🕙 28-minuto de lectura

Myk adzias axytxytbjy - 02

El número total de palabras es 3625
El número total de palabras únicas es 2384
0.0 de palabras están entre las 2000 palabras más comunes
0.0 de palabras están entre las 5000 palabras más comunes
0.0 de palabras están entre las 8000 palabras más comunes
Cada línea representa el porcentaje de palabras por cada 1000 palabras más comunes.
  tsytsyz Çyta Kybja-ipha Darsalia. Abri asoldat sxy­
  çra aşykska raaxys dzbaxyla izdyruaz, zybzyrdzy
  sahauaz izkny ajakak igalaşarazy isharts staxup
  ixy zkitsaz, synta jlary zegy iazgartaz Aiaaira
  amş nyha inamadany, nasgy urt auaa, atyla du zxy
  axtnyztsaz, bzantsy xaştra şrykym, ryjlar gaka
  rgatçy eitsyrdyrua işaanxo iadyrgany.
  Aja axy mhaka atsyxa uzhom ha aphsuaa raja
  ialoup. Syzzaaiua, Darsaliaa Arasadzyx akyta axanat
  iaşagytny inxo ireiuoup, inxatsoup, zylamys, zypatu, zçeidjyka yqou uaaup, ryjlar rtçy hatyr ry­
  kup, ikiakoup. Inxoit Arasadzyx lbaa, Myk adzias
  nyrts-aarts aphşahatçy. Ajla Darsalia anahhaua,
  aha­­ça­ha iahgalamşarts, hxatçy imaairts zalşom
  abao­xatra ssir zlaz aphsua literatura aklassik Dzadz
  Dar­­­salia, 25 şyksa irtagylaz, maşyrla zyphstazaara
  ialtsyz, SSSR asport azqaza Vitali (Kagyna-ipha)
  Darsalia. Abaoxatra eitsamk zlaz ikraxymdzaxaz
  ali­­te­raturattsaaoy, akritik Vladimir Darsalia,
  Sankt-Peterburg inxo asaxatyxoy Garg Darsalia uha. Phsabarala iqygaz, zaphsuara harakny iz-
  
  kyz, iaxdzydzaauaz, iaxagy rdunei ryphsaxijtei kyr
  ştsua­­gy Arasadzyxaa zyxdz rgalaşo abyrgtsa bzia­
  ka ireiuan Hazarat, Phaç, Txyx, Pyça, Nets, Gaga, Tan­
  del, Kybja, Tam, Rakma Darsaliaa.
  Art auaa aşxa kyta phşdza Arasadzyx – ryphsadgyl
  xyçy – raphsuara nyqyzgoz, eixazhauaz, nasgy ir­
  gy­gyrtany iqaz aky akny iaxaphşuan. Ui afenomen rkyta aşqa irymaz abziabara irytsagyloz rabi­
  pharax adouhat phsymçxara amany iiaisuan, datça­
  kala iuhozar, irylaraadzon gyla-phsyla irnyrua aph­
  symçxara gga atsany.
  Sara, abart atsahaka zyoua, Arasadzyx syzleiuou ala, zydzbax shaz abyrgtsa raxt iqan syzxaanyz zaja qyşka sahaxaz, syzzydzyroxaz, rtaşa,
  rgylaşa, rxymoaphgaşa zbaxan, izdyruan. Ubart
  sşyxyçyz isyrtaz agaxara akxap ryştamtaka
  aphsuara iadhalany, iajratsarany sgalaşaratçy
  iaxa uajraandzagy inzyrxaz.
  Kybja Darsalia ity hhozar, ui dynxon Arasa­
  dzyx lbaa, abjarat şkol azaaigara, atsyxa dzyx
  eiphş itskadza ileiua Myk adzias aphşahatçy. Iaşta,
  iga­ra iavsny igaz amoadu zaqaoy anysxadaz, aşxa itsoz dubaryn, işxytsny iaauaz dubaryn, iara us
  akyta iataauaz uharu, dara Arasadzyxaa rxatakagy
  reitaneiaairatçy ari amoa du xadan. Ianavsuaz iubon abzanxaoy dşaxyz, dşaphşymaz. Ui artsabyrguan
  iaphsua kaska, imatsurta, inanyra, urt rtsyxaxşa
  igylaz, xaj bytsala işyşyz, adj şaqaka ztsagylaz,
  axat qauarla ixybyz, adjykrei zgymxoz atsa, aşta
  zyrphşdzoz, eitçyzkaauaz amasaraanda uha. Zaqant
  ari aşta phşdza ityoxaz aphşma ibjy: «Hamtak ak­
  zargy, şymoaxyts, şyphsy aaitaşkyp!» – ha,
  igara iavsny itsoz amoasoy imoaxgarazy.
  
