡак,
Бгәы ианҭало ашьҭа абарӡуеи?!
01.04.2015
***
Ба бгәырӷьоит, бынасыԥ бзыԥшуп,
Анцәа ибоит са сышәԥырхагам…
Аха ахчнызеиԥш уажә сгәы шуп: –
«Уаангыл, уа суҳәоит, сумырхаган!..»
Избоит, биҿаччауеит ҽаӡәы,
Уи ихьӡ баҳар амҵәыжәҩа бауеит!..
Са сахагьежьуеит уа аҵәы,
Дыдбжьушәа иажәақәа сгәы иҭаҩуеит…
Уажә саӷәра сҿыҵҟьаргьы сҭахӡам,
Арахьгьы исзақәыршәуам самеигӡа!..
Сыҩн шьҭа сабаҟаху, сахӡам,
Са сыҟазаргь, сыгә уахь инеиӡом…
Биҿачча, биқәҟьаша аԥшеиԥш,
Имҩагь дақәымшәо дырҟьала!..
Ибхаршҭ, иабабҭаху са сԥеиԥш,
Сгәырҩа сафалааит са схала!..
04.04.2015
***
Аҵыхәтәантәи сааԥынраз дцәырҵит лара,
Амца слыркын, саҿуп шьҭа абылра!..
Илгәаӷьи, илгәаӷьи, уи аӡӷаб ԥшӡа ара,
Иааԥсахьаз сашәақәа, илроут шәыҿҳәара!
Цәаныррақәак сыжәлан сышьҭыԥаан сыргоит,
Исхашҭхьаз мҩахәасҭақәак ҿыц исдырбоит!..
Сазымхәыцт сыхшҩгьы, исымуит, исмуӡеит,
Сгәы аӷәра анаҿасымк, инылашәкәа ицеит!..
05.04.2015
***
Анкьа избахьаз, сзышьцылаз ҽа шьоукын,
Ауаагь уажәаҵкыс иразыҵәҟьан,
иагьгәыкын…
Иара ажәҩангьы аҽа маҷӡак иҳаракын,
Иара адгьылгьы аҳәаақәа ирнахан иҭакын…
Анкьа, иухьи, улахь зеиқәуи ҳәа иҵаауан,
Уара акугзаргь, уҩыза ахьышәҭҳәа иԥшаауан…
Уажә амалаз ауп изеисуа шьоук рыгәқәа,
Иҭрысны иахьнеиуа ҳрыҵамшәандаз
урҭ ршьапқәа!..
05.04.2015
***
Шьҭа деилыскааит ҳәа сыштәоу,
Избац лакәымкәа даацәырҵуеит!..
Мшәан, ла лакәӡами сгәы иҭоу,
Схы агәра мгакәа сеиҭаахәыцуеит…
Убас деиҭашәауеит лара,
Лҽылыԥсахуеит убас ҟазшьала…
Хьаасгьы илымаӡам сбылра,
Ак ҟамлазшәа лҿыналхауеит ԥшьаала!..
Са сзызхәыцуаз, сыгәҭакқәа,
Абӷьыжәеиԥш дрылагылан днеиуеит!..
Ицазар саамҭа нҭакәкәа?..
Арахь сықәрагь саргәаҭеиуеит!..
Зегьы дырҿаччауеит лара,
Зегьы ирзылшоит лгәаԥхара…
Аха аӡә илымҭо агәыбылра,
Исзаалышьҭуеит иссиру аԥхарра…
Еилкаашьа лымаҵәҟьам лара,
Иахьа зқьынтә лҽылыԥсахуеит!..
Зны лыччаԥшь саларшәуп сара,
Зны лылаԥш амаӷышеиԥш сахәуеит!..
11.04.2015
***
Саҟәыҵп, иабасҭаху, исымҳәап,
Русқәа ишырҭаху иҟарҵааит…
Иахыст, изхмсшаз урҭ цәаҳәак,
Ицааит, иахьырҭаху инаӡааит…
Аха исыцрыхауеит гәырҩак,
Урҭ рымаҵ рулома ҳхәыҷқәа игыло?!.
Мап, тәашьа сымаӡам сҽыԥхьак,
Са соуп ахызаҵәеиԥш ирԥыло!..
11.04.2015
***
Сгәы амца акуп, исзырцәаӡом, исзырцәаӡом,
Сгәы амца акуп, сзыцәаӡом, сзыцәаӡом!..
Шьҭа схәыҷума, мшәан, уи ақәра сҭысхьеитеи,
Иара ахра иаҿыгоу амҩахәасҭагь
саҿысхьеитеи!..
Сгәы амца акуп, нас, уи акәиц абантә ҭашәа?!
Уажәраанӡа сааиуан, са зынӡа исызгәамҭашәа…
Амшаԥы-ӡыс абжьеиԥш ихаакәакәароу,
Ԥҳәызбак лыччабжь ишьҭнаԥааз дышԥаҟалоу?!
11.04.2015
***
– Жәеинраала ссируп – лҳәеит лара,
Амца сҿықәыҳәҳә санылзаԥхьа…
Ларгьы даҿыҵәҟьан абылра,
Аха исцәылҵәахуан уи сҿаԥхьа!
Изызку ла шлакәыз сымҳәаӡеит,
Ларгьы илзымдыруашәа дцәажәон!..
Аха уи ҳаблақәа ирымӡаӡеит,
Ҳахшыҩ мчыла иҳарыхьшәашәон…
Нас ҳазлеиԥырҵуеи уажәшьҭа,
Зҵаарак ааины иааҳҿагылеит…
Зегь азымҳәазаргь слакҭа,
Сажәеинраалаҿ акәаԥ смыргылеит!..
12.04.2015
ҲРАЗҞЫ ҲЦӘЫБНАМЛАЦ…
Зегьы шәрызхәыцуазҭгьы шәара,
Игәашәҭозҭгьы измоугьы измамгьы…
Изфаз рымхра, ррышәшәара,
Изыхәҭоу рыҭара шәҭаххазҭгьы…
Иҵегь ҳаиӷьхауан ҳаргьы,
Иҵегь ҳақәгылон ҳшьапгьы…
Наҟ-ааҟ ҳаԥсадгьыл еимшәырххоит,
Ажәлар шәышьҭоуп иқәасқәасуа…
Шәа шәахь ииажәгарц шәҭаххоит,
Идәықәлаларц, атрышә шәахьасуа…
Ҳаидышәкылазҭгьы зегьы,
Усҵәҟьа ҳгәаҟуамызт аӡәгьы…
Шәааи, ҳарҟәаҵып шьҭа ҳазҿқәоу,
Ҳамчқәа зыбнаҳҵои адәныҟа?!
Иҟаҳҵап, ибзиоу ҳгәы иҭақәоу,
Аиаша ҳархынҳәып аҩныҟа…
Ҳразҟы ҳцәыбнамлац, иааҭгылоит,
Ҳагәамԥхар, ҳаӷба ду ҵааҟәрылоит…
12.04.2015
***
Аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, есымша шәҽырбоит,
Аҷкәынцәа амца шрыцрашәҵауа жәбоит!..
Иаадыруеит, ҳа ҳақалақь шәырԥшӡоит
цәгьашәа,
Аха ашьабсҭа шәаҩызоуп, шәыбналоит
шәаншәа!..
Шәа ишәықәнаго ажәа макьана имиӡац,
Иихьазаргь, шәа шәҟынӡа зынӡа имнаӡаӡац!..
Аеҵәақәа шәанырбалак ибналан ицоит,
Зан иаҵало асыс еиԥш, аԥсҭҳәа рхаԥоит!..
Ижәуагьы жәдыруеит, ишәҳәоугьы зоуп,
Ажәытәӡатәи аирыӡ еиԥш,
шәҟәымшәышәуп, шәыԥшӡоуп!
Шәыбжьы ссир хаакәакәараӡа араҟа игахьеит,
Иабџьар иҟәнышәхуеит ишәҭаххаргьы апоет!..
Ааԥынра хымз роуп ианыҟоу мшәа ара,
Уи аԥшӡара шаҳзымхоз жәдырит шәара!
Аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, есымша шәышәҭуеит,
Аԥсны ааԥынра мааиргьы, шәа шәазхауеит!..
13.04.2015
***
Аамҭа бзиа ааиуоу, имааиуоу,
Сеидру уанӡа ҳажәра ҳиааиуоу?!
Ҳазблак ала ма иаабарыма,
Ҳазшьапк ала ҳнаӡарыма,
Ҳзықәдыргәыӷыз абзеира абаҟоу,
Уи абацәырҵуеи, ара Аҟәоу?..
Иара аҽыҩ еиԥш аҽарыххома,
Мамзаргь аҵҟьара цәгьахома?!
Аӷәра аҿоукыр ихьымӡӷнашьома,
Аҟамчы аурбаҵәҟьаргьы уԥхашьома?..
Дарбан сеидру атәы здыруа,
Уи мыргәаакәа изкәадыруа!..
Аамҭа бзиа аабар ианааиуа,
Зегьы ирзаҳшап иара аиуа…
Аха акызаҵәык цәгьа ишәарҭоу,
Рхазы ирымгааит раԥхьа избарҭоу!..
Идыруп, ҳажәлар абзеира анырԥеиԥшхо…
Аамҭа бзиа зегьы ианырзеиԥшхо…
11.04.2015
***
Ах, ибдыруазҭгьы бара,
Банызымбо шаҟа сгәаҟуа…
Ах, ишԥахьанҭоу сгәырҩа,
Ах, сакыҵәҟьом сара Аҟәа…
Бара ак хьаас иҟабҵом,
Исбырбаӡом ишыбныруа…
Ма зынӡакгьы ибызхаҵом,
Сара абасҵәҟьа сзыруазыруа…
Аамҭа иаҵәахуеит зегьы,
Ирмеигӡаӡацт уи иаԥыло…
Аха иазымшьыцт зынӡагьы,
Амҩаҿ гәыӷрак анаԥгыло…
Ба ибҵәахуазаргь лабҿаба,
Иазӡом былабжыш цырцыруа…
Аҵла иқәтәоу ахьшьыцба,
Агәы иҭоу амахә ауп издыруа!..
15.04.2015
***
Сцоит снабԥырҵны…Уаҳа акгьы,
Сыгәгьы иҭысцауеит бсахьа…
Быӡбахә иасҳәом зынӡа аӡәгьы,
Сыхгьы ласырҟәуам ба бҿаԥхьа…
Иуҵалазеи ҳәа бымҵаан,
Уи аҭак бгәаҿы иҵәахушәа…
Сгәы аншыз исҳәахьаз бхыԥсаан,
Сымца бырцәарц бҭахушәа…
Сцоит…Схы ахьынхо сыццакны,
Исыхьыз бзымдрыргьы, ибхәыцып…
Сгәырҩа алеиԥш сыкҿагәаны,
Санафалак, ак ҟамлазшәа бцәырҵып!..
15.04.2015
***
Аԥсшәа даара икҿацалоуп,
Ус иахьыҟоу ҳа ҳгәы иалоуп…
Шьоукы ҳәҳәоит…
Аха рыҩны ашәхымс ианхыҵуа,
Тәым бызшәалоуп дара шхәыцуа,
Зегьы иаабоит!..
Нас, излахьчатәу рымҳәозар,
Дара рҿы ҳбызшәа ҭабозар,
Ҳзыржьои шьҭа?!
Урҭ рҩызцәа рыгәра аагозар,
Уаҳа даҽа мҩак аамбозар,
Ицәгьан ҳуахҭа!..
15.04.2015
***
Уи насыԥ лоурц сҭахуп, ҵабыргуп,
Анасыԥ лымаз!..
Аха са сгәы, уаҩ иимбац гәуп,
Ак уҳәоит, даҽак уҭахуп,
Ус зыҟоуҵои сгәыраз?!
Дасу дақәшәоит иара илахьынҵа,
Уи узаԥгылом…
Анасыԥ аԥсҭҳәа иаҩызоуп, ианца,
Иқәаршыҩнгьы илеир алшоит зынӡа,
Ҭыԥкаҿ иаангылом…
Ихәарҽхаз аҵла сынтәа имышәҭӡеит,
Уи амч азымхеит…
Иара амахәқәа ирықәтәан шәак рымҳәаӡеит,
Аҵыхәтәантәи абӷьгьы шьҭа иканӡеит,
Рыцҳа, еиҭымхеит…
Сылзыразуп, анасыԥ лоуааит лара,
Ԥаҭхьлагь дысныҳәоит!..
Амшын хықә даннавало уи ҽырбара,
Сгәы ажәакгьы умҳәароуп, иудыруаз уара,
Сшьамхнышгылан суҳәоит!..
17.04.2015
***
Аамҭа аӷәра аӡәгьы изымкыц,
Зегьы ишахырҟьогь аҟамчы!..
Арахь иаҿуп урҭ ҳабла хыркырц,
Кры здыруа ракәушәа рҽырчы!
Аҭоурых иҳанаҳәоит иаҳцәымӡа,
Шаҟантә иаҳнаҭои иҟаҟаны!..
Аамҭа неиӡом уара уҟынӡа,
Уара унаӡароуп иара аҟны!..
18.04.2015
***
Кагь ҟамлеит, уи мцык иҳәазар,
Жәлар рыԥхӡаша ирҳәазазар?!
Ҭыԥ ԥхак аҟны уажә днаӡазар,
Инапы ахьнеиуаз зегьы иӡазар,
Шаҟа игазгьы ҳмыԥхьаӡазар,
Иара ихарои, ҳа ҳгаӡазар!..
Кагь ҟамлеит, уажә дҭынчӡа дтәазар,
Шьҭа излеиҿухуеи, зегь ифазар?!
Аха иамуеи иҵыхәа хрыффазар,
Арахь имырхынҳәуеи, дыршәазар?!
Усҵәҟьа ибжьаӡрым, мал хәыҷымзар,
Иус зыӡбо дыбгахәыҷымзар!..
18.04.2015
***
Игәабҭозу бара, уи амш шаҟа илахҿыхыз,
Амрагь ԥхашьа-ԥхаҵо ишҭаԥшуаз блакҭа…
Ба быблақәа шԥаԥшӡаз, о, урҭ роуп са схызхыз,
Аха исцәыбҵәахуан, иԥшаала ҳәа еиҭа!..
Игәабҭозу бара, зегь быцкәашарц быхҭаркуан,
Арахь изрықәгыломзт зынӡа ршьапқәагьы!..
Реиҳа акәашара злаз, шьацәхыртәуа
беимаркуан,
Баргьы мап бкуамызт, бгәырӷьон еиҳагьы!..
Игәабҭозу бара, урҭ зегь срылҵны сдәықәлеит,
Аҳауаҵәҟьагьы сзымхоушәа са зынӡа
схәаҽуан…
Баргьы иаразнак ишызбоз амцаԥшьҵәҟьа
набҿықәлеит,
Бкасы набхабыршәын ашәахь быццакуан!..
Игәабҭозу бара, ҷкәынак бышьҭа дхылеит,
Ихахьгьы изаагомызт, дныжьны
бцоит ҳәа гәаҟ!..
Ужәҩа ҭҟьама џьымхеит, иаразнак
снеиԥыххылеит,
Иҿы арахь имааҳәыртә, ддәықәысҵеит уи наҟ!..
Игәабҭозу бара, бԥырҵра сцәыцәгьан даара,
Ҽыкәашаҵас бахьгылаз бакуамызт
зынӡа бҭыԥ…
Цхыбжьонынӡа ҳаицын, акәаҷабеиԥш,
амза аҭаара,
Арцәап угәахәрын иаҳхылҵуаз ҳа ҳаԥсыԥ!..
18.04.2015
***
– Аиаша зҳәоз зегь ииасхьеит, иабаҟоу,
Аӡәы ихабаргьы шәзыԥшаауам, шәмеимдан!..
– Ус шԥоуҳәо, ҳа иҳазхоит ҳазлаҟоу,
Уажә амчра ӷәӷәоуп, анкьатәи кәадан…
– Ус анакәха, ибзиоу акы ҳахьӡозар,
Уажәшьҭа мап ацәаҳкуеит аԥсрагьы!..
– Сеидру, сеидру, аиашаҟны ҳнаӡозар,
Ҳабаццакуеи, ҳааԥшыроуп нас зегьы!..
19.04.2015
***
– Ижәдыруаз, уи шәиқәгәыӷ, шәиԥсахуам,
Илихыз амҩа наигӡоит!..
– Ҽа зныкгьы ҳаржьааит ҳәа ҳазтәахуам,
Иазхоит, дад, ҳа ишаадыруа ҳцоит!..
– Шәа шәымҩақәеи шәӡи ҟазҵауада,
Шәылахеит џьым аҳәынҵәа!..
– Ҳа ҳада, мшәан, ҳус зыӡбауада,
Даниоит нас дасу илахьынҵа!..
– Лашарада шәықәхоит ԥшак асыр,
Ишкаҳара игылоуп зегьы!
– Егьаурым, ишҳахәҭоу еиԥш ҳамҩасып,
Макьана даҳмыргәамҵӡацт аӡәгьы!..
– Ҳагааит наҟ аӡы ҳазгараҳәа,
Шәымтәан, шәнапқәа шәҟьароуп аԥсык!..
– Дад, уаазышьҭыз убасҵәҟьа ҳазиаҳәа,
Иара иӡаҵкыс, ҳагааит даҽа ӡык!..
19.04.2015
***
Ианбыкәу, саџьал, уансыхьӡо?
Исуҭома ажәак аҳәаха?..
Исыгу сымшқәа ԥхьаӡо,
Иумамкәа уԥшума саха?!
Сызурццакуазеи, мшәан, уара,
Сышәхымс узылахазеи баша?!
Исцәугоу иҟои нас ара,
Иҟасҵахьеит са иҟасҵаша!..
Алажә еиԥш угага уа ииоуп,
Шьаҟоушәа угәықәхаха уадырсын!..
Са сакәзар иуҭаху, сыхиоуп,
Аха сашәақәа – урыламкьысын!..
19.04.2015
***
Шьҭаҵәҟьа сеидру ҳахьцауа,
Ирҳәозар акәхап акрыздыруа…
Урҭ роуп ҳусқәа зыӡбауа,
Ҳаԥшыз, сеидру аӡы ианыруа…
Аха амшгьы цәгьа иҭачуп,
Ақәаршҩы аҿаанахар аҽҽаҳәа…
Пату зқәу араҟа мчуп,
Шьоукгьы дәықәлап ҳаиқәшәырхаҳәа…
Иҳамдырыр еиӷьуп ҳахьцауа,
Ҳалахь иану ҳаламкьысып!..
Шьоук ақәаӷәӷәа анырзауа,
Шьоук шәахәахаақәак нархьысып!..
Зегь џьарак ауп ҳахқәа ахьхо,
Аха ҳахьцаҵәҟьо хазхазызаап…
Ихынҳәырц зҭахымгьы, зыҽзырххо,
Амҿеиԥш ҳгәыӷрақәа рхыхызаап!..
Нас, еиқәырҵозаап урҭ мцак,
Уи абыз жәҩанаҿ инаӡозаап!..
Шьоук арԥхозаап уи хәыҷӡак,
Шьоукы, оумакала ирыншӡозаап!..
…Са сгәы ҭынчӡам еиҳагьы,
Амра ҳныжьны ианҳацәхыҵуа…
Ҳахьцо иашьҭаӡам аӡәгьы,
Уахьтә иаарго ауп изызхәыцуа…
20.04.2015
***
Бҽыҵәахны бтәоуп, ашәшь илатәоу
ардәыноушәа,
Бныҵԥрааны бҿынабхар, ибзыԥшу
зегь бдыруашәа…
Саргь ба сыбзыԥшӡамкәа, ус агәҿыӷьраз
сгылоушәа,
Бара бакәымкәа ҽаӡәы, дааир уи
сылԥылоушәа!..
Сгәы мцабзны бҭоуп, ҭаха сыбҭом бҭыҵаанӡа,
Базыԥшушәа бтәаны, уи снапала исырцәаанӡа…
Иазхоит, бҽыбмырхагацәан, сара
сгәы еиԥхьхәыцаанӡа,
Зны бҭалоит, зны бҭыҵуеит, ирааԥсан
ашәхәыҷ ҿыбхаанӡа!..
20.04.2015
***
Избац ракәым, сара сҩызцәа ҽа шьоукхеит,
Ргәы иҭаз акәымкәа, ргәы иҭамыз ҳәатәхеит…
Ари закәызеи, ҳа ҳабжьара ирыххатәхеит,
Ашьҭа ихылан, аиаша ахьыҟаз ицатәхеит…
Уа ҳахьнеиз, аиаша шьҭарҵахьан иаарҳәны,
Ҳгәы ишамыхәаз ҳҳәеит ииашаҵәҟьан
иаартны…
Шьҭа еилкаа, ҳарҭ руа дарбану идырҳәыз,
Аиаша шьҭазҵаз, ма уи ҳзымдырыртә
иаазырҳәыз!..
***
Акагь џьазымшьо, акагьы хьаасгьы измаӡам,
Ҳаԥсҭазаара маҷӡак еиӷьхаргьы зҭахӡам,
Уссгьы ирымам, урҭ аццауеит аӡы ахьцо,
Дџьаршьауеит, уаҵә иаҳԥылаша ак лазҵо!..
Ус иҟаҵәҟьоу рацәаҩхеитеи зынӡа ара,
Унарышьҭуам, иакәша игылоуп ҳхәышҭаара!..
Аӡәгьы изымдырт ҳара ҳалахьҵәҟьа ианыз,
Ӡәыр ирцәозар, урҭ идырцәоит,
шәгәышәҽаныз!..
***
– Абра ҳаангылап, ҳаҽҳарҭынчып, иазҳархап,
Ҳара еимаҳкуа ҳәа иҟои?! Акагьы…
– Уаҟа шәиашоуп, ҳхы ааилаҳкып, ҳааилатәап,
Цқьа еибаҳҳәап ҳазмырҭынчуа ҳгәырҩагьы…
– Мшәан, иабаҟоу, наҟ иаҳԥырҳамцеи ҳгәырҩа,
Ишкәакәоу ақьаадгьы гәырӷьаҽҳәашала
иааҳартуеит!..
– Излаҳԥыраҳцеи, иаҳҵәахит ауп ус зымҩа,
Ашҭа иҭырцаз ала ҟәыш еиԥш, иаҳҿаԥшуеит!
***
Са сакәӡам иижьаз, иара ихы ижьеит,
Ус акгьы сызиамҳәеит, ихасҵазшәа ҟасҵеит!..
Иаргьы дгәырӷьаҵәа днасԥырҵны дцеит,
Иҳабжьаз агәрагарагьы убриала инҵәеит…
Адырҩаҽны еиҭах сижьарц иҭаххеит,
Игәы иҭаз изҳәомзт, акыр ирыххеит…
Анахь иҳәеит, арахь иҳәеит,иабеигоз,
имцхәхеит,
Са сакәым, иаргь агәра изымго имцхеит!..
***
Урҭ ирдыруеит… Еиҳа иахьахьуа ҳа ҳбызшәа,
Аха аԥсаатә еиԥш, рҩны иҩныԥрааит
иандыршәа!..
Рхәыҷқәа ракәзар, рбызшәала
ажәазаҵәык рыҿшәом,
Зынӡа ирцәыӡыр, зынӡа
ирыцәтәымхарҳәагьы ишәом…
Урҭ ирдыруеит… Ҳбызшәа шакәу ҳазрыӷәӷәо,
Уи зҳәо шракәу, ҳара ҳгәалақәа зқәыӷәӷәо…
Аха рыхшара рахь уи рызнамгеит,
ашьамхы кәадоуп,
Ргәала рҳәеит ауп, уаҳа ирылшеи,
рыгәқәа рдоуп!..
Урҭ ирдыруеит… Ааҵра ишавахо ҳа ҳбызшәа,
«Идыртәеит» уи зегьы иахьырбаша аханшәа…
Ус асахьаз, ҽыԥныҳәа рмоурц,
рхы еиқәдырхарц,
Акагь рылшом… Зынӡа ирҭахымзаргь иҭахарц…
23.04.2015
***
Мшәан, аиашаз, иахьа иџьаушьаша ҽакуп,
Абжеиҳараҩык, ак рызгәамҭо рыбла хкуп…
Шьоук еижәхыслан, рыбла ак амбо ицауеит,
Ҳажәлар рыцҳа, аӡыӷӷареиԥш иҭыкәкәауеит…
Ҳара ҳмаҷра зынӡа ишшәарҭоу рбаӡом,
Ҳзықәгыло ацҳа шыҿаҟәаҵәҟьоу агәра ргаӡом…
Зых иақәиҭу ҳара ҳадгьылгьы гәынқьуеит,
Аӡ аҭраҵәҟьа ԥнажәар шалшо абауеит…
Зегь ирхаану амшын акәзар ҿнаҭӡом,
Уи агәала ҳа иҳаздырӡом, иаабаӡом…
Ах, изцәажәозҭгьы, ах, иазеихыхуазҭгьы аҿы…
Шаҟаҩ хәаҽыда рымч мхакәа ацәқәырԥаҿы…
Зны аԥсҭҳәа иацуп,зны ақәа иацуп урҭ рыԥсқәа,
Зны аӡқәа ирыцлеит, ишхышхыҵәоз
ианҭыкәкәа…
Зна аҵла ахыцәқәа
акьышәкьышәраҿҵәҟьа ихалт,
Зны изеиԥырмҵуа, ҩ-ҳәыҳә ԥшӡак
реиԥш еидхалт!..
Мшәан аиашаз, са саԥсуоуп ҳәа иҽхәауа,
Ҳадгьыл рыцҳа маӡа ишҵәыуо зымбауа…
Дамаӡамзаргь, урҭ рхьаа уажә дрыххауа,
Игәы инамырхьӡои, адәыԥшӡа аӡы ианагауа?..
***
Уи шьҭа дыздыруазшәа збауан,
Дысҵазшәа ашәҟәеиш деихрышәшәаны…
Аха еиҳа-еиҳа днаскьауан,
Аиаша ахьыҟаз дацәшәаны…
Уажәшьҭа сызишьҭалом зынӡак,
Имыргакәа днеиуеит уи иԥсыԥ…
Дысхашҭп, исзычҳар ҽа хәыҷӡак,
Сгәаҿы инимыжьӡеит иара иҭыԥ
***
Ишәарҭоу иҟои ҳәа шәанҵаах,
Ишәасҳәар сылшоит иаахҵәаны!..
Иҵеит амцҳәашьа алыԥшаах,
Уи игәра ргеит ирацәаҩны!..
***
Абзиабара цеит… Ианцозгьы сымбаӡакәа,
Ашьҭагь арӡит… Иԥрит сымгаӡакәа,
Амҵәыжәҩашьҭыбжь заҵәык ауп исзынхаз…
Стәаазаап ус… Аӡә сгәала имырбаӡакәа,
Ихәу абӷабеиԥш… Ашьхаҿ имнаӡакәа,
Реиҳа иахьацәымӷу атышаҿ иҭахаз…
***
Иҟоуп мҩак… Аиашахь умҩахызго,
Даҽа мҩак уаныларгьы уанызго,
Ухы агәра угартә, ууаҩыҵәҟьан уҟазҵо!..
Иҟоуп мҩак…Мчыла иуаԥызго,
Угәы иҭоу абзеирақәагь уцәызго,
Зынӡа иахьуаҭәам ауп иара ахьцо!..
Ишԥаууеи шьҭа…Урҭ аҩбагьы мҩақәазар,
Ак аҵкыс, ак ублақәа хнакуазар,
Урнылаанӡа изакәыҵәҟьоу убаӡом…
Аха ууаҩны Анцәа ду уишазар,
Иара иахь уназго мҩак уирбазар,
Уаныл убри, аиаша уацәхҟьаӡом!..
***
Аҵх иажуеит са сзы анышә,
Амш анааилак еиманаԥсоит…
Шьоук баша сықәырҵоит рқьышә,
Сацәҩашьом сымҩа, инасыгӡоит…
Сыҟоу сгәыӷрақәа срыхьӡарц?..
Сеидру, издыруада са сԥеиԥш…
Макьана сажәа сымҳәаӡац,
Макьана исылоуп уи ахеиԥш…
***
Лахә-лахәы дсыхәаԥшуан уи аӡӷаб иахьак,
Лыччаԥшьгьы мчыла иаанкыло…
Уқәра узацәшәозеи, узгылои уҽыԥхьак,
Сгәы ҿнаҭуеит аҭра иҭамгыло!..
Са асыԥса саҩызоуп, иоумоуп сҟазшьа,
Срызхьаԥшӡом аҷыхьаз исԥыло!..
Ааԥынра шааилак, зынӡак смыԥхашьа,
Сылаԥш сзылҟәыгом дахьгыло!..
О, аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, исхарои сара,
Шәанызбалак сышқәыԥшым схашҭуеит!..
Анкьа зцәа зхысххьаз амшын аҟәара,
Уазцароуп еиҭа ҳәа, мчык сашьҭуеит!..
Дсыхәаԥшуеит уи аӡӷаб еиҭах лахә-лахәы,
Лгәы аӷәра лымпыҵшәазаап, дашьҭуам!..
Зны дгәырӷьоит, зны дгәаауеит
исфазшәа уи лхәы,
Зны дхылауеит сыҷкәынра ашьҭа!..
***
Иубар иуздырӡом уажәшьҭа,
Иацтәи аиаша рыԥсахит…
Баша уҭаԥшуеит алакҭа,
Ишааиз иаразнак ухнахит…
Ԥшшәыла еиԥшым зынӡагьы,
Уацәымҩашьо игәауҭеит ухаҭа!..
Уаҟәыҵ, рыгәра умган, аӡәгьы,
Ублала иубаанӡа агәаҭа!..
***
Нас абри аамҭа ҳажәлар рзыҳәан имааӡеи,
Урҭ зҿузеи, иабанеихьои, ҳәа имҵааӡеи?!
Изыргәаҭеиуеи, измыртәои нас, рымҳәаӡеи,
Ҳбызшәа шакәу, ҳа ҳгәы иҵхо, рымбаӡеи?!
Ҳхыԥхьаӡара, шаҟа ҳмаҷу, рмыԥхьаӡаӡеи,
Реиҳа изыргәаҟуа, ажәлар ирҭаху рымӡаӡеи?..
Мшәан, ирыхьи, уаҳа рыблақәа маатӡеи,
Нас абри аамҭа ҳажәлар рзыҳәан имааӡеи?!
27.04.2015
***
Ишьҭахьҟа дхьаԥшзар, сзыхьӡеи ҳәа сара,
Аахәлаанӡа есымша иаҿыз акрура?..
Ихшара дааныжьны рхы ахьынахо ицеит,
Иԥҳәысгьы дицәажәит, ирахәгьы рӡеит…
Иашҭа аҳаскьын бааԥс ахысит зынӡа,
Леи-ҳәеи инырмыжьит ихкаара ҭацәӡа…
Инаҭои дазхәыцт ҳәа, дыԥсуоу, уи деиқәхоу,
Уи иҩыза, ишьҭахьҟа дхьаԥшааит ҳаӷоу…
27.04.2015
***
Уи дазыԥшӡамызт макьана иара,
Аха идыруан мышкызны ишааиуаз…
Дахьышьҭаз аҿҿаҳәа даҿын абылра,
Мчык цәырҵит убриҵәҟьагь ииааиуаз…
Ихьуаз иара уссгьы икӡамызт зынӡа,
Уи икәшан итәаз роуп игәы иалаз…
Ихьаа ҵәахны мчыла дырҿаччон маӡа,
Дреигәырӷьон иашҭа ду иҭалаз…
Нкылашьас иамои аԥсра ма аира,
Уи дашьҭамызт баша ихьӡ ҭызгоз…
Аԥсуа ишиаҭәоу дзырԥымлар ҳәа иара,
Убриак ауп дангәаҟуазгьы изхымгоз…
***
Бара бтәала зегь мариоушәа иббауеит,
Бнықәгыл-аақәгыл, бгәыԥжәагаха
бҽырбауеит…
Са сгәы шәырҵас бмыццакӡакәа ибфауеит,
Ибцәынхоугьы, ак сзынмыжьӡакәа ибгауеит!..
Нас ишԥазуеи, са шьҭа гәыда сынхауеит,
Ус саныҟоу, баргь еиҳа ибгәаԥхауеит!
Аха игәасҭоит, бара бқьышәқәа еикәаԥхауеит,
Сгәы дара ирымоуп, шьҭа схаҭа сырҭаххауеит!..
***
Ах, ари аӡӷаб дысзеилымкааит са зынӡа,
Дысԥылеит шысҳәо, днасԥырҟьауеит уи дласӡа!
Лыччаԥшь заҵәык насзынлыжьуеит уаҳа акгьы,
Убригь мыцхәылшьоит, дахьамеигӡаз
лхаҭагьы!..
Шьҭа уҽааиқәк нас, дышԥаҳамбари,
сгәы сырдоит,
Зыҭра ԥырҽыз ажәҵыс рыцҳаиԥш,
сгәыӷра еимдоит…
Лара илдыруеит, сыԥсы шлылоу зегь раҵкыс,
Ах, ари аӡӷаб, сахалырҵәиуеит лнацәкьыс!..
30.04.2015
***
Иаашәычҳа нас, акрынхама, уи аамҭа аауеит,
Ишәыҵалазеи, игәыӷьыз уарбан, иҵаауеит?!
Даҽа маҷӡак, нас аԥсҭазаара ԥшӡахоит,
Ҳмалгьы ҳшьалгьы,зегь хәцәаҟынӡа иҳазхоит!..
Иааҳачҳап нас, акрынхама, шьҭа ҳажәуеит!..
Арахь аҽгылеиԥш, уаҳа ҳалымшо ҳахәжәауеит…
Ишьҭыхны ирызгашам, ҳадгьыл усгьы
иаҳзынхауеит…
Аха ҳан лкыкахш, ҳбызшәа рыцҳа ҳаԥхауеит…
30.04.2015
***
Исзымҳәо шырацәо жәбауеит,
Егьагӡам сгәыҵәҟьагь еиҟәжәауеит…
Сзықәгыло ацҳа ҭшәахауеит,
Исҳәо аарла ишәаҳауеит…
Аха ажәҩан сыцхраауеит сара,
Ахәыҷ еиԥш, еигәырӷьоит сбара!..
Исзымҳәо егьаҟазаргь ара,
Шәгәеисыбжь иахәаҽӡом иара!..
30.04.2015
***
Уи ахаҵа акры идыруеит, акыргьы ибахьеит,
Аха аамҭа дахашҭын, игәы рҭынчны
дтәахьеит…
Ус инаиаҩсуеит, зынӡа ак злам асаҟәеиԥш,
Адәахьала уахьихәаԥшуа, иагьаҩцацәам
иҭеиҭԥш…
Уи ахаҵа ицҳақәа, макьана аӡқәа ирхуп,
Уи ахаҵа имҩақәа, ҳарнуп, иаҳҭахуп…
Ихшыҩ хьыршәыгәын, ԥыҭҩык еиқәнархеит,
Аха ршьапы ианықәгыла, дырхашҭын, еихеит!..
Иац иҟаз абаҟоу, уажә аамҭа ҽакхеит,
Иац абахҭа иҭарԥалатәыз, иахьа иҳаракхеит!..
Уи ахаҵа иҟаиҵаз, иахьа аамҭа иагеит,
Аха иара иаамҭагьы, шьоук ргәаҿы инхеит…
01.05.2015
***
Уи ишьапқәа ихәомызт, игәгьы аарла еисуан,
Иахьиҭахыз дызныҟәомызт, дрыцҳахәхәа
дыԥшуан…
Аха уажә далшәан, шьҭа уи дкәаруеит зынӡа,
Аҽыкәаша ухаирышҭып, даннеиуа дласӡа!..
Уи идыруан ихәшә, дыззыԥшызгьы убриоуп,
Уажә ҳаи ахьырҳәаз дгылоуп, дыхиоуп!..
Аха аамҭа ҽакала иааҳәыхыр уажәшьҭа,
Ишьапқәа ааиҵихуеит, имыхәо еиҭа!..
01.05.2015
***
Зегь са исхароуп, зегь са исхароуп, мап сызкӡом,
Ужәшьҭа исҳәароуп, уажәшьҭа исҳәароуп,
исызӡаӡом…
Иаартны ибасҳәоит сыгәра бгозар сара исыхьз,
Сгәы исызҭымцеит, мап сзацәымкит,
бара быхьӡ!..
Мшәан, уи азыҳәан са бсыцәгәаар ҟалауоу,
Исҭаххеит ҳәа ҽаӡә ба беиԥшҵәҟьа дсызбауоу?!
Ба банамбо, иаҿуп иааҟәымҵкәа сгәы аҿыҭра,
Ажәҵыс рыцҳаиԥш, ихдрыбгалаз цас зыҭра…
02.05.2015
***
Ҿыц иҿыхеит уажә сцәаныррақәа еиҭах,
Схәаҽуеит сааҩнымҵыр бара быда ари суаҭах…
Схы ахьызгара анысзымдырҵәҟьо рацәоуп,
Сыгәгьы тҟәацрашәа ахчнызеиԥшҵәҟьа
ишцәоуп…
Ба брыхәаԥшуеит сара саҵкыс еиҵбацәоу,
Аха ибызгәаҭом урҭгьы амцхә ишҽырбаҩцәоу…
Мап сцәыбымкын, бааи, ҳаиԥылап нас шьыжьы,
Аурҭ иаҩызоуп са сгәы амҵәыжәҩақәа
рыбжьы!..
02.05.2015
***
Урҭ рымц еиларҳәан иԥшӡаӡа,
Убла аршанхо иаақәдыргылеит!..
Шьоукгьы еигәырӷьан игаӡаӡа,
Аиаша рԥылазшәа иааҭгылеит…
Са сызхаану рацәаӡоуп,
Аха исхасрышҭуеит мчыла…
Исҭаху зынӡа ихәыҷӡоуп: –
Урҭ аӡә дхымгылааит са сыла!..
03.05.2015
***
Аԥсҭазаара исзақәмыршәеит уаҳа сшьаҿа,
Есымша избоит ҿыцбарах…
Усура сыгым, иӷәӷәоуп са смахәҿа,
Аха изуз зегь еиԥшхоит ашәах…
Исыздыруам са сзыҳәан абас изцәгьахаз,
Скыднаҟьоит есымша хагәха…
Жәеинраалак, иусҭоит сымшқәа исзынхаз,
Ахаан ак умыхьуа уеиқәха!..
03.05.2015
***
Ԥыҭҩык аҽы иақәтәоуп, аӷәрагьы ркуп,
Ԥыҭҩык ус ихыԥхыԥуа ицалап!..
Еидцалан амамзаара аҳәаақәа ирҭакуп,
Мчыла ргәыԥжәара рҵәахлап!..
Ус аамҭагь рышьҭышам, зны иаадырҳәып,
Ара амци аиашеи ааибуам!..
Дара уахь иназгаз ԥыҭк идырҳәып,
Идыруп, ахара урҭ зцауам…
***
Урҭ аладагь иҟамызт, аҩадагь, мап,
Ижәбома иахьа изеиԥшрахаз?!
Рымҩа ианымҵӡакәа ишиашо ицалап,
Ирӡбари – абжьара ибжьахаз?!
Урҭ ражәа узаиааиуам, даара ихыркуп,
Иреиӷьу аҭыԥқәа зыхәхаз…
Арҭ рыламыс изахымԥеит, убас иҳаракуп,
Ирӡбари – абжьара ибжьахаз?!
Ашоурақәа анааи ауп ианықәҵыз асгьы,
Аха иҟоуп џьара-џьара инхаз…
Ирҭаххозар аиашаз ирҭиуеит урҭ рыԥсгьы,
Асал еиԥш – абжьара ибжьахаз!..
***
Схоуп, сара уаҳа аӡәгьы исҭом гәыбӷан,
Схоуп…
Шәсышьҭалан уаҳа сышьҭа шәмырхан,
Сықәшәыртәаӡозаргь иссиру ахан,
Уажә сшәыцәтәымуп, анкьа сҭынхан,
Иазхоуп…
Сазҵаауам, абриаҟара амал злашәырҳаз,
Сазҵаауам…
Са сакәыз уаҳа егьзымбо илашәхаз,
Изымцо-изымаауа илахаз ашәхаз,
Зыхьӡ аҵәахырҭа рмоуа идрыххаз,
Шәсыԥшаауам…
Сыӷәӷәоуп, шәара шәаҵкыс, акырӡа сара,
Сыӷәӷәоуп!..
Сыдгьыл агәеисыбжь сныруеит ара,
Сгәы аладууп сбызшәа-хаа аҳәара,
Ламысла адәы иқәуу, имааз ҽырбара,
Сиҭынхоуп…
Шәаҟәыҵ, ҳазмырӷьацо ауҳәан-сҳәан аҳәара,
Шәаҟәыҵ!..
Мышкы-зны ҳанҭарҵо ҳара адамра,
Жәахаак ҳаԥсамхо, иҳақәмыԥхо мра,
Ҳҟамлааит, ирҭахымхо ҳахьӡҵәҟьа аҳәара,
Шәазхәыц…
***
Иац бареи сареи ҳаиԥырҵит,
Еибымҳәаӡакәан зынӡа ажәак…
Иац бареи сареи иаҳхәыцит,
Ахаан иаҳзыҟамҵоз шьаҿак!..
Иахьа ҳаблақәа ԥхашьозар,
Иҭыԥсаауазар ҳагәқәа еибабар,
Ахаан изеиԥырымҵуа џьыршьозар,
Еилаҵәаӡоушәа агәра ргар…
07.02.2015
***
Уажәраанӡа ҳаицәажәон аиаша ҳҭахызшәа,
Шьоукы инаҳымпыҵԥаан иган ирҵәахызшәа,
Аха уи ацәыргара уажәы иргәаӷьызшәа…
Ихазҵо ӡәыр дыҟазар, иаҳҳәо акагь лакәӡам,
Уи ԥшралеи сахьалеи иаҳбахьац акәӡам,
Аха аиашаҵәҟьа гәазҭо, ара аӡәгьы дақәӡам…
Урҭ аамҭа дара ԥшьаала иахьырҭаху инаргоит,
Рҳәатәы хазҵо илабжьан ҭыԥ
ҟәазкгьы дарҭоит,
Ахаан цәгьара шыҟаҳамҵац
жәдыруоу ҳәа ҿарҭоит!..
Аиаша абаҟоу?! Акьышәкьышәраҿ икақәхеит!
Аамҭақәа иреиӷьуи?! Ҳазҵаарагьы лакәхеит!
Ицаз акәу, иааз акәу, ҳзымдыруа ҳақәхеит!..
07.02.2015
***
Аамҭа даара даргаӡеит,
Аԥша ахьасыз имбаӡеит,
Иеимаагь баша ихаӡеит,
Уаҳҭахуп ҳәа рымҳәаӡеит!..
Ихагылаз дныҟәырцеит,
Ивагылаз ԥхьаҟа ицеит,
Аҭыԥ ԥхақәа зегьы нҵәеит,
Ацҳақәагьы шьҭа иԥыҵәҵәеит!..
Иазҳәауада дахьцара,
Акгьы имыхәеит иҵара?!
Аха дыргәаԥхар џьара?
Наҟ ҳаҟәыҵып ирџьара!..
07.02.2015
***
Сыхьӡ набхабрышҭып бара,
Зынӡа ахаангьы ибмаҳацшәа!..
Багьаргәырӷьашам сбара,
Џьара уажәадагьы сбымбацшәа!..
Аха аҵх цәца агәаны,
Бгәы бамырцәакәа бааԥшуазар…
Быхчы бқьышә инаҿагәаны,
Еихабкроуп, сыхьӡ бцәаҳәауазар!..
07.02.2015
АПОЕТ
Урҟәаҵ, ургәаламшәааит аӡәгьы,
Араҟа иумам уара хара…
Урҟәаҵ, унармыԥхьааит џьаргьы,
Уаддмыртәалааит рымца аԥхарра…
Убаҩхатәра иақәым ҭабара,
Шьоукгьы уԥырҵт убри иаргәаан!..
Ара аамҭа уршанхеит уара,
Уиоуп узхамышҭуа ахаан!..
14.02.2015
***
Ахаан сымгылаӡацт зымҩа,
Иумбаз арбан, сара сышьҭоу?..
Сазымфаӡакәан сааит сгәырҩа,
Алацәгьеиш ахухуҳәа ишсышьҭоу…
Уара иахьа даара уццакцәоит,
Иубо акәу џьушьоит иҟоу…
Зны аиаша ушадгылогь инҵәоит,
Уиԥырҵны уцоит уи ахәда ԥызҟоу…
Абри сшьа рҭаныҟәонаҵ сдақәа,
Аҵәы сахазаауеит, сгәаҭеиуеит…
Са сиаша иаҵоуп сцәаҳәақәа,
Ианырзышьҭымх, саргьы слеиуеит!..
14.02.2015
АԤСҬАЗААРА – УСГӘАԤХОИТ!..
Еиҭах аамҭа ԥыҭк анца,
Сқьышә иҭасит слахьынҵа!..
Сымҩашьарц, аныҟәашьа сырҵа,
Ишагәыладыршәуа еиԥш, ашәҟә агәлаҵа…
Иааган схьаақәа сыцраҵа!
Сызқәу ацҳа ҵысҵысуеит,
Избоит, сгәыӷрақәа сцәыԥсуеит…
Ажәҩан хыхьынтә исзыԥшуеит,
Бамбоушәа аԥҭақәа асуеит,
Сгәырҩа сԥырҵуам, сҭанасуеит…
Зных шәахәакгьы насҿаԥхоит,
Нас иаразнак иҭадырхоит…
Уи анызбо, сҿаҳәатәхоит…
Схьаақәа абазго, ирыххатәхоит,
Аха аԥсҭазаара усгәаԥхоит!..
***
Ус ҳаиԥырҵызшәа ҟаҳҵеит,
Ҳаибамбаргьы, акагь ҟамлозшәа…
Ба бминуҭқәа быԥхьаӡеит,
Саргьы сдәықәлахт сыццакӡозшәа!..
Ус ҳахьынӡазцо еилкааӡам,
Шьҭа ишаҳзымчҳауа ҳамбаӡоушәа!..
Машәыршәа ҳанеиқәшәогьы ҳҭахӡам,
Ҳаибамбар шамуа ҳзымдырӡоушәа!..
03.03.2015
***
Сгәы схәыҷушәа снарбауеит,
Ба баабеит, иҽырбауеит!..
Сызлаҿагылои, агәра згауеит,
Иара иахьаҭаху сагауеит,
Ҳамнеиц шысҳәо, ҳнаӡауеит!..
Баргьы амцаԥшь бзыркуеи?!
Ҳанеибабо бзырццакуеи?!
Бгәы иҭаӡамгьы бзырҳәауеи?!
Амыцхә самхаҳәеит, иаууеи,
Знык базыӡҩрыр, ибымбауеи!
03.03.2015
***
Гәыбӷан бысҭаӡом сара,
Бысмеигӡакәа баҿыз сбылра!..
Бымца бцәыцәар ҟалаӡом,
Сара сеиԥш ҽаӡәы дбылӡом!
Аха срыцҳашьа зынгьы,
Иҳәатәы хабымҵан аӡәгьы…
Аԥша бцәаҵасыр ҟалоит,
Ҽаӡәы илхьысыр, дбыллоит…
Уда схәарҭам наҳәаны,
Бара бымца нҿаҳәаны,
Бца, бысԥырҵуашәа ҟаҵа,
Аха ибызжьашам блахьынҵа!..
08.03.2015
***
Ба бхәыҷыхәмарра сгәаԥхоит,
Сыҩуа сбышьҭоуп бахьцалак!
Ех, мышкызны дҭалырхоит,
Ргәы иҭырҳәаауеит ҳазбалак!..
Сара шәарҭарак збаӡом,
Ус ҳахәмарлап ҳазхара!..
Ба бхәыҷыхәмарра нҵәаӡом,
Аамҭа мааицшәа бызҳара!..
14.03.2015
***
Быблақәа ирҳәааит, сырҭаху сырҭахыму,
Урҭ рыгәра згоит!
Быблақәа ирҳәааит, смыцхәу смыцхәыму,
Сныҵашәкәа сцоит!..
Уахык быштәоу бгәыбҽанӡамкәа сыбҭаар,
Бхышә хәыҷ арктәхоит!..
Быблақәеи бгәи зынӡак еибаргәаар,
Са сыбзынхоит!..
15.03.2015
***
Урҭ злацәажәоз зегьы иашан,
Уаҩы дзавамло ирҳәеит…
Ҳара ҳзыҳәан – гәырӷьаҽҳәашан,
Аиаша ашьҭаҵәҟьа дырхеит!..
Аха ирҳәаз лыҵшәа амоуит,
Акгьы ахылымҵит зынӡак…
Реиҳаб баша иажәа ироуит,
Реиҵбгьы иахирҟьаӡеит иахьак…
Шьҭа иҳаԥсыхәои, зыгәра аагода,
Иԥшӡан ицәажәо рацәаҩхеит!..
Ажәа агаӷь шагәылам збода?
Ианузгәамҭагьы – уҭахеит!..
15.03.2015
***
Сажәеинраала нхәыҵкәраан
инеир бахьыцәоу,
Ахьҭа иабыркрым!..
Амца бамыҭәҳәар, акәиц хәыҷ анҿыцәоу,
Уаҳа еибакрым…
Сажәеинраала иадыруеит
ианалымшо иахьнеиуа,
Ахы нықәнаҵоит уа…
Шьҭа иҟахуи рыцҳа уи зыргәаҭеиуа,
Иԥсааит ишгәыкуа…
20.03.2015
***
Акры ансылшоз, схы сзамыхәеит,
Схы санахәа, сымчқәа цеит…
Са сзыцхырааз, сыбӷа дырхәеит,
Ирылшоз сзыҟамҵакәа ирӡеит…
Зны ҳзышьҭаз аиаша абаҟоу,
Уигь шьҭа иҳауоу, иҳаӷоу?!.
Икаҳашт аҵлеиԥш. Баша ирҟәаҟәоу?..
Иахьлеиуа сеидру, иахьҿаҟәоу…
20.03.2015
***
Убас дыччеит илгәарԥханы,
Закә шәахәа хааузеи илхылҵыз!
Зынзаҵәык иаҳҿарԥханы,
Дыхнымҳәит уаҳа дахьындәылҵыз!..
Шьҭа уԥшлароуп утәаны,
Иарбан ԥшоу арахь даазгаша!..
Уҩны, угәара, ухырҵәаны,
Ак уҵалгалоу, ла лахь узгаша!..
Шьҭа иуԥсыхәои, џьым, ухҵәеит,
Ухала утәаз убра ууазыруа!..
Мацәысҵас диасит, уи дцеит,
«Дзысыз» иоуп данааша здыруа!..
21.03.2015
***
Уи лшьап ԥынҵақәа ҵыркьакьа,
Сыжәҩахыр аҟны дааӡеит!..
Саргьы даашьҭысԥааит смыԥшӡакәа; –
«Ах, сыԥсықәара ббааӡеит!»
Ажәҩан даарак иаҭахымкәан,
Избоит, хыхьынтә идыдлоит…
Ақәа, укыдҵәала, ухымкәан,
Уи лқьышә хаақәа сыгәӡлоит!..
29.03.2015
***
Уажәшьҭа еибаҳамҳәап акагьы,
Ҳаблақәа еицәажәеит заа…
Зегьы бдыруеит бхаҭагьы,
Баша бҿынабхеит бҽыргәаа…
Уажәшьҭа сазхәыцит еиҳагьы,
Сгәы ыргәыбзыӷны ишысзымго…
Хәыҷҵас ибналеит иахагьы,
Ишадыруагь схала ишсызхымго!..
Уаҳа сашьҭалом зынӡак,
Ҳаибамбар?! Салаӡап ишԥазуеи?!
Амала изсцәыбҵәахуеи маӡак,
Бгәы ианҭало ашьҭа абарӡуеи?!
01.04.2015
***
Ба бгәырӷьоит, бынасыԥ бзыԥшуп,
Анцәа ибоит са сышәԥырхагам…
Аха ахчнызеиԥш уажә сгәы шуп: –
«Уаангыл, уа суҳәоит, сумырхаган!..»
Избоит, биҿаччауеит ҽаӡәы,
Уи ихьӡ баҳар амҵәыжәҩа бауеит!..
Са сахагьежьуеит уа аҵәы,
Дыдбжьушәа иажәақәа сгәы иҭаҩуеит…
Уажә саӷәра сҿыҵҟьаргьы сҭахӡам,
Арахьгьы исзақәыршәуам самеигӡа!..
Сыҩн шьҭа сабаҟаху, сахӡам,
Са сыҟазаргь, сыгә уахь инеиӡом…
Биҿачча, биқәҟьаша аԥшеиԥш,
Имҩагь дақәымшәо дырҟьала!..
Ибхаршҭ, иабабҭаху са сԥеиԥш,
Сгәырҩа сафалааит са схала!..
04.04.2015
***
Аҵыхәтәантәи сааԥынраз дцәырҵит лара,
Амца слыркын, саҿуп шьҭа абылра!..
Илгәаӷьи, илгәаӷьи, уи аӡӷаб ԥшӡа ара,
Иааԥсахьаз сашәақәа, илроут шәыҿҳәара!
Цәаныррақәак сыжәлан сышьҭыԥаан сыргоит,
Исхашҭхьаз мҩахәасҭақәак ҿыц исдырбоит!..
Сазымхәыцт сыхшҩгьы, исымуит, исмуӡеит,
Сгәы аӷәра анаҿасымк, инылашәкәа ицеит!..
05.04.2015
***
Анкьа избахьаз, сзышьцылаз ҽа шьоукын,
Ауаагь уажәаҵкыс иразыҵәҟьан,
иагьгәыкын…
Иара ажәҩангьы аҽа маҷӡак иҳаракын,
Иара адгьылгьы аҳәаақәа ирнахан иҭакын…
Анкьа, иухьи, улахь зеиқәуи ҳәа иҵаауан,
Уара акугзаргь, уҩыза ахьышәҭҳәа иԥшаауан…
Уажә амалаз ауп изеисуа шьоук рыгәқәа,
Иҭрысны иахьнеиуа ҳрыҵамшәандаз
урҭ ршьапқәа!..
05.04.2015
***
Шьҭа деилыскааит ҳәа сыштәоу,
Избац лакәымкәа даацәырҵуеит!..
Мшәан, ла лакәӡами сгәы иҭоу,
Схы агәра мгакәа сеиҭаахәыцуеит…
Убас деиҭашәауеит лара,
Лҽылыԥсахуеит убас ҟазшьала…
Хьаасгьы илымаӡам сбылра,
Ак ҟамлазшәа лҿыналхауеит ԥшьаала!..
Са сзызхәыцуаз, сыгәҭакқәа,
Абӷьыжәеиԥш дрылагылан днеиуеит!..
Ицазар саамҭа нҭакәкәа?..
Арахь сықәрагь саргәаҭеиуеит!..
Зегьы дырҿаччауеит лара,
Зегьы ирзылшоит лгәаԥхара…
Аха аӡә илымҭо агәыбылра,
Исзаалышьҭуеит иссиру аԥхарра…
Еилкаашьа лымаҵәҟьам лара,
Иахьа зқьынтә лҽылыԥсахуеит!..
Зны лыччаԥшь саларшәуп сара,
Зны лылаԥш амаӷышеиԥш сахәуеит!..
11.04.2015
***
Саҟәыҵп, иабасҭаху, исымҳәап,
Русқәа ишырҭаху иҟарҵааит…
Иахыст, изхмсшаз урҭ цәаҳәак,
Ицааит, иахьырҭаху инаӡааит…
Аха исыцрыхауеит гәырҩак,
Урҭ рымаҵ рулома ҳхәыҷқәа игыло?!.
Мап, тәашьа сымаӡам сҽыԥхьак,
Са соуп ахызаҵәеиԥш ирԥыло!..
11.04.2015
***
Сгәы амца акуп, исзырцәаӡом, исзырцәаӡом,
Сгәы амца акуп, сзыцәаӡом, сзыцәаӡом!..
Шьҭа схәыҷума, мшәан, уи ақәра сҭысхьеитеи,
Иара ахра иаҿыгоу амҩахәасҭагь
саҿысхьеитеи!..
Сгәы амца акуп, нас, уи акәиц абантә ҭашәа?!
Уажәраанӡа сааиуан, са зынӡа исызгәамҭашәа…
Амшаԥы-ӡыс абжьеиԥш ихаакәакәароу,
Ԥҳәызбак лыччабжь ишьҭнаԥааз дышԥаҟалоу?!
11.04.2015
***
– Жәеинраала ссируп – лҳәеит лара,
Амца сҿықәыҳәҳә санылзаԥхьа…
Ларгьы даҿыҵәҟьан абылра,
Аха исцәылҵәахуан уи сҿаԥхьа!
Изызку ла шлакәыз сымҳәаӡеит,
Ларгьы илзымдыруашәа дцәажәон!..
Аха уи ҳаблақәа ирымӡаӡеит,
Ҳахшыҩ мчыла иҳарыхьшәашәон…
Нас ҳазлеиԥырҵуеи уажәшьҭа,
Зҵаарак ааины иааҳҿагылеит…
Зегь азымҳәазаргь слакҭа,
Сажәеинраалаҿ акәаԥ смыргылеит!..
12.04.2015
ҲРАЗҞЫ ҲЦӘЫБНАМЛАЦ…
Зегьы шәрызхәыцуазҭгьы шәара,
Игәашәҭозҭгьы измоугьы измамгьы…
Изфаз рымхра, ррышәшәара,
Изыхәҭоу рыҭара шәҭаххазҭгьы…
Иҵегь ҳаиӷьхауан ҳаргьы,
Иҵегь ҳақәгылон ҳшьапгьы…
Наҟ-ааҟ ҳаԥсадгьыл еимшәырххоит,
Ажәлар шәышьҭоуп иқәасқәасуа…
Шәа шәахь ииажәгарц шәҭаххоит,
Идәықәлаларц, атрышә шәахьасуа…
Ҳаидышәкылазҭгьы зегьы,
Усҵәҟьа ҳгәаҟуамызт аӡәгьы…
Шәааи, ҳарҟәаҵып шьҭа ҳазҿқәоу,
Ҳамчқәа зыбнаҳҵои адәныҟа?!
Иҟаҳҵап, ибзиоу ҳгәы иҭақәоу,
Аиаша ҳархынҳәып аҩныҟа…
Ҳразҟы ҳцәыбнамлац, иааҭгылоит,
Ҳагәамԥхар, ҳаӷба ду ҵааҟәрылоит…
12.04.2015
***
Аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, есымша шәҽырбоит,
Аҷкәынцәа амца шрыцрашәҵауа жәбоит!..
Иаадыруеит, ҳа ҳақалақь шәырԥшӡоит
цәгьашәа,
Аха ашьабсҭа шәаҩызоуп, шәыбналоит
шәаншәа!..
Шәа ишәықәнаго ажәа макьана имиӡац,
Иихьазаргь, шәа шәҟынӡа зынӡа имнаӡаӡац!..
Аеҵәақәа шәанырбалак ибналан ицоит,
Зан иаҵало асыс еиԥш, аԥсҭҳәа рхаԥоит!..
Ижәуагьы жәдыруеит, ишәҳәоугьы зоуп,
Ажәытәӡатәи аирыӡ еиԥш,
шәҟәымшәышәуп, шәыԥшӡоуп!
Шәыбжьы ссир хаакәакәараӡа араҟа игахьеит,
Иабџьар иҟәнышәхуеит ишәҭаххаргьы апоет!..
Ааԥынра хымз роуп ианыҟоу мшәа ара,
Уи аԥшӡара шаҳзымхоз жәдырит шәара!
Аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, есымша шәышәҭуеит,
Аԥсны ааԥынра мааиргьы, шәа шәазхауеит!..
13.04.2015
***
Аамҭа бзиа ааиуоу, имааиуоу,
Сеидру уанӡа ҳажәра ҳиааиуоу?!
Ҳазблак ала ма иаабарыма,
Ҳазшьапк ала ҳнаӡарыма,
Ҳзықәдыргәыӷыз абзеира абаҟоу,
Уи абацәырҵуеи, ара Аҟәоу?..
Иара аҽыҩ еиԥш аҽарыххома,
Мамзаргь аҵҟьара цәгьахома?!
Аӷәра аҿоукыр ихьымӡӷнашьома,
Аҟамчы аурбаҵәҟьаргьы уԥхашьома?..
Дарбан сеидру атәы здыруа,
Уи мыргәаакәа изкәадыруа!..
Аамҭа бзиа аабар ианааиуа,
Зегьы ирзаҳшап иара аиуа…
Аха акызаҵәык цәгьа ишәарҭоу,
Рхазы ирымгааит раԥхьа избарҭоу!..
Идыруп, ҳажәлар абзеира анырԥеиԥшхо…
Аамҭа бзиа зегьы ианырзеиԥшхо…
11.04.2015
***
Ах, ибдыруазҭгьы бара,
Банызымбо шаҟа сгәаҟуа…
Ах, ишԥахьанҭоу сгәырҩа,
Ах, сакыҵәҟьом сара Аҟәа…
Бара ак хьаас иҟабҵом,
Исбырбаӡом ишыбныруа…
Ма зынӡакгьы ибызхаҵом,
Сара абасҵәҟьа сзыруазыруа…
Аамҭа иаҵәахуеит зегьы,
Ирмеигӡаӡацт уи иаԥыло…
Аха иазымшьыцт зынӡагьы,
Амҩаҿ гәыӷрак анаԥгыло…
Ба ибҵәахуазаргь лабҿаба,
Иазӡом былабжыш цырцыруа…
Аҵла иқәтәоу ахьшьыцба,
Агәы иҭоу амахә ауп издыруа!..
15.04.2015
***
Сцоит снабԥырҵны…Уаҳа акгьы,
Сыгәгьы иҭысцауеит бсахьа…
Быӡбахә иасҳәом зынӡа аӡәгьы,
Сыхгьы ласырҟәуам ба бҿаԥхьа…
Иуҵалазеи ҳәа бымҵаан,
Уи аҭак бгәаҿы иҵәахушәа…
Сгәы аншыз исҳәахьаз бхыԥсаан,
Сымца бырцәарц бҭахушәа…
Сцоит…Схы ахьынхо сыццакны,
Исыхьыз бзымдрыргьы, ибхәыцып…
Сгәырҩа алеиԥш сыкҿагәаны,
Санафалак, ак ҟамлазшәа бцәырҵып!..
15.04.2015
***
Аԥсшәа даара икҿацалоуп,
Ус иахьыҟоу ҳа ҳгәы иалоуп…
Шьоукы ҳәҳәоит…
Аха рыҩны ашәхымс ианхыҵуа,
Тәым бызшәалоуп дара шхәыцуа,
Зегьы иаабоит!..
Нас, излахьчатәу рымҳәозар,
Дара рҿы ҳбызшәа ҭабозар,
Ҳзыржьои шьҭа?!
Урҭ рҩызцәа рыгәра аагозар,
Уаҳа даҽа мҩак аамбозар,
Ицәгьан ҳуахҭа!..
15.04.2015
***
Уи насыԥ лоурц сҭахуп, ҵабыргуп,
Анасыԥ лымаз!..
Аха са сгәы, уаҩ иимбац гәуп,
Ак уҳәоит, даҽак уҭахуп,
Ус зыҟоуҵои сгәыраз?!
Дасу дақәшәоит иара илахьынҵа,
Уи узаԥгылом…
Анасыԥ аԥсҭҳәа иаҩызоуп, ианца,
Иқәаршыҩнгьы илеир алшоит зынӡа,
Ҭыԥкаҿ иаангылом…
Ихәарҽхаз аҵла сынтәа имышәҭӡеит,
Уи амч азымхеит…
Иара амахәқәа ирықәтәан шәак рымҳәаӡеит,
Аҵыхәтәантәи абӷьгьы шьҭа иканӡеит,
Рыцҳа, еиҭымхеит…
Сылзыразуп, анасыԥ лоуааит лара,
Ԥаҭхьлагь дысныҳәоит!..
Амшын хықә даннавало уи ҽырбара,
Сгәы ажәакгьы умҳәароуп, иудыруаз уара,
Сшьамхнышгылан суҳәоит!..
17.04.2015
***
Аамҭа аӷәра аӡәгьы изымкыц,
Зегьы ишахырҟьогь аҟамчы!..
Арахь иаҿуп урҭ ҳабла хыркырц,
Кры здыруа ракәушәа рҽырчы!
Аҭоурых иҳанаҳәоит иаҳцәымӡа,
Шаҟантә иаҳнаҭои иҟаҟаны!..
Аамҭа неиӡом уара уҟынӡа,
Уара унаӡароуп иара аҟны!..
18.04.2015
***
Кагь ҟамлеит, уи мцык иҳәазар,
Жәлар рыԥхӡаша ирҳәазазар?!
Ҭыԥ ԥхак аҟны уажә днаӡазар,
Инапы ахьнеиуаз зегьы иӡазар,
Шаҟа игазгьы ҳмыԥхьаӡазар,
Иара ихарои, ҳа ҳгаӡазар!..
Кагь ҟамлеит, уажә дҭынчӡа дтәазар,
Шьҭа излеиҿухуеи, зегь ифазар?!
Аха иамуеи иҵыхәа хрыффазар,
Арахь имырхынҳәуеи, дыршәазар?!
Усҵәҟьа ибжьаӡрым, мал хәыҷымзар,
Иус зыӡбо дыбгахәыҷымзар!..
18.04.2015
***
Игәабҭозу бара, уи амш шаҟа илахҿыхыз,
Амрагь ԥхашьа-ԥхаҵо ишҭаԥшуаз блакҭа…
Ба быблақәа шԥаԥшӡаз, о, урҭ роуп са схызхыз,
Аха исцәыбҵәахуан, иԥшаала ҳәа еиҭа!..
Игәабҭозу бара, зегь быцкәашарц быхҭаркуан,
Арахь изрықәгыломзт зынӡа ршьапқәагьы!..
Реиҳа акәашара злаз, шьацәхыртәуа
беимаркуан,
Баргьы мап бкуамызт, бгәырӷьон еиҳагьы!..
Игәабҭозу бара, урҭ зегь срылҵны сдәықәлеит,
Аҳауаҵәҟьагьы сзымхоушәа са зынӡа
схәаҽуан…
Баргьы иаразнак ишызбоз амцаԥшьҵәҟьа
набҿықәлеит,
Бкасы набхабыршәын ашәахь быццакуан!..
Игәабҭозу бара, ҷкәынак бышьҭа дхылеит,
Ихахьгьы изаагомызт, дныжьны
бцоит ҳәа гәаҟ!..
Ужәҩа ҭҟьама џьымхеит, иаразнак
снеиԥыххылеит,
Иҿы арахь имааҳәыртә, ддәықәысҵеит уи наҟ!..
Игәабҭозу бара, бԥырҵра сцәыцәгьан даара,
Ҽыкәашаҵас бахьгылаз бакуамызт
зынӡа бҭыԥ…
Цхыбжьонынӡа ҳаицын, акәаҷабеиԥш,
амза аҭаара,
Арцәап угәахәрын иаҳхылҵуаз ҳа ҳаԥсыԥ!..
18.04.2015
***
– Аиаша зҳәоз зегь ииасхьеит, иабаҟоу,
Аӡәы ихабаргьы шәзыԥшаауам, шәмеимдан!..
– Ус шԥоуҳәо, ҳа иҳазхоит ҳазлаҟоу,
Уажә амчра ӷәӷәоуп, анкьатәи кәадан…
– Ус анакәха, ибзиоу акы ҳахьӡозар,
Уажәшьҭа мап ацәаҳкуеит аԥсрагьы!..
– Сеидру, сеидру, аиашаҟны ҳнаӡозар,
Ҳабаццакуеи, ҳааԥшыроуп нас зегьы!..
19.04.2015
***
– Ижәдыруаз, уи шәиқәгәыӷ, шәиԥсахуам,
Илихыз амҩа наигӡоит!..
– Ҽа зныкгьы ҳаржьааит ҳәа ҳазтәахуам,
Иазхоит, дад, ҳа ишаадыруа ҳцоит!..
– Шәа шәымҩақәеи шәӡи ҟазҵауада,
Шәылахеит џьым аҳәынҵәа!..
– Ҳа ҳада, мшәан, ҳус зыӡбауада,
Даниоит нас дасу илахьынҵа!..
– Лашарада шәықәхоит ԥшак асыр,
Ишкаҳара игылоуп зегьы!
– Егьаурым, ишҳахәҭоу еиԥш ҳамҩасып,
Макьана даҳмыргәамҵӡацт аӡәгьы!..
– Ҳагааит наҟ аӡы ҳазгараҳәа,
Шәымтәан, шәнапқәа шәҟьароуп аԥсык!..
– Дад, уаазышьҭыз убасҵәҟьа ҳазиаҳәа,
Иара иӡаҵкыс, ҳагааит даҽа ӡык!..
19.04.2015
***
Ианбыкәу, саџьал, уансыхьӡо?
Исуҭома ажәак аҳәаха?..
Исыгу сымшқәа ԥхьаӡо,
Иумамкәа уԥшума саха?!
Сызурццакуазеи, мшәан, уара,
Сышәхымс узылахазеи баша?!
Исцәугоу иҟои нас ара,
Иҟасҵахьеит са иҟасҵаша!..
Алажә еиԥш угага уа ииоуп,
Шьаҟоушәа угәықәхаха уадырсын!..
Са сакәзар иуҭаху, сыхиоуп,
Аха сашәақәа – урыламкьысын!..
19.04.2015
***
Шьҭаҵәҟьа сеидру ҳахьцауа,
Ирҳәозар акәхап акрыздыруа…
Урҭ роуп ҳусқәа зыӡбауа,
Ҳаԥшыз, сеидру аӡы ианыруа…
Аха амшгьы цәгьа иҭачуп,
Ақәаршҩы аҿаанахар аҽҽаҳәа…
Пату зқәу араҟа мчуп,
Шьоукгьы дәықәлап ҳаиқәшәырхаҳәа…
Иҳамдырыр еиӷьуп ҳахьцауа,
Ҳалахь иану ҳаламкьысып!..
Шьоук ақәаӷәӷәа анырзауа,
Шьоук шәахәахаақәак нархьысып!..
Зегь џьарак ауп ҳахқәа ахьхо,
Аха ҳахьцаҵәҟьо хазхазызаап…
Ихынҳәырц зҭахымгьы, зыҽзырххо,
Амҿеиԥш ҳгәыӷрақәа рхыхызаап!..
Нас, еиқәырҵозаап урҭ мцак,
Уи абыз жәҩанаҿ инаӡозаап!..
Шьоук арԥхозаап уи хәыҷӡак,
Шьоукы, оумакала ирыншӡозаап!..
…Са сгәы ҭынчӡам еиҳагьы,
Амра ҳныжьны ианҳацәхыҵуа…
Ҳахьцо иашьҭаӡам аӡәгьы,
Уахьтә иаарго ауп изызхәыцуа…
20.04.2015
***
Бҽыҵәахны бтәоуп, ашәшь илатәоу
ардәыноушәа,
Бныҵԥрааны бҿынабхар, ибзыԥшу
зегь бдыруашәа…
Саргь ба сыбзыԥшӡамкәа, ус агәҿыӷьраз
сгылоушәа,
Бара бакәымкәа ҽаӡәы, дааир уи
сылԥылоушәа!..
Сгәы мцабзны бҭоуп, ҭаха сыбҭом бҭыҵаанӡа,
Базыԥшушәа бтәаны, уи снапала исырцәаанӡа…
Иазхоит, бҽыбмырхагацәан, сара
сгәы еиԥхьхәыцаанӡа,
Зны бҭалоит, зны бҭыҵуеит, ирааԥсан
ашәхәыҷ ҿыбхаанӡа!..
20.04.2015
***
Избац ракәым, сара сҩызцәа ҽа шьоукхеит,
Ргәы иҭаз акәымкәа, ргәы иҭамыз ҳәатәхеит…
Ари закәызеи, ҳа ҳабжьара ирыххатәхеит,
Ашьҭа ихылан, аиаша ахьыҟаз ицатәхеит…
Уа ҳахьнеиз, аиаша шьҭарҵахьан иаарҳәны,
Ҳгәы ишамыхәаз ҳҳәеит ииашаҵәҟьан
иаартны…
Шьҭа еилкаа, ҳарҭ руа дарбану идырҳәыз,
Аиаша шьҭазҵаз, ма уи ҳзымдырыртә
иаазырҳәыз!..
***
Акагь џьазымшьо, акагьы хьаасгьы измаӡам,
Ҳаԥсҭазаара маҷӡак еиӷьхаргьы зҭахӡам,
Уссгьы ирымам, урҭ аццауеит аӡы ахьцо,
Дџьаршьауеит, уаҵә иаҳԥылаша ак лазҵо!..
Ус иҟаҵәҟьоу рацәаҩхеитеи зынӡа ара,
Унарышьҭуам, иакәша игылоуп ҳхәышҭаара!..
Аӡәгьы изымдырт ҳара ҳалахьҵәҟьа ианыз,
Ӡәыр ирцәозар, урҭ идырцәоит,
шәгәышәҽаныз!..
***
– Абра ҳаангылап, ҳаҽҳарҭынчып, иазҳархап,
Ҳара еимаҳкуа ҳәа иҟои?! Акагьы…
– Уаҟа шәиашоуп, ҳхы ааилаҳкып, ҳааилатәап,
Цқьа еибаҳҳәап ҳазмырҭынчуа ҳгәырҩагьы…
– Мшәан, иабаҟоу, наҟ иаҳԥырҳамцеи ҳгәырҩа,
Ишкәакәоу ақьаадгьы гәырӷьаҽҳәашала
иааҳартуеит!..
– Излаҳԥыраҳцеи, иаҳҵәахит ауп ус зымҩа,
Ашҭа иҭырцаз ала ҟәыш еиԥш, иаҳҿаԥшуеит!
***
Са сакәӡам иижьаз, иара ихы ижьеит,
Ус акгьы сызиамҳәеит, ихасҵазшәа ҟасҵеит!..
Иаргьы дгәырӷьаҵәа днасԥырҵны дцеит,
Иҳабжьаз агәрагарагьы убриала инҵәеит…
Адырҩаҽны еиҭах сижьарц иҭаххеит,
Игәы иҭаз изҳәомзт, акыр ирыххеит…
Анахь иҳәеит, арахь иҳәеит,иабеигоз,
имцхәхеит,
Са сакәым, иаргь агәра изымго имцхеит!..
***
Урҭ ирдыруеит… Еиҳа иахьахьуа ҳа ҳбызшәа,
Аха аԥсаатә еиԥш, рҩны иҩныԥрааит
иандыршәа!..
Рхәыҷқәа ракәзар, рбызшәала
ажәазаҵәык рыҿшәом,
Зынӡа ирцәыӡыр, зынӡа
ирыцәтәымхарҳәагьы ишәом…
Урҭ ирдыруеит… Ҳбызшәа шакәу ҳазрыӷәӷәо,
Уи зҳәо шракәу, ҳара ҳгәалақәа зқәыӷәӷәо…
Аха рыхшара рахь уи рызнамгеит,
ашьамхы кәадоуп,
Ргәала рҳәеит ауп, уаҳа ирылшеи,
рыгәқәа рдоуп!..
Урҭ ирдыруеит… Ааҵра ишавахо ҳа ҳбызшәа,
«Идыртәеит» уи зегьы иахьырбаша аханшәа…
Ус асахьаз, ҽыԥныҳәа рмоурц,
рхы еиқәдырхарц,
Акагь рылшом… Зынӡа ирҭахымзаргь иҭахарц…
23.04.2015
***
Мшәан, аиашаз, иахьа иџьаушьаша ҽакуп,
Абжеиҳараҩык, ак рызгәамҭо рыбла хкуп…
Шьоук еижәхыслан, рыбла ак амбо ицауеит,
Ҳажәлар рыцҳа, аӡыӷӷареиԥш иҭыкәкәауеит…
Ҳара ҳмаҷра зынӡа ишшәарҭоу рбаӡом,
Ҳзықәгыло ацҳа шыҿаҟәаҵәҟьоу агәра ргаӡом…
Зых иақәиҭу ҳара ҳадгьылгьы гәынқьуеит,
Аӡ аҭраҵәҟьа ԥнажәар шалшо абауеит…
Зегь ирхаану амшын акәзар ҿнаҭӡом,
Уи агәала ҳа иҳаздырӡом, иаабаӡом…
Ах, изцәажәозҭгьы, ах, иазеихыхуазҭгьы аҿы…
Шаҟаҩ хәаҽыда рымч мхакәа ацәқәырԥаҿы…
Зны аԥсҭҳәа иацуп,зны ақәа иацуп урҭ рыԥсқәа,
Зны аӡқәа ирыцлеит, ишхышхыҵәоз
ианҭыкәкәа…
Зна аҵла ахыцәқәа
акьышәкьышәраҿҵәҟьа ихалт,
Зны изеиԥырмҵуа, ҩ-ҳәыҳә ԥшӡак
реиԥш еидхалт!..
Мшәан аиашаз, са саԥсуоуп ҳәа иҽхәауа,
Ҳадгьыл рыцҳа маӡа ишҵәыуо зымбауа…
Дамаӡамзаргь, урҭ рхьаа уажә дрыххауа,
Игәы инамырхьӡои, адәыԥшӡа аӡы ианагауа?..
***
Уи шьҭа дыздыруазшәа збауан,
Дысҵазшәа ашәҟәеиш деихрышәшәаны…
Аха еиҳа-еиҳа днаскьауан,
Аиаша ахьыҟаз дацәшәаны…
Уажәшьҭа сызишьҭалом зынӡак,
Имыргакәа днеиуеит уи иԥсыԥ…
Дысхашҭп, исзычҳар ҽа хәыҷӡак,
Сгәаҿы инимыжьӡеит иара иҭыԥ
***
Ишәарҭоу иҟои ҳәа шәанҵаах,
Ишәасҳәар сылшоит иаахҵәаны!..
Иҵеит амцҳәашьа алыԥшаах,
Уи игәра ргеит ирацәаҩны!..
***
Абзиабара цеит… Ианцозгьы сымбаӡакәа,
Ашьҭагь арӡит… Иԥрит сымгаӡакәа,
Амҵәыжәҩашьҭыбжь заҵәык ауп исзынхаз…
Стәаазаап ус… Аӡә сгәала имырбаӡакәа,
Ихәу абӷабеиԥш… Ашьхаҿ имнаӡакәа,
Реиҳа иахьацәымӷу атышаҿ иҭахаз…
***
Иҟоуп мҩак… Аиашахь умҩахызго,
Даҽа мҩак уаныларгьы уанызго,
Ухы агәра угартә, ууаҩыҵәҟьан уҟазҵо!..
Иҟоуп мҩак…Мчыла иуаԥызго,
Угәы иҭоу абзеирақәагь уцәызго,
Зынӡа иахьуаҭәам ауп иара ахьцо!..
Ишԥаууеи шьҭа…Урҭ аҩбагьы мҩақәазар,
Ак аҵкыс, ак ублақәа хнакуазар,
Урнылаанӡа изакәыҵәҟьоу убаӡом…
Аха ууаҩны Анцәа ду уишазар,
Иара иахь уназго мҩак уирбазар,
Уаныл убри, аиаша уацәхҟьаӡом!..
***
Аҵх иажуеит са сзы анышә,
Амш анааилак еиманаԥсоит…
Шьоук баша сықәырҵоит рқьышә,
Сацәҩашьом сымҩа, инасыгӡоит…
Сыҟоу сгәыӷрақәа срыхьӡарц?..
Сеидру, издыруада са сԥеиԥш…
Макьана сажәа сымҳәаӡац,
Макьана исылоуп уи ахеиԥш…
***
Лахә-лахәы дсыхәаԥшуан уи аӡӷаб иахьак,
Лыччаԥшьгьы мчыла иаанкыло…
Уқәра узацәшәозеи, узгылои уҽыԥхьак,
Сгәы ҿнаҭуеит аҭра иҭамгыло!..
Са асыԥса саҩызоуп, иоумоуп сҟазшьа,
Срызхьаԥшӡом аҷыхьаз исԥыло!..
Ааԥынра шааилак, зынӡак смыԥхашьа,
Сылаԥш сзылҟәыгом дахьгыло!..
О, аӡӷабцәа, аӡӷабцәа, исхарои сара,
Шәанызбалак сышқәыԥшым схашҭуеит!..
Анкьа зцәа зхысххьаз амшын аҟәара,
Уазцароуп еиҭа ҳәа, мчык сашьҭуеит!..
Дсыхәаԥшуеит уи аӡӷаб еиҭах лахә-лахәы,
Лгәы аӷәра лымпыҵшәазаап, дашьҭуам!..
Зны дгәырӷьоит, зны дгәаауеит
исфазшәа уи лхәы,
Зны дхылауеит сыҷкәынра ашьҭа!..
***
Иубар иуздырӡом уажәшьҭа,
Иацтәи аиаша рыԥсахит…
Баша уҭаԥшуеит алакҭа,
Ишааиз иаразнак ухнахит…
Ԥшшәыла еиԥшым зынӡагьы,
Уацәымҩашьо игәауҭеит ухаҭа!..
Уаҟәыҵ, рыгәра умган, аӡәгьы,
Ублала иубаанӡа агәаҭа!..
***
Нас абри аамҭа ҳажәлар рзыҳәан имааӡеи,
Урҭ зҿузеи, иабанеихьои, ҳәа имҵааӡеи?!
Изыргәаҭеиуеи, измыртәои нас, рымҳәаӡеи,
Ҳбызшәа шакәу, ҳа ҳгәы иҵхо, рымбаӡеи?!
Ҳхыԥхьаӡара, шаҟа ҳмаҷу, рмыԥхьаӡаӡеи,
Реиҳа изыргәаҟуа, ажәлар ирҭаху рымӡаӡеи?..
Мшәан, ирыхьи, уаҳа рыблақәа маатӡеи,
Нас абри аамҭа ҳажәлар рзыҳәан имааӡеи?!
27.04.2015
***
Ишьҭахьҟа дхьаԥшзар, сзыхьӡеи ҳәа сара,
Аахәлаанӡа есымша иаҿыз акрура?..
Ихшара дааныжьны рхы ахьынахо ицеит,
Иԥҳәысгьы дицәажәит, ирахәгьы рӡеит…
Иашҭа аҳаскьын бааԥс ахысит зынӡа,
Леи-ҳәеи инырмыжьит ихкаара ҭацәӡа…
Инаҭои дазхәыцт ҳәа, дыԥсуоу, уи деиқәхоу,
Уи иҩыза, ишьҭахьҟа дхьаԥшааит ҳаӷоу…
27.04.2015
***
Уи дазыԥшӡамызт макьана иара,
Аха идыруан мышкызны ишааиуаз…
Дахьышьҭаз аҿҿаҳәа даҿын абылра,
Мчык цәырҵит убриҵәҟьагь ииааиуаз…
Ихьуаз иара уссгьы икӡамызт зынӡа,
Уи икәшан итәаз роуп игәы иалаз…
Ихьаа ҵәахны мчыла дырҿаччон маӡа,
Дреигәырӷьон иашҭа ду иҭалаз…
Нкылашьас иамои аԥсра ма аира,
Уи дашьҭамызт баша ихьӡ ҭызгоз…
Аԥсуа ишиаҭәоу дзырԥымлар ҳәа иара,
Убриак ауп дангәаҟуазгьы изхымгоз…
***
Бара бтәала зегь мариоушәа иббауеит,
Бнықәгыл-аақәгыл, бгәыԥжәагаха
бҽырбауеит…
Са сгәы шәырҵас бмыццакӡакәа ибфауеит,
Ибцәынхоугьы, ак сзынмыжьӡакәа ибгауеит!..
Нас ишԥазуеи, са шьҭа гәыда сынхауеит,
Ус саныҟоу, баргь еиҳа ибгәаԥхауеит!
Аха игәасҭоит, бара бқьышәқәа еикәаԥхауеит,
Сгәы дара ирымоуп, шьҭа схаҭа сырҭаххауеит!..
***
Ах, ари аӡӷаб дысзеилымкааит са зынӡа,
Дысԥылеит шысҳәо, днасԥырҟьауеит уи дласӡа!
Лыччаԥшь заҵәык насзынлыжьуеит уаҳа акгьы,
Убригь мыцхәылшьоит, дахьамеигӡаз
лхаҭагьы!..
Шьҭа уҽааиқәк нас, дышԥаҳамбари,
сгәы сырдоит,
Зыҭра ԥырҽыз ажәҵыс рыцҳаиԥш,
сгәыӷра еимдоит…
Лара илдыруеит, сыԥсы шлылоу зегь раҵкыс,
Ах, ари аӡӷаб, сахалырҵәиуеит лнацәкьыс!..
30.04.2015
***
Иаашәычҳа нас, акрынхама, уи аамҭа аауеит,
Ишәыҵалазеи, игәыӷьыз уарбан, иҵаауеит?!
Даҽа маҷӡак, нас аԥсҭазаара ԥшӡахоит,
Ҳмалгьы ҳшьалгьы,зегь хәцәаҟынӡа иҳазхоит!..
Иааҳачҳап нас, акрынхама, шьҭа ҳажәуеит!..
Арахь аҽгылеиԥш, уаҳа ҳалымшо ҳахәжәауеит…
Ишьҭыхны ирызгашам, ҳадгьыл усгьы
иаҳзынхауеит…
Аха ҳан лкыкахш, ҳбызшәа рыцҳа ҳаԥхауеит…
30.04.2015
***
Исзымҳәо шырацәо жәбауеит,
Егьагӡам сгәыҵәҟьагь еиҟәжәауеит…
Сзықәгыло ацҳа ҭшәахауеит,
Исҳәо аарла ишәаҳауеит…
Аха ажәҩан сыцхраауеит сара,
Ахәыҷ еиԥш, еигәырӷьоит сбара!..
Исзымҳәо егьаҟазаргь ара,
Шәгәеисыбжь иахәаҽӡом иара!..
30.04.2015
***
Уи ахаҵа акры идыруеит, акыргьы ибахьеит,
Аха аамҭа дахашҭын, игәы рҭынчны
дтәахьеит…
Ус инаиаҩсуеит, зынӡа ак злам асаҟәеиԥш,
Адәахьала уахьихәаԥшуа, иагьаҩцацәам
иҭеиҭԥш…
Уи ахаҵа ицҳақәа, макьана аӡқәа ирхуп,
Уи ахаҵа имҩақәа, ҳарнуп, иаҳҭахуп…
Ихшыҩ хьыршәыгәын, ԥыҭҩык еиқәнархеит,
Аха ршьапы ианықәгыла, дырхашҭын, еихеит!..
Иац иҟаз абаҟоу, уажә аамҭа ҽакхеит,
Иац абахҭа иҭарԥалатәыз, иахьа иҳаракхеит!..
Уи ахаҵа иҟаиҵаз, иахьа аамҭа иагеит,
Аха иара иаамҭагьы, шьоук ргәаҿы инхеит…
01.05.2015
***
Уи ишьапқәа ихәомызт, игәгьы аарла еисуан,
Иахьиҭахыз дызныҟәомызт, дрыцҳахәхәа
дыԥшуан…
Аха уажә далшәан, шьҭа уи дкәаруеит зынӡа,
Аҽыкәаша ухаирышҭып, даннеиуа дласӡа!..
Уи идыруан ихәшә, дыззыԥшызгьы убриоуп,
Уажә ҳаи ахьырҳәаз дгылоуп, дыхиоуп!..
Аха аамҭа ҽакала иааҳәыхыр уажәшьҭа,
Ишьапқәа ааиҵихуеит, имыхәо еиҭа!..
01.05.2015
***
Зегь са исхароуп, зегь са исхароуп, мап сызкӡом,
Ужәшьҭа исҳәароуп, уажәшьҭа исҳәароуп,
исызӡаӡом…
Иаартны ибасҳәоит сыгәра бгозар сара исыхьз,
Сгәы исызҭымцеит, мап сзацәымкит,
бара быхьӡ!..
Мшәан, уи азыҳәан са бсыцәгәаар ҟалауоу,
Исҭаххеит ҳәа ҽаӡә ба беиԥшҵәҟьа дсызбауоу?!
Ба банамбо, иаҿуп иааҟәымҵкәа сгәы аҿыҭра,
Ажәҵыс рыцҳаиԥш, ихдрыбгалаз цас зыҭра…
02.05.2015
***
Ҿыц иҿыхеит уажә сцәаныррақәа еиҭах,
Схәаҽуеит сааҩнымҵыр бара быда ари суаҭах…
Схы ахьызгара анысзымдырҵәҟьо рацәоуп,
Сыгәгьы тҟәацрашәа ахчнызеиԥшҵәҟьа
ишцәоуп…
Ба брыхәаԥшуеит сара саҵкыс еиҵбацәоу,
Аха ибызгәаҭом урҭгьы амцхә ишҽырбаҩцәоу…
Мап сцәыбымкын, бааи, ҳаиԥылап нас шьыжьы,
Аурҭ иаҩызоуп са сгәы амҵәыжәҩақәа
рыбжьы!..
02.05.2015
***
Урҭ рымц еиларҳәан иԥшӡаӡа,
Убла аршанхо иаақәдыргылеит!..
Шьоукгьы еигәырӷьан игаӡаӡа,
Аиаша рԥылазшәа иааҭгылеит…
Са сызхаану рацәаӡоуп,
Аха исхасрышҭуеит мчыла…
Исҭаху зынӡа ихәыҷӡоуп: –
Урҭ аӡә дхымгылааит са сыла!..
03.05.2015
***
Аԥсҭазаара исзақәмыршәеит уаҳа сшьаҿа,
Есымша избоит ҿыцбарах…
Усура сыгым, иӷәӷәоуп са смахәҿа,
Аха изуз зегь еиԥшхоит ашәах…
Исыздыруам са сзыҳәан абас изцәгьахаз,
Скыднаҟьоит есымша хагәха…
Жәеинраалак, иусҭоит сымшқәа исзынхаз,
Ахаан ак умыхьуа уеиқәха!..
03.05.2015
***
Ԥыҭҩык аҽы иақәтәоуп, аӷәрагьы ркуп,
Ԥыҭҩык ус ихыԥхыԥуа ицалап!..
Еидцалан амамзаара аҳәаақәа ирҭакуп,
Мчыла ргәыԥжәара рҵәахлап!..
Ус аамҭагь рышьҭышам, зны иаадырҳәып,
Ара амци аиашеи ааибуам!..
Дара уахь иназгаз ԥыҭк идырҳәып,
Идыруп, ахара урҭ зцауам…
***
Урҭ аладагь иҟамызт, аҩадагь, мап,
Ижәбома иахьа изеиԥшрахаз?!
Рымҩа ианымҵӡакәа ишиашо ицалап,
Ирӡбари – абжьара ибжьахаз?!
Урҭ ражәа узаиааиуам, даара ихыркуп,
Иреиӷьу аҭыԥқәа зыхәхаз…
Арҭ рыламыс изахымԥеит, убас иҳаракуп,
Ирӡбари – абжьара ибжьахаз?!
Ашоурақәа анааи ауп ианықәҵыз асгьы,
Аха иҟоуп џьара-џьара инхаз…
Ирҭаххозар аиашаз ирҭиуеит урҭ рыԥсгьы,
Асал еиԥш – абжьара ибжьахаз!..
***
Схоуп, сара уаҳа аӡәгьы исҭом гәыбӷан,
Схоуп…
Шәсышьҭалан уаҳа сышьҭа шәмырхан,
Сықәшәыртәаӡозаргь иссиру ахан,
Уажә сшәыцәтәымуп, анкьа сҭынхан,
Иазхоуп…
Сазҵаауам, абриаҟара амал злашәырҳаз,
Сазҵаауам…
Са сакәыз уаҳа егьзымбо илашәхаз,
Изымцо-изымаауа илахаз ашәхаз,
Зыхьӡ аҵәахырҭа рмоуа идрыххаз,
Шәсыԥшаауам…
Сыӷәӷәоуп, шәара шәаҵкыс, акырӡа сара,
Сыӷәӷәоуп!..
Сыдгьыл агәеисыбжь сныруеит ара,
Сгәы аладууп сбызшәа-хаа аҳәара,
Ламысла адәы иқәуу, имааз ҽырбара,
Сиҭынхоуп…
Шәаҟәыҵ, ҳазмырӷьацо ауҳәан-сҳәан аҳәара,
Шәаҟәыҵ!..
Мышкы-зны ҳанҭарҵо ҳара адамра,
Жәахаак ҳаԥсамхо, иҳақәмыԥхо мра,
Ҳҟамлааит, ирҭахымхо ҳахьӡҵәҟьа аҳәара,
Шәазхәыц…
***
Иац бареи сареи ҳаиԥырҵит,
Еибымҳәаӡакәан зынӡа ажәак…
Иац бареи сареи иаҳхәыцит,
Ахаан иаҳзыҟамҵоз шьаҿак!..
Иахьа ҳаблақәа ԥхашьозар,
Иҭыԥсаауазар ҳагәқәа еибабар,
Ахаан изеиԥырымҵуа џьыршьозар,
Еилаҵәаӡоушәа агәра ргар…
Olet lukenut 1 tekstiä osoitteesta Abhaz-Abaza kirjallisuutta.
Seuraava - Аамҭа иазымҵәахыз - 3
- Osat
- Аамҭа иазымҵәахыз - 1Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 2970Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 20910.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 2Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3060Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21120.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 3Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3094Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21540.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 4Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3127Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21350.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 5Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3224Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21290.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 6Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3144Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21210.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 7Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 3188Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 21890.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa
- Аамҭа иазымҵәахыз - 8Jokainen rivi edustaa sanojen prosenttiosuutta 1000 yleisintä sanaa kohti.Sanojen kokonaismäärä on 1435Yksilöllisten sanojen kokonaismäärä on 10940.0 sanoista on 2000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 5 000 yleisimmän sanan joukossa0.0 sanoista on 8 000 yleisimmän sanan joukossa