Myk adzias axytxytbjy - 10

El número total de palabras es 3545
El número total de palabras únicas es 2316
0.0 de palabras están entre las 2000 palabras más comunes
0.0 de palabras están entre las 5000 palabras más comunes
0.0 de palabras están entre las 8000 palabras más comunes
Cada línea representa el porcentaje de palabras por cada 1000 palabras más comunes.
  sabala abri aus phşatçy idjabaa du axalougy itsa­
  naho ratsoup, milat gadurany inyrueit, nasgy
  dzyph­­xaz, inapy itsigaz aoymtaka rzy ajakak azikyrts, dryxtsajarts agahara iztsyrtsueit. Nasgy
  aş­qyooy Anatoli Laglaa zanaatla dyşkritikymgy, istatiaka aphxao iqnişo iqadzam. Urt hkyphx
  atçy iphyloijtei kraatsueit, eiharak, ajurnalkei,
  aga­zetkei, iara ubas aizgakei rtçy. Ui dzyxtsajo
  aoym­taka rtçy iqaitso axşarakei alkaakei avtor­
  tsagy iranaho maçdzam iarlax tçyxueit ryrtçiarat
  pro­tsess atçy agalaqara bzia rnatoit rkollega, eitsyrdyrua azeiphş termin ala iuhozar, kalamla iraşou
  iqnyt aqygarei arazrei zgym aja phxa anrahaua,
  kyphxla ianyrbaua. Başa iauihax anglyz literator Tomas Fuller (1608–1661) «Arazra ztso aja iphşdzo
  axatçy atskys eigup» – ha.
  Aai, aja irazu, nasgy iiaşany uhaakyztso aş­
  qyo­ogy, akritikgy, aphxaogy zegy ahaua eiphş
  ir­taxup, zda ixartam fenomenup.
  
  Anatoli Laglaa ikritikat, ipublitsistikat sta­
  tiakei, iliteraturat kgylarakei, iinterviu­kei
  ryzkup aphsua şqyootsa aaskati abiphara iatu
  roymtaka. Axa araqa urt rydagy iuboit, amala eiha
  imaçny, aihabatsa rabiphara iatsanakua haşqyo­
  otsa ryrtçiamtaka iryxtsajo astatiakagy. Ui ir­
  tçiarat usurei xadara zziua ajurnal «Alaşara» id­na­
  tso atakphxykrei irxarşalany, dyzlaxdzoi uhart
  haşqyootsa iryzku aliteraturat-kriti­kat sta­
  tiaka inapy itsytsxeit rtçaxy rhart eiphş xata­
  bziaralagy ixyshamka. Uajy xydzhala iahga­la­
  harşap apoet, aprozaik Anatoli Laglaa istatiakei
  iliteraturat kgylarakei zzikyz aşqyootsa zus­
  ttsou. Abar dargy: A. N. Djonua, Ç. M. Djonua, I. K. Tarba,
  B. U. Şynkba, A. N. Gogua, Dj. V. Ahba, T. Ş. Adjba,
  V. Dj. Amarşan, M. I. Mikaia, N. Ç. Haşyg, Aph­sny
  afyr­­xatsa A. R. Harazia (aitçtsajara), D. K. Çaçxa­lia
  (aitç­tsajara), S. A. Kytsnia, R. H. Smyr, uha ub. eg.
  Araqa zydzbax shaz aşqyootsa (zydzbax sym­
  haz­gy ubrag inalatsany) iryzku astatiaka, aoada
  işazgastoz eiphş, rtçaxy rhoit, ajakala, izyx­tsa­
  jo avtortsa ryrtçiarat xatçsaxaka udyrboit eilyxxa. Nasgy urt atçiarei aizhazygarei iatçu hli­­
  teratura aphstazaara iadaqakan aup iştsyrtsua. Ui
  adagy, aliteraturat kritikatçy iqartsoit naq-naq
  xşyoztsara uaoy izziuşa atsxyraara adinamika ar­
  lax­tçyxyrt aqyndza. Ui azoup naxxidza aaxys ali­te­
  ratura atouryx izadyrua aşqyootsa (sara araqa
  irei­hau, ireitsou aprintsip satsxatsueit) rsaxa­rky­
  rat oymtaka (dara rzy ixadarou) inaryvargylany
  inalarş-oalarşny iryouaz rliteraturat-kri­ti­
  kat statiaka agtsarakra zrymou, aganax izavamxo,
  roym­taka irylany iztytsua, iztyrtsaaua.
  
  Syzzaaiua, Anatoli Laglaa ity hhozar, ui ili­
  tera­turat statiaka xazy şqny rtyjra iaph­soup,
  haphxao ianaho maçdzam, hakritikazgy ibziou ak aup
  ha iuphxadzart iqoup. Sgy iaanagoit abri aztsaara
  hzyxtsajo aşqyooy ixatagy dazxytsyp, ixatçy
  iaaigap ha.
  Aphxao gyraz, Anatoli Laglaa irtçiarat xatçsaxa
  zeiphşlaşa halaphş ianytsaaga aştax, aja ahtap, us
  uzazhar auazar, htema xada zyzku apovest «Uphsy sxumbaan, syçkyn!».
  