  Ari zegy xythaam, iphstazaaratu tsabyrgyxatoup.
  Syblala izboz, isahauaz roup zydzbax symou. Ara­sa­
  dzyx phşklasskti aşkol sanalga, stsara iatsystsarts
  azy lbaati aa-şyksati aşkol ax stsar akyn. Ha­
  xynxozi ui aşkoli phşbaqa kilometr rybjan,
  nas­­gy axyharakka (Açaphara, Aşşra, Ajym­oa)
  eioyzşoz akatsaraka urxysyr akyn, zny Tsyoka­
  tsarala. Stson, datçaznyk – Kaçikatsarala. Soyztsa
  rahatyr azy Ajymoakatsarala santsozgy yqan. Urt
  rxyx atshatsry zxyxz Myk adzias irtyn. Ui atsha
  Kybja Darsalia daxynxoz iaaigaratsqa akyn
  iaxxyz. Amştsgaka raan, mamzargy asyrdz anleiuaz
  Myk adzias anxytslak atsha xkytsaa ianagozgy yqan.
  Harada, usqan ixyşxytsa ileiuaz adzias hzyruamyzt,
  aşkol hagxon atsha xyrtsaandza myşky-oymş raqara.
  Iaxagy isgalaşoit amştsgaka raan, eiharak
  aşxarax aka ggany ianaulak mamzargy asyrdz anleiuaz, adzy anyxaşyz, aarts iqaz atsaotsa hanyks­
  uaz aamtazy Kybja danhakşaloz iihoz ajaka:
  «Dad, sxyçka, ijdyruaz, atsha şanyksua, bzantsy
  adzy axtso alada şmyphşlan, izbanzar şyxlaxats
  gejyr qaloit, ubri aqnyt esnag aoada (izlaauala) şyphşla!» – ha dhabjon, hgy htçanitson. Atsha
  hak­saandza haibar, dhakşar, daainy atsha hakigon,
  dhatsxraauan.
  Iaairphşuaz iaanagoz, izyzhaz zegytsqa akym­
  zargy, usqangy eilahkaauan hagtsarakra şazkyz, iaph­
  suara işatyştraz. Ubri aqnyt danaabalak onuts­
  qala dahzaaigaztuaz gaxarak hauan, adzias iaphnu
  aphan idyrueit ha irho ajaphqagy hgalanarşon.
  Systatia afyrxatsa xada iani iabi Kybja Darsa­
  liei Tatiana Uaçariei iryxşeit iraadzeit foyk axşara, adzgabtsa: Tsaka, Tamara, Svetlana, aphatsa: Çyta,
  
  Kalasa, Simon. Aja işalou eiphş, antsa işihara uaa­
  phsyrala eitsaty, alaphştsga ixy rtsixçart iqan,
  nxara-ntsyralagy, faty-jtylagy rxy iaxaşşaauamyzt, ryua-rtaxy, rnei-aai esymşa iqan, iphkymyzt.
  Rçeidjyka akzar, ui usgy kabzk eiphş ialkaaz axat
  typh aman. Rynxarta typh aty hhozar, lak tartak
  iaoyzan. Ryvaratçy alagyrdz eiphş itskadza, aphsydzka
  ztaşkyrua itou Myk adzias zny ixytxytua, datça­
  znyx aşykybj adunei iaharts ataxuşa atyla ryb­go,
  atskyrphka aşax şkaka rtçaçy iphxeibatso itsoit.
  Iaaphşua aphsabara akzar, zyndza issirup. Arasadzyx lbaai oxalei eioyzşo, haşxakoup ha rxy ryphxadzou­şa
  igylo axyharakka: Aşşra, Açaphara, Abaajaxy,
  Ajymoa, aoada aşxa xraka rytçrytsaxalo, itçyrbo
  şaphydjaphla italahan iaaphşua ax-duka Qlamba,
  Anyxaxyçy, Tqouç, aphstaka Axyrax, Talkak, Kabal,
  nas urt ioarxykny igazgazua, atçarhaka reiphş
  rtçytha, eidytçyrbalo, inagdza-aagdzany aphsabara iky­
  ph­şua aşxaka uha, iaaidkylany ulaphşhaatçy ianaaugalak iumharts zalşom akyta Arasadzyx, iara
  axatsky aphsabara, iagarphxadzany iaşaz akoup ha.
  Abri aşxa aşapatçy issirxa iştou akyta dşaliaaz, dşaadzaz oaşomyzt Çyta Darsalia. Iphşra,
  isa­­xa, ioura, itbaara, igamçxara, ilaz agymşara
  uha zegy ryla dyşxauaoyn. Iteityphş iatsnazgoz,
  ixa­zyrtaauaz agykra ztsaz auaora ilan. Çyta itsa­
  ratçgy agyrtsqyl bzia iman. Lbaa Arasadzyxti
  alagartat şkol danalga, dtaloit Gyphti ixartaam
  abjarat şkol. Usqantsqa Arasadzyx (oxalagy, lbaagy) iqaz alagartat şkolka rakyn. Imariamyzt
  atsaotsa rzy Arasadzyx lbaant Gyph aşkol ax atsara,
  aara, Ajymoakatsara ixytsny esymşa 13-14 kilometr anyqara. Axa atsara ztsarts ztaxyz, ui azy zgy
  
  eitshauaz atsaoy auadaora iqaz dynnakylomyzt. Ubas
  iqaz dreiuan Çyta Darsalia. Ui Gyphti ixartaam (ui
  aamtazy htyla zegy, bjyklassk rakyn ixartaam
  abjarat şkol ha iphxadzaz) abjarat şkol danalga,
  1938 şyksazy dtaloit Aqati artsaorat tsaraiurta.
  Abri artsaorat tsaraiurta 20-ti aşyşyksa 20-ti,
  30-ti aşykska raan atsaratçy aqybao zmaz aphsua
  tçar adzyroy aadzeit. Agtaky bzia zmaz, zyphsadgyli
  zyjlari rybziabara mtsaxa izytsraz, djara xartarak
  halany hqalandaz ha zgy xytxytuaz axybtçar pat­
  riottsa rygta adzy ha dgylan Çyta Darsalia. Abri
  aoyza atagylazaaşa, jaharada, Arasadzyxti arphys
  aphsadgyli ajlari rlaxyntsa zaku, ui iatsanakua
  ryztsaaratçy igy itsanahoz, eilnarkaauaz ratsan.
  Tsabyrgup, aphsadgyl abziabarei ui atouryxt la­
  xyn­tsei rymç zaku Çyta igyky-tsykua itsa-ijy
  ialalaxan amagiat mçy rymany (aşkol anaosangy)
  iab ionatatçy iahauaz aphsuaa rfyrxatsarat jabj­
  ka, alakka irybzourany. Iara ubas aphsua baagara
  du iatu Arasadzyx axy harakka rkaltatçy irytsgany
  igou abaaxytçtçyraka rymatsaragy zaqa uarhouzei. Urt
  htouryx ştsaulou, aşyşyksa eikaraka irgylsny
  iaaua şahatra zua, nasgy htouryx ax uxazyrphşua,
  bzia iuzyrbo, umilat gadura zyrlaxtçyxua, imajdzo
  tçyrphştkoup!
  Kalaşyr zxy zkua, atsarauaa rdunei iadyrua,
  ia­­xagy ittsaaratu obiektny iqou aphsua baagara
  du adzbax antsyryzga, isgalasyrşarts staxup kyr
  zxytsua faktk. Kyrtşala atsara hanaladyrgaz (1945)
  aşyksan akyn. Atsara hgy atsyphsny, tçahai-dagei
  reiphş hartsaotsei harei hzeilibamkaaua, haits­tym­
  ny haqagyşan. Asaxazşa, raphxati atsara şyk­
  ska raan matark ahasabala aphsua byzşa (aliteratu-
  
  ragy ubrax inaphşşa) nryjit. Axa Beria axymga
  imatsuarka irtsymytsxxazar akxap, lassy iaqyr­
  xit. Abri zydzbax symou aamtazy aphsua byzşei aliteraturei rtsaoys dhaman Vladimir Nahar-ipha Bganba. Aphsua patriotk, rtsaoyk iahasabala xara ixytsuaz,
  zduneixaphşyşa tsaulaz, zaphsuara bzia izboz, haj­
  lar zykdyrşaz azalymdyrra – hbyzşa htçyxny
  kyrtşala atsara haxaladyrgaz tsgala ixaazgoz
  drei­uan. Ui iurokka rtçy esymşa aphsua şqyootsa
  rydzbax ihon, uimou, usqan zyxdz uhar zyndza iqam­
  loz, 37-ti aşykska rtagaşoura iryladyrdzyz ha­
  ş­qyootsa Samson Çanba, Vladimir Agrba, Leonti
  La­baxua, Mty Akaoba uha iara iqynt aup raphxa
  urt ryxdz axhahaz, datsymşaka ihon roymtaka
  ry­x­dzgy, iaagap, «Seidyq», «Akolnxara «Phxaqa» aişa», «Amat zybga phtsou…», «Naphha Kaga». Hara usqan
  inagdzany goarakak hamazargy, iahzeilkaauamyzt
  hartsaoy zydzbax haihaz aşqyootsa iara izyn
  zaqa işartaz, abna alymha şamaz, «aqaphşka» adzy
  iahar, dlakxaşa dyştsoz. Aştax, kyr aamta antsa
  aup ianeilahkaa Vladimir Bganba iigagyz zakyz,
  ui aamtazy us aqatsara – ajlar iragatsoup ha zyxdzi
  zhamtakei atsy ryxşyz rydzbax ahara darbanzaalak izgy zaqa ixyphtçygaz, dakdzyr şalşoz.
  Tçnak hartsaoy Vladimir Bganba iurok danalga aş­
  tax ekskursiak ahasabala, haigeit Arasadzyx agta ia­
  gylsny aphstaqa igou amoadu ratsak iatsyxaramka,
  Qlamba ax-du aşapatçy Laglaa Abas, Argyn Maxal
  rynxartaka irzaaigany aşyşyksa eikaraka az­
  kyntsany igylou abaaxytçtçarax. Ui, haras iata­xu­
  zei, hara xarant iaabaxan, aky işazhaz aqara hgy
  aztson, axa aaigatsqa hneiny ihambatsyzt, atouryx
  hazdyruamyzt. Ui iahzeiteiheit abri atouryx baqa du
  
  aphsuaa rxaty hyntkarra anrymaz, Aphsny qaqa dudz­dza
  ha anyrhoz idyrgylaz xyrggartany işyqaz, adzias
  Kylaşyr amşyn iaxalou axy şakua, Egry axyk
  aqyndza aura şynadzou, iaşaşalou abaagara du Kavkaz
  axi atsyxei djargy işuphymlo, işuarlaşarlou uha
  ubas hxyçty xşyo itadzart, hgynkylaratçy inxart
  ainteres ztsaz jpaky.
  Hekskursia aştax abri abaaxytçtçara datça blak ala
  haxaphşuan, haphsadgyli, hajlari, htouryxi işy­r­
  daqakaz agra aageit. Izysymharyzei, uandza aşş
  axyşşy, ajtsa axaphany, ixşaşadza akyn hav­
  sny hantsoz işaaboz, hşaxaphşuaz. Ui aaxys hmi­lat
  rga­duraka işreiuou hnyrueit.
  Hartsaoy, phsata şkaka, Vladimir Nahar-ipha aphsad­
  gyl atouryx abziabara anahirkuaz, akyrtuara amqyl
  eiphş ianahxaphaz akyn. Ui aprotsess zyndza haladzoaxar
  ha dşany hgatçy, haphsatçy irtçyxon amilat gadura,
  ihalaiaadzon hajlari, hbyzşei, haphsadgyli rybziabara. Ari amilat xdyrra aikyrxara iazhan, da­
  tçakala iuhozar, akyrtua natsisttsa Aphsny iazyrxaz
  rpoli­tika xymga iaxyltsuaz aueia baaphsy adzyb­lara
  hmadag-madaşo halamxarts, haanamxarts, ui ha­tçagy­
  lany hakphart adyrrei alşarei hamany haadzara
  akyn iaanagoz.
  Abri, akyrdza zxytsua aphstazaarat fakt syrtsaoy
  igalarşara amatsara akdzam izyzku, itsegy inaph­
  şy-aaphşny iaxati haphstazaara asferaka irxys­
  ueit, natsakkyla iugozar, atçar apatriott tsanyr­ra
  ialyxdaamka raadzaratçy irytsanaho, nasgy tou­ryx­
  tla izyrxytsua yqazar qalap. Şxatçy iaaj­gei aphsua
  şkolka anarkyz, aphsyşala atsajara hgylatsa
  xazynaka hanaphxdyrqqaauaz aamtazy, htouryx ba­
  qaka ats tyoeiphş irylyhhoz, Arasadzyx akyta
  
  ialsua abaagara du ax hnagany axata labtçaba harbara,
  ui atouryx hzeitahara iaanagoz.
  Ui itsaotsa xyçka hxy iteigalon agadura haurt,
  aphsuaa hdats-phaş, milatk ahasabala, aşyşyksaka
  rtsalaşy aqnyt işaaua uha ub. its. Ui aamtazy as
  aqatsara zylşoz zyphsadgyl bzia izboz, ui gyk-phsy­
  kala amats zuşa, apatriotizm zlaz, abiphara tça atsa­
  gylarts ztaxyz, raadzara iazaaphsoz auaoy iakyn. Ubas
  iqaz dreiuan hartsao du Vladimir Nahar-ipha Bganba.
  Çyta Darsalia daxiz, daxaa­
  dzaz ikyta gaka bzia ibon, syşxa kyta phşdza ha dazygdun. Ui
  Aph­­sny aht­ny­kalak Aqa atsara
  ani­­tsoz­gy, djara xara dyqou­şa
  akyn işygxaaigoz. Myzky ax
  znyk-oynt Arasadzyxqa dmaar
  igy iauamyzt. Abraqa zegy rei­
  ha iztynçran, aphsabaragy lymkaala iara ixlaç­çozşa ibon, ui
  mou, ajala zeitahara mariamyz
  onu­­ts­­qala phxarrak ilanatsozşa
  inyr­uan. Aai, araqa zyg­ra umgo
  Çyta Darsalia
  ha ak­gy yqadzam, iphsabaratu
  akoup. Izban­zar, Aphsadgyl abziabara axy axytsnaxua,
  aş­­qyo­otsa naxxidza aaxys metaforak eiphş rxy
  iadyrxo «aphsadgyl xy­çy» ha izyştou dosu daxiz,
  da­xaa­dzaz ikyta aup. Çyta ity hhozar, inyb­jarşaabjar­şny ao­nyqa danaaloz iaştsa, iah­ştsa rgy
  ia­xon, izbanzar dygxaargon, lassy-lassy dyrbalar
  rta­xyn. Iab Kybja iakzar, ipha ibara şitaxyzgy,
  da­xikşahatyzgy yqan, itsara iaphyr­xagaxar ha da­
  ts­şon. Tsabyrgup, iara itçy us akgy ihomyzt, axa
  iph­şmaphhys Tatiana lax ixy narxany, zny-zynla
  daxlafua: «Bara, bzia zbaşa, hpha, anadzdzei gyphşka
  
  leiphş, hagxaagara imouşa zboit, lassy-lassy hbara
  dyz­laaua ala. Ui dyztçu itsara iaphyrxagamxadzoi?», – ha
  ztsaa­rala iaja aaxirkşon ab.
  – Sara izysurho, uara iumhoi, uitsyphxaşouma!
  – largy ztsaarala iaja atak nyqaltson, axa nas ina­
  tsyltson, – uara uşaxaphşua syzdyruam, axa dyzlazbo
  ala, ataatsa hxala hakdzam igxaaigo, ui ikyta, ijlar
  gxaaigoit, aony danaailak aphsabara phşdza igazxara
  izbom, zny hkyta axdz zxu adzyx ax dtsoit, uanti ui
  ratsak iatsyxaram abaaxytçtçarax dneiueit, nas aphsydz
  axtophua atyph ax dylbaaueit, tçytsbarax dykyphş­
  ueit ikyta phşdza aphsabara abas lyphşma iztsaara atak
  qaltson an lpha didgylany.
  Iqalap Çyta «iphsadgyl xyçy» Arasadzyx izxa­
  ra abara, amats aura, azaaphsara şilaxyntsamxoz, dşa­­
  lyxdaaxoz zaa itsa ialaşaxaztgy. Ui akzar abas
  datçgyhaaua dqaztsaz? Auaoy iphstazaara zeilkaara
  ua­daou, inagdzany zdyrra mariam fenomenup. Aurys
  şqyooy du F.M.Dostoevski başa iauihax asa­xa­
  rkyrat literatura axykky xadaka iruaku abart
  ajaka: «V çeloveke çeloveka naiti».
  «Syztou artsaorat tsaraiurta salgar, obaqa şyksa
  rtsaoys skytatçy aus zuyr, nas antsa isateişozar,
  hainstitut ax stsap, stsara iatsystsap, adyrra eihau da­
  tça malk yqadzam», – abas dxytsuan Aqati artsaorat
  texnikum astudent Çyta Darsalia. Axa, şaşy itar­
  blyşa, aoystaa ui dixyççozaaryn, igtaky anag­dzara
  ilaxyntsamxeit, adunei zegy smag aşxa iatsa­
  syrqatsyr aup ha dphaphaşkny dykgyleit millionla auaa rşaroaş kazyrşyz Gitler.
  Ui akxeit, Aphsadgyl du xçatxeit. Arasadzyxaa
  ryçkyntsa 180-oyk adauaphşka abdjar ştyzxyz
  
  adzy ha dnaryvagylt zxy aarla einyşşyloz, IV
  akurs astudent Çyta Darsalia.
  Sentiabr antsamtaz akyn. Çyta iaxiphxaz arrax itsara oymş agyn. Itaatsa, iuatsa, itaxtsa, iky­­
  tauaa ibarts, bziala ha reiharts igy xytxytua daait aonyqa. Igazxara izbomyzt, ilaphş adxalon, dar­­
  gytuan ikyta gaka aphsabara ssir, nasgy ui aany­
  j­ra onutsqala itsyxantany inyruan, axa ubri aam­
  tazgy, datsymoaşo eilikaauan, ixdyrratçy ahra auan
  uaha phsyxa şyqamyzgy, Aphsadgyl du şyxçatyz,
  iaklaz aga xymga dşyktsatyz. Ubasqan akyn daxiz, daxaadzaz, iphsy zytçharaz «iphsadgyl xyçy»
  Arasadzyxgy anyxçaxoz.
  Çyta ian, iaştsa, iahştsa irtsyxantan ra­
  şei­hab aibaşrax daxtsoz. Ab Kybja iakzar, ipha
  afront ax itsara agtynçymra şinatozgy, lak­oak­
  rada idyruan vysşa zmamyz, ixymphadatyz aky
  şakyz, Aphsadgyl şyxçatyz. Us şaku şahatra
  auan ab ipha dnyha-nyphxan amoa danykitsoz iihaz
  ajaka: «Dad, Çyta, iuasho ubri aup, hara uani ua­
  bi uxyçup ha akyn makana haşuxaphşuaz, axa Aph­
  sadgyl du aşartara gga iantagyla, aga xymga
  haitityrts danhakla, ui axçarazy abdjar ştyzxyz
  hajlar, zxatsky stsaşa, rtseitsa urxyphxadzalany udz­
  bax anyrha, ui dxatsaxeit, uaphsaxeit ha aup iaanago. Antsa du, suaşapkny suhoit, haçkyntsa xmydzgy
  şymgarts, phsytçrak, şyphsy şatsşany lakoakrak
  şmyxyrts, hazşaz, znapy hanu ilaphş xaa şxyzarts!»
  Abas iaja aaxirkşoit ab.
  Ui aştaxgy lassy aşta, agara, ataatsa, agy­
  latsa uha zegy nyjny, afront ax igaz amoa xaara iklarany iqaz ipha ixy inarkny işapy aqyndza
  laph­şy xaala deimdaua, dxytsua kyr aamta dgylan
  
  tçymtdzo. Usqan ui itçaphşylara iahon iqaqa ixan­
  tadza eidarak şykyggoz, dşargamtsuaz, axa itçei­
  tomyzt. Nasgy ab ibon auaoy dphyzşoz, ixatara
  aazyrphşuaz aamta uadaodza atyla du ştagylaz, ui
  iaşa­şalany iatsnazgo axymoaphgarei, açharei, ag­
  garei şaarphştyz.
  Psixologiat faktork ahasabala uaxaphşuazargy,
  afront ax itso atçar, ranatsa, rabatsa, raştsa, ra­
  hştsa, ryua-rtaxy uha rtagylazaaşa mariamyzt,
  iryxtynxaauaz ratsan. Izbanzar, amtsa şyra ialagylany eibaşua asoldat iphstazaara esnag axats iakup,
  aqazaarei aqamzaarei rhaa drybjagyloup, iştaxqa
  deibga-dyzoyda agejra aty hhozar, ilaxyntsa
  iaxatsxyzaroup.
  Arasadzyxaa rtseitsa adauaphşka adzyroy reiphş,
  abdjar ikit Aqati artsaorat tsaraiurta IV akurs
  astudent Çyta Kybja-ipha Darsalia. Ui dak­şeit
  No­vorossisk alada mrataşarax iaxadu eibaşuaz ar­xta p\p № 42636 ialkaau axystsa rba­talion
  atçy. Ui aamtazy Novorossiski ui akşa-myk­şei
  aga xymga itçalarphsdzany ikyn, har iaga aphxa­sta ir­
  tar­gy, xats­rak izymdyrdzo djylon iaai­phyxa­şo
  zegy rxaşo, am­tsa koukad karşua. Izban­zar, ari
  atyph astrategiat tsa­ky aman Kavkaz Nxytsi-Aaxy­
  tsi ampytsaxalarei nasti ui ius eitsaqa­qaka ry­
  na­gdzarei rtçy. Iara ubas aibaş­razy iman­şa­laz
  atyphka, aharakyraka, atçyxçartaka aga iaan­ky­la­
  ny iman. Arrat statistikei, nasgy abri amtsa kou­
  kad ialagylaz aibaştsei eikxazi izlarho ala,
  hsol­dattsa adzyroy rxy akyrtseit abri atyph afa­
  şist­tsa rympytsykkaaratçy. Ubart rxyph­xadza­ratçy
  iratsaoyn aphsuaa rtseitsagy. Aga bgytsi aşxa
  bgytsi eikşoit ha şyrho eiphş, Çyta Darsa-
  
  lia daxnanagaz arxta aqny abatalion aihaby ixa­
  ty­ph­uaoys dyqan aleitenant eihaby Kapba Nikolai
  (Çyçyka) Dzykyr-ipha. Abas aibaşra amtsa axkaşuaz Arasadzyx akyta ialtsyz, ibziany eibadyruaz,
  eibataxyz oydja asoldattsa reikşara irnataz aga­
  xara du aty eilkaaup. «Aibaşratç Çyta danyzba,
  Ara­sadzyxaa zeg zbazşa sqaleit», – ihon Çyçyka
  ui axtys igalarşo.
  Itsoit aurys sovet poet Lebedev-Kumaç (1898-1949)
  isaxarkny işihaz eiphş, ajlar zegy rşapy ik­
  zyrgylaz «iphşou aibaşra». Ui adzbax anys­hax, iaz­
  gastar staxup ainteres ztsou, artçiaratçy iuar­la­şarlou,
  axa abaoxatrei aphsadgyl abziabarei ir­tyştrou
  faktk. Gitlert faşizm ir Asovet Eidgyla ianakla
  1941 ş. iiun 22 axymş rytçny agazet «Izvestia» (24
  iiun (1941) atçny itytsyz anomer atçy) ianyleit apoet iajeinraala «Iphşou aibaşra». Ui usqan gimnk
  eiphş adunei iaxytseit, irhoit aşany, ajeinraala
  iaphxoit. Ajlar rgy ştnaxuan, aga xymga itçagyla­
  ny akpharatçy amç tçyts rylaztsoz aky akny iaxaphşuan.
  Abri iklassikatu apatriott jeinraala aşa
  alixit akompozitor, aprofessor, SSSR jlar rartist,
  ahyntkarrat premia (usqan Stalin ixdz zxyz) oynt
  (1942-1946) izanaşaxaz A.V. Aleksandrov (1883-1946).
  Ajeinraala aphsyşala irtsajeit adunei iadyrua akyr klassikat oymtaka qazaryla aphsşax
  eitazgaxou apoet, akademik Muşni Laşria.
  Aoada işazgastaxou eiphş, afront mtsabz iala­
  gylaz asoldattsa rtaatsa esymşa ryblaka traa, rgy
  xyt­xytua agaşax iphşuan, djara jabjk hzyr­dyr­
  şa salam şqyk aphoştamoangaoy iaaigozar ha.
  Ataatsa irouz asalam şqka irytsyn agyrgara
  eiphş, aşadzydzaragy. Ianu iaphxaandza rgy tynçmyzt,
  
  izbanzar aşadjhara zuaz aşqy eikatsaka «po­
  xoronka» ha izyştazgy aibaştsa rtaatsa rax iaauan igyrmaçgaxa. Axa iqautsari, aibaşra iatsasxyn,
  aphsytbarei abzarei ryşxa eivtsoup.
  Haongy abri atagylazaaşa akyn iqaz. Sab iaş­
  tsa Dzykyr, Dzadz (Şarax) usqan Kavkaz axçaotsa djaph­
  hanylei fatylei irytsxraauaz abatalion drylan)
  rgy tynçymyzt rahştsa Xaphtit, Myçyç irxyltsyz
  aibaşra ialagylaz yqan, iaagap, Haphtit lphatsa xoyk:
  Suram, Bagrat, Kyçyr, Myçyç lphatsa oydja: Alioşa, Georgi (Djon), raşeihab Dzykyr içkyn Çyçyka
  iakzar, aibaşra atagaşoura dalagylan. Hara – raşa Xanei ixyltsyz axyçka (Kykyl, Nusia, Kotik,
  sara hty uhozar, iaabon zaqa iryxdzydzaauaz, antsa
  du iaşapkuan aibaşra amtsa ialagylou rtseitsa
  aiaaira rymany dosu ryonyqaka rax igejyrts.
  Uatsti amş iaanagoz uaoy izdyruamyzt, axa auaoy
  iphstazaaratçy zegy zymçu, ihaakyztso agygra da­
  xynhalany ikyzaroup. Ui aphstazaara adialektika
  iatsasxup adunei rşaz aaxys.
  Ibziany isgalaşoit. Ui auyxa tagalanti atsx
  ytsan itaxxa, ana, ara zny-zynla iuahaz laşy­bj­
  kak ryda tynçran. Us, zyndza hşymgygdzoz atsx agazy
  haony – akaska abartsa adzy dyoxaleit. Abar, afitsar mataka iştsany, dtsyrtsyrua haphxa dgyloup
  sab iaşa Dzykyr iphazats, ataatsa zegy gxaazgoz,
  şqyla zxabar aaska iahmahatsyz Çyçyka (Nikolai)
  Kapba. Xyçgy-dugy zegy hzyn ari gyrgara duun,
  deibga-dyzoyda deioahaha haphxa dgyloup aibaşra
  mtsa ialtsny iaaz aphsadgyl asoldat. Hara axyçka
  aznyk azy zyndza ixy dakitny daaz djşa hgyrgara
  haak amamyzt. Aştax us şakmyz, oaphxa afront
  ax dyştsaz anaadyr hgalaqara bjnaxit. Axa sa­ra
  
  xymş dyqanats (atsa sanagoz ada) siphyrşany djar­­
  gy stsomyzt, iqnyz atapança adzga kny daxtsa­lak
  sitsyn. Çyçyka dşaaz zahaz auatsa, ataxtsa, agy­
  latsa axaratka, aaigatka uha ibara iaauan tsy­
  xaphtsarada. Ui adagy iaauaz rtaatsaraka rqnyt
  adzy, oydja, uimou inareihangy (ryçkyntsa, raş­
  tsa, rxatsa) afront mtsa ialagylany eibaşuan. Izdyruada ubart raxt adzyr rxabar iahazar, ma eikşa­
  zar ha agygra zmazgy yqan.
  Haony auyxa uaha adzgy dyştamladzeit. Zegy amtsa
  ialtsny iaaz Çyçyka haitsryphssa hitsyn, hgazxara
  dhazbomyzt. Abyrjgy sybla dyxgyloup agykra
  ztsaz, aphşdzara znubaaloz, maxa-şaxala iggaz, nadzaa­
  dzak, dkaladza, duatsajaandzagy ilaktaka irhon aqy­
  garei, agymşarei, auaoy igybylrei zmaz adzy
  şiakyz. Zegy igazxara izbomyzt, izgakaz, axy
  ha­rakka irykşkyrua iaauaz ahaua zoyda dar­
  laxtçyxuan, ilartson douhat mçyk.
  Atsx ykha itson. Çyçykei Dzadzi hkaska aştax­
  ti auataxatç inyonaleit madzajak eibyrharts şyr­
  taxyz moaşo. Sara usgy Çyçyka siphyrşany qa­
  lozma, daxtsalak sitsyn. Çyçyka Dzadz ieiheit Kybja
  Darsalia ipha Çyta adauaphş ajylaraka ruak aan
  fyrxatsaryla dyştaxaz, inapala anyş dşameidaz,
  ihatgyn typhgy gynkylany işimou.
  Dzadz iahaz aşadj daaradza deitsanarggeit, ham­
  tak tçymtdzaka ilagyrdz xaqqala dtan, nas lounyt
  daakyphsyçhan: zkakra zgaşa haçkyntsa agym­
  şa­ka rakgyşoup, aa, – ihan, ua daangylt iaja
  tçaxtsany deikpata.
  Iaxagy, iatsy isahazşa, slymha itaoueit Çy­çy­
  ka ubasqan iihaz, igatsant iaauaz iajaka: «Dzadz,
  iqastsari, iashari Çyta aglymtsax iab Kybja, sşa-
  
  az iahany uatsy danaailak, nasgy ui aonyqa iaauaz
  isalam şqka rtçy ianitson sara szeihabu arxtatçy
  dşyqou, hşeitsu. Axatsa eibga iakyn, maxa-şaxala
  izhaxan, daaradza deilqan. Ioyztsa rdzaratç rmaqa inapy ntarsny iaaştiphaauan. Ubasqan dyggan. Omaşa
  ikgyguan…
  Dzadz iouz aztsaarazy ieihara, eigu, eitsou itsy­
  uadaony hamtak dxytsua daanxeit, axa nas ixytsra
  xanta daaltsyn – iqoutsara udyruou, dad, Çyçyka, –
  abas iaja inatsitseit, – iqalaz arytshara dzaşa zmam
  şa­kugy, uajazy, igygra umşyn, axykalaa igy­
  du­mtsan, drytshaup, xahyrtsia itsoz ajylaraka ruak
  atçy haiqnageit, adzyroy rxabar makana ihaz­dyrdzom,
  axa agygra hamoup atçyxçara rylşeit ha iahagyşa.
  – Abasşa, inykyrphşşa, igşa-mşa kny, ia­
  xyn­dzauala iha. Egirax iqalatsqaz zhaşa, aphs­dzy
  aazgaşa qalap.
  – Aa, zkakra zgaşa haçkyntsa adouaphşka, –
  lounyt daakyphsyçhan uaha mhaka iaja aatçaxi­
  tseit Dzadz, idzamoa iaxykkoz ilagyrdzka içabrala
  irytskaua.
  Çyçyka amtsa inarkuan, deilnaşaauan ab aiaşa
  axiziamhaz, nasgy asoldat fyrxatsarala iphsadgyl
  ixy şakitsaz aty zhoz – aşadjhara zuaz aşqy
  uajraandzagy itaatsa iaxyrmoutsgy agynamdzara
  inaton.
  Sara sdzygdza Dzadzi Çyçykei syrzydzyroua saxtaz,
  sxyç xşyo ala, apha itaxara ab iarhar staxymyzt,
  sgy drytshanaşon, izbanzar ui xatala dyzdyruan, haony dtaxan, dgylaxan, sab iaştsei iarei
  aibabara bzia ryman. Çyta ixatagy idzbax bziany
  Çyçykei Xyxyti haony irho akyrynt isahaxan
  Aqa atsara itsoit, dyçkyna qybçoup ha.
  
  Adyroatçny şyjymtandza amra Aşşra axy
  harak ioavtsny aşaxaka haşta iaataççon eiphş,
  hgaş açaraha iaartny aşta daataleit Kybja.
  Umaşa iubaşa, us alamala aşta utalar zymuaz hlaka
  aobagy qyt ryxlamşo, rytçmyrtsysdzo igylan ixaph­
  şuan, hauphyrxagam, bziala uaabeit rhozşa.
  Sara axaan isxaştuam ubasqanti Kybjei Çyçy­
  kei reiphylara. Ab ipha idzbax zyndzaskgy dazymtsaa­
  dzeit, dyşphaqou, deibgouma ha. Sara stala, ianeiphy­la
  raphxadza dzaztsaauaz içkyn ixabar akyz djysşon.
  Us aztsaara axiimtaz sara usqan iszeilkaauamyzt iza­
  kyz, izyxqoz. Aştax sanyoeidas, akyr antsy aup
  syxşyo anaztsa, ab içkyn ixabar dzazymtsaaz, aphxa
  izimyrgylaz. Iara usgy eilkaaup, ui aztsaara zaqa
  onutsqala deibarxxa dakyz, dbyluaz, axa zegy akoup
  aphyjara aiton aphsuara iatsanakuaz atsaoa bziaka,
  aphsuala ignaalany imphxadzeit içkyn ixabar ail­kaa­
  ra aphxa argylara. Sara usqan isahaz, iaxagy isxaşt­
  uam abart ajaka: «Dad, Çyçyka, uzykgylou adgylgy uargy sşykyxşoup, sşyzdzatueit, ueibga-uz­
  oyda uab iaştatçy uszyrbaz Antsa du imtoup!» Nas
  daai­gydihhalt, ahsa reiphş dikşarts dalageit, axa
  Çyçyka imuit, iaga itçişazargy, dikimyrşeit,
  daanikyleit. Ab agyrgara ztsaz ilagyrdzka aaxaddyleit. Iikyz inapka auiştuamyzt, akyr aamta ibla­ka
  iziqymgo ditçaphşuan. Nas zegy eimany akaskax
  ioxaleit. Hamtak atçymtra ahra auan. Iubon Çyçyka
  daaradza ixantaz ajaka iharts şitaxyz, axa alagara itsyuadaoyn, izygaguamyzt, nasgy izdyruada ab djara aky ihozar, daztsaauazar ha dizyphşyn.
  Atsyxtan Çyçyka iiulak igagny itçy iairheit
  ajylaraka ruak atçy isoltadtsa, Çyta dnazlaz,
  
  bjaoyk şeiqnagaz, iargy dşyrxyz. Makana rxabar
  şyqam, axa agygra şrymou eibgany iaap ha.
  – Isahait, dad, Çyçyka, iuhaz, aibaşratçy at­
  qatsagy qaloit, aphsytbaragy qaloit. Us aibaşra
  iatsasxup, izzymdyruada, – xytsra xantakak dşyr­
  gylarxalaz moaşo hamtak daatgylt akgy mhadzo,
  nas oaphxa iaja inatsitseit, – Haphsadgyli hajlari
  zyxço, amtsa şyra ialagylou haçkyntsa, hazşaz,
  znapy hanu Antsa du suhoit ilaphş xaa şxyzarts,
  ilyphxa-igyphxa şymazarts, aiaaira şymany, şei­
  bga-şyzoyda şyonyqaka, zyblaka traa, zgy xyt­
  xytua işzyphşu ştaatsa rax şgejyrt eiphş
  şlaxyntsa ialazarts!
  – Egi isho ubri aup. Sara syçkyn ixala auiakxu
  afront atçy iqou. Natsakkyla iugozar, Arasadzyxaa
  haçkyntsa, zxatsky stsaşa, 180-oyk inareihany ab­
  djar kny amtsa koukad ialagylany eibaşueit, zxy
  akyztsaxougy aumaçxu, iqagyşou Antsa du ixçaait, ryonyqa iaazgo amoa kaşdamxaait! Çytagy
  ubart ioyztsa, iaştsa rygta drylyzbaaueit! – abas
  iaja aatçaxitseit ab gtynçymrak onutsqala dşam­
  tçxanakyz udyryrt ixy-itçy ianubalo.
  Kybja atçny şybjyştaxyndzagy haony dy­
  qan, Çyçyka afront iazkyz iajabjka ztçlymha­
  rala dyrzydzyrouan, igy tyrgon aphsadgyl axakitraz
  itsoz aibaşratçy asovet jlar rtseitsa xeigdzara qam­
  tsaka iaadyrphşuaz afyrxatsaraka. Jaharada, uaqa
  irylibaauan, ipha dnazlaz, ikyta gaka Arasadzyx
  atsei­tsa gymşakagy. Nasgy, ui lakoakrada agra
  igon htyla iaklaz aga xymga itsyxa şphyrtsoz,
  dphyx­xaasa dşykyrtsoz, iaga iryztargy, hajlar şaiaaiuaz, atynç nxara şyqaloz. Axa ubri aamtazgy, lou­
  nyt ilyjjua igy ixuxuua itsalon, zyphsadgyl azy
  
  ikpho asoldattsa adzyroy ryonyqaka rax agej­ra
  şyrlaxyntsamxoz anigalaşalak, itsa-ijy dyt­
  nar­dzydzaauan. Içkyn iphsy tany iqazaara at­gy inag­
  dzany iaxizymdyrua mtsany itsroup, ixaaigoit, axa
  aky, datsymoaşo igy abaaueit, us uzazhar auazar,
  ixaa xnatçueit aphsadgyl azy daxeibaşua iaphsou
  tseiny daxyqou. Ui ab izy akyr ahoit.
  Kybja ionyqa dantsozgy, Tsyokatsara axytsyrta
  aqyndza Çyçyka dnaskeigeit. Sargy srytsyn. Ui atyph
  aqynt iaatua akyta apanorama ssir inagdza-aagdzany
  ualaphşueit, iuboit inarxa-aarxany, akyta agta
  eioşany, aşşy axga ineiua Myk adzias.
  Isgalaşoit urt aneiphyrtsuaz asaxagy, datçakala
  iuhozar, ab Kybja iajaka:
  – Dad, Çyçyka, uxatsky, iuashari, amtsa şyra ialagylou auaoy, phşdzala, iaairala, Antsa du hazşaz
  ilyphxa şymany, şyonyqa şxynhaait abdjar kny
  eibaşua htseitsa. Ui hara anatsei, abatsei, ataatsei
  hzy anasyphka zegy ireihaup. Hhyntkarrazgy amçxara zyrggo, zdaphsa ixartam akoup, – ihan, daai­
  gydirggalan ixy dnagdzit. Nas deikpata iaja
  inatstsaua – Dad, Çyçyka, uxatsky, sara shara utaxdzam,
  izdyrueit, utyphatçy uanneilak, izdyruada, zeiphş
  qamlo egyqam, ixabark uahauazar, adyrra hat, ian lpha
  isalam şqka raara eiphxbaz aaxys lyblaka traa
  dyphşuan ixabark sahauazar ha, drytshasşoit, – uaha
  akgy mhaka itçaanikyleit.
  Çyçyka iakzargy, iiho tska dakymşo, uaan­
  dza iihaxaz – izmyrdzaz aiaşa dtçahany, igy bjy­
  xny daman, ixaany itsryxon. Ab Kybja ipha itsanakua
  
Has leído el texto 1 de Abjasia-Abaza literatura.