  II
  Aphxao gyraz, işubo eiphş, arandza apoet, aprozaik Anatoli Laglaa irtçiarat xatçsaxa, zeiphşlaşa
  akzargy, halaphşhaa ianytsahga aştax, aja ahtap,
  napqazaryla iaphtsou, artçiarat tçyts tsa zxubaaua apovest «Uphsy sxumbaan, syçkyn».
  Itsabyrgytsqany, ari aoymta us inykyroşa
  akymka, uaotsas igtsarakny iaphxaz, darbanzaalakgy imbarts zalşom Anatoli Laglaa iaxa uajraandza
  iaphitsaxou iprozat oymtaka izlarylukaaşa axat
  çydarakak şamou, aşqyooy phsabarala izylphxaz
  ibaoxatra aazyrphşua, nasgy iasakahymtany işy­
  qou gtyggalagy imilat saxarkyrat literatura
  amats şaua, esaaira iharaku aoadzarax axalara işatçu.
  Jaharada, as eiphş artçiaratçy abaoxatrei naqaaq eizylphxany eitarsşa iuhozar, tçyk eitstatsajo
  ianyqou aamtazy urt zxatarnaku, iztyştrou aliteraturagy nasyph amoup, apheiphş bzia azyphşup,
  aizha-zygara amoa ianup ha iphxadzoup. Araqa uaoy
  idjeişaşa, mamzargy itçytsup ha zzihaşa akgy
  yqam. Us iqoup aliteratura rşaz aaxys, abaoxatrei
  ar­tçiaoi reizyqazaaşa. Nasgy aaphsara amamka ei-
  
  laşua aliteraturat phstazaara iatszaaueit axyrxarta
  xadaka haaktsaua.
  Isaxarku iarban prozat oymtazaalak atçy ixada­
  roup ui alagaşa, axatsyrkşa, uaqa itso axtyska kom­
  pozitsiala reiştargylaşa, afyrxatsei aperso­
  naj­­kei rtsyrtsşa, nas dara-dara reizyqazaaşala,
  rxa­tç­­­sa­xa açydaraka raarphşyşa, uha jpaky. Ui
  nax­­xidza aaxys iaphu aliteraturat kanonka ihaa­
  kyr­­tsaxeit. Ari eiharak iaxanyphşua ineitsyxu
  ap­­­ro­zat oymtaka raphtsaratçoup. Axa ui zyndzaskgy
  iaa­­nagom apoeziat rtçiamtaka aoada zydzbax hou ar­
  tçiarat oymtaka zyrgatso, aşaphxa rylany iqaztso
  açy­daraka irtyştram, irytstymup ha ahara.
  Map, araqagy urt aliteraturat kanonka aphsydz dzyda
  işxartam eiphş, iataxup. Ui adagy eilkaaup hatyr
  zku iara aphxaogy as eiphş saxatoyrala içaphou
  aoymtaka rami igatçy ineiua, dyztyztua, imilat
  literatura bzia izyrbo, idouhat mazarany itsa-ijy
  ianyrua dqaztso.
  Ariaqara zxyshaaua Anatoli Laglaa ipovest «Uph­
  sy sxumbaan, syçkyn!» aup. Ui, itsabyrgyxatany, aoy­­­
  şa aforma astili kompozitsiala aitçartyşei, ai­
  tçy­baaşei, rganaxala uaxaphşuazar, iara avtor ir­
  tçiamtaka rtçy matsara akymka aphsua proza ataa­tsa­ra
  du aqny itçytsu akoup ha iuphxadzart iqoup.
  Aoada ishaz axşyoztsara şahatra azyzua, izyr­
  tsabyrgua afaktorka ireiuoup: aky, abraqa iaarphşu,
  mamzargy itsaulou zuazaja hahaua, aphxao iaraznak
  zinteres ioua Xykyç lxatçsaxa tçytsup aphsua prozatçy.
  Ui ilyşaşalou, dugalazyrşo, sara iaxyn­dzaz­
  dy­rua dahphylom, duarlaşarladzoup. Oba­gy, ztsaky
  tsau­lou, xara ixytsua, lyphstazaara aphyşa ilnataz,
  ilei­­lnarkaaz lduneixaphşyşa axat filosofia ama-
  
  ny, lxatara datçadzy işşyra datsanamkua daaboit,
  itsegy uazaaigany iuhozar, lara dugalazyrşo
  aphhys lxatçsaxa hliteraturatçy iuphylom. Arig la­
  ra lyşqa aphxao dxazyrphşua, aky dşalaqou uzyrdy­
  rua lçydat qazşaka iruakup. Ixphaxaz, apovest
  kyph­­­syçharak iaxyltsit uhart eiphş axtyska ei­
  lar­­tsany, axa eilartatany akymka, xronikala rei­­
  ştargylaşa (reitstsyrtsşa uhargy aueit) man­­
  şalany, reilkaaşa mariany, rsaxarkra iaphy­­
  kymslo, iamyrphsytçua eitçartup. Iphşbaxaz, aoym­­ta
  ialou apersonajtsa rxyphxadzara maçup, dara urt­gy
  afyrxatsa xada lgalaşarala aup iştsyrtsua. Irua,
  irho, izaku zegy aaboit, iahnyryrt eiphş iah­­
  zaai­gany. Axa, ixadarou apovest apersonajka rxyph­
  xadzara amaçra izaqarazaalak iaphyrxagam ui axa­tab­
  ziara, izbanzar, iqatsoup azeiphş siujet ialasa­ny,
  iara «iajratsarany», nasgy asaxarkyra aga­na­
  xa­­lagy axy qnumşart eiphş itahatygany. Ix­­­­­
  baxaz, Xykyç lgalaşarakei iratsam avtort
  xa­­­tsrakei reiktçytraka itsaru axşyoztsaraka
  ry­ts­­u­­­baaueit, iiasxougy, iqougy, phxaqatigy aph­
  sta­­­­zaara atagaşoura aganka zegy irxysua, unapala
  eiph­xurşşaauaşa iuzaaigany utsa-ujy ianyrua.
  Ari­gy haşqyooy ibaoxatra zaqa amtçxak tbaau,
  abla tsary axou hanahoit. Ifbaxaz, Xykyç ilga­
  lalyrşo, mamzargy ixantydjdza ilzaaua lxy­tsra­
  ka itsyryrgo, iahdyrua afyrxatsa (zyphsy tou­gy,
  zynartsmoa iklaxougy eitsyrzeiphşny) ryph­sta­
  zaa­ra aphxao igy artsyxtsyxueit, uimou, rlaxyn­
  tsa­­­ka xazy aztçlymhara aziurt, ixaaigart aqyndza.
  Ab­ri axtakgy, apovest axatabziara harazkua, saxa­
  toyrala avtor ifyrxatsa rxatçsaxaka xazyrtaaua
  faktorup. Ibyjabaxaz, uax umşa, umyrha iuphxadzar
  
  alşoit asaxarkyrat oymtaka zegy phsys irxou,
  rtçy zyrtsajo izlaou abyzşa. Abraqagy, Anatoli
  Laglaa ibaoxatra antsaxy dizylyphxeit, itsegy
  inatsşny iuhozar, ui aoadzara harazkua, aja saxark
  dşazqazou labtçabaztua şatça bziak qaitseit. Ui aty
  alada iaxatyphu hanneilak argumentra zua afaktkei
  atçyrphştkei ryla hazaatgyloit. Aabati akzar,
  aoymta axdz, mamzargy axy «Uphsy sxumbaan, syçkyn!»
  amatsaragy zaqa ahozei! Uarxytsuazei! Art axajak
  irytsatsaxup auaoytyosa deilyzşaaua agyroa
  xanta. Uphsy sxumbaan, syçkyn! – zhaz an lounyt
  iaaiua lgynkbjy iaraznak lyşqa uxanarphşueit,
  akits eiphş iutsraloit, ilyxyz, ilytsalaz, iarban
  mtsa­şyrou dyztaşaz ha ailkaarazy aztçlymhara
  uamtç­xanakueit, apovest aphxarax iaraznak iuxoit,
  utsa­gy ialaşoit, abraqa adramatizmra zlou, uxyujy kakadza izyrgylo igymbyldjbarou aphstazaara
  iaoyz, iaonaxyz axtyska şyqou, işubo.
  Art an luazajaka, aphxao igy xytxytua dryma
  rtçynarxoit apovest afyrxatsei apersonajkei imariamxaz rydgylt phstazaara ailkaarax. Abraqa aup
  aşqyooy iqazargy axaaphşua.
  Apovest alagamta aobati abzats atçy dtsyrtsueit
  afyrxatsa xada, adunei axantara zegy lara ilykyg­
  goşa, lyphstazaara lxy axylbaaua: «Sara neitamha,
  – lheit ganyla Xykyç ady dannykyphş, – Uara
  ulymkaa adunei qaqa aklara laxyntsas işphasymaz.
  Izyzuxaaz sara Antsa tsgaras, ubas saxirxyrt…».
  Agyroa xanta xytsxyrtas izmou art ajaka aphxao
  iaraznak dymtsadyrsueit, aztçlymhara ştixueit ari
  «Sara neitamha» lhart eiphş dtazyrgylaz lyphsta­
  zaara zaku,dzyrgaqua, onutsqala ilygralany dyzbylua
  amtsa axyntaaua. Avtor ifyrxatsa, lyphstazaara iaoyz
  
  adaqaka reixyrphsara dalagaandza, lara dylphyolan
  iqaitso alirikat xatsraka akyrdza ihaaknatsoit
  apovest asaxarkyrat fabula, nasgy akyrdza iatsxraaueit agyroa iabylxou, axa izaqarazaalak phsytçrak
  zlam, gkaharak zzymdyrua, aphstazaara filosofiatla
  iazxytsua an, andu luazajaka ryla ixyjjua iqou
  lxatçsaxa. Xara stsaandza abraqatsqa iazgastoit av­
  tort xatsraka apovest atçy iaabo qazaryla axar­xara
  şrymou. Urt avtort axatsraka Xykyç lgyroa
  xanta xyztçua douhat mçyk eiphş aoymta ianyphşua
  iqatsoup. Aşqyooy ui adagy agyroa iargaşaxou
  aphhys lyphsixologiat tagylazaaşa işyphsabaratu
  udyryrt iaairphşueit.
  Uajy haxşyoztsara artsabyrgrazy iaagap atçyrph­
  ştka: «Usqan ui ajoan dnatsaphşuan, iiaşa­tsqan
  atakaj esymşa abaa dzatsajoz Antsagy znyk
  igagny, ma drytshaşany daatsyrtsraşa, ileiha­
  raşa ubriaqara axanat aaxys zygra igo zyndza dir­
  gaartsgy şitaxymyz aduneiatç zegy zylşo iara
  iakuşa dşyryphxadzogy, ubri adjal atçy zny-zynla
  imç şymxo, abri aky imyxyndaz ha igy izaanagogy şitsyphsua, ui iargy işxymdzgişo, axa auaa
  rax itsyrgan haşa şizamto, işinimyrphşua, iaa­
  iamxahar, nas igra agara iaqytsyr ha dyşşo…
  Ata­kaj ubri danazxytslak, airydz aonytsqeiphş ix­
  şaşadza lgy aarla-aarla qandara xyçyk aatsy­
  tsyjjuan. Nas ubri aqandara phytrak dnanagon. Antsa
  zyndza hagou ditsydzit, ui lara lxazy symphsyndaz ha
  dyltaxymyzt, axa ani lmatatsa, lxyçka rani darei
  aageitan, ilaphş rxyzaap. Ubra ma daalzylyphxaait,
  auao itsa iteimygdzo akgy yqam, ubra… Urt rtçy… Aai,
  uajşta arax urt rax iialgar akxeit lgygraka
  zegy. Ui itsa rxylbaalap urt. Irgarphxany iççar,
  
  dyççoşa lbap, itsyuar – iara dtsyuoşa, igyroar
  – iara dgyrooşa. Us xyçy-xyçla… Largy esymşa
  lyphsy touma… Axa atakaj zny-zynla ubas dşon, iara
  mçyla dylxarştny dantoz aamtazy, iaalykşan
  dyphsyr ha. Iara lgy dtadzamka, iara dizymxytsdzo…
  Hageimşxara, ui nartsy dikymşar ha ubas dşeit,
  ubas lyphsy lgy tçnakaait, abni iara izxytsra mçyla
  daxaqytsyz, iara ilymkaa lara itsegy aphstazaara
  ltaxuşa, iara inimtsyz lara dahoşa…
  – Usqan myşky Antsa snoumyştyn, – atakaj
  dzyzxytsuaz ubriaqara datsşeit, ubasqan iara Antsa
  iaalytsidyraargy, iiaşamka deilikaar ilyph­sy­
  xaaz. Usqan zyndza lxy eilaphsar qalon lara, aai, aai,
  kyrazyn iltaxuma lyphstazaara, ilymfats, ilymjyts,
  mamzargy dahouma, iagaraangy tçatsak lymfadzaka
  ineixaşy ixlaxeit, iagaraangy dşybardjeiua,
  dşygjajo, dyzmytso dgaqua işaxeit. Usqangy
  ltatsa laphxa ajka drytsalarts iakylkueit lara.
  Aşyj haua anaaltçaslak, lyphsy karma-karma (xy­
  çy-xyçla iaha ianaalozar?) italoşa lboit. Myç
  xyçykgy lyztsyrnagoit, zkaf tou aharaka mçyla
  rlymhaka irynkny «Şara akaafyrka, kyk-kykak
  şzynsyjua matsara, şyggaxan, şxy staşyrpho
  şalageit» hagy dnaryktsajoit. Atakaj aşara iannalagoz, arbagka antçyrtuaz akyn eiha atsa
  anlykhauaz, axa ilytsşar ha dşany dytsadzomyzt»1.
  Aphhys byrg Xykyç lgyroaka ilxylgaxou aph­
  s­tazaara lgalarşaua lounyt dzyrkyphsyçhaua, adz­
  xy­­tsreiphş ijylany ztçaazxaua aphxao iaraznak ztç­
  lymhara aziueit, igy drytshanaşaua aqyndza. Ui
  ilyxtynxaaxoup, lykşamykşa iqazi, iqoui
  arealt tsabyrg ailkaara daxytstsakua lxatçsaxa ilaph­
  1
  
  Ajurnal «Aqa-Suxum» №2, 2021, ad. 6-7.
  
  şhaa iaatsagyloit, nasgy akyr zbaxou, izxyzgaxou,
  iqyşu dyşreiuou moaşo. Avtor ifyrxatsa xada
  ioy­mtatçy ltsyrtsşei, gyroala itu, axa aphstazaa­ra
  zyndza lgy şatskaham agra uzyrgo lyxşyoztsara­kei,
  urt reilatsaşa saxatoyrala ryrtsabyrgrei qaza­
  ry­la eitçybaaup. Ui, jaharada, apovest axatabziara
  aqara aphyztso apoetikat myrugaka iruakup.
  Aoymtatçy iaarphşu, zydzbax hou egyrt afyrxa­
  tsei apersonajkei, aoada işazgastaxou eiphş, zegy tsyrgoup lara aphhys byrg lgalaşaraka rtçy,
  natsakkyla rydzbax uhozar, abar dargy an amtsa
  lzyrkyz lpha Temyr, zyxdz lymho lyphşma (phasa aph­
  syuala xatsei phhysi ryxdzka auaa iaxrahauagy,
  iaxyrmahauagy) irhadzomyzt, phxaşaroup, ignaa­
  lam ha iryphxadzon), Nahar, amatatsa Batal, Kama
  artsaoy Adaşyl, urt ran Feldyş, agyla hsaka Nanaş, Madina uha eita adzyk-oydjak. Axa idjouşaşa
  afaktorka iruakup art auaa afyrxatsa xada Xykyç
  lgalaşaraka ryla iştsyrgougy, işaarphşugy,
  ui lyşşyra itsaxoany iubadzom, datçakala iuho­
  zar, atlaoeiphş ilxaju agyroa xanta iatsadzua iqa­
  dzam, uimou, rxatçsaxaka (lgalaşarala iaabaua) ei­
  hagy itahatygany, aphstazaara atsabyrgxata işa­gy­
  loaau. Agragara umany, zxala iqou, ixyphşym per­
  sonajkany uxatçy iaanxoit. Izban akzar, Xykyç
  ubart ilgalalyrşo (eiharak ilyphxaxou raxt)
  lyphsy tçyzkaaua auaa ryphstazaara atskarka zegy
  inar­tsaulany ildyrueit, adyrra matsara azmyrxaka
  gy­la-phsyla ilyxtynxaaua ilnyrueit, ixaa duny
  ily­latçny ialytsrymtsdzaka ilytsryxoit.
  Xykyç lgynkylara ubriaqara iggoup, ilbaz,
  ilahaz, ilxylgoz, dyzlagylou aphstazaara iatsanakua
  ze­gy lyxşyo atçy eikyrçabup, xaştşa rykymka
  
  iqoup, djarak eizgany xsaalak ianuşa ilboit, ianyl­
  taxu urt zku «adaqaka» eixlyrşşoit, eiha­radzak
  lgy tçyzkaaua lpha Temyr ity axaho atyphka. Ui
  izku axtyska apovest atçy aky, iratsoup, obagy, zegy
  ratskys amç amany, isaxarkny iqatso, aphxao akits
  eiphş itsralaua, dyztyztua rakny iqoup. Abraqa
  galaşarala iaarphşu axtyska irhoit zpha dzyphxaz
  an lyphsixologiat tagylazaaşa zaqa iphsabaratu,
  zaqagy ixantou, igytçkaagou. Axa ubri inavargylany iuboit atçakgy. Ui abri agyroa xanta atçamtarei
  aiaairei rmotivgy. Iara ubas ui ldouhat dunei
  axyphşa şyggou, nasgy ixadarou aphstazaara adialektika iaga idjbarazargy, axata tsyxaphtsara şamam labtçabaztua, uazxazyrphşua afilosofiat tsaky
  atsubaaueit. Araqa Xykyç lxatçsaxa iugalanar­
  şoit aurys şqyooy du, Aphsny iaaxaz, izbaxaz,
  hatyrgy zzakyz Maksim Gorki iajaka: «Aphhys,
  iaga um­han, aphsytçra lyphsabara ialoup, ilqazşoup,
  axa dananxalak zegy reihagy dyggaxoit, içydou
  amç tçyts lylaloit».
  Abas iqou anatsa doumyjxaka dyrxatarnakup Anatoli Laglaa ipovest «Uphsy sxumbaan, syçkyn!» afyr­
  xatsa xada Xykyçgy.
  An lygra itşaaz lyxşara ryşqa ilymou abziaba­
  ra axata iaahny amtseiphş ilytsraloit, dabylueit, ha­
  geita, urt anlyphxalak, izyxqazaalak radjal ianza­xym­
  phalak. Usqan ui lxat phstazaara lxy axylbaaua, aqam­
  zaa­ra eiha eigalşo ady dykxoit. Ari ixantadzou
  aka­tegoria hazşaz iqynt iaaua phsixologiat faktorup, auaoy iphsabaroup. Ubri aqnyt darbanzaalakgy
  deilnaşaaueit, dyrualyuaşo dqanatsoit izaaigou,
  ijratsarou daniphxalak, zahra tçhara amam aqamzaara
  aduneiax dantsalak. Axa uphsy iaxyltsyz itsydzra aty
  
  zyndza datçakup, datça imgadzo xrany igymbyldjbarou
  aphstazaara iatszaaueit…
  Izxyshaaua, abri iualyuaşo aphsixologiat ta­gy­­
  lazaaşatçy dyqoup hzyxtsajo zygratşaala iby­­l­­
  xou aoymta afyrxatsa xada Xykyç. Avtor, itsa­­byr­
  gytsqany, ui an dzykşaz arytshara du aştax­ti
  ltagylazaaşa ubrandza iphsabaratny, iats­­tymu xyt­
  haak adgalamka, iqatsoup lxatçsaxa asa­xarkyrat
  napqazarei aphstazaara atsabyrgxatei rhaaka irta­
  tsalany eixşa-eizşa. Iiaşoup, ui an neitamha, av­
  tor igy drytshanaşoit (aphxaogy ubastsqa), lgy­
  roa itsyrnago axaaka ryrtytra, rylatsajara, axa
  işphaiuri, ui iara ixaram, ifyrxatsa xada lyph­sta­
  zaa­rat nysymoa iaoyz adaqaka roup. Us anak­xa,
  işy­­qatsqou eixirşşar akxoit, mamzar dna­xy­­­
  kşa-aaxykşan, gankak uaşşyrakoup ha dry­­­­
  la­m­kyska dryvsyr, usqan, axatçsaxa bxataxoit, izaa­
  phşuam izlaqou, aphstazaara atsabyrgxatei asa­xar­­­kyrat
  nap­qazarei aitsyxşaşara rybja­loit, aphxao­­gy,
  haras iataxuzei, agynamdzara iznar­tsys­ueit.
  Uajy iaagap Xykyç lyçkyn iqamzaara şlyxty­
  nxaauei agyroa xantany işylnyruei, lxy zlal­
  qajoi, lgy zlalyrggoi hzyrbo tçyrphştkakgy,
  av­tort xatsrakaki. Urt aphstazara xytsxyrtas izmou
  li­teraturat xatçsaxakany naq-aaq işeiktçyrtua,
  rfunktsiaka rynagdzarazy ugk işeitsaxo, işeitsnargo
  moaşarada aphxao iboit, avtor inapqazara aoadzara
  şahatra aznaurt eiphş.
  «…Sara agra gany syqagyşan uara itseg xaakak
  şumaz, aky uşamyrtynçuaz, aky şugryxoz, nas, amtsa
  zku adzaxy dşeixo eiphş, ani hgyla rtsaoy Ardaşyl
  iax ueixany utson. Ua tsxaganyndza şantozgy yqan,
  şyzmyrtynçuaz aky ubriaqara şeidnakylon, ui
  
  sara izakyz şyszymdyruazgy, ganyla smytsadza­ka
  şxyş saxaphşuan, saaqymtsdzaka şus aknyha­
  ra salagon. Izbanzar, ui aoyza artsaoi uarei şxy
  aneidyşkyla, ui bziak işatyz zdyruan. Ui, hara
  ari adzlagara alu eiphş esymşa uzxagejua utaatsarat
  uska ireihan, ubri azyhan hargy adzgy igagny
  halatsajadzomyzt. Amala, ganyla aşarytsao bzia
  ao­ny danyndyltsua, itaatsa şnyho eiphş, huş­ta­
  ny­­hon… Uphhys xazynag slykyxşoup… Ui ubria­
  qa­­ra deilyççoup, ubriaqara dhalalup, sanyl­tçaphşlak,
  esymşa sgyroaka syxtakny sşyrkugy, abylra adzy
  xşaşa annakyltalak uşyqalo eiphş, maçk iaa­s­­
  xyphsaaueit. Ui uphhys xazyna, ua ueiphş iqou ia­kym­­
  zargy, adzy dizalxuamyzt. Us aup, abziaka esym­­­
  şa aşşyra ştka reiphş rtçyrtsaxueit, ab­zia­­ka
  rbaan­dza! Axa uara syzkyxşaşa, ui ubla lxy­s­gy­
  şeit, ui syxazyna, ubas ibziaz uargy har­gy hraz­
  qy dalaşaran dyqan. Ui arazqatçy gybgan syzi­tom
  an­­tsagy. Lyphşra yqoup, lsaxa yqoup, aus zlou lylamys, lyççaphş. Aai, lyççaphş ala, uaha akgy rym­
  tsal­­­myrgyladzargy, haup zho asas daxka ats şny
  irym­­­tsaltsazşa eilgoit! Çeidjykas iqou, ula xty­zar
  ami! Dyzduphxalo xazynak umadzamzargy, akgy uala­
  qa­dzamzargy, açxari adjykei rakzargy… Asas uara
  uxaa, uara ugyroa iumyrdyruazar aup. Aai, agyr­
  oats­qagy ubas patu aktsany inyqgatup, mamzar
  uarphxaşoit. Eh, agyroa, agyroa, agyroagy asas
  ioyzazaap, axy xymdzgnaşozaap, amats utyzaap… Sa­
  nydzgabyz iansylşoz akyztgy ha uztom… Ui ubas
  amats utup, uaha arax axynhra agamphxo, ari aş­
  ta kyraamta iaxaştua, iagalaşazargy, abas sara
  seiphş iqyrxou, iksxou, uaxgy irmyxo, araxgy
  ra­tsak imataxym dnarylxny dago. Atçar irylam-
  
  kysua, urt rymoa adzytqeiphş ianymxalo. Hara urt
  rxatsky htso, hxada xaa, hxada xyx-gyx, lyphsaa Antsa
  drumto. Usqan aup aphstazaara auaoy danazymgaaua,
  aphstazaara dudzdza başatsqa auaoy iateimşozaap
  aniho. Usqan aup, auao aphstazaaragy igy analaqaxo,
  izbanzar, ari aduneiatç aiaşa şyqou agra igoit. Mamzar, mçyla imaxtsy dankny aişa iaxadyrto auaoy
  ieiphş, iagao ryphstazaara rtaxymka irydyrgaloit… Izbanzar, urt axxueit ryphstazaara, izbanzar,
  ryla tyrxaxa izxaphşuaz rtsagaxeit… Irlas-yrlasny izyrgaladyrşoi ha uryzgaar, irlas-irlasny
  akyrzufoi ha auaoy uiatshar iaoyzoup. Ubrig phsta­
  zaaroup, aai, ubri aphstazaarag auaoy Antsa iatei­
  şoit. Auaoy qadydj ubas dşany Antsa ady dy­
  kitsoit, dzykşo zegy ixy rniraalar aup. Itaxyitaxym, iutaxymzar uara işutaxu ha datçak adzgy
  idigaladzom. Us ilax çyşup… Auaoy…1
  Aphxao gyraz, apovest aqnyt ialyzoaaz, tçyrphş­
  tyk ahasabala iaazgaz uazajak iaoyzou Xykyç
  lygtaxytsraka maçk aqara isytsduxazargy, istsy­
  maşyrxaz, iszymdyrka iqastsaz ireiuam. Izban
  akzar, abri akyrdza zbaxou, izxyzgaxou, iaxazy matsara akymka, xara uatsazgy ixytsua an, andu qyga
  axy inarkny lyphstazaara adaqaka makana aphxao
  inagdzany işizymdyruag – amxyldyz eiphş ztçlym­
  harak ixoup lxatçsaxa inadzaadzany eilikaarts azyn, nasgy ixadarou aphstazaara adialektika filosofiatla
  dazneiny lnysmoa ilnataz aphyşa axarxarala lxat
  alkaaka qartsoit agragarei aqygarei atsan. Abri
  atsa­oa, aqazşa aup Xykyç lxatçsaxa aphxao izi­
  zaai­gaxaz, dadzyphxalaz, ainteres zikyz. Nasgy, aoa­
  dag ishaxeit, axa araqa iataxny isgalasyrşoit
  
  1
  
  Ajurnal «Aqa-Suxum» №2, 2021, ad. 12-13.
  
  ui lxatçsaxa hliteraturatç idyraaphsaxou zyndzak işreiuam, iştçytsu. Itçytsup, izbanzar aphstazaara aganka
  (atskarka uhargy aueit) zegy rtçy iahhap, iara
  auaoy idgylt phstazaara atçaphxa itakphxykra zaqa
  iharaku. Ui aformula iatsanakueit iuaora, ilamys,
  iph­sadgyl abziabara, ibyzşei imilat kabzkei
  ryx­çara, ryxdzydzaara, Aphsadgylaz axameigdzara, iana­
  taxxa axaktsara, iaga ixantazargy agyroa aiaaira, açhara amazaara, aphstazaara anşartougy Nartaa
  duka irtsyrqou agymşara, agagraka abziabara
  dyrkra, rymadara, kulturat kabzny rylaadzara, rei­
  kyrxara axşyozyştra azura uha ireiphşkou uboit,
  aşqyooy igybylrei, idyrrei, inapqazarei, iphy­
  şei znyphşua ityxyz, afilosofiat xşyotsakka
  znyphşua Xykyç lxatçsaxatçy.
  Xykyç lpha Temyr iqamzaara, eiharak iadjal aan­
  dza, kra duk nimtsyka, iphstazaarat gtakka iara
  işi­taxyz anagdzaxa imadzaka, zaamurala itaxara am­
  tseiphş ilytsralon, daxtsalak ilytsrymşo ilytsyn,
  dar­gateiuan. An ilxymphsaaua agyroa du akyr phsixo­
  lo­giatla iaarphşup. Obagy, an neitamha dyzmyr­
  tynçua lygjajaraka dyrphsytçyrts rtaxuşa, isaxarkny iqatsoup.
  Aai, us aup işyqou! Aphsny jlar rpoet, akademik
  Bagrat Şynkba iklassikat jeinraala «Syphşalas»
  atçy imhaxei: «O, ixantami an lgyroa!»1.
  Itsabyrgytsqany, hatsymoaşo xahaphahada
  iah­har halşoit ubri an neitamha lgyroa xanta
  av­tor ipovest atçy tsanyrra tsaulala, nasgy isaxarkny iaairphşit darban anyzaalakgy lgatçy ineirt,
  ilyxtynxaart eiphş.
  1
  Bagrat Şynkba ioymtaka reizga akti atom. Aqa,
  1987. Ad. 203.
  
  Uajy iaagap haxşyoztsara şakzyrggo tçyrph­
  ştkak: «Zny-zynla ubrandza ilgalalyrşon, ua­
  ha dnaxysyr lxy axylbaauan, ubrandza matsara azlyr­
  xon. Iara usgy ilymkaa adunei saxykugy myts­
  xysşoit, ui akyn lhon ganyla. Ui akyr ihozşa
  lbon lara lyçkyn, zeg şaqa lxy rxylbaaua, zeg
  şaqa lxy ryllyrşşo aqara. Axa aphstazaara us akgy
  aşatomyzt, uimou, iagganatomyzt lara lxy-lyphsy
  ra­dzany, agyr atsa ikylxny, ady dykyz, zny-zynla
  auao gyrş ieiphş, abas iaalyrqan, izyxqa-izyphqa
  lzym­dyrdzo ilyzgaauan, daxnarxuan, lyphs xyçy
  takakanats ilxamyştyrt…
  – Uara nasyph bzia… – axyş lxy nkylyrhhan,
  ady dnykyphşit atakaj, – iaxagy uara uda ha­
  phylagyşeit aşara. Uara unahgytsxny haateit.
  Hgyroa akadab eiphş uajy-uajy hxy-htçy ikloit.
  Ab­ri adunei dudzdza uphsy akuamyzt, aky ukalkalo
  uana­ştamyz uxy uxuan. Hara hus zlamyz hara haz­
  lou­myrtsajauaz aus… Ui ubriaqara atsanakuazar ak­­
  xaryn, ubriaqara şouky irphyrxagazar akxaryn, ua­
  xyrtit… Sara matsara isyphsram, sara matsara isxaam uara uphsra… Ubri sgy eiknahaloit, ubri sxaa
  sytseionaşoit. Xylbytçxala unyşyntrax san­­neiua,
  esymşa ştyla italahaup, şyrup, kyrup, fa­­tup,
  jtup. Uara uaxymdzeit, axa hara uara agama umyr­
  baka iahfom, uoyztsa uxy aagara iatçup. Uqa­qasa
  uanahzaargagy, utynxatsa zyndza ukyrta ha­rym­teit,
  iax­taz zegy dara rakyn iatçyz. Uoyztsa artsao­tsa,
  atsara zurtsoz axyçka irtçaphşny akajyha im­tsy­
  uaryz axah gy iztan. Uara umphsdzeit, nan, uara zgy
  utam, uara udzbax anaarhalak, bziatsyxala uzga­
  lamşo uao dyqam. Uara utamxadzeit, nan, iphsyz, adamra xyla iasran iqou, uara amaşyna ugydtsan uzşyz
  
  roup. Izbanzar, urt anyphslak, abni rtçyxjany iaany iaxynxo adgylatç irjdzom, naq iaxiz, iaxaadzaz
  irgoit. Ubrati adgyli ubrati aphsybaoi roup aus
  zlou. Urtgy us ikajny rphyrtsra uaoy ianarmyjuazar akxap. Us anakxa, aiaşag djara aşa aueit,
  djara axy uxnagdzoit, uphsy tanatsy iuxymdzargy!..
  Nan, nan, uara umphsdzeit, uara unyşyntra ianaosua
  auaa kiaka rxylphaka rxyrxueit, unyşyrg rnapala aaiphxyşşany, uxan dzyk nauzykymtaka
  iuaosuam. «Uxrat bziaxaait, uzyştaz aus phşa jlar
  argyrgo, jlary iryxo iqalaait, – rhoit. Nan,
  nan, uara umphsdzeit, aphsratsqa uara Antsa iuqyrxup,
  iuqyblaaup…»1.
  Aoada iaagaz Xykyç luazajaka, aky, iahnarboit
  anyk lahasabala ui lyçkyn itaxara zaqa dargaşaua,
  ixaa baaphs lounyt işylnyrua, ltsa-ljy ialymtsua
  ialagany işalou. Obagy, lpha Temyr ixatçsaxa xa­
  zyrtaaua, hajlar rzy ixartaz atçar aphsadgyli aj­
  lari rzy itsourany izaadzoz, ikalkalo iryştaz, nas
  us iqou atsei phsra şikym, auaa rgalaşaratçy iph­sy
  touşa dşaanxo.
  Aphsyua japhqak iahoit şamaxadzak akym, zşapy
  zamxaxyçymi zxy zamxabziami uao dyqadzam ha. Axa
  Xykyç Temyr daxlyçkynu matsaraz akdzam bzia
  dzylbo, dzixyphsaaua (ui aphstazaaratçy zaqa amç ggou,
  az­tsaara xadaraka işyruaku eilkaaup, alatsajara­gy
  mytsxup!) ijlari iphsadgyli rzy dtsourany, dpa­t­riot
  duny, urt rtouryxt laxyntsa xaas iaximaz, iry­
  xo djara aky szyqatsozar ha dkalkalo dax­ryştaz
  azgy ui işqa ilymaz abziabara eihagy iats­natson,
  dazygduuan, rytsharyla dantaxagy eiphxyq­qa ilzaauaz lgyroaka xnatçuazşa, phseivgarak lyr­tozşa lbon.
  1
  
  Ajurnal «Aqa-Suxum», №2, 2021, ad 46-47.
  
  Abri adetalgy aoymtatçy aphxao ignikylart,
  nasgy aphstazaara atsabyrgxata şaku datsymoaşo
  ibart, agra igart iqatsoup saxatoyrala itçygany.
  Ari afaktgy, haras iataxuzei, Xykyç lxatçsaxa xa­
  zyrtaaua, zgeitamxo, phxaqagy zdarakats azy ixy­
  tsua adzy şlaku ahoit.
  Phxaqazy ixytsua anyshax, xara stsaandza abraqa
  iazgastar akxoit datçakgy. Ui avtor ifyrxatsa xa­da
  Xykyç iaga lpha Temyr itaxara deilnaşaazargy,
  lşara dyknaqazargy, onutsqala ilymoup agyr­­
  oa xanta dyzlaiaaişa. Ui xytsxyrtas iamoup lpha
  ixyltsyz Kama, Batal, ran Feldyş. Urt roup aphs­ta­zaa­
  raz akphara şataxu lytsazho, ihaakyztso, ilzyr­bo.
  Uimou, aphhys byrg iaalatoumşart aqyndza, aphs­
  tazaara tsyxaphtsara şamam aty zho afilo­so­fiat
  ztsaarakagy dyrxysueit, lmatatsa phxaqati rla­
  xyntsazy iaphsou uaany, rabiphara dmyrphxaşo, raph­­
  suarazy ixdzyrhagany iqalarts azyn danxytsua aam­
  tazy. Aphsuara Xykyç leilkaaratçy akyr itbaaup,
  ia­tsanakua akategoriaka ratsoup. Ubart ireiuoup:
  ab­ş­trala iaaua, abipharaka ineimda-aaimdo iaar­go
  akabz bziaka, aphsadgyli ajlari rzyn axameigdzara,
  gyk-phsykala aqazaara, axaty byzşa zegy işrytsku, ui ada phsyxa şyqam, abla çytseiphş işyxçatu,
  ui ala iştsajalatu, adouhat mazara şaphtsatu,
  dar­ban uaoyzaalakgy işiualphşou lamysla adgyl
  akzaara, iaaxtsany iuhozar, alamys agramgylara,
  moralla atskara uha ubas zaqa yqouzei ari iuaarou adunei atçy uuaoytyosany aqazaara azyn. Znyk,
  oynt raqara systatiaka rtçy isgalasyrşaxeit,
  axa eita imytsxym, saxaphşny iaazgoit aurys literatura aklassik, adunei zyxdz adyrua aşqyooy du
  Maksim Gorki Aphsny danyqaz (XIX aşyşyksa 90-ti
  
  aşykska raan) Kydry axykan iiz iajabj «Aua­oy
  iira» aqny iihaz afilosofiat tsaky zmou, axaanaz
  imajua iajaka: «Daara iqaimatu matsuroup uuao­
  ny adgyl atçy aqazaara». Abraqa ihou afilosofiat
  xşy­o­ztsara
  imyrxaadzaka
  iugalanarşoit
  Xykyç lxatç­saxa. Izbanzar, atsara şlymamgy, ui
  aphhys byrg laph­suarei, lxatarei, aphstazaara ilnataz
  aphyşei eilalany dhararkit filosofiat kategoriala dxytsyrt, nasgy atipra alany, azeiphş qazşa
  anyphşua aqyndza.
  Harada, araqa avtorgy dargajoany dlyvagy­
  loup. Axa iahharami aiaşa, lara Xykyç lxata aphs­
  ta­­zaaratçy us dyqamyztgy, aşqyooy iaga ir­tçia­
  rat xythaa aus airurgy, iaga isaxairkyrgy, ze­
  gy akoup, uajy daxyndzaqou dyzxalomyzt, aphsta­zaara
  atsabyrgxata lytsmaçxon, avtort fantazia (ui ada
  asaxarkyrat oymta qalaşa şamamgy) eiha aphy­ja­­
  ra amany iqalon, datçakala iuhozar, isaxarku xatç­sa­
  xak ahasabala ixyshaxon. Ajakala, Xykyç lxatç­sa­
  xa aphstazaara atsabyrgi asaxarkyrat tsabyrgi eizy­­
  şagany «irxyltsyz» aky akny avtor iprozat oym­­
  taka inarytsleit aphxaogy ztçlymhara aziurt eiphş:
  
Has leído el texto 1 de Abjasia-Abaza literatura